Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
NIEUWSBRIEF
1
Nummer 01 2009 - juni
Mijn tweede “openingstukje”. De vorige keer heb ik me uitgebreid voorgesteld en nu wil ik kort ingaan op een paar belevenissen van de afgelopen maanden. De meest recente is het intypen van “stotteren” bij Google: meer dan 100.000 resultaten. De nieuwe site van het “Hausdörfer-instituut Voor Natuurlijk Spreken” staat – voor wie hiermee een beetje bekend is – in het rechterrijtje op de derde plaats en is daarmee zeer goed herkenbaar. Als je hierop klikt word je direct doorverwezen naar onze nieuwe site met de nieuwe naam www.hausdorfer.eu. Een naam die direct verwijst naar de “founding father”. Wij verwachten dat hier een krachtige en wervende uitstraling van uit zal gaan.
er.eu www.hausdorf
N
iet alleen een nieuwe naam, maar ook ons nieuwe logo is gepresenteerd. Een prachtig vormgegeven, oranje Hausdörfer huisje met de basis, de drie pilaren en het dak, dat vanuit een krachtige, uitdijende cirkel naar buiten toe ‘klankt’. Ook deze nieuw vormgegeven nieuwsbrief is een prachtig voorbeeld van een krachtige en wervende uitstraling. llemaal aanpassingen waarvan wij verwachten dat ze de communicatie en aantrekkingskracht naar onze bestaande en potentieel nieuwe doelgroep
A
zal verbeteren. De kern, de methodiek en aanpak blijven natuurlijk hetzelfde. ie middag waarop ik aan het googlen was, was regenachtig en ik had alle tijd om door de vele sites heen te zappen. Wat een informatie, leuke filmpjes en anekdotes! Wat een rijkdom, maar ook een groot gevaar de weg kwijt te raken. De wetenschap is er duidelijk nog niet uit wat de exacte achtergronden zijn van stotteren. Wel misschien wat er links en rechts in je lichaam gebeurt, maar niet hoe het nu komt dat het links en rechts niet allemaal
D
Van de voorzitter Willem Raaymakers
WEBVERSIE - UITGAVE HAUSDÖRFER INSTITUUT
1
INHOUDSOPGAVE •
Van de voorzitter
•
Bestuurszaken
•
De Sprong
•
Ervaringen Dora
•
Ervaringen Chantal
•
Contactdag ZTGroepen
•
ZTweekend Noordeloos
•
Opfriscursus NS
•
Communicatietraining
•
Kinderen
•
Colofon
samenwerkt. Je proeft dat ergens het vermoeden bestaat dat het te maken heeft met het ontbreken van spreekrust en het hebben van spreekangst. Dat is natuurlijk sterk individueel. Na zo’n uurtje googelen en “gegrasduind” te hebben, voel ik me bij Hausdörfer volmaakt op mijn plaats. Drie dingen zorgen daarvoor: Hausdörfer zorgt voor de “IK KAN”-overtuiging, de ondersteuning in de zelftherapiegroepen en –weekenden en het is van, voor en door stotteraars. Een volgende keer ga ik hier graag verder op in.
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
N D
aast het googlen heb ik de afgelopen periode ook actief deelgenomen aan de zelftherapiegroep Breda.
it is werkelijk een goede manier om actief bezig te blijven met hetgeen je leert in de therapiedagen. Het is een vertrouwde omgeving met mensen die in meer of mindere mate dagelijks hetzelfde meemaken als jij, die begrip tonen en bereid zijn jou te ondersteunen.
H
et is samenwerken aan natuurlijk spreken. Het is goed om te ondervinden dat je er niet altijd alleen voor staat. Cruciaal naast het tonen van begrip en het scheppen van een vertrouwd klimaat is elkander ook feedback geven. Leren gaat immers met vallen en opstaan. De feedback die we elkander geven in Breda is stevig, maar eerlijk en recht door zee.
N
a een avond heb je goed geoefend en ook weer geleerd. Zo hadden we het er laatst over dat veel stotte-
raars smoesjes verzinnen waarom ze soms toch stotteren. De trein was te laat, het regende, feestje gehad, druk op het werk, etc…. Allemaal smoesjes om te verdoezelen dat je geen spreekrust hebt of onvoldoende lef. Het gaat nog steeds om het “doen” (nú en níet gisteren of morgen) en niet om het “denken” (wat als dan…etc.). Enfin, ik schrijf het weer gemakkelijk op en vergeet het morgen misschien weer. Maar wel met de wetenschap dat als ik dit regelmatig herhaal in de zelftherapiegroep, het bewustzijn groter wordt en de smoesjes kleiner en het spreken steeds natuurlijker wordt.
S
inds de laatste nieuwsbrief hebben we twee bestuursvergaderingen gehad. Ook dit zijn hele belevenissen. Aan de Herengracht in centrum Amsterdam met een prachtig uitzicht op historisch Amsterdam. Het zijn inspirerende bijeenkomsten waar gesproken wordt over wat onze doelstellingen zijn, hoe we deze willen bereiken, welke producten hierbij passen en in welke samenstellingen we het beste kunnen
Van de voorzitter Willem Raaymakers
2
werken. Grote vragen met vaak eenvoudige, praktische antwoorden. De komende maanden gaan we hier verder aan werken. Met enkele vernieuwingen, zoals de naamgeving en het logo, maar vooral ook doorgaan met sterke zaken als de zelftherapiegroepen en -weekenden.
E
en laatste belevenis die ik hier wel noemen was het zelftherapieweekend in Noordeloos. Dit was grandioos. Een grote groep deelnemers, op een prachtige locatie, met een gevarieerd programma. Ikzelf liep op de zondagochtend even rond en voelde een sfeer van verbondenheid en hard werken aan natuurlijk spreken. Zeer aanbevelingswaardig. Het volgende weekend is weer in Winterswijk. Zie voor de data de vernieuwde website www.hausdorfer.eu. En zo ben ik weer bij het begin. Er valt veel te beleven binnen ons Hausdörfer-instituut. Iedereen die hieraan bijdraagt: hartelijk dank!
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Het bestuur in vergadering bijeen
Levina stelt zich voor
M
ijn naam is Levina van Zee-Jongenelen, 40 jaar. Ik ben getrouwd met Krijn en samen hebben we 3 kinderen. Ik werk als apothekersassistente in een ziekenhuis. Ik ben begonnen met stotteren toen ik 7 jaar was, van de één op de andere dag, nadat ik strafwerk kreeg voor, jawel, praten! Ik heb veel gedaan om van het stotteren af te komen: logopedie bij verschillende mensen, groepslogopedie, Doetinchemse Methode, Del Ferro-methode en stottertherapie. Alle maniertjes om vloeiend te spreken heb ik geleerd en veelvuldig toegepast om tot de conclusie te komen dat het even helpt waarna je in een groot gat valt (en erger stottert dan voor-
heen). In februari 2008 ben ik begonnen met Natuurlijk Spreken (ik wilde nog 1 poging wagen op m’n 40ste) en het resultaat kunt u zien op www.natuurlijkspreken. hyves.nl. Ik wil graag iets betekenen voor andere stotteraars, hen wijzen op natuurlijk spreken. Daarom heb ik de functie voorlichting in het bestuur van de stichting natuurlijk spreken op me genomen. Dus heeft u vragen:
[email protected] Groeten, Levina
Bestuurszaken Levina van Zee - Jongenelen
3
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Hausdörfer-inhoudelijk:
praten’ en door de angst om op te vallen met stotteren, door vloeiend te willen spreken en door de ergernis als dat niet lukt, heb je een sensitieve gevoelstoestand op het gebied van spraak ontwikkeld. Dit is jouw eigenlijke probleem geworden.
De Sprong
S
totteren is geen spraakprobleem maar een gevoelsprobleem. Een natuurlijke spreker verkeert bij het spreken in een neutrale gevoelstoestand. Deze wilde jij bereiken door zo vloeiend mogelijk te spreken waardoor de doelstelling ‘vloeiend spreken’ steeds meer centraal kwam te staan in jouw spraak. Omdat je de natuurwet die voor spraak geldt niet kende, namelijk dat het produceren van spraakgeluid het enige is wat je bewust moet doen als je wilt spreken, heb je allerlei andere zaken aandacht gegeven waardoor je de natuurwet voor spraak ongewild hebt overtreden. Zo ontstond de zelfsuggestie ‘ik kan niet
komt en kies - vooral op momenten waarop je goed kunt spreken - voor een opvallende manier van spreken om je flegmatieke houding te trainen.
T
erwijl het voor natuurlijke sprekers vrij gemakkelijk lijkt, is de sprong vanuit een sensitieve gevoelstoestand naar een flegmatieke hoger dan vanuit een neutrale gevoelstoestand. Daarom slagen maar weinig niet-natuurlijke sprekers erin om deze te bereiken. Natuurlijke sprekers houden zich hiermee in de regel niet bezig omdat zij geen last hebben van hun neutrale gevoelstoestand bij het spreken (behalve misschien wanneer zij bijv. in het openbaar moeten spreken).
J
e kunt een neutrale gevoelstoestand bij het spreken bereiken door te streven naar een hoger gelegen doel omdat je rekening moet houden met de zwaartekracht = angst. Door te streven naar een flegmatieke gevoelstoestand train je jezelf om ongevoeliger te worden op het gebied van spraak. Of je nou stottert of op een andere manier opvalt met jouw spraak: je wilt er totaal ongevoelig voor worden. Ga daarom geen enkele spreeksituatie uit de weg, laat het stotteren komen zoals het
neutrale gevoelstoestand
Natuurlijk spreken
Moed
Overdreven klinken
overd rijven
Angst
RET, Coué, NLP, Communicatietraining, Stem- en Bewegingsexpressie
flegmatieke gevoelstoestand
D e sp
reekw et flin k
Niet durven opvallen met stotteren en/of klanksturen
sensitieve gevoelstoestand
Niet-natuurlijk spreken (stotteren)
Springplank
Hausdörfer-inhoudelijk Jan Heuvel
4
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
De springplank
M
et de uitleg van natuurlijk spreken krijg je een springplank aangereikt waarmee de sprong naar een flegmatieke gevoelstoestand gemakkelijker wordt. Je leert de natuurwet kennen die voor spraak geldt en je bevestigt deze door je eigen spraakgeluid bewust te sturen. De doelstellingen, waarvan je inziet dat ze irrationeel zijn, vervang je door rationele doelstellingen en zo creëer je een basis voor de rationele zelfsuggestie ‘ik kan praten’. Dit geeft een gevoel van vertrouwen en dat noemen wij ‘spreekrust’. Door nu de natuurlijke spreekwet overdreven toe te passen, versterk je je rationele zelfsuggestie en je spreekrust en je traint jezelf tevens om ongevoeliger te worden voor wat anderen van jouw spraak denken. Zo ontwikkel je een flegmatieke gevoelstoestand op het gebied van spraak’. Uitsluitend door je te richten op een flegmatieke gevoelstoestand, zul je een neutrale gevoelstoestand kunnen bereiken waarvan natuurlijk spreken een logisch gevolg is. Deze ‘sprong’ wordt in het schema weergegeven met de grote, blauwe pijl.
J
e neemt de springplank mee naar huis en ook naar een zelftherapiegroep. Daar is het van belang dat je hem op dezelfde manier gebruikt. Dat betekent dat je je moet blijven richten op het hoger gelegen doel: een flegmatieke gevoelstoestand op het gebied van spraak in alle omstandigheden. Wees dus nooit tevreden met ‘normaal klinken zonder te stotteren’ maar doe er dan juist nog een schepje bovenop!
M
aak de springplank of bepaalde onderdelen daarvan niet belangrijker dan de sprong. Als je je te veel op de springplank richt, belemmert je
dat om de gewenste sprong te maken. Houd jezelf dus altijd goed voor ogen waar je naar toe wilt: de flegmatieke gevoelstoestand op het gebied van spraak. Hindernissen kom je pas tegen als jij jouw doel uit het oog verliest!
Valkuilen
T
ijdens een basistherapie slaag je erin om jezelf met behulp van de springplank zodanig omhoog te katapulteren dat je keurig op jouw pootjes in de neutrale gevoelstoestand terecht komt. In een ‘beschermde omgeving’ ben je dan in staat om zonder veel moeite vloeiend en zelfs normaal te klinken. Hiermee lijkt jouw hartenwens in vervulling te gaan en dit resultaat wil je natuurlijk graag vasthouden. Daardoor kan het gevolg van een neutrale gevoelstoestand (vloeiend en normaal klinken) al gauw een doelstelling worden terwijl jouw angsten, die een graverend bestanddeel zijn van jouw sensitieve gevoelstoestand, nog niet zijn overwonnen. Als jij je dit niet realiseert, zul je al snel weer spreekspanning opbouwen met ‘stotteren’ als gevolg. Het is dus nodig dat jij je nog enige tijd blijft richten op die flegmatieke gevoelstoestand waardoor je de neutrale zult bereiken.
S
treven naar een neutrale gevoelstoestand betekent dat je nog bang bent om op te vallen. Zolang jij de angst nog een sturende rol laat spelen, kan de sensitieve gevoelstoestand zich nog handhaven. Deze situatie wordt weergegeven door de rode lijn. Je zult dan gedurende een langere periode ook met veel moeite de neutrale gevoelstoestand niet bereiken. Maak daarom gebruik van de springplank om een zo hoog mogelijke sprong te maken. Des te hoger de sprong, des te eerder ben je ‘VRIJ’.
Afdaling
A
ls je eenmaal over jouw angsten heen bent, begint vanzelf de ‘afdaling’ naar de neutrale gevoelstoestand met natuurlijk spreken als logisch gevolg (de kleine, blauwe pijl). Daar hoef je niets voor te doen. Dat betekent dat je vanuit jouw vermeende flegmatieke gevoelstoestand nog steeds overdreven meent te klinken, maar in werkelijkheid klink je dan al natuurlijk en zit je al in jouw neutrale gevoelstoestand. Je moet dus zelf alleen nog wennen aan ‘het normale’ gevoel bij het spreken. Je hebt dan ontzettend veel plezier in het sturen van jouw spraakgeluid en de macht en de kracht die jou dit geeft. Je maakt geen onderscheid meer in situaties, je ergert je niet meer als je nog eens stottert en je geniet van dit alles met volle teugen. Je voelt je vrij en vol vertrouwen. Je bent alleen nog maar nieuwsgierig naar de reacties van anderen om steeds weer vast te stellen dat deze uitblijven. Door met deze machten en krachten te spelen, ontdek je dat ‘natuurlijk spreken’ steeds beter gaat voelen. Dan zit je in een opwaartse spiraal die leidt naar ‘VOLLEDIG VRIJ ZIJN’ van stotteren.
Ondersteunende, opwaartse krachten
D
e springplank is het meest efficiënte hulpmiddel voor het maken van de gewenste sprong. Daarnaast kun je gebruik maken van bijv. de RET, NLP, Communicatie-training, Coué, Stem- en Bewegingsexpressie. Deze trainingen kunnen je helpen je schroom te overwinnen zodat je de speelruimte kunt creëren die nodig is om je aan de natuurlijke spreekwet te kunnen houden.
Hausdörfer-inhoudelijk Jan Heuvel
5
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Eindelijk resultaat!
J
arenlang heb ik therapieën gevolgd: het begon al op mijn 17e met de Doetinchemse Methode, later heb ik nog Del Ferro gevolgd. Maar steeds met weinig tot geen resultaat. Het gaf juist nog meer frustraties erbij en nog meer teleurstellingen. Voor mij was daarom het boek wel gesloten.
D
oor een ingezonden brief in de Libelle van Levina over haar ervaring met stotteren en therapieën werd ik geraakt en ben ik toch eens gaan kijken op de website van Natuurlijk Spreken. Een totaal andere manier van aanpak wat stotteren betreft en ik werd erg nieuwsgierig. Informatie opgevraagd en het boek van Oscar Hausdörfer en reader van Jan besteld. Ik ben gaan lezen en ben blijven lezen. Verbaasd over de uitleg wat spreken is en wat stotteren is.
E
r bestaan helemaal geen woorden en letters (!), alleen klanken. Spreken kun je wel, maar de angst is het probleem. Die moet je overwinnen. Verbijsterd was ik ook dat het boek al in 1905 is geschreven en dat dit nooit door therapeuten is opgepakt. Ik ben al die jaren op het verkeerde spoor gezet. Voor mij stond al direct vast dat ik hiermee aan de slag wilde gaan; ik kon bijna niet wachten om met de basiscursus te beginnen.
H
et klanksturen is een touw waar ik houvast aan heb en waar ik ook een beetje mee kan spelen. Er is geen druk meer; ik hoef niet vloeiend te spreken. Lekker overdrijven, waardoor het me totaal niet meer raakt wat iedereen van me vindt. Ja, zelfs al na 3 dagen geeft dat een geweldig gevoel. Ik heb er alle vertrouwen in om vrij te worden.
kunnen genieten. Een maand na de basiscursus.
N
a een maand al zoveel resultaat. Het stotteren is er nog wel, maar veel minder en ik maak me er niet meer druk om. Waar ik me wel druk om maak is dat ik nog niet consequent overdrijf met het klanksturen. Doe ik dit wel, dan merk ik meteen dat de spreekrust toeneemt en daarbij de “ik kan”-suggestie. Dit geeft al zoveel vertrouwen, dat ik van mezelf niet begrijp waarom ik het nog te weinig doe.
G
istermiddag sprak ik met een collega over Hausdorfer en gebruikte het klanksturen. Haar reactie was dat ze het wel stoer vindt. O..., zo kan je het dus ook gaan bekijken! Want dat is toch waarom je (nog) niet wil opvallen: wat is de reactie van anderen. Er dus boven staan en het gewoon doen, waar dan ook en bij wie dan ook. Ik ga er absoluut mee door en wil steeds meer ervaren hoe fijn het is om de regie in eigen hand te hebben; er van
Ervaringen van Dora 6
Z
oals vorige week, na een middag met een vriendin op een terrasje niet meer de krampen in mijn mond en lichaam te hoeven voelen. Ik kwam nu niet meer doodmoe thuis. De motivatie is er, nu nog meer lef om op te willen vallen. Na 2 maanden
I
k ben nog steeds actief met Hausdorfer bezig, niet alleen bij de zelftherapiegroep. Dagelijks overtuig ik mezelf ervan om vooral te overdrijven met klanksturen: de heffer op de juiste plek leggen, iedere keer weer.
I
nmiddels ben ik betrokken bij de stichting Hausdorfer als secretaris en actief met deze nieuwsbrief.
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
De eerste week na de basis-
wereld. Ik vind het eigenlijk wel grappig.
cursus
ie spanning (dat het mogelijk niet lukt om de eerste klank (woord) uit te brengen) zit er nog wel in mijn hoofd. Maar door te blijven proberen hoop ik steeds meer positieve ervaringen op te doen zodat dat langzaam weg gaat. Voor nu: ik heb zin om maandag naar m’n werk te gaan. Ik kan namelijk alles zeggen!!! HEERLIJK Mensen, allen een fijn weekend gewenst. Ik ga vanavond carnavalsliedjes zingen.
21 februari. an maar even een verhaaltje over mijn eerste aankomst weer thuis en de eerste dag “in de wei”. Gisteravond terug in de auto heb ik mijn ouders gebeld om te vertellen dat ik naar een “stottercursus” ben geweest. Mijn ouders wisten niet dat ik blijkbaar zoveel moeite heb met praten dat ik hiervoor een cursus wilde volgen. Daar heb ik namelijk ook nooit met ze over gepraat. Het ging altijd wel z’n gangetje zonder dat het veel opviel dat ik niet uit m’n woorden kwam.
D
N
a enige uitleg begrepen ze het en vonden ze dat ik voor het eerst eens een keer duidelijk te verstaan was aan de telefoon. Toch ook wel belangrijk, denk ik zo. Bij thuiskomst had ik erge hoofdpijn, waarschijnlijk door alle informatie en spanning van die twee intensieve dagen. Mijn vriend was erg enthousiast en vond dat ik heerlijk rustig sprak, hij nam het zelfs al over. ‘s Avonds nog naar een vriendin geweest, daar rustig gesproken en verlengd en gespeeld met m’n klanken (moesten er beiden erg om lachen).
H
et valt je nu pas op dat heeeeel veeeel mensen niet goed uit hun woorden komen. Mensen die te snel praten, zelfs mijn vriend hakkelt soms (niet dat ik hem een probleem aanpraat hoor), het was hem zelf nog niet eens opgevallen. Vandaag naar de Ikea geweest, bij verschillende medewerkers onzinvragen gesteld om mezelf op de proef te stellen, daarbij vooral de eerste woorden erg verlengd. En je kunt echt heel erg lang verlengen voordat mensen pas raar gaan kijken, hahahaha! En dan nog... er zijn ergere dingen op de
D
22 februari ow, wat gaat het goed met iedereen!! Echt super om te horen. We zijn ECHT een goede groep (zoals Jan en Mieke al zeggen). Erg fijn om te horen, en ik ben blij voor Tristan dat hij het weer goed heeft opgepakt na een iets minder dagje.
W
M
et de hele familie ‘s middaggs wezen carnavallen, gedurende de hele middag gelet op mijn klanken. Ja super, meer kan ik niet zeggen, ik ga geen woord meer uit de weg en vertel gewoon alles wat ik wil zeggen. Mijn ooms en tantes hebben het niet eens gemerkt volgens mij, zelfs als ik verleng of van toonhoogte wissel dan krijg ik niet eens een reactie. Mmisschien moet ik het toch nog meer overdrijven. Ach, morgen weer een dag, ik weet wel dat ik me er super bij voel. Wens jullie allemaal heel veel succes voor morgen!!!!!! En ben eigenlijk best wel een beetje zenuwachtig.
V
andaag een erg drukke dag gehad, vanochtend al vroeg naar mijn ouders gegaan, daar ook mijn broertje voor het eerst na de cursus weer gezien. Hij wist nog niks van de cursus en ik heb gewoon rustig met hem gepraat, geluisterd naar mijn klanken en regelmatig verlengd en verhoogd in toonhoogte. Later toen we samen alleen waren zei hij uit het niets: “je hebt helemaal niet gestotterd, je klinkt echt heel rustig”. Toen heb ik hem verteld over de cursus. Hij was ook erg enthousiast en nu blijkt dat hij ook een cursus ‘presentatie geven’ heeft gevolgd waarbij je ook om moet gaan met spanning. Er bleken erg veel overeenkomsten te zijn.
Ervaringen van Chantal 7
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
23 februari aar zijn we weer, net alle verhalen gelezen van ieders eerste werkdag, valt allemaal nog niet mee.
D Z
o, ik ben vanochtend vol goede moed opgestaan, gisteravond mezelf nog 20 keer verteld dat ik me niks aan moet trekken van de patiënteneigenaren en dat ik er niemand pijn mee doe als ik mijn klanken verleng. Vanochtend zoals beloofd 15 minuten eerder opgestaan en nogmaals mijn “mantra’s” doorgenomen. Voelde goed. Eenmaal op mijn werk meteen begonnen met verlengen. Niemand van de assistentes wist er iets van en iedereen was vrolijk. Later tijdens de koffie heb ik wel iets verteld over mijn spraakcursus ipv “stottercursus” en hebben we met z’n allen lopen verlengen en “zingen” en flink erom gelachen. Zo, dat ijs is gebroken.
D
ierenartsenvergadering ‘s middags gehad, meestal zei ik de laatste maanden niet zoveel. Nu een felle discussie gehad met mijn collega en mijn spreekrust goed kunnen bewaren. Zo, dat voelt machtig! Liet me dit keer niet ondersneeuwen. Na de vergadering kwam één van mijn bazen naar mij toe en ze vond al meteen dat er duidelijk verschil te horen was. Dat vond ik tof om te horen.
T
ijdens het spreekuur goed de tijd genomen en rustig mijn klanken verlengd, het blijkt inderdaad dat mensen minder vragen hebben omdat je veel duidelijker en zelfverzekerder overkomt. Weer leuk om te merken.
O
m mezelf nog meer op de proef te stellen, heb ik vandaag al mijn telefoontjes in de administratie gebeld tussen al mijn collega’s. De laatste maanden deed ik dat niet, en sloot mijzelf
op in de spreekkamer. Ook dat ging goed, met een enkele hapering dan.... maar ik kon daarna snel mijn spreekrust weer terugkrijgen. Daarna kreeg ik zelfs een compliment van mijn andere baas, dat het praten goed gaat en dat ik voor het eerst sinds weken weer straal op de praktijk van enthousiasme.
A
l met al kost het nog wel veel energie om er continu aan te blijven denken. Daarnaast merk ik wel dat je in een bepaalde onthaastingsmodus terechtkomt en die voelt wel heel ontspannen. Ik wens iedereen weer succes met de volgende dag!!! 24 februari mm, na een dag op de wolken te hebben gelopen ˗ik had echt het idee dat ik de hele wereld aan kon˗ heb ik (zoals ik ook wel een beetje verwachtte) vandaag niet zo’n goede dag gehad. Vandaag erg druk met spreekuur en ik merk dat ik dan snel weer begin te ratelen. Ik probeer wel tussen de zinnen door meer pauzes te nemen en soms mijn klanken te verlengen, maar meestal ging dat onvoldoende. Als ik merk dat mijn middenrif weer een eigen leven gaat leiden, heb ik soms moeite om mijn rust weer snel te herpakken. Na een langere pauze tussen de zinnen en enkele verlengingen, probeer ik het gevoel van spreekrust dan weer terug te krijgen. Echte stotteruithalen zijn er niet geweest..... ik weet het, dat is niet het doel! Maar toch wel fijn voor mezelf.
M
een half uur voor assistente gespeeld en alle binnenkomende telefoontjes aangenomen...... gewoon om mezelf te testen. Ik krijg er zoveel lol in!!
D
e assistentes helpen me wel door mij erop te wijzen dat ik moet verlengen en moet spelen met m’n klanken. Dat is een goede hulp voor me. Gelukkig kunnen we er met z’n allen goed om lachen.Peter, het valt ook nog niet mee om binnen een week een gewoonte van 40 jaar de kop in te drukken. Één ding tegelijk en geleidelijk meer vertrouwen en rust opbouwen. Ik weet zeker dat je het kunt. Je hebt in deze paar dagen al zoveel geleerd. Mieke, bedankt voor je gesprek vandaag. Je klinkt al heerlijk rustig aan de telefoon. Bedankt voor je opbeurende woorden. Lieve andere praters........ tot donderdag en succes morgen met de laatste dag voor deze week. Esther, al nagedacht over de bonte avond?
H
et telefoneren gaat nog steeds goed, wat vroeger echt een probleem was. Ik heb vandaag zelfs
Ervaringen van Chantal 8
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Gesignaleerd op de racebaan in Assen: de snelste Hausdörfer aller tijden....! Het is de motor van Wim Ratering en de sticker is gemaakt door Erik Hartemink.
Contactdag Hausdörfer zelftherapiegroepen
O
p 22 november 2008 heeft de jaarlijkse contactdag van de zelftherapiegroepen plaatsgevonden. Op deze dag ontmoetten de afgevaardigden van de zelftherapiegroepen en leden van het zelftherapieteam van het Hausdörferinstituut Voor Natuurlijk Spreken, regiospecialisten en een bestuurslid, elkaar in het dorphuis te Austerlitz. Met een gezelschap van twaalf mensen ging de contactdag rond 10.00 uur van start.
N
aast het elkaar ontmoeten en leren kennen was het doel om gezamenlijk te evalueren hoe de zelftherapiegroepen functioneren. Onder leiding van ondergetekende werd er volgens agenda
ervaringen uitgewisseld, gediscussieerd en adviezen gegeven.
E
r werd serieus vergaderd en hard gewerkt, met resultaat dat er een lijst met zinvolle aandacht- en verbeterpunten tot stand is gekomen. Een aantal van deze punten zijn meegenomen door de afgevaardigden naar de zelftherapiegroepen. Een aantal punten komen terug in de nieuwste versie van het draaiboek zelftherapiegroepen die komende maand wordt gedrukt en verspreidt. Feedback op het functioneren van de regiospecialisten werd en wordt meegenomen in de evaluaties van het zelftherapieteam.
D
e contactdag 2008 is een geslaagde dag geweest. Men vond het erg leuk elkaar te ontmoeten. De evaluaties waren zeer relevant en hebben verbeter-
Contactdag ZTgroepen Noël van Leeuwen
9
punten opgeleverd. Rond 16.30 uur dankte de voorzitter een ieder hartelijk voor de openheid en inzet, hopend elkaar in goede gezondheid op de contactdag 2009 weer te ontmoeten. Hierna werd er afgesloten met een drankje aan de bar in het dorpshuis. Noël van Leeuwen, bestuurslid zelftherapie Stichting Natuurlijk Spreken
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Bericht: Zelftherapie weekend Noordeloos
O
p 23 t/m 25 januari 2009 werd er voor de eerste keer een zelftherapieweekend georganiseerd in het Zuid-Hollandse Noordeloos. Na wat navigatiefoutjes en files was iedereen gelukkig op tijd aanwezig. Onder het genot van de nodige koppen koffie en glaasjes fris werden oude bekenden herenigd en werd kennis gemaakt met alle nieuwe gezichten. a een voorstelronde in de kring, heeft Jan Heuvel uitleg gegeven over zijn nieuwe inzichten in de therapie. De zogeheten ‘weg van het sensibele temperament naar het flegmatieke temperament’. Na deze interessante uitleg werd er door sommigen nog wat nagesproken terwijl anderen alvast hun slaapplaats opzochten. et ontbijt stond voor zaterdagochtend alweer erg vroeg, om acht uur, gepland. De organisatie vond dit kennelijk ook want zij had zich verslapen. Rond half negen zat bijna iedereen, op een enkeling na, gezellig weer aan het ontbijt. Na het ontbijt werd de groep in tweeën gesplitst, dit na aanleiding van de eerder ingevulde workshopvoorkeur. In de ochtend zijn twee workshopsessies gegeven. Voor dit weekend waren er twee speciale gasten uitgenodigd. De eerste was Christa Vis zij heeft twee keer een communicatie-workshop gegeven. Hierin werd vooral de nadruk gelegd op de grote invloed van non-verbale communicatie ten opzichte van verbale communicatie. Wist u dat non-verbale communicatie 70% uitmaakt van de totale communicatie en het spreken, wat wij allemaal zo belangrijk maken, maar 10%. De andere workshops werden verzorgd door Noël van Leeuwen (G-schema’s) en Erik Hartemink (het wiel en de afgelegde weg). Na de
lunch was er tijd voor een heerlijke wandeling door de prachtige omgeving. Hierna was het alweer tijd voor de informatiemiddag. Door het ruim bekend maken van de informatiemiddag door de organisatie, was de opkomst erg hoog. Tijdens deze middag ontstonden er veel interessante discussies en gesprekken. Ook waren er nog een aantal mensen aanwezig die zorgden voor een interessante inbreng, waaronder een ex-cursist en een drietal logopediestudenten. Dank hiervoor. a de informatiemiddag was het alweer tijd voor wederom een perfect verzorgde maaltijd. Daarna was er nog even tijd om nog eens met de gehele groep naar de theorie achter de therapie te kijken. De avond werd verder gevuld met een spelletje, een hapje en een drankje en uiteraard een goed gesprek.
N
N
H
N
a een verfrissende wandeling en een heerlijk ontbijt was op zondag Frank Loomans te gast. Frank heeft twee keer een workshop gegeven over self-exposure. In zijn workshop werd uitgelegd dat door het maken van een goed stappenplan mensen over hun angst heen kunnen komen. De andere workshops die dag werden verzorgd door Bernadet Hesselberth (hausdörfer in de praktijk) en Steven Marges (workshop voor jongeren). Na de lunch was het alweer tijd voor de evaluatie van het weekend.
I
edereen was van mening dat het een erg mooie locatie was en dat de organisatie het allemaal erg goed had georganiseerd, van het eten tot de workshops en natuurlijk niet te vergeten de geweldige opkomst tijdens de informatiemiddag. De workshops waren inhoudelijk erg interessant en leerzaam.
M I
aar wat natuurlijk ook niet geheel onbelangrijk is was de geweldige sfeer. Ik wil hiervoor iedereen heel erg bedanken.
k wil graag alle workshopleiders, in het bijzonder Frank Loomans en Christa Vis, bedanken voor hun inzet tijdens dit weekend. Maar vooral wil ik, namens iedereen, Levina bedanken voor de geweldige organisatie. Je hebt het hartstikke goed gedaan! Tijdens het spreekuur goed de tijd genomen en rustig mijn klanken verlengd, het blijkt inderdaad dat mensen minder vragen hebben omdat je veel duidelijker en zelfverzekerder overkomt. Weer leuk om te merken. m mezelf nog meer op de proef te stellen, heb ik vandaag al mijn telefoontjes in de administratie gebeld tussen al mijn collega’s. De laatste maanden deed ik dat niet, en sloot mijzelf op in de spreekkamer. Ook dat ging goed, met een enkele hapering dan.... maar ik kon daarna snel mijn spreekrust weer terugkrijgen. Daarna kreeg ik zelfs een compliment van mijn andere baas, dat het praten goed gaat en dat ik voor het eerst sinds weken weer straal op de praktijk van enthousiasme.
O
A
l met al kost het nog wel veel energie om er continu aan te blijven denken. Daarnaast merk ik wel dat je in een bepaalde onthaastingsmodus terechtkomt en die voelt wel heel ontspannen. Ik wens iedereen weer succes met de volgende dag!!!
ZTweekend Noordeloos Casper van der Wal, Dieren, 29 januari
10
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Een Oscar voor Hausdörfer. Al wie het horen wil, kan het verhalen: ik kan weer spreken zonder tegenzin. Ik voel geen rem bij het verlengen van vocalen en alle stotters rijmen in een volle zin. Geen angst of stress kan mij nog overhalen voor een blokkade of stotterend begin. Wel duizend woorden vallen samen als ik mijn spreekrust weer herwin. Dit nieuwe leven in ontspannen zijn geeft mij weer levenslust en moed. Ik kan voor mijzelf nu nooit meer falen, want deze kracht wint van elke tegenspoed ! Bart Goslinga 2-1-2008
ZTweekend Noordeloos Casper van der Wal, Dieren, 29 januari
11
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Opfriscursus voor Natuurlijk Spreken
W
ie besluit aan een opfriscursus deel te nemen, is na een basiscursus meestal al flink vooruit gegaan. Dat wil zeggen dat je een dikkere huid hebt gekregen op het gebied van spraak, vooral omdat je nu weet hoe het zit, waardoor je meer vertrouwen hebt gekregen en geen ‘verkeerde’ dingen meer doet. Dit heeft je geholpen om je minder te ergeren aan jouw stotteren waardoor het ook niet meer ‘erger’ is geworden. Maar je bent nog niet ‘vrij’ geworden en dat wil je graag bereiken.
N
u je een ‘dikkere huid’ op het gebied van spraak hebt gekregen, begin je niet meer vanuit een sensitieve gevoelstoestand aan een opfriscursus maar je zit al een stuk(je) hoger, waardoor de sprong naar een flegmatieke gevoelstoestand minder hoog is. Dit is goed te merken in een opfriscursus: iedereen gaat in vergelijking met een eerste basiscursus meteen al een stuk gemakkelijker om met het klanksturen. Innerlijke weerstanden worden gemakkelijker overwonnen. Omdat je nu nog eens een goede springplank neerlegt en flink wordt gestimuleerd om die hoge sprong te maken, kun je een effect scoren dat vergelijkbaar is met dat van een eerste basiscursus. Een belangrijk voordeel is nu dat je veel beter ziet waar het écht om gaat waardoor je niet meer zo gemakkelijk in de valkuilen trapt. Je bent bijv. minder euforisch omdat je zo ‘vloeiend kunt spreken’ en je bent ook minder angstig om dit weer kwijt te raken. Daardoor kan de ‘verkeerde’ doelstelling ‘vloeiend spreken’ er niet meer zo gemakkelijk insluipen. Doordat je inzicht krijgt in de ‘fouten’ die je (bewust of onbewust) nog hebt gemaakt, maak je dezelfde ‘fouten’ niet zo snel nog eens.
E
en opfriscursus betekent dus niet ‘opfrissen van wat je al wist’. In de praktijk ga je pas zien welke betekenis alles wat je geleerd hebt werkelijk heeft. Omdat je al een stuk flegmatieker bent geworden, ga je hiermee gemakkelijker om dan vlak na een basiscursus. Een opfriscursus is daarom te zien als het maken van de sprong naar de flegmatieke gevoelstoestand op het gebied van spraak vanuit een betere positie. Bericht van een opfriscursus
de opfriscursus in januari.
I
nmiddels heb ik deze gevolgd en heb ik er erg veel aan gehad. Het is niet alleen herhaling maar er kwamen ook zeker dingen aan bod die ik nog niet wist of destijds niet had opgeslagen. Ik wil nu gaan werken naar een Flegmatiek temperament. Vervolgens zakt dat vanzelf af naar het Neutraal temperament oftewel het ‘vrij’ zijn. Dit wil ik gaan bereiken door nog meer met mijn klanken te gaan spelen, en hierin een leuke manier te vinden.
Door: Jeroen Kampinga
I
n Augustus 2006 heb ik de basiscursus gevolgd en was hier erg tevreden over. Ik leerde goed naar mijn klanken te luisteren en hiermee te spelen. Hierdoor bouwde ik een spreekrust op. De maanden na de cursus ging het klanksturen goed, maar na verloop van tijd verwaterde het. Daarom besloot ik mezelf op te geven voor
Opfriscursus Natuurlijk Spreken Jan Heuvel
12
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Iris In september 2008 begon onze 3 jaar oude dochter Iris wat te stotteren. Zo rond haar verjaardag Ik, als stotteraar schrok enorm en de doemscenario’s flitsen je door de kop. Ik had toen de therapie van Hausdörfer nog niet gevolgd en raakte een beetje in paniek. Het stotteren hield anderhalve maand aan en hebben toen de dokter gebeld voor advies. Hier kwam uit dat kindjes van haar leeftijd nog volop in ontwikkeling zijn wat spraak en taal betreft en we hebben toen besloten om er geen aandacht aan te geven. Dit werkte en het ging weer net zoals het kwam. Opluchting!
met hoe en wat. In tegenstelling tot haar vader.......:)
dan is dit geen enkel probleem. Stotteraars zijn niet minder of anders!
Iris wordt steeds stabieler en de weinige haperingen zijn vervangen door verlengingen. Ontwikkeling van haar taal en spraakgeluid speelt hierin ook een belangrijke rol denken wij. Wij hebben er veel vertrouwen in dat alles goed komt ook al zou ze blijven stotteren
Inmiddels hebben wij contact met de moeder van het andere meisje gehad en de Hausdorfer site/therapie van harte aanbevolen.
Enkele weekjes daarna kwam ze van haar peuterspeelzaal thuis met wat haperingen. De therapie, die ik inmiddels had gehad, had een techniekje en die hebben wij, in overleg met therapeut Jan Heuvel, toegepast. We zijn naast haar gaan zitten en hebben haar verteld dat we een spelletje gaan doen met onze stemmen en dat ze daar goed naar moest luisteren en dan vooral OOK naar haar eigen stem als ze wilde meespelen. Dit ging heel goed en na twee dagen was het stotteren weg. Het stotteren bleef steeds na een bezoek aan haar schooltje terugkomen. Toen zijn we eens met de juffrouw gaan praten en wat bleek? Er zat nog een meisje in de klas die ook wel eens op een bepaalde letter haperde. Ze deed haar dus gewoon na, raakte wat in de war en kon het contact met haar eigen stem niet meer vinden. Even wat verlengen waar ze bij is en het lek is weer boven. Kinderen zijn zelftherapeutisch. Ze zijn nog niet zo heel erg bezig
Kinderen Tristan van Duijl
13
Groeten Tristan.
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Nonverbale Communicatietraining
E
ind januari was er een zelfhulptherapieweekend in Noordeloos. Tijdens dat weekend waren er een aantal workshops, één daarvan ging over non-verbale communicatie. Deze werd gegeven door Christa Vis. Ze gaf al meteen aan dat ze te weinig tijd had in de anderhalf uur die ze had, om het helemaal uit te leggen. Dus zei ze dat ze bij voldoende aanmeldingen een hele trainingsdag wilde organiseren.
D
us zo waren we op 18 april met 11 mensen in het Dorpshuis in Austerlitz, en begon Christa aan de trainingsdag. Het was een hele interessante en boeiende dag. Het ochtend programma ging helemaal over het non-verbale, met veel oefeningen, terwijl de middag meer over assertiviteit ging. Er was ook nog een heerlijke, compleet verzorgde lunch.
A
ls eerste moesten we onszelf voorstellen, dit ging in spelvorm. Christa gooide een tennisballetje naar iemand, die zich dan moest voorstellen. Het ging zo het rondje door, tot iedereen alle namen wist. Daarna vertelde ze dat in de communicatie 70 procent lichaamstaal is, en maar 10 procent woorden of eigenlijk klanken. Als stotteraar zijn woorden heel belangrijk, omdat je het goed wilt zeggen, en is lichaamstaal een ondergeschoven kindje. Maar tijdens deze dag werd duidelijk hoe belangrijk lichaamstaal is. Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat je blij bent, terwijl je lichaam wat anders zegt. Dan gelooft degene met wie je spreekt echt niet dat je blij bent.
Z
o hebben we nog oefeningen gedaan, die je ervan bewust maakt hoe je loopt. Tijdens het middagprogramma hebben we een situatie uitgespeeld over assertiviteit. Kortom, het was echt de moeite waard om deze dag bij te wonen. Ik heb er heel veel van geleerd. Ik kan het dan ook iedereen aanraden. Het maakt je meer bewust hoe je dingen kan aanpakken, en hoe je tegen situaties aan kunt kijken. Hartelijke groeten van Edith Esmeijer.
AGENDA: Zelftherapieweekend Winterswijk Datum: 10 t/m 12 juli 2009 Locatie: Te Paske (www.tepaske-recreatie.nl) te Winterswijk (Gelderland). De deelnamekosten bedragen €€ 75,00 voor donateurs/leden en € 95,00 voor niet-donateurs/leden van het Hausdörferinstituut Voor Natuurlijk Spreken. Heb je de INS-basiscursus gevolgd en wil je dit gezellige en nuttige weekend niet missen, twijfel dan niet en geef je snel op via
[email protected] of telefonisch bij: Björn Wedding, tel: 06 4036 9407 (www.bjornwedding.nl)
Nonverbale Communicatie Edith Esmeijer
14
Hausdörfer-instituut
Vo o r N a t u u r l i j k S p r e k e n
Colofon
•
De Nieuwsbrief verschijnt in juni en december. De Nieuwsbrief wordt per mail verzonden aan alle donateurs en belangstellenden en kan worden gedownload van www.hausdorfer.eu
Contactpersonen Zelftherapiegroepen Almelo Anouk Rijgwaart
[email protected] Amsterdam Maarten Jurrjens Tel.: 0251 671 490
[email protected] Assen Arent Boonstra Tel.: 0592 545 293
[email protected] Breda Paul van Dijk Tel.: 0162 671 021
[email protected]
1
Bestuur van de Stichting Natuurlijk Spreken Voorzitter: Willem Raaijmakers Tel.: 076 581 5336
[email protected] Secretaris: Dora Krabman
[email protected] Tel.: 06 3080 1386 Penningmeester: Allard Verburg Tel.: 017 541 5119
[email protected] Bestuurslid zelftherapiegroepen: Noël van Leeuwen Tel: 0341 881 051
[email protected] Bestuurslid zelftherapieweekeinden: Björn Wedding Tel.: 06 4036 9407
[email protected] Bestuurslid voorlichting: Levina van Zee-Jongenelen Tel.: 0184 601 269
[email protected] Redactie: Erica Renckens Lay-out: Ton Krabman Website http//www.hausdorfer.eu Girorekening 7706022 t.n.v. Stichting Natuurlijk Spreken Leiderdorp Bij betalingen vanuit het buitenland heeft u de volgende gegevens nodig: IBAN: NL87 PSTB 0007 7060 22 BIC: PSTBNL21 Vaak zijn er geen of weinig kosten aan verbonden. Informeer hiervoor bij uw bank.
Winterswijk Björn Wedding Tel.: 06 4036 9407
[email protected] Zeeland Paul de Jagher Tel.: 0187 651 673
[email protected] Zoetermeer Marcel Beekink Tel.: 079 363 0499
[email protected]
Eindhoven Bob Jakobs, Tel.: 077 4672 555
[email protected] Ermelo Noel van Leeuwen Tel.: 0341 881 051
[email protected] Leiden Paul Blijboom Tel.: 020 664 0870
[email protected] Nijmegen Rutger Wilhelm Tel.: 06 4439 4305
[email protected] Utrecht Michel van den Burg Tel.: 0343 491 370
[email protected]
WEBVERSIE - UITGAVE HAUSDÖRFER INSTITUUT
15