veel vertrouwen weer terug gegeven aan Inès von Rosenstiel. Als bestuurslid van het NIKIM en vanuit haar eigen bedrijf zal Karlien zich blijven inzetten voor de verdere (inter)nationale ontwikkeling en implementatie van IM.
NIEUWSBRIEF NIKIM nummer 15 Inleiding Met deze nieuwsbrief informeert NIKIM haar donateurs en andere geïnteresseerden periodiek. De Nieuwsbrief komt twee tot drie maal per jaar uit. Actuele informatie over onze activiteiten, over interessante congressen, actualiteiten en links treft u aan op onze site www.nikim.nl. Aankondiging NIKIM Netwerkbijeenkomst Advancing Integrative Health and Medicine in the United States door prof. dr. Mary Jo Kreitzer (University of Minnesota, Minneapolis USA) Dinsdag 6 maart van 19:30 – 22:00 uur Locatie: CliniClowns, Soesterweg 300 Amersfoort
A,
We zijn zeer vereerd dat prof. dr. Mary Jo Kreitzer bereid is om ons te informeren over de laatste ontwikkelingen op het gebied van Integrative in Amerika. In haar presentatie zal Mary Jo sprekende voorbeelden geven van nieuwe Integrative Medicine programma’s in de Verenigde Staten, zowel in de eerstelijns en tweedelijns gezondheidszorg. Mary Jo Kreitzer is de oprichtster en directeur van het Centrum for Spirituality and Healing aan de Universiteit van Minnesota en 1 van de oprichtster van het Consortium of Academic Health Centers for Integrative Medicine. Zij geniet grote internationale en nationale bekendheid op het gebied van Integrative Medicine. De afgelopen 10 jaar heeft zij structurele financiering ontvangen van de National Institute of Health om onderzoek naar de effecten van Integrative Medicine te doen. Aanmeldingen graag naar
[email protected] Overdracht Voorzittershamer In de afgelopen anderhalf jaar is onder voorzitterschap van Karlien Bongers door het NIKIM veel vooruitgang gerealiseerd in de bekendheid van Integrative Medicine in Nederland. Het gedachtegoed van Integrative Medicine begint vaste voet aan de grond te krijgen in de Nederlandse gezondheidszorg, het eerste Nederlandstalige boek over IM is op de markt gekomen en onderzoek naar IM neemt gestaag toe. In de laatste bestuursvergadering heeft Karlien de voorzittershamer dan ook met
Adviesraad NIKIM NIKIM heeft ter ondersteuning van haar activiteiten in Nederland en in het buitenland een internationale adviesraad opgericht. De adviesraad ondersteunt het bestuur van het NIKIM om haar doelen t.a.v. kennisontwikkeling, onderwijs en onderzoek naar Integrative Medicine in Nederland te realiseren. De adviesraad van het NIKIM is samengesteld uit prominente international deskundigen op het gebied van Integrative Medicine, waaronder • Prof. Aviad Haramati, PhD, Departments of Physiology & Biophysics and Medicine, Georgetown University School of Medicine, Washington, USA • Prof. Kathi J. Kemper, M.D. Director, Center for Integrative Medicine, Wake Forest Baptist Medical Center, WinstonSalem, NC, USA • Dr. Sunita Vohra, MD FRCPC MSc Department of Pediatrics, Faculty of Medicine and Dentistry, Edmonton General Hospital, Canada • Prof. Claudia Witt, MD, MBA Institute for Social Medicine, Epidemiology and Health Economics, Charité University Medical Center Berlin, Germany
Oproep: Student gezocht! Voor een project op het gebied van Integrative Medicine in de Psychiatrie zijn we op zoek naar een student. Ben je bezig met een (bio)medische opleiding en nog op zoek naar een uitdagende en inspirerende wetenschappelijke onderzoeksstage, meld je dan aan bij dr. Miek Jong van het Louis Bolk Instituut:
[email protected]
Onderzoek naar Integrative Medicine NIKIM werkt samen met het Louis Bolk Instituut op het gebied van wetenschappelijk onderzoek naar (de pijlers van) Integrative Medicine (IM). Via de nieuwsbrief houden we jullie op de hoogte van nieuw te starten onderzoek, lopende en afgeronde projecten. Heeft u vragen over de onderzoeksprojecten of wilt u binnen uw zorginstelling ook onderzoek doen naar Integrative Medicine, neemt u dan contact op met dr. Miek Jong van het Louis Bolk Instituut (0343 523 860 of
[email protected]).
1
Gepubliceerd onderzoek De afgelopen maanden zijn vanuit het NIKIM de volgende artikelen gepubliceerd in internationale wetenschappelijke tijdschriften: •
•
•
•
SJ Bredie, MC Jong. No significant effects of Ginkgo biloba special extract EGb761 in the treatment of primary Raynaud Phenomenon: a randomized controlled trial. J. Cardiovasc. Pharmacol. (2011). Oct. 25. EW. Baars, M. Jong, A.F.M. Nierop, I. Boers and H.F. Savelkoul. (2011) Citrus/Cydonia comp. Subcutaneous Injections Versus Nasal Spray for Seasonal Allergic Rhinitis: a Randomized Controlled Trial on Efficacy and Safety. ISRN Allergy, (2011) 836051. Erik W. Baars, Miek Jong, Inge Boers, Andreas F.M. Nierop and Huub F. Savelkoul. A comparative in vitro study of the effects of separate and combined products of Citrus e fructibus and Cydonia e fructibus on immunological parameters of seasonal allergic rhinitis," Mediators Inflammation. (2012). Epub Jan 19. MC. Jong, S Huttenhuis, D van der Veer, S van Coeverden, M van Vliet (2011). Attitudes toward Integrative medicine among Youth Health Care Physicians. BMC Complementary and Alternative Medicine. (2012) Jan16;12(1):4.
Andere recente publicaties van NIKIM • Jong MC, Margreet Hofstede A, Schats W, Meijer JEM, Koolen R, Von Rosenstiel IA. Attitudes towards integrative medicine among healthcare professionals in the netherlands. European Journal of Integrative Medicine. 2011;3(3):e209-17. • Oosterman, J.; Schats, W. Evidence based medicine : breed qua inhoud en toepassing. Supplement. 2011;(10):46-47. • Oosterman, J.; Schats, W. Evidence based medicine II : de verschillende niveaus. Supplement. 2011;(11):32-33. • Schats, W.; Oosterman, J. Evidence based medicine III : het afwegen van de juiste behandelwijze. Supplement. 2011;(12):43. • van Duijn M, von Rosenstiel I, Schats W, Smallenbroek C, Dahmen R. Vitality and health: A lifestyle programme for employees. European Journal of Integrative Medicine. 2011;3(2):e97-e101. • Von Rosenstiel IA, Schats W, Bongers K, Jong MC. Integrative paediatrics: A dutch experience. Focus on Alternative and Complementary Therapies. 2011;16(1):22-7. • von Rosenstiel, I. A.; Schats, W. A. Thema : Integratieve geneeskunde. Tijdschr.kindergeneesk. 2011;79(6). • Weggelaar, N. M.; Schats, W. A. Wanneer is 'een duwtje in de rug' een slimme zet? Osteopathie en andere manuele therapieën bij kinderen. Tijdschr.kindergeneesk. 2011;79(6):179-184.
Stand van zaken lopend onderzoek: “De Bruistuin, gezondheidseffecten van een helende omgeving” De Bruistuin wordt een ontmoetingsplek voor iedereen in de wijk Malburgen, Arnhem. De tuin wordt zo ingericht dat mensen zich er prettig voelen, een gezonde en helende omgeving. In december vorig jaar zijn er drie ontwerpateliers gehouden waarin zowel kinderen als volwassenen samen aan de hand van beeldmateriaal hun ideeën en wensen voor de inrichting van de Bruistuin kenbaar maakten. Ruim 50 wijkbewoners hebben de ontwerpateliers bezocht. Eind januari is het ontwerp van de tuin gepresenteerd en door de wijkbewoners met veel enthousiasme ontvangen. Dit project behelst niet alleen het aanleggen van de tuin, maar er is rondom de tuin ook een ‘gezondheidsprogrammering’ opgesteld. Dit programma bestaat uit activiteiten die een relatie hebben met gezonde voeding, gezond bewegen, ontmoeten én met de tuin. Vervolgens wordt onderzocht of deze wijktuin bijdraagt aan een meer gezonde leefstijl. Dit onderzoek richt zich met name op Turkse en Marokkaanse gezinnen, omdat is vastgesteld dat binnen deze groepen meer welvaartsziektes zoals overgewicht en suikerziekte meer voorkomen. Inmiddels doen 30 gezinnen mee aan het onderzoek. Follow-up ZonMw-signalement Effectiviteit van complementaire zorginterventies Het is al weer even geleden, maar vorig jaar september vond een NIKIM netwerkbijeenkomst plaats die in het teken stond van het ZonMwsignalement rondom complementaire zorginterventies. Tijdens deze netwerkbijeenkomst werd de achtergrond van het tot stand komen van dit signalement toegelicht door Wendy Reijmerink van ZonMw. In groepjes is er toen met elkaar van gedachten gewisseld over de kernpunten van toekomstig onderzoek en communicatie over complementaire zorginterventies. De input van de NIKIM netwerkbijeenkomst heeft geresulteerd in een document met aandachtspunten die het komend jaar zowel binnen als buiten ZonMw op de agenda kunnen worden gezet. Hieronder volgt een samenvatting.
Aanzet voor bestuurlijke besluitvorming in NIKIM- en ZonMw-verband In het ZonMw-signalement Effectiviteit van complementaire zorginterventies (juni 2011) wordt beargumenteerd waarom het met betrekking tot complementaire zorginterventies nodig is te komen tot: • deugdelijke systematische kennisontwikkeling naar (i) veiligheid, effectiviteit en
2
• •
economische betekenis, (ii) vraag, aanbod en gebruik, en (iii) placebo- en contextfactoren gecoördineerde kennisoverdracht aan publiek en professionals registratie van effecten en bijwerkingen
zorginterventies in kader van ‘gezond leven’. Verdere uitwerking aan hand van best practices in het buitenland. Koersen op subsidieaanvraag voor VWS. •
Ontvankelijkheid en toepassingsmogelijkheden binnen ZonMw: programmakaders, samenstelling programmacommissies en referentensysteem, inzet strategisch budget. Verdere uitwerking door ZonMw.
•
Duurzame zorginkoop: substitutie-effecten, motivatiegeneeskunde, therapietrouw e.d. Verdere uitwerking door (CAM) patiëntenorganisaties i.s.m. zorgverzekeraars.
Een officiële reactie van VWS is nog niet ontvangen, maar het ligt in de lijn van verwachting dat wetenschappelijk onderzoek naar complementaire zorginterventies niet als speerpunt door VWS wordt gezien. Uit reacties die we hebben gekregen op het signalement, kunnen we opmaken dat het in het kader van de volksgezondheid in ieder geval belangrijk is om het (niet effectieve en niet veilige) kaf van (werkzaam en veilige) koren te scheiden en betrouwbare informatievoorziening aan onder anderen (para)medici te verschaffen. Onder verwijzing naar de recente beleidsbrief Zorg en ondersteuning in de buurt en het wetsvoorstel Cliëntenrechten zorg erkent óók VWS het belang van ‘betrouwbare, toegankelijke en doelgerichte’ keuze-informatie om gezond leven te bevorderen. Met een appèl op good policy practice ligt hieraan de overheidsverantwoordelijkheid ten grondslag de kwaliteit en veiligheid van de zorgsector te bevorderen en borgen. Ontwikkeling en verspreiding van publieke kennis over effectieve praktijken en interventies draagt hier uiteraard aan bij. Als breed gedragen vertrekpunt kunnen een aantal vervolgthema’s worden gedestilleerd die verdere programmatische uitwerking behoeven in het licht van professionele, verantwoorde en betaalbare zorg: •
Veilige en kosteneffectieve interventies: pragmatisch en praktijkondersteunend onderzoek naar complementaire interventies die mogelijk kosteneffectief kunnen zijn: bijv. vergelijking reguliere kindergeneeskundige behandeling versus osteopathie bij huilbaby’s, of een vervolg op het onderzoek naar de kosteneffectiviteit van huisartsen die ook CAM toepassen. Koersen op subsidieaanvraag voor ZonMw (pm programmakader)
•
Registratie van interactie-effecten: verdere uitwerking door ZonMw
•
Betere communicatie en informatieuitwisseling tussen reguliere en complementaire zorgaanbieders: Welke modellen werken het beste? Koersen op subsidieaanvraag voor ZonMw (pm programmakader)
•
Betrouwbare, op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde informatie voor publiek en professionals over complementaire
Thema Integrative Medicine in Nederlands tijdschrift voor kindergeneeskunde Integratieve kindergeneeskunde vormt het thema van het decembernummer 2011 van het Nederlands tijdschrift voor kindergeneeskunde. Naast achtergronden en een algemene inleiding op het thema, betreft het artikelen over de samenwerking tussen reguliere kindergeneeskunde en artsen en therapeuten uit andere richtingen, zoals homeopathie en osteopathie. Daarnaast wordt een aantal specifieke therapieën wetenschappelijk beschreven, bijvoorbeeld acupunctuur, neurofeedback, hypnose en EMDR. Tenslotte is een artikel gewijd aan mindful parenting. Tijdschrift Supplement over Evidence – Based Medicine In het tijdschrift Supplement is een serie van drie korte artikelen verschenen over evidence-based medicine. Het eerste deel beschreef de geschiedenis van evidence-based medicine, in het tweede artikel kwamen de verschillende bewijsniveaus binnen evidence-based medicine aan de orde, en het laatste artikel ging over de toepassing van EBM in de klinische praktijk. Interview Integrative Medicine Kinderarts in magazine Arts & Auto Marjan Enzlin, hoofdredactrice van het Magazine Arts & Auto wijdde in januari 2012 haar column ‘Overpeinzingen’ aan de polariteit regulier versus alternatieve geneeskunde. In het februari nummer 2012 van Arts & Auto, het maandelijkse magazine van de VVAA, werd dit gevolgd door een uitgebreid persoonlijk interview met kinderarts Ines von Rosenstiel. Hierbij reflecteerde zij op de louterende ervaring van haar recente sabbatical inclusief creatieve oplading, en op de laatste 10 jaar integrative medicine beweging in Nederland. Inmiddels is zij weer aan het werk als algemeen kinderarts in het Slotervaart ziekenhuis en betrokken bij nieuwe IM projecten, lokaal en internationaal.
3
Call for Papers from the European Journal of Integrative Medicine. Special issue: Public Health in Integrative Medicine Editors Prof. Jon Adams & Dr. Elizabeth Sommers Content Information: Integrative medicine and integrative health care, whereby users and/or providers employ complementary medicine/therapies (CM) alongside biomedical treatments, raise many signifi cant public health and health services research issues. For example, at the level of grassroots practice, what are the political and cultural aspects of integration across practitioner groups and between patients and their providers? At a health systems level what role has and can health economics and cost-effectiveness analysis play in relation to integrative CM use and integrative models of care? What motivates patients and practitioners to adopt integrative CM use and/or develop integrative models of practice? How do patients integrate CM into their wider health care,how do they make decisions regarding such use and what is the role of a range of stakeholders in such decision-making? To what extent is integrative CM use influenced by geography, patient demographics, practitioner behaviours and attitudes amongst other factors? What is the CM-conventional care interface regarding integrative CM use and integrative models of care and how is it managed? How do integrative health care and integrative medicine relate to the health needs of an increasingly ageing population, the rise of chronic disease and other global health challenges? Addressing these and related questions requires drawing upon public health and health services research methodologies and disciplinary perspectives. We invite authors with findings from contemporary empirical data/fieldwork (qualitative, quantitative, mixed methods) that help address these and related public health/health services research questions to please submit your manuscript for this special issue. You are invited to submit your manuscripts online to http://ees.elsevier.com/eujim or contact the editorial co-ordinator Dr. Ava Lorenc at
[email protected] Deadline for accepted papers: June 30, 2012
Verwachte congressen 15 maart, 2012 Planetree conferentie Samen Verschil Maken van 9.00 uur tot 17.00 uur in Het Hart van Holland te Nijkerk. Voor meer informatie: http://www.planetree.nl 20 april, 2012 Lustrum congres Integrale Psychiatrie. Interconnectedness. Martine Plaza, Groningen. Voor meer informatie: http://www.congresintegralepsychiatrie.nl/Congr es_2012/ 13-15 mei 2012 2nd International Conference on Integrative Medicine in Jerusalem, Israel. Voor meer informatie: http://www.mediconvention.com/ 15-18 mei 2012 2012 International Research Congress on Integrative Medicine and Health will be held in Portland, Oregon, USA May 15 - 18, 2012. This year's Congress will feature over 30 plenaries, symposia, and workshops; 300 oral and poster research abstract presentations; and is expected to attract over 1,000 participants. Visit the 2012 IRCIMH website at imconsortiumcongress2012.org/ for more information on the Congress.” NIKIM zal goed vertegenwoordigd zijn in Portland. Het belooft een zeer goed internationaal congres op het gebied van Integrative Medicine te worden. Diverse data in 2012 Het instituut for women’s health & Integrative medicine organiseert regelmatig conferenties. Voor de verwachte seminars in 2012: http://www.instituteofwomenshealth.com/futurec onferences Voor meer informatie over deze en andere interessante congressen bezoek de volgende websites:
http://www.imjournal.com/index.cfm/fuseac tion/Content.Main/id/47 of
http://nikim.nl/?page_id=46
4
Over NIKIM NIKIM werd opgericht in 2006. Haar doelstellingen zijn het bevorderen van informatie en kennis van Integrative Medicine en een verantwoorde voorlichting daarover aan alle belangengroepen. Activiteiten die NIKIM in Nederland heeft ondernomen zijn onder anderen: • De organisatie van studiedagen en wetenschappelijk symposia; • Het geven van voorlichting en gastcolleges aan diverse onderwijsinstellingen en organisaties; • Het kritisch volgen van en zelf naar voren treden in publieksmedia betreffende Integrative Medicine; • Het inventariseren en adviseren van betreffende literatuur en wetenschappelijke onderbouwing in Integrative Medicine; • Het stimuleren van onderzoek naar Integrative Medicine en van de publicatie en verspreiding van onderzoeksresultaten; • Het actief netwerken met geïnteresseerde specialisten en therapeuten met betrekking tot Integrative Medicine; • Het uitgeven van een elektronische nieuwsbrief Integrative Medicine 2 tot 4 maal per jaar; • Het actualiseren van de informatie op de website; • Het bieden van een doorlopende agenda met nationale en buitenlandse congressen Integrative Medicine. Meer inhoudelijke bijzonderheden zijn te vinden op de website www.NIKIM.nl Op Europees niveau is het NIKIM vertegenwoordigd in de editorial boards van het tijdschrift FACT (Prof. E. Ernst) en de European Journal of Integrative Medicine (Prof. S. Willich). Nadere informatie Mocht u naar aanleiding van de nieuwsbrief nader geïnformeerd willen worden over de activiteiten van NIKIM neemt dan contact op via
[email protected]. Wij beantwoorden graag uw vragen. Tot slot Wilt u een bijdrage leveren aan de doelstellingen van NIKIM, neem dan eveneens contact met ons op via
[email protected]. Hebt u informatie die interessant kan zijn voor onze donateurs, laat het ons dan weten, dan plaatsen we deze informatie op de site of in de volgende nieuwsbrief.
5
