Nieuwbrief Sembuh Wetan 21 Maart 2015 Beste familieleden, vrienden en bekenden, Ik zie, dat ik mijn vorige Nieuwsbrief geschreven heb voor Kerstmis, We zijn inmiddels al in de Goede of Stille Week met als hoogtepunt de viering van Pasen, dus het wordt de hoogste tijd voor een nieuwe nieuwsbrief. In vogelvlucht passeren de volgende activiteiten de revu. Scriptie-examens, bezoek groep Universiteit Utrecht, taskforce voor evaluatie partnerprogramma PKN-partnerkerken in Indonesië, PSAA, GEMA, Colleges dit semester, project interculturele theologie en de wisuda diploma-uitreiking van Maslika. Scriptie-examens. Na de Kerstvakantie zijn we op 5 januari weer begonnen op de UKDW. In die eerste werkweek kregen we het rooster van de scriptie-examens en de scripties van de studenten. Van de 9 scripties die ik begeleid had zijn er 6 geëxamenineerd van 12-14 Januari. Allerlei onderwerpen werden daarin behandeld van verschillende streken uit Indonesië: 1) wat kan er gedaan worden om een binnenkerkelijk conflict in Halmahera op te lossen, hoe kunnen de strijdende parytijen komen to reconciliatie, verzoening met elkaar? 2) Kunnen christenen deelnemen aan de jaarlijkse Chinese dodenherdenking Ching Bing, dat altijd plaats vindt op of rond 6 april. In hoeverre is hier nog van vooroudervering sprake? 3) Bij de Batak Toba is er een traditie dat mensen die oud zijn, al kleinkinderen hebben en mogelijk niet lang meer te leven hebben in een viering met de hele grootfamilie afscheid nemen, met allerlei soorten eten. In die viering geven (voeren) de kinderen een voor een hun ouder eten en wederzijds vraagt men elkaar dan om vergeving voor eventuele fouten en gebreken. In een tweede ronde vragen de kinderen dan een voor een advies aan hun ouder voor hun toekomst. De HKBP kerk heeft tevens een traditie van het avondmaal, maar dat wordt alleen gegeven aan degene die oud is en niet lang meer te leven heeft. Vraag is of deze twee tradities niet gecombineerd kunnen worden via b.v een agape-maaltijd? 4) Bekeken werd in hoeverre de theorie van Paul Knitter een bijdrage kan leveren aan een model voor dialoog in Cirebon, waar af en toe spanningen tussen verschillende godsdienstige groepering plaats vinden. 5) In een gemeente van de Oost-Javaanse Kerk werd via een kwantitatief onderzoek, vanuit verschillende middelen van de theologie van de godsdiensten bekeken in hoeverre de kerkleden open staan voor andere godsdiensten. Opvallend was, dat enerzijds duidelijk naar voren kwam, dat men de kerk nodig heeft om het heil kan bereiken, anderzijds kwam net iets minder naar voren, dat men ook vindt, dat alle godsdiensten in feite dezelfde God hebben. 6) De laatste scriptie behandelde de vraag of christenen met een gerust hart krissen (hieronder een plaatje van een kris) kunnen bezitten en verzorgen. Krissen vormen vaak een familiebezit, die steeds overgeërfd worden, sommigen zijn al eeuwenlang het bezit van bepaalde families. Vaak
schrijft men ook magische krachten toe aan krissen, daarom zijn er christenen, die het bezit
van krissen min of meer verbieden. De drie anderen hebben verlenging aangevraagd. 5 studenten zijn geslaagd met een technische revisie en die hebben ondertussen op 28 februari hun bul uitgereikt gekregen. Eén studente is nog bezig met de laatste loodjes van haar revisie. Ik begeleid dit semester 7 scripties, 5 theses en (nog steeds...) 4 dissertaties. Studiereis groep universiteit Utrecht. Van 25 januari tot 2 februari hebben we als UKDW een samenwerkingsprogramma opgesteld voor een groep van 2 docenten, Freek Bakker, de achterkleinzoon van de ‘stichter’ van de UKDW en Mehmet Kadir Türkmen met een groep van 14 studenten godsdienstwetenschap, die nogal in leeftijd varieerden, van de Universiteit van Utrecht. Doel van de groep was kennismaken met verschillende godsdiensten en culturen en de verhoudingen tussen de godsdiensten op Java, in de buurt van Yogya, en vervolgens op Bali. Een interessant uitwisselingsprogramma. Naast het regelen van praktische zaken hebben we via lezingen en discussies veel interessante informatie kunnen uitwisselen, met voor ons in Yogya een boeiende lezing van Freek Bakker over de Westerse Jezus, zoals die naar voren komt in films en informatie van Kadir Mehmet over de Islam in Europa en Turkije. Daarnaast heeft de groep de nodige bezoeken afgelegd: aan de Borobudur en een Boeddhistisch klooster; aan de Prambananan en het Ramayana Ballet; aan een pesantren, een traditionele Islamitische opledingsschool met internaat, waar naast het officiële programma van lagere school tot en met middelbare school, ook specifiek Islam onderwijs en praktijk gegeven wordt; aan een Javaanse moskee en aan Interfidei, een instituut voor interreligieuze dialoog, dat bijna 25 jaar bestaat en in heel Indonesië actieve groepen heeft, waar geloof uitgewisseld wordt. Ook is een mens nooit te oud om te leren, daarom ben ik Freek Bakker heel dankbaar voor de interessante boeken die hij mij gegeven heeft o.a. over comparative theology. Evaluatie partnerprogramma PKN met Indonesische partnerkerken.
Ik ben lid van de taskforce, die ervoor moet zorgen, dat de evaluatie van het partnerprogramma van de PKN met de Indonesische partnerkerken (PGI), een samenwerking die al 8 jaar duurt goed gaat verlopen volgende week in Bandung van 8-11 april. Na het programma geëvalueerd te hebben in september 2014, hebben we als taskforce op 18 en 19 februari een vergadering gehad in Bandung om de verdere evaluatie voor te bereiden. Daarvoor zijn van elke partnersynode in Indonesia 3 leden uitgenodigd, verder de leden van de vier stuurgroepen voor de vier programma’s: diaconie, dialoog Islam-Christendom, dialoog met de (neo-)charismatische beweging en pastor-pastorum, een program voor voortgezette vorming van (kandidaat) dominees. Vanuit Nederland komen o.a. de secretaris generaal van de PKN Arjan Plaisier met een deel van de staf van ICCO-Kerk in Actie, Rommie Nauta, Miriam Nachtegaal en Corrie van der Ven. Geert Klaassen, die het programma actief mee heeft voorbereid, heeft dan een andere taak in Mocambique. Hopelijk kunnen we samen voor de komende jaren een voortgezet partnerprogramma opstellen, waarbij ook gekeken wordt of er een nieuwe structuur opgezet kan worden. Allerlei activiteiten. Hier blijft het druk voor mij, ik heb zelfs het gevoel, dat het steeds drukker wordt. Ik geef dit semester 12 uur les per week en 2 uur schriftverdieping, waarbij ik tevens de persoonlijke begeleider ben van die groep studenten. Verder ben ik pas gevraagd om -zo snel mogelijkeen voorwoord te schrijven voor 2 boeken, 1 in het Indonesisch, een thesis over de soteriologie van Paul Knitter en de toepassing in Indonesië binnen de theologie van de godsdiensten en 1 in het Engels, de vertaling van een thesis over de dialoog tussen de Mennonite (Doopsgezinde) Diaconie Service in Surakarta (Solo) met de Hizbullah, een para militaire beweging, die de Islam en de staat Indonesië verdedigt, als dat nodig is. Ik heb die thesis mede begeleid. Verder heb ik pas een boek gekregen van het CRCS over een groot onderzoek, dat 2 jaar geduurd heeft met 7 onderzoekers, ruim 3700 respondenten in 5 grote steden in Indonesië rond Pinkster- en Charismatische bewegingen in Indonesia. Het is in het Engels uitgegeven in Australie en ik moet daarvoor vóór eind april een recensie schrijven in het Engels. Verder ben ik al lang bezig met een recensie van het boek van Frans Wijsen Religious Discourse, Social Cohesion and Conflict, voor Gema (in het Indonesisch...). Op 26 april heb ik bovendien de preek, ook in het Engels in de Yogya International Congregation. GEMA Vandaag worden de laatste drie jaargangen van ons tijdschrift Gema Teologi: Jurnal Teologi Kontekstual naar Jakarta gebracht naar de accreditatiecommissie van het ministerie voor Hoger Onderwijs. Met de administratieve medewerkster en de hoofdredacteur hebben we de afgelopen weken vaak gekeken hoe we de diverse onderdelen van het officiële document moesten formuleren en van de nodige bijlagen voorzien. We moeten onszelf daarbij een waardering geven voor allerlei onderdelen met een maximale score van 100 punten. Maar pas al we boven de 70 uitkomen zijn we officieel geaccrediteerd. We hebben het zo geregeld, dat we volgens ons alles bij elkaar 74 punten hebben in de hoop, dat dat voldoende is. De commissie die het geheel bekijkt kan die waardering veranderen. Als secretaris van GEMA heb ik daarvoor ook het nodige zoek- en correctiewerk moeten verrichten. Nu maar duimen dat het lukt. Als het niet lukt, weten we waarschijnlijk waar onze tekortkomingen liggen en kunnen we over twee jaar een nieuwe poging wagen. Wel zijn we dan verplicht om een etijdschrift te publiceren!
Onderzoeksproject Interculturele Theologie. Gisteren hebben we, na vier voorbesprekingen de eerste bijeenkomst gehad met studenten S1 en S-2 van onze faculteit. We doen dit onderzoek met 4 docenten. Doel van het onderzoek is om te weten, 1) wat men hier in Yogya verstaat onder interculturele theologie, 2) of er concrete vormen zijn waarbij interculturele theologie gepractiseerd wordt en 3) vervolgens de vraag in hoeverre het ook invloed heeft in een aantal kerken en in theologische opleidingen. De eerste groepsdiscussie met studenten is gisteren goed verlopen. We willen verder nog drie groepsdiscussies organiseren op 17 april met docenten van onze faculteit, op 7 mei met docenten van Sanata Dharma, UIN, UKRIM en Marturia, en tot slot op 21 mei met een aantal dominees en ouderlingen van verschillende kerkelijke stromingen in Yogya. We hebben een aantal studenten die meewerken met ons o.a. om het resultaat van de discussies op papier te zetten. Daarna gaan wij als docenten het materiaal bekijken, analyseren en hopen, dat we een tweede boek over interculturele theologie uit kunnen geven eind van dit jaar of begin volgend jaar. PSAA (Centrum voor de Studie van de Godsdiensten). Ik ben weer volledig lid van het PSAA, dat dit jaar 3 programma's heeft gepland. 14 auteurs van verschillende godsdiensten en godsdienstige stromingen zijn al uitgenodigd om een artikel te schrijven over hun visie op God(heid), verlossing/bevrijding, uniciteit/identiteit en openheid voor andere godsdiensten. We willen samen met hen twee dagen bij elkaar komen voor de presentatie van de artikelen, die kritisch te bekijken en indien nodig vragen om de artikelen bij te werken. Als PSAA zullen wij de inleiding schrijven. De epiloog wordt geschreven door een docente van de UIN, Fatimah Husein, een docent van de Sanata Dharma, romo Heru Prakosa en de actieve leidster van Interfidei, Elga Sarapung, die dit programma ook mee voorbereid hebben. Verder is er SITI, een intensieve studie over de Islam voor dominees met medewerking van master studenten van de UKDW, Sanata Dharma en de UIN, dit jaar met als thema emphatie, waarbij ik een lezing moet geven over Al Andalus in de Middeleeuwen, en we hebben als derde nog een congres gepland over godsdienstvrijheid. Ons familieleven. Van 2-5 april gaan we naar West Java, om te kijken hoe David, die nu bij de zus van Tuti, Wasti en haar man Karsam in huis is, het maakt. Devi is 13 jaar en zit in de vijfde klas. De eerste en de vierde klas heeft ze overgedaan. Maar hopelijk kan ze haar school volgend jaar goed afsluiten. Ze begint ons langzamerhand boven het hoofd uit te groeien. Tuti is zoals gebruikelijk druk met het regelen van het huishouden en de groot familie, zo'n 5 studenten vanuit haar familie, die hier door haar behartigd worden: De broer van Tuti, Artoni, pas begonnen aan het tweede semester op de Maritieme Academie in Yogya. Een nicht (aangenomen dochter van ons, omdat oom en tante al overleden zijn) Junengsih is bijna afgestudeerd op de medische hogeschool in Ungaran en haar broer (aangenomen zoon) Andri wil in augustus naar de Maritieme Akademie van de PELNI in Semarang. Hij heeft over twee weken examen van de Hogere Middelbare School. Een andere neef, Tisna, is bijna klaar met zijn studie aan de STAIN (Pas gepromoveerd tot IAIN) in Salatiga en een nicht, Widiya is bezig aan het tweede jaar op een medische hogeschool in Yogya. Behalve Artoni worden ze tot nu toe allemaal gesteund door de Stichting Bantu Anak-anak. Voor ons en waarschijnlijk ook voor de stichting is het een vreugdevol gebeuren dat Maslika, van de kampong van Tuti en in de verte familie, na 11 jaar opleiding (middelbare scholen en universiteit) afgelopen
zondag haar bul heeft gekregen van de rechtsfaculteit van de Islamitische Universiteit Sunan Kalijaga hier in Yogya. Zonder de hulp van BAA zou dat voor haar niet mogelijk geweest zijn. We hopen voor haar, dat ze in West Java een goede bijdrage kan gaan leveren aan de samenleving! Wij wensen jullie allemaal tot slot een goede en inspirerende viering van het Paasmysterie toe en hopelijk is het met Pasen ook goed weer! Hartelijke groeten en beste wensenuit een wisselvallig Yogya! Kees, Tuti, Devi ++
