Gids voor
55-plussers
Houthulst
Gids voor
55-plussers
IS EEN UITGAVE VAN HET OPENBAAR CENTRUM VOOR MAATSCHAPPELIJK WELZIJN HOUTHULST. VIJVERSTRAAT 30, B-8650 HOUTHULST TEL
051 70 41 64 · 051 70 42 64
FAX
051 70 43 64
Houthulst, september 2001 Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt zonder voorafgaand akkoord.
Auteurs Sociale Dienst O.C.M.W. Houthulst
Ve r a n t w o o r d e l i j k e u i t g e v e r Godelieve Lanoye, voorzitter O.C.M.W. Vijverstraat 30, B-8650 Houthulst
Prijs Gratis
Oplage 3000 exemplaren
Vo r m g e v i n g Anne Van Hootegem, Zomergem
Drukwerk Printing Partners, Eeklo
R A A D V O O R M A AT S C H A P P E L I J K W E L Z I J N Vo o r z i t t e r Godelieve Lanoye, Valkestraat 8, 8650 Merkem
Va s t B u r e a u Godelieve Lanoye, Valkestraat 8, 8650 Merkem Claude Lyphout, Stadenstraat 6, 8650 Houthulst Gino Keirsschieter, Kasteeldreef 5, 8650 Houthulst
Leden André Crombez, Kapellestraat 14, 8650 Houthulst Maurice De Maet, Schrevelstraat 22, 8650 Houthulst Kathy Geldof, Jonkershovestraat 19, 8650 Houthulst Rik Gotelaere, Groenestraat 10, 8650 Houthulst Gino Keirsschieter, Kasteeldreef 5, 8650 Houthulst Claude Lyphout, Stadenstraat 6, 8650 Houthulst Jacques Soenens, Jonkershovestraat 19, 8650 Houthulst Roger Versavel, 4E Liniestraat 14, 8650 Houthulst
Afgevaardigde van de gemeente Maria Tyberghien - Vandenbussche Predikboomstraat 20, 8650 Klerken De Raad komt één maal per maand bijeen.
P E R S O N E E L VA N H E T O C M W Secretaris Bernard Deweerdt
Maatschappelijk werkers Trees Lewyllie, Kathleen Haeve, Els Verbrugghe, Kristof Mortier, Françoise Viaene
Bedienden Secretariaat Lucrèse Weyne, Jenny Lefevre
Poetsvrouwen Rita Braem, Rita Bulcke, Madi D’Haene, Christiane Marchand, Annita Noyez, Rita Thery, Christine Vandewiele, Vera Vangeersdale, Josiane Vangrysperre, Veronique Ververcken, Isabelle Deroo, Delphine Denblijden
INHOUD
6
Vrije tijd en ontspanningsmogelijkheden
12
Inkomen
24
Ziekteverzekering
29
Sociale voordelen
34
Ve r v o e r
37
Dienstverlening
42
Zelfstandig wonen
45
Als thuis wonen moeilijker wordt
49
Als thuis wonen niet meer gaat: de rusthuizen
54
Palliatieve zorgen
55
Overlijden
61
Va r i a
62
Interessante websites
INLEIDING Naast financiële hulp, sociale administratie, bemiddeling, rechtshulp, budgetbegeleiding, budgetbeheer, psychosociale begeleiding, sociale tewerkstelling, materiële hulp, welzijnsbevorderende initiatieven, WIS, e.a. is ook informatieverstrekking één van de belangrijke dienstverleningen van het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn van Houthulst. Zoek je een adres van één of andere dienst, of wil je weten waar je terecht kan met jouw problemen, of wens je ingelicht te worden over jouw rechten op een sociale uitkering, …? Het O.C.M.W. beschikt over allerhande informatie en documentatie om je hierin wegwijs te maken. Nu hebben wij, speciaal voor de mensen die de pensioenleeftijd hebben bereikt, zoveel mogelijk informatie over alles wat met het bereiken van de pensioenleeftijd gepaard gaat, in een ‘Gids voor 55-plussers’ gebundeld. Wij hebben niet de pretentie dat deze gids volledig is. Maar het is wel een poging om je een idee te geven wat zoal “op de markt” voorhanden is. Je vindt er ondermeer informatie over de samenstelling van het inkomen, de sociale voordelen, reizen, creatief ontspannen, studeren, de huisvesting, warme maaltijden, testament en nalatenschap,… Heel wat tarieven zijn onderhevig aan veranderingen. Het is beter dat je de door ons gegeven prijzen, tarieven en marges nog eens door de desbetreffende dienst laat controleren. Wij hopen dat je er heel wat van opsteekt. Heb je ondanks deze Gids nog vragen, dan kan je altijd nog langskomen. Het personeel is te bereiken van maandag tot en met vrijdag, elke voormiddag tussen 9 uur en 12 uur. In de namiddag op afspraak. Kan je niet tot bij ons komen, dan maak je best een afspraak. Een maatschappelijk werker komt dan bij je langs. Alle raadplegingen en administratieve prestaties zijn volkomen gratis en blijven strikt vertrouwelijk. Bezoek onze website: www.ocmwhouthulst.be
Vrije tijd en ontspanningsmogelijkheden.Inkomen
Z i e k t e v e r z e k e r i n g .Sociale v o o r d e l e n . Ve r v o e r . D i e n s t v e r l e n i n g
Zelfstandig wonen.Als thuis wonen moeilijker
wonen
wordt.Als
thuis
niet meer gaat:de
Palliatieve z o r g e n .Overlijden.Varia. rusthuizen.
Interessante websites.
Vrije tijd en ontspanningsmogelijkheden SENIORENVERENIGINGEN EN CLUBS VOOR GEPENSIONEERDEN De verenigingen voor gepensioneerden bieden ontmoeting, ontspanning, vorming, belangenverdediging en dienstverlening, aangepaste lichaamsbeweging, voordrachten, hobbywerking, ... Ook mindervalide senioren worden zoveel mogelijk bij de werking betrokken. Op aanvraag is een ophaaldienst voor deze ouderen voorzien. In onze gemeente zijn meerdere clubs of verenigingen werkzaam. Meestal zijn zij gebonden aan een welbepaalde levens- of geloofsovertuiging.
K.B.G. Houthulst contactpersoon: Joseph Waeyaert
✉ Veldstraat 30, 8650 Houthulst ✆ 051/70 02 07 K.B.G. Jonkershove contactpersoon: Willy Denecker
✉ Bosdreef 23, 8650 Houthulst ✆ 051/54 43 77 Bond der gepensioneerden Klerken contactpersoon: Gilbert Jonckheer
✉ Smissestraat 38, 8650 Houthulst ✆ 051/50 36 88 K.B.G. Merkem contactpersoon: Laura Defoor
L.B.G. Houthulst contactpersoon: Danny Willems
✉ Gentseleenstraat 2b, 8650 Houthulst ✆ 051/70 20 33
Vrije tijd- en ontspanningsmogelijkheden
✉ Westbroekstraat 15, 8650 Houthulst ✆ 051/54 52 13
6
SPORT Turn- en dansgroep Bettina contactpersoon: Maria Van Hove
✉ Terreststraat 5, 8650 Houthulst ✆ 051/70 14 56 Petanque club Houthulst contactpersoon: Rollez Roger
✉ Beukhoutstraat 33, 8650 Houthulst ✆ 051/70 04 09 Petanque club Jonkershove contactpersoon: Willy Denecker
✉ Bosdreef 38, 8650 Houthulst ✆ 051/54 43 77 Seniorenfietsers contactpersoon: Vandamme Gilbert
✉ Sint-Hubertusstraat 38, 8650 Houthulst ✆ 051/70 36 14 Mutualiteiten Verschillende mutualiteiten stellen een sportprogramma voor, dat zeer toegankelijk is voor senioren. Informeer hiervoor bij jouw mutualiteit.
L O K A A L D I E N S T E N C E N T R U M ‘ D E S C H A K E L’ ✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90
Vrije tijd- en ontspanningsmogelijkheden
7
Aan de thuiswonende senioren wordt de mogelijkheid geboden naar het dienstencentrum De Schakel te komen om er o.a. een bad te nemen, een warme maaltijd te eten, mensen te ontmoeten en deel te nemen aan tal van activiteiten (vorming, voordrachten, recreatie en sport ). De activiteiten worden georganiseerd in de verschillende deelgemeenten van Houthulst. De cafetaria van het dienstencentrum is elke werkdag open vanaf 13u30 tot 16u30. Alle senioren van groot-Houthulst zijn er welkom.
V O R M I N G S I N S T E L L I N G E N E N O R G A N I S AT I E S Vereniging voor weduwen en weduwnaars West-Vlaanderen De vereniging verzorgt maandelijks een gevarieerde activiteit, gaande van uitstappen tot dans- en muziekavonden. Provinciaal verantwoordelijke: Mevr. Elise Tallon
✉ St. Jozefstraat 25, 8800 Roeselare ✆ 051/22 88 57
Universiteit derde leeftijd. Organisatie van een universitaire lessenreeks voor de derde leeftijd. Info: 1 2 3
✉ Blinde Ezelstraat 1, 8000 Brugge ✆ 050/44 82 40 ✉ Etienne Sabbelaan 53, 8500 Kortrijk ✆ 056/23 93 85 ✉ Iepersesteenweg 142, 8800 Roeselare ✆ 051/20 24 45
De West-Vlaamse Volkshogeschool. 1 2
✉ Belfaststraat, 18, 8500 Kortrijk ✆ 056/22 23 11 ✉ Baliestraat, 58, 8000 Brugge ✆ 050/33 01 12
De 50+ kring verzorgt vormingsprogramma’s op maat.
Impact vzw.
✉ St- Truidensteenweg 178, 3500 Hasselt ✆ 011/27 45 06 Staat in voor projecten zoals Eurosenior en Seniorenparlement en verzorgt vormingsprogramma’s op maat.
Academie +3 Vrijetijdscursussen als houtsculpturen, schilderen, bloemschikken, tiffany, fotografie, keramiek, patchwork,... Dienstencentrum “Ten Elsberge”
✉ Mandellaan 101, 8800 Roeselare ✆ 051/21 08 51 S-Academie (Vlaamse federatie socialistische gepensioneerden Brugge-Oostende) organiseert recreatieve en leerrijke activiteiten, stelt binnen- en buitenlandse vakanties voor aan voordelige prijzen. Info: VFSG
✉ Zilverstraat 43, 8000 Brugge ✆ 050/34 00 11 Jaarlijks gaan een aantal voordrachten door in Dienstencentrum ‘De Zonnebloem’ te Veurne. Meestal wordt hiervoor een professor uitgenodigd. Info: Bernard Vanderhaeghen
✉ De Guldenzandlaan 17, 8670 Oostduinkerke ✆ 058/51 52 44 Stedelijke muziekacademie Clemens non Papa.
✉ Koning Albertstraat 24, 8600 Diksmuide ✆ 051/51 91 65 De muziekacademie voorziet in volgende cursussen voor volwassenen: notenleer, samenzang, bijna alle courante instrumenten.
Vrije tijd- en ontspanningsmogelijkheden
Seniorenacademie van de Westhoek.
8
De afdeling Houthulst, 4e Liniestraat 11, 8650 Houthulst, voorziet in opleidingen voor houtblazers, koperblazers en piano.
BIBLIOTHEEK In de bibliotheek zal je ongetwijfeld jouw gading kunnen vinden: van kook- en knutselboeken, geschiedkundige werken tot romans en detectiveverhalen. Tijdschriften en kranten mogen niet meegenomen worden, maar kunnen in de leeszaal doorgenomen worden. Bij het vertonen van jouw Plus-3-pas is een reductie voorzien. De bibliotheek beschikt ook over een assortiment grootletterboeken.
De hoofdbibliotheek
✉ Brs. Xaverianenstraat 10, 8650 Houthulst ✆ 051/70 59 50 Openingsuren: ma: 15u-19u |di: 15u-19u |wo: 14u-19u |vrij: 15u-19u |za: 9u-12u
De uitleenposten 1
✉ Jonkershove, Mgr. Schottestraat 1 ✆ 051/54 58 36 openingsuren: di: 18u-20u | vrij: 15u30-17u30
2
✉ Klerken, Smissestraat 9 ✆ 051/51 05 08 openingsuren: vrij. 16u30-18u30 | zo. 10u-12u
3
✉ Merkem, Merkemplein 26 ✆ 051/54 56 40 openingsuren: di. 15u30-17u30 | vrij. 18u-20u
4
✉ Lo, Willem van Loolaan 1 ✆ 058/28 70 98 openingsuren: wo. 17u-19u | zo. 10u30-12u30
5
Vrije tijd- en ontspanningsmogelijkheden
9
Reninge, Ieperstraat 10 te Reninge ✆ 057/40 19 65
openingsuren: wo. 14u-16u | za. 9u30-11u30
gesproken boek / tijdschrift / krant : Langdurig zieken of mensen die niet meer in staat zijn om een boek, tijdschrift, krant te lezen, kunnen hier steeds terecht: boeken, tijdschriften, kranten beluisteren die werden ingelezen door vrijwilligers in speciale studio’s. In Vlaanderen kan je terecht bij twee instanties : 1
Blindenzorg Licht & Liefde, Vlaamse Klanken Braillebibliotheek
✉ Oudenburgweg 40, 8490 Varsenare ✆ 050/40 60 10
Plaatselijke afdelingen:
✉ Kortrijk, St. Maartenskerkhof 7 ✆ 056/21 85 94 ✉ Brugge, Jeruzalemstraat 19 ✆ 050/34 30 69 ✉ Ieper, Deken de Brouwerstraat 4 ✆ 057/20 12 14 2
Vlaamse Luister -en Braillebibliotheek
✉ Gustaaf Schildknechtstraat 28, 1020 Brussel ✆ 02/428 20 45
D E P L U S - 3 - PA S Voor alle 55-plussers wordt door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap de Plus-3-Pas gratis ter beschikking gesteld. Deze kaart geeft een vermindering tot 50% op alle initiatieven die met de medewerking van de Vlaamse Gemeenschap tot stand komen. Ook bij andere activiteiten van socio-culturele aard geeft deze pas vaak prijsverminderingen. De pas kan aangevraagd worden bij 1 de dienst ‘Bevolking’ op het gemeentehuis (pasfoto meebrengen). 2 Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – dienst Cultuurspreiding
✉ Markiesstraat 1, 1000 Brussel
VA K A N T I E T O E L A G E V O O R Z I E K E N Het gemeentebestuur kent een tussenkomst toe voor zieken of gehandicapten die op vakantie gaan, onder bepaalde voorwaarden. Info: gemeentehuis
Ook sommige mutualiteiten verlenen een vakantievergoeding aan zieken of invaliden.
INZET BINNEN JE FAMILIE Als ouder en grootouder krijg je nu meer tijd voor de kinderen en kleinkinderen. Zorgen voor de kleinkinderen kan voor intens plezier zorgen. Vermeldenswaard hierbij is de ‘grootouderactie’ van de Bond van Grote en Jonge Gezinnen, die o.a. goedkopere reizen aanbiedt voor grootouders die samen met hun kleinkinderen op vakantie gaan.
Vrije tijd- en ontspanningsmogelijkheden
✉ Terreststraat 2, 8650 Houthulst ✆ 051/70 41 05
10
Voor meer informatie: Gewestelijke Voorzitter van de ‘grootouderactie’: Daniel Maes
✉ Willem Telllaan 19, 8600 Diksmuide ✆ 051/50 09 60 Als jonge senior kan je ook dikwijls nog een groot deel van de zorgen voor de hoogbejaarde ouder(s) op je nemen. Hiervoor kun je via het OCMW trouwens een thuiszorgpremie bekomen. Info: OCMW Houthulst – sociale dienst
✆ 051/70 41 64
VRIJWILLIGERSWERK De senior als vrijwilliger kan in de directe omgeving heel wat hulp bieden door bijv. voor een zieke of bejaarde een boodschap te doen, een karweitje op te knappen, een handje toe te steken in het huishouden,... In de buurt zijn een aantal mogelijkheden om zich in een organisatie in te schakelen. Voor algemene informatie kan je terecht bij: Provinciaal Steunpunt Vrijwilligerswerk
✉ Koning Leopold III laan 41, 8200 Sint-Andries Brugge ✆ 050/40 35 55 • FAX 050/40 31 07 (contactpersonen: Hedwig Dendoncker & Fanja Van Belleghem ) Informeer ook bij je mutualiteit: sommige hebben een vrijwilligerswerking zoals ziekenoppasdienst, boodschappendienst, mindermobielencentrale, enz. Vrijwilligers zijn eveneens steeds welkom in het lokaal dienstencentrum ‘De Schakel’. Alle inlichtingen bij: Cassiers Seniorenzorg vzw
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 Vrije tijd- en ontspanningsmogelijkheden
11
Inkomen PENSIOEN Pensioen voor werknemers en zelfstandigen Wanneer op pensioen? Het rustpensioen gaat normaal in de eerste van de maand volgend op de datum van de aanvraag en ten vroegste op de leeftijd van 60 jaar.
Hoe en waar aanvragen? Het rustpensioen dient zowel voor werknemers als voor zelfstandigen aangevraagd te worden bij het gemeentebestuur, dienst bevolking. De aanvraag kan ten vroegste één jaar voor de gekozen ingangsdatum van je pensioen worden ingediend. Je brengt best je identiteitskaart en trouwboekje mee en een overzicht van je beroepsloopbaan (pensioenkaarten). Ben je niet in de mogelijkheid zelf een aanvraag in te dienen, dan kan je je laten vertegenwoordigen. De persoon die jou vertegenwoordigt moet meerderjarig zijn en houder van een volmacht die bij de aanvraag wordt gevoegd. Het is belangrijk om het officieel ontvangstbewijs van je aanvraag te bewaren.
Hoeveel pensioen? Het bedrag van jouw pensioen hangt af van je beroepsloopbaan, je lonen en jouw gezinstoestand. Formulieren om een pensioenschatting aan te vragen kan je bekomen bij de dienst bevolking van de gemeente. Deze stuur je volledig ingevuld naar :
✉ Infodienst Pensioenen, Postbus 175, 1000 Brussel Je kan eveneens bij jouw mutualiteit terecht om een schatting te laten maken van jouw pensioen, of om jouw pensioendossier op te stellen.
Als jouw overleden echtgeno(o)t(e) heeft gewerkt, jijzelf minstens 45 jaar oud bent en jouw huwelijk minstens één jaar heeft geduurd, open je een recht op een overlevingspensioen. Ook op jongere leeftijd kan je een ‘tijdelijk overlevingspensioen’ krijgen.
Inkomen
Overlevingspensioen voor werknemers en zelfstandigen.
12
Hiertoe moet voldaan worden aan één van volgende voorwaarden: • de weduwe of weduwnaar heeft minstens 1 kind ten laste • hij/zij is blijvend arbeidsongeschikt voor minstens 66% • de echtgenoot heeft minstens 20 jaar als ondergrondse mijnwerker gewerkt. Indien de echtgeno(o)t(e) nog niet gepensioneerd was, moet de aanvraag worden ingediend bij de dienst Bevolking op het Gemeentehuis. Indien de echtgeno(o)t(e) reeds gepensioneerd was, dient geen nieuwe aanvraag te gebeuren. De Rijksdienst voor Pensioenen wordt automatisch verwittigd van het overlijden.
Pensioen bij scheiding. Zowel bij feitelijke scheiding als bij scheiding van tafel en bed kan één van de echtgenoten eventueel aanspraak maken op een gedeelte van het gezinspensioen dat aan de andere echtgenoot wordt uitbetaald, van zodra die gerechtigd is op rustpensioen. Dit is belangrijk voor bijvoorbeeld de echtgenoot die geen beroepsactiviteit uitoefende, zoals huisvrouwen. Dit pensioen kan zoals een gewoon rustpensioen ten vroegste vanaf 60 jaar aangevraagd worden.
Pensioen voor overheidspersoneel Zowel voor mannen als voor vrouwen is de pensioenleeftijd voor vastbenoemde ambtenaren vastgesteld op 65 jaar, alhoewel ook hier uitzonderingen bestaan. De aanvraag van het (overlevings)pensioen moet gebeuren via de laatste werkgever. Bij het overlevingspensioen wordt geen leeftijdsvoorwaarde gesteld. In tegenstelling tot de reglementering bij werknemers en zelfstandigen bestaat na echtscheiding geen recht op pensioen op basis van de loopbaan van de gewezen echtgeno(o)t(e).
Werken in het buitenland
Inkomen
13
Wie gewerkt heeft als grens- en seizoenarbeider kan in ons land recht hebben op een Belgisch pensioen. De Rijksdienst voor Pensioenen maakt een fictieve berekening. Indien deze hoger uitvalt dan het buitenlandse pensioen, betaalt België een aanvulling op dat pensioen.
Inkomensgarantie voor ouderen (I.G.O.) De inkomensgarantie voor ouderen is een nieuwe term en zal de regeling gewaarborgd inkomen voor bejaarden vervangen. Het is een uitkering die tot doel heeft financiële hulp te bieden aan bejaarde personen die niet over voldoende financiële middelen beschikken. Als je samenwoont met één of meer personen ontvang je het basisbedrag van 188.864 Bef [4.681,81 €] per jaar. Woon je alleen dan ontvang je het verhoogde bedrag van 283.296 Bef [7.022,72 €] per jaar. De vereiste leeftijd om dit voordeel te bekomen is gelijk voor mannen en vrouwen: 62 jaar vanaf 01/06/01, 63 jaar vanaf 01/01/03, 64 jaar vanaf 01/01/06 en op 65 jaar met ingang van 01/01/09. Als je een pensioenaanvraag hebt ingediend, geldt die als I.G.O.-aanvraag. Als je geen pensioenaanvraag hebt ingediend, kan de aanvraag steeds gebeuren via de dienst bevolking van het gemeentebestuur. Ontvang je reeds een pensioen, een tegemoetkoming aan gehandicapten of het bestaansminimum dan hoef je niets te doen. Zodra je de vereiste leeftijd hebt bereikt, wordt het recht op de I.G.O. van ambtswege onderzocht. Bij het onderzoek houdt men rekening met volgende inkomsten: • 90% van het pensioenbedrag • onroerende goederen met een kadastraal inkomen (K.I.) hoger dan 30.000 Bef [743,68 €] • roerende kapitalen (vrijstelling van 250.107 Bef [6.200 €]) • afstand van onroerende goederen Voor alle inlichtingen en informatie: 1 Dienst bevolking van het gemeentebestuur 2 Sociale dienst OCMW 3 Gewestelijk bureau West-Vlaanderen
✉ Torhoutsesteenweg 281, 8200 Sint Andries-Brugge ✆ 050/40 62 60
Een pensioen als werknemer of als zelfstandige kan nooit samen genoten worden met sociale vergoedingen. Dit zijn: werkloosheidsvergoeding, brugpensioen, vergoeding wegens ziekte of invaliditeit, vergoeding wegens loopbaanonderbreking, of wegens verminderde arbeidsprestaties.
Inkomen
Genot van sociale uitkeringen
14
Werken als gepensioneerde De gepensioneerde mag een beroepsbezigheid uitoefenen mits deze voorafgaandelijk wordt aangegeven aan de instelling die het pensioen uitbetaalt. Tevens dient de gepensioneerde zijn werkgever in kennis te stellen van het feit dat hij een pensioen geniet. Voor deze aangiften zijn bij de gemeente speciale formulieren te verkrijgen. Wanneer de bruto-inkomsten van de beroepsarbeid van de gepensioneerde onder bepaalde inkomensgrenzen blijven, heeft dat geen enkele invloed op zijn pensioen. Deze inkomensgrenzen volgen hierna en zijn op jaarbasis. Voor een werknemer vertegenwoordigen deze bedragen het brutoinkomen, voor een zelfstandige bezigheid het netto-inkomen.
Voor werknemers • met kinderlast: 440.270 Bef [10.914 €] • zonder kinderlast: 293.513 Bef [7.276 €]
Voor zelfstandigen • met kinderlast: 352.215 Bef [8.731,18 €] • zonder kinderlast: 234.810 Bef [5.820,79 €] Voor de weduwen en weduwnaars, jonger dan 65 jaar en gerechtigd op een overlevingspensioen, liggen de grenzen hoger:
Als werknemer • met kinderlast: 733.783 Bef [18.190 €] • zonder kinderlast: 587.026 Bef [14.552 €]
Als zelfstandige • met kinderlast: 587.024 Bef [14.551,94 €] • zonder kinderlast: 469.619 Bef [11.641,55 €] (bedragen geldig op 01/01/01) Wanneer de toegelaten grens voor een kalenderjaar met 15% of meer wordt overschreden, wordt het pensioen voor het kalenderjaar volledig geschorst. Wanneer de toegelaten grens voor een kalenderjaar met minder dan 15% wordt overschreden, wordt het pensioen aangepast.
Inkomen
15
Uitbetaling pensioenen Voor werknemers en zelfstandigen gebeurt de betaling van het pensioen in de regel maandelijks door de Betaaldiensten van de Rijksdienst voor Pensioenen (Zuidertoren, Brussel). Voor ambtenaren betaalt het Ministerie van Financiën. De uitbetaling kan op twee wijzen gebeuren: • uitbetaling door middel van een postassignatie • uitbetaling door overschrijving op een persoonlijke rekening bij een financiële instelling (bestuur der postcheques, banken, kredietinstellingen of private spaarkassen)
Informatie, documentatie en hulp bij de pensioenaanvraag Werknemerspensioen alle inlichtingen en dossiersamenstelling: Rijksdienst voor pensioenen
✉ Torhoutsesteenweg 281, 8200 Brugge ✆ 050/40 62 60 open: 9u-12u en 13u30-16u. De R.V.P. geeft ook uitleg op het gemeentehuis van Diksmuide, elke 2de maandag van de maand, van 10u30 tot 12u. uitbetaling : Rijksdienst voor pensioenen
✉ Zuidertoren 5, 1060 Brussel ✆ 02/529 30 02 Pensioen zelfstandigen alle inlichtingen en dossiersamenstelling : Rijksinstituut voor de sociale zekerheid der zelfstandigen
✉ Abdijbekepark 2, 8200 St. Andries Brugge ✆ 050/39 26 26 Zitdagen in de sociale dienst op het gemeentehuis van Houthulst: elke 4de woensdag van de maand, van 11u tot 12u. Diksmuide: elke 2de maandag van de maand, van 11u tot 12u. uitbetaling : Rijksdienst voor pensioenen
Inkomen
✉ Zuidertoren 5, 1060 Brussel ✆ 02/529 30 02
16
Overheidspensioenen alle inlichtingen: Financiecentrum
✉ G. Vincke-Dujardinstraat 4, 8000 Brugge ✆ 050/32 91 11 dossiersamenstelling : Ministerie van financiën – Administratie der Pensioenen
✉ Financietoren bus 31, Kruidtuinlaan 50, 1010 Brussel ✆ 02/210 36 11 uitbetaling :
✉ C.D.V.U., Kunstlaan 30, 1040 Brussel ✆ 02/233 70 08 De Rijksdienst voor Pensioenen stelt volgende voorlichtingsbrochures te uwer beschikking: • Het rustpensioen voor werknemers. • Het overlevingspensioen voor werknemers. • Het gewaarborgd inkomen voor bejaarden. • De bijzondere regelingen voor mijnwerkers, zeevarenden, beroepsjournalisten en leden van het vliegend personeel van de burgerluchtvaart. • Werken en/of wonen in het buitenland. • Vrijwillige bijdragen in de pensioenregeling voor werknemers. • Het pensioen van de feitelijk en uit de echt gescheiden personen. • Basisbedragen en coëfficiënten in de regeling voor werknemers. Deze brochures zijn gratis te verkrijgen op het gemeentehuis. Behoudens bij voormelde diensten en de dienst pensioenen van de gemeente kan je ook terecht bij de pensioendiensten van de diverse ziekenfondsen. Vergeet jouw lidboekje, SIS-kaart en identiteitskaart niet. Pensioendienst Bond Moyson
✉ Terreststraat 5, 8650 Houthulst ✆ 051/70 12 21 Elke dinsdag van 14u tot 15u. Pensioendienst Christelijke Mutualiteit
✉ 24ste Liniestraat 4, 8650 Houthulst ✆ 051/70 07 66 elke 2de en 4de dinsdag van de maand van 13u tot 15u. Pensioendienst Westvlaams Liberaal Ziekenfonds
✉ Surmont de Volsberghestraat 48, 8900 Ieper ✆ 057/20 06 62 Inkomen
17
elke maandag van 9u tot 12 u
TEGEMOETKOMING AAN GEHANDICAPTE O F M I N D E R - VA L I D E S E N I O R E N De wet van 27.02.1987 onderscheidt drie tegemoetkomingen: • een inkomensvervangende tegemoetkoming • een integratietegemoetkoming • een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden. De inkomensvervangende en de integratietegemoetkoming worden toegekend aan gehandicapten die een aanvraag doen voor de leeftijd van 65 jaar. Is een tegemoetkoming eenmaal toegekend, dan blijft ze behouden na de leeftijd van 65 jaar. Wie na deze leeftijd zorgbehoevend of minder-valide wordt en voor het eerst een aanvraag doet, kan aanspraak maken op de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden.
De inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming. Een gehandicapte die 66% arbeidsongeschikt is, kan aanspraak maken op een inkomensvervangende tegemoetkoming. Indien de handicap een aanmerkelijke vermindering van de zelfredzaamheid met zich meebrengt, zodat de betrokkene een beroep moet doen op hulpmiddelen en/of andere personen, heeft hij bovendien recht op een integratietegemoetkoming, eventueel bovenop eerstgenoemde tegemoetkoming. De integratietegemoetkoming compenseert de moeilijkheden die men ondervindt bij het voldoen van de persoonlijke behoeften en bij deelname aan het sociale leven. De zelfredzaamheid wordt geëvalueerd aan de hand van zes criteria, namelijk de verplaatsingsmogelijkheden; • de mogelijkheid om voedsel te nuttigen of te bereiden; • de mogelijkheid om in te staan voor de persoonlijke hygiëne en om zich te kleden; • de mogelijkheid om de woning te onderhouden en om huishoudelijk werk te verrichten; • de mogelijkheid om te leven zonder toezicht, bewust te zijn van gevaar en gevaar te kunnen vermijden;
De graad van zelfredzaamheid wordt voor elk van deze zes criteria uitgedrukt in punten. De toegekende punten worden samengeteld.
Inkomen
• de mogelijkheid tot communicatie en sociaal contact.
18
Naargelang het totaal behoort de gehandicapte tot één van de vier categorieën waarbij met elke categorie een basisbedrag overeenstemt.
Actuele basisbedragen (01/06/01) INKOMENSVERVANGENDE TEGEMOETKOMING
• voor gerechtigden met personen ten laste: 355.142 Bef [8.803,74 e] per jaar • voor alleenstaanden: 266.354 Bef [6.602,74 €] per jaar • voor samenwonenden: 177.585 Bef [4.402,22 €] per jaar INTEGRATIETEGEMOETKOMING
• categorie • categorie • categorie • categorie
I (7-8 punten): 36.541 Bef [905,83 €] per jaar II (9-11 punten): 124.516 Bef [3.066,67 €] per jaar III (12-14 punten): 198.961 Bef [4.932,11 €] per jaar IV (15 punten of meer): 289.861 Bef [7.185,46 €] per jaar
VERREKENING VAN DE BESTAANSMIDDELEN.
De basisbedragen van de tegemoetkoming worden opgeteld en vervolgens verminderd met : • het gewaarborgd inkomen voor bejaarden • de belastbare inkomsten van de gehandicapte én van het ganse huishouden • de uitkeringen waarop de gehandicapte recht heeft.
De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden De tegemoetkoming voor hulp aan senioren is een financiële tussenkomst die verleend wordt aan personen ouder dan 65 jaar, die omwille van een handicap niet meer voldoende kunnen instaan voor zichzelf. In feite is het een verlengstuk van de integratietegemoetkoming voor personen bij wie de mindere zelfredzaamheid zich slechts manifesteert op latere leeftijd. De tegemoetkoming wordt slechts aan de minstbegoeden toegekend, en wordt daarom slechts verleend na een onderzoek van de bestaansmiddelen van de betrokkene.
Actuele bedragen (01/06/01) TEGEMOETKOMING VOOR HULP AAN BEJAARDEN
Inkomen
19
• categorie • categorie • categorie • categorie
I: 31.223 Bef [774,99 €] per jaar II: 119.187 Bef [2.954,57 €] per jaar III: 144.912 Bef [3.592,27 €] per jaar IV: 170.630 Bef [4.224,81 €] per jaar
• categorie V: 209.594 Bef [5.195,70 €] per jaar VERREKENING VAN DE BESTAANSMIDDELEN. Men heeft recht op een bedrag volgens de graad van verlies aan zelfredzaamheid. Van dat bedrag worden alle bestaansmiddelen afgetrokken. Dit gebeurt aan de hand van bepaalde berekeningsmethodes. Blijft er een positief saldo over, dan wordt dit uitgekeerd aan de betrokkene. Een gedeelte van de bestaansmiddelen wordt echter vrijgesteld; er wordt met andere woorden geen rekening mee gehouden. Dit gedeelte bedraagt voor een • gerechtigde met personen ten laste: 386.166 Bef [9.572,80 €] • alleenstaande: 290.799 Bef [7.208,72 €] • samenwonende: 193.084 Bef [4.786,43 €] Wanneer een gerechtigde in een psychiatrische instelling wordt opgenomen voor een periode langer dan drie maanden, dan wordt de vrijstelling voor alleenstaanden tot het tarief voor de samenwonenden teruggebracht. De reden hiervoor is dat een aantal verzorgingskosten door de instelling gedragen wordt. Voor gerechtigden met personen ten laste blijft de vrijstellingsgrens van inkomsten behouden.
Aanvraag De tegemoetkomingen worden aangevraagd op de dienst bevolking van de gemeente. Bij de aanvraag ontvangt men : • een bewijs van de ontvangst van de aanvraag • een formulier voor geneeskundig getuigschrift, in te vullen binnen de 30 dagen door een geneesheer naar keuze.
Medisch onderzoek Na de aanvraag volgt een medisch onderzoek door ofwel: • een geneesheer van de Medische Dienst van het Ministerie • een geneesheer-inspecteur van het R.I.Z.I.V. • een geneesheer, aangewezen door de minister.
Uitbetaling De tegemoetkomingen worden uitbetaald door het Ministerie van Financiën.
Inkomen
De aanvrager ontvangt hiertoe een uitnodiging.
20
Inlichtingen Voor informatie en deskundig advies kunt U steeds terecht bij : • de sociale dienst van het O.C.M.W. • de sociale dienst van jouww ziekenfonds • de handifoon: ✆ 02/548 08 10 (dit is een telefoonlijn voor uitsluitend vragen rond tegemoetkomingen voor gehandicapten ) • Het Ministerie van sociale zaken: Dienst gehandicapten
✉ Zwarte Lievevrouwstraat 3c, 1000 Brussel ✆ 02/509 81 11
INDIVIDUELE VERZEKERING
(LEVENSVERZEKERING)
Alle vormen van individuele levensverzekeringen komen in aanmerking voor het pensioensparen (zie verder). Een levensverzekering is een contract waarmee een verzekeraar er zich toe verbindt, tegen de betaling van een eenmalige premie of periodieke premies, aan de contractant of aan een door hem aangewezen derde, een bepaalde som uit te betalen wanneer de verzekerde overlijdt of na een overeengekomen periode nog in leven is. Opgelet : Als je ook maar één enkele maal een premie van jouw levensverzekeringscontract fiscaal hebt afgetrokken, word je er op belast bij de uitbetaling. Als je daarentegen nooit een premie fiscaal hebt afgetrokken, ontvang je na afloop van het contract het verzekerde kapitaal en de eventuele winstdeelneming zonder dat je daarop belastingen moet betalen.
EEN SPECIAAL SOORT LEVENSVERZEKERING: H E T A A N V U L L E N D P E N S I O E N V O O R Z E L F S TA N D I G E N
Inkomen
21
De wetgeving voorziet ten behoeve van zelfstandigen de mogelijkheid om voor zichzelf op vrijwillige basis een aanvullend pensioen te vormen. Een mogelijkheid die echter met heel wat voorwaarden, regels en voorschriften gepaard gaat. De zelfstandige bouwt dit extra pensioen op door bijkomende stortingen te verrichten bij de sociale verzekeringskas waarbij hij aangesloten is. Die kas kiest zelf een verzekeringsmaatschappij waaraan ze de premies doorstort, en de verzekeringsmaatschappij maakt voor de zelfstandige een contract van individuele levensverzekering op. Dit stelsel is strikt persoonlijk en staat in verhouding tot de omvang van de bijdragen. De zelfstandige zelf of
zijn echtgenote incasseert het gespaarde bedrag. De verzekeringsinstelling die jouw normale sociale bijdragen int, zal je alle nodige inlichtingen kunnen verschaffen in verband met de voorwaarden, de minimale en maximale bijdragen, de bijzondere bepalingen ...
LIJFRENTE Lijfrente speelt zich doorgaans af tussen een bejaarde (of een bejaard echtpaar), die een goed (meestal een huis of appartement) wil verkopen, en een jonger paar (of alleenstaande) dat dit goed wil verwerven. Een huis wordt bijvoorbeeld door een bejaarde verkocht tegen lijfrente, waardoor hij tot het einde van zijn leven een maandelijks inkomen hiervoor ontvangt. De bejaarde kan hierbij het vruchtgebruik behouden. In dit geval heeft de koper slechts de blote eigendom over het huis en zal hij pas het vruchtgebruik verwerven bij overlijden van de bejaarde. Voor een verkoop op lijfrente bestaan er talloze vormen, zodat de verkoop kan aangepast worden aan de specifieke behoeften van iedereen. Bij wie kan je terecht ? • Je kan in principe zelf verkopen of kopen. • Je kan ook werken via een notaris. Die is alleszins noodzakelijk voor het verlijden van de verkoopakte. • Tenslotte kan je ook terecht bij een immobiliënkantoor. Er bestaan immobiliënkantoren die min of meer gespecialiseerd zijn in dit soort verkoop.
P E N S I O E N S PA R E N
Inkomen
Iedere belastingsplichtige tussen 18 en 64 jaar kan in het raam van het pensioensparen een storting doen en die aftrekken van zijn belastbare inkomsten. Men kan er op drie manieren aan meedoen : • storten op een individuele spaarrekening • storten op een collectieve spaarrekening (de befaamde pensioenrekeningen) • een spaarverzekering onderschrijven bij een Belgische maatschappij.
22
Er moeten wel een reeks voorwaarden nageleefd worden: • de gestorte bedragen moeten belegd worden in een door de staat erkend ‘pensioenspaarsysteem’ • het contract moet ten minste 10 jaar duren. Uitzondering: wie tussen 60 en 65 jaar oud is, heeft recht op een contract dat slechts 5 jaar duurt. • elk gestort bedrag moet ten minste 5 jaar op de rekening blijven, behalve bij 60-plussers. • de uitbetaling van het kapitaal mag in principe maar vanaf 65 jaar, of op de normale leeftijd van de pensionering, of in de 5 jaar die voorafgaan, of nog bij het ingaan van het prepensioen. Uiteraard wordt het kapitaal ook uitbetaald bij vroegtijdig overlijden. Als aan die voorwaarden is voldaan, kan je van de fiscale voordelen genieten : jaarlijkse aftrek, matige belasting van het kapitaal bij de vervaldag en vrijstelling van de inkomsten uit de belegging ervan. Niemand kan weten hoe de fiscale wetgeving in de komende tientallen jaren zal evolueren of hoe de economie er zal gaan uitzien. Zeker is echter dat het pensioensparen een interessante belegging is en blijft, gezien het rendement. Welke formule kiezen? De voornaamste keuze is het al dan niet deelnemen aan pensioensparen, de keuze van de formule is minder belangrijk. We kunnen het als volgt samenvatten : • wie het hoogste rendement wil, zal opteren voor een pensioenfonds bij een bank, een spaarbank of een wisselagent. • wie niet van risico’s houdt, heeft er belang bij een beroep te doen op een verzekeraar.
ONVOLDOENDE INKOMSTEN Wanneer de bestaansmiddelen onvoldoende blijken, biedt het O.C.M.W. (in de mate van het noodzakelijke) geldelijke en materiële hulp. Info en aanvragen: O.C.M.W., sociale dienst Inkomen
23
✉ Vijverstraat 30, 8650 Houthulst ✆ 051/70 41 64
De ziekteverzekering MUTUALITEITEN Samen met de beslissing over jouw pensioen, ontvang je bovendien een attest in verband met de gezondheidszorgen. Dat attest overhandig je aan de mutualiteit om ze op de hoogte te brengen van jouw nieuw statuut van gepensioneerde. Als je in verschillende arbeidsstelsels gewerkt hebt, zal je verschillende attesten ontvangen. Kies dan voor het voordeligste stelsel, d.i. het algemeen stelsel van loontrekkenden en ambtenaren.
H E T A L G E M E E N S T E L S E L VA N LOONTREKKENDEN EN AMBTENAREN In principe wordt het grootste deel van de gezondheidszorgen volledig of gedeeltelijk terugbetaald. De wet geeft trouwens een uitgebreide opsomming van alle prestaties die voor ex-loontrekkenden en ex-ambtenaren terugbetaald worden.
Moet men nog bijdragen betalen? Er zijn twee mogelijkheden : • Jouw pensioen wordt uitbetaald op basis van een aantal werkjaren dat gelijk of hoger is dan het derde van een volledige loopbaan (42 jaar voor vrouwen en 45 jaar voor mannen). In dat geval behouden jij en de personen die je ten laste hebt alle voordelen van de ziekte- en invaliditeitsverzekering zonder bijdragen te betalen.
Ontvang je nog uitkeringen voor werkonbekwaamheid? De uitkering wordt niet meer uitbetaald vanaf de eerste dag van de maand die volgt op je 62ste of 65-ste verjaardag, naargelang je vrouw of man bent. Als je echter jouw pensionering uitstelt en dus blijft werken na je 62ste of 65ste, zal men de bijdragen verder afhouden van jouw loon. In geval van ziekte of ongeval, hebt je
De ziekteverzekering
• Jouw pensioen wordt uitbetaald op basis van een aantal werkjaren dat lager ligt dan een derde van een volledige loopbaan loopbaan (42 jaar voor vrouwen en 45 jaar voor mannen). In dat geval moet je een trimestriële bijdrage betalen om te genieten van een ziekteverzekering.
24
recht op het gewaarborgd inkomen dat jouw werkgever je, naargelang jouw statuut, 14 of 20 dagen lang uitbetaalt. Bij een ernstig ongeval of een slepende ziekte, zal je dus baat hebben bij een zo snel mogelijke pensionering. Als je van plan bent jouw pensioen uit te stellen, raden wij je aan toch een aanvraag in te dienen tegen de normale pensioenleeftijd. Bij de ontvangst van de beslissing kan je dan eventueel verklaren dat je niet verzaakt aan jouw beroepsbezigheid. Jouw dossier blijft dan open, maar als er iets mocht gebeuren, is het tenminste al klaar. Om jouw pensioen te ontvangen kan je dan het formulier insturen waarop je verklaart dat je aan jouw beroepsbezigheid verzaakt. Opgelet: als je na jouw pensionering nog werk verricht, gelden er andere regels in verband met uitkeringen : neem inlichtingen bij jouw mutualiteit.
H E T S T E L S E L D E R Z E L F S TA N D I G E N De lijst van prestaties die terugbetaald worden, is voor (ex-) zelfstandigen een stuk beperkter. Ze zijn in feite slechts verzekerd voor de grote risico’s, met name opname in een ziekenhuis. De (ex-)zelfstandigen hebben daarentegen geen enkel recht op terugbetaling van het ziekenfonds voor kleine risico’s. Zijn dus zelf te betalen: • raadplegingen van huisarts of specialist; • zorgen verstrekt door verpleegsters, kinesisten; • levering van prothesen, hoorapparaten of orthopedisch materieel; • farmaceutische producten die niet zijn toegediend tijdens een ziekenhuisopname. Als een (ex)zelfstandige dus wil gedekt zijn tegen kleine risico’s, dan moet hij een vrije aanvullende verzekering onderschrijven bij zijn ziekenfonds, uiteraard met betaling van individuele bijdragen. Door deze aanvullende bijdrage zal hij dezelfde terugbetalingen genieten als de verzekerden onder het algemeen stelsel. Opgelet: er is een leeftijdsgrens om je in te schrijven, neem inlichtingen bij jouw mutualiteit. De ziekteverzekering
25
DE VLAAMSE ZORGVERZEKERING Deze nieuwe verplichte verzekering gaat op 1 oktober 2001 van start. Iedereen die in Vlaanderen woont en ouder is dan 25 jaar is verplicht zich aan te sluiten bij een zorgkas opgericht door een ziekenfonds of een verzekeringsmaatschappij. Zeer zwaar zorgbehoevenden die thuis verzorgd worden, kunnen vanaf 1 oktober 2001 een aanvraag bij hun zorgkas indienen om een gedeeltelijke terugbetaling of vergoeding te verkrijgen voor niet-medische hulp. Volgende niet-medische kosten komen in aanmerking voor de zorgverzekering: 1 Mantelzorg: de hulp die familie of vrienden aan een zorgbehoevende bieden 2 Professionele thuiszorg: diensten voor gezinszorg, lokale dienstencentra, centra voor kortverblijf, dagverzorgingscentra, schoonmaakhulp, serviceflats, … 3 Producten: aankopen, huren of lenen van niet-medische producten 4 Professionele residentiële zorg: rusthuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen (vanaf 01/07/02) Op welk bedrag heb je recht als je in aanmerking komt voor een vergoeding of terugbetaling? 1 Mantelzorg (vanaf 01/01/02): 3.025 Bef [74,98 €] 2 Professionele thuiszorg en producten (vanaf 01/01/02): 3.429 Bef [85 €] 3 Combinatie van 1 en 2 (vanaf 01/01/02): 3.025 Bef [74,98 €] voor mantelzorg 2.017 Bef [50 €] voor professionele thuiszorg en producten 4 Professionele residentiële zorg (vanaf 01/07/02): 6.454 Bef [159,99 €] Voor inlichtingen en informatie: Sociale dienst OCMW 2 Uw ziekenfonds De ziekteverzekering
1
26
DE VOORKEURREGELING Deze regeling houdt in dat een aantal mensen recht hebben op een verhoogde tussenkomst voor gezondheidszorgen (dokterszorgen, medicatie, kiné, hospitalisatie...). Dat wil zeggen dat het remgeld wordt beperkt. Om recht te hebben op deze voorkeurregeling moet aan twee voorwaarden voldaan worden: • men moet weduw(e)naar, invalide RIZIV, gepensioneerde of wees zijn (W.I.G.W.); • het jaarlijks bruto belastbaar inkomen moet beneden een wettelijk vastgesteld grensbedrag liggen. De inkomensgrens per 01/06/001 is 484.007 Bef [11.998,22 €], verhoogd met 89.602 Bef [2.221,18 €] per persoon ten laste. De aanvraag moet ingediend worden (met de nodige bewijsstukken) bij het ziekenfonds.
DE SOCIALE FRANCHISE Deze franchiseregeling beoogt een sociale correctie voor die personen die veel remgelden betalen. Deze franchiseregeling houdt in dat het ziekenfonds aan bepaalde personen hun geneeskundige zorgen (met uitzondering van medicamenten) volledig terugbetaalt, van zodra ze tijdens een bepaald kalenderjaar 15.000 Bef [371,84 €] of meer aan remgelden hebben betaald. Deze personen zijn: • de W.I.G.W.’s met voorkeurregeling; • personen met recht op bestaansminimum of het gewaarborgd inkomen voor bejaarden; • personen die een tegemoetkoming voor gehandicapten ontvangen; • werklozen /bruggepensioneerden die reeds langer dan 6 maand werkloos/bruggepensioneerd zijn en bovendien gezinshoofd of alleenstaande zijn.
De ziekteverzekering
27
Dit plafond van 15.000 Bef [371,84 €] geldt voor het hele mutualistisch gezin, d.i. de rechthebbende samen met al de personen ten laste.
DE FISCALE FRANCHISE Deze franchiseregeling beoogt eveneens een sociale correctie voor die personen die veel remgelden betalen en niet in aanmerking komen voor de sociale franchise. Deze franchiseregeling houdt in dat alle remgelden die betaald worden boven het grensbedrag (afhankelijk van het bruto belastbaar inkomen = BBI) worden terugbetaald via de belastingen. • Als het BBI kleiner is dan 537.999 Bef [13.336,65 €] is het maximum zelf te betalen remgeld 15.000 Bef [371,84 €] • Als het BBI kleiner is dan 829.999 Bef [20.575,14 €] is het maximum zelf te betalen remgeld 20.000 Bef [495,79 €] • Als het BBI kleiner is dan 1.119.000 Bef [27.739,28 €] is het maximum zelf te betalen remgeld 30.000 Bef [743,68 €] • Als het BBI kleiner is dan 1.410.999 Bef [34.977,75 €] is het maximum zelf te betalen remgeld 40.000 Bef [991,57 €] • Als het BBI groter is dan 1.411.000 Bef [34.977,77 €] is het maximum zelf te betalen remgeld 50.000 Bef [1.239,47 €]
V O O R D E L E N B I N N E N H E T K A D E R VA N DE AANVULLENDE VERZEKERING VA N U W Z I E K E N F O N D S Sommige ziekenfondsen hebben nog een aantal specifieke premies of tussenkomsten voor hun leden. Vraag daarover de nodige informatie in jouw ziekenfonds.
NUTTIGE ADRESSEN Bond Moyson
✉ Terreststraat 7, 8650 Houthulst ✆ 051/70 12 21 Christelijke Mutualiteit
✉ 24e Liniestraat 4, 8650 Houthulst ✆ 051/70 07 66 ✉ J. Mahieustraat 25-27, 8800 Roeselare ✆ 051/21 18 40 West-Vlaams Liberaal Ziekenfonds
✉ Jonkershovestraat 32, 8650 Houthulst ✆ 051/70 45 26
De ziekteverzekering
Verbond van Ambachten en Neringen
28
Sociale voordelen VRIJSTELLING KIJK- EN LUISTERGELD Deze vrijstelling wordt toegekend indien de personen met een invaliditeitsgraad van minimum 80% (oorlogsinvaliden 50%) een officieel attest kunnen voorleggen. Voor zwaar gebrekkigen volstaat een medisch getuigschrift waarop staat dat de persoon niet in de mogelijkheid verkeert de woning te verlaten zonder hulp van derden. Info en aanvraagformulieren te bekomen bij 1 de sociale dienst van het O.C.M.W. van Houthulst
✉ Vijverstraat 30, 8650 Houthulst ✆ 051/70 41 64 2
dienst Kijk- en Luistergeld, afdeling vrijstellingen
✉ Bauwensplaats 13, 9300 Aalst ✆ 053/72 22 11 Vanaf 01/01/02 wordt de aanslag kijk- en luistergeld afgeschaft.
S O C I A A L T E L E F O O N TA R I E F Het sociaal telefoontarief omvat volgende voordelen: • lagere aansluitingskosten • een vermindering van 50% op het abonnementsgeld • 250 Bef [6,19 €] (exclusief BTW ) gratis gesprekken per factuur van 2 maanden
Voorwaarden:
Sociale voordelen
29
• personen ouder dan 65 jaar die ten hoogste met 2 personen samenwonen, die ofwel ten volle 60 jaar zijn ofwel leerplichtige kinderen en/of kleinkinderen ofwel (klein)kinderen die minstens 66% gehandicapt zijn • ten minste 66% gehandicapt en ten volle 18 jaar zijn, alleen wonen of samenwonen met ten hoogste 2 personen, hetzij met bloed- of aanverwanten van de eerste of de tweede graad; • het bruto-inkomen van de begunstigde, samen met het brutoinkomen van de personen die met hem samenwonen, mag niet hoger zijn dan 484.007 Bef [11.998,22 €], verhoogd met 89.602 Bef [2.221,18 €] per bijwonende persoon. Deze bedragen worden aangepast aan de index.
Inlichtingen en aanvraagformulieren te bekomen bij : 1 2 3
de sociale dienst van het O.C.M.W. Belgacom ✉ H. Consciencestraat 3, 8800 Roeselare Teleboetiek Belgacom ✆ 0800-22800 (gratis nummer)
TEGEMOETKOMING IN SOMMIGE KOSTEN VA N T E L E F O O N , P E R S O N E N A L A R M T O E S T E L EN DEUROPENER Deze provinciale tegemoetkoming wordt verleend aan bejaarden die de leeftijd van 80 jaar bereikt hebben of aan personen, al dan niet hoogbejaard, die wegens hun bestendige fysische of mentale toestand niet in staat zijn zich te behelpen in geval van een noodsituatie. De tegemoetkoming kan bestaan uit : • aansluitings- en abonnementskosten van een telefoon; • aankoopkosten van een draadloos telefoontoestel (max. 6.000 Bef [148,74 €]) • abonnementskosten van een personenalarmtoestel (beperkt tot 500 Bef [12,39 €]/maand). Aanvraagformulieren te bekomen bij de sociale dienst van het OCMW.
Dit tarief is van toepassing voor personen die elektriciteit (laagspanning) of gas voor huishoudelijk verbruik afnemen en die genieten van : • een bestaansminimum toegekend door het O.C.M.W. • een gewaarborgd inkomen voor bejaarden. Ieder jaar stuurt de Rijksdienst voor Pensioenen begin maart automatisch een attest op • een invaliditeitsuitkering (65% arbeidsongeschikt) • een inkomensvervangende tegemoetkoming • een integratietegemoetkoming, cat. 2,3 of 4 • een tegemoetkoming hulp aan bejaarden Het attest bij bovenvermelde tegemoetkomingen bestaat uit een kopie van de betaalstrook, waarop “S. Teg.Gehandicapt” als mededeling vermeld staat.
Sociale voordelen
SPECIFIEK SOCIAAL ELEKTRICITEITSE N G A S TA R I E F
30
Opgelet: Ieder jaar opnieuw dien je een attest op te sturen voor 31 december, zodat het specifiek sociaal tarief kan toegepast worden op de jaarlijkse afrekening op het einde van het jaar. De attesten dienen verstuurd naar: Electrabel-Gaselwest,
✉ Dikkebusseweg 17, 8900 Ieper ✆ 078/35 35 35
VERMINDERING KABELDISTRIBUTIE Met een kopie van de vrijstelling van Kijk- en Luistergeld kan een vermindering tot 50% op de abonnementsprijs voor de kabeldistributie bekomen worden. De aanvraag richt je aan :
✉ Electrabel, Dikkebusseweg 17, 8900 Ieper ✆ 078/35 35 35
V R I J S T E L L I N G VA N D E I N V E R K E E R S T E L L I N G S TA K S E N VA N D E VERKEERSBELASTING OP AUTOVOERTUIGEN Volgende personen worden vrijgesteld van verkeersbelasting: • blinden • verlamden aan/amputaties van de bovenste ledematen • gehandicapten met minstens 50% invaliditeit aan de onderste ledematen • militaire en burgerlijke oorlogsinvaliden (min. 60% gehandicapt). De aanvraag moet gebeuren voor de aankoop van een auto. De wagen moet ingeschreven worden op naam van de invalide of op naam van de wettelijk vertegenwoordiger. Bovendien mag de wagen enkel gebruikt worden voor persoonlijk vervoer van de invalide, d.w.z. hij dient altijd aanwezig te zijn als chauffeur of als passagier. Aanvraag en info : 1 sociale dienst O.C.M.W. 2 Ministerie van Financiën, Gewestelijke Directie Sociale voordelen
31
✉ G. Vincke-Dujardinstraat 4, 8000 Brugge
V R I J S T E L L I N G VA N B T W O P D E V E R K O O P P R I J S VA N A U T O V O E R T U I G E N Een gehandicapte betaalt bij aankoop van een auto die uitsluitend bestemd is voor zijn persoonlijk vervoer geen BTW. Deze tussenkomst is van toepassing op de personen reeds vermeld bij de vrijstelling van de verkeersbelasting. De personen die werden vrijgesteld van het betalen van de BTW hebben recht op een verlaagd BTW-tarief (6 % ) voor het onderhoud van de wagen, aankoop van onderdelen en uurloon. Aanvraag en info : 1 sociale dienst O.C.M.W. 2 BTW-kantoor
✉ Woumenweg 49, 8600 Diksmuide ✆ 051/50 19 43
PA R K E E R K A A R T
De parkeerkaart wordt uitgereikt aan : • personen met een blijvende invaliditeit van tenminste 80% • personen met een blijvende invaliditeit van tenminste 50% aan de onderste ledematen • personen met een blijvende vermindering van de graad van zelfredzaamheid van tenminste 12 punten of een tegemoetkoming hulp aan ouderen • verlamden aan de bovenste ledematen of amputatie van de bovenste ledematen • burgerlijke en militaire oorlogsinvaliden met ten minste 50% invaliditeit.
Sociale voordelen
De parkeerkaart geeft aan gehandicapten de gelegenheid om voor onbeperkte duur te parkeren (op plaatsen waar anders de parkeertijd beperkt is) of om te parkeren op de daarvoor speciaal voorziene parkingplaatsen. Opgelet : de parkeerkaart stelt de gehandicapte niet vrij van betalen. De parkeerkaart is strikt persoonlijk. De kaart mag slechts gebruikt worden wanneer de titularis vervoerd wordt in het voertuig dat geparkeerd wordt of wanneer hij het voertuig zelf bestuurt. De oude parkeerkaarten (bruin en afgeleverd door het vroegere Rijksfonds ) blijven 10 jaar geldig en dit uiterlijk tot eind 31/07/2001. De blauwe kaarten (afgeleverd sinds juli 1991 ) blijven geldig tot de vervaldatum vermeld op de kaart. Vanaf 1 januari 2000 worden de nieuwe ‘Europese parkeerkaarten’ (met foto) afgeleverd.
32
Aanvraagformulieren en info: 1 sociale dienst O.C.M.W. Houthulst 2 gemeentehuis 3 mutualiteit dienst maatschappelijk werk 4 Ministerie van Sociale Zaken, dienst Gehandicaptenbeleid
✉ Zwarte Lievevrouwstraat 3C, 1000 Brussel ✆ 02/509 81 11 Voor burgerlijke en militaire oorlogsinvaliden dient de aanvraag respectievelijk te gebeuren bij: 1 Ministerie van Sociale Zaken Volksgezondheid en Leefmilieu, Dienst Oorlogsslachtoffers
✉ Luchtscheepvaartsquare 31, 1070 Brussel ✆ 02/522 78 60 2
Ministerie van Financiën – Bestuur der pensioenen
✉ Jan Jacobsplein 10, 1000 Brussel ✆ 02/511 59 00
VERMINDERING ONROERENDE VOORHEFFING Deze tussenkomst wordt toegekend aan: • de belastingsplichtige die de woning volledig betrekt en het totaal van alle kadastrale inkomens van de in Vlaanderen gelegen eigendommen kleiner of gelijk is aan 30 .000 frank • oorlogsinvaliden • personen met 66% invaliditeit vastgesteld voor de leeftijd van 65 jaar • personen met minimum 2 kinderen met recht op kinderbijslag (een gehandicapt kind telt mee voor twee kinderen ) Opgelet: de vermindering van de onroerende voorheffing geldt zowel voor de eigenaar als voor de huurder. Aanvraag en info : 1 sociale dienst O.C.M.W. 2 mutualiteit, dienst maatschappelijk werk 3 gemeentebestuur 4 dienst ‘onroerende voorheffing’
✉ Postbus 500, 9300 Aalst ✆ 053/ 72 23 70
Sociale voordelen
33
Ve r v o e r NMBS Ve r m i n d e r i n g e n • Mensen die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming van de ziekte -en invaliditeitsverzekering en hun personen ten laste kunnen een reductiekaart bekomen die recht geeft op 50% van de volle prijs voor enkele biljetten 2de klasse, voor het binnenlands verkeer. Om deze reductiekaart te bekomen, moet je een aanvraagformulier (te verkrijgen in het station of bij jouw ziekenfonds ) invullen en afgeven in het station. • Visueel gehandicapten (minstens 90%) kunnen een nationale verminderingskaart bekomen voor het gemeenschappelijk vervoer (trein, tram, bus - 2de klasse). Deze kaart geeft recht op gratis vervoer voor visueel gehandicapten (niet voor de begeleider!) en voor de geleidehond. De aanvraag formulieren zijn te verkrijgen bij de gemeente en de NMBS (station). • Zwaar gehandicapten, zijnde personen die het gebruik van beide armen of benen definitief verloren hebben, kunnen een aanvraag indienen om met een begeleider te reizen, mits aankoop van slechts één biljet (in plaats van twee). De aanvraag dient te gebeuren bij de stationschef.
Bijzondere voorrangskaart voor het bezetten van een zitplaats in de treinen
✉ Ravensteinstraat 60, bus 30, 1000 Brussel
Ve r v o e r
Hiermee zijn bejaarde of gehandicapte personen zeker dat zij een zitplaats hebben in de trein. In iedere wagon zijn er namelijk plaatsen voorzien voor houders van een dergelijke kaart. Je kan deze bijzondere voorrangskaart op het volgende adres schriftelijk bekomen: NMBS – departement personenvervoer (bureau 50.114B)
34
Bij deze aanvraag dient een onafgestempelde spoorwegzegel van 100 Bef [2,47 €] gevoegd (te bekomen in elk station). Het gewestelijk geneeskundig centrum van de NMBS roept de betrokkene op voor een medisch onderzoek. Er zijn geen specifieke medische eisen. De dokter van de NMBS oordeelt over de noodzaak.
Rail Europe Senior (RES)-kaart De 60-plussers die graag internationaal reizen, kunnen dat met de RES- kaart. Hiermee krijg je 30% korting op internationale biljetten. De kaart kost 800 Bef [19,83 €] per jaar, en is geldig in 21 Europese landen.
De Golden Rail-pas Ook in het binnenland kan de 60-plusser voordeliger sporen. Met de Golden Rail-pas kan hij zes enkele ritten maken tussen twee Belgische stations in eerste klasse en dit voor de prijs van 1800 Bef [44,62 €]. Deze pas is niet op naam, zodat kinderen onder de 12 jaar of vrienden van 55 en ouder eveneens gebruik kunnen maken van jouw Golden-Rail-pas.
Te n s l o t t e De Belgische Spoorwegen gaan er prat op voor gehandicapten een eigen service te ontplooien : reizen met begeleider, toegang tot dienstliften en -gangen, rolstoelen + begeleiding, invalidenbruggen ...
DE LIJN De Lijnkaart %
Ve r v o e r
35
Rechthebbende op de verhoogde tegemoetkoming van de ziekte -en invaliditeitsverzekering en hun personen ten laste kunnen een reductiekaart bekomen die hen recht geeft op een vermindering bij aankoop van een lijnkaart. Om deze reductiekaart te bekomen moet je een aanvraagformulier (te verkrijgen in het station of uw ziekenfonds) invullen en afgeven in het station, samen met een attest van uw ziekenfonds.
De kaart voor de begeleider Bij De Lijn kunnen de gehandicapten die niet in staat zijn alleen te reizen de ‘kaart voor begeleider’ gratis bekomen. De persoon die hen vergezelt, kan met deze kaart gratis met tram en bus reizen. Info en aanvragen: De Lijn West-Vlaanderen
✉ Nieuwpoortsesteenweg 110, 8400 Oostende ✆ 059/56 53 02 Ve r m i n d e r i n g s k a a r t g e p e n s i o n e e r d e n Gerechtigden op het gewaarborgd inkomen voor bejaarden, hun samenwonende echtgeno(o)t(e) en de inwonende schoolgaande kinderen kunnen via het OCMW een vervoersgarantiekaart verkrijgen waarmee je maar 20 frank hoeft te betalen voor een enkele rit met de bus of met de tram.
Gratis reizen Mensen die de leeftijd van 65 jaar bereikt hebben, krijgen via de De Lijn automatisch een buskaart waarmee je gratis kan reizen.
SPECIAAL VERVOER VOOR MINDER-MOBIELEN Verschillende minder-mobielencentrales staan onder bepaalde voorwaarden in voor het vervoer van personen met verplaatsingsproblemen. Dit zijn personen die om één of andere reden minder-mobiel zijn, dus niet noodzakelijk minder-valide. Informeer hierover bij het dienstencentrum ‘De Schakel’
✉ 7e Geniestraat 3, Houthulst ✆ 051/70 81 90
Ve r v o e r
of bij jouw mutualiteit.
36
Dienstverlening WA R M E M A A LT I J D E N Een lijst van traiteurdiensten die warme maaltijden aan huis leveren, is op de sociale dienst van het O.C.M.W. beschikbaar. De prijzen variëren tussen 150 Bef [3,71 €] en 175 Bef [4,33 €] per maaltijd. Ook Cassiers Seniorenzorg en Merkem Seniorenzorg bieden de mogelijkheid tot het afhalen van de maaltijd tegen 150 Bef [3,71 €] (soep + hoofdgerecht) en 200 Bef [4,95 €] (soep, hoofdgerecht, drank en dessert). Wie niet graag alleen eet, kan ook als senior een middagmaal nemen in de rusthuizen op de gemeente. Men eet samen met de bewoners in de eetzaal van het rusthuis. Wie dit wenst kan hiervoor afgehaald worden met de minibus van het dienstencentrum De Schakel. Men kan ook terecht in het dienstencentrum van Diksmuide. (prijs: 200 fr. voor niet-inwoners van Diksmuide) Aanvragen : 1
sociale dienst O.C.M.W.
2
VZW Cassiers Seniorenzorg
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 3
VZW Merkem Senoirenzorg
✉ Kouterstraat 46, 8650 Houthulst ✆ 051/54.45.30 4
dienstencentrum De Schakel
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 5
dienstencentrum Ten Patershove
✉ Maria Doolaeghestraat 2a, 8600 Diksmuide ✆ 051/50 54 50
BOODSCHAPPENDIENST Dienstverlening
37
Verschillende mutualiteiten organiseren een boodschappendienst, waarbij beroep gedaan wordt op vrijwilligers. Informeer hierover bij jouw mutualiteit.
Vanaf september 2001 start het dienstencentrum De Schakel met een boodschappendienst. Informatie en inlichtingen: dienstencentrum De Schakel
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90
POETSDIENST Het O.C.M.W. heeft 12 poetsvrouwen in dienst. De poetsvrouw komt 1 dag per week aan huis. De prijs is afhankelijk van het inkomen en varieert van 125 Bef [3,09 €] tot 250 Bef [6,19 €]/ uur. Ook de mutualiteiten verzorgen een poetsdienst. Daarnaast kan ook beroep gedaan worden op de PWA-dienst van de gemeente. Aanvragen: sociale dienst O.C.M.W., mutualiteiten PWA-dienst gemeentebestuur.
GEZINS- EN BEJAARDENHULP Gezins- en bejaardenhulp is ruimer dan poetsdienst. Naast poetsen mag de bejaardenhelpster ook koken, wassen, boodschappen doen, enz. Een aanvraag voor bejaardenhulp en alle verdere inlichtingen, kan je bekomen bij de volgende diensten: 1 Familiehulp
✉ Kanunnik Dr. L. Colensstraat 7, 8400 Oostende ✆ 059/55 25 91 2
Familiezorg
✉ Wilgendijk 33, 8600 Diksmuide ✆ 051/50 22 33 3
Gezinshulp in Ambachten en Neringen V.A.N.
✉ J. Mahieustraat 25-27, 8800 Roeselare ✆ 051/21 18 40 4
Solidariteit voor het gezin
✉ H.Horiestraat 12, 8800 Roeselare ✆ 051/25 18 04 5
Thuiszorgagentschap Bond Moyson
✉ 8400 Oostende ✆ 059/55 16 16
De meeste mutualiteiten hebben een eigen uitleendienst. De leden kunnen er de hulpmiddelen gratis ontlenen. De belangrijkste hulpmiddelen zijn: krukken, loophulp, rolwagen, ziekenhuisbed, bedtafel, hometrainer, enz. Soms moet je om hygiënische redenen de hulpmiddelen aankopen. De mutualiteiten voorzien een belangrijke financiële
Dienstverlening
U I T L E N E N O F A A N K O O P VA N H U L P M I D D E L E N
38
tussenkomst. We denken hierbij aan een toiletstoel, matras en verzorgingsmateriaal tegen doorligwonden, incontinentiemateriaal, enz. Vraag inlichtingen bij je mutualiteit. In het dienstencentrum De Schakel kun je buiten de kantooruren van de mutualiteiten eveneens hulpmiddelen ontlenen (krukken, rolwagen en loopkaders ). Informatie: dienstencentrum De Schakel
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90
PERSONENALARMTOESTEL Met een personenalarmtoestel kan je op een eenvoudige en snelle manier dag en nacht hulp van derden inroepen. Het is een kleine zender die de bejaarde bij zich draagt en die draadloos met zijn telefoontoestel verbonden is. Eén signaal van het zendertje volstaat om de telefoon automatisch in werking te stellen. Het O.C.M.W. beschikt over een aantal toestellen, en ook sommige mutualiteiten stellen deze ter beschikking. De kostprijs bedraagt 700 bef [17,35 €] per maand. Daarvan kan 500 Bef [12,39 €] per maand teruggekregen worden mits aanvraag aan de provincie. Een personenalarmtoestel hoeft dus slechts 200 Bef [4,95 €] per maand te kosten. Daarnaast verkopen sommige privé-verzekeringsinstellingen een noodoproepsysteem. Aanvragen, inlichtingen en hulp bij de aanvraag tot tegemoetkoming van de provincie : • sociale dienst O.C.M.W. • mutualiteit
KLUSJESDIENSTEN
Dienstverlening
39
Sommige mutualiteiten hebben een klusjesdienst. Kleine klusjes zoals een lekkende kraan herstellen, schilderen van ramen, de tuin omspitten, enz. kunnen voor bejaarden onoverkomelijk zijn. Meestal wordt een bijdrage gevraagd die aangepast is aan het inkomen. Aanvragen en inlichtingen: mutualiteiten. Ook via het Plaatselijk WerkgelegenheidsAgentschap (PWA) kan je bepaalde werkzaamheden laten uitvoeren. Je betaalt hiervoor 250 Bef [6,18 €] per uur. De bijdrage is fiscaal aftrekbaar.
Gebruikers die geen belastingen betalen, betalen slechts 200 Bef [4,96 €] per uur. De toegelaten werkzaamheden zijn: thuishulp met huishoudelijk karakter (wassen, strijken, koken, klein naaiwerk, poetsen, kleine herstellings- en onderhoudswerken, bewaken en verzorgen van kleine huisdieren tijdens afwezigheid van de eigenaars,...), hulp voor klein tuinonderhoud, hulp voor bewaking of begeleiding van zieken en kinderen (oppas, vergezellen bij een doktersraadpleging, boodschappen doen, ...), hulp voor het verrichten van administratieve formaliteiten. Aanvragen en inlichtingen: gemeentehuis: PWA-beambte ma.| di. | do. | vrij.: van 9u tot 11u30 en wo.: van 14u tot 17u.
THUISVERPLEGING Wanneer je medische verzorging of hulp bij de hygiënische verzorging nodig hebt, kan je beroep doen op de thuisverpleging. Dat kan via : 1 Wit-Gele Kruis
✉ Grauwe Broedersstraat 40, B23, 8600 Diksmuide ✆ 051/50 12 52 2
Solidariteit voor het Gezin
✉ J. Mahieustraat 33, 8800 Roeselare ✆ 051/25 18 04 3
V.A.N.
✉ J. Mahieustraat 25-27, 8800 Roeselare ✆ 051/21 18 40 4
Thuiszorgagentschap Bond Moyson
✉ Prinses Stefanieplein 19, 8400 Oostende ✆ 059/55.16.16 Je kan ook beroep doen op de zelfstandige thuisverpleegkundigen die actief zijn binnen de gemeente. (zie Gouden Gids of brandweerkalender).
Als lid van een mutualiteit kan je onder bepaalde voorwaarden de kosten van het vervoer met een ziekenwagen beperkt houden. Dan komt jouw mutualiteit financieel tussen. Sommige mutualiteiten beschikken voor hun leden over eigen vervoerdiensten voor hun leden. Vraag hieromtrent inlichtingen bij je mutualiteit.
Dienstverlening
ZIEKENVERVOER
40
Z I E K E N O P PA S D I E N S T Sommige mutualiteiten beschikken over een ziekenoppasdienst. Deze vrijwilligers brengen regelmatig een bezoekje om met de zieke een praatje te maken of om eens een uurtje voor de zieke te zorgen, wanneer de verzorger een boodschap doet, enz. Ook kleine klusjes, zoals grasmaaien, verzorgen van planten en dieren tijdens een opname in een ziekenhuis, enz. kunnen door vrijwilligers opgeknapt worden. Informeer hiervoor bij uw mutualiteit. Andere mogelijkheden : 1 Familiezorg
✉ Dek. Debrouwerstraat 4, 8900 Ieper ✆ 057/20 12 14 2
Familiehulp
✉ Kanunnik Dr. L. Colensstraat 7, 8400 Oostende ✆ 059/ 55 40 51 3
Solidariteit voor het gezin
✉ H. Horiestraat 12, 8800 Roeselare ✆ 051/25 18 04 4
Thuiszorgagentschap Bond Moyson
✉ Prinses Stefanieplein 19, 8400 Oostende ✆ 059/55 16 16
MOGELIJKHEID TOT HET NEMEN VA N E E N B A D De rusthuizen Cassiers Seniorenzorg en Merkem Seniorenzorg bieden de mogelijkheid tot het nemen van een bad. Zij zijn hiervoor modern en degelijk uitgerust, en beschikken over deskundig personeel. Aanvragen en inlichtingen : 1 VZW Cassiers Seniorenzorg
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 2
VZW Merkem Senoirenzorg
✉ Kouterstraat 46, 8650 Houthulst ✆ 051/54 45 30 Ook het dienstencentrum Ten Patershove te Diksmuide biedt deze mogelijkheid.
✉ Maria Doolaeghestraat 2a, 8600 Diksmuide ✆ 051/50 54 50 Dienstverlening
41
Zelfstandig wonen INDIVIDUELE HUURSUBSIDIE EN I N S TA L L AT I E P R E M I E De 65-plusser kan een aanzienlijke tussenkomst genieten in de huurprijs van de woning indien hij een onaangepaste woning verlaat en naar een aangepaste omgeving verhuist. Een woning kan als onaangepast beschouwd worden: • wegens de ligging (te ver van de dorpskern) • wegens de slechte toestand van het huis • wanneer de woning niet voldoet aan de fysische noden van de bewoner. Evenwel dient er een verband te bestaan tussen enerzijds de graad van lichamelijke ongeschiktheid of mobiliteit en anderzijds de onaangepastheid van de woning. Ook het inkomen speelt een rol: het gezamenlijk inkomen van de aanvrager en zijn gezinsleden mag niet hoger zijn dan 521.000 Bef [12.915,25 €] (bedrag geldig op 01/07/2000), verhoogd met 40.000 Bef [991,57 €] per persoon ten laste. Bovendien mag je als aanvrager geen huis in eigendom of in vruchtgebruik hebben en mag je geen woning gehad hebben tijdens de twee jaar die aan de verhuizing voorafgingen. De huursubsidie bedraagt maximum 5.000 Bef [123,95 €] per maand. De installatiepremie bedraagt minimum 10.000 Bef [247,89 €] per maand en maximum 30.000 Bef [743,68 €] per maand. Info en aanvraagformulieren : sociale dienst van het O.C.M.W. 2 het gemeentehuis, technische dienst 3 mutualiteit dienst maatschappelijk werk 4 Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling ROHM - Huisvesting
✉ Werkhuisstraat 9, 8000 Brugge ✆ 050/44 29 03 In opdracht van de Vlaamse Minister van Leefmilieu en Huisvesting werd de brochure ‘Premies en Toelagen van het Vlaamse Gewest’ uitgegeven, verkrijgbaar bij het gemeentebestuur.
Zelfstandig wonen
1
42
A A N PA S S I N G S - E N V E R B E T E R I N G S P R E M I E VOOR WONINGEN Deze premies gelden voor 60-plussers en gehandicapten. Het netto-belastbaar inkomen van twee jaar vóór de aanvraag mag niet hoger zijn dan 780.000 Bef [19.335,69 €], vermeerderd met 40.000 Bef [991,57 €] per persoon ten laste. Het geïndexeerd kadastraal inkomen mag niet hoger liggen dan 45.000 Bef [1.115,52 €]. Je dient jouw aanvraag in nadat de werken werden uitgevoerd. Voor de aanpassingspremie moeten de verbouwingswerken tegemoetkomen aan de lichamelijke ongeschiktheid van de bejaarde of gehandicapte. De kostprijs van deze werken moet minstens 50.000 Bef [1.239,47 €] bedragen. Op dat bedrag wordt een tegemoetkoming van 50% terugbetaald met een maximum van 50.000 Bef [1.239,47 €]. Voor de verbeteringspremie moet de woning gebouwd zijn vóór 1972. De verbeteringswerken moeten een vernieuwing zijn van het dak, de ramen, het sanitair of de elektrische installatie. Informatie en aanvraagformulieren te verkrijgen bij : • sociale dienst OCMW • gemeentebestuur, technische dienst • Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling ROHM - Huisvesting
✉ Werkhuisstraat 9, 8000 Brugge ✆ 050/44 29 03
V E R M I N D E R I N G VA N B T W Voor verbeterings- of aanpassingswerken aan een woning van meer dan 15 jaar oud, geldt een lager BTW-tarief van 6 procent, indien de werken uitgevoerd worden door een geregistreerd aannemer.
DE PROVINCIALE A A N PA S S I N G S - E N V E R B E T E R I N G S P R E M I E Zelfstandig wonen
43
Ook de provincie kent een premie toe aan bejaarden en gehandicapten die aanpassings -en verbeteringswerken aan hun woning laten uitvoeren. Tenminste één aanvrager dient 60 jaar te zijn. De woning kan door de bejaarde(n) betrokken zijn ingevolge eigendom of huurovereenkomst. Je dient je aanvraag in voor het starten van de werken.
De aanpassingspremie wordt toegekend voor werken met als doel de woning geschikt te maken aan de leefsituatie van de bejaarde of gehandicapte. De werken dienen voltooid te worden binnen de 3 jaar na datum aanvraag. Het bedrag van de premie is vastgesteld op 50 procent van de kostprijs der uitgevoerde werken of installaties, doch is beperkt tot 60.000 Bef [148,74 €]. De verbeteringspremie wordt enkel toegekend voor 4 categorieën van werken: het verbeteren van de stabiliteit en structuur van de woning, het efficiënt bestrijden van vochtproblemen, grondige electriciteitswerken en voor sanitaire installaties. De werken dienen voltooid te worden binnen de 5 jaar na datum aanvraag. Het bedrag van de premie is vastgesteld op 50 procent van de kostprijs van de werken met een maximum van 120.000 Bef [2.974,72 €] en een minimum van 20.000 Bef [495,79 €]. Aanvraagformulieren en inlichtingen te bekomen : Provincie West-Vlaanderen provinciehuis ‘Boeverbos’ – dienst welzijn
✉ Koning Leopold III laan 41, 8200 Sint-Andries ✆ 050/40 33 11
SOCIALE HUURWONINGEN Wie een aangepaste seniorenwoning wil huren, kan een aanvraag richten tot een sociale bouwmaatschappij. Hou er wel rekening mee dat de wachtlijsten lang kunnen zijn. Teken dus vroegtijdig in. Tevens zijn er bepaalde voorwaarden aan verbonden (inkomen, geen eigendom bezitten, …). De maatschappijen met bejaardenwoningen op de gemeente zijn: 1
De Mandel
✉ Botermarkt 30, 8800 Roeselare ✆ 051/20 12 83 elke voormiddag 6 woningen in de Klaproosstraat te Merkem en 4 woningen in de Korte -en Smallestraat, die zullen afgewerkt zijn eind 2001.
Ons Onderdak
✉ Hovellandlaan 1, 8900 Ieper ✆ 057/21 92 20 dinsdag- en donderdagvoormiddag vrijdag van 16u15 tot 18u30. 5 woningen in de Vinkeniersstraat te Jonkershove.
Zelfstandig wonen
2
44
Als thuis wonen moeilijker wordt THUISZORGPREMIE Sommigen hebben de mogelijkheid in te wonen bij familieleden en zich door hen te laten verzorgen. Voor degenen die een hulpbehoevende persoon thuis verzorgen verleent het O.C.M.W. van Houthulst sinds 01/12/97 een toelage voor thuiszorg. De premie bedraagt 5.000 Bef [123,95 €] per jaar voor één bejaarde en 7.500 Bef [185,92 €] per jaar voor twee bejaarden. Enkele van de voorwaarden zijn: • de hulpbehoevende moet ouder, grootouder of schoonouder van de zorgverstrekker zijn; ook de relatie tussen hulpbehoevende en zorgverstrekker kan ook onder echtparen aanvaard worden. • de hulpbehoevende moet 65 jaar zijn en op hetzelfde adres gedomicilieerd zijn als de zorgverstrekker gedurende minimum één maand voorafgaand aan de aanvraag • de hulpbehoevende moet minder vermogend zijn: maximum inkomen alleenstaande: 33.294 Bef [825,34 €] per maand, maximum inkomen bejaard gezin: 44.392 Bef [1.100,45 €] per maand. Aanvraag en inlichtingen : sociale dienst O.C.M.W.. Ook sommige mutualiteiten voorzien een financiële ondersteuning aan langdurig thuisverzorgde zieken. Vraag hierover inlichtingen bij je mutualiteit.
Als thuis wonen moeilijker wordt
45
S E R V I C E F L AT S Residentie De Oude Hulst, ✉ Terreststraat 4C, 8650 Houthulst omvat 22 serviceflats voor senioren (alleenstaanden of koppels), die de leeftijd van 60 jaar hebben bereikt en die valide of semivalide zijn. De flats bestaan uit een volledig ingerichte keuken, woonkamer, slaapkamer voor 2 personen, badkamer met lavabo en douche (met zitstoel), en een berging. De flats zijn toegankelijk voor rolstoelgebruikers. De residentie is via een gang rechtstreeks verbonden met het rust- en verzorgingstehuis Cassiers. Via het oproepsysteem, dat geïnstalleerd is in de woonkamer, de slaapkamer en de badkamer van de flat, kan de bewoner 24u op 24 beroep doen op de verpleegkundige dienst van het rusthuis. Bijkomende aangeboden diensten: • maaltijden • thuisverpleging • administratieve en sociale begeleiding • klusjesdienst • bemiddeling en administratieve bijstand voor het verkrijgen van thuiszorgondersteunende diensten, hulpmiddelen, toelevering van geneesmiddelen, haartooi, manicure en pedicure • mogelijkheid tot deelname aan de georganiseerde animatie-activiteiten en eucharistievieringen Er is gemeenschappelijk gebruik mogelijk van: 2 ontmoetingsruimtes met keukenhoek (bijv. voor familiefeesten, kaarten, ...), het zonneterras, wasserette met wasmachine en droogkast, fietsenberging en de tuin.
Aanvragen en inlichtingen : VZW Woon-en Zorgcentrum Cassiers
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 In 2001 start de bouw van 17 serviceflats in Merkem. De voorwaarden zullen dezelfde zijn als deze voor residentie De Oude Hulst. Info: VZW Merkem Seniorenzorg
✉ Kouterstraat 46, 8650 Houthulst ✆ 051/54 45 30
Als thuis wonen moeilijker wordt
De kostprijs van de flat bedraagt 520 Bef [12,89 €] per dag. In de prijs zijn waterverbruik, verzekeringen, onderhoud van de gemeenschappelijke ruimtes, elektriciteitsverbruik in de gemeenschappelijke ruimtes inbegrepen.
46
KORTVERBLIJF De plaatselijke rusthuizen bieden de mogelijkheid tot de opvang van bejaarden voor een beperkte periode. Dit kan nodig zijn bijvoorbeeld bij afwezigheid van de thuisverzorgers (vakantie), bij acute afwezigheid van de partner of gewoon tijdens de weekends.
Prijs: • VZW Woon -en Zorgcentrum Cassiers Centrum voor kortverblijf: 1440 Bef [35,70 €] per dag • VZW Merkem seniorenzorg: dezelfde prijs als voor een rusthuisopname (zie verder ) Aanvragen en inlichtingen : VZW Woon-en Zorgcentrum Cassiers
1
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 2
VZW Merkem Seniorenzorg
✉ Kouterstraat 46, 8650 Houthulst ✆ 051/54 45 30 Soms komt de mutualiteit tussen in de kosten van kortverblijf. Raadpleeg hierover jouw mutualiteit.
R E VA L I D E R E N D V E R B L I J F Dit is een tijdelijke opname tijdens een herstelperiode of na een ziekenhuisopname. De prijs bedraagt dezelfde als voor een rusthuisopname (zie verder).
NACHTVERBLIJF Als thuis wonen moeilijker wordt
47
Dit betekent dat de bejaarde overdag thuis blijft wonen, maar de nacht gaat doorbrengen in het rusthuis. Informatie en aanvraag : 1 VZW Woon-en Zorgcentrum Cassiers
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 2
VZW Merkem Seniorenzorg
✉ Kouterstraat 46, 8650 Houthulst ✆ 051/54 45 30
DAGVERZORGINGSCENTRUM Hierbij wordt de mogelijkheid geboden om één of meerdere keren per week de dag door te brengen in het rusthuis. De bejaarde wordt dus ‘s morgens thuis opgehaald en gaat ‘s avonds terug naar zijn woning. Het vervoer wordt georganiseerd door familieleden of door het centrum zelf. Het dagverzorgingscentrum biedt aangepaste verzorging met ruime aandacht voor de basishygiëne (wekelijks toilet, intiem toilet), aangepaste opvang, deelname aan animatie-activiteiten, aanbod van warme maaltijden en koffie in de namiddag. De mutualiteiten voorzien in een financiële tussenkomst. Aanvraag en inlichtingen : • VZW Cassiers Seniorenzorg – Dagverzorgingscentrum De Corver
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90
Als thuis wonen moeilijker wordt
De basisdagprijs bedraagt 300 Bef [7,44 €] (verzorging, middagmaal en animatie inbegrepen) De gebruikers kunnen afgehaald worden en thuisgebracht worden met de minibus van het Woon -en Zorgcentrum Cassiers. De bejaarden die in Houthulst of de deelgemeenten wonen betalen 50 Bef [1,24 €] per rit.
48
Als thuis wonen niet meer gaat: de rusthuizen DE RUSTHUIZEN Rust- en verzorgingstehuis: CASSIERS ✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 Het rust -en verzorgingstehuis Cassiers biedt plaats aan 100 bewoners, die evenwel valide, semi-valide tot zwaar zorgbehoevende kunnen zijn. 29 plaatsen hebben een bijzondere erkenning als RVT-bedden voor de opvang van zwaar zorgbehoevende bejaarden. Binnen het rust -en verzorgingstehuis is er een afzonderlijke afdeling ‘De twee linden’ van 34 woongelegenheden voor de opvang en de speciale begeleiding van dementerende bejaarden. De andere valide en minder-valide bewoners verblijven in de 66 woongelegenheden van de afdeling ‘Watervliet’. Het RVT beschikt over 94 éénpersoonskamers verdeeld over de twee afdelingen en drie tweepersoonskamers voor echtparen op de afdeling ‘Watervliet’. Iedere kamer is reeds deels bemeubeld (tafel, stoelen, zetel, hoog-laagbed, …) en is steeds voorzien van een badkamer. Het meubilair kan naar keuze nog aangevuld worden met eigen spullen.
De prijzen : Als thuis wonen niet meer gaat: de rusthuizen
49
• 1440 Bef [35,7 €] per dag voor een éénpersoonskamer • korting van 135 Bef [3,35 €] per dag en per persoon voor een tweepersoonskamer • korting van 210 Bef [5,21 €] per dag en per persoon voor een echtparenkamer • korting van 75 Bef [1,86 €] per dag en per persoon wanneer twee of meer personen van hetzelfde gezin in het RVT verblijven • 20 procent vermindering vanaf de achtste dag afwezigheid Deze prijs is inclusief: verzorging en verzorgingsmateriaal, incontinentiemateriaal, maaltijden, voorzieningen (verwarming, onderhoud, elekticiteit en
water ), animatie-activiteiten, kinesitherapie, het wassen van het bedlinnen en de TV-aansluitingskosten
Dienstverlening: verzorging en verpleging door gekwalificeerd personeel, maaltijden (dieetmaaltijden : naar keuze op de kamer of in de dagzaal ), animatie-activiteiten, pastorale activiteiten (begeleid door EH A. Pecceu, aalmoezenier ), pedicure, manicure, kinesitherapie, wasserij, kapster, administratieve begeleiding, onderhoud van de kamer.
Algemene ruimtes: cafetaria voor bewoners en bezoek, dagzalen voor gemeenschappelijke maaltijden, zithoeken, kinesitherapielokaal, ergotherapielokaal, verpleeglokalen, 6 badkamers (uitgerust met 5 hoog-laag baden en 1 hydrosound bad), kapel, kapsalon, wasserij, keuken, technische dienst, administratieve dienst, snoezelbadkamer, rondom het rusthuis is er een volledig ingerichte tuin.
Rust -en verzorgingstehuis MERKEM SENIORENZORG ✉ Kouterstraat 46, 8650 Houthulst - Merkem ✆ 051/54 45 30 Ook hier kunnen zowel valide, semi-valide, zwaar zorgbehoevende als dementerende bejaarden een onderkomen vinden. Het rust -en verzorgingstehuis biedt plaats aan 92 bewoners.
De prijzen: • eenpersoonskamer zonder toilet: 1.270 Bef [31,48 €] per dag • tweepersoonskamer met toilet: 1.150 Bef [28,51 €] per dag • tweepersoonskamer zonder toilet: 1.000 Bef [24,79 €] per dag -20% vermindering vanaf de 8ste dag afwezigheid In de prijzen zijn inbegrepen: verzorging en verzorgingsmateriaal, maaltijden of dieetmaaltijden, verblijf op de kamer (verwarming, electriciteit, water, onderhoud), animatieactiviteiten, incontinentiemateriaal, aansluitingskosten TV.
Als thuis wonen niet meer gaat: de rusthuizen
• eenpersoonskamer met toilet: 1.320 Bef [32,72 €] per dag
50
Dienstverlening: verzorging en verpleging door gekwalificeerd personeel, maaltijden (dieetmaaltijden : naar keuze op de kamer of in de dagzaal ), animatie-activiteiten, pastorale activiteiten (begeleid door EH Louwagie, aalmoezenier ), pedicure, manicure, kinesitherapie, wasserij (extra bij te betalen), kapster, administratieve begeleiding, onderhoud van de kamer.
Indeling rusthuis: cafetaria voor bezoekers, dagverblijf voor dementerende bejaarden, zithoeken, verpleeglokaal, badkamers (met o.a. hoog-laag bad), kapel, technische dienst, administratieve dienst, binnen- en buitentuin
Andere rusthuizen Uiteraard staat het iedereen vrij een rusthuis naar keuze uit te zoeken. Je bent zeker niet gebonden aan de keuzes binnen het grondgebied van de gemeente.
B O R G S T E L L I N G E N : D E R O L VA N H E T O C M W BIJ DE OPNAME IN EEN RUSTHUIS
Als thuis wonen niet meer gaat: de rusthuizen
51
Het O.C.M.W. kan steeds aangesproken worden voor tussenkomsten in de verblijfskosten van een rusthuis, voor personen die over onvoldoende middelen beschikken om de kosten zelf te betalen. Het laatste privé-adres van de bejaarde, vóór de opname, bepaalt welk O.C.M.W. dient tussen te komen. Een bejaarde die gedomicilieerd is te Houthulst vóór zijn opname in een rusthuis, zal dus het O.C.M.W. van Houthulst als onderstandsdomicilie hebben, ongeacht of hij verhuist naar een rusthuis binnen de gemeente of buiten de gemeente. Elk O.C.M.W. bepaalt zelf hoe het de borgstellingen regelt. Voor het O.C.M.W. van Houthulst gelden de volgende regels:
1
Aanvraag tot plaatsing op de wachtlijst. De Houthulstse rusthuizen verwittigen bij iedere aanvraag tot plaatsing op de wachtlijst de sociale dienst van het O.C.M.W.. Zo oefent het O.C.M.W. een controlefunctie uit op de wachtlijst, wordt er over gewaakt dat de inwoners van Houthulst wel degelijk
voorrang krijgen, en kan tijdig het nodige onderzoek gestart worden.
2
De borgstelling Voor de opname wordt aan het O.C.M.W. van herkomst (in dit geval Houthulst), een borgstelling gevraagd. Dit betekent dat het O.C.M.W. verklaart bij te springen in de verblijfskosten, indien deze om de een of andere reden door de bejaarde zelf niet meer betaald worden. Uiteraard wordt hier niet lichtzinnig borg getekend, maar wordt dit steeds voorafgegaan aan een financieel onderzoek.
Het financieel onderzoek • De bejaarde beschikt over een eigendom: de borgstelling wordt onmiddellijk verleend aan het rusthuis. Er wordt steeds door het O.C.M.W. een hypotheek genomen op het eigendom. Deze hypotheek heeft geen enkel negatief gevolg voor de eigenaar, zolang de verblijfskosten betaald worden. De eigenaar kan steeds de woning verkopen of verhuren. Slechts indien het O.C.M.W. dient tussen te komen in de verblijfskosten, kan het deze kosten verhalen op het eigendom. Dit gebeurt steeds in overleg met de bejaarde en de familieleden, en meestal pas na het overlijden van de bejaarde. • De bejaarde beschikt over geen eigendom, maar wel over financiële middelen (spaargelden): Vóór de opname wordt door de sociale dienst van het O.C.M.W. een inventaris opgemaakt van de financiële middelen. Daarna wordt de borgstelling aan het rusthuis verleend. Op deze manier kan het O.C.M.W. zich er van vergewissen dat de spaargelden wel degelijk gebruikt worden voor de betaling van de verblijfskosten van het rusthuis. Indien de spaargelden volledig uitgeput zijn, begint het O.C.M.W. tussen te komen in de verblijfskosten. Op dit ogenblik voert de sociale dienst van het O.C.M.W. een onderzoek uit naar de onderhoudsplicht. Opgelet: er kunnen geen spaargelden opzij gezet worden voor de bekostiging van de begrafenis. Hiervoor bestaat een aparte regeling. (zie verder: begrafenis van behoeftige personen) • De bejaarde beschikt over geen eigendom en geen spaargelden: De bejaarde dient een verklaring te ondertekenen dat hij niets
Als thuis wonen niet meer gaat: de rusthuizen
3
52
anders bezit dan hetgeen werd aangegeven. De sociale dienst van het O.C.M.W. voert een onderzoek uit naar de onderhoudsplicht. Daarna wordt de borgstelling verleend aan het rusthuis. Opgelet: indien een bejaarde of zijn familieleden niet meewerkt aan het onderzoek, kan dit leiden tot een uitstel van de opname, waardoor de eerstvolgende van de wachtlijst voorrang krijgt.
4
De onderhoudsplicht Indien het O.C.M.W. tussenkomt in de verblijfskosten en er is geen eigendom, wordt steeds een onderzoek naar de onderhoudsplicht verricht. Dit houdt in dat aan de kinderen van de bejaarde de laatste berekeningsnota van de personenbelastingen opgevraagd wordt. Het netto-belastbaar inkomen wordt dan getoetst aan de provinciale schalen voor terugvordering van onderhoudsplichtigen. De minimum inkomensgrens bedraagt 549.120 Bef [13.612,33 €] per jaar, vermeerderd met 96.096 Bef [2.382,16 €] per persoon ten laste. Dit betekent dat kinderen met een inkomen dat lager ligt dan deze grens, niet dienen tussen te komen in de oplegkosten. Een voorbeeld: een gezin zonder kinderen ten laste met een gezamenlijk netto-belastbaar inkomen van 950.665 Bef [23.566,37 €] per jaar, dient 890 Bef [22,06 €] per maand tussen te komen in de oplegkosten. Bovendien wordt ook nog rekening gehouden met het kindsdeel. Een kind dient nooit meer te betalen dan de oplegkost gedeeld door het aantal kinderen.
Als thuis wonen niet meer gaat: de rusthuizen
53
Een voorbeeld: De oplegkost bedraagt voor een bepaalde maand 5.000 Bef [123,95 €], en er zijn 5 kinderen. Eén kind dient volgens de schalen 1.310 Bef [32,47 €] per maand bij te dragen. Als we echter de oplegkost delen door het aantal kinderen, bedraagt het kindsdeel 1.000 Bef [24,79 €] (5.000 Bef [123,95 €]: 5). Dit kind zal bijgevolg slechts 1.000 Bef [24,79 €] hoeven te betalen.
Voor meer informatie: sociale dienst O.C.M.W..
Palliatieve zorgen PA L L I AT I E V E T H U I S Z O R G Palliatieve thuiszorg wil aan zwaar zieke patiënten, die thuis worden verzorgd, ondersteuning bieden. Het is de bedoeling om de stervende mens met een ‘mantel van zorgen’ te omringen, om zijn laatste levensmaanden zo comfortabel mogelijk te laten verlopen. Palliatieve thuiszorg zorgt voor aangepast materiaal voor geneesheer en verzorger, zorgt voor vrijwilligers om de familie te ondersteunen en helpt de zorgverlening tussen gezin en hulpverleners te coördineren. Door die ondersteuning is het mogelijk om in verbondenheid afscheid te nemen van het leven. Voor meer informatie of wanneer je je wenst als vrijwilliger in te zetten, kan je terecht bij: Palliatieve Zorgen Westhoek – Oostende
✉ Lekedorpsstraat 70, 8600 Diksmuide ✆ 051/51 13 63
PA L L I AT I E F V E R B L I J F I N E E N R U S T H U I S Indien de mantelzorg (de zorg verleend door familie, buren, vrijwilligers en dergelijke) ontoereikend is, kan een palliatief verblijf in één van de rusthuizen uitkomst bieden. De rusthuizen beschikken over speciaal opgeleid personeel om de stervende met de beste zorgen te omringen. Informatie: 1 VZW Cassiers Seniorenzorg
✉ 7e Geniestraat 3, 8650 Houthulst ✆ 051/70 81 90 VZW Merkem Seniorenzorg
✉ Kouterstraat 46, 8650 Houthulst ✉ 051/54 45 30
Palliatieve zorgen
2
54
Overlijden AANGIFTE BIJ OVERLIJDEN Wanneer iemand overlijdt, moet dat eerst en vooral aangegeven worden bij de ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de gemeente, waar het overlijden plaatsvond. Voor een gewone aangifte volstaat een voorgedrukt attest, dat werd ingevuld door een geneesheer. De aangifte dient te gebeuren in het bijzijn van twee getuigen. In de praktijk wordt de aangifte meestal door de begrafenisondernemer gedaan. De aangifte dient zo vlug mogelijk te gebeuren. Wat moet je meebrengen naar de dienst ‘Burgerlijke Stand’ van het gemeentehuis? • identiteitskaart van de overledene • eventueel het trouwboekje • het getuigschrift van overlijden, opgesteld en ondertekend door een geneesheer • het rijbewijs van de overledene. Na aangifte zal de dienst ‘Burgerlijke Stand’ enkele uittreksels uit de overlijdensakte opmaken, nodig voor o.a. mutualiteit, werkgever, aanvraag overlevingspensioen, enz.
R E G E L I N G B E G R A F E N I S O F C R E M AT I E De gemeente, waar de aangifte van het overlijden werd gedaan, moet toelating geven om het lichaam te laten vervoeren, te laten begraven of te cremeren. De begrafenis heeft plaats ten minste 5 dagen na het overlijden.
Overlijden
55
Bij crematie dient bij de aangifte van het overlijden een aanvraag tot cremeren en een medisch attest van de behandelende geneesheer te worden gevoegd. De crematie kan gebeuren in Brugge. De as kan op de strooiweide van het gemeentelijk kerkhof verstrooid worden, in het columbarium bijgezet worden of thuis bewaard worden. Meestal wordt de begrafenis volledig geregeld door een begrafenisondernemer.
Reeds bij leven kan je schriftelijk te kennen geven of je wenst begraven of gecremeerd te worden. Formulieren hiervoor zijn te verkrijgen op het gemeentehuis.
De prijzen van de grafconcessies in de gemeente bedragen: KERKHOF KLERKEN:
• 20.000 Bef [495,79 €] voor een perceel van twee vierkante meter voor het begraven in een grafkelder • 20.000 Bef [495,79 €] voor een nis voor twee asurnen. De concessie wordt verleend voor de duur van 30 jaar. BEGRAAFPLAATS “TER RUSTE” HOUTHULST.
• 20.000 Bef [495,79 €] voor een perceel van 2,10 vierkante meter voor het begraven in een grafkelder • 20.000 Bef [495,79 €] voor een nis voor twee asurnen • Niet-inwoners van Houthulst= bedrag x 2 De concessie wordt verleend voor de duur van 30 jaar
Prijs grafkelders: VOLLEDIG ONDERGRONDS GEPLAATSTE GRAFKELDER
• voor één persoon: 11.000 Bef [272,68 €] • voor twee personen: 16.000 Bef [396,63 €] • voor drie personen: 33.000 Bef [818,05 €] IN DE BERM GEPLAATSTE GRAFKELDER
• voor één persoon: 18.500 Bef [458,6 €] • voor twee personen: 37.000 Bef [917,21 €] • Niet-inwoners van Houthulst= bedrag x 2
Overlijden
Dit kan eveneens aangevraagd worden in het gemeentehuis, dienst ‘Burgerlijke Stand’. Indien de overledene begraven zal worden in een andere gemeente, dan moet dat met de gemeente, waar de overledene woonde, worden afgesproken.
56
HET LICHAAM TER BESCHIKKING STELLEN VA N D E W E T E N S C H A P Iedereen kan na zijn dood zijn lichaam afstaan voor wetenschappelijk onderzoek. Hiertoe is wel een schriftelijke wilsbeschikking nodig die, al dan niet bij een notaris opgemaakt, eigenhandig geschreven, gedateerd en ondertekend is. Vanzelfsprekend staat op het testament vermeld aan welke medische faculteit het lichaam wordt afgestaan (Antwerpen, Brussel, Gent of Leuven).
O R G A A N D O N AT I E Iedereen heeft het recht om na zijn overlijden te bepalen wat er met zijn lichaam zal gebeuren. Men kan het wegschenken ten voordele van de wetenschap of men kan beslissen één of meerdere organen af te staan voor transplantatie. De huidige wetgeving gaat er van uit dat iedereen die zich vooraf niet heeft verzet, bereid is organen af te staan. Na overlijden kunnen dan organen en weefsels, bestemd voor transplantatie, weggenomen worden. Verzet aantekenen kan gebeuren via een formulier, dat te bekomen is op het gemeentehuis.
B E G R A F E N I S VA N B E H O E F T I G E P E R S O N E N Het O.C.M.W. van Houthulst staat in voor de begrafenis van behoeftige personen, verblijvende op de gemeente. De begrafenis wordt dan onder strikte voorwaarden door het O.C.M.W. geregeld. Uiteraard is de familie steeds vrij om zelf in te staan voor de begrafenis, mits zij zelf de kosten dragen.
Overlijden
57
Een combinatie is niet mogelijk: of de familie regelt en betaalt alles zelf of het O.C.M.W. neemt dit voor zijn rekening. Indien de familie een daad stelt die hiermee niet overeenstemt (bijv. de organisatie van een maaltijd), zal zij de volledige begrafeniskosten moeten dragen. Daar het O.C.M.W. afspraken heeft met begrafenisondernemers, is ook de keuze van begrafenisondernemer niet vrij. Indien een tussenkomst van het O.C.M.W. gewenst is, moet dus in eerste instantie contact opgenomen worden met de sociale dienst van het O.C.M.W. Voor bewoners van de rusthuizen die ten laste zijn van het
O.C.M.W., geldt dezelfde regeling. De begrafenis van behoeftige personen omvat alle essentiële basiselementen: zijnde de lijkkist, het vervoer, de kerkdienst, het drukwerk, de grafdelving en de mogelijkheid tot crematie. Informatie en aanvragen: sociale dienst O.C.M.W..
FINANCIËLE REGELINGEN Bank of spaarkas Het is aangewezen de bank of spaarkas van het overlijden zo vlug mogelijk te verwittigen. De gelden van de overledene worden immers onmiddellijk geblokkeerd. De begrafeniskosten worden bij voorrang door de bank vereffend. Om de rest van de sommen te kunnen innen, is een erfrechtverklaring of een akte van bekendheid nodig. De erfrechtverklaring vermeldt al de erfgenamen en wordt door de dienst “Burgerlijke Stand” van de gemeente afgegeven voor gelden tot 30.000 frank en door het Vredegerecht of notaris voor hogere bedragen.
Ziekteverzekering Met het originele bewijs van betaling van de begrafenisondernemer, een overlijdensakte en het lidboekje van de overledene, kan je bij de mutualiteit een begrafenisvergoeding ontvangen. Bij het ontvangen van de begrafenisvergoeding, kan je je met het lidboekje van de overleden echtgeno(o)t(e) laten inschrijven als weduw(e)(naar). Eventueel kan je dan genieten van de voordeliger W.I.G.W.regeling. (zie ziekteverzekering).
Indien de overledene gepensioneerd was, verwittigt de bevolkingsdienst van de gemeente de pensioenkas, die op haar beurt ambtshalve het overlevingspensioen regelt. Opgelet: indien de overledene een buitenlands pensioen genoot, moet men zelf de uitbetalingsinstelling van het overlijden op de hoogte stellen.
Overlijden
Pensioenen, renten en tegemoetkomingen
58
Het pensioenbedrag voor de maand van het overlijden wordt nog enkel van ambtswege uitbetaald aan de echtgeno(o)t(e) die met de gerechtigde samenleefde op het ogenblik van het overlijden. De pensioendienst van de gemeente vult het betreffende aanvraagformulier in. Indien de overledene geen rustpensioen genoot, moet de weduw(e)(naar) binnen de twaalf maanden het overlevingspensioen op het gemeentebestuur aanvragen. Wanneer de uitbetaling van het pensioen op zich laat wachten, waardoor je in financiële moeilijkheden komt, kan je terugbetaalbare voorschotten aanvragen bij de sociale dienst van het O.C.M.W. Wanneer de overledene een rente of tegemoetkoming genoot (als oorlogsslachtoffer, als slachtoffer van een arbeidsongeval of als mindervalide), moeten de betrokken diensten verwittigd worden door middel van een overlijdensakte.
T E S TA M E N T E N N A L AT E N S C H A P De wet bepaalt heel strikt dat bepaalde erfgenamen niet kunnen onterfd worden: kinderen (bij overlijden: de kleinkinderen), ouders, grootouders en echtgenoot. Zij hebben recht op een voorbehouden gedeelte. Naast de verdere verdeling van geld en goederen kunnen in een testament heel wat wensen opgenomen worden. Zo kan je bijvoorbeeld bepalen hoe de begrafenis moet geregeld worden. We onderscheiden 2 soorten testamenten:
Het eigenhandig geschreven testament: Dit is de gemakkelijkste manier en het kost niets. Het dient ondertekend en van datum voorzien te worden. Een eigenhandig testament kan echter gemakkelijk verdwijnen of door de belanghebbenden vernietigd worden. Om dit te voorkomen geef je best het testament in bewaring bij een notaris.
Het openbaar testament: Overlijden
59
Dit wordt opgemaakt door een notaris, die je laatste wil opschrijft, voorleest en tekent. De verdeling van de erfenis gebeurt door de notaris. Wanneer er geen onroerende goederen zijn en je met alle andere
rechthebbenden overeenkomt, volstaat een geschrift in evenveel exemplaren als er erfgenamen zijn. Alle erfgenamen moeten dit geschrift voor akkoord ondertekenen. Een erfenis die meer schulden heeft dan baten, hoef je niet te aanvaarden en kan je verwerpen. Voor meer informatie: • een notaris naar keuze (zie Gouden Gids of www.notaris.be) • de Koninklijke Federatie van Notarissen (elke maandag)
✉ Bergstraat 32, 1000 Brussel ✆ 02/505 08 61
NUTTIGE INLICHTINGEN Men mag zeker niet vergeten het overlijden kenbaar te maken bij: • de verzekeringsmaatschappijen (brand, auto, familiale, levensverzekering) • de redactie van tijdschriften of dagbladen • indien huurder van een sociale woning? de bouwmaatschappij (herziening huurprijs).
Overlijden
Het gemeentebestuur verwittigt automatisch Belgacom, de belastingsdiensten, de Dienst Kijk- en Luistergeld en de mutualiteit.
60
Va r i a HUWELIJKSJUBILEA Wanneer jullie je huwelijksjubileum van 50, 60, 65 of 70 jaar of meer gaan vieren, nodigt het gemeentebestuur je uit voor een receptie op het gemeentehuis. Het gemeentebestuur voorziet in een attentie.
HONDERD JAAR Wie zijn 100ste verjaardag viert, wordt ook gefeliciteerd door het gemeentebestuur. Je wordt eveneens een receptie aangeboden en je krijgt een attentie. De receptie kan op het gemeentehuis plaatshebben of bij de 100-jarige thuis.
Va r i a
61
Interessante websites C U LT U U R Bibliotheken: www.bib.vlaanderen.be KBG: www.kbg.be
GEZONDHEIDSZORG Aidsteam: www.aidsteam.be Aidstelefoon: www.aidstelefoon.be H I V - Ve r e n i g i n g : www.hiv-vereniging.be Liberale Mutualiteit - Vlaams Gewest: www.lmvlg.be Christelijke Mutualiteit: www.cm.be Socialististische Mutualiteit: www.socmut.be Vlaams Neutraal Ziekenfonds: www.vnz.be Vlaams Fonds voor sociale integratie van personen met een handicap: www.vlafo.be
Federale Diensten voor Geestelijke Gezondheidszorg: http://users.skynet.be/fdgg M i n i s t e r i e v a n Vo l k s g e z o n d h e i d : www.health.fgov.be/AGP/
Interessante websites
V l a a m s e Ve r e n i g i n g v o o r a u t i s m e : www.autisme-vl.be
62
M i n i s t e r i e v a n S o c i a l e Z a k e n , Vo l k s g e z o n d h e i d e n L e e f m i l i e u : http://minsoc.fgov.be Welzijn: www.welzijn.net Belgian Medcare: www.belgianmedcare.com Gezondheid: www.gezondheid.be Vlaams Institiuut voor Gezondheidspromotie: www.vig.be Chronische pijnpatiënten: www.tlichtpuntje.f2s.com V l a a m s e Ve r e n i g i n g N e u r o m u s c u l a i r e a a n d o e n i n g e n : www.nema.be V l a a m s e Ve r e n i g i n g v o o r B e c h t e r e w - P a t i ë n t e n : www.come.to/vvb
V E R S L AV I N G Ve r e n i g i n g v o o r A l c o h o l - e n a n d e r e D r u g p r o b l e m e n : www.vad.be Druglijn: www.druglijn.be De Sleutel: www.desleutel.org
SEKSUALITEIT CGSO: www.cgso.be Federale Werkgroep homoseksualiteit: www.fwh.be Interessante websites
63
OVERHEID Ministerie van Financiën: www.minfin.fgov.be
Ministerie van Sociale Zaken: www.minsoc.fgov.be
WELZIJN Tr e f p u n t Z e l f h u l p : www.zelfhulp.be Belgische Sociale Zekerheid: http://socialsecurity.fgov.be Dienst voor Oorlongsslachtoffers: http://minsoc.fgov.be/war/ V l a a m s e Ve r e n i g i n g v o o r A u t i s m e : www.autisme-vl.be
SENIOREN Rusthuis – Infofoon: www.wvc.vlaanderen.be/rusthuisinfofoon Seniornet Vlaanderen: www.seniornet-vlaanderen.be Platform Wonen van Ouderen: http://users.skynet.be/platform.wonen/ Rijksdienst voor Pensioenen: www.onprvp.fgov.be
MOBILITEIT De Lijn: www.delijn.be
JURIDISCH Notaris: www.notaris.be Ve r e n i g i n g v a n V l a a m s e B a l i e s : www.advocaat.be
Interessante websites
NMBS: www.nmbs.be
64
Aangifte bij
overlijden 55
Aanpassingspremie voor woningen 43
Aanvullend pensioen
voor zelfstandigen 21
Aanvullende
verzekering 28
Academie +3 8 Adressen
mutualiteiten 28
Algemeen stelsel van loontrekkenden en ambtenaren 24
Autovoertuigen 31
B.T.W.,
vermindering van 43
B.T.W.
autovoertuigen 32
Bad, mogelijkheid tot het
centrum 48
Inkomensvervangende tegemoetkoming 18
Deuropener 30
Installatiepremie 42
Dienstencentrum
Integratietegemoetkoming 18
Dienstverlening 37
Inverkeerstellingstaks 31
‘Ten Patershove’ 41
Eeuweling
Inzet binnen je familie 10
61
Elektriciteitstarief 30
K.B.G., Houthulst,
Familiezorg
38
onderzoek 52
Kaart voor begeleider 36
Financiële
Kabeldistributie 31
regelingen 58
Fiscale franchise 28
Gastarief
Gewaarborgd inkomen
Bettina 7 Bibliotheek 9 Bijzondere voorrang 34 Blindenzorg
‘Licht & Liefde’ 9
Bond der gepensioneerde klerken 6
Bond van Grote en Jonge
Kijk- en Luistergeld 29 Klusjesdiensten 39 Kortverblijf 47
30
Bank 58
personen 57
Jonkershove, Merkem 6
Financieel
Gesproken boek 9
Begrafenis van behoeftige
Inkomen 12
De lijn 35
nemen van 41
Begrafenis 55
L.B.G. Houthulst
6
voor bejaarden 14
Levensverzekering 21
Gezins- en
Lichaam, ter beschikking
bejaardenhulp 38
van de wetenschap 57
Golden Rail-pas 35
Lijfrente 22
Grensarbeider 13
Lijnkaart % 35
Groot-Letter boeken 9 Grootouderactie 10
Honderd jaar
61
Hulpmiddelen, uitlenen en aankoop van 38
Minder mobielen Muziek 7
N.M.B.S.
34
Huursubsidie 42
Nachtverblijf 47
Boodschappendienst 37
Huwelijksjubelea 61
Nalatenschap 59
Clubs voor
gepensioneerden 6
Index
Crematie 55
Impact vzw
8
36
Mutualiteiten 24
Gezinnen 10
Borgstelling 51
65
Dagverzorgings-
Onderhoudsplicht
Individuele verzekering 21
Onroerende
Infodienst Pensioenen 12
Ontspannings-
voorheffing 33 mogelijkheden 6
53
Premies 28
Orgaandonatie 57
aanpassingspremie 43
Overheidspensioen 17 Overlevingspensioen
voor werknemers en zelfstandigen 12
Overlijden 55
Palliatief verblijf in een rusthuis 54
Palliatieve
Thuiszorg 54
Palliatieve zorgen 54 Parkeerkaart 32
pensioenen 16
Provinciale
Rail Europe Senior
35
Renten 58 RES-kaart 35 Revaliderend verblijf 47 Rusthuizen 49
Uitleenpost 9 Universiteit derde leeftijd 8
Vakantietoelage voor zieken 10
Verbeteringspremie voor woningen 43
Vereniging voor
S-Academie
7
Seizoenarbeider 13 Seniorenacademie van
weduwen en weduwnaars 7
Verkeersbelasting op autovoertuigen 31
de Westhoek 7
Vervoer 34
Pensioen 12
Seniorenvereniging 6
VFSG 8
Pensioen bij
Serviceflats 46
Vlaamse Klank- en
scheiding 13
Pensioen voor
overheidspersoneel 13
Pensioen voor
werknemers en zelfstandigen 12
Pensioen
Sociale franchise 27 Sociale
huurwoningen 44
Sociale uitkeringen 14 Sociale voordelen 29
zelfstandigen 16
Spaarkas 58
Pensioendienst
Sport 7
‘Bond Moyson’ 18
Pensioendienst
‘Christelijke Mutualiteit’ 18
Pensioendienst
‘West-Vlaams Liberaal Ziekenfonds’ 18
Pensioenen 58
Stedelijke
muziekacademie ‘Clemens non Papa’ 7
Stelsel der
zelfstandigen 25
Tegemoetkoming voor
hulp aan bejaarden 19
Pensioensparen 22
Telefoontarief 29
Personenalarm-
Ten Patershove 37
toestel 30
Petanque Club
Index
Uitbetaling
Onvoldoende inkomsten 23
Testament 59
Braillebibliotheek 10
Voorkeurregeling 27 Vormingsinstellingen & organisaties 7
Vrije tijd 6 Vrijwilligerswerk 11
W.I.G.W.-kaart
27
Wachtlijst 51 Warme maaltijden 37 Werken als
gepensioneerde 15
Werken in het
buitenland 13
Werknemers-
pensioenen 16
West-Vlaamse
Volkshogeschool 8
Zelfstandig wonen
Houthulst 7
Thuisverpleging 40
Petanque Club
Thuiszorg 45
Ziekenoppasdienst 41
Turn- en dansgroep
Ziekenvervoer 40
Jonkershove 7
Plus-3-pas 10 Poetsdienst 38
‘Bettina’ 7
42
Ziekteverzekering 24
Houthulst Vijverstraat 30, B-8650 Houthulst TEL
051 70 41 64 · 051 70 42 64 FAX
051 70 43 64