Nieuwsbrief Sembuh Wetan 19 Eind September 2014 Beste familieleden, vrienden en bekenden, Sinds de vorige Nieuwsbrief is hier bij ons en in Indonesia weer het een en ander gebeurd. Het wordt dus weer de hoogste tijd om daar verslag van te doen. Ik begin bij 1)het „suikerfeest‟, het einde van de islamitische vasten, dat in Indonesia de grootste feestdag is, waarbij men de familie moet bezoeken, met voor mij daarna een „examenweek‟ op de UKDW. 2) Daarna hebben we weer even flink in de spanning gezeten vanwege de verlenging van mijn permanente verblijfsvergunning en 3) het zoeken naar een geschikte opleiding voor de broer van Tuti, Artoni. 4) Na het begin van de college‟s, de laatste week van augustus, met een heel nieuw curriculum voor de baccalaureaatsopleiding, heb ik 5) in september ook al twee bijeenkomsten gehad in het kader van de samenwerking tussen de PKN en de partnerkerken in Indonesia. 6) Tot slot een korte impressie van de politieke situatie in Indonesië op dit moment. 1. De viering van Lebaran en de examenweek. Lebaran viel dit jaar op maandag 26 en dinsdag 27 juli. Tuti was van plan om thuis te blijven en niet mee te gaan naar West Java, omdat ze het emotioneel nog niet aan kan om David weer te ontmoeten. Donderdag 24 juli tegen de avond vertrokken daarom Junengsih en Andri, voor wie wij de volle verantwoordelijkheid hebben sinds het overlijden van de oom en tante van Tuti, met Artoni, de broer van Tuti (waarover straks meer), Devi en Carwito (neef van Tuti die hier in Yogya zijn middelbare opleiding afgesloten heeft) samen met onze huishoudelijke hulp Dasinih naar West Java om daar het feest te gaan vieren. De reis naar en het bezoek aan de familie wordt hier „mudik‟ genoemd en op Java zijn er dan zo‟n 20 miljoen mensen op pad! Vóór Lebaran gaan de meeste mensen vanuit Jakarta naar midden Java en na Lebaran omgekeerd vanuit Midden Java en Yogyakarta weer richting Jakarta. Het verkeer bestaat dan uit bussen, auto‟s en vele volgepakte motoren, soms met hele gezinnen (4 personen) erop. De heenreis verliep voorspoedig even na middernacht, na een reis van ruim 8 uur, kwamen ze aan in Kalimenir. Om 11.30 de volgende dag is onze chauffeur, Pak Iwan, weer vertrokken, maar omdat hij met de stroom mee moest, kwam hij de volgende dag pas om 10.00 uur aan, een reis van ruim 22 uur met vaak stilstaand verkeer. Om de „kinderen‟ op te halen besloot Tuti toch mee te gaan. Dat heeft ze geweten. Ze vertrok vrijdagmorgen 1 augustus om 5 uur „s morgens in de hoop, dat het nog rustig zou zijn... om een lange reis kort te maken, de volgende dag, zaterdag 2 augustus, kwam ze na 14.00 aan in Kalimenir, een reis van meer dan 33 uur. Onderweg kwamen ze nog een echtpaar tegen, die op de motor vertrokken waren. Ze hadden een baby bij zich. Maar de moeder is in slaap gesukkeld en op een gegeven moment voelde ze, dat de baby er niet meer was. Die bleek naderhand onderweg gevallen te zijn en al overleden toen ze hem vonden. Eén van de vele verkeersslachtoffers, die jaarlijks omkomen bij de mudik. David is nog bij de vader en moeder van Tuti langs geweest en heeft daar een paar uur samen met Devi tv gekeken. Toen hij geroepen werd om weer naar huis te gaan, ging hij gehoorzaam mee. Men zei, dat hij rustig was en zich al behoorlijk aangepast heeft in zijn nieuwe omgeving. Een hele geruststelling voor ons. Zondagmorgen is de hele groep weer op tijd vertrokken en even na 18.00 „s avonds waren ze weer thuis. Van maandag 4 augustus tot vrijdag 8 augustus heb ik 5 scriptie-examens, waarvan ik er 3 begeleid had, en twee thesis-examens, die ik mee begeleid had, gehad, bijna allemaal geslaagd, op 1 student na. Die had onderzoek gedaan o.a. via interviews en 400 enquetes, maar de 4 interviews van 1
4 verschillende mensen hadden preceis dezelfde inhoud (zelf verzonnen?). Die heeft verlenging gekregen om de gegevens nog een keer opnieuw te verzamelen en uit te werken rond 3 kernvragen. 2. Verlenging verblijfsvergunning Op het einde van die week kreeg ik bericht van Pak Sutrisno, een stafmedewerker van de UKDW, die voor de verlenging van mijn verblijfsvergunning moet zorgen, een taak die hij pas vanaf het begin van het jaar gekregen heeft, dat het moeilijk zou worden. Op het immigratiekantoor hadden ze hem namelijk verteld, dat alle benodigde formulieren vóór 23 augustus, de dag dat mijn vijfjarige verblijfsvergunning afliep, binnen moesten zijn. Zoniet dan zou mijn verblijfsvergunning vervallen en zou ik moeten beginnen met weer het proces van een sociaal-cultureel visum, dat maximaal 6 maanden geldig is, daarna 5 jaar een tijdelijk visum, dat elk jaar verlengd moet worden en pas daarna kan weer een permanente verblijfsvergunning aangevraagd worden. Het is een spannende tijd geweest. De voorlaatste dag vroegen ze om een bewijs van mijn woonplaats, dat ondertekend moest worden door het buurthoofd, het wijkhoofd, het dessahoofd en het hoofd van de gemeente. „s avonds naar de 2 eerste geweest, die hun handtekening gezet hebben en de volgende dag ook de twee resterende handtekeningen gekregen. Toen Pak Surisno ale formulieren wilde overhandigen vroegen ze ook nog naar mijn „oude‟ paspoort waar de stempel van de verblijfsvergunning in staat. Ik heb thuis alles afgezocht, nergens kunnen vinden. De volgende dag bleek, dat dat paspoort nog op de UKDW lag. In de middag van 22 augustus kreeg ik het bericht, dat de „lokale‟ papieren van Yogya binnen waren en dat er verder gegaan kon worden met het verzamelen van de formulieren in de hoofdstad Jakarta. Vorige week woensdag ben ik na betaling van de prijs (meer dan 10 miljoen Rupiah, betaald door de UKDW, naast alle andere onkosten) naar het immigratiekantoor geweest om een foto te maken, de vingerafdrukken in de computer te zetten en mijn handtekening zowel op de verblijfsvergunning als in de computer te zetten. Een hele opluchting, dat ik weer vijf jaar in Indonesië „mag‟ verblijven. 3. Nieuw Curriculum Dit semester zijn we na ruim drie jaar van voorbereidingen begonnen met ons nieuwe curriculum, 4 + 1. Dat betekent, dat de studenten nu ervoor moeten zorgen, dat ze in 4 jaar (maximaal 5 jaar, nieuwe regel van de regering) zijn afgestudeerd met als laatste onderdeel het schrijven van een scriptie. In het vorige programma hadden ze een half jaar stage in een kerkelijke gemeente, dat is nu vervangen door een aanvullend jaar professionele beroepsvorming, waarbij men een keuze kan maken tussen werken als dominee, als sociaal werker of als godsdienstleraar/catecheet. De meeste college‟s hebben nu 3 lesuren i.p.v. 2 en naast een aantal verplichte vakken, zijn er de nodige keuzevakken voor de studenten. Dit programma geldt meteen voor het grootste deel van de studenten die in augustus 2011 begonnen zijn, omdat ze een jaar aanvullend Engels hebben moeten nemen, en de studenten die in 2012, 2013 en 2014 begonnen zijn. Ik geef als verplicht vak culturele antropologie in Indonesië. Dat is de vervanger van sociologie van de godsdiensten, antropologie van de godsdiensten en voor mij ook populaire godsdiensten, dat ik eerder gaf. Ik geef dit college nu aan twee groepen studenten, B die van 2013 (59 studenten) en A die van 2014 (47 studenten). Om te zorgen voor de nodige variatie heb ik de studenten o.a. de taak gegeven om overeenkomstig hun culturele achtergrond op het eind van elk college een korte voorstelling van hun cultuur te geven. Bovendien gaan we op 2 oktober (B) en 6 november (A) met de groepen naar Ganjuran, waar op de vooravond van de eerste vrijdag van de maand een speciale viering is waarbij elementen van verschillende godsdiensten gemengd worden met 2
de Javaanse cultuur. Ik zal daar in een volgende nieuwsbrief uitgebreid verslag van doen. Omdat de meeste studenten nog verplichte colleges volgen zijn er dit semester slechts 5 van de 14 aangeboden colleges die daadwerkelijk gegeven worden. Ik had een college aangeboden over de theologie van de Pinkster- en Charismatische beweging met de opdracht om ook verschillende kerken in Yogya te bezoeken, maar daar waren niet genoeg studenten voor. Verder geef ik dit semester in de S-2 teologie van de godsdiensten, dit jaar maar voor 4 studenten, waarvan er 1 tot nu toe nog niet verschenen is. Daarnaast de nodige begeleidingen van proposals voor scripties, scripties, theses en enkele dissertaties. 4. Opleiding Artoni In april is Artoni, de broer van Tuti, geslaagd voor zijn middelbare school opleiding hier in Yogya. Vervolgens is hij het proces begonnen om een vervolgopleiding te zoeken. Vóór wij naar Nederland vertrokken op 15 mei is Tuti met hem en Carwito naar Semarang gegaan om zich daar aan te melden bij de Nationale Indonesische Zeevaart Academie (AKPELNI). Toen we in Nederland waren hebben ze toelatingsexamen gedaan. Via internet kregen ze het bericht dat Artoni was aangenomen, Carwito afgewezen, omdat zijn lengte (1m55) onvoldoende was. Maar omdat die opleiding erg „militaristisch‟ is, heeft Artoni verder geen stappen ondernomen. Hij heeft zich wel aangemeld bij de UGM (de Gajah Mada Universiteit) voor culturele anthropologie, maar dat heeft hij laten schieten. Vervolgens is Tuti in juni met hen naar de UNY (de nationale staatsuniversiteit Yogya) gegaan en naar de UIN Sunan Kalijaga (de Islamitische Staatsuniversiteit) Op de UNY heeft Artoni zich tot twee keer toe aangemeld voor sport, maar beide keren afgewezen en twee keer bij de UIN voor rechten en psychologie, maar ook beide keren afgewezen. Met enkele kamaraden heeft hij zich toen aangemeld bij de UTY (Technische Universiteit Yogya) en werd daar na een test op vrijdag, zaterdag aangenomen voor management, met als voorwaarde om voor maandag te betalen. We hebben toen een gesprek met hem gehad op 11 augustus, waarbij hij zei, dat hij uiteindelijk dan toch liever naar de AKPELNI ging. Tuti heeft gebeld, maar die school was al begonnen, daar kon hij dus niet meer te recht. Daarna is Tuti met hem naar de Maritieme Academie hier in Yogya gegaan om hem aan te melden en daar is hij aangenomen en begin deze maand met zijn opleiding begonnen, deze maand gekenmerkt door een zware militaire training met ontgroening door de senior studenten, die er hier nog stevig aan toe gaat. Zondag 28 September is hij vertrokken voor een vierdaagse tocht, waarbij hij en zijn medestudenten overdag 40 kilometer moeten lopen in de brandende zon met volle bepakking en „s nachts ook nog in het bos moeten slapen. Tuti is er druk mee om hem steeds op te vangen en te stimuleren om door te gaan. Maar als ze eenmaal deze eerste maand doorlopen hebben krijgen ze een officieel uniform en houden de pesterijen van de senioren hopelijk op. 5. Partnerprogramma PKN-‘traditionele’ partner kerken in Indonesië Dit partnerprogramma is officieel van start gegaan met de grote bijeenkomst in Makassar in 2007, waarbij een groot deel van de leiding van de PKN en vertegenwoordigers van alle partnerkerken in Indonesia aanwezig waren. Vanuit Nederland is Kerk in Actie aangewezen om dit partnerprogramma verder in te vullen in nauwe samenwerking met de PGI in Indonesië. In Makassar zijn 4 prioriteiten vastgelegd: diaconia, capacity building voor dominees en kandidaat dominees, de relatie met de Islam en de relatie met de Charismatische beweging. In 2008 zijn voor deze vier prioriteiten vier stuurgroepen aangewezen die vervolgens begonnen zijn met het realiseren van verschillende programma‟s. In een kleine groep, taskforce genaamd, zijn we vorig jaar october begonnen met de voorbereiding van een uitgebreide evaluatie van dit programma. In een eerste fase zijn er enquetes gestuurd naar de 3
participerende kerken, de leden van de stuurgroepen, deelnemers aan de verschillende programma‟s en aan de PKN. Van 4-6 september hebben we in Jakarta als taskforce met een aantal deelnemers aan de programma‟s geprobeerd om een totaaloverzicht te krijgen van de programma‟s en de resultaten tot nu toe, en vervolgens een aantal recommendaties opgesteld voor de grote evaluatie, die als alles volgens plan verloopt in april 2015 gaat plaatsvinden. Ons programma, dat aanvankelijk de relatie met de Neo-Kharismatieke beweging werd genoemd hebben we omgedoopt tot de relatie met Evangelicalen, “Pantaicostalen” en de Charismatische beweging. De week daarop hebben we hier in Yogyakarta in Syantikara van 9-11 september een vervolg bijeenkomst gehad met jongeren van ons programma, waar Ibu Elga en ik verantwoordelijk voor waren. Het begon met een hernieuwde kennismaking en de vraag om te bekijken, wat er van de afspraken van vorig jaar gerealiseerd is. De tweede dag hadden we twee theologische onderwerpen: missie en doopsel, waarbij in kleine groepen levendig gediscussieerd werd. Zelf heb ik een inleiding gegeven over holistische missie in de vier Evangelies en het doopsel werd behandeld door een dominee van de Pinkstergemeente in Indonesië, doctoraal student aan de UKDW, en een collega van mij van de UKDW, die spiritualiteit en liturgie geeft. De volgende dag zijn de jongeren naar de Borobudur gegaan en hebben het ernaast gelegen Buddhistisch klooster bezocht. De bijeenkomst werd afgesloten met een evaluatie en voorstellen, hoe we verder kunnen gaan met dit programma. De deelnemers zijn in ieder geval enthousiast, willen de onderlinge banden versterken en willen verder gaan om op de plaatsen waar ze wonen en werken ook de dialoog tussen deze christelijke groepen te versterken. Afgelopen week heeft in Malang een ander program plaatsgevonden van onze stuurgroep in samenwerking met Persetia, de organisatie van een groot aantal theologische opleidingen in Indonesië, dat ik mee voorbereid had, maar waar ik niet actief aan deelgnomen heb (want de colleges op de UKDW moeten ook doorgaan ...), dat was een week college gevolgd door 21 studenten van verschillende christelijke richtingen met ook docenten van verschillende richtingen. Robert Setio, een collega van de UKDW heeft daaraan wel deelgenomen en zijn eerste berichten zijn, dat de studenten enthousiast waren, veel met elkaar gediscussieerd hebben en graag verder willen gaan met dit uitwisselingsprogramma. 6. De Politieke situatie in Indonesië. Zoals waarschijnlijk wel bekend in Nederland, begint de democratische gekozen president van Indonesië, Joko Widodo met Jusuf Kalla als vice-president straks op 20 oktober aan zijn eerste 5 jaar termijn als president. Alle protesten van zijn tegenstrever Prabowo en zijn coalitie (die in feite de meerderheid hebben in het nieuwe parlement dat begin oktober geïnstalleerd wordt) tegen „vervalsing‟ van de verkiezingsuitslag zijn door het Constitutionele Gerechtshof in Indonesië afgewezen. Als een soort wraakneming heeft de coalitie van Probowo wraak genomen door een wet aan te nemen in het parlement in oude samenstelling, dat in het vervolg de Gouverneurs van de provincies en de hoofden van kabupatens(provinciale regio‟s) en burgemeesters van steden benoemd gaan worden door de provinciale parlementen (DPRD) en niet meer direct door het volk gekozen worden. De Democratische partij van de huidige president heeft daarin een cruciale rol gespeeld. In het huidige parlement is zijn partij verreweg de grootste. Aanvankelijk was de partij voor verkiezingen door het volk. Maar daarbij speelt geld vaak een grote rol (corruptie). Vervolgens steunde de partij de verkiezingen door de DPRD‟s, maar een week voor de stemming in het parlement gaf de president de instructie, dat zijn partij voor verkiezingen door het volk moest stemmen, echter wel met 10 aanvullende voorwaarden om corruptie tegen te gaan. Omdat gekozen moest worden tussen het volk en de DPRD‟s en de andere partijen niet wilden praten over de 10 aanvullingen van de Democraten, hebben de 4
Democraten, waarschijnlijk op aandringen van de president zelf, besloten tot een walk out, zodat 134 van de 140 leden van de partij niet aan de stemming hebben deelgenomen. Volgens de laatste berichten is de president zeer teleurgesteld over deze gang van zaken en mogelijk zal hij nog gaan proberen om de wet opnieuw ter discussie te stellen via het Constitutionele of het Hoog-gerechtshof. Maar het werpt wel een blaam op zijn presidentsschap. Deze interne verdeeldheid geeft wel aan, dat het moeilijk zal worden voor de nieuw geozen president Jokowi om zijn hervormingsplannen vlot door te gaan voeren. We zijn benieuwd wat er gaat gebeuren de komende tijden. Tot slot voor jullie allen de beste wensen, Gods zegen bij alle activiteiten, hartelijke groeten en tot een volgende Nieuwsbrief, Kees de Jong
5