NIEUWSBRIEF
SBSB
voor 55 - plussers
Stichting Belangenbehartiging Surinaamse Ouderen in Breda
7e jaargang no.4
december 2013
VOORWOORD
Secretariaat: Cornelli Coleridge Weilustlaan 329
Voor u ligt onze laatste Nieuwsbrief voor 2013, nog net voordat wij het oude jaar vaarwel gaan zeggen. Ik heb er deze keer niet voor gekozen om in het voorwoord over bestuurlijke zaken en onze activiteiten te schrijven, maar om twee heren een pluim op de hoed te steken voor hun nimmer aflatende hulp bij zowel de “aankleding” als de verspreiding van de Nieuwsbrief.
4817 TH Breda tel. 076 5611991 Mobiel 06 20630513 email:
[email protected] Redaktie: Cornelli Coleridge, Karin de Lange, Marjolein Doelman Penningmeester: B. Jubitana Postbanknr. 3667747 t.n.v. SBSB Breda KvK 20131516
Inhoudsopgave Voorwoord
1
Van de Secretaris
2
Activiteiten September en Oktober 3 Gehoord, gezien, gelezen
4
Lachen is gezond
7
Dr. Sophie Remond
7
Ken uw stad Breda
10
Telefoonnummers onthouden
11
Ken uw land Suriname
12
Hond in de goot
13
Internationale Dag van de Ouderen 13 Een stukje historie
15
Nieuws uit Suriname
16
Te beginnen met John uit Tilburg. Wie is John? Dat is de man die mij na het verdwijnen van SURPLUS uit de brand heeft geholpen door ervoor te zorgen dat wij onze Nieuwsbrief konden blijven uitgeven. Mijn aandeel was het aanleveren van de inhoud, eventueel voorzien van foto’s die ik erbij geplaatst wilde hebben. Na toezending van het concept aan hem had ik binnen 24 uur de Nieuwsbrief kant-en-klaar in mijn mailbox, voorzien van door hem uitgezochte plaatjes die hoorden bij een verhaal of grap. Het gebeurde regelmatig dat ik na lezing twee tot driemaal mijn teksten wijzigde of er iets uithaalde of wilde
toevoegen, als daar nog ruimte voor was, zonder kritiek of commentaar van zijn kant. Na de laatste afwerking stond hij een dag later met de Nieuwsbrieven in een doos bij mij aan de deur. Wat wij moesten betalen waren slechts de drukkosten en BTW en het arbeidsloon mochten we houden. IK krijg steeds de complimenten hoe mooi de Nieuwsbrief eruit ziet en dat is niet eerlijk. John, héél héél hartelijk bedankt voor je belangeloze medewerking bij het afwerken van de Nieuwsbrief. Wij hopen in 2014 weer een beroep op je te mogen doen, als de mogelijkheid er komt om onze Nieuwsbrief te blijven uitgeven en anders moeten we ermee stoppen.Vooral ook omdat de gemeente de door ons aangevraagde subsidie van € 750 euro voor gehouden voorlichtingsactiviteiten en een bijdrage aan de drukkosten in 2013 heeft afgewezen. Ook een oprecht compliment en een héél héél hartelijk dankjewel aan Chas van Sauers, de man die sinds de oprichting in 2006 in weer en wind, op de fiets of te voet, niet alleen de Nieuwsbrieven, maar ook spoed uitno-
Nogmaals: beide heren “gran tangi” (dankjewel) namens bestuur en achterban voor jullie geweldige inzet. Wij wensen jullie en familie prettige kerstdagen en in het nieuwe jaar heel veel liefde, geluk en bovenal een goede gezondheid.
digingen voor bijeenkomsten met een glimlach op z’n gelaat huis aan huis bezorgd heeft in de Hoge Vught en omgeving. Dat niet alleen, maar hij spoort ook iedereen aan, die hij waar dan ook tegenkomt, om aanwezig te willen zijn bij door ons georganiseerde activiteiten, wat ons heel veel portokosten bespaard heeft.
Cornelli Coleridge Voorzitter/secretaris
VAN DE SECRETARIS Remigratie bijeenkomst op 11 oktober jl. De laatste voorlichtingsbijeenkomst in 2013, gepresenteerd door onze zeer deskundige Percy Denz van het NMI (Nederlands Migratie Instituut). Een goede opkomst, een leerzame middag, waarbij veel vragen werden gesteld over een mogelijke terugkeer naar Suriname. Kreten als ”dat wist ik niet” heb ik een paar keer gehoord. De heer Denz heeft soms met veel humor niet alleen duidelijk aangegeven wat de mogelijkheden van remigratie zijn, maar ook waar het (goed) fout kan gaan. Vooral belangrijk is de voorbereiding, de afwikkeling van benodigde papieren en te volgen procedures. Er zijn een aantal mogelijkheden opgesomd waar rekening mee moet worden gehouden, niet alleen bij remigratie, maar ook bij een mogelijke terugkeer naar Nederland, als het niet zou zijn wat u ervan verwacht had. Ook is gewezen op de combinatie van een remigratie uitkering met andere uitkeringen zoals AOW en Anw. Dit is een bedrag dat u iedere maand krijgt voor levensonderhoud en alleen bedoeld is voor remigranten van 45 jaar of ouder De basisvoorziening is een eenmalige uitkering als tegemoetko-
ming in de kosten van de verhuizing en is niet voor iedereen gelijk. Daarom zijn er verschillende tegemoetkomingen, wat afhankelijk is van de persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld vervoer van bagage, het opbouwen van een nieuw bestaan in Suriname of waar u ook naartoe wilt emigreren, opslag van uw spullen, vervoer van hulpmiddelen voor gehandicapten enz. enz. Deze uitkering krijgt u als u vanuit Nederland teruggaat naar uw geboorteland of naar het land waarvan u de nationaliteit heeft of heeft gehad. Met ingang van 1 juli 2014, dus volgend jaar (uitgerekend op de keti koti dag) wordt de remigratiewet aangepast, waardoor burgers meer verantwoordelijkheid krijgen voor de realisering van hun remigratiewens. De belangrijkste wijzigingen zijn: het vervallen van de eenmalige uitkering voor de kosten van verhuizing, de verhoging van de leeftijdsvoorwaarde voor de maandelijkse remigratie uitkering van 45 jaar naar 55 jaar en de beperking van de doelgroep van de wet tot de eerste generatie. Wilt u remigreren dan moet u acht in plaats van drie jaar in Nederland hebben gewoond en minstens één jaar in plaats van zes maanden een uitkering heb2
ben om in aanmerking te komen voor de remigratievergoeding. Aanvragen kunnen nog worden ingediend tot 01 januari 2025. De huidige voorwaarden zijn nog tot en met 30 juni 2014 van kracht. Als u op deze dag een leeftijd van 45 jaar of ouder heeft, minimaal 6 maanden onafgebroken een rechtgevende uitkering ontvangt en ook aan de overige voorwaarden van de huidge remigratiewet voldoet, dan kan op diezelfde dag nog een aanvraag worden ingediend. Deze aanvraag kunt u ook inleveren bij het kantoor van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) in uw woonplaats. Als ik over dit onderwerp alles moet neerpennen wat de heer Denz heeft verteld kan ik de helft van de Nieuwsbrief hieraan wijden. En dat gaan we dus mooi niet doen. Wilt u meer weten over Remigratie en assistentie vanaf uw aanvraag tot aan uw vertrek, neem dan contact op met de heer Percy Denz, telefoonnummer 030 234 29 36, te bereiken vanaf 13.00 uur.
KERSTVIERING
KERKDIENST VRIJDAG 27 DECEMBER 2013
Van de Diasporawerkgroep van de EBG in Nrd. Brabant ontvingen wij een uitnodiging voor het bijwonen van de kerstviering op zaterdag 21 december 2013 aanvang 18.00 uur. Deze kerstviering vindt plaats in Tilburg in het Gebouw Surinaams Maatschappelijk Werk aan de Langestraat 13, 5038 SB TILBURG. De dienst zal geleid worden door Ds. Erik-Stam, diasporapredikant van de EBG in Zuid-Nederland. Het gebouw waar deze kerstviering plaatsvindt, is op loopafstand van het Centraal Station in Tilburg. Er zijn ook verschillende parkeergarages in de directe omgeving. Bij voldoende deelnemers kan er een busje worden ingezet. Wilt u mee, laat het ons uiterlijk 17 december weten. Het lijkt ons een mooie gelegenheid om deze kerstviering samen te vieren als afsluiting van het oude jaar.
In goed overleg met ds. Denny Zinhagel en ds. Peter Patty is besloten om de geplande gezamenlijke eindejaarsdienst die bij RAFFY zou worden gehouden niet te laten doorgaan. Het was helaas onmogelijk om op zo een korte termijn een kerk of andere ruimte te vinden in de omgeving, omdat zowel de kerken als de zalen lang tevoren voor kerstdiensten zijn gereserveerd.
GEHOORD, GEZIEN, GELEZEN
Waarom? Toen het ons goed ging riep niemand: waarom gebeurt mij dit? Nu het slechter gaat roept de halve wereld: waarom gebeurt mij dit? Het is slechts de keerzijde van dezelfde medaille. En het verhaal van de zeven vette en zeven magere jaren is ook al vele eeuwen oud, dus waarom zijn we zo verbaasd, zo overvallen, zo boos en zo verloren? Achter de wolken schijnt de zon, dus… weg met het gesomber.
Jeugd is een geschenk van de natuur, maar ouderdom is een kunstwerk (Garson Kanin) Reisgegevens Mijn vrouw(77) en in (80) vliegen regelmatig naar Spanje. Nu moeten wij reisgegevens opgeven. Denkt minster Opstelten echt dat wij naar Syrië af reizen? Niet dat wij iets te verbergen hebben, maar overdreven vind ik het wel. Wij gaan niet weg om te vechten, maar voor de rust.
Veilig In deze tijd van bezuinigingen zijn ouderen erg vaak negatief in het nieuws. Na een lang en werkzaam leven wordt hen niet veel gegund: korting op hun pensioen, verhoging van de belasting, eigen risico voor medicijnen en een fikse verhoging van de eigen bijdrage in zorginstellingen. Op TV wordt vaak gediscussieerd over euthanasie bij ouderen en als klap op de vuurpeil lees ik dat ouderen veel leed bespaard kan blijven als ze bij ernstige ziekte niet doorbehandeld worden. Deze aanpak is veel goedkoper. Als oudere voel ik me niet meer veilig in dit land. Het wordt tijd dat ik op zoek ga naar een land waar ik asiel kan aanvragen.
Moed? Een NS conducteur heeft de euvele moed gehad een 89-jarige vrouw uit de trein te zetten, omdat zij vergeten had in te checken met haar net aangeschafte OV chipkaart. Dat zegt weer genoeg over de toch al droevige interpretatie van het woord “service”van de NS. In plaats van deze dame te helpen wordt zij handhandig afgestraft. Schandalig! 3
Crimineel Nu ik weet wat het kabinet voor ons in petto heeft de aankomende periode, dan denk ik eraan om crimineel te worden. Dan wordt je in ieder geval in de watten gelegd.
Fietstips Er zijn niet alleen senioren, maar ook jongeren die absoluut niet weten hoe zij zich in het verkeer moeten gedragen.Wat jongeren doen is levensgevaarlijk, namelijk al fietsend SMS’en en bellen. Een paar tips. Fiets alleen naast elkaar daar waar echt ruimte voor is. Als je afstapt ga dan met fiets en al, als het kan, in de berm staan. Met de auto staan we toch ook niet op de rijweg om te telefoneren of nog erger nog, koffie te drinken? Neem pas de telefoon aan als je stilstaat, scheelt valpartijen en dodelijke ongelukken, waar je een leven lang berouw van kunt hebben.
Liever iPhone dan baby Een Chinese man en vrouw zijn opgepakt omdat ze hun pasgeboren baby hadden verkocht omdat ze liever een iPhone wilden hebben. Het jonge koppel zette advertenties op internet om interesse te wekken voor hun nog ongeboren kind. Kort na de thuisgeboorte van het meisje werd ze overhandigd aan een koper. Het stel bestelde daarop meteen online twee iPhones en enkele andere luxe artikelen. Kalknagels
Prioriteit Is het zoeken naar de moordenaars van het Heulmeisje dat in de jaren 70 dood gevonden werd op een parkeerplaats in Utrecht een prioriteit van de politie? Er lopen nog zoveel boeven, (kinder) verkrachters en moordenaars vrij rond, waar de politie geen tijd voor vrij maakt.
Een mevrouw heeft een bijzondere tip van haar pedicure gekregen om kalknagels te genezen. Vóór het naar bed gaan de kalknagels met Vicks Vaporub insmeren en daarna sokjes aan. Na een paar weken zijn de nagels weer keurig schoon.
Lymfoedeem behandeld Voor vrouwen in ons land die worstelen met lymfoedeem – een dikke pijnlijke arm na het verwijderen van lymfekleiren uit de oksels bij borstkanker – gloort hoop. Plastisch chirurg Dietmar Ulrich verbonden aan het Radboud UMC voert sinds kort lymfeklierherstellende operaties uit. Er zijn twee mogelijkheden. Bij de ene operatie worden lymfeklieren vanuit de lies naar de oksel getransplanteerd. Vrouwen merken daar voordeel van, omdat het vocht dus weer wordt afgevoerd. Deze ingreep vergt een hersteltijd van ongeveer 4 weken. Bij de andere methode wordt een lymfevat in de arm verbonden met een bloedvat in de arm. Er zijn nieuwe microscopen waarmee de kleine adertjes worden opgespoord en worden gehecht aan de kleine lymfevaten. Ook dit zorgt dat het vocht beter wordt afgevoerd. Eerder lukte dat niet, omdat de aderen die men gebruikte te groot waren. Het zijn geen diepe wonden en het herstel vergt twee à drie dagen. Inmiddels zijn er met beide methoden ongeveer twintig vrouwen geholpen met uitstekende resultaten. Dit kan ook nog jaren na de borstamputatie of reconstructie.
Gespuis De laatste tijd is het een trend om ouderen op straat of in hun huis met geweld van hun spullen of geld te beroven. Mensen die ouderen dit aandoen die zich niet kunnen verweren zijn wel van het laagste allooi. Nu worden de laatste jaren de ouderen niet alleen door gespuis gepakt, maar ook door de pensioenfondsen. Wat moraal of mentaliteit betreft zie ik geen verschil tussen bovengenoemde straatrovers en deze regering. Liefdevol Wij Nederlanders zijn erg goed wat opvang van mensen van buitenlandse afkomst betreft. Vluchtelingen uit Syrie en allochtonen worden liefdevol opgevangen en over 6 weken komen Bulgaren en Roemenen massaal naar ons land, hun bedje is al gespreid. Maar in diverse zorgcentra zijn wantoestanden, bejaarden worden verwaarloosd en zelfs vastgebonden. Waar blijft dan de liefdevolle opvang voor onze ouderen? 4
ONZE JARIGEN
De beste wensen die wij u kunnen geven is een lang, gezond en gelukkig leven.
ONZE ZIEKEN
wensen wij een spoedig herstel.
KEN UW LAND SURINAME KOFIDJOMPO Een plaatsnaam die ik als kind vaak heb horen noemen, maar nooit heb geweten, zelfs niet gevraagd heb aan mijn ouders waar die plaats lag en wat de betekenis was van de naam.
waterleiding, electriciteit, lagere scholen, sportvelden waaronder het Brielle- en het Singhstadion, een volkshogeschool van NAKS. een markt en nog veel meer. In 1920 werd er ook een nederzetting gevestigd van Javaanse immigranten, die na afloop van hun contract zich als vrije kolonisten daar vestigden. De bevolking van Lelydorp nam hierdoor sterk toe. De hoofdweg naar Lelydorp heette vroeger Pad van Wanica en werd later veranderd in de Indira Ghandiweg, die de verbindingsweg vormt tussen Paramaribo en de Surinaamse luchthaven Zanderij, al jaren omgedoopt in Johan Adolf Pengel Luchthaven, in de volksmond nog steeds ZANDERIJ genoemd.
In 1968 werd het district Para ingesteld en in 1983 moest het district Suriname opnieuw grote delen van zijn gebied afstaan aan Paramaribo, aan het district Commewijne en aan het district Para. Het kleine deel dat was overgebleven kreeg toen een andere naam en werd herdoopt in het district Wanica. Het district-commissariaat van Wanica was gevestigd te Lelydorp, vroeger een klein gehucht dat bekend stond als Kofidjompo. Op die plaats heeft de slaaf Kofi zich op de vlucht in veiligheid kunnen brengen door op die plaats over een kreek te springen (djompo). Toen in het begin van de 20ste eeuw de spoorweg werd aangelegd van Paramaribo naar het binnenland, werd Kofidjompo een belangrijke halte op de route.
Plantage Alkmaar Een plantage gelegen aan de Commewijne rivier in het district Commewijne. De plantage ligt links bij het opvaren, stroomopwaarts naast plantage Nijd en Spijt en stroomafwaarts naast Sorgvliet. De plantage is in 1745 aangelegd Om eer te bewijzen aan de gouverneur die de door de landmeter Jacob Hengelveld, die de spoorweg aanlegde (gouverneur Lely, de per- plantage noemde naar de stad Almaar waar hij soon die later als minister in Nederland de Zui- in 1696 was geboren. Hij overleed al snel daarderzeedijk realiseerde), werd de naam van het na. Zijn vrouw Catharina de Lies hertrouwde in plaatsje veranderd in Lelydorp. Om de oude naam niet verloren te laten gaan kreeg in 1983 het plein in het centrum van het dorp de naam Kofidjompoplein. De spoorbaan is verdwenen, maar Lelydorp is inmiddels uitgegroeid tot een klein stadje met alle voorzieningen die daarbij horen, zoals gezondheidscentrum, politiepost, 5
1747 met Charles Godefroy, die in 1704 in Berlijn was geboren. Naar hem werd de plantage in de volksmond genoemd “goedeoefrow”. Zijn broer Isaac legde tegelijkertijd de plantage Marienbosch aan, aan de overkant van de rivier. Godefroy overleed in 1773 en in 1796 wordt zijn weduwe als eigenaresse vermeld. Er wordt dan koffie en cacao verbouwd. Na haar overlijden ging het eigendom over naar Willem Benjamin van Panhuys, die in 1816 gouverneur-generaal werd, maar in hetzelfde jaar overleed. Zijn vrouw Louise van Panhuys was een begaafd botanisch-en landschapschilderes. De volgende eigenaren waren de heren Ferrier en Parry. Op de plantage van 1495 akkers werd toen suikerriet verbouwd, waar in 1834 en 1835 totaal 165 slaven werkten en in 1843 zelfs 161. Van de Aa noemt het een voorname plantage en vermeld het gebruik van een stoommachine voor de suikerbereiding. Bij de emancipatie
in 1863 kwamen 445 slaven vrij. Alkmaar was destijds in het bezit van de erven Ferrier die in Glasgow in Schotland woonden en George Henry Barnet-Lyon, die in Brussel woonde, die ook eigenaar was van Jagtlust, Frederiksdorp (voor de helft) en Garciaskamp. Zijn vader Joshua Lyon woonde bij zijn zoon en was eigenaar van Susanna’s Daal en Vriendsbeleid en Ouderzorg. Om zoveel mogelijk de kleine landbouw te bevorderen en de Hindoestaanse immigranten, van wie de contracten waren afgelopen voor Suriname te behouden, werden hen gronden in gebruik afgestaan. Uit die tijd stamt de vestigingsplaats Alkmaar, waar ook een school, en een geneeskundige dienst gevestigd werden. In 1910 was de plantage eigendom van de Overheid en werd toen niet alleen cacao verbouwd, maar ook rijst, bananen en citrus.Er werkten toen 587 arbeiders. In 1935 besloeg de plantage 940 hectare, waarvan 516 in productie.
Houten stad Paramaribo mogelijk van Unesco-lijst door verval Triest om te lezen dat teveel van de karakteristieke houten gebouwen in de historische binnenstand van Paramaribo in vervallen staat verkeren.De cultuurorganisatie van de Verenigde Naties, UNESCO, dreigt de binnenstad daarom van de wereld erfgoedlijst af te halen. De toeristensector van Suriname waarschuwt de eigen overheid voor de gevolgen hiervan, omdat het voor het toerisme van groot belang is dat de binnenstad uit de koloniale tijd op de erfgoedlijst blijft staan. Suriname heeft verder geen internationaal bekende gebouwen van allure zoals de Toren van Pisa of een Vrijheidsbeeld of andere interessante zaken op het gebied van erfgoed waar toeris-
ten op afkomen.En omdat wij die niet zullen krijgen is de Unesco-status zo belangrijk. Het wekt positieve gevoelens bij de toeristen, volgens Ernie De Vries, voorzitter van de Tours. Suriname heeft van de Unesco twee maanden de tijd gekregen om een aantal aanbevelingen uit te voeren. Volgens de directeur van Cultuur van het Ministerie van Onderwijs & Volksontwikkeling zal Suriname er alles aan doen om de status te behouden. Er is serieus nota genomen van de aanbevelingen, wat ook is medegedeeld aan de Unesco.
KEN UW STAD BREDA
Dom. Zoals iedereen de kerk kon binnenlopen, zo kon iedereen gebruik maken van Dina’s liefdesdiensten. Tot in het begin van de 20e eeuw bleef dit de hoerenbuurt, later werden de huizen gesloopt. De bordeelhouder Linnebank had tegen de voorgevel aan de Oude Vest twee fraaie houten consoles gespijkerd. Het rechtse pand op de foto is bordeel Linnebank.
Dina met de dartelende ogen De meest bekende rosse buurt in Breda was vanouds de Keizerstraat en ook het Nonneveld en de Vingerhoedstraat. Een beruchte herberg was De Keulse Dom in de Akkerstraat. Hier hield Claudina Wachtmans, beter bekend als Dina met de Dartele Ogen, zich in 1713 bezig met het verhogen van dronkenmansrekeningen, het schrijven met dubbel krijt en het lonken naar luitenants en kapiteins. Zij maakte van haar liefde een Keulse 6
LACHEN IS GEZOND Het testament Een Schot was gestorven en bij het openen van het testament bleek er slechts één zinnetje in te staan: “Bij volledig verstand heb ik al mijn geld zelf opgedronken”. De Nederlander Jan logeerde in Duitsland bij een vriend toen ze samen over straat liepen en de Nederlander iemand hoorde zeggen: “Da habe ich Schwein gehabt”. De Nederlander informeerde wat dat betekende en zijn vriend antwoordde:”dat betekende dat iemand geluk heeft gehad”. Enkele weken later komt dezelfde Nederlander bij Duitse vrienden op een feest, waar ook gedanst werd. De gastvrouw komt naar hem toe en vraagt of hij al eens met haar dochter heeft gedanst. De Nederlander die graag wil laten zien dat hij goed Duits kent antwoordde: “Nein, das Schwein habe ich noch nicht gehabt.”. De Hond “Zeg buurman, ik wil eens even met u praten. U weet toch dat uw hond vanmiddag mijn schoonmoeder heeft aangevallen en haar in het been heeft gebeten”.”Ja, dat weet ik, het spijt me ontzettend. Ik denk dat ik de hond beter weg kan doen”. “Daar wilde ik het juist met u over hebben”, was de reactie van de andere buurman, “vertel maar eens wat die gaat kosten, die wil ik graag van u overnemen”.
AOW pensioen Nieuwe regels voor AOW’ers met een LAT relatie.
Het wetsvoorstel is in voorbereiding en wordt waarschijnlijk 01 mei 2014 ingevoerd. De staatssecretaris heeft in de Tweede Kamer aangegeven dat de SVB zal vragen om vooruitlopend op de wetgeving de regels al eerder toe passen, zodra het wetsvoorstel openbaar wordt. Dit is naar verwachting 01 februari 2014. Zodra er meer bekend is zullen wij u hierover informeren op onze website”, aldus de SVB.
Op de site van de Sociale VerzekeringsBank gedateerd 21 november 2013 las ik het volgende. “Op dit moment schrijven media dat de SVB nu al nieuwe regels toepast voor AOW’ers met een LAT-relatie. Het gaat om nieuwe regels die mogelijk gaan gelden voor AOW’ers die beiden een eigen woning hebben en volgens de huidige wetgeving een gezamenlijk huishouden voeren. Het kopt dat er nieuwe regels komen, doch deze zijn echter nog niet definitief. Het is onjuist dat de SVB die nu al toepast.
Red: Dat de SVB er nu pas achter komt dat je niet samenwoont als ieder een eigen woning heeft en alles zelf betaalt, is voor mij onbegrijpelijk. Als ik van vrijdagavond tot zondagavond bij een vriend zou gaan logeren op basis van “volledig pension” en hij de volgende week bij mij op dezelfde voorwaarden komt logeren, dan voeren wij toch geen gezamenlijk huishouden? Ik vraag me af hoeveel stellen in de afgelopen jaren ten onrechte jaren gekort en beboet zijn of zij het ingehouden percentage op hun AOW terugkrijgen? In Suriname zouden wij zeggen”boeboe”.
U woont niet samen als beide personen een eigen zelfstandige woning hebben, beide ingeschreven staan op hun eigen adres, de volledige kosten en lasten voor hun woning dragen en vrij over hun woning beschikken. 7
Spaar uw eigen leven
oude vrouw bezig was de kranen te inspecteren, doorzocht de andere haar slaapkamer. Na vertrek ontdekte zij dat haar pinpas weg was en belde meteen de familie die de pas heeft geblokkeerd.
(In de vorige editie schreef ik al over “hoe te handelen bij een overval”. Toch lees je dagelijks in de kranten en hoor je op radio en TV over ouderen die zijn overvallen op straat of in huis en weigeren spullen af te geven waar de inbreker om vraagt.
Laat niemand binnen die u niet kent.
Een greep uit de krant van vorige week: Twee jongens van naar schatting 10 jaar oud hebben in Den Haag een 86-jarige vrouw overvallen. Ze werkten haar tegen de grond, stalen haar tasje met daarin alleen De Telegraaf. Aan de val hield zij een gekneusde rib, duim en heup over. Ze was op haar dagelijkse wandeling naar de kiosk om een krantje te kopen. “Maar”, zei ze, “ik weiger bij de pakken te gaan neerzitten”. Zij gaat nu dagelijks met de buurvrouw haar dagelijkse wandeling maken naar de kiosk.
Laat u de persoon tóch binnen die niet met goede bedoelingen uw woning is binnengedrongen, protesteer niet als om uw portemonnee of pinpas wordt gevraagd. Zorg ervoor dat u niet teveel geld in uw portemonnee of in huis hebt. Geef hen uw geld en ook de gouden armband van uw moeder of oma mee, als zij die willen hebben of die kostbare vaas op tafel. U spaart hierdoor uw eigen leven. Zodra zij de deur uit zijn, bel één van de kinderen, of de buurvrouw of de politie (112) en blokkeer uw pas.
Een 82-jarige Rotterdamse heeft kort na een overval een hartaanval gekregen. Er werd voor haar leven gevreesd, maar is nu stabiel. Drie blanke vrouwen vielen haar woning binnen, mishandelden de oude vrouw en gingen ervandoor met nog onbekende buit. Als deze mevrouw een deurspion had aangeschaft had ze kunnen zien dat het geen familieleden waren die aan de deur stonden.
Onderstaande nummers kunt u bellen om uw giro- of bankpas te blokkeren: ABN-Amro 0800 – 0313 of 0900 - 0024 ING Bank 058 21 26 000 RABO 0499 49 91 12 VISA 020 66 00 6 11
Een 92-jarige vrouw in Oosterhout is het slachtoffer geworden van een babbeltruc. Twee vrouwen drongen haar appartement in een verzorgingshuis binnen met een smoes, dat zij het water kwamen controleren, omdat er mogelijk gif in zat. Terwijl de ene juffer met de
SPOOKFACTUUR
heb ik de Kamer van Koophandel gebeld die mij verzocht de spookfactuur meteen te vernietigen. Ik heb een kopie gemaakt van de factuur, streep er doorheen gehaald en onder vermelding van “spookfacturen betalen we niet” geretourneerd aan de afzender. Mocht uw stichting of vereniging een dergelijke factuur ontvangen, betaal die niet!
Ook dit jaar heeft SBSB een spookfactuur ontvangen van Global Facility Services met het verzoek binnen 2 weken de bijdrage van € 290,40 voor 2013/2014(?) te betalen. Het bedrijf(!) schijnt gevestigd te zijn aan de Molenstraat 75, 4701 JP Roosendaal, emailadres:
[email protected]. Voor alle zekerheid
TIP: Surinaams Restaurant in Breda Aan de Nieuwstraat is kortgeleden een broodjes- en afhaalrestaurant geopend. In de nieuwe zaak komen de Chinese, Javaanse, Creoolse en Hindoestaande keukens samen. 8
INSPIRERENDE SURINAAMSE ACTIVISTE Asta Esseliene, Roza, ELSTAK, geboren op 15 februari 1917 in Suriname op de koffie-en later cacaoplantage “La Prevoyance” in het district Saramacca. Zij overleed op 27 december 1994 in Amsterdam. De familie Elstak was een zendelingenfamilie, haar grootvader had een uitzonderlijk blanke teint voor een Surinamer en verbreidde het Evangelie voor de Hernhutters. Zijn zoon Edmund koos voor het onderwijs en vertrok met zijn gezin in 1928 via Amsterdam naar Batavia in de hoop op een beter leven. Het waren harde tijden in Suriname in verband met bezuinigingen op het onderwijs. Asta ging in Semarang naar de HBS, waar zij de enige Surinaamse was. In 1936 moest Asta naar Nederland vanwege de economische crisis. Vader Elstak was net gepensioneerd en vreesde inbreuk op zijn pensioen als hij in Indië bleef.
Zij was ook actief bij diverse maatschappelijke organisaties, zoals hulp aan vooral Surinaamse vrouwen, YWCA, het Miss Universe Committee en de Sociale Raad. Ook werd zij politiek actief (PNP). Haar vele activiteiten wekten achterdocht en zij werd beschuldigd van spionage. Toen in 1968 haar zus Trude werd vermoord nam ze de wijk naar Nederland en nam het zoontje Ginio van haar zus mee. In Nederland zette zij haar vrijwilligersactiviteiten voort en verleende hand- en spandiensten aan verschillende welzijnsinstellingen. Eind jaren 60 rommelde het in de Surinaamse politiek, de corruptie werd steeds groter Ze raakte in Nederland betrokken bij de CPN (Communistische Partij Nederland) en werd zich bewust van haar positie als Surinaamse vrouw in Nederland. Asta trad in dienst van de Federatie Welzijnsinstellingen voor Surinamers en werd ook actief in de bewegingen tegen apartheid en racisme en in organisaties als Surinaamse Vrouwen Bijlmermeer. De politieke en economische situatie in Suriname verslechterde. Asta stuurde geld en spullen naar haar noodlijdende familie en kennissen en naar sociale instellingen in Suriname. Ook na haar pensioen bleef zij de stuwende kracht achter diverse initiatieven en richtte nog de Stichting Landelijke Organisatie Surinaamse Ouderen op. Ze ageerde tegen het militaire regime en de burgeroorlog. In 1985 kreeg zij de Dr. Sophie Redmond onderscheiding en ook de Gouden Palm. Veel Bijlmerbewoners herinneren zich haar opvallende verschijning. Ze doorkruiste dagelijks de Bijlmermeer, gehuld in blouse en paars langs het lijf wapperende gewaad. De lamp in andermans huis” werd zij genoemd. Naar eigen zeggen werd zij een mengeling van de drie-eenheid, Suriname – Nederlands-Indië – Nederland, woonde en
Asta ging aan de slag als stenografiste en kreeg na de oorlog de kans om als secretaresse in Jakarta te gaan werken en verbleef er 4 jaar tot aan de onafhankelijkheid. Zij keerde naar Nederland terug, maar niet voor lange tijd. In 1954 vertrok zij, aanvankelijk als touriste naar Suriname, waar zij 15 jaar verbleef en werkzaam was op de ministeries van Financiën en Opbouw Volksontwikkeling en Volksvoorlichting, waar zij zich met hart en ziel in haar werk inzette. Een maatschappelijk zeer betrokken vrouw uit duizenden, een kleurrijke feministe, die zich ook inzette voor de positie van Surinaamse vrouwen en het wel en wee van haar landgenoten, wat blijkt uit haar onlangs verschenen biografie. In de jaren 50 speelde zij een centrale rol in het verenigingsleven in Paramaribo. Ze liet zich kennen als een volstrekt onafhankelijke vrouw en stortte zich met hart en ziel in haar werk. Ook op persoonlijke titel zette zij zich in voor de lagere sociale klassen. Ze schroomde niet hoogopgeleide Surinamers van koloniaal gedrag te beschuldigen. Asta kwam vooral op voor kinderen en vrouwen en richtte de eerste crèche van Paramaribo op. Ze stak daar zelfs haar eigen spaargeld in. 9
werkte in alle drie rijksdelen, maar nergens kon kleurige gipsy Asta echt wennen. In Suriname verlangde zij naar Indië (het land waar haar hart lag), in Nederland moest ze veel aan het thuisland Suriname denken. Als een bekende haar vroeg “hoe gaat het?” was steevast het antwoord: “jong, lenig, slank
WAAROM DOEN GEWRICHTEN PIJN?(Dr. Gert E. Schuitemaker) Bij artrose vormt zich in het gewricht een ontsteking die zorgt voor pijn en een moe gevoel, de zogeheten laaggradige ontsteking. Zo een ontsteking speelt een rol bij allerlei welvaartziektes van diabetes en overgewicht tot hart- en vaakziektes. Wordt in gang gezet door buikvet, dat ontstekingsstofjes afgeeft. Deze laaggradige ontstekingen spelen ook een rol bij slijmbeursontstekingen en een tennisarm. Mensen met overgewicht hebben eerder last van dit soort klachten.
OVERKOMT DIT U OOK? NEEN-NEEN STICKER Ondanks het feit dat er een sticker op mijn brievenbus zit, ontvang ik dagelijks reklame blaadjes van de visboer, fritesboer, schoenmaker, meubelmaker, fysiotherapie, kapster, pedicure etc. Weet niet hoe hier van af te komen. Ik heb gebeld naar een aantal bedrijven en kreeg als antwoord dat dit zal worden doorgegeven aan de bezorgers. Wie heeft voor mij een advies om aan het volproppen van rommel in mijn brievenbus een einde te maken? Zo ook ontving ik van Omroep MAX wekelijks ongevraagd hun Magazine met daarin leuke verhaaltjes en een overzicht van tv- en radio programma’s. Ik ben lid van Max dus dacht dat de Magazine erbij hoorde, totdat ik een acceptgiro kreeg met het verzoek binnen 2 weken het abonnementsgeld voor 2014 van ongeveer 52 euro over te maken. Eén belletje naar Max, dat ik mij nooit als abonnee heb aangemeld en van hun 10
en stralend”, zelfs toen ze 76 jaar was, de leeftijd waarop zij op Tweede kerstdag in 1994 in haar woning in Nederland overleed, tijdens het dozen inpakken voor de reis naar Suriname. Haar voornemen om haar laatste levensjaren in Suriname te wonen stelde ze steeds uit. Na haar overlijden moest Suriname het zonder deze inspirerende vrouw stellen, een groot verlies.
Heeft voeding invloed op gewrichten? Een gezond gewicht is belangrijk om gewrichtsklachten te voorkomen en tegen te gaan. U hebt minder last van pijn als u minder weegt, omdat er minder druk op de kniegewrichten wordt uitgeoefend. Afvallen helpt dus. Eet meer groente en fruit en wees matig met vet, suiker, witte rijst, verzadigde vetzuren en linolzuur, wat in plantaardige olie zit en ontstekingen aanwakkert. Linolzuur is lang gepropageerd als “goed voor hart en bloedvaten”. Omega-3 vetzuren in vette vis verminderen ontstekingen, alsook omega-9 vetzuren in avocado en olijfolie zijn goed. Tuinkruiden en specerijen, zoals gember en kurkuma bevatten stofjes die ontstekingen remmen.
aanbod dan ook geen gebruik zal maken, was voldoende. De week daarop viel er geen magazine meer in mijn brievenbus. Hetzelfde overkwam mij bij Readers Digest waar ik een proefabonnement van 1 jaar op had genomen. Ik ontving een brief met dank dat ik mijn abonnement wilde verlengen en een acceptgirokaart om binnen twee weken te betalen. Ik belde naar de administratie met het verzoek mij een kopie te willen zenden van de aanmelding als vaste abonnee, wat zij uiteraard niet hadden, dus hoefde ik het abonnement niet te betalen. Trap er dus niet in als u dergelijke brieven met een acceptgiro ontvangt en u ervan overtuigd bent dat u geen abonnement hebt genomen op welke krant of tijdschrift dan ook. Neem contact op met de administratie en vraag of zij u een kopie willen zenden van de aanvraag voor het lidmaatschap of abonnement. U hoort gegarandeerd niets meer van hen.
VIRTUELE BUTLER VOOR OUDEREN (bron:Chris Ververs) Hij heet Alfred, hij moet nog een jaartje of drie groeien, maar de hoop van alle ouderen in Nederland is op deze “bionische butler” gevestigd. Het Nationaal Ouderenfonds uit Bunnik is bezig met het ontwikkelen van dit virtuele hulpje, die de zelfredzaamheid van ouderen moet vergroten. Ook moet de butler ouderen uit hun sociaal isolement halen en stimuleren erop uit te gaan. De spraakgestuurde hulp in huis stelt sociale activiteiten voor, houdt de gezondheid in de gaten via sensoren en zorgt ervoor dat ouderen fit blijven door speciaal uitgedachte spelletjes. Ouderen kunnen sensoren op hun kleding plakken, waardoor Alfred bijvoorbeeld de bloeddruk in de gaten houdt. Ook kun je hem opdragen een taxi te bellen of vragen waar er een leuke activiteit wordt georganiseerd. Voorlopig zal Alfred overigens nog niet in seniorenwoningen te vinden zijn. De komende drie jaar bestaat voornamelijk uit het ontwikkelen en testen van Alfred. Ouderen die behoefte hebben aan de butler, dienen wel te beschikken over een tablet of een smartphone. Alfred wordt tot leven gewekt in samenwerking met 11 partners uit vijf landen.
ziektekostenverzekeraar. En wat te denken van de aanschaf van een tablet of smartphone? Het is alsof iedereen, vooral de sociale dienst en de sociale verzekeringsbank denken dat er een geldboom staat in de tuin of op het balkon van een ouderenwoning. Ons pensioen wordt gekort, een rollator moeten we zelf betalen, fysiotherapeutische behandelingen en nog veel meer. Laten we proberen gezond te blijven dan hebben wij de zorg van Alfred niet nodig.!
Vereenzaming (bron: Telegraaf) Robotstofzuigers wekken woede van ouderen die afhankelijk zijn van thuiszorg. Die zuigtoestellen moeten menselijke hulpen vervangen. Het gebruik van die toestellen moet worden verricht door twee man per woning, waarbij contact met de bewoners niet mag ontstaan. Als dit zo wordt uitgevoerd is verdere vereenzaming het gevolg en de glijbaan naar de doodskist verkort. Anders gezegd: komt het bestaanseinde snel dichterbij. Het gevolg is, meer huishoudelijke hulpen werkeloos en uiteindelijk in de bijstand. Dus: geen robotstofzuigers bij de thuiszorgclienten.
Red: Ik denk dat de aanschaf van Alfred niet voor ons is bedoeld, wel voor de rijken der aarde, omdat wij hem niet vergoed zullen krijgen van de
Het is niet altijd leuk om oud te worden, maar wel fijn om te rijpen. Ga niet met nat haar naar buiten, straks wordt je verkouden(bron: Cenz)
baar voor virussen, die in ieder geval niet in nat haar zitten.
Dit heb ik als kind vaak gehoord, anders kon je “influenza krijgen” en dat in de tropen! Een fabel, volgens CENZ, verkoudheid en griep ontstaan door virussen, dus niet door kou of vocht. Verkoudheid wordt veroorzaakt door een zogeheten rhinovirus en beperkt zich over het algemeen tot hoesten en niezen. Bij griep is het een influenzavirus en zijn de symptomen vooral spier- en gewrichtspijn, (hoge)koorts, hoofdpijn en rillingen. Beide virussen gaan meestal vanzelf over, maar niet altijd. Er kunnen andere ziekten bij komen zoals longontsteking. Stress maakt de mens vat-
Voorkomen is beter dan genezen en met onderstaande tip geeft u de griep bij uzelf en anderen een stuk minder kans en kunt u de winter grieploos doorkomen. q raak zo min mogelijk uw neus en mond aan q bedek uw neus en mond als u moet niezen of hoesten q gebruik bij voorkeur papieren zakdoekjes en gooi deze weg na één keer gebruik q was regelmatig uw handen met water en zeep.
11
WROKO OEMA WEEKEND FOS’TEN Het weekend van 16 en 17 november heb ik een bijzonder boeiende en leerzame weekendbijeenkomst in Bussum bijgewoond, die werd georganiseerd door FOSTEN, een stichting voor Surinaamse 50+ vrouwen die geleid wordt door Christina Harrevelt (voorzitter). De naam Fosten betekent “vroeger”. Deze bijeenkomst werd op zeer professionele wijze geleid door Mamita van Leeuwarde en het thema was:“binding en betrokkenheid”, waaraan een 20-tal Surinaamse wroko oema’s deel hebben genomen. Op beide dagen is stilgestaan bij een aantal activiteiten en projecten, die in het bijna achter ons liggende jaar met succes door Fosten
WE WORDEN ANDERS OUD Ouder worden en oud zijn hebben door grote veranderingen in de levensloop een nieuwe inhoud gekregen. Je hoort vaak zeggen “vroeger was het anders” en natuurlijk hadden ze gelijk, want de geschiedenis staat niet stil. Als we vergelijkingen gaan maken met onze ouders of grootouders dan zijn de verschillen wel erg groot. Nu praten we over de droger en wasmachine en niet over een wasbord, een auto in plaats van een fiets, diep ingrijpende veranderingen in het verloop van ons leven. Om te beginnen leven we langer, wie nu geboren wordt heeft 74 jaar of jaren meer vóór zich, terwijl de kinderen die bijvoorbeeld in de 19e eeuw werden geboren gemiddeld 40 jaar oud werden, een eeuw waarin kindersterfte heel hoog was. De speel- en leertijd waren ook korter, jongens gingen met 12 jaar naar hun eerste baas en meisjes werden vaak al eerder aan het werk gezet, thuis of als dienstmeisje. Volgens mij was dat ook nog in het begin van de 20e eeuw. Nu gaan de meeste jongens en meisjes pas rond hun18e of 19e jaar werken en zijn bezig met leren, zelfs langer als zij een hogere opleiding gaan volgen. Vroeger trouwde je pas rond je 28ste jaar en beloofde je elkaar eeuwige trouw, die in feite 27 of 28 jaar duurde. De tijd dat de harmonie uit12
zijn uitgevoerd. Ervaringen zijn uitgewisseld en uiteraard werd samen met Fosten een blik geworpen in de toekomst. Aan bod is ook gekomen “het ouder worden van migranten in Nederland” en de “gunst of kunst van ouder worden”. Wat gepresenteerd werd op deze dagen was niet alleen zeer leerzaam en interessant, maar ook veel te zwaar, waardoor een gezellig, ontspannen nazitje door vermoeidheid na de heerlijke zaterdagavond maaltijd erbij inschoot. Het zou te ver voeren om alles wat in dit weekend de revue is gepasseerd uitgebreid op te nemen in dit verslag. Ik vond het in ieder geval heel plezierig om na lange tijd elkaar weer eens te ontmoeten. FOSTEN bedankt! trok voor iedere gouden bruiloft ligt achter ons. Nu trouwt men veel jonger of soms helemaal niet en duurt een huwelijk 50 jaar of soms zelfs meer. Wat een wereld van verschil. Ook het ouderschap is de laatste honderd jaar ingrijpend veranderd. Het was een levenslange taak, je raakte bijna nooit uit de kinderen, het huis raakte nooit leeg, Nu is het ouderschap een tijdelijke aangelegenheid geworden en bepaalt minder je leven. Vroeger was je pas met je 45ste jaar uit de kleine kinderen. En omdat wij tegenwoordig jonger trouwen en kiezen voor twee of drie kinderen, duurt de tijd van luiers (nu pampers) en de fles korter. Het wordt stil in huis als het laatste kind het huis verlaat, als het nest leeg wordt. We zijn dan gemiddeld 40, 45 jaar oud, wat vroeger bijna niet voorkwam. Stille tijd kwam vroeger bijna niet voor, omdat het laatste kind het huis uit ging als de ouders in de 60 waren, meestal
waren de ouders voor die tijd dood. Ze kenden die tijd bijna niet die voor ons zo gewoon geworden is, de tijd dat je weer met z’n tweetjes bent, de-lege-nest-fase. We hebben er volgens mij een stuk leven bij gekregen. We willen dan ook niet spreken over “onze ouwe dag”. Wat doe je met die jaren? Uitrusten? Je terug trekken en genieten van je vrije tijd, van de geneugten van het leven. We willen iets doen, iets betekenen voor anderen, een bijdrage leveren aan de gemeenschap, een taak hebben, een doel. Hier zijn geen algemene richtlijnen voor, omdat dit voor iedereen anders ligt. Leegheid zou voor mij en voor heel veel ouderen een schrikbeeld zijn. Een rol wil ik niet spelen, zou teveel vragen van mezelf. We heb-
ben in ieder geval hoe dan ook een plaats in de samenleving. Er is op dit moment veel aandacht voor ouderen, die zich vooral richt op goede verzorging van de hulpbehoevende ouderen. Dat is prachtig, maar niet genoeg, het is zelfs niet het voornaamste. Miljoenen ouderen kunnen zich best zelf redden en hoeven niet verzorgd te worden. We willen na onze pensionering niet uitgeschakeld worden, maar volwaardige medeburgers blijven en deze periode die aan ons leven wordt toegevoegd zo zinvol en gelukkig mogelijk beleven? Het is in ons aller belang om daarvoor mogelijkheden te vinden, want we worden allemaal oud. Alleen die laatste jaren op de landkaart van ons leven zijn nog niet ingevuld, ze vormen nog een witte plek.
VERGELIJK JOUW LEVEN NIET MET DAT VAN ANDEREN, MAAR SLUIT VREDE MET JE JEZELF. JE HEBT ER GEEN IDEE VAN WAAROVER HUN TOCHT GAAT!
THEBE – OUDERENZORG IN SURINAME Sinds enkele jaren heeft zorgverlener Thebe een samenwerkingsverband met de Surinaamse zorgondernemers van Libi Makandra (Samen Leven). Samen werken zij dan ook aan de opbouw van ouderenzorg in Suriname. Waarom? Omdat ouderenzorg in Suriname een nieuw begrip is en er steeds meer vraag is naar thuiszorg. Surinaamse ouderen uit Nederland kiezen er vaak voor om hun oude dag in Suriname door te brengen. Deze ouderen hebben vaak behoefte aan zorg aan huis. In Paramaribo en daarbuiten zijn weinig tot geen faciliteiten zoals thuiszorg georganiseerd. Libi Makandra heeft sinds 2005 verschillende zorgdiensten opgezet: de eerste ambulancedienst van Paramaribo, een busdienst voor zieken- en ouderenvervoer in samenwerking met Connexxion en het Libi Makandra verzorgingshuis bij Lelydorp. Thebe helpt Libi Makandra door overdragen van expertise, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteitsmanagement.Er gaan regelmatig medewerkers van Thebe naar Suriname om collega’s te trainen. Zo ging er in 2009 een verpleeg13
kundige naar Libi Makandra om te helpen met het ontwikkelen van patientendossiers in het verzorgingshuis. Ook stelt Thebe protocollen en opleidingsmateriaal bschikbaar en in 2010 gingen Thebe en Libi Makandra samen aan de slag met het bouwen en opzetten van een particuliere MBOschool. Voor niveau 2 en 3 verzorgenden is er in Suriname nog geen opleiding. Thebe draagt bij aan de opbouw van het ouderenzorgsysteem in Suriname, wat hen een heel nieuwe branche oplevert en brengt natuurlijk werkgelegenheid met zich mee. De kwaliteit van de zorg in Suriname verbetert sterk en in ruil daarvoor krijgt de Brabantse zorgaanbieder meer kennis over de Surinaamse gemeenschap. Dat helpt Thebe bij het op maat maken van zorg aan Surinaamse ouderen in Nederland. Ten slotte verbindt het Suriname-project de medewerkers van Thebe. Via weblogs leeft de hele organisatie mee met de verpleegkundigen in Suriname, wat veel enthousiasme en goodwill creeert.
NIEUWS UIT SURINAME Nederlands monument voor soldaten in Suriname Door de Surinaamse minister van Defensie is in november een monument onthuld om Nederlandse en Surinaamse soldaten die tijdens hun diensttijd in Suriname zijn omgekomen, te herdenken. De soldaten vervulden hun dienstplicht in de Troepenmacht in Suriname (TRIS). Dit koloniale leger was actief in Suriname vanaf de Tweede Wereldoorlog tot de onafhankelijkheid van Suriname in 1975. Veel jongens van Surinaamse afkomst maakten deel uit van dit legeronderdeel. Het idee voor een TRIS-monument is van de Stichting Ex TRIS soldaten in Nederland en komt op het terrein van Fort Zeelandia te staan. De Nederlandse regering heeft geen directe bemoeienis met het TRIS-monument, heeft het ministerie van Defensie laten weten, maar heeft wel een financiele bijdrage hieraan geleverd. Bij de onthullingsplechtigheid op 27 november jl. heeft de Nederlandse tijdelijke zaakgelastige Ernst Noorman een toespraak gehouden, waar ook de voormalige bevelhebber van het Nederlandse leger aanwezig was. Er was enige kritiek van de kant van Suriname over de onthullingsdatum van 15 november, waardoor de voorbereidingen in november niet helemaal vlekkeloos verliepen. Critici hadden moeite met een monument voor het leger van de vroegere “bezettende macht” en is de onthulling verzet naar 27 november. Het TRIS monument mocht niet eerder onthuld worden dan het monument dat in de maak was voor gevallenen van de Surinaamse binnenlandse oorlog. Dit monument werd op 25 november onthuld, Onafhankelijkheidsdag in Suriname. In de binnenlandse oorlog tussen 1986 en 1992 vocht het Surinaamse leger onder leiding van Desi Bouterse tegen het jungle commando van Ronnie Brunswijk. Tropical Beauties Suriname haalt eerste internationale titel binnen Tropical Beauties heeft geschiedenis geschreven. Cheryll Rijger, Miss Plus Suriname 2013 14
won in Trinidad & Tobago de internationale titel Miss Plus Caribbean Universe 2013. In de top 5 waren Suriname, Trinidad, USA, Anguilla en Tobago. Onze miss wist ook vier subtitels in de wacht te slapen, namelijk Best Talent, Best Interview, Best National Costume en Miss Congenially.
Suriname kampioen ABCS toernooi Zaterdag 17 november is Suriname voor de tweede keer kampioen geworden van het jaarlijkse BACS voetbaltoernooi. In de finale werd Curacao met 3-1 geklopt, scoorders waren Pinas en Najoe. Vóór vertrek naar Curacao was er veel ophef omdat de Surinaamse voetbalbond (SVB) vijf internationals uit de selectie had gezet, omdat zij ondanks het verbod aan de zaalvoetbalcompetitie hadden deelgenomen.
Sranan Biri (Surinaams bier) doet zijn intrede Na drie jaar is het moment daar: Sranang Biri”, een pilsener bier in blik van Trans Atlantic Group of Companies is sinds november te verkrijgen in de winkels en cafe’s in Suriname en is verkrijgbaar in 330 ml (Srd 3,25) en 500 ml (Srd 4,50) per blik. De distributie is half november gestart en binnen één week waren alle gebieden in Suriname voorzien.
Sranan Biri gaat de concurrentie aan met soortgelijke premium pilsner op de lokale markt, door veel goedkoper te zijn en een zachte, aangename smaak heeft. Als het bier goed zijn intrede heeft gedaan zal ook tapbier op de markt worden gebracht. Voorheen was er slechts één Surinaams bier, men had geen keuze, maar nu zijn er twee waar de consument zelf uit kan kiezen. PROOST!
ZWARTE PIET
2,1 miljoen mensen zeggen: Piet zo laten. De directeur van Het Nederlands Centrum voor Volkcultuur in Utrecht heeft een Facebookpetitie in ontvangst genomen waar 2,1 miljoen mensen hebben laten weten dat er niets aan Zwarte Piet mag veranderen. Hiermee wilde men aantonen dat een meerderheid van de Nederlanders het sinterklaasfeest wil laten zoals het is: met echte zwarte pieten. Red: Helemaal mee eens. In Suriname wordt het sinterklaasfeest ook gevierd, weliswaar aangepast sinds het aantreden van de huidige president en wordt deze dag KINDERDAG genoemd. Sinterklaas heeft de naam gekregen van GOEDOE PA (Rijke Vader). Wat was het voor mij als kind toch spannend als Zwarte Piet, zodra het donker werd, op de deur bonsde en een jute zak met kadootjes naar binnen gooide. Waar komt de naam St.Nicolaus vandaan? Sinterklaas werd omstreeks het jaar 270 na Christus in Patara aan de Turkse Middellandse Zee kust geboren, Strand Patara. De naam Nicolaus betekent in het Grieks overwinnaar van/over het volk en in het Turks wordt hij Noel Baba genoemd. Turkije was tijdens het leven van Sinterklaas deel van het Oost Romeinse rijk en in deze periode vond een van de grootste Christenvervolgingen plaats tijdens de regeringsperiode van de Romeinse keizer Diocletianus in het jaar 303 tot 311. St. Nicolaus kwam in het klooster Sion en werd vanwege zijn gulheid door het volk in het jaar 300 tot bisschop van Myra gekozen, het huidige Kale nabij Demre aan de Turkse Middellandse zee kust tussen Antalya en Fethiye. De ouders van de Sint hadden hem christelijk opgevoed en lieten hem een groot vermogen achter. Met dat vermogen hielp de Sint mensen die in nood waren en daarom werd hij ook wel Helper in Nood genoemd. Sinds 1500 wordt de Sint door de mensen vereerd, het eerst door 15
de Christenen in het Midden-Oosten en in Rusland, waar hij werd gezien als een geluksoverbrenger. Zijn beenderen werden in MYRA ontvreemd en overgebracht naar BARI, in ZuidItalie.Tot op heden wordt tweemaal in het jaar St Nicolaus herdacht en wel op 9 mei toen zijn beenderen naar Bari werden gebracht en op 6 december, zijn sterfdag. De kapotte, lege sarcofaag van de Sint bevindt zich in de gerestaureerde basilica van Demre, nu museum en wordt door de orthodoxe kerk als pelgrimsoord beschouwd. Oorspronkelijk had Sinterklaas geen helper. In 1850 introduceerde de onderwijzer Jan Schenkman in zijn leesboekje Sint Nicolaas en zijn Knecht drie nieuwe zaken die zijn blijven hangen in de sinterklaasfolklore: een gekleurde knecht voor sinterklaaas, de intocht en de stoomboot. De knecht heeft in het boekje nog geen naam en was gekleed in een pagepakje uit de 16e en 17e eeuw. Aan Koninklijke hoven hadden de dienaren meestal zulke kledij aan en waarschijnlijk heeft Piet daarom volgens de traditie van Sinterklaas een soortgelijk uniform aan. In 1859 werd voor het eerst een artikel gedrukt waarin hij Pieter wordt genoemd en in 1895 werd de naam Zwarte Piet gebruikt. In de 20e eeuw bedacht men dat als één Zwarte Piet leuk is, meer Pieten leuker zouden zijn. Zo waren bij de officiële intocht van de Sint in Amsterdam in 1934 zes Zwarte Pieten aanwezig, zes Surinaamse matrozen van een schip dat in de haven lag. Na de Tweede Wereldoorlog organiseerden Canadese militairen in Nederland een Sinterklaasviering met een massa zwarte pieten en sindsdien wordt Sinterklaas vergezeld door vele Pieten, met voor ieder een eigen taak. Terwijl Sinterklaas altijd statig is, gedragen de Pieten zich als acrobaten en grappenmakers die vaak kwajongensstreken uithalen. Vroeger was hij de schrik voor (stoute) kinderen, die in de zak moesten. Tegenwoordig is hij een ware kindervriend en in die zak zitten pepernoten en snoepgoed en ook de roe heeft hij niet meer bij zich. Laat Piet blijven zoals hij nu is!
NAWOORD In het bijna achter ons liggende jaar konden wij, dankzij de financiele steun van PSOB, een stichting voor ouderen in Brabant, waar onze stichting bij aangesloten is, een drietal voorlichtingsbijeenkomsten organiseren en de Nieuwsbrief blijven uitgeven. Ook donaties van achterban en sympathisanten waren welkom. De Nieuwsbrief was voor ons een uitkomst, omdat wij onze planning voor voorlichtings- en themabijeenkomsten, kerkdiensten, activiteiten van andere verenigingen en stichtingen hierin konden opnemen. Hierdoor hoefden wij geen aparte uitnodigingen per post te verzenden en daardoor portokosten uitsparen. Bij een “klop op de deur” van de gemeente om ons financieel te ondersteunen met een bijdrage van € 750 voor het uitgeven van de Nieuwsbrief en het organiseren van activiteiten zoals hierboven genoemd, werd de deur voor onze neus dichtgegooid! De achtergedachte bij de gemeente zal wel zijn geweest: “laat de mensen ook wat bijdragen”. Dat gebeurt ook, maar niet van de kikkers waar je geen veren van kunt plukken en nauwelijks kunnen rondkomen van een gehalveerde AOW met aanvullende uitkering. Deze groep ouderen blijft dan ook weg bij activiteiten en juist deze mensen proberen wij uit hun huis en isolement te halen, hen te betrekken bij alles wat wij doen, wat niet altijd lukt.
Een paar dagen geleden las ik in de krant dat de gemeente Breda samen met financiers NAC gaat redden van een faillissement. Mijn kroeze haren gingen daarbij overeind staan! De huur van het stadion gaat met 325.000 euro per jaar omlaag, omdat er geprofiteerd wordt van een gunstige rente. De gemeente gaat ook de helft van het onderhoud betalen, maximaal 250.000 euro per jaar. Fijn voor de NAC voetballers met hun miljoenen op de spaarrekening! Over twee weken gaat het oude jaar weer lopen, oude herinneringen borrelen weer op, oude vuren worden gedoofd en nieuwe worden ontstoken om het oude jaar te vernietigen. Ik heb als kind niet anders geweten dat lawaai, vuurwerk en klokgelui betekende dat de geesten van overledenen en de demonen, die juist rond deze tijd konden ronddolen, werden verjaagd. Ook wij gaan alle tegenslagen die wij hebben gehad in het bijna achter ons liggende jaar, zowel in zakelijk als persoonlijk opzicht verjagen met vuurwerk (bombels) en met familie, vrienden, kennissen en buren het glas heffen op het nieuwe jaar. Wij gaan het oude jaar dus laten wapperen in de winterwind, zodat wij er zeker van zijn dat er een fris Nieuwjaar begint.
Wij wensen u allen gezegende kerstdagen, dat vreugde en vrede mag doorbreken in onze harten en in onze wereld Vooral een vrolijk en goed uiteinde, veel liefde, geluk en bovenal een goede gezondheid in 2014.
16
