04 2014
NIEUWSBRIEF Via deze nieuwsbrief informeren wij u over de professionalisering van onze organisatie, de activiteiten van de afdelingen en nieuwe ontwikkelingen op ons vakgebied.
Woonlastenstijging Twentse gemeenten meer dan landelijk gemiddelde De gemeentelijke woonlasten stijgen dit jaar gemiddeld minder dan de inflatie. Een gemiddeld huishouden betaalt € 6 meer aan lokale belastingen. Dat is 0,9%, terwijl de verwachte inflatie 1,5% is. In vier Twentse gemeenten stijgen de woonlasten minder dan de inflatie, maar in de meeste gemeenten is de stijging meer dan de verwachte inflatie. Dat blijkt uit de Atlas van de lokale lasten van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo), die eind maart verscheen.
Het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) haakt hierop in met een nieuwsbrief over de woonlasten van de Twentse gemeenten. Dit jaarlijkse overzicht bevat gegevens over de hoogte en de ontwikkeling van lokale lasten van Twentse gemeenten die zijn aangesloten bij het GBT: Almelo, Borne, Enschede, Haaksbergen, Hengelo, Losser en Oldenzaal. Vergelijkingen zijn gemaakt met andere Overijsselse gemeenten en met landelijke gemiddelden. De cijfers van 2014 zijn als basis genomen. Daarnaast geeft dit overzicht inzicht in meerdere manieren van vergelijking van lokale lasten. De uitkomsten van vergelijkingen van lokale lasten hangen vaak af van de gekozen methode. Wat zijn gemeentelijke woonlasten? Onder woonlasten verstaan we: onroerendezaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Het zijn belastingen en heffingen van de gemeente waarmee ieder huishouden jaarlijks te maken krijgt.
Gemeentelijk Belastingkantoor Twente
Met welke gemeenten vergelijken we Twentse gemeenten? - Drie Overijsselse steden met meer dan 50.000 inwoners: Deventer, Hardenberg en Zwolle - Drie Overijsselse gemeenten met minder dan 50.000 inwoners: Dalfsen, Raalte en Zwartewaterland - Daarnaast maken we vergelijkingen met landelijke cijfers. Hieronder geven we drie belangrijke uitgangspunten aan, die een rol spelen bij vergelijking van woonlasten tussen gemeenten. Gemiddelde waarde van een woning of een standaardwaarde? Het Coelo publiceert jaarlijks de Atlas van lokale lasten. Men vergelijkt daarin per gemeente de woonlasten van een woning met een voor die gemeente gemiddelde waarde. Het is echter ook mogelijk uit te gaan van een standaardwoning, waarvan de waarde in alle gemeenten gelijk is. In dit overzicht kiezen we voor aansluiting
bij de gangbare praktijk om te werken met gemiddelde waarden van woningen in een gemeente.
Onder woonlasten verstaan we: onroerendezaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing.
Corrigeren voor extra geld van het Rijk ter compensatie van lage belastingcapaciteit? De COELO-atlas maakt onderscheid tussen het perspectief van de belastingbetaler en dat van de gemeente(financiën). Bij het eerste perspectief gaat het erom hoeveel een huishouden moet betalen aan belasting. In het tweede perspectief worden de woonlasten gecorrigeerd voor het feit dat gemeenten met relatief dure woningen minder geld uit het gemeentefonds krijgen, zodat zij meer belasting binnen moeten halen om een gelijkwaardig voorzieningenniveau aan te kunnen bieden. Gemeenten met hoge woonlasten beschikken dus niet automatisch over meer middelen om voorzieningen voor de burger te realise-
ren. Het kan zijn dat die hogere lasten nodig zijn ter compensatie van een korting op het gemeentefonds wegens hoge belastingcapaciteit. In deze rapportage gaan we uit van het perspectief van de belastingbetaler en wordt het andere perspectief niet nader belicht. Welke typen huishoudens? Het COELO gaat in de belangrijkste vergelijkingen uit van meerpersoonshuishoudens. Bij gemeenten met tariefsdifferentiatie tussen eenpersoonsen meerpersoonshuishoudens kan het beeld daardoor afwijken ten opzichte van gemeenten die dat niet hebben. Almelo en Borne kennen overigens geen goedkoper tarief voor eenpersoonshuishoudens. In Haaksbergen, Hengelo en Losser kunnen éénpersoonshuishoudingen bij de inzameling van huishoudelijk afval kiezen voor een kleinere container en daardoor de woonlasten beïnvloeden.
Uitkomsten vergelijking Hoogte woonlasten Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen1 en van een meerpersoons-huishouden liggen de gemiddelde woonlasten in Overijssel op € 710 en landelijk op € 704. De laagste waarde is € 514 en hoogste € 1.183. Het grote verschil tussen de woonlasten in de goedkoopste en duurste gemeente is enigszins misleidend. De frequentieverdeling van de gemeentelijke woonlasten is namelijk zeer vlak. In 64% van alle 417 (deel)gemeenten liggen de woonlasten voor meerpersoonshuishoudingen tussen € 550 en € 750. Van de Twentse gemeenten vallen zes de gemeenten (net) buiten deze range. De overige gemeenten liggen dus in de middenmoot.
Vergelijking 1: Hoogte en ontwikkeling woonlasten Twentse gemeenten in Euro’s bruto woonlasten éénpersoonshuishouden Almelo Borne Dinkelland Enschede Haaksbergen Hellendoorn Hengelo Hof van Twente Losser Oldenzaal Rijssen-Holten Tubbergen Twenterand Wierden
2013 698 745 677 707 681 635 617 727 705 613 557 649 588 672
2014 712 762 699 725 715 652 615 738 742 620 592 669 601 680
bruto woonlasten meerpersoonshuishouden 2013 698 745 737 741 730 742 694 778 705 674 632 693 689 725
1. De gemiddelde waarde van woningen per gemeente is berekend door de gemiddelde waarde van 2013 (bron: CBS) te verhogen met de verwachte waardeontwikkeling.
2014 712 762 759 758 764 758 699 787 742 680 648 713 687 733
stijging in % tov 2013 1-pers meerpers 2,0% 2,3% 3,2% 2,5% 5,0% 2,7% -0,3% 1,5% 5,2% 1,1% 6,3% 3,1% 2,2% 1,2%
2,0% 2,3% 3,0% 2,3% 4,7% 2,2% 0,7% 1,2% 5,2% 0,9% 2,5% 2,9% -0,3% 1,1%
De hoogte en woonlasten van de GBT-gemeenten vergeleken met zes andere Overijsselse gemeenten en de gemiddelden in de provincie Overijssel en heel Nederland leveren het volgende beeld op: Vergelijking 2: Hoogte en ontwikkeling woonlasten GBT-gemeenten en zes andere gemeenten in Overijssel in Euro’s Almelo Borne Dalfsen Deventer Enschede Haaksbergen Hardenberg Hengelo Losser Oldenzaal Raalte Zwartewaterland Zwolle Overijssel Nederland
698 745 524 660 707 681 571 617 705 613 561 589 574 643 630
712 762 534 665 725 715 624 615 742 620 566 608 563 653 636
698 745 612 757 741 730 673 694 705 674 654 719 628 700 697
712 762 620 762 758 764 710 699 742 680 658 740 617 710 704
2,0% 2,3% 1,9% 0,8% 2,5% 5,0% 9,3% -0,3% 5,2% 1,1% 0,9% 3,2% -1,9% 1,6% 0,9%
2,0% 2,3% 1,3% 0,7% 2,3% 4,7% 5,5% 0,7% 5,2% 0,9% 0,6% 2,9% -1,8% 1,4% 0,9%
Stijging woonlasten De woonlasten voor zowel één- als meerpersoonshuishoudingen stijgen landelijk met 0,9%. In de meeste Twentse gemeenten stijgen de woonlasten meer dan het landelijk gemiddelde. In Hengelo blijft de stijging van de éénpersoonshuishoudingen onder het landelijk gemiddelde. De lastenstijging voor een meerpersoonshuishouding in Oldenzaal volgt het landelijk gemiddelde. In Hengelo en Twenterand is de lastenstijging lager dan het landelijk gemiddelde.
Rangordenummer Het COELO heeft een rangorde gemaakt voor alle 417 gemeenten en deelgemeenten. Nummer 1 heeft de laagste woonlasten en nummer 417 de hoogste. Uitgaande van een meerpersoonshuishouden heeft de gemeente Rijssen-Holten in 2014 de laagste woonlasten in Twente en Hof van Twente de hoogste. De stijging van de gemeente Haaksbergen op de woonlastenladder komt vooral door de stijging van de rioolheffing. In Losser zorgen de tariefstijgingen voor de OZB en afvalstoffenheffing ervoor dat de positie op de ladder verslechterd. De posities van met name Hengelo en Twenterand en in mindere mate Hof van Twente, Oldenzaal en Wierden zijn op de woonlastenladder verbeterd ten opzichte van 2013.
Vergelijking 2 Rangorde van Twentse gemeenten naar hoogte van de gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden in 2014
Almelo Borne Dinkelland Enschede Haaksbergen Hellendoorn Hengelo Hof van Twente Losser Oldenzaal Rijssen-Holten Tubbergen Twenterand Wierden
2013
2014
192 285 273 278 266 281 183 335 204 144 72 179 169 250
200 296 290 289 302 287 169 330 263 130 87 204 143 241
nr. 1 laagste woonlasten, nr. 430 de hoogste
nr.1 laagste woonlasten, nr. 417 de hoogste
Ter vergelijking staan in de volgende tabel ook de gegevens van de eerder genoemde andere zes gemeenten. Vergelijking 3 Rangordenummer woonlasten van GBT-gemeenten vergeleken met zes andere gemeenten uit Overijssel Almelo Borne Dalfsen Deventer Enschede Haaksbergen Hardenberg Hengelo Losser Oldenzaal Raalte Zwartewaterland Zwolle
192 285 48 303 278 266 142 183 204 144 103 239 63
200 296 50 297 289 302 196 169 263 130 100 256 43
Conclusies voor de GBT-gemeenten Almelo
Haaksbergen
Oldenzaal
- De gemiddelde woonlast is voor één- en meerpersoonshuishoudingen hoger dan het provinciaal en landelijk gemiddelde. - De lastenstijging is hoger dan het landelijk gemiddelde door de OZB-verhoging. - De positie op de woonlastenrangorde is verslechterd.
- De gemiddelde woonlast is voor één- en meerpersoonshuishoudingen hoger dan het provinciaal en landelijk gemiddelde. - De lastenstijging is hoger dan het landelijk gemiddelde door de verhoging van de rioolheffing. - De positie op de woonlastenrangorde is verslechterd.
- De woonlasten zijn voor éénpersoonshuishoudingen en voor meerpersoonshuishoudingen lager dan het landelijk gemiddelde. - De lastenstijging voor meerpersoons- huishoudingen is gelijk aan het landelijk gemiddelde. - De positie op de woonlastenrangorde is verbeterd.
Borne
Hengelo
- De gemiddelde woonlast is voor één- en meerpersoonshuishoudingen hoger dan het provinciaal en landelijk gemiddelde. - De lastenstijging is hoger dan het landelijk gemiddelde met name door de OZB-verhoging. - De positie op de woonlastenrangorde is verslechterd.
- De woonlasten zijn voor zowel één als meerpersoonshuishoudingen lager dan het landelijk en provinciaal gemiddelde. - De lastenstijging in 2014 blijft door verlaging van de afvalstoffenheffing achter bij het landelijk gemiddelde. - Hengelo verbetert zich behoorlijk op de rangorde voor woonlasten.
Enschede - De gemiddelde woonlast is voor één- en meerpersoonshuishoudingen hoger dan het provinciaal en landelijk gemiddelde. - De lastenstijging is hoger dan het landelijk gemiddeldedoor de verhoging van de rioolheffing. - De positie op de woonlastenrangorde is verslechterd.
Losser - De woonlasten zijn voor éénpersoonshuishoudingen en voor meerpersoonshuishoudingen hoger dan het landelijk gemiddelde. - De lastenstijging is hoger dan het landelijk gemiddelde. - De positie op de woonlastenrangorde is verslechterd.
Bron: COELO, Atlas van lokale lasten 2014, zie ook: www.coelo.nl
Overige tarieven De Gemeentewet bepaalt welke belastingen gemeenten kunnen heffen. Geen enkele GBT-gemeente heeft alle in de wet genoemde belastingen ingevoerd. Dit is de eigen beleidsvrijheid van de individuele gemeente, evenals (meestal) de hoogte van de onderscheiden tarieven. In onderstaande overzichten zijn allereerst de tarieven die betrekking hebben op de woonlasten vergeleken en ter informatie een aantal overige tarieven van de GBT-gemeenten op een rijtje gezet. Tarieven heffingen woonlasten Almelo
Borne Borne
afvalstoffenheffing- 1 persoons
€ 273,60
€ 251,88
€ 276,48
€ 188,40
€ 209,13
€ 194,16
€ 215,88
afvalstoffenheffing- meerpersoons OZB-woning eigenaar
€ 273,60 0,1570%
€ 251,88 0,1523%
€ 310,44 0,1654%
€ 230,52 0,1188%
€ 248,18 0,1428%
€ 250,32 0,1617%
€ 275,28 0,11776%
OZB-niet-woning eig en gebr rioolheffing tot 60 m3
0,5708% € 195,60
0,4896% € 194,40
0,6401% € 186,72
0,3167% € 270,96
0,5612% € 187,20
0,4237% € 214,11
0,41015% € 166,08
rioolheffing tot 500 m3 woonlasten 1 pers huishouden
€ 288,12 € 712,00
€ 194,40 € 762,00
€ 186,72 € 725,00
€ 320,04 € 715,00
€ 187,20 € 615,00
€ 214,11 € 742,00
€ 166,08 € 620,00
woonlasten m pers huishouden OVERIGE TARIEVEN
€ 712,00
€ 762,00
€ 758,00
€ 764,00
€ 699,00
€ 742,00
€ 680,00
begraven
€ 513,00
€ 487,00
€ 650,00
€ 788,00
€ 728,00
€ 237,00
€ 793,80
onderhoud 10 jaar afkoop forensenbelasting minimaal
€ 437,00 nvt
€ 0,00 nvt
€ 180,00 nvt
€ 0,00 € 165,00
€ 330,45 nvt
€ 0,00 € 172,40
€ 0,00 nvt
forensenbelasting maximaal hondenbelasting 1 hond
€ 69,24
€ 52,68
€ 72,24
€ 3.362,00 € 58,44
€ 74,04
€ 716,20 € 97,32
€ 101,38
hondenbelasting 2 honden
€ 193,92
€ 141,00
€ 144,48
€ 141,60
€ 196,32
€ 243,48
€ 240,36
hondenbelasting 3 honden
€ 334,68
€ 287,76
€ 216,72
€ 279,12
€ 366,84
€ 438,48
€ 416,94
hondenbelasting kennel paspoort
€ 194,28 € 66,95
€ 217,80 € 66,95
€ 216,72 € 66,95
€ 260,88 € 66,95
€ 315,24 € 66,95
€ 349,56 € 66,95
€ 416,94 € 66,95
identiteitskaart
€ 52,95
€ 52,95
€ 52,95
€ 52,95
€ 52,95
€ 52,95
€ 52,95
Enschede
Haaksbergen
Hengelo
Losser
Oldenzaal
HEFFING
rijbewijs verstrekken
€ 38,45
€ 38,45
€ 38,45
€ 38,45
€ 38,45
€ 38,45
€ 35,00
leges trouwen gemeentehuis
€ 282,70
€ 303,60
€ 405,70
€ 547,00
€ 413,00
€ 279,00
€ 294,30
verstrekken uittreksel GBA
€ 10,30
€ 8,00
€ 14,95
€ 7,00
€ 12,50
€ 12,80
€ 7,35
leges omgevingvergunning
2,50%
2,40%
2,80%
2,95%/1,95%
1,75%-2,4%
degr. 2,2%
degressief
- met een minimum van
€ 226
€ 159
€ 220
€ 306
€ 240
€ 190
€ 190
- en een maximum van
€ 750.000
€ 529.000
€ 750.000
€ 750.000
€ 750.000
€ 264.000
geen
dakkapel bouwsom € 10.000
€ 250
€ 240
€ 280
€ 325
€ 240
€ 569
€ 334
uitbouw bouwsom € 45.000
€ 1.125
€ 1.080
€ 1.260
€ 1.463
€ 1.080
€ 1.444
€ 1.174
nieuwbouw bouwsom € 140.000 marktgeld per meter
€ 3.500
€ 3.360 € 1,05
€ 3.920
€ 4.550 privaatrecht
€ 3.220 € 1,54
€ 3.956 € 1,88
€ 3.555 € 2,14
marktgeld per m2 parkeertarief per uur centrum precario TERRAS m2 per zmnd reclamebelasting centrum 20 m2
€ 0,93 € 1,50 € 1,60 € 668,28
nvt nvt € 803,64
€ 0,76 € 2,50 € 9,24 € 666,48
€ 0,75 nvt
€ 1,90 € 5,50 nvt
nvt nvt nvt
BIZ bij WOZ-waarde € 300.000 toeristenbelasting pppo- hotel
nvt € 1,03
nvt nvt
nvt nvt
€ 720 € 1,00
€ 425 € 1,00
€ 1.080 € 1,43
nvt € 0,70
toeristenbelasting pppo- camping
€ 0,51
nvt
nvt
€ 1,00
€ 0,70
€ 1,00
€ 0,70
toeristenbelasting pppo- overig
€ 0,51
nvt
nvt
€ 1,00
€ 0,85
€ 0,85
€ 0,70
€
1,30 per stuk ca € 480
