Jaargang 37 nr 2 – zomer 2012
ÉÉN WERELD Nieuwsbrief van de Wereld Federalisten Beweging Nederland _______________________________________________________________________
WFBN, Laan van Nieuw Oost-Indië 252, 2593 CD Den Haag
In deze nieuwsbrief Van de voorzitter........................................................................................................................................................ 2 Een prachtig staaltje internationaal lobbywerk..........................................................................................................2 Bezoek aan het Centrum voor Mondiaal Onderwijs – VN-Arena...............................................................................4 Wereldwijd geëerd, maar ooit verschoppeling...........................................................................................................4 Verslag boekpresentatie “The Economics of Killing”.................................................................................................5 Eerste SUM monument ............................................................................................................................................. 6 Sahel treurt om verlies van Ghadafi en zijn miljarden ..............................................................................................7 Drie Jubilea................................................................................................................................................................ 8
Werkgroep Wereld Rechtsorde
Er hebben nogal weinig mensen hun contributie 2012
Zaterdag : 15 september en 20 oktober, 10.45 tot 16.00 uur.
voldaan, mede omdat ons gironummer een paar maal foutief in deze krant stond. Uw 15,- moet naar : - 9764 tnv. Wereld Federalisten Beweging Nederland, Den Haag
Om 11.30 uur begint de Esperantoles, tot 12.30 uur, en na de maaltijd gaan we verder met de werkgroep, van 13.00 tot 15.30 uur. Plaats: kantoor, Laan van Nieuw Oost-Indië 252, 2593 CD Den Haag Als u wilt deelnemen graag vooraf contact opnemen met Frans Vermeulen, telefoon : 0165-534 506.
1
Van de voorzitter
munt. Geografisch gezien is het landoppervlak waar de roebel gebruikt wordt als algemeen betaalmiddel in het dagelijkse handelsverkeer voor gewone consumptiegoederen en diensten groter dan de euro-zone. De geschiedenis van de roebel begint in de latere Middeleeuwen. In de 13e eeuw gebruikten sommige inwoners van Novgorod een grivna, een baar van 200 gram zilver. Doorgehakt was dat twee roebel, en misschien een klein beetje zilver voor de hakker. In 1704 standaardiseerde tsaar Peter de roebel op 28 gram zilver. Net als bij andere munteenheden ontstond er papiergeld. De Sovjet-Unie continueerde het gebruik van de geldseenheid onder dezelfde naam. Maar met een heel andere afbeelding op het biljet. In 1961 volgde een hervorming, de inflatie ging namelijk gestaag door. Één nieuwe roebel was tien oude roebels waard, of 0,987412 gram goud. Op 1 januari 1998 was het weer raak. Na een decennium van hyperinflatie is opnieuw een nieuwe roebel ingevoerd: één nieuwe roebel is gelijk aan duizend oude roebels, lees roebels van na 1961.
Op de borrel met 100 miljard Euro Maximaal honderd miljard euro voor Spanje staat er in de krant. Hoeveel is dat? één euro? Dat is dik twee gulden of andersom: 0,45 euro is 1 gulden. Dit is zo bepaald tien jaar geleden, bij de overgang naar het Europese chartale geld. Europees, daarmee bedoelen we de eurozone. Dat betreft niet alle Europese munteenheden: niet de Noorse kroon, het Britse pond of de Zwitserse frank bijvoorbeeld. Ook de roebel is een Europese munt, of beter, een Euraziatische
(Vervolg van deze borrelpraat op pag 9)
Meestal geeft de bestudering van de start van een plan of een organisatie al ruim inzicht in alles in wat zich later heeft ontwikkeld. Daarom wil ik hier een aantal herinneringen ophalen uit de allereerste beginperiode van de WFBN.
Een prachtig staaltje internationaal lobbywerk Er bestaan mensen die geschiedenis maar onzin vinden. Zij richten de blik moedig voorwaarts en scheppen een nieuwe toekomst. Dat is mooi. Maar niet zelden vallen zij in dezelfde kuilen die in het verleden al gegraven zijn. Daarom is begrip van het verleden, voor wie werkelijk iets tot stand wil brengen, van wezenlijk belang. Daarom heeft Leo van Bergen nuttig werk verricht met zijn geschiedenis van de WFBN. (''Voor een wereld, een in verscheidenheid'', 1998.)
Het was vlak na die krankzinnige oorlog, die eindigde in 1945. De WFBN was nog niet opgericht. Ik was ongeveer acht jaar oud en al vroeg hogelijk geïnteresseerd in de gebeurtenissen om me heen. Mijn ouders waren dankzij de oorlog zo ongeveer failliet en dat was heel Nederland in die tijd. Dus alle aandacht en energie ging naar het dagelijks brood en de opbouw van het land. Op dat moment kwam die rare Zweed de familie binnengestormd. Verliefd op en ook
2
nog getrouwd met een nichtje, dat was nog tot daar aan toe. Maar hij kwam met al die rare verhalen. Met zoveel aandrang.... En overal en bij iedereen bleef hij er maar over doorpraten. Iedereen werd er gek van. ''Ons Zweeds wittebrood'' werd hij genoemd.
beleidsinstelling in ons land. Wanneer Methorst met zijn cijfers kwam, wist politiek Den Haag wat wel en wat niet kon. Niet alleen produceerde hij cijfers, hij verzamelde ook een ''denktank'' om zich heen, waar o.a.militairedienst-weigeraar en latere Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen, na zijn vervangende dienst, nog graag een jaartje wilde bijtekenen.
''De wereld moest hervormd. We moesten goede plannen maken, zodat er nooit meer zo'n idiote oorlog kon gebeuren. We moesten een Wereldregering vormen met alle landen van de wereld erbij''. Tja, hij had makkelijk praten,die Zweed. Hij had geen oorlog en geen angst en geen hongerwinter meegemaakt. We hadden wel wat anders aan het hoofd dan al die malle plannen.
Zo konden maatschappelijke, sociale en economische adviezen verstandig en verantwoord worden uitgebracht. Ik heb het over de eerste helft van de vorige, twintigste eeuw. In de tweede helft zijn er nog een aantal van dit soort instellingen bijgekomen. Elk kabinet wacht tegenwoordig de berekeningen van het CBS, het CPB en eventueel het SCPB af. En probeert daarna pas iets verstandigs te doen.
Behalve mijn grootvader, prof. dr. mr. H.W. Methorst. Hij begreep wat Gunnar Knös bedoelde en wat hem voor ogen stond. Hij heeft hem geholpen....
Internationaal Nu was mijn grootvader niet alleen op dat terrein gezaghebbend. Ook was hij enige decennia lang (1911 – 1947) de secretarisgeneraal van de Internationale Organisatie van statistische bureau's. Ik heb mooie verhalen gehoord over internationale congressen. In Athene, waar hij zijn oudste dochter meenam. In Tokio, waarheen hij heen ging per Transsiberische spoorlijn, waarbij zijn jongste zoon mee mocht. Naar Mexicostad, waar op de berg werd gecongresseerd en in de stad de zoveelste revolutie en zoveelste regeringswisseling plaatsgreep. Ik heb nog een kist vol prachtige onderscheidingen bewaard. Nog steeds is het Internationaal Secretariaat op het CBS in Den Haag gevestigd, inmiddels al meer dan een eeuw. Typerend voor hem, toen ''de Duitsers'' in 1943 ook nog ''zijn'' Internationaal Secretariaat bedreigden, bracht hij de hele administratie, zonder iemand iets te vertellen, onder in het Vredespaleis. ''Hier komen ze voorlopig niet'', zei hij.
Floris Methorst bij de Prof. dr. mr. H.W. Methorst boom voor wereldburgerschap. Nu moet u weten dat mijn grootvader ook al een heel leven achter de rug had en inmiddels bijna 80 jaar oud was. In zijn levensjaren had hij het C.B.S.(Centraal Bureau voor de Statistiek) in enige decennia (1899 -1939) vanaf de grond opgebouwd tot de enige betrouwbare
Nu begrijpt u een beetje dat toen mijn grootvader Gunnar had gesproken, hij er mee akkoord ging zitting te nemen in de eerste Raad van Advies en hij zijn reeks internationale contacten in de strijd wilde
3
werpen, de Wereld Federalisten Beweging Nederland een vliegende start had.
Floris Methorst heeft zich als WFBN-er en NVVN-er sterk ingezet voor dit initiatief.
Gunnar Knös - hij sprak redelijk Nederlands - werd de eerste vicevoorzitter. En het is wellicht niet wonderlijk dat na luttele jaren de WFBN een heel grote organisatie was met zo'n 15000 leden in Nederland. Al binnen de tien jaar is een wereldcongres in Nederland georganiseerd, dat de eer te beurt viel op paleis Soestdijk door Hare Majesteit Juliana ontvangen te worden.
Iedere leerkracht die wil onderwijzen op het gebied van de Verenigde Naties, kan kosteloos lesmateriaal verkrijgen op genoemde website. Wel moet men zich even registreren op de website. Statistieken wijzen uit dat er iedere week wel 3000 keer op de website geklikt wordt. Onbekend is welke onderdelen van VNArena gebruikt worden. Binnenkort wordt de website uitgebreid met een canon over de Verenigde Naties. Hier staat in wat iedere wereldburger zou moeten weten over de Verenigde Naties. De canon is opgedeeld in zes blokken, te weten:
Later is het toch nog wat geworden met de Verenigde Naties en waren de wereldfederalisten minder van levensbelang, voor de wereld. Maar internationaal vormt de WORLD FEDERALIST MOVEMENT, waar de WFBN steeds een actieve rol in speelt, nog steeds een belangrijk en soms zeer invloedrijk netwerk. Met als meest recente resultaat de tot standkoming van het Internationaal Strafhof, ook alweer in Den Haag gevestigd.
1. Vrede en veiligheid 2. Ontwikkeling 3. Mensenrechten 4. Humanitaire zaken 5. Internationaal recht en 6. Milieu en klimaat
Een prachtig staaltje van internationaal lobbywerk.
De VN‐canon wordt integraal opgenomen in de VN‐Arena’s voor het voortgezet onderwijs.
Floris Methorst
Dus ….. leerkrachten die wereldburgers willen onderwijzen ….. neem eens een kijkje op: http://www.cmo.nl/vnarena/
Bezoek aan het Centrum voor Mondiaal Onderwijs – VN-Arena
Marjolijn Snippe
Op 24 mei bracht een gecombineerde delegatie van de NVVN en de WFBN een werkbezoek aan het Centrum voor Mondiaal Onderwijs (CMO) van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Wereldwijd geëerd, maar ooit verschoppeling
Het CMO maakt aanvullend lesmateriaal voor basis- en voortgezet onderwijs voor verschillende vakken of projecten. De onderwerpen die daarbij de revue passeren zijn: ontwikkelingssamenwerking, oorlog en vrede, mensenrechten, milieu en duurzame ontwikkeling, Europa en de Verenigde Naties. Tijdens het werkbezoek gaf het CMO een toelichting op het project VNArena, dat specifiek lesmateriaal over de Verenigde Naties geeft, zie: http://www.cmo.nl/vnarena/
Leopold Engleitner reist de wereld over Honderd
en zes is hij, Leopold Engleitner uit Oostenrijk. Tachtig jaar daarvan aangesloten bij Jehova’s Getuigen. Heeft de verschrikkingen van drie concentratiekampen meegemaakt: Ravensbrück, Niederhagen en Buchenwald. Diepe ellende, die hem niet negatief heeft gemaakt. In
4
tegendeel, hij is heel dankbaar, dat hij het allemaal heeft mogen overleven.
dankzij een gezonde dosis levensvreugde een redelijk bestaan op te bouwen.
Ondanks zijn hoge leeftijd trekt hij vol goede moed de wereld door. Ontmoet Russen en Amerikanen, gaat bij Angela Merkel op de thee.
Hij is behoorlijk op leeftijd, wanneer de 89jarige Bernhard Rammerstorfer ontmoet, die zijn levenservaringen verneemt en zijn biograaf zal worden. Rammerstorfer maakt een film over de oude man, die problemen met zijn gezondheid begint te krijgen. Daarom neemt de cineast de inmiddels weduwnaar geworden Engleitner op in zijn huis. Gezamenlijk ondernemen zij zelfs in binnen- en buitenland de ene reis na de andere. Na een ontmoeting met de Duitse regering en op uitnodiging van zijn vroegere landgenoot, de filmster Arnold Schwarzenegger, vliegen ze naar de VS, als deze gouverneur van Californië is geworden.
Een kritische geest van jongs af aan al. Op 26 jarige leeftijd wordt hij geboeid door de boodschap en het pacifisme die door de getuigen worden uitgedragen. Krijgt er problemen door met zijn familie, de roomskatholieke kerk en de overheid. Met de Anschluss in 1938 komt het nationaal socialisme in zijn vaderland aan de macht en beginnen voor hem en geloofsgenoten de verschrikkingen van het kampleven. “Te dom om dood te gaan” Eén van die ervaringen is de confrontatie met een SS-er, die het vooral op dergelijke mensen met idealen heeft gemunt. Gevraagd of hij bereid is om te sterven, geeft de jonge Engleitner geen krimp. De stomverbaasde kampbewaarder verwacht heel iets anders dan het bevestigend antwoord van Leopold. “Toen ik ja zei, was diens conclusie, dat wij nog te dom zijn om dood te gaan”.
Een tweede jeugd als het ware, want de 106-jarige Engleitner beleeft ondanks een steeds erger wordend probleem met het spreken zoals hij het zelf noemt “de mooiste tijd van mijn leven”. Ben Cornelissen
Verslag boekpresentatie “The Economics of Killing”
De jarenlange, harde dwangarbeid laat zijn sporen na. Wanneer hij plotseling toch wordt vrijgelaten, weegt hij minder dan dertig kilogram. Wanneer hij weer enigszins op krachten is, krijgt hij een herkeuring en een oproep voor de dienstplicht, omdat het naziregime Duitssprekenden nodig heeft voor het Lebensraum, dat het in de Sovjet-Unie wil scheppen. Hij deserteert en vlucht de bergen in, waar hij zich verborgen houdt tot het eind van de oorlog. Net zoals in andere landen ook wel het geval is, zijn voormalige concentratiekampgevangenen niet meer welkom in de stad en streek waar zij vroeger woonden. Ze zijn vergeten en horen er niet meer bij. Niettemin lukt het Leopold toch werk te krijgen. Hij gaat als stratenmaker vol goede moed aan de slag. Hij treedt in het huwelijk met een gescheiden vrouw, die kinderen heeft te verzorgen. Door mishandelingen en martelingen in de kampen kan hijzelf geen kinderen verwekken, maar zet zich over zijn teleurstellingen heen en weet
Op dinsdag 10 april 2012 was Vijay Mehta in Den Haag voor de presentatie van zijn nieuwste boek: "The Economics of Killing; How the West Fuels War and Poverty in the Developing World". De bijeenkomst vond plaats in Perscentrum Nieuwspoort en werd georganiseerd door de WFBN en het EMMA Centrum te Utrecht, in samenwerking met Uniting for Peace en Pluto Press. Pluto Press werd vertegenwoordigd door “the American 5
Bookcenter”. Er waren ongeveer 45 belangstellenden.
discussie plaats waaraan de genodigden actief deelnamen.
Vijay Mehta is vredesactivist, voorzitter van Uniting for Peace (Londen) en medeoprichter van het Fortune Forum. In zijn boek analyseert hij de rol van het militair industrieel complex (MIC), en legt hij uit dat het mogelijk is om over te schakelen van de huidige oorlogseconomie naar een vreedzame en duurzame economie.
De bijeenkomst werd afgesloten met een netwerkborrel, waarbij gelegenheid was om het boek te kopen en te laten signeren door de auteur. Het boek is nu te koop bij “the American Bookcenter”, zowel in Amsterdam als Den Haag (www.abc.nl). U kunt een video-opname van de bijeenkomst zien op: http://www.unitingforpeace.com/videos.html
Vijay stelt onder meer dat de obsessie van de Verenigde Staten met oorlogen en militaire uitgaven een monster heeft gecreëerd, namelijk het MIC (militair industrieel complex), dat tegen de belangen van de mensheid inwerkt, inclusief de belangen van de Amerikaanse bevolking. In zijn boek legt hij uit dat dit monster niet alleen de oorzaak is van extreme armoede in de ontwikkelingslanden, maar ook de oorzaak van 9/11 en de financiële crisis.
De speech van Vijay Mehta kunt u lezen op: http://www.unitingforpeace.com/resources/ speeches/The-Economics-of-Killing-storygrid-draft-FINAL.pdf Marjolijn Snippe
Eerste SUM monument
De VS met 4 % van de wereldbevolking en met vriendelijke buren – Canada en Mexico – heeft de hoogste militaire uitgaven van de wereld, namelijk 700 miljard $, dit is 7 keer zoveel als China’s militaire budget (de nummer 2 op de lijst van militaire uitgaven). Vijay Mehta betoogt dat zelfs die grote militaire uitgaven voor de VS niet voldoende waren voor het voeren van de oorlogen in Irak en Afghanistan, hetgeen resulteerde in de financiële crisis van 2008. Vijay benadrukt dat de wereld voor een keuze staat: of men gaat door met de cyclus van chaos die in het voordeel werkt van het MIC, ten koste van de ontwikkeling van de armere landen en de bescherming van onze planeet, of we kunnen kiezen voor een vredeseconomie gericht op duurzaamheid. Om dit te bewerkstelligen is het nodig dat de mensen zich in grote getale mobiliseren en eisen dat hun belastinggeld op democratisch wijze voor de constructieve vredeseconomie wordt aangewend.
Op dinsdag 29 mei werd bij het EMMACentrum in Utrecht het eerste SUM (Sustainability United Movements) monument gebouwd. Het beeld - Statue of Sustainability -"Converging Worlds" – dat wereldwijde verbinding en samenwerking symboliseert zal bij de VN-Top Rio+20 (2022 juni 2012) worden gebouwd voor de ingang van de conferentiehal, waardoor duurzaamheid op alle niveaus onder de aandacht wordt gebracht. De wereldbol in het midden van het beeld wordt gedragen door 8 pijlers die de 8 VN continenten voorstellen. Deze convergeren aan de bovenzijde. Op het convergentiepunt staat een kleine (wereld)bol die de persoonlijke wereld van
Twee uitstekende panelleden, Karel Koster (wetenschappelijk bureau van de SP) en Peter Custers (auteur en theoreticus), gaven hun reactie na Vijay’s presentatie. Vervolgens vond er een levendige
6
iedere mens voorstelt. Daarop vormen 8 personen (die de bevolking van deze 8 continenten symboliseren) de "kroon". Centraal in het beeld staat de aarde, waar het allemaal om draait!
Kenia, Rwanda, Ghana en Gambia. En bijna iedere Malinees weet nog, dat Ghadafi hen in 1984 televisie bracht, wegen en kanalen liet aanleggen, scholen, moskeeën en culturele centra liet bouwen.
Het beeld kan in verschillende maten worden besteld; van 30 cm tot 8 meter hoog. Het beeld in het EMMA Centrum is ongeveer 1.50 m. hoog. Het beeld dat in Rio wordt geplaatst zal zo’n zes meter hoog worden.
Toearegs Ghadafi voelde zich als zoon van een bedoeïnenfamilie verwant aan de Toearegs. 45.000 Malinese Toearegs werkten jaren in Libië als gastarbeider of huursoldaat. Die zijn naar Mali teruggegaan, de soldaten met volledige bewapening. Volgens een Westerse veiligheidsadviseur in de hoofdstad Bamako verstoort hun terugkeer de machtsbalans tussen rivaliserende Toeareg-clans. Misdaad neemt toe. Cocaïne wordt gesmokkeld. AQIM, een poot van Al-Kaida spint er garen bij. Het Malinese leger is te zwak om tegen al die zwaarbewapende rebellen op te treden.
De inzet bij Rio is dat elk land van de wereld het beeld gaat plaatsen opdat wereldwijd wordt herinnerd aan de verbondenheid van allen op en met onze planeet. Zie ook: http://www.sum-foundation.org/ Marjolijn Snippe
Sahel treurt om verlies van Ghadafi en zijn miljarden
Ontvoeringen Nu in Timboektoe al diverse Fransen en andere Europeanen zijn ontvoerd, komen er geen toeristen meer. Ooit waren er betere tijden. De Malinese hoofdstad is dankzij Ghadafi een moderne stad geworden. Er kwam een nieuwe brug over de rivier, de Niger, de vierbaans ‘Avenue 2000’ en een Cité, een wijk voor alle ministeries. Marcia Luyten: “Wie tien jaar niet in Bamako is geweest, kent de stad echt niet meer terug”.
Mali, Niger, Burkina Faso en Tsjaad in nood Marcia Luyten van het Dagblad Trouw besteedde er enige tijd geleden een hele krantenpagina aan. De Sahel treurt, er is burgeroorlog, er heerst hongersnood. De reden? De Libische leider Moammar Ghadafi is naar het hiernamaals verhuisd. Zijn helpende hand ontbreekt om de opstandelingen in toom te houden. En om de welvaart van de inwoners van vier landen: Mali, Niger, Burkina Faso en Tsjaad te verhogen.
Omdat Marcia geen Française is, noch afkomstig uit de Verenigde Staten of Groot Brittannië werd ze niet door de rondleider, een imam weggejaagd, maar mocht ze blijven toen ze de nieuwe moskee – het cadeautje uit Tripoli – wilde bezoeken. Honderden imams zijn sinds Ghadafi’s dood al die tijd al zonder inkomen en dat geldt tevens voor leraren en weduwen. Twee jaar geleden herdacht Mali, dat het land al een halve eeuw onafhankelijk is en de Libische leider had grootmoedig het volksfeest gefinancierd.
De dagbladcorrespondente: “Tussen Mali en Ghadafi bestond een speciale band, vertellen de Malinezen. Zijn liefde voor het land dateert uit de vroege jaren zeventig. Toen was Libië armer dan Mali. Alle kinderen namen een muntje van 25 franc mee naar school. Het geld ging met grote trucks vol etenswaar door de woestijn naar Libië. Ghadafi is die vrijgevigheid nooit vergeten”.
Maar dat is nu wel verleden tijd. President Amadou Toumani Touré van Mali heeft de in prachtig gouden Arabische sierletters uitgevoerde naam van zijn vroegere maecenas onlangs laten weghalen van de muur van de Cité, het stadscentrum met de ministeries.
De Libische investeringsfondsen voorzagen diverse Afrikaanse landen van zo’n 45 miljard euro. Ten behoeve van landbouw, visserij, toerisme, telecom, industrie, transport en bankwezen. Er werden hotels gebouwd in Congo, Zuid-Afrika, Tanzania,
7
“Het kan verkeeren”, concludeerde de dichter Gerbrand Brederoo al vier eeuwen terug.
komen aan de periodiek terugkerende strijd om de macht, op zowel het lokale, het nationale als het internationale vlak.
(met dank aan dagblad ‘Trouw’)
Geen onmogelijke opgave, indien onze machthebbers bereid zouden zijn de uitzichtloosheid van hun machtsstrijd ruiterlijk te erkennen. Zolang die bereidheid ontbreekt zal de mogelijkheid van totale vernietiging door een kernoorlog blijven bestaan. Een apocalyptisch scenario dat wrang genoeg is overgoten met een democratisch sausje. De spelers die de hoofd- en bijrollen vervullen in dat mondiale eindspel, de Obama’s, de Poetins, de Netanyahu’s, de Ahmadinejads, de Rutte’s, de ……………, hebben we immers zelf gekozen!
Ben Cornelissen
Apocalyptisch scenario Het nieuwe START-verdrag dat een jaar geleden tussen de VS en Rusland van kracht werd, voorziet in een reductie van het aantal kernkoppen aan beide kanten tot 1550 in 2018. Alle goede bedoelingen ten spijt schiet die vermindering fundamenteel tekort om vorm te geven aan het (mensen)recht bevrijd te worden van de angst voor totale vernietiging. Logisch, omdat daarvoor eerst een eind moet
Wouter ter Heide
ABC-eilanden) die Nederlandse koloniale ereschulden onder de aandacht brengen.
Drie Jubilea
De verliezen aan mensenlevens zijn nauwelijks voor te stellen: van de 12 miljoen uit Afrika geïmporteerde mensen kwamen onderweg al 2 miljoen om. Haast geestig deed de brief aan waarin een voormalige slaaf zijn 'meester' voorrekende hoeveel deze hem schuldig was (meer dan 14 000 dollar), als hij in loondienst had gewerkt.
Juni-juli is een aaneenschakeling van jubilea: Vrijdagavond 22 juni vierde de K.U.K.B. ( yayasan Komite Utang Kehormatan Belanda: stichting Comité Nederlandse ereschulden) haar eerste lustrum. In het Tropenmuseum (Amsterdam) voerde – na een gemeenschappelijke avondmaaltijd – Liesbeth Zegveld, de advocate van tien oorlogsweduwen uit Zuid-Sulawesi, het woord over haar betrokkenheid bij zaken van onrecht. Haar eerste succes voor de weduwen van Rawagede was misschien begunstigd door een nieuwe garde rechters. En ook de regering had na de uitspraak niet eindeloos geweifeld. Toch waren reeds drie van de negen weduwen overleden. Ook de later getoonde films gaven aan wat een leed deze hoogbejaarde, straatarme vrouwen met zich droegen.
Tenslotte kon ook de “Sulawesi-actie” (in samenwerking met WFBN, Wereld Federalisten Beweging Nederland, en Humanistisch Vredesberaad) de aandacht vragen voor de inzameling voor die weduwen die nog geen blijk van medeleven hadden ondervonden. Het geheel stond onder leiding van de voorzitter van de Stichting Comité Nederlandse Ereschulden, dhr Jeffry Pondaag.
Een interview met een dienstweigeraar en met een dienstplichtige die als getuige van folteringen tot andere inzichten was gekomen, maakte diepe indruk.
De zaterdag 16 juni stond in het teken van het 25-jarig jubileum van de NVVN, de Nederlandse Vereniging voor de Verenigde Naties. In de prachtige Raadzaal van het Haagse stadhuis namen we deel aan een rollenspel, waarbij ik – lukraak ergens neergestreken – Marokko kreeg te vertegenwoordigen. Geheime instructies van
Zeer bewogen was de toespraak van een vertegenwoordiger van het IIRN over de slavernij in de West. Het IIRN is een serieuze onderzoeksgroep is van Caraïbische actievoerders (Surinaamse, 8
'mijn regering' maakten dat ik me niet kon uitleven in eigen inzichten. Toch bepleitte ik – tevergeefs, zoals later bij de stemming bleek – dat naast de eerste behoefte aan economische ontwikkeling toch ook nu al een begin werd gemaakt met milieuzorg, zeker ook in het onderwijs. De spelleider bleek zelf esperantist en zo kon ook even aandacht besteed worden aan het 125-jarig jubileum van het Esperanto.
van wie er enkele zelfs les in Esperanto namen. Tenslotte werden we vergast op een rijk geïllustreerd verslag van de vele reizen van Ineke Emmelkamp, die daartoe was uitgenodigd door leden van Mensa. Het mooie van de taal is, dat je bij de mensen thuis wordt uitgenodigd en kennis van land en volk uit de eerste hand opdoet. En 26 juli is het zover: dan bestaat de taal 125 jaar. In veel landen worden cursussen speciaal hierop toegespitst: na 10 lessen kan al met correspondentie worden begonnen. Ook Esperanto Nederland heeft Internetcursussen. Met de studieweekends die de vereniging organiseert, is het inderdaad doenlijk om het Wereldcongres in 2013 in Reykjavik mee te maken. Dit jaar gaat het naar Hanoi, met als voornaamste onderwerp: “Esperanto – brug naar vrede, vriendschap en ontwikkeling.” Juist in de bittere oorlogsjaren hebben contacten met esperantisten dit dappere volk vooral moreel enorm gesteund.
Het spel liet ook aan den lijve ondervinden hoe de VN geplaagd wordt door de soevereine, op eigen voordeel gespitste lidstaten. De NVVN stelt zich ten doel de positieve kant van de VN te belichten, die in de media niet vaak aan bod komt. Weer een week terug had de Vereniging Esperanto Nederland, na de geijkte ledenvergadering, een middag uitgetrokken voor presentatie van de internationale taal aan een algemeen publiek. Omdat het niet storm loopt voor bestuursfuncties, had ik me kandidaat gesteld voor bestuurslid Onderwijs. Had men geweten wat ik 's middags zou bekokstoven, had men zich wel twee keer bedacht. Nu kreeg ik de kans een betoog voor het Engels te houden: om met je tijd mee te gaan, of om tegen de stroom in te gaan, altijd moet je Engels gebruiken. Het taaleigen is zo rijk, dat je eigenlijk dag in dag uit Engels moet studeren, zodat er voor Esperanto nauwelijks tijd overblijft.
R. Moerbeek Vervolg borrelen met 100 miljard? Terug naar het grote bedrag uit de titel. Laten we beginnen met een 1000ste miljard. Is één miljoen euro een groot bedrag? Ook komende derde dinsdag in september biedt de minister van financiën de miljoenennota aan. Toen ik nog full time werkte als directeur van de WFBN tegen een minimumloon plus 10% (750 euro per maand) volgde ik regelmatig de debatten in de Tweede kamer. Gerrit Zalm zat op financiën en het vuur werd hem na aan de schenen gelegd door de parlementsleden. Er moest 20 miljoen meer naar een bepaald deel van het onderwijs. 8 miljoen erbij voor de politie. Voor echt moeilijke gevallen moest bijzondere bijstand mogelijk zijn voor 15 miljoen extra. Is de bezuiniging op natuuraankoop echt nodig? Kan dat niet 800.000 minder? Bij elkaar liep dat op tot wel 80 miljoen. De parlementsleden waren heel erg opgewonden en trots op zichzelf dat ze het over zulke flinke bedragen hadden. Maar het woord miljard had de minister ook genoemd. De voorspelling van het Centraal Plan Bureau liet ook ruimte voor een bandbreedte in de voorspelling van de economische groei. Geen van de
Daartegen kwam wel wat tegenvuur: weet je dat er 74 soorten Engels bestaan, dat kennis van die taal geen enkele garantie op een vriendelijk onthaal waarborgt? En vooral in Oost-Azië is het taalgebruik zo belabberd, dat er scheepsrampen door veroorzaakt zijn, dat piloten niet weten op welke baan ze moeten landen... Een power-pointvoorstelling gaf daarna een idee wat er interessant kan zijn voor het publiek, onze vorige voorzitter Gerrit Berveling vertelde van zijn geestdriftige ontdekking hoe gauw de taal was te leren en hoe hij zelfs na lezing van een geestig boek al over de vervuiling in de Rijnmond kon vertellen. Ook zijn uitgebreide literaire activiteit – laatste succes: vertaling van Oeroeg van Hella Haasse – kwam aan de orde. “Voor welk publiek is dat bestemd?” vroeg een stem. Voor gymnasiumleerlingen, 9
parlementsleden nam nog het woord miljard in de mond. Dat was te groot, te onbekend, te onvoorstelbaar. Minister Zalm bleef serieus, maar kon een glimlach niet verhullen. 70 miljoen was goed te verhapstukken. Eigenlijk was de foutmarge op de voorspelling aan de inkomstenkant van de begroting groter.
Goed omgaan met geld kan niet iedereen. Met geld is van alles te koop. Het kan gebruikt worden om een nieuw bedrijf te starten dat daarna werknemers nodig heeft, om een opleiding te volgen, of simpelweg geconsumeerd worden. Nederland stond enkele decennia geleden bekend om de Dutch disease: het geld uit de verkoop van aardgas besteedde de regering aan bijstands- en werkloosheidsuitkeringen. De Noren stortten het in een fonds, en belegden dit in bedrijven, en ook in staatsleningen. De Noorse economie en overheidsfinanciën kennen geen probleem. Nu ja, men overweegt substantieel minder te beleggen in euro's vanwege het toegenomen risico. De kleinere nieuw tot de Europese Unie toegetreden Oost-Europese landen hadden het in 2008 even heel moeilijk. Veel zwaardere bezuinigingen dan Griekenland of Spanje, laat staan Nederland. Daar deed men niet moeilijk over. In en na de communistische tijd was men veel ergere schommelingen gewend. Nu groeit de economie goed. Estland bijvoorbeeld met 7,6 % in 2011. Grieken kunnen dat blijkbaar niet. In Italië is Berlusconi die van feesten hield met jonge meiden staatshoofd af, maar betalen de Italianen nu gewoon netjes hun belasting? Als de Grieken de helft zouden betalen van het belastinggeld op zouden brengen dat de eigen nationale wet voorschrijft, dan zou de staatsschuld als sneeuw voor de zon verdwijnen.
Dat was het laatste jaar van de tientallen miljoenen. Het jaar daarop luisterde ik weer. De parlementsleden, met een nieuw herwonnen trots, en misschien ook wel hoogmoed en politieke dronkenschap, smeten met honderden miljoenen. Wouter Bos had het opeens over 800 miljoen extra voor de zorg in de komende jaren. Onze volksvertegenwoordigers mijden het woord miljard ook niet meer. Zij zijn mensen die vaak ook maar gewoon in een rijtjeshuis wonen. Geen huis van een miljoen euro. Een rijtjeshuis met een tuin, dat wel veel duurder is dan hetzelfde huis dertig jaar geleden. Terwijl het huis er niet per se beter op is geworden in die jaren. 100 miljard euro. Banxia, de spaarbank waarin de Spaanse overheid kleinere bankjes met slechte vastgoedleningen heeft samengevoegd, had 14 of 19 miljard nodig. Er borrelen vragen op. Kent Spanje geen deposito-omslagstelsel voor verliezen? Waarom zijn die bankjes eigenlijk samengevoegd en is het probleem groter gemaakt? De Europese commissie wil toch juist kleinere banken? ING moest splitsen. Hoe past dat op elkaar? Is dit nationalistisch in plaats van Europese politiek? Gebruiken Griekenland, Spanje en Italië Europa gewoon handiger dan Nederlanders?
100 miljard euro. De tweede tranche van de steun aan Griekenland, geaccordeerd afgelopen maart, was ongeveer dat bedrag. Nu ja, ongeveer: 130 miljard om preciezer te zijn, dus een derde meer. Alle Grieken bij elkaar, dat zijn er 10 miljoen, produceren per jaar 230 miljard euro aan waarde in de statistiek van het CIA boek met feiten over de wereld. 130 miljard, bovenop de al bestaande lening, is dus ongeveer een half jaarinkomen. Nu hoeven we daar niet meteen van te schrikken zeggen de financiële mannen en vrouwen, want voor aankoop van een huis kunt u ook best een lening krijgen bij een bank ter hoogte van 4 keer een vast jaarinkomen. En niet zo lang geleden kon u nog veel meer lenen.
100 miljard euro. De eerste aankondiging was nog: maximaal 100 miljard euro. Dat heeft het geen week volgehouden. Maximaal lijkt nu minimaal geworden, want er is meer nodig. De financiële markten ruiken hun winst: Europa gaat betalen. 100 miljard euro. 50 miljoen Spaanse inwoners. Dat is gemiddeld 2000 euro per inwoner. Als we het totale jaarinkomen van het hele volk gelijkelijk zouden verdelen over alle Spanjaarden - baby's en 100 jarigen inbegrepen - dan zou dat 23000 euro per persoon zijn. Dus om deze lening terug te betalen kost dat een maand per inwoner.
Hoeveel gaven wij Nederlanders uit aan defensie in 2011? 8 miljard euro. Aan onderwijs, cultuur en wetenschap? 33 10
miljard. Nog één : 15 miljoen voor het diergezondheidsfonds. 15 miljoen. Het modale inkomen ligt rond de 32.500 euro per jaar. 15 miljoen is dus 480 keer een modaal jaarinkomen. Het hele inkomen van alle inwoners van een gehucht. 8 miljard gedeeld door 32500 is 246000. Defensie kost ons dan het hele inkomen van een hele flinke provinciestad, Eindhoven, de vijfde stad van Nederland. De uitgaven in 2011 voor Onderwijs, kunst en wetenschappen, 33 miljard, zijn equivalent aan ruim één miljoen modale inkomens. Utrecht en Amsterdam of Rotterdam en Den Haag bij elkaar, de halve randstad. Of de inwoners van Breda, Nijmegen, Enschede, Apeldoorn, Haarlem, Arnhem en Amersfoort bij elkaar – de 9e t/m 15e grootste gemeenten.
zij solidair moeten zijn met de overige Europeanen. Laten we zelf nuchter en innovatief doorwerken. Zolang we over onze lichamelijke en geestelijke vermogens beschikken. Peter Davidse, voorzitter WFBN. AANKONDIGING: 10-jarig jubileum EMMA Vrijdag 31 augustus 2012: lezing gerelateerd
aan de doelstelling van EMMA 15h - 17 h gevolgd door receptie zondag 1 september: de hele dag feest met kraampjes en muziek
Stel dat een bankier 0,1 procent commissie krijgt als hij een lening helpt afsluiten. Een lening van 100 miljoen, een 10de van 1 miljard, dus een duizendste van 100 miljard, levert dan een commissie van 100.000 euro op. Bij grote bedragen leveren kleine percentages ook grote getallen. Vandaar dat de bonussen zo oplopen.
doelstelling van EMMA: Stichting EMMA laat zich leiden door artikel 1 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens: "Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren; zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander te gedragen in een geest van broederschap".
Is het mogelijk nuchter te denken over 100 miljard? Het gaat niet over een fysieke grootheid zoals de afstand tussen een hemellichaam en een ster. Rekenen met geld is heel anders dan een berekening over de vaste baan van een planeet. En ook daar worden we snel met stomheid geslagen of zijn we diep verwonderd over iets zo groots.
EMMA wil een goede relatie tussen wereldburgers bevorderen die allereerst berust op welwillendheid, openheid en vertrouwen. Centrum EMMA wil:
100 miljard; als we zeker wisten dat we daarmee een langdurige vrede in Syrië zouden kunnen kopen, dan doen we dat meteen. Geld is belangrijk, het is noodzakelijk, maar het is niet het hoogste goed. We willen het geloof in succesvolle Europese eenheid hoog houden, geen blind geloof, maar als een werkelijke constructieve bijdrage. De Italiaanse econoom en wereldfederalist Guido Montani stelde op een WFM congres dat achter de macht van het geld de militaire macht staat. Een financiële crisis is ons geen oorlog waard. De Zuidelijke Europese landen zullen hun belastingmoraal, economie en financiën zelf op orde moeten brengen. Geld bijstorten is geen structurele oplossing. In die zin zullen
11
de wereldvrede bevorderen
een leefbaar milieu op aarde bevorderen
een wereldrechtsorde bevorderen
een cultuur van vrede en geweldlooshied bevorderen
begrip kweken voor en kennis bevorderen van:
1.
wereldburgerschap
2.
de Verenigde Naties
3.
de universele verklaring van de rechten van de mens
4.
het handvest van de Aarde
Raad van advies prof.mr.drs.J.Berkouwer, prof.dr.T.van Boven, dr. P.H.J.J. Terhal en drs. L. Wecke
Agenda Werkgroep Wereld Rechtsorde
Bestuur Kantooradres: Laan van Nieuw Oost-Indië 252. 2593 CD Den Haag, telefoon: 0703478196
Zaterdag : 15 september en 20 oktober, 10.45 tot 16.00 uur. Om 11.30 uur begint de Esperantoles, tot 12.30 uur, en na de maaltijd gaan we verder met de werkgroep, van 13.00 tot 15.30 uur. Plaats: kantoor, Laan van Nieuw Oost-Indië 252, 2593 CD Den Haag
E-mail:
[email protected] Voorzitter: Peter Davidse: 070-785 40 63 Vice-voorz & penningmeester: Floris Methorst: 030-261 77 23 Secretaris: Marjolijn Snippe: 0321-848782 Internationaal secr: Ton Mácel, 070-358 54 81 Website: Leonard Kater: 030-281 74 81
Als u wilt deelnemen graag vooraf contact opnemen met Frans Vermeulen, telefoon : 0165-534 506.
Redactie Nieuwsbrief Eén Wereld: zie kantooradres bestuur. Email:
[email protected] Jaarprogramma Johanna Steijlen : 0313619600 Werkgroep Frans Vermeulen, 0165-534 506 Donaties en contributie op bankrekening: 9764 tnv. Wereld Federalisten Beweging Nederland. (aub. niet de afkorting WFBN gebruiken, dit loopt fout)
COLOFON Wereld Federalisten Beweging Nederland
Kamer van Koophandel Amsterdam: V 530085 ISSN 1871-2754.
Iedere aardbewoner heeft recht op welzijn en welvaart. De WFBN, in 1948 opgericht, streeft naar een duurzame en democratische wereldrechtsorde, met respect voor de rechten van de mens. Benadrukt door middel van het vragen van aandacht voor wereldwijde problemen de noodzaak tot internationale samenwerking en versterking van de Verenigde Naties op federale basis. De WFBN is het Nederlands centrum voor de inschrijving van wereldburgers.
Denkt u aan het betalen van contributie of het geven van een donatie? Rekeningnummer 9764 tnv. Wereld Federalisten Beweging Nederland, te Den Haag. (Aub. niet het kortere WFBN vermelden, dit wordt geweigerd.)
De WFBN, als centrum voor inschrijving van wereldburgers, is verbonden met de Citoyens du Monde en aangesloten bij de World Federalist Movement.
"Één Wereld" wordt gedrukt bij Drukkerij Modern te Bennekom.
12
