Nieuwsbrief. Special Keurmerk Veilig & Schoon. Studiegids in de brievenbus. Managersmeeting 15 september 2008

Nieuwsbrief september 2008

Special Keurmerk Veilig & Schoon - Straks kan eigenlijk geen zwembad meer zonder - ConsuWijzer: betrouwbaarheid keurmerk beoordeeld met cijfer 9,4 - Overheid ziet belang van Keurmerk Veilig & Schoon - Douchen voor een chloorvrij zwembad

Studiegids 2008 – 2009 in de brievenbus

Managersmeeting 15 september 2008 In samenwerking met de Business Universiteit Nyenrode in Breukelen

Inhoudsopgave

Colofon Deze Nieuwsbrief wordt uitgegeven door het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ, het branche-instituut van de zwembaden in Nederland. De Nieuwsbrief verschijnt zes keer per jaar. Bij het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ aangesloten organisaties ontvangen gratis een exemplaar van deze Nieuwsbrief. Redactie Communicatie in Zaken, Nieuwerkerk aan den IJssel Hoofdredacteur Marjolein van Tiggelen Aan dit nummer werkten mee Crista Herder Ronald ter Hoeven Marcel Jagersma Michiel Selten Vormgeving Studio Hein, Breukelen Coverfoto Zwembad De Glind, De Glind Redactie-adres Postbus 119, 3970 AC Driebergen Telefoonnummer: (0343) 51 81 18 Faxnummer: (0343) 53 10 80 Website: www.npz-nrz.nl Email: [email protected] Druk De Raat & De Vries, Amsterdam Adverteren? Nationaal Platform Zwembaden | NRZ Crista Herder Telefoonnummer: (0343) 51 81 18 Fax: (0343) 53 10 80 E-mail: [email protected] Oplage 1.800 exemplaren Copyright Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ. Het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. Het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Jaargang en nummer 2008, nummer 4, jaargang 22 © Nationaal Platform Zwembaden | NRZ ISSN 18760511

2

2 3 3 4 7 8 10 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 24 24

Nieuwe uitdaging voor Titeke Postma en Corrie van der Torre Keurmerk Veilig & Schoon wordt volwassen Agenda Het Keurmerk Veilig & Schoon: straks kan eigenlijk geen zwembad zonder ConsuWijzer: betrouwbaarheid van 9,4 voor Keurmerk Veilig & Schoon Uitleg nodig bij ontbreken Keurmerk Veilig & Schoon? Van ISO-certificering naar Keurmerk Veilig & Schoon “Bereid u goed voor: als u het handboek leest, weet u precies wat wij gaan vragen” “Het is leuk om het Keurmerk Veilig & Schoon te halen” Wat vinden zij van het Keurmerk Veilig & Schoon? Het Keurmerk Veilig & Schoon: de feiten en cijfers Buitenbaden en het Keurmerk Veilig & Schoon Special Exploitatiemaatschappijen en het Keurmerk Veilig & Schoon Overheid ziet belang van Keurmerk Veilig & Schoon Masterclass Integraal Kwaliteitsmanagement Reactie Stichting Zwembadkeur op rapport VROM-Inspectie Onderzoek naar zuurstofverzadiging Douchen voor een chloorvrij zwembad Uitbreiding Sportcentrum De Koploper Managersmeeting 2008 Studiegids 2008 – 2009 in de brievenbus BIJLAGE: Winnaars fotowedstrijd Peijnenburg Folder Plan Plan Verschillend wachtwoord Internet Prijswinnaars actie 2000-meter-zwemmen van de maand juli bekend

Nieuwe uitdaging voor Titeke Postma en Corrie van der Torre Per 1 september 2008 neemt het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ afscheid van twee zeer gewaardeerde en betrokken medewerkers. Titeke Postma start haar eigen bedrijf en Corrie van der Torre gaat aan de slag bij haar nieuwe werkgever: merkenregistratiebureau Novagraaf in Amsterdam. Titeke Postma Titeke Postma vertrekt na ruim vijftien jaar bij het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ. Zij is jarenlang, als hoofd van de afdeling Innovatie & Educatie, het gezicht geweest op het gebied van kennis over zwemmen en aquasporten. Titeke gaat starten met haar eigen bedrijf ‘PROPULZ • TP’. Bij het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ was zij actief als Hoofd van Innovatie & Educatie en Programmamanager van Scholing & Training. “Nadat ik in januari ziek ben geworden, volgde een periode waarin ik de tijd heb genomen om stil te staan bij alles wat ik de laatste tijd heb gedaan in mijn werk. Ik ben tot de conclusie gekomen dat ik me in mijn werk wil concentreren op vernieuwing en ontwikkeling en toe ben aan een nieuwe uitdaging”, aldus Titeke Postma. Met PROPULZ • TP, blijft Titeke ook actief in de zwembadbranche. “Met mijn bedrijf hoop ik onder andere nog veel teams

‘in beweging te zetten’ door ze te trainen en te begeleiden om het product ‘leren zwemmen’ verder te optimaliseren”, vertelt Titeke. Voor meer informatie over het nieuwe bedrijf van Titeke, kunt u contact met haar opnemen via telefoonummer: 06 - 44 86 09 98. Titeke Postma blijft nog voor een deel betrokken; als freelancer gaat zij projecten uitvoeren voor het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ. Corrie van der Torre Na zeven jaar werkzaam te zijn geweest als directiesecretaresse, neemt Corrie van der Torre afscheid van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ. Zij gaat aan de slag als juridisch medewerker bij merkenregistratiebureau Novagraaf in Amsterdam.

Voorwoord Keurmerk Veilig & Schoon wordt volwassen Het Keurmerk Veilig & Schoon is het keurmerk dat door de zwembadbranche zelf is ontwikkeld en wordt onderhouden. De zwembaden in Nederland hebben hiermee een middel in handen om aan de overheid te laten zien dat de branche professioneel genoeg is om aan zelfregulering te doen. De provincie Noord-Brabant heeft het voortouw genomen door het behalen van het keurmerk als speerpunt in haar beleid te gebruiken. Het Keurmerk Veilig & Schoon belandt hierdoor in een nieuwe fase.

De eerste jaren hebben zich gekenmerkt door een enthousiaste groep ‘early adaptors’ die direct de voordelen van een keurmerk inzagen. Er was echter in deze periode ook veel weerstand. Geluiden als: “ik voldoe al aan alle wetten”, “het is wel erg duur” en “het is toch niet verplicht”, waren veelvuldig te horen.

“Ik denk dat we de kansen die ons als branche worden geboden niet moeten laten liggen”

De groep van gekeurde baden is echter gestaag doorgegroeid naar 146 zwembaden. Er lijkt een belangrijke grens te zijn bereikt gezien de belangstelling vanuit de overheid. De overheid (het ministerie van VROM) heeft aangegeven dat het keurmerk als middel kan gaan dienen om deregulering en zelfregulering te bewerkstelligen. Het keurmerk gaat een rol spelen bij de nieuwe zwembadwetgeving die over een aantal jaren van kracht zal gaan worden. Om deze stap te kunnen maken moet er echter nog wel iets gebeuren. Allereerst moet het keurmerk erkend worden. Het ministerie van Economische Zaken accrediteert keurmerken op twee niveaus.

Het eerste niveau is een toets waarmee bekeken wordt of het keurmerk op de website ConsuWijzer.nl kan komen te staan. De volgende stap is volledige accreditatie; deze stap is een eerste vereiste om het keurmerk te laten functioneren als middel voor zelfregulering. Naast deze trajecten is het ook van belang dat het keurmerk continu inhoudelijk doorontwikkeld wordt. Een onderzoek van de VROM-inspectie gaf eens te meer aan dat regelgeving snel en ingrijpend kan veranderen. De branche zou er bij geholpen zijn indien wijzigende regelgeving direct wordt opgenomen in het keurmerk. Met de komst van Europese normalisatie in zwembaden (onder andere NEN-EN-15288) wordt het interessant om ook dit integraal op te nemen in het keurmerk. Het keurmerk wordt zodoende ook een overzichtelijk instrument om te kunnen voldoen aan de vaak ingewikkelde regelgeving in Nederland. Ik denk dat we de kansen die ons als branche worden geboden niet moeten laten liggen. Hiervoor is het van belang dat steeds meer zwembaden zich inzetten om het keurmerk te behalen. Ook is het van belang dat opmerkingen, suggesties of verbeteringen doorgegeven worden om zo het keurmerk elke dag een klein stukje te verbeteren.

Agenda 15 september 2008 Managersmeeting, Breukelen NPZ Scholing & Training

25 t/m 27 november 2008 Leisure & Sport Totaal, Rotterdam Ahoy

24/25 september 2008 Landelijk VSG-congres 2008, Emmen ‘Sport maakt meer mogelijk’ Vereniging Sport en Gemeenten

26 november 2008 Algemene ledenvergadering RECRON

12/13 november 2008 Nationaal Zwembadcongres 2008, Wolfheze Vereniging Sport en Gemeenten 20/21 november 2008 Expertmeeting ‘Monitoring en evaluatie van sportbeleid’, Wolfheze Vereniging Sport en Gemeenten

9 december 2008 Studiedag Doelgroepen in de Spotlights NPZ Scholing & Training 11 december 2008 Studiedag Doelgroepen in de Spotlights NPZ Scholing & Training

3

Het Keurmerk Veilig & Schoon: straks kan eigenlijk geen zwembad zonder Honderdzesenveertig zwembaden hebben het Keurmerk Veilig & Schoon inmiddels gehaald. In de toekomst zal het keurmerk een steeds prominentere rol gaan vervullen. Maar waarom zou een zwembad niet nu al voor het Keurmerk Veilig & Schoon gaan?

“Veel mensen denken dat het veel werk is om het keurmerk te gaan halen en beginnen daarom niet”, vertelt Marcel Jagersma, manager Keurmerk Veilig & Schoon. ”Dat terwijl grote veranderingen in een zwembad vaak niet nodig blijken. Bij een eerste inventarisatie bij de start van de voorbereiding blijkt vaak dat 80% van alle zaken al in orde is. Veel zaken staan dubbel op papier in verschillende mappen of zijn niet bekend bij de juiste personen.”

Marcel Jagersma, manager Keurmerk Veilig & Schoon

Wat is het Keurmerk Veilig & Schoon? Het Keurmerk Veilig & Schoon gaat over bewust en verantwoordelijk zwembadmanagement. De eisen die gesteld worden volgens onder andere de WHVBZ (Wet Hygiëne en Veiligheid van Bad- en Zweminrichtingen) en de Arbo-wet aan het zwembad zijn door de branche zelf uitgebreid op het gebied van klantvriendelijkheid en hygiëne. De toetsing of een zwembad voldoet aan de eisen die het keurmerk stelt, vindt voornamelijk plaats op papier. Het gaat om een administratieve procescontrole. Bij de keuring door onafhankelijk instituut KIWA of Lloyds wordt naast deze procescontrole een aantal praktijktesten uitgevoerd.

Zekerheid Door de toename in de aansprakelijkheidskwesties en stijgend kwaliteitsbesef bij zwembadmanagers wordt het behalen van het Keurmerk Veilig & Schoon een steeds logischere stap. Wanneer het keurmerk is gehaald, heeft het zwembad onafhankelijk aangetoond dat de veiligheid en hygiëne zijn goedgekeurd. Dat biedt zekerheid en geeft een gerust gevoel. Gaat er iets mis? Dan kan de zwembadmanager laten zien dat de zaken goed voor elkaar zijn. Momentopname “Natuurlijk blijft de keuring voor het Keurmerk Veilig & Schoon een momentopname. Maar wanneer het keurmerk gehaald is, zijn medewerkers bewuster bezig met de materie. De resultaten zijn dan ook beter”, vertelt Jagersma. Vanuit de zwembadbranche zijn er dan ook veel positieve reacties te horen en ook de overheid is enthousiast en omarmt het keurmerk. “Aanvankelijk waren er inhoudelijke bezwaren hier en daar en liep het niet zo hard. Steeds meer zwembadmanagers zien nu het belang van het Keurmerk Veilig & Schoon, ook voor de toekomst, en doen mee.”

Door de toename in de aansprakelijkheidskwesties en stijgend kwaliteitsbesef bij zwembadmanagers wordt het behalen van het Keurmerk Veilig & Schoon een steeds logischere stap

4

Een keurmerk voor de consument “Het Keurmerk Veilig & Schoon zorgt voor uniformiteit in kwaliteit van zwembaden en vertrouwen bij de consument”, vertelt Theo Appelhof, voorzitter van de Stichting Zwembadkeur en voorheen directeur bij de Voedsel- en Warenautoriteit. Het Keurmerk Veilig & Schoon kan voor zwembaden ook een prima instrument zijn om de accommodatie te profileren bij de consument. Sinds enkele weken staat het Keurmerk Veilig & Schoon op de website van ConsuWijzer, bekend als loket van de overheid voor consumenten, en is bij de keurmerkentoets beoordeeld met het cijfer 9.4. Appelhof: “Dat betekent dat het keurmerk in vele opzichten voldoet aan de eisen die de consument stelt. Het al dan niet in bezit zijn van het Keurmerk Veilig & Schoon kan in de toekomst bepalend zijn voor de keuze van het bezoek aan de accommodatie.”

Theo Appelhof, voorzitter Stichting Zwembadkeur

Het keurmerk en de toekomst “De komende jaren zal de inspectielast verminderen van verschillende controlediensten wanneer het landelijke keurmerk een belangrijkere rol gaat vervullen”, aldus Appelhof. Een algemene wens van de overheid is dat bedrijven steeds meer zelf gaan reguleren. Dat betekent dat ook zwembaden er zelf voor moeten gaan zorgen dat zij zich aan de wetgeving houden en daarvoor systemen inrichten. Appelhof: “De overheid legt dan de verantwoordelijkheid bij de bedrijven, in dit geval de zwembaden. Wanneer een zwembad het keurmerk heeft gehaald, heeft dat zwembad de zaken aantoonbaar op orde. Het Keurmerk Veilig & Schoon start met het proces om zelf geaccrediteerd te worden door de Raad voor Accreditatie. Als het keurmerk geaccrediteerd is, heeft het maximaal vertrouwen van de overheid en kan het gebruikt worden als basis in de wet- en regelgeving. Dat zou betekenen dat zwembaden die het Keurmerk Veilig & Schoon in bezit hebben, minder vaak geïnspecteerd hoeven te worden. De keerzijde is dat zwembaden die niet gecertificeerd zijn, juist meer aandacht krijgen van inspectiediensten.”

“Het Keurmerk Veilig & Schoon zorgt voor uniformiteit in kwaliteit van zwembaden en vertrouwen bij de consument”

De rol van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ Sinds vorig jaar wordt het management van de Stichting Zwembadkeur uitgevoerd door het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ, waar de promotie van het keurmerk al langer wordt verzorgd. “Bij de totstandkoming van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ is de organisatie zich nadrukkelijker gaan bezighouden met het Keurmerk Veilig & Schoon. Als branche-instituut komt alle kennis van zwembaden bij ons samen”, vertelt Marcel Jagersma. Jagersma is bedrijfskundige en was eerder consulent van zwembaden in de regio Noord. Tevens is Jagersma manager van de afdeling Exploitatieondersteuning bij het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ, waar hij ook te maken heeft met veiligheid, wet- en regelgeving en contacten met de overheid. De Stichting Zwembadkeur maakt verder gebruik van de kennis van verschillende adviesbureaus en adviseurs van onder andere RECRON, Vereniging Sport en Gemeenten en het ministerie van VROM. Bij de ontwikkeling van het keurmerk is ook Professor Gerard Berendsen, lector Total Quality Management van de Hogeschool Arnhem Nijmegen, betrokken.

Uitbreiden van het keurmerk De Stichting Zwembadkeur onderzoekt of het Keurmerk Veilig & Schoon in de toekomst ook uitgebreid wordt met overige activiteiten die een multifunctionele sportaccommodatie biedt. Daarbij valt te denken aan een sauna-afdeling, de sporthal of de fitnesszaal. Daarnaast gaan er geluiden op om te bekijken of kleinere zwembaden ook binnen het Keurmerk Veilig & Schoon passen. “Zwemscholen en kleine camping- en hotelbaden behoren op dit moment nog niet tot de hoofddoelgroep. Soms is er

De Stichting Zwembadkeur onderzoekt of het Keurmerk Veilig & Schoon in de toekomst ook uitgebreid wordt met overige activiteiten die een multifunctionele sportaccommodatie biedt

5

andere wetgeving voor deze baden; het is niet altijd eenvoudig te voldoen aan dezelfde eisen die gesteld worden aan grotere zwembaden. Het is zeker denkbaar dat kleinere zwembaden in de toekomst ook het Keurmerk Veilig & Schoon kunnen halen”, vertelt de voorzitter. Het keurmerk in ontwikkeling Plannen voor de toekomst van het Keurmerk Veilig & Schoon zijn er genoeg. Zo vertelt ook Marcel Jagersma: “Naast de uitbreiding van de reikwijdte van activiteiten die onder het keurmerk vallen, willen we ook bekijken hoe we de inhoud van het Keurmerk Veilig & Schoon integraler kunnen maken: samenhang tussen de verschillende onderdelen die het keurmerk beslaat wordt belangrijker. Zo kunnen ook milieu aspecten onderdeel worden van het keurmerk. Verder zijn er plannen om het keurmerk uit te breiden met de primaire processen als de zwemlessen en aquaactiviteiten. Het keurmerk is nu vooral gericht op de secundaire processen: hygiëne en veiligheid.” Ongevallenregistratie Ook op het gebied van hygiëne en veiligheid wordt het keurmerk verder uitgebreid. Jagersma: “Er komt een centrale ongevallenregistratie. Van alle gebeurtenissen in het zwembad, van een bijna-verdrinking tot het plakken van een pleister, doet het zwembad verslag. De manieren waarop dit soort ongevallen voorkomen kunnen worden, worden opgenomen in de inhoud van het keurmerk. En tenslotte worden ook de Europese normen ingepast in de inhoud van het Keurmerk Veilig & Schoon.” Voor Marcel Jagersma zijn de ontwikkelingen die het Keurmerk Veilig & Schoon doormaakt een uitdaging: “Ik vind het geweldig dat ik bezig mag zijn met zaken die voor de hele branche relevant zijn en dat we voor een deel de toekomst voor de branche gaan bepalen.”

“De komende jaren zal de inspectielast verminderen van verschillende controlediensten wanneer het landelijke keurmerk een belangrijkere rol gaat vervullen”

6

Hoe betrouwbaar is het Keurmerk Veilig & Schoon? Marcel Jagersma, manager Keurmerk Veilig & Schoon: “In het verleden zijn er meerdere initiatieven geweest om zwembaden te keuren. Het Keurmerk Veilig & Schoon is volop in ontwikkeling en het enige keurmerk dat door de branche en door de overheid wordt erkend. Stichting Zwembadkeur wordt op onafhankelijke wijze bestuurd.” De besturing van Stichting Zwembadkeur is als volgt geregeld: • Het bestuur, met een onafhankelijke voorzitter (Theo Appelhof), bestaande uit vertegenwoordigers van Vereniging Sport en Gemeenten en RECRON. • De Commissie van Advies levert deskundige inbreng aan de organisatie. Hierin zijn deskundigen vertegenwoordigd van de gemeenten (Zoetermeer), Vereniging Sport en Gemeenten, het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ, RECRON, het bedrijfsleven (Labo Derva en Hellebrekers Technieken), exploitatiemaatschappijen (Optisport Exploitaties en Sportfondsen Nederland) en de provincies (Noord-Brabant). • De Commissie van Beroep: een onafhankelijke commissie die in geschillen bemiddelt en een objectief oordeel geeft. Daarnaast is er nog een Comité van Aanbeveling, waarin de volgende personen zitting hebben: • Mevrouw A.M. Vliegenthart (voormalig staatssecretaris Sport en stimulator van het Keurmerk) • Mevrouw G.H. Faber (voormalig staatssecretaris LNV en nu voorzitter RECRON) • Mevrouw E.G. Terpstra (voorzitter NOC*NSF) • De heer J. Franssen (oud-voorzitter VSG, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland en voorzitter IPO) • De heer J.J.M. Som (Burgemeester van Kerkrade en voorzitter Vereniging Sport en Gemeenten) • Mevrouw C. Steffens - van Nieuwenhuizen (lid Gedeputeerde Staten Provincie Noord-Brabant) Zij bevelen het Keurmerk Veilig & Schoon aan door hun naam aan dit keurmerk te verbinden.

Contact Heeft u vragen over de voordelen van het Keurmerk Veilig & Schoon voor uw zwembad, uw aanvraag of wilt u een afspraak maken voor een persoonlijk gesprek? Neem dan contact op met de manager. Marcel Jagersma, Tel: (06) 46 35 51 05 E-mail: [email protected] Heeft u vragen over de status van uw aanvraag van het Keurmerk Veilig & Schoon? Neem dan contact op met het secretariaat. Stichting Zwembadkeur, Postbus 103, 6860 AC Oosterbeek Tel: (026) 339 64 10, Fax: (026) 339 64 12, E-mail: [email protected] Heeft u vragen over deze website of de promotie van het Keurmerk Veilig & Schoon? Neem dan contact op met het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ. Postbus 119, 3970 AC Driebergen Tel: (0343) 51 81 18, Fax: (0343) 53 10 80 E-mail: [email protected], Website: www.npz-nrz.nl

ConsuWijzer: betrouwbaarheid van 9,4 voor Keurmerk Veilig & Schoon Het Keurmerk Veilig & Schoon is na een onafhankelijke keurmerkentoets opgenomen op de website ConsuWijzer. De betrouwbaarheid van het keurmerk is gewaardeerd op het cijfer 9,4. ConsuWijzer is het informatieloket voor consumenten van de Nederlandse overheid voor praktische tips en advies over consumentenrechten. Naast praktisch advies over rechten van consumenten geeft ConsuWijzer sinds 2 april 2008 ook informatie over keurmerken. Van de keurmerken die op ConsuWijzer staan, kunnen consumenten nagaan hoe betrouwbaar deze zijn. Dat helpt consumenten om een afgewogen keuze te maken bij de aanschaf van een product of dienst. De keurmerkentoets beoordeelt de betrouwbaarheid van een keurmerk met een waarderingscijfer op een schaal van 1 tot 10. Hoe hoger het waarderingscijfer, hoe hoger de betrouwbaarheid. De toetsing van het Keurmerk Veilig & Schoon is uitgevoerd door de Raad voor Accreditatie in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Het resultaat van de toetsing is te lezen op de website www.consuwijzer.nl. Toelichting De ConsuWijzer geeft antwoord op vragen zoals: wie is eigenaar van dit keurmerk? Waar staat dit keurmerk volgens de eigenaar voor? En voor de consument misschien wel het allerbelangrijkste: in hoeverre maakt dit keurmerk zijn claim ook echt waar? Met de keurmerkenfunctie helpt ConsuWijzer om, in het woud aan keurmerken in Nederland, de betrouwbaarheid van een keurmerk te beoordelen. Bovendien biedt ConsuWijzer aan keurmerkeigenaren de kans om zich te onderscheiden. Keurmerken zijn niet verplicht zich aan te melden voor de toets en publicatie op ConsuWijzer. De keurmerken die dit wel doen zijn optimaal transparant voor de consument. Informatie van het Keurmerk Veilig & Schoon op ConsuWijzer is te vinden op de website www.consuwijzer.nl/ keurmerken. De consument en Consuwijzer De vermelding op ConsuWijzer blijkt voor het Keurmerk Veilig & Schoon een prima medium om de consument op een neutrale,

Met de keurmerkenfunctie helpt ConsuWijzer om, in het woud aan keurmerken in Nederland, de betrouwbaarheid van een keurmerk te beoordelen

Keurmerken zijn niet verplicht zich aan te melden voor de toets en publicatie op ConsuWijzer. De keurmerken die dit wel doen zijn optimaal transparant voor de consument onafhankelijke manier te informeren. De Nederlandse consument weet ConsuWijzer goed te vinden. Dat blijkt uit informatie van Adformatie, weekblad over reclame, marketing en media. De site is sinds de lancering in oktober 2006 al een miljoen keer geraadpleegd en een bezoek duurt gemiddeld vijf minuten. In de eerste helft van dit jaar vroegen bezoekers in totaal 55.000 voorbeeldbrieven en infobladen op. Die informeren de consument en helpen hem of haar bij het schrijven van een klachtenbrief. “Deze cijfers laten duidelijk zien dat ConsuWijzer in een behoefte voorziet”, vertelt staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken in het weekblad. De site is een initiatief van de Consumentenautoriteit, NMa en OPTA.

7

Uitleg nodig bij ontbreken Keurmerk Veilig & Schoon? “Eigenlijk vind ik dat managers van zwembaden die het Keurmerk Veilig & Schoon niet hebben gehaald, iets uit te leggen hebben”, vertelt Marcel Jagersma met een knipoog. Deze stelling werd voorgelegd aan managers van diverse zwembaden die het Keurmerk Veilig & Schoon nog niet hebben gehaald.

Anthony Fokker, Zwembad ’t Kikkerfort, Breukelen “In principe ben ik het daarmee eens. Het Keurmerk Veilig & Schoon heeft een hele positieve uitstraling. Maar ik wil eerst weten hoe het keurmerk zich verder landelijk ontwikkelt en of het echt iets wordt waar we allemaal profijt van hebben. Wanneer het geen verplichting of landelijk initiatief is, is het voor mij minder aantrekkelijk om mee te doen. In het najaar van 2008 is het wel de bedoeling dat we het keurmerk gaan aanvragen. Een groot gedeelte is al op orde. Het was een bewuste keuze om het keurmerk tot nu toe nog niet te gaan halen. Ik dacht niet dat de bezoekers met het uitzoeken van een locatie bekijken of het zwembad het keurmerk heeft. Ik heb begrepen dat het al dan niet hebben van een keurmerk meer gaat leven bij de consument en dat lijkt me een positieve ontwikkeling. Ik had in eerste instantie een ander beeld van het keurmerk. Ik dacht dat het meer ging om een praktijkgedeelte en mijn idee was: de resultaten daarvan komen dan wel uit de overige keuringen. Het is juist veel papierwerk en gaat om de administratie.”

Onno Kloosterboer, Zwembad ‘De Waterwyck’, Steenwijk “Ik ben het eens met de stelling. Als je het keurmerk niet hebt voldoet het zwembad schijnbaar nog niet aan de minimale criteria die door de branche gesteld worden. Een andere mogelijkheid is dat de manager van het zwembad het keurmerk niet interessant vindt. Maar dan heb je ook iets uit te leggen, vind ik. Het is een goede zaak dat er een branchekeurmerk is, hoewel de bezoeker daar denk ik niet altijd naar kijkt. Ik ben al bezig met het halen van het Keurmerk Veilig & Schoon voor mijn accommodatie. We zouden het keurmerk graag halen. Wat ik lastig vind is dat we voor veel informatie die nodig is om het keurmerk te halen, afhankelijk zijn van anderen. Zoals bijvoorbeeld met het regelen van de gebruikersvergunning: de brandweer heeft het momenteel erg druk en is nog niet langs geweest. Ik vind zelf dat het Keurmerk Veilig & Schoon uitgebreid mag worden om nog meer kwaliteit in kaart te brengen. De dienstverlening mag genormeerd worden, net als de kwaliteit van de zwemlessen en het doelgroepzwemmen, al is dat wel lastig.”

“Als je het keurmerk niet hebt voldoet het zwembad schijnbaar nog niet aan de minimale criteria die door de branche gesteld worden”

8

Gert Huisman, Zwembad De Beemden, Bedum “Ik ben het niet met de stelling eens. Het zwembad wordt zowel door de provincie als door de eigen gemeente door middel van een gebruikersvergunning gecontroleerd. Het is handig als je het keurmerk hebt en beheert en ook bijhoudt. Maar het keurmerk is nog steeds geen wettelijke richtlijn. De WHVBZ bepaalt wat er gebeurt en niet het Keurmerk Veilig & Schoon. De provincie moet nog steeds jaarlijks de inspectie blijven doen. Ik vind ook niet dat de frequentie van de inspecties moet afnemen, ook al is het keurmerk straks de wettelijke richtlijn. Maar als de regering bepaalt dat het keurmerk de WHVBZ vervangt, dan ben ik de eerste die het keurmerk haalt. Ik voldoe al voor 95% aan het keurmerk en ik voldoe aan de wet. Het keurmerk is iets uitgebreider. Waarom zou het zwembad het keurmerk moeten hebben? Op zich biedt het keurmerk wel een goede handleiding. Ik weet zeker dat veel zwembaden de zaken nog niet op orde hebben. Er zijn veel bedrijven die een zwembad voor veel geld op orde willen maken, maar ik vind dat je zoiets zelf moet doen. Dan nog is het kostbaar om het keurmerk te gaan halen. Ik ben er wel mee bezig om het financieel rond te krijgen met de gemeente en met het bestuur, maar het is niet prioriteit nummer één. Zolang de provincie controleert en alles goed is volgens de WHVBZ, zal het bestuur niet zeggen: ga jij dat keurmerk maar halen. Het is ook maar een papiertje dat aan de deur hangt.”

Mieke Douwstra, Zwembad De Grote Koppel, Arnhem “Ik ben het niet helemaal eens met de stelling. Een aantal baden heeft het best heel goed voor elkaar. Vaak zijn tijd en uren niet beschikbaar om het halen van het keurmerk te organiseren, want daar gaat heel veel tijd in zitten. Meestal is het allemaal wel aanwezig op papier, maar ligt het her en der verspreid. We zijn er wel druk mee bezig, we hopen het in september klaar te hebben. Ik denk dat het Keurmerk Veilig & Schoon een prima instrument is om als zwembad mee naar buiten te treden, richting de consument. Honderd procent zekerheid kun je de klanten nooit bieden qua veiligheid. We willen wel alles hebben gedaan om het zo veilig mogelijk te maken. Dat geeft vertrouwen”.

9

Van ISO-certificering naar Keurmerk Veilig & Schoon Aschwin Lankwarden, directeur van NV DOS, de exploitant van De Scheg, die behalve voor Sport- en Recreatiecentrum De Scheg ook verantwoordelijk is voor de exploitatie van de sporthallen Keizerslanden en Zandweerd en het zwemcomplex Borgelerbad, vertelt

Scheg. Lankwarden: “Het is goed voor het imago, net als bezig zijn met duurzaamheid en energie: het is belangrijk daar met elkaar beleid op te maken. Eigenlijk zegt het bestaan van het keurmerk iets over het beeld van de professie van de zwembadbranche: het is toch te gek voor woorden dat je een keurmerk moet hebben om aan te tonen of je aan de wet voldoet.”

over de stap die zij maken van ISOgecertificeerd naar gekeurd zwembad volgens de normen van het Keurmerk Veilig & Schoon. “De allerbelangrijkste reden is voldoen aan wetgeving zoals het keurmerk dat beschrijft. Het geeft zekerheid: het zwembad wordt door professionele bureaus getoetst”, aldus Aschwin Lankwarden. Het is niet zo dat de ISO-certificering verspilde moeite is geweest, in tegendeel. “We hebben destijds voor de ISO-certificering gekozen om processen beter te beschrijven en daarnaar te handelen. In theorie is dat een prachtig verhaal, in de praktijk betekende het een certificaat aan de muur en een map in de kast. Het Keurmerk Veilig & Schoon heeft een andere opzet. Alle processen die al beschreven staan houden we, als mooie basis voor het keurmerk”, vertelt de directeur. Een andere reden om van ISO-certificering naar het Keurmerk Veilig & Schoon over te stappen is de PR die het oplevert voor De

Volgens Lankwarden gaat het keurmerk, in tegenstelling tot de ISO-certificering, verder dan alleen processen. Het Keurmerk Veilig & Schoon is praktischer te gebruiken als managementtool en bovendien meer gespecificeerd op zwembaden. Toch heeft Lankwarden enige kanttekeningen, in de vorm van wensen voor de toekomst: “Mijn grote wens is dat de inhoud van het keurmerk zich uitbreidt tot alle disciplines waarin ook sporthallen, ijsbanen en squashbanen worden meegenomen. De managementtool zou kunnen worden uitgebreid op ieder onderdeel.” Ook geeft de directeur van NV DOS aan het wel eens lastig te vinden te ontdekken bij welke organisatie welke zaken geregeld moeten worden. “Bij wie moet je zijn om bepaalde zaken te regelen? Bij het ministerie van VROM of bij de provincie? Er zijn meerdere instanties die met het keurmerk te maken hebben.” Toch is het halen van het Keurmerk Veilig & Schoon volgens Lankwarden ‘goed te doen’: “De kwaliteitsimpuls die het oplevert voor onze organisatie voelt goed. Er

vindt een bewustwordingsproces plaats bij alle disciplines in de organisatie. Het start bij het managementteam en wordt doorgegeven aan de verschillende units: iedereen komt met de procedures van het keurmerk in aanraking.” De medewerkers van De Scheg vinden het belangrijk om de zaken goed uit te voeren. Het is een teamprestatie waar alle medewerkers aan meewerken, ondersteund door een kwaliteitsmanager. Lankwarden: “De motivatie en de wil zijn er en dan heb je het keurmerk al bijna.” Om het Keurmerk Veilig & Schoon in de wacht te slepen, volgt Aschwin Lankwarden de Masterclass Integraal Kwaliteitsmanagement, die wordt verzorgd door NPZ Scholing & Training. “Die combinatie is heel goed. Het is goed voor het imago van onze branche: werken aan kwaliteit”, aldus Lankwarden.

“Bereid u goed voor: Als u het handboek leest weet Lloyd’s Register Nederland B.V. is, naast Kiwa, de organisatie die het schemabeheer van de Stichting Zwembadkeur verzorgt. Naast het uitvoeren van toetsingen bij de zwembaden onderhoudt Lloyds Register Nederland B.V. ook het contact met de Stichting Zwembadkeur om zo te zorgen voor een optimale afstemming. Marc Broeders, werkzaam bij Lloyd’s Register Group en al zes jaar betrokken bij het uitvoeren van audits, werd gevraagd naar meer informatie over keuringen. Hoe controleert u of iemand voldoet aan de eisen die het Keurmerk Veilig & Schoon stelt? “Vanuit het keurmerk zelf is er een handleiding waarin alle eisen staan die aan het Keurmerk Veilig & Schoon gesteld worden. Het hangt af van de bewijslast die het zwembad kan overleggen of zij daaraan voldoen. Komt

10

wat we aantreffen overeen met wat gevraagd wordt? Eisen hebben onder andere betrekking op de kennis en kunde van degenen die toezichthouden. Dit wordt dan getoetst aan de hand van diploma’s die getoond kunnen worden. Zo wordt veel vanuit documentatie bekeken. Ook is er een praktijktoets, waarbij we op de locatie zelf kijken. Hoe is bijvoor-

beeld de staat van de invalidevoorzieningen? Zijn afvalbakken in voldoende mate aanwezig? Al ligt het zwaartepunt van de controle wel in de documentatie.” Hoe zijn uw ervaringen tijdens de audits? “Mijn ervaringen zijn heel wisselend. Er zijn zwembaden die zich heel goed voorbereiden

“Het is leuk om het Keurmerk Veilig & Schoon te halen” Jeroen Wassenaar is manager van de zwembaden van Sportbedrijf Alkmaar. Zwembad De Hout en Zwembad De Hoornse Vaart maken zich op voor het Keurmerk Veilig & Schoon. “Het is leuk om met het team het Keurmerk Veilig & Schoon te gaan halen. Je werkt eraan met mensen van diverse disciplines, zoals bijvoorbeeld de technische dienst”, vertelt Wassenaar enthousiast. “Zo zijn we bijvoorbeeld met een aantal personen naar het zwembad in Heerhugowaard gegaan om daar te zien hoe zij hebben opgezet.”

“Als ik het Keurmerk Veilig & Schoon heb gehaald, gaan we aan de champagne”, grapt Lankwarden. “Nee hoor, we gaan er op gepaste wijze voor zorgen dat het bekend wordt en we gaan ons beleid erop richten om alle facetten die erbij horen goed te managen. We zorgen ervoor dat we het keurmerk houden en we kijken continu naar de criteria: dat is een mooie uitdaging.”

In theorie is het hebben van de ISO-certificering een prachtig verhaal, in de praktijk betekende het een certificaat aan de muur en een map in de kast”

Ideeën over het keurmerk Toch heeft Wassenaar ook ideeën over de verdere ontwikkeling van het keurmerk: “Ik denk dat het Keurmerk Veilig & Schoon langzaam uitgebouwd kan worden. Bijvoorbeeld met een mysteryguestcontrole. De vertaling van de kwaliteit van het zwembad naar de praktijk kan op die manier gemaakt worden. Hoe zijn de toezichthouders aan het werk? Houden ze zich aan het toezichtsplan? Natuurlijk Aansluiten bij de grote groep is dat wel altijd een momentopname. De manager van de Alkmaarse zwembaden vindt het goed dat er in de branche een keur- Maar toch zegt het iets.” merk is. “Omdat dit keurmerk door de meeste Gebak halen personen wordt gezien als branchekeurmerk “Het eerste dat we ga doen als we het en omdat de meeste baden bij de Stichting Zwembadkeur het keurmerk hebben gehaald, keurmerk hebben gehaald is gebak halen”, vertelt de manager. “Als we het Keurmerk zijn we voor het Keurmerk Veilig & Schoon Veilig & Schoon hebben gehaald, moet gegaan. We sluiten ons graag aan bij de dat natuurlijk gevierd worden.” Wassenaar grote groep. Bovendien hoor ik van de controleur bij de provincie dat zij vol verziet het belang om eerst intern met het trouwen zijn over het Keurmerk Veilig & personeel op een leuke manier aandacht te besteden aan de verdienste. “Daarna Schoon. Wanneer het keurmerk is gehaald wil ik de pers erbij betrekken. Positieve toon je naar de provincie aan dat je de processen in het zwembad op de rit hebt. publiciteit voor het zwembad is altijd goed.” Dat geeft een bepaald vertrouwen.” Op administratief gebied voldoen aan de wetgeving, dat is voor Wassenaar de grootste motivator achter het halen van het Keurmerk Veilig & Schoon. Wassenaar: “Je kunt roepen dat je voldoet en de provincie controleert of dat zo is, maar de audits van Kiwa en Lloyds zorgen voor regelmatige externe toetsing van je processen. Je kunt wel zonder het keurmerk, maar het staat toch ergens voor.”

u precies wat wij gaan vragen” en alles op papier duidelijk inzichtelijk hebben gemaakt. Dan kunnen we snel door de vragen van het keurmerk heen. Er zijn ook zwembaden die niet goed zijn voorbereid en niet goed weten wat het keurmerk inhoudt. Op de dag dat ik langskom, moeten nog allerlei zaken worden uitgezocht. Als bepaalde zaken niet goed zijn uitgezocht komt het zwembad zeker niet door de eerste keuring heen. Niet iedereen weet waar zij het handboek vandaan moeten halen. Onlangs bezocht ik een zwembad, die de hoofdstukindeling van het handboek van het Keurmerk Veilig & Schoon kende en had uitgewerkt, maar niet de onderliggende eisen.”

Hoe gaat het tijdens de jaarlijkse controle voor het keurmerk? “Sommige zwembaden houden alles in stand, andere zwembaden laten het versloffen. Zwembaden zijn afhankelijk van een gemeente of provincie om vragen te kunnen invullen over het keurmerk. Ze willen zelf wel voldoen aan alle eisen, maar ze kunnen de gemeente of provincie moeilijk bewegen om hen daarvoor langs te laten komen.” Heeft u advies voor een zwembad dat het keurmerk wil halen? “Bereid u goed voor: zorg dat u het hand-

boek heeft en het gelezen hebt. Als u het handboek leest weet u precies wat wij gaan vragen. Maak een overzichtelijk ingedeelde map of een document waaruit u kunt opmaken waar de informatie is terug te vinden. Om u een beeld te geven: het gaat om heel veel informatie, dat vaak niet in één map past. U kunt bij iedere vraag uit het handboek aangeven waar u de informatie kunt vinden. Vaak gebeurt het nog dat mensen zich afvragen als ik langskom: ‘Waar heb ik het ook alweer zitten? Misschien in die map?’ Het kost dan veel tijd om alle zaken te laten zien.”

11

Wat vinden zij van het Keurmerk Veilig & Schoon?

Theo Appelhof, voorzitter van de Stichting Zwembadkeur en voorheen directeur van de Voedsel- en Warenautoriteit “Het Keurmerk Veilig & Schoon is een must voor alle zwembaden. Ook uit het onderzoek ‘Alles boven water’ van het ministerie van VROM, dat recentelijk werd gepubliceerd, blijkt dat een aantal zwembaden moeite heeft om aan alle regels te voldoen. Ik zie het keurmerk als een soort garantie voor de consument dat het zwembad dan automatisch voldoet aan alle voorschriften op het gebied van veiligheid en hygiëne. Het is moeilijk om als bedrijf aan kwaliteit te werken zonder een doel voor ogen te hebben. De gezamenlijke teamprestatie voor alle medewerkers is daarbij belangrijk.”

Ronald ter Hoeven, directeur van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ en adviseur van het bestuur van de Stichting Zwembadkeur “Het keurmerk biedt de branche de kans om daadwerkelijk voor zelfregulering in aanmerking te komen. Zelfregulering is van belang om als branche invloed te hebben op de regelgeving. Onaangename en onverwachte wijzigingen in de regelgeving worden hiermee voorkomen.”

12

Paul Coppes, directeur van de Vereniging Sport en Gemeenten, tevens Secretaris van de Stichting Zwembadkeur en oud-zwembadmedewerker “De invoering van het Keurmerk Veilig & Schoon is een absolute noodzaak voor ieder zichzelf respecterend zwembad. Ik ben daarom ook buitengewoon gelukkig met de stappen die de provincie Noord-Brabant heeft gezet. In feite is het Vignet Veilig & Schoon opgeofferd ten gunste van het landelijke keurmerk. Daarbij wordt terstond erkend dat het keurmerk niet alleen een preventief instrument is, maar ook plaats heeft op terrein van handhaving. Het bestuur van een zwembad dat op verantwoorde wijze wil besturen zou het vanuit zichzelf al noodzakelijk moeten vinden om alle elementen van het Keurmerk Veilig & Schoon na te leven. Feitelijk is het zo dat als het keurmerk wordt behaald, dat dan pas het basale kwaliteitsniveau is aangetoond. Simpel gezegd: het keurmerk is het minste dat ieder zwembad moet hebben.”

Han Witvoet, Algemeen Directeur Sportfondsen Groep N.V. en daarnaast lid van het bestuur van de Stichting Zwembadkeur “Een zichzelf respecterend managementteam van zwembaden zorgt ervoor dat het Keurmerk Veilig & Schoon prominent op de deur prijkt en daar nooit meer vanaf gaat! Het keurmerk is een waarborg dat jouw zwembad voldoet aan relevante regels voor veiligheid en hygiëne en dat dat op basis van concrete toezicht- en calamiteitenplannen door het personeel wordt bewezen. Ik wil graag stimuleren dat alle gemeentelijke, stichtingsen private zwembaden het Keurmerk Veilig & Schoon bemachtigen door de (interne) begeleidingsservice van Sportfondsen in het proces naar keurmerkkwalificatie voor hen open te stellen.”

Keurmerk Veilig & Schoon: de feiten en cijfers Het eerste Keurmerk Veilig & Schoon werd op 18 april 2002 uitgereikt in Zoetermeer. Demissionair Staatssecretaris Margo Vliegenthart overhandigde het keurmerk aan Aquapark Keerpunt in Zoetermeer, Zwembad De Waterakkers in Heemskerk en het zwembad van Centerparcs Heijderbos in Heijen.

Het eerste Keurm erk Veilig & Sch oon werd op 18 ap ril 2002 uitgereik t in Zoetermeer

In Zuid-Holland haalden de meeste zwembaden het keurmerk: 42 zwembaden met het Keurmerk Veilig & Schoon zijn gelegen in deze provincie. Gevolgd door de provincie Noord-Holland en Noord-Brabant, waar respectievelijk 24 en 23 gekeurde baden te bezoeken zijn. 50

42

40

Verreweg de meeste zwembaden die het keurmerk halen, horen bij de categorie B

30

23

20

24

‘monofunctioneel middelgroot zwembad’ of de categorie C ‘multifunctioneel zwembad’. Een

14 10

11 7

7 5

4

3

0

nt

he

e Dr

la vo Fle

nd ie Fr

nd sla Ge

l

r de

la

nd

n

n ge

Gr

i on

Het aantal keurmerken dat is uitgereikt staat op 12 augustus 2008 op 146. In 2008 ontvingen 11 zwembaden het Keurmerk Veilig & Schoon. De groei van het aantal aanvragen om het keurmerk te mogen halen, is sinds 2005 toegenomen met 14%.

3

el nt nd ss ba b lla rij a o r m e H B Li Ov ddor or o o N N

3

g ur

U

t ch tre

nd

la

e Ze

nd lla o -H id Zu

Het aantal keurmerken dat is uitgereikt staat op 12 augustus 2008 op 146

stuk minder zwembaden behoren tot de categorieën A ‘monofunctioneel zwembad’, D ‘multifunctioneel zwembad met een ruim voorzieningenniveau’ en E ‘zwemparadijs met een zeer ruim voorzieningenniveau’.

13

Buitenbaden en het Keurmerk Veilig & Schoon Bijna 150 zwembaden in Nederland zijn al in het bezit van het Keurmerk Veilig & Schoon. Opvallend is dat daar bijna geen buitenbaden bij zitten. Peter Schenk, operationeel manager van Optisport Breda, heeft de leiding over vijf zwembaden in de regio Breda, waaronder drie buitenbaden. Vier zwembaden van Optisport Breda zijn in het bezit van het Keurmerk Veilig & Schoon. “Ik wil mijn klanten altijd de hoogst mogelijke garantie bieden op een schoon en veilig zwembad. Het maakt voor mij geen verschil of dat een binnen- of een buitenbad betreft,” aldus Schenk. “Maak het jezelf gemakkelijk” “Ik begrijp niet goed waarom niet alle zwembaden in Nederland het Keurmerk Veilig & Schoon zouden willen halen,” zegt Schenk. “Het keurmerk is een heel goed handvat waarmee u kunt controleren hoe het in een zwembad gesteld is met veiligheid en hygiëne. Door dit handvat te gebruiken maakt u het uzelf gemakkelijk. Ga met het hele zwembadteam eens rond te tafel zitten en bekijk of uw bad voldoet aan alle wettelijke richtlijnen.” Schenk vertelt dat hij tijdens het behalen van het Keurmerk af en toe goed met de neus op de feiten werd gedrukt: “Tijdens het nalopen van alle richtlijnen die zijn opgenomen kom ik soms zaken tegen die ik dacht geregeld te hebben. Wanneer is bijvoorbeeld de brandweer voor het laatst geweest? Doordat ik het keurmerk naloop ontdek ik dit soort zaken altijd op tijd.” Wettelijke eisen Het Keurmerk Veilig & Schoon kan net zo goed door buitenbaden als door binnenba-

“Ik wil mijn klanten altijd de hoogst mogelijke garantie bieden op een schoon en veilig zwembad. Het maakt voor mij geen verschil of dat een binnen- of een buitenbad betreft”

14

“Het zwembad heeft een grote maatschappelijke functie, als manager wil ik mede daarom zorgen dat ik een goede kwaliteit bied” den worden gehaald. “Ik ben werkzaam in zowel binnen- als buitenbaden. De wet maakt tussen binnen- en buitenbaden geen principiële verschillen, wel graduele. Natuurlijk moet de tegeltjesvloer in een binnenbad goed schoon zijn en niet te glad. Op de vloeren in het buitenbad mag daarentegen natuurlijk wel een blaadje liggen. Dat is ook één van de verschillen in de richtlijnen van het keurmerk tussen binnen- en buitenbaden.” Schenk geeft aan niet alleen het Keurmerk Veilig & Schoon te gebruiken om aan de wet te voldoen; hij heeft het keurmerk ook voor de klant. “Ik wil mijn klanten altijd de hoogste garantie bieden op een veilige en schone plek om te kunnen recreëren. Of dat nu binnen of buiten is maakt voor mij niet uit. Het zwembad heeft een grote maatschappelijke functie, als manager wil ik mede daarom zorgen dat ik een goede kwaliteit bied.” Uithangbord Peter Schenk vindt dat het behalen van

het Keurmerk Veilig & Schoon een aantal belangrijke voordelen biedt. “Naar buiten toe geeft het keurmerk aan dat het zwembad voldoet aan alle wettelijke eisen. Klanten die bij de ingang van het zwembad het bordje van het keurmerk zien hangen weten daarnaast dat ze een hygiënisch en veilig zwembad kunnen verwachten.” Schenk vertelt dat het Keurmerk Veilig & Schoon niet alleen voor de klant erg handig is, maar ook intern. “Elk jaar komt er een onafhankelijke controle kijken of alles nog steeds volgens de richtlijnen gaat. Door deze jaarlijkse check weet ik of er nog zaken te verbeteren zijn, die ik zelf wellicht niet had opgemerkt.” In de zwembaden in de regio Breda waar Schenk de leiding over heeft, blijft het niet bij alleen het Keurmerk: “Het Keurmerk Veilig & Schoon is een prachtig uithangbord, maar wij gaan verder. Wij gebruiken de regels die zijn opgenomen in het keurmerk om onze eigen veiligheidsregels en hygiëneprocedures nog verder uit te bouwen.”

Exploitatiemaatschappijen en het Keurmerk Veilig & Schoon Het Keurmerk Veilig & Schoon is inmiddels al door bijna 150 Nederlandse zwembaden behaald. Een groot deel van deze zwembaden is aangesloten bij een

Van alle zwembaden die het keurmerk hebben behaald, wordt een groot deel vertegenwoordigd door de exploitatiemaatschappijen

exploitatiemaatschappij. Is het toevallig dat veel zwembaden van bijvoorbeeld LACO International, Optisport en Sportfondsen Nederland in het bezit zijn van het keurmerk? Of hebben de maatschappijen beleid waarin staat dat er geprobeerd wordt om zoveel mogelijk zwembaden het Keurmerk Veilig & Schoon te laten halen? Sandra Linders, bedrijfskundig adviseur van Sportfondsen Nederland vindt het keurmerk van groot belang: “Het Keurmerk Veilig & Schoon is het eerste echte instrument gericht op de veiligheid in de zwembadbranche. Het is gestructureerd en helpt ons om met verbeteringen aan de slag te gaan.”

“Wij verplichten onze vestigingen het Keurmerk Veilig & Schoon te halen en wij geven intensieve begeleiding om deze doelstelling te behalen”

Doelstelling is 100% Van alle zwembaden die het keurmerk hebben behaald, wordt een groot deel vertegenwoordigd door de exploitatiemaatschappijen. Een vergelijking: van alle LACO-zwembaden in Nederland is 25% in het bezit van het Keurmerk Veilig & Schoon. Bij Sportfondsen Nederland is dit 56% en van alle Optisport zwembaden in Nederland heeft bijna 68% het keurmerk behaald. Ondanks dat 56% van de Sportfondsenbaden al in het bezit is van het Keurmerk Veilig & Schoon, is Linders nog niet tevreden: “Het is natuurlijk prachtig dat al meer dan de helft van onze zwembaden veilig en schoon zijn. Onze doelstelling is echter dat het keurmerk straks bij alle Sportfondsenbaden aan de muur hangt”. Bert Lavrijsen, directeur van LACO, sluit zich hierbij aan: “Wij streven ernaar dat 100% van de LACOzwembaden in het bezit is van het keurmerk. Wij zijn intern ook al aan het werk om dit op de rit te krijgen. Momenteel zijn alle LACO-accommodaties op orde om de keuring te kunnen laten uitvoeren.” Niet alleen bij LACO wordt gewerkt om in alle zwembaden het keurmerk te behalen. Alledrie de exploitatiemaatschappijen hebben

in hun beleid opgenomen dat zwembaden verplicht zijn om het Keurmerk Veilig & Schoon op termijn te halen. Peter-Paul Daey Ouwens, operationeel directeur van Optisport, geeft aan dat de zwembaden hierbij geholpen worden: “Wij verplichten onze vestigingen het Keurmerk Veilig & Schoon te halen en wij geven intensieve begeleiding om deze doelstelling te behalen.” Veilig en schoon recreëren Het belang van het Keurmerk Veilig & Schoon wordt door alle exploitatiemaatschappijen onderkend. Alle maatschappijen vinden dat het hun plicht is om de bezoekers een schoon en veilig zwembad te kunnen aanbieden. Door het behalen van het keurmerk, weten zwembaden dat zij hun klant een goede accommodatie aanbieden. Klanten weten daarnaast zelf dat zij in een hygiënische en veilige omgeving kunnen recreëren. Naast het feit dat de maatschappijen het als hun plicht zien naar de klant toe, vinden zij het keurmerk ook voor de interne zaken erg belangrijk. Optisport, LACO en Sportfondsen Nederland geven alledrie aan dat zij het voor zichzelf prettig vinden dat zij aan het Keurmerk voldoen.

“Als een zwembad het Keurmerk Veilig & Schoon heeft, is duidelijk dat het bad voldoet aan alle normen en uitgangspunten die wettelijk zijn vastgelegd”, zo zegt Lavrijsen. Linders geeft aan dat het behalen van het keurmerk zelfs ontspanning met zich meebrengt: “De bestuurder van een bad met het Keurmerk Veilig & Schoon weet dat hij het op het gebied van hygiëne en veiligheid op orde heeft. Als bestuurder kan je dan rustig slapen.” Sportfondsen Nederland kijkt ook hoe het er bij de concurrent voor staat. “We kijken altijd eerst naar onszelf, maar we houden ook in de gaten welke van onze concurrenten in het bezit zijn van het Keurmerk Veilig & Schoon”, vertelt Linders van Sportfondsen Nederland. Verder dan het keurmerk Bij de drie grootste exploitatiemaatschappijen van zwembaden in Nederland blijft het niet alleen bij het behalen van het keurmerk. Het Keurmerk Veilig & Schoon wordt gezien als een goede basis, waarmee kan worden gekeken of aan alle wettelijke regels wordt voldaan. De exploitatiemaatschappijen willen er als service naar de klant alles aan doen om een zo veilig en schoon mogelijk zwembad te kunnen aanbieden en gaan daarom verder dan het keurmerk alleen. Optisport gebruikt de regels van het keurmerk om onder andere hun eigen toezichtsplannen en schoonmaakplannen te controleren op basis van de wettelijke eisen. Daey Ouwens: “Het keurmerk is een fantastisch hulpmiddel om te controleren of alles aan de wettelijke eisen voldoet. Vervolgens gaan wij verder met de ontwikkeling van bijvoorbeeld de toezichtsplannen om de veiligheid zo goed mogelijk te kunnen waarborgen.” Sportfondsen Nederland en LACO werken op een soortgelijke manier. Tot slot geeft Daey Ouwens aan dat de ontwikkeling op het gebied van veiligheid nooit stopt: “Om een zo hoog mogelijke kwaliteit te kunnen bieden, is een continue ontwikkeling noodzakelijk. Optisport is nooit klaar met het verbeteren van de veiligheid”, aldus de operationeel directeur.

15

Overheid ziet belang van Keurmerk Veilig & Schoon Steeds meer gemeenten zien, naast provincies als Noord-Brabant en

In de gemeenten Tilburg, Zoetermeer en Rotterdam haalden alle zwembaden het Keurmerk Veilig & Schoon

Overijssel en het ministerie van VROM, het belang voor zwembaden om het Keurmerk Veilig & Schoon te halen. In de gemeenten Tilburg, Zoetermeer en Rotterdam haalden alle zwembaden het Keurmerk Veilig & Schoon.

Mei 2008: r alle & Schoon voo ig il e V rk e Keurm mbaden Tilburgse zwe k’ op

ar Keurmer ‘van Vignet na um si po m sy Hertogenbosch Tijdens het inciehuis in ’sov Pr t he in aties 16 mei 2008 ortaccommod Bax, hoofd sp er et Pi g& g ili in Ve tv k on t Keurmer Juli 2008: rijf Tilburg, he ed en tb or nd Sp ha t n ui va f ho es Re Sportcentrum Alle zwembaden g Schoon voor er van Stichtin lhof, voorzitt pe Ap er eo vi Th de n va gemeente Zoeter f aan dat Pieter Bax ga meer met tse an Zwembadkeur. ab Br t he t as na g ur ke lb ur Ti merk zwembaden in g & Schoon Keurmerk Veili t he k oo er rd et Vign Twee zwembaden keurmerk ve in de gemeente d, omdat het rijf ed tb hebben behaal or Sp Zo etermeer hebben in n ka r oo rd ie H . juli het Keurmerk et gaat dan de w Veilig & Schoon be en in zijn haald: Zwembad eit beter borg it al kw de g Tilbur de Veur en Zwemba d de Driesprong. s. accommodatie Zwembad Het Keerp unt haalde het keurmerk al eerder.

Maart 2008: Dertien keer het Keurmerk Veilig & Schoon in alle zwembaden van Rotterdam In maart 2008 behaalde Zwembad Schuttersveld het dertiende Keurmerk Veilig & Schoon in de gemeente Rotterdam. Om te vieren dat alle Rotterdamse zwembaden van Sport & Recreatie en Sportfondsen Nederland in het bezit zijn van het Keurmerk Veilig & Schoon, heeft de wethouder van Financiën, Sport en Buitenruimte, de heer L. Bolsius al op 8 februari 2008 het bijbehorende certificaat in ontvangst genomen dat aangeboden werd door de Stichting Promotie Rotterdamse Zwembaden. Dit gebeurde tijdens een feestelijk ritje in de speciale zwemtram die dit jaar door Rotterdam rijdt. Door deze promotie van het zwemmen wil de Stichting Promotie Rotterdamse Zwembaden (SPRZ) de inwoners van de stad wijzen op de vele, sportieve, activiteiten die de zwembaden aanbieden. Niet alleen banenzwemmen, zwemles, aquasporten en vrijzwemmen, maar ook de mogelijkheid om bij zwemverenigingen de zwemsport te beoefenen. Via de website www.rotterdamzwemt.nl kunnen de inwoners van Rotterdam informatie verkrijgen over alle mogelijkheden bij de zwembaden in de stad.

16

Nieuw handhavingsbeleid provincie Noord-Brabant Tijdens het symposium ‘van Vignet naar Keurmerk’ op 16 mei in het Provinciehuis in ’s-Hertogenbosch maakte Cora Steffens, lid Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant en inmiddels ook lid van het Comité van Aanbeveling van de Stichting Zwembadkeur, al bekend dat de provincie gaat stoppen met de uitgifte van eigen provinciale vignetten voor zwembaden en overstapt op het landelijk Keurmerk Veilig & Schoon. Dit alles komt voort uit het nieuwe handhavingsbeleid van de provincie Noord-Brabant. De provincie wil met haar moderne visie op ‘handhaven’ een duidelijke scheiding aanbrengen van verantwoordelijkheden en de toezichtlast verminderen. Zwembaden in Noord-Brabant leven de wet- en regelgeving op het gebied van zwemwaterkwaliteit en veiligheid goed na. Het Vignet Veilig & Schoon is door de provincie Noord-Brabant in 1992 in de markt gezet. Aan meer dan 90% van de zwembaden wordt op dit moment een Vignet verleend. De provincie wil toe naar het principe ‘handhaven met vertrouwen’, naar een effectievere aanpak, naar vermindering van het toezicht en naar een beter naleefgedrag. Cora Steffens vertelde daarover in SportLokaal: “De intensiteit en kwantiteit van de onderzoeken van inspecteurs is afhankelijk van de laatste kwaliteitsstatus die bij de provincie bekend is. De zwembaden zijn onderverdeeld in diverse categorieën en afhankelijk van hun status worden zij frequent dan wel jaarlijks bezocht.” Bij de categorie ‘koplopers’ horen de zwembaden die in het bezit zijn van het Keurmerk Veilig & Schoon. Steffens: “Samen met de brancheorganisatie van zwembaden zou de provincie graag zien dat zwembaden een volgende kwaliteitsslag gaan maken door te voldoen aan de eisen van het landelijke keurmerk. We zijn er namelijk van overtuigd dat net zoals het vignet ook het Keurmerk Veilig & Schoon écht iets oplevert voor zowel de zwembadbezoekers als de zwembaden”.

Masterclass Integraal Kwaliteitsmanagement

Elke dag zijn er situaties in een zwembad die aandacht nodig hebben en geregeld moeten worden. Voor u het weet, vliegen de weken en maanden voorbij en heeft u het gevoel niet toe te komen aan hetgeen waarvoor u bent aangesteld: het managen van een zwembad. Herkenbaar? Voor veel zwembadmanagers wel. De Masterclass biedt instrumenten en ondersteuning in dit proces. Het uiteindelijke doel is dat de zwembadmanager leert een parapluvisie te ontwikkelen en de bedrijfsvoering als geheel te zien. Bij de Masterclass worden managers van verschillende zwembaden bij elkaar gezet. Zij discussiëren en motiveren elkaar onder leiding van inspirerende topdocenten.

(ruim) aan de voorwaarden voor het Keurmerk Veilig & Schoon. Certificering hiervoor kan aansluitend plaatsvinden. Erik Busscher, manager van Sportpark Almelo, volgt juist om die reden de Masterclass: “Ik wilde graag in mijn zwembad het Keurmerk Veilig & Schoon halen. Ik heb ervoor gekozen om dit niet direct te doen, maar om eerst de Masterclass te volgen. Door de coaching in mijn eigen zwembad en door het contact met andere managers leer ik meer over alle processen. Daardoor ben ik beter voorbereid op het behalen van het Keurmerk Veilig & Schoon.” Duur De Masterclass bestaat uit een training van anderhalf jaar. In deze periode volgen de deelnemers in een groep van maximaal 16 deelnemers, 12 modulen. Elke module omvat 4 tot 5 weken. Per module komt de groep een dagdeel bij elkaar in een zwembad van één van de deelnemers, zodat ook geleerd kan worden van elkaars praktijksituatie. Daarnaast krijgen de deelnemers per module 2 uur individuele begeleiding op de werkplek, het zogenaamde ‘coaching on the job’. Daarbij wordt specifiek gewerkt vanuit de praktijksituatie van het zwembad. De deelnemers dienen ook samen praktische toepassingsgerichte opdrachten uit te werken.

Voor u het weet, vliegen de weken en maanden voorbij en heeft u het gevoel niet toe te komen aan hetgeen waarvoor u bent aangesteld: het managen van een zwembad. Herkenbaar?

INK-model Binnen de Masterclass staat het INK managementmodel centraal. Een goed managementmodel biedt enerzijds houvast en vormt anderzijds geen strak keurslijf. Het INK managementmodel voorziet hierin. Eigen initiatief en de zwembadspecifieke omgeving krijgen binnen dit model volop de ruimte. Aan de hand van specifieke aandachtsgebieden krijgt u inzicht in uw gehele organisatie. Integraal kwaliteitsmanagement stelt managers in staat om bewuste keuzes te maken. Door diagnose ontstaat een goed zicht op de sterke en zwakke punten van de organisatie. Aan het begin van de Masterclass vindt een posi-

tiebepaling plaats, zodat met het team gestructureerd gewerkt kan worden aan verbetering. Tijdens de Masterclass worden managers van verschillende zwembaden bij elkaar gezet, onder leiding van inspirerende topdocenten. Hier komen praktische zaken aan bod, waarmee de manager direct aan de slag kan op de eigen locatie. In het eigen zwembad staat de manager er niet alleen voor, er vindt coaching plaats door een consultant. Keurmerk Veilig & Schoon Uiteraard wordt in de Masterclass veel ruimte vrijgemaakt voor zwembadspecifieke onderwerpen. Aan het eind van de Masterclass voldoet het zwembad

Volgen van de Masterclass De totale kosten van de Masterclass bedragen € 5.500,-. De Masterclass loopt in Overijssel. In het najaar van 2008 start de Masterclass in Noord-Brabant. Deze provincie draagt € 1.500,- bij aan de kosten van de Masterclass voor de Brabantse cursisten. Indien u geïnteresseerd bent maar woonachtig in een andere provincie of u wilt meer informatie dan kunt u contact opnemen met Nieta Sprang. Via e-mail [email protected] of telefonisch (0343) 51 56 13.

Het uiteindelijke doel is dat de zwembadmanager leert een parapluvisie te ontwikkelen en de bedrijfsvoering als geheel te zien

17

Reactie Stichting Zwembadkeur op rapport VROM-Inspectie Dinsdag 15 juli publiceerde de VROM-Inspectie het rapport ‘Alles boven Water’ naar aanleiding van een onderzoek naar de veiligheidsaspecten bij overdekte zwembaden. Stichting Zwembadkeur, verantwoordelijk voor de uitgifte van het Keurmerk Veilig & Schoon, is verheugd over de conclusie dat het over het algemeen veilig is in zwembaden.

het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ of RECRON. Daardoor bestaat de kans dat hotels minder goed geïnformeerd zijn, waardoor ze een groter risico vormen. Chloorincidenten Incidenten met chloor komen veelal voor bij kleinere zwembaden en/of hotelbaden. In het inspectierapport wordt aangehaald dat hotelzwembaden vaak minder dan 250 kg/l opslag van chemicaliën hebben, waardoor ze niet aan de opslageisen uit PGS 15 hoeven te voldoen. Volgens Stichting Zwembadkeur schuilt hier het gevaar: omdat ze niet aan PGS 15 hoeven te voldoen, worden minder maatregelen genomen.

De VROM-Inspectie heeft echter een aantal overtredingen van de veiligheidsregels geconstateerd. Na lezing van het inspectierapport is de conclusie van Stichting Zwembadkeur dat de grote openbare zwembaden de zaken voor elkaar hebben. Zwembaden in hotels, waar het zwembad geen corebusiness is, zijn veelal niet verenigd bij overkoepelende organisaties als

18

Zoutelectrolyse in plaats van chloorbleekloog Het gebruik van chloor voor desinfectie van zwembadwater is bij wet verplicht gesteld. Het ministerie van VROM onderzoekt de mogelijkheden van alternatieve desinfectiemethoden, waarbij minder of helemaal geen chloor nodig is in zwembaden. Bij de conventionele desinfectie wordt chloorbleekloog toegevoegd.

Hiervoor is transport en opslag van chemicaliën nodig. Wanneer hierbij fouten worden gemaakt (overdosering), ontstaat chloorgas en is er sprake van een incident. Stichting Zwembadkeur heeft hierom een voorkeur voor desinfectie door middel van zoutelectrolyse, waarbij op de locatie chloor wordt gemaakt en onder controleerbare omstandigheden aan het water wordt toegevoegd. Keurmerk Veilig & Schoon Stichting Zwembadkeur pleit voor professioneel geleide zwembaden waar continu zorg is voor veiligheid door middel van kwaliteitszorg. Het Keurmerk Veilig & Schoon voorziet hierin. Dit keurmerk kent een wettelijke basis met extra maatregelen op het gebied van toezicht en hygiëne, waaraan zwembaden moeten voldoen, en wordt landelijk erkend als leidend keurmerk voor de zwembadbranche. Bij dit keurmerk hoort een uitgebreide keuring door onafhankelijke keuringsinstanties met een jaarlijkse audit. De VROM-Inspectie schrijft in haar rapport dat het behalen van het Keurmerk Veilig & Schoon een goede stimulans is voor zwembaden om aan alle geldende wet-, en regelgeving te voldoen. De provincie Noord-Brabant heeft dit jaar besloten om met de uitgifte van een eigen vignet te stoppen en aan te sluiten bij het landelijke Keurmerk Veilig & Schoon. De VROM-Inspectie heeft het bevoegd gezag (gemeenten) verzocht om bij de zwembaden met een overtreding handhavend op te treden. Het blijkt dat hotels de weg richting het Keurmerk Veilig & Schoon nog niet hebben gevonden. Stichting Zwembadkeur zal de komende tijd de communicatie hierover met gemeenten en de vertegenwoordigende partijen van hotels intensiveren. Stichting Zwembadkeur neemt het advies van de VROM-Inspectie over om implementatie van regelgeving op het gebied van milieu en veiligheid nog duidelijker uit te werken dan nu het geval binnen het Keurmerk Veilig & Schoon en adviseert zwembaden gebruik te maken van de checklist bij het rapport ‘Alles boven Water’. Het volledige rapport kunt u vinden op www.zwembadkeur.nl.

Onderzoek naar zuurstofverzadiging Zuurstoftekort is het allergrootse probleem bij drenkelingen en daarmee ook het grootste gevaar. Behandeling tegen zuurstoftekort is essentieel, daarnaast is het belangrijk om zo snel mogelijk met die behandeling te starten. Daarom zou het goed zijn als strandwachten, lifeguards en andere toezichthouders kunnen meten hoe het zuurstofniveau is, zodat direct zuurstof kan worden gegeven als dat nodig is. Er is een apparaat beschikbaar dat makkelijk het zuurstofniveau kan meten. Om te bekijken of dit apparaat ook geschikt is voor

Daarom wordt een onderzoek gestart om te kijken of pulseoxymeters werken bij mensen die uit het water worden gehaald

drenkelingen, wordt een onderzoek gestart. Pulseoxmetrie Het meten van zuurstofverzadiging in het bloed kan door middel van pulseoxmetrie. Dit is een eenvoudig apparaat waarvan ook veel gebruik gemaakt wordt in ziekenhuizen. Het apparaat hoeft enkel op de vinger te worden geplaatst. Door de eenvoudige werking van het apparaat zou het uitermate geschikt zijn voor strandwachten en toezichthouders. Er is echter één mogelijk probleem: de metingen van het apparaat kunnen verstoord zijn bij natte, koude, rillende personen. Deze kenmerken zijn juist aanwezig bij drenkelingen. Daarom wordt een onderzoek gestart om te kijken of pulseoxymeters werken bij mensen die uit het water worden gehaald. De vraag die het onderzoeksteam wil beantwoorden is: functioneren pulseoxymeters onder omstandigheden waaronder drenkelingen worden aangetroffen en meten ze bij drenkelingen een normale zuurstofverzadiging? Onderzoeksteam Het onderzoek zal worden uitgevoerd door zes personen: Leon Monteny, arts-assistent IC HAGA ziekenhuis; onderwijsdeskundige

Het meten van zuurstofverzadiging in het bloed kan door middel van pulseoxmetrie. Dit is een eenvoudig apparaat waar ook veel gebruik van gemaakt wordt in ziekenhuizen

Doczero Wiebe de Vries; Joost Bierens, hoogleraar urgentiegeneeskunde Vumc; Albert Dijkstra, de coördinator strandbeheer gemeente Vlissingen; RSG-safety coördinator van de gemeente Sluis en Marcel Jagersma, manager exploitatieondersteuning van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ. Onderzoeksopzet Tijdens het onderzoek zal er met zes verschillende pulseoxymeters de zuurstofverzadiging worden gemeten tijdens drie verschillende proeven. De eerste meting vindt plaats direct na intrede in het water. Daarnaast wordt er gemeten na tien minuten zwemmen. Tot slot wordt gemeten tijdens het inhouden van de adem, een meting met lagere zuurstofwaarden. Deze metingen vinden plaats onder twee verschillende omstandigheden. Allereerst in Optisport Vrijburgbad Vlissingen, waar het water rond de 21 graden zal zijn. Daarnaast wordt gemeten op het trainingscentrum van de brandweer Vlissingen in kouder water van ongeveer 17 graden. Om te kijken of er geen verstorende waarden zijn worden er voorafgaand aan de proeven metingen gedaan om uitgangswaarden te verkrijgen. Dit zal gebeuren door het meten van de bloeddruk aan beide armen. Daarnaast zal de zuurstofverzadiging worden gemeten met alle zes de pulseoxymeters aan de rechterwijsvinger en door één meter aan drie vingers van elke hand. Tot slot zal er nog een voormeting worden gedaan door te meten met zes pulseoxymeters tijdens het inhouden van de adem. Informatie Wilt u meer informatie over dit onderzoek? Dan kunt u contact opnemen met Marcel Jagersma. U kunt hiervoor bellen met (0343) 51 81 18 of e-mail naar [email protected].

Er is echter één mogelijk probleem: de metingen van het apparaat kunnen verstoord zijn bij natte, koude, rillende personen. Deze kenmerken zijn juist aanwezig bij drenkelingen

19

Douchen voor een chloorvrij zwembad Verschillende zwembaden in Nederland willen

het gebruik van een badmuts wordt het verschil nog groter. Bij de twee proefhet dragen van een boxershort onder badpersonen die een badmuts droegen en kleding – een trend onder jonge zwemmers gedoucht hadden, was de afgifte van ureum, een stof die voorkomt in zweet en verbieden. “Het is erg onhygiënisch”, aldus urine, gereduceerd met 75%. Keuten: promovendus Maarten Keuten van de TU Delft. “Goed douchegedrag kan het vuil in het zwemwater flink terugdringen. Bij 50% Keuten onderzoekt hoe de hygiëne in minder zwemmersvuil, kun je 50% minder zwembaden kan worden verbeterd. Zijn doel: chloorbleekloog gebruiken. In totaal zijn naast de watermonsters ook 12 karakteriseen chloorvrij zwembad. Uit een eerste tieke eigenschappen (zoals geslacht, leeftijd, haarlengte, gedoucht) van de bezoeonderzoek blijkt dat kort douchen al kan kers vastgelegd in enquêtes. Slechts enleiden tot de helft minder vuil. kele eigenschappen bleken de gevonden meetresultaten te kunnen verklaren. De In zwembaden wordt onder andere chloorbelangrijkste was het wel of niet douchen, bleekloog gebruikt om het water te zuivemaar daarnaast is er ook een relatie geren van vuil dat door de zwemmers, al dan vonden tussen het geslacht en de haarlengte en de afgegeven hoeveelheid vuil. niet door onderkleding te dragen, wordt meegenomen. Het vuil reageert met Keuten’s doel is de hygiëne in zwembaden chloorbleekloog waardoor gebonden zo te verbeteren dat er straks veel minder chloor gevormd wordt. Dit gebonden chloorbleekloog nodig is, of zelfs in somchloor kan vervelend zijn voor zwemmers mige gevallen helemaal geen chloorbleekdie last hebben van hun luchtwegen of er loog meer. Het onderzoek wordt opgedeeld rode ogen van krijgen en voor het milieu. in verschillende deelvragen. Een belangrijk Hoe schoner de zwemmer, des te minder onderwerp is het in de hand houden van chloorbleekloog er nodig is en des te biofilms op de wanden van het bassin. minder gebonden chloor er gevormd Verschillende filtratietechnieken kunnen wordt, zo redeneert Keuten. hierbij helpen, naast het gebruik van bijvoorbeeld UV-behandeling voor desinTU Delft promovendus Gezondheidstechniek Maarten Keuten testte in het Sportfectie. Voor de ontwikkeling van een fondsenbad in Delft een zelf ontwikkelde zwembad zonder chloorbleekloog moeten ook de stromingen in het bassin aangemeetmethode voor het analyseren van douchepast worden om het ingebrachte vuil zo water en douchegedrag snel mogelijk af te voeren naar de waterzuivering. De hygiëne van de zwemmers is van de zwemmers. Hieruit blijkt dat zelfs ook van belang; als deze belasting lager een korte douchebeurt wordt kunnen meer mensen van het zwemvan circa 15-20 seconden bad gebruik maken. Tot slot zullen speci(3,2 liter water) al voldoenale materialen of coatings gebruikt worde is om 50% van de verden om het rendement van dit nieuwe vuiling te verwijderen. Bij concept nog verder te verbeteren.

Tijdens het symposium ‘Veilig en Schoon Zwembadwater’ in maart 2007, werden de resultaten van het onderzoek ‘Desinfectietechnieken voor zwemwater’ van Kiwa Water Research gepresenteerd, evenals de stand van de medische wetenschap in het onderzoek naar ‘Luchtkwaliteit en gezondheidsklachten bij zwembadpersoneel’. Daarnaast besprak Maarten Keuten zwemwaterdesinfectie van de toekomst. In september 2007 deelde minister Cramer van VROM mede in een brief, dat het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ een belangrijke rol gaat spelen bij de uitvoer van de conclusies van het Chloorsymposium. In dit kader werken Infomil en de Stichting Zwembadkeur aan een voorlichtingscampagne voor consumenten over douchen voor het zwemmen. InfoMil is onderdeel van SenterNovem en informeert overheden over milieubeleid.

20

Hoe schoner de zwemmer, des te minder chloorbleekloog er nodig is en des te minder gebonden chloor er gevormd wordt, zo redeneert Keuten

In het onderzoek naar de hygiëne van de bezoekers, waarin de TU Delft samenwerkt met vijf partners (Hellebrekers Technieken, Van Remmen UV Techniek, Akzo Nobel, Sportfondsen Nederland en Coram) is het niet alleen de bedoeling om te kunnen voorspellen hoeveel een bepaalde bezoeker aan het zwemwater afgeeft, maar ook om dit te kunnen beïnvloeden. In zijn promotieonderzoek zal Keuten diverse varianten van douches onderzoeken in verschillende zwembaden. Is het bijvoorbeeld beter om kort met een sterke straal te douchen of juist langer met een minder sterke straal en welke douchekop kun je het best gebruiken? Keuten: “Op basis van dit soort gegevens zou je een efficiënte ‘wasstraat’ voor zwemmers kunnen ontwikkelen.” Ook is het de bedoeling om een sensor te ontwikkelen die aangeeft wanneer een bezoeker schoon genoeg is voor een duik. In combinatie met technieken voor watercirculatie in het bad, UV-behandeling van het water en betere filtratie zou de verbeterde hygiëne uiteindelijk kunnen leiden tot een chloorvrij zwembad. Meer informatie Voor meer informatie kunt u terecht bij Ir. Maarten Keuten, sectie Gezondheidstechniek, faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen, TU Delft. Maarten Keuten is bereikbaar op telefoonnummer 0629581966, en via e-mailadres: [email protected]. Meer informatie over het onderzoek is te vinden op de website www.npz-nrz.nl.

Uitbreiding Sportcentrum De Koploper Het vernieuwde zwembad van Sportcentrum De Koploper in Lelystad is op 20 juni

“Binnen kan worden gezwommen, buiten kan worden genoten van het grote zonneterras”

geopend. Nieuw is een instructiebad van 25 bij 15 meter, met een beweegbare bodem. Naast een instructiebad, is ook het recreatief zwemmen aantrekkelijker geworden. Het oude recreatiebad is gekoppeld aan een ‘piratenbad’, met daarin twee VOC-schepen waarop gespeeld kan worden. De reacties op de vernieuwde Koploper zijn erg positief. Marco van de Water, Hoofd Zwembaden Sportbedrijf Lelystad: “Het is hartstikke leuk als je al die blije kinderen ziet spelen op twee prachtige VOC-schepen. Dat doet je echt goed.”

“Het is hartstikke leuk als je al die blije kinderen ziet spelen op twee prachtige VOC-schepen”

Twee 25 meter baden Zwembad De Koploper heeft de beschikking over twee 25 meter baden. Naast het geheel nieuwe instructiebad met beweegbare bodem, is er ook een wedstrijdbad. Doordat er nu plek is in twee 25 meter baden, is er onder andere meer ruimte voor banenzwemmers. Van de Water: “Er komen meer uren waarop mensen banen kunnen trekken. Omdat er meer faciliteiten zijn, is het beter mogelijk om op het eigen niveau banen te zwemmen.” Niet alleen de banenzwemmers hebben profijt van de verbouwing van het zwembad. “Door de nieuwe baden is er meer plek voor de zwemlessen. Daardoor is de wachtlijst hiervoor verdwenen. Verder was er veel vraag naar zwemlessen in kleine groepjes, aan deze vraag kunnen wij nu voldoen. Ook is er meer mogelijk voor de verenigingen en tot slot worden er extra aquasportcursussen gegeven,” aldus Van de Water.

Recreatief zwemmen De ruimte om recreatief te zwemmen is verdubbeld door de bouw van twee nieuwe bassins. Dankzij een vuurtoren en twee scheepswrakken kunnen de kinderen spelen in een echt ‘piratenbad’. De Boer decorbouw is verantwoordelijk voor de bouw van deze schepen waar onder andere vanaf gegleden kan worden. Op de scheepswrakken kan worden gespeeld en er staat een waterkanon waarmee echt ‘geschoten’ kan worden. Speciaal voor kleuters en peuters is er een bad met een waterdiepte die varieert tussen 30 en 70 centimeter. Van de Water: “Kinderen vinden het leuk om in het water te spelen terwijl ze staan. Door de bouw van een ondiep recreatiebad is er meer ‘staanwater’ gecreëerd, waardoor wij een combinatie van zwemmen en staand spelen kun-

nen aanbieden.” Niet alleen binnen is er verbouwd, ook het buitenterrein is onder handen genomen. “Door het gebruik van grote schuifdeuren is er een relatie tussen het binnenbad en het buitenterrein. Binnen kan worden gezwommen, buiten kan worden genoten van het grote zonneterras.” Sportbedrijf Lelystad Zwembad De Koploper is geen gemeentelijk zwembad. In 1995 moest er bezuinigd worden op alle sportvoorzieningen in de gemeente Lelystad. Er is toen gekozen om een NV op te richten waarvan de gemeente 100% aandeelhouder is: Sportbedrijf Lelystad. Alle gemeentelijke sportaccommodaties werden toen onderdeel van het Sportbedrijf. De gemeente is op dit moment voor honderd procent aandeelhouder in Sportbedrijf Lelystad. Vijf jaar geleden is er een onderzoek verricht waaruit bleek dat er een tekort was aan zwemwater. Van de Water: “Er is gekeken naar verschillende mogelijkheden om het tekort aan zwemwater op te lossen, waaronder de bouw van een tweede zwembad. Uit exploitatieoogpunt bleek echter dat het uitbreiden van De Koploper de beste optie was. Het eindresultaat is echt fantastisch, wij zijn helemaal klaar voor de toekomst.”

Dankzij een vuurtoren en twee scheepswrakken kunnen kinderen spelen in een echt ‘piratenbad’

21

Managersmeeting 2008 Hoe kan er in een zwembad meer omzet gerealiseerd worden? Hoe worden gasten gestimuleerd om meer te besteden in het zwembad? Wat kunnen zwembaden leren van andere succesvolle publiekstrekkende organisaties? Hoe wordt de horeca een ware ‘money maker’? Hoe wordt een klant het beste gebonden aan een zwembad? Op deze vragen krijgen zwembadmanagers antwoord tijden de Managersmeeting 2008. Op maandag 15 september 2008 organiseert het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ in samenwerking met de Business Universiteit Nyenrode in Breukelen de Managersmeeting 2008. Op deze universiteit voor studenten en managers met een internationale focus, gaan zwembadmanagers aan de slag met het thema ‘Sales – verkoop het zwembad’. Wilt u de Managersmeeting bezoeken? Meld u dan snel aan, want vol is vol. Opbrengstenkant De exploitatie van het zwembad is de belangrijkste taak voor de zwembadmanager. Men houdt zich bezig met de kostenkant met vragen als ‘hoe werk ik zo efficiënt mogelijk’ en ‘hoe beheers ik mijn kosten’. Tijdens de Managersmeeting wordt het zwembad vanaf de andere kant bekeken: de opbrengstenkant. Op humorvolle, maar confronterende wijze start de Managersmeeting. De zwembadmanager krijgt inzicht in de huidige ‘saleskracht’ van het zwembad door de ogen van bezoekers die een middag komen zwemmen. Hoe worden zij ontvangen? Hoe ervaren zij het zwembad? Hoe zit het met de ‘commerciële antennes’ van de manager? Twee plenaire presentaties geven meer zicht op de mogelijkheden om de slagkracht van het zwembad te verbeteren. ‘Experience economy’ Eén presentatie wordt verzorgd door Prof. Dr. Ed Peelen, hoogleraar Direct Marketing/CRM op Business Universiteit Nyenrode. Tijdens de Managersmeeting spreekt hij over de nieuwe ‘experience economy’ en de betekenis daarvan voor zwembaden. De wereld van de klant is veranderd: steeds vaker gaat men op zoek naar ‘betekenisvolle belevenissen’ in plaats van naar functionaliteit. De kijkrichting is gewijzigd van ‘de aanbieder staat centraal’ naar ‘de mens staat centraal’. In zijn presentatie

22

geeft Ed Peelen denkrichtingen hoe zwembaden de opbrengsten kunnen vergroten door te handelen vanuit de beginselen van de experience economy. Gastvrijheid De andere presentatie wordt gegeven door Jaap Funnekotter van de Hogere Hotelschool in Den Haag. Hij gaat tijdens zijn presentatie in op het thema ‘gastvrijheid’ met als onderwerpen: wat is gastvrijheid? Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen de zwembadbranche en de hotellerie? Hoe wordt mijn werk beïnvloed door de veranderingen in het gedrag van mij klant? Wat zijn de momenten van de waarheid voor onze klanten? Hoe implementeer ik klantgerichtheid en gastvrijheidsdenken in mijn team? Na het plenaire deel worden de deelnemers aan de Managersmeeting gesplitst in verschillende groepen en gaan zij ‘in gesprek met de klant’. Afsluitend krijgen de zwembadmanagers concrete tips mee hoe zij de sales in hun zwembad kunnen verbeteren voor hun lokale situatie. Meer informatie Wilt u meer informatie over de Managersmeeting? Kijk dan op de website: www.npz-nrz.nl/scholing of neem contact op met NPZ Scholing & Training. Het telefoonnummer is (0343) 51 56 13.

Op maandag 15 september 2008 organiseert het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ in samenwerking met de Business Universiteit Nyenrode in Breukelen de Managersmeeting 2008

Studiegids 2008 – 2009 in de brievenbus Aan het begin van elk cursusjaar wordt door NPZ Scholing & Training een overzicht uitgegeven van alle trainingen, specials, events en studiedagen: de studiegids. Bij NPZ Scholing & Training is dit jaar een groot aantal verrassende en nieuwe trainingen te vinden. Daarnaast wordt u nu de mogelijkheid geboden om in te springen op uw scholingsbehoefte. De nieuwe studiegids is uit en ligt uiterlijk begin september bij u in de brievenbus!

NPZ Scholing & Training fungeert als intermediair tussen verschillende organisaties op het gebied van kennisoverdracht. U kunt aangeven op welke gebieden u graag kennis wilt opdoen en u wordt vervolgens geholpen om deze kennis te vergaren

Nieuw dit jaar zijn de aquasportopleidingen die worden aangeboden door NPZ Scholing & Training. Zo kunt u onder andere deelnemen aan internationale opleidingen van de Aquatic Exercise Association (AEA). Er worden basisopleidingen aangeboden op het gebied van aquafitness, bijvoorbeeld de training ‘AquaFitness Professional’. Daarnaast zijn er ook meer specialistische opleidingen, hiervan is de opleiding ‘Aqua Body & Mind Instructor’ een voorbeeld. Internationale ervaring kunnen lesgevers in aquasport opdoen door deel te nemen aan hét internationaal aquasportevenement in 2009. Voor zwembadmanagers is de Masterclass Aquafit4you nieuw. Tijdens dit langetermijntraject wordt gekeken naar de klantgerichtheid van het zwembad. Daarnaast komt de meer technische kant van zwembaden nu aan bod in het aanbod van NPZ Scholing & Training, bijvoorbeeld in de Workshop Zwemwateranalyse of de Basiscursus Zwemwaterbehandeling.

Geïnteresseerd? Mocht u de studiegids begin september nog niet hebben ontvangen, of u wilt zich aanmelden, dan kunt u contact opnemen met NPZ Scholing & Training. Dit kan telefonisch via (0343) 51 56 13, of stuur een e-mail naar [email protected]. Als u meer wilt weten over de aangeboden trainingen in de studiegids, kijk dan op www.npz-nrz.nl/scholing.

Persoonlijke scholingsbehoefte Wilt u informatie over hygiëne in zwembaden? Bent u manager en heeft u behoefte aan kennis van managementstijlen? Of bent u lesgever die de nieuwste lesmethoden wil kennen? NPZ Scholing & Training biedt u dit jaar de mogelijkheid om in uw eigen scholingsbehoefte te voorzien. NPZ Scholing & Training fungeert als intermediair tussen verschillende organisaties op het gebied van kennisoverdracht. U kunt aangeven op welke gebieden u graag kennis wilt opdoen en wordt vervolgens geholpen om deze kennis te vergaren. U ontvangt advies op maat van uw eigen contactpersoon. Mocht de door u gewenste scholing niet via NPZ Scholing & Training te volgen zijn, dan nemen we contact op met andere organisaties die daarin zijn gespecialiseerd.

De nieuwe studiegids is uit en ligt uiterlijk begin september bij u in de brievenbus!

De studiegids Of u nu een nieuwe impuls zoekt voor aquasportactiviteiten in het zwembad, u beter wilt leren omgaan met hygiëne en veiligheid of u een langetermijntraject wilt starten waarbij u handvatten krijgt aangereikt voor exploitatiebeheer of juist voor klantgerichtheid, bij NPZ Scholing & Training bent u aan het juiste adres. Praktische leertrajecten worden via het open aanbod in de regio én incompany georganiseerd. Alle informatie hierover, waaronder een inhoudsbeschrijving en informatie over de kosten, is verzameld in de nieuwe studiegids.

23

Winnaars fotowedstrijd Peijnenburg Enkele weken geleden hebben het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ en Peijnenburg de zwembaden die meedoen aan de actie ‘1 kaartje kopen, 1 kaartje

Het aantal leuke, grappige en mooie foto’s dat werd ingezonden, was groot. Uiteindelijk zijn er drie zwembaden met een winnende foto, die op deze pagina te zien zijn. De officiële prijsuitreiking vindt aan het einde van de zomer plaats.

Sportfondsen Maesemunde, ’s Gravezande

gratis’ opgeroepen om mee te doen aan een fotowedstrijd. Aan hen werd gevraagd om een foto in het zwembad te maken, waarin op originele wijze de link wordt gelegd met de Peijnenburgactie of met een product van Peijnenburg. Hiermee viel een dagje uit te winnen voor het hele team van het zwembad.

Zwembad Den Helder, Doesburg

Sportcentrum De Helster, Elst

Verschillend wachtwoord Op dit moment zijn er twee verschillende onderdelen op de website www.npz-nrz.nl waar u kunt inloggen en gegevens kunt doorgeven aan het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ. Allereerst zijn er de ‘service pagina’s’. Hier kunt u onder andere bestellingen plaatsen en formulieren downloaden. Nieuw zijn de webpagina’s ‘automatisering diplomazwemmen’. Hier vraagt u onder andere de examens aan en kunt u resultaten invoeren. Bij het inloggen voor deze pagina’s maakt u gebruik van uw eigen klantcodenummer. Dit klantcodenummer is voor beide websites hetzelfde, het wachtwoord is echter wel verschillend. U gebruikt dus één klantcodenummer en een apart wachtwoord voor beide inlogmogelijkheden.

Het klantcodenummer is voor beide websites hetzelfde, het wachtwoord is echter wel verschillend

Prijswinnaars actie 2000-meterzwemmen van de maand juli bekend Begin augustus heeft de maandelijkse trekking plaatsgevonden voor de actie 2000-meterzwemmen. Bij de actie 2000-meter-zwemmen wordt er 2000 meter gezwommen door bezoekers van het zwembad, die hun afgetekende kaart kunnen insturen naar het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ. Van alle zwemmers zijn er uiteindelijk drie de gelukkige winnaar van een mooie prijs. Ook zijn er drie zwembaden winnaar van een set van vijf badlakens. De volgende zwemmers zijn de winnaars in juli: • Mevrouw D. de Jonge wint € 200,- (2000 x 0,10 eurocent), zwemmend bij Zwembad de Zandstuve te Vroomshoop. • Mevrouw J. Nowee wint € 100,- (2000 x 0,05 eurocent), zwemmend bij Sportfondsen Maesemunde te ’s Gravezande. • Patricia van der Linden wint € 40,- (2000 x 0,02 eurocent), zwemmend bij Vrijetijdscentrum De Boogerd te Oud-Beijerland.

24

De zwembaden die een set van vijf badlakens hebben gewonnen, zijn: • Zwembad De Baarlebossche, Oudenbosch • Zwembad Haelen, Haelen • Zwembad Buinerstreng, Nieuw Buinen • Sportcentrum De Helster, Elst • Optisport Sliedrecht, Sliedrecht