Nieuwsbrief LVV Lymfklierkankervereniging Vlaanderen Driemaandelijkse nieuwsbrief – derde trimester 2014 – 27ste jaargang
Beste lotgenoten, Wanneer deze nieuwsbrief jullie bereikt zit de schoolvakantie er voor onze kinderen of kleinkinderen al voor de helft weer op en moeten ze zich binnen een paar weken beginnen klaarmaken voor het volgend schooljaar. Als bestuur zitten wij een beetje met hetzelfde gevoel, we hebben van deze rustige periode genoten om ons een beetje te herbronnen en klaar te zijn voor het drukke najaar met de organisatie van ons volgend symposium op 25 oktober. In deze zomerse nieuwsbrief blikken wij dan ook enerzijds met een aantal foto’s terug op onze laatste voorjaarsactiviteiten en daarnaast kijken we uit naar ons symposium, het programma daarvoor vindt u onder de rubriek activiteiten op onze homepagina.
Bowling 10 mei
1
Eerste uitstap van de jongvolwassenwerking binnen de Lymfklierkankervereniging, georganiseerd door Stefanie, verantwoordelijk voor deze afdeling. Gent 21 juni.
Eindelijk was het zover, zaterdag 21 juni 2014 … Mijn eerste uitstap met enkele lotgenoten in remissie na lymfklierkanker, samen met hun partners en kinderen. Ik was best wel benieuwd wat deze dag zou brengen, maar al snel was duidelijk dat het heel gezellig zou worden. Het gezelschap bleek erg aangenaam te zijn en de omkadering was top: een bezoek aan enkele mooi bewaarde plekjes in de stad Gent onder een stralende zon Eerst konden we genieten van een rondvaart op de Leie. Heerlijk luieren in ons bootje, luisterend naar spannende anekdotes uit lang vervlogen tijden. Vervolgens was het tijd voor actie en hebben we samen met onze gids het gravensteen beklommen. Heel erg interessant en toch ook wel indrukwekkend met al die gruwelijke taferelen uit de middeleeuwen. Maar genoeg geluisterd nu, want van al dat klimmen begonnen onze magen te knorren en was het hoog tijd om op zoek te gaan naar wat eten en drinken. Al snel konden we aanschuiven aan één lange tafel in een studentenrestaurant en niet veel later kregen we een reuze bord heerlijk dampene spaghetti geserveerd. Een ideaal moment om ervaringen te delen … Wat deed het deugd om fijne mensen te ontmoeten met een zelfde donkere bladzijde in hun levensverhaal. Ik ontmoette 4 sterke vrouwen die de kans hebben gekregen om verder te mogen leven en die deze kans hebben aangegrepen om er het beste van te maken. Ook mijn man heeft erg genoten van de babbels met andere partners en onze kinderen hebben hun hartje opgehaald, zodat we s’ avonds moe maar voldaan terug huiswarts konden rijden. Dankjewel Stefanie, voor al jouw inspanningen om deze mensen bij elkaar te brengen in een perfect georganiseerde uitstap. Verslag Katrin Van Herpe Jongvolwassenwerking Regio Kempen
2
Van de jongeren binnen onze vereniging horen wij dikwijls dat er problemen rijzen ivm met het werk na het krijgen van kanker. Samen met andere patiëntenverenigingen hebben wij deze problemen aangekaart bij de Vlaamse Liga tegen Kanker. Zij hebben er een studie van gemaakt. In deze nieuwsbrief kunt u lezen wat u te doen staat wanneer u de diagnose krijgt. In een volgende nieuwsbrief brengen wij u meer over het thema kanker en solliciteren. Indien u nu met problemen zit rond deze problematiek dan kunt u meer hierover lezen op de website van de VLK onder de rubriek werken na kanker.
Werk(hervatting) en kanker Artikel overgenomen van de website van de Vlaamse Liga tegen Kanker Hieronder vindt u een overzicht van alle juridische vragen waarmee (ex-)kankerpatiënten geconfronteerd kunnen worden in het kader van hun werkhervatting. De wetgeving rond werkhervatting kan complex en onoverzichtelijk zijn, en is vaak in zeer ontoegankelijke taal geschreven. Onze antwoorden moeten u in staat stellen toch de juiste informatie te vinden. Ook werkgevers en de betrokken artsen zoals de behandelend arts, de arbeidsgeneesheer en de adviserend geneesheer spelen een belangrijke rol bij werkhervatting. Tips voor zorgverleners en werkgevers over werkhervatting bij kanker vindt je op www.likas.pxl.be
Eerste stappen na een kankerdiagnose Moet ik mij ziek melden wanneer ik de diagnose kanker krijg? Wanneer u als werknemer arbeidsongeschikt bent door een ziekte of ongeval, dan hebt u het recht afwezig te zijn. U moet uw werkgever hiervan wel onmiddellijk op de hoogte brengen, uiterlijk in de loop van de eerste afwezigheidsdag. Hoe dit moet gebeuren, is niet uitdrukkelijk bepaald. Het kan telefonisch, via een familielid, via een collega ... U moet doorgaans ook een geneeskundig getuigschrift van arbeidsongeschiktheid bezorgen aan uw werkgever. Dit staat in de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) of het arbeidsreglement, of, indien niet, kan uw werkgever er ook om vragen. U stuurt het geneeskundig getuigschrift binnen twee werkdagen vanaf de dag van de ongeschiktheid (of vanaf de dag van de ontvangst van het verzoek van uw werkgever) op naar uw onderneming, of u kunt het ook gaan afgeven. Het is evenwel mogelijk dat er in de cao of het arbeidsreglement een andere termijn is bepaald. Verwittigt u uw werkgever niet onmiddellijk of bezorgt u het getuigschrift niet binnen de voorgeschreven termijn, en is dit niet te wijten aan een geval van overmacht, dan kunt u uw recht op gewaarborgd loon verliezen voor de ongeschiktheidsdagen voorafgaand aan de dag van verwittiging/voorlegging. Dit laattijdig voorleggen is evenwel geen contractbreuk en ook geen dringende reden voor ontslag.
3
Over het algemeen stelt uw behandelend arts het geneeskundig getuigschrift op. Dit bevat het feit van de arbeidsongeschiktheid, de vermoedelijke duur ervan, en of u zich al dan niet naar een andere plaats mag begeven. Uw diagnose mag niet worden vermeld. Deze medische informatie is vertrouwelijk en valt onder het beroepsgeheim van uw behandelend arts. Bij verlenging van de arbeidsongeschiktheid gelden in principe dezelfde normen van verwittiging en bewijs.
Moet ik mijn werkgever of collega’s melden dat ik kanker heb? Medische informatie is persoonlijk en vertrouwelijk. Als er een diagnose van kanker bij u wordt vastgesteld, is dat informatie die valt onder de privacybescherming en onder het beroepsgeheim van de arts die u behandelt. Werkgever of collega's hebben dus niet het recht om hierover geïnformeerd te worden. Of u hen inlicht, is dus een persoonlijke beslissing.
Moet ik de adviserend geneesheer van het ziekenfonds melden dat ik kanker heb? Ja. De aangifte gebeurt door middel van een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid. Het vermeldt de diagnose of de symptomen waardoor u arbeidsongeschikt bent, en wordt ingevuld door uw behandelend arts. Het ingevulde attest moet binnen strikte termijnen overgemaakt worden aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Bent u arbeider, dan moet dit binnen de 14 kalenderdagen gebeuren. Bent u bediende, dan is de termijn 28 kalenderdagen. Op basis van het ingediende attest wordt u als arbeidsongeschikt erkend. Na verloop van tijd zult u evenwel door de adviserend geneesheer van het ziekenfonds opgeroepen worden voor een controleraadpleging. Meer informatie kunt u bekomen bij uw ziekenfonds. Ook wanneer u na uw ontslag uit het ziekenhuis arbeidsongeschikt blijft, moet u een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid bezorgen aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. En dit binnen de 48 uur na uw ontslag. En wanneer u het werk hebt hervat, maar binnen de 14 kalenderdagen (tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid) of drie maanden (vanaf het tweede jaar arbeidsongeschiktheid) opnieuw arbeidsongeschikt wordt, dan moet u eveneens binnen de 48 uur een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid bezorgen aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds.
Moet ik de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer melden dat ik kanker heb? Nee, dit is niet verplicht. Stelt u deze arts toch op de hoogte, weet dan dat hij evenzeer gebonden is door het beroepsgeheim. Dus wanneer u dit niet wenst, zal hij uw werkgever niet inlichten. Gezien de rol van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer kan het om twee redenen wel nuttig zijn dat u hem meldt dat u kanker hebt: • Wanneer hij bepaalde maatregelen zou kunnen treffen om de arbeidsplaats en werkomstandigheden aan te passen, zodat u kunt blijven werken • Wanneer u vermoedt dat de kanker waaraan u lijdt een beroepsziekte is. Hij kan dan de nodige maatregelen nemen voor preventie en erkenning van de ziekte.
Wat zijn de gevolgen van een arbeidsongeschiktheid op de arbeidsovereenkomst en op het loon? Wanneer u door uw behandelend arts arbeidsongeschikt wordt verklaard, hebt u het recht om afwezig te zijn van het werk. Bij arbeidsongeschiktheid hebt u als werknemer bovendien recht op een zogeheten 'gewaarborgd loon' (of loonwaarborg), die ten laste is van de werkgever. Het gaat om een volledige of gedeeltelijke doorbetaling van het loon. Bedienden met een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd van minder dan drie maanden en arbeiders ontvangen gedurende de eerste 14 dagen van de arbeidsongeschiktheid een geheel of gedeeltelijk gewaarborgd loon (met daarna nog een periode van 14 dagen met toeslagen op de socialezekerheidsuitkeringen), terwijl bedienden met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd of een bepaalde tijd van minstens drie maanden, gedurende 30 kalenderdagen het volledige loon
4
krijgen. In cao's kunnen deze wettelijk voorziene periodes wel verlengd zijn. Met de op til zijnde gelijkschakeling van het arbeiders- en bediendenstatuut zullen er mogelijks veranderingen komen in deze regeling. Deze gelijkschakeling is nog niet opgenomen in de wet tot invoering van het eenheidsstatuut van 26 december 2013. Enkel de carenzdag voor arbeiders wordt hierin afgeschaft, dat is de eerste werkdag van de arbeidsongeschiktheid waarvoor geen gewaarborgd loon wordt betaald. Na deze periode valt u in de regel volledig onder het stelsel van de sociale zekerheid (met name de ziekte- en invaliditeitsverzekering), eventueel gecombineerd met een private verzekeringsformule die door uzelf of uw werkgever werd voorzien. Wanneer het gaat om een arbeidsongeschiktheid ten gevolge van een beroepsziekte, hebt u recht op een gewaarborgd loon voor de eerste dertig dagen van de arbeidsongeschiktheid, ongeacht of u arbeider of bediende bent. Na deze periode ontvangt u van het Fonds voor Beroepsziekten een dagvergoeding.
Wat als ik tewerkgesteld ben via een uitzendkantoor? In principe gelden dezelfde regels als wanneer u rechtstreeks bent aangeworven door een werkgever. Wordt u arbeidsongeschikt op het moment dat u een uitzendopdracht verricht, dan moet u dit melden aan het uitzendkantoor, dat beschouwd wordt als uw eigenlijke werkgever. U moet uw arbeidsongeschiktheid ook melden bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. En afhankelijk van de afspraken die u hebt gemaakt met het uitzendkantoor, verwittigt u ook de onderneming waar u bent tewerkgesteld. Tijdens de arbeidsovereenkomst als uitzendkracht hebt u recht op gewaarborgd loon ten laste van het uitzendkantoor. Dit recht kan worden uitgebreid onder de vorm van een maandelijks gewaarborgd loon dat wordt toegekend nadat de arbeidsovereenkomst werd beëindigd. Om hiervan te kunnen genieten, moet u onmiddellijk het uitzendkantoor verwittigen dat de reden van de arbeidsongeschiktheid blijft bestaan nadat de arbeidsovereenkomst werd beëindigd, en moet u een doktersattest afleveren. Na de periode van het gewaarborgd loon hebt u als uitzendkracht recht op een ziekte-en invaliditeitsuitkering ten laste van het ziekenfonds.
Werken tijdens de behandeling Is het mij toegestaan om tijdens de behandeling een betalende activiteit te verrichten? In principe moet u, om als arbeidsongeschikt erkend te worden en te blijven, alle activiteiten stopgezet hebben. Ongeacht de oorzaak van uw ziekte kan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds echter de toestemming geven om een aan uw gezondheidstoestand aangepaste activiteit uit te oefenen, hetzij bij de eigen werkgever, hetzij bij een andere werkgever. U moet dus toestemming aanvragen aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Als het om een betalende activiteit gaat, kan dit immers een weerslag hebben op uw ziekte- en invaliditeitsuitkering. Sinds april 2013 moet u echter niet langer wachten op de toestemming van de adviserend geneesheer om de betalende activiteit aan te vatten. Die toestemming kan ook achteraf gebeuren. De benodigde formulieren kunt u bekomen bij het ziekenfonds. Na uw aanvraag zal de adviserend geneesheer nagaan of de activiteit geen gevaar inhoudt voor uw gezondheidstoestand en of u minstens 50 % arbeidsongeschikt blijft op medisch vlak. Geeft hij u toestemming, dan ontvangt u hiervan een schriftelijke goedkeuring. U moet er wel rekening mee houden dat het uitoefenen van een toegelaten betaalde activiteit (het ontvangen van loon, niet het ontvangen van een kostenvergoeding) een weerslag heeft op het bedrag van de arbeidsongeschiktheidsuitkering. Het ziekenfonds kan u informeren omtrent uw concrete situatie.
Mag ik tijdens de behandeling vrijwilligerswerk doen? Niet alleen voor betaalde activiteiten, maar ook voor vrijwilligerswerk hebt u de goedkeuring nodig van de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Na uw aanvraag zal deze nagaan of het vrijwilligerswerk verenigbaar is met uw gezondheidstoestand. Bovendien mag het vrijwilligerswerk geen schade berokkenen aan uw werkgever (bijv. als gevolg van een concurrerende activiteit). In geval van twijfel vraagt u dan ook het best de schriftelijke toestemming van uw werkgever.
5
Het ontvangen van een kostenvergoeding voor deze activiteiten heeft geen gevolgen voor uw uitkering (het bedrag van de kostenvergoeding moet natuurlijk wel overeenstemmen met de gemaakte onkosten).
De betrokken zorgverleners Wat is de rol van de huisarts en specialist? Bij kanker is het doorgaans een specialist die u behandelt voor uw ziekte, of een team van specialisten. Als uw huisarts uw persoonlijk dossier mee opvolgt, wordt hij mee beschouwd als behandelend arts. Informeer bij uw specialist over de gevolgen die de diagnose kanker en de behandeling (type behandeling, duur behandeling en herstel) op korte of lange termijn kunnen hebben voor uw werk. Doe dit zo vroeg mogelijk. De specialist en de huisarts kunnen op uw verzoek met andere artsen, zoals de adviserend geneesheer van het ziekenfonds, over uw gezondheidstoestand overleggen.
Wat is de rol van de adviserend geneesheer van het ziekenfonds? De adviserend geneesheer van het ziekenfonds treedt op namens het RIZIV (Rijksdienst voor Ziekte en Invaliditeit, de administratie van de sociale zekerheid die instaat voor ziekte-uitkeringen en terugbetaling van geneeskundige verstrekkingen). Hij heeft o.a. als opdracht het beoordelen en nagaan of iemand recht heeft op een ziekte-uitkering van het RIZIV. Zodra iemand een ziekte-uitkering van het RIZIV ontvangt, kan de adviserend geneesheer dus tussenkomen. Normaal gezien nodigt hij u na verloop van tijd schriftelijk uit om u te melden op zijn kantoor voor een controle. Wordt u door uw behandelend arts en/of de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer arbeidsongeschikt verklaard, dan kan de adviserend geneesheer dit bevestigen, maar het is ook mogelijk dat hij beslist dat u toch geschikt bent om te werken. In dat geval kunt u worden uitgesloten van het recht op een uitkering, maar als uw behandelend arts en/of de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer u nog steeds arbeidsongeschikt verklaren, dan krijgt u (onder bepaalde voorwaarden) uitkeringen van tijdelijke werkloosheid op grond van overmacht. De adviserend geneesheer heeft niet enkel een evaluerende maar ook een adviserende functie. Hij kan u bijvoorbeeld aanraden (en u meteen toestemming geven) uw werk progressief te hervatten of een herscholing te volgen waardoor u een andere job zou kunnen uitoefenen. U kunt uw adviserend geneesheer ook altijd op eigen initiatief contacteren voor advies. Wanneer u bijna één jaar arbeidsongeschikt bent, zal de adviserend geneesheer een voorstel opmaken om uw arbeidsongeschiktheid voor een bepaalde periode te verlengen. De Geneeskundige Raad voor Invaliditeit (GRI) van het RIZIV beslist op basis van dit voorstel of u al dan niet verder erkend blijft. Is dit zo, dan gaat u na één jaar "primaire arbeidsongeschiktheid" over naar de regeling van "invaliditeit". Vanaf dan is het niet enkel de adviserend geneesheer die u blijft opvolgen. U kunt ook door de GRI opgeroepen worden voor een gesprek en voor onderzoek bij drie geneesheren, onder wie een RIZIVinspecteur. Deze commissie beslist of u arbeidsongeschikt blijft en voor welke periode. U kunt tegen deze beslissing in beroep gaan bij de arbeidsrechtbank, binnen de drie maanden na de beslissing. De adviserend geneesheer kan op elk ogenblik uw arbeidsongeschiktheid of invaliditeit beëindigen en u vragen het werk te hervatten.
Wat is de rol van de controlearts? Een controlearts is een door de werkgever betaalde arts die controleert of u wel degelijk arbeidsongeschikt bent. Het is eigenlijk een arts die ingezet wordt om fraude tegen te gaan in het kader van de loonwaarborgregeling (loon dat men ontvangt van de werkgever tijdens ziekte). De controlearts mag u zelfs thuis onaangekondigd komen bezoeken voor een controle, en dit gedurende de hele periode van arbeidsongeschiktheid. De controle mag gebeuren vanaf de eerste dag van uw arbeidsongeschiktheid.
6
Sinds de wet tot invoering van het eenheidsstatuut van 26 december 2013 kan in een toepasselijke cao of in een arbeidsreglement een specifieke controlemaatregel uitgewerkt worden.
Daarin kan bepaald worden dat de zieke werknemer zich in z'n woonplaats (of in een meegedeelde andere verblijfplaats) gedurende maximaal vier aaneengesloten uren (tussen 7u en 20u) ter beschikking moet houden van de controlearts. De controlearts stelt enkel vast of u werkelijk arbeidsongeschikt bent of niet. Alle andere vaststellingen van de controlearts vallen onder het medisch beroepsgeheim. Zo mag hij uw werkgever niet meedelen aan welke aandoening u lijdt of hoe die zal evolueren. Wanneer u zich, behalve met een wettige reden zoals hospitalisatie of doktersbezoek, aan de controle onttrekt, dan kunt u uw recht op gewaarborgd loon verliezen voor de ongeschiktheidsdagen voorafgaand aan de dag van controle. Wanneer u (of uw behandelend arts) niet akkoord gaat met de beslissing van de controlearts, dan kunt u hiertegen beroep aantekenen bij de arbeidsrechtbank.
Wat is de rol van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer (PAAG)? Tijdens de aanwervingsfase: Het is mogelijk dat u ondanks uw ziekte op zoek gaat naar een (andere) baan. In bepaalde gevallen kunt u als sollicitant (dus voordat de arbeidsovereenkomst gesloten wordt) onderworpen worden aan een medisch onderzoek door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer (PAAG). Een gezondheidsbeoordeling of een preventief gezondheidstoezicht is verplicht voor werknemers die een post bekleden die de veiligheid van andere werknemers in gevaar kan brengen (bijv. besturen van voertuigen), een functie met verhoogde waakzaamheid uitvoeren (bijv. aan een productieketen), blootgesteld zijn aan een welbepaald risico (bijv. biologische, chemische en fysische agentia), of rechtstreeks in contact komen met levensmiddelen of etenswaren. Na de gezondheidsbeoordeling zal de PAAG beslissen of u al dan niet medisch geschikt bent voor het uitoefenen van de functie. Hierbij is het mogelijk dat hij u tijdelijk ongeschikt acht of dat hij meent dat u slechts geschikt bent indien u een aantal voorwaarden naleeft. Bent u het niet eens met de beslissing van de PAAG, dan kunt u een klacht formuleren of in beroep gaan. Denk er hierbij echter aan dat de PAAG niet alleen de (toekomstige) werksituatie goed kan inschatten, maar dat hij er in de eerste plaats is om werknemers te beschermen Tijdens de tewerkstelling Tijdens de tewerkstelling kunt u de PAAG, die de taak heeft werknemers te beschermen tegen gezondheidsrisico's, altijd raadplegen als u denkt dat uw gezondheid lijdt onder de werkomstandigheden of als u nood hebt aan psychosociale ondersteuning. Als u arbeidsongeschikt bent, is het eveneens altijd mogelijk een spontane raadpleging te vragen bij de PAAG, en vanaf vier weken arbeidsongeschiktheid is het uw recht om hem te bezoeken vooraleer u het werk hervat. De raadpleging is trouwens een verplichting wanneer u tewerkgesteld bent in een functie waarvoor een preventief onderzoek verplicht is. Eventueel zal de PAAG bekijken hoe uw arbeidsplaats of -omstandigheden aangepast kunnen worden om het werken mogelijk te maken en dit zo te houden. Natuurlijk is het ook mogelijk dat de PAAG oordeelt dat u (nog) niet in staat bent om uw oude taken weer op te nemen. Samen met de werkgever zal hij dan de mogelijkheden onderzoeken om u een andere functie te geven of hij zal u aanraden om het werk vooralsnog niet te hervatten. In elk geval moeten de werkgever, de PAAG, de werknemer en de werknemersvertegenwoordigers in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk voorafgaandelijk overleg plegen over een eventuele aanpassing van de arbeidspost. Daarnaast is het ook mogelijk dat uw ziekte gekwalificeerd moet worden als een beroepsziekte. M.a.w. de ziekte houdt verband met het uitoefenen van een bepaalde professionele activiteit in bepaalde arbeidsomstandigheden. Het is dan niet alleen de taak van de PAAG om beroepsziekten zo snel mogelijk op te sporen; hij moet ook gepaste stappen zetten om verdere schade aan de gezondheid te vermijden en te beperken (bijv. wijzigingen aan het arbeidsproces of aan de werkpost, wijziging van functie ...).
7
Verplichtingen na afloop van de arbeidsongeschiktheid Wat zijn mijn verplichtingen als werknemer na afloop van mijn arbeidsongeschiktheid? En wat zijn die van mijn werkgever? Na afloop van uw arbeidsongeschiktheid is de werkgever verplicht om u opnieuw tewerk te stellen, en hierbij de arbeidsovereenkomst te respecteren. D.w.z. dat hij u 'het overeengekomen werk' moet laten hervatten onder de voorwaarden die golden voor de arbeidsongeschiktheid. Zelf bent u ook verplicht de arbeidsovereenkomst opnieuw uit te voeren onder deze voorwaarden. U dient het werk spontaan te hervatten na afloop van de arbeidsongeschiktheid. Uw werkgever hoeft u hiervoor niet uit te nodigen. De werkhervatting moet in principe ook niet aangekondigd worden, omdat de periode van arbeidsongeschiktheid op voorhand vaststaat. Maar dat neemt niet weg dat u dit, met het oog op de persoonlijke verhoudingen met uw werkgever, wel informeel kunt doen. Er bestaat wel aanmeldingsplicht bij uw ziekenfonds. Wanneer u het werk hervat, moet u, uiterlijk binnen de acht dagen na afloop van de arbeidsongeschiktheid, een bewijs van werkhervatting van de werkgever overmaken aan het ziekenfonds. De werkgever kan dit ook doen via de website van de sociale zekerheid.
Kan ik mijn werk hervatten voor het einde van mijn arbeidsongeschiktheid? Als u zich in staat acht om het werk te hervatten voor het einde van uw arbeidsongeschiktheid (zoals vermeld op het medisch attest van de behandelend arts), dan kunt u dat in principe doen (zie ook vraag 'Vanaf wanneer word ik arbeidsongeschikt?'). De werkgever heeft de plicht om u opnieuw te laten werken onder dezelfde voorwaarden als deze voor de arbeidsongeschiktheid. De werkgever moet er echter ook als een goed huisvader op toezien dat de arbeid in passende omstandigheden (met het oog op de veiligheid en gezondheid) wordt uitgevoerd. Niet enkel ten aanzien van u, maar ook ten aanzien van uw collega's. Hij kan zich dus de vraag stellen of u in staat zult zijn om het werk voortijdig te hervatten, maar hij is niet bekwaam om hierover te oordelen. Deze beoordeling komt enkel een arts toe. Wanneer u geconfronteerd wordt met twijfel van uw werkgever omtrent uw arbeidsgeschiktheid, kunt u uw goodwill tonen door u zelf spontaan aan te bieden voor onderzoek bij de PAAG. U zou ook een attest van uw behandelend arts kunnen voorleggen. De werkgever kan echter geen "bewijs van genezing" eisen. De werkgever van zijn kant kan, vóór de werkhervatting, een beroep doen op een controlearts die u aan een onderzoek kan onderwerpen. En wanneer u onderworpen bent aan het verplicht gezondheidstoezicht, moet u zich voor de werkhervatting laten onderzoeken door de PAAG.
Kanker en ontslag Kan mijn werkgever mij ontslaan omdat ik kanker heb? Dit is momenteel onduidelijk Volgens onze wetgeving mag uw werkgever altijd eenzijdig een einde maken aan de arbeidsovereenkomst, tenzij de wet het uitdrukkelijk verbiedt. De Antidiscriminatiewet van 2007 bracht hieraan een belangrijke nuancering, want die verbiedt dat men rekening houdt met iemands gezondheidstoestand bij aanwerving of ontslag. Dat betekent dat er een specifieke rechtvaardiging, gebaseerd op een legitiem doel, moet zijn om iemand te ontslaan. Dat legitiem doel kan van alles zijn, maar moet wel verband houden met de uitgeoefende job. Stel dat de arbeidsongeschiktheid wegens ziekte ertoe leidt dat de werknemer zijn functie niet meer kan uitoefenen of dat de organisatie van het werk onmogelijk wordt, dan is dat eventueel een objectief feit dat de werkgever kan inroepen om een einde te maken aan de overeenkomst. Maar de bewijslast hiervoor ligt bij de werkgever. Wanneer een vorm van kanker als een handicap wordt gekwalificeerd, kan een ontslag in beginsel enkel als er geen redelijke aanpassing aan de arbeidsomstandigheden kan gebeuren.
8
In de memorie van toelichting bij de wet tot invoering van het eenheidsstatuut van 26 december 2013 (maar niet in de wettekst zelf) wordt- opgemerkt dat de werkgever een zieke werknemer slechts "omwille van geldige redenen" kan ontslaan. Een organisatieprobleem of een verstoring in de reorganisatie bij de werkgever worden hierbij als geldige redenen aanzien. De interpretatie van de verwijzing naar een geldige reden zou kunnen zijn dat een ontslag bij een arbeidsongeschiktheid steeds gemotiveerd moet worden. Het is afwachten hoe de rechtspraak dit zal interpreteren. Hierop lijkt een uitzondering te bestaan met betrekking tot arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd van minder dan drie maanden. De nieuwe regelgeving omtrent het eenheidsstatuut bepaalt immers dat die zonder opzegging of vergoeding kunnen beëindigd worden wanneer de ziekte langer duurt dan zeven dagen. Er moet bovendien steeds een wettelijke opzeggingstermijn in acht genomen worden of een corresponderende opzeggingsvergoeding. De nieuwe opzeggingstermijnen (*) die door de wet tot invoering van het eenheidsstatuut van 26 december 2013 worden ingevoerd gelden voor de arbeidsovereenkomsten die een aanvang hebben genomen vanaf 1 januari 2014 en voor de lopende arbeidsovereenkomsten voor wat de periode van tewerkstelling betreft vanaf 1 januari 2014. Werknemers die al in dienst waren op 1 januari 2014 behouden de opzeggingstermijn die zij tot dan hebben opgebouwd (**). Is de arbeidsongeschiktheid het gevolg van een ziekte die zich voordoet na de kennisgeving door de werkgever van een ontslag door middel van een opzeggingstermijn of na de verbreking van de arbeidsovereenkomst door de werkgever, dan mag de periode van het gewaarborgd loon in mindering worden gebracht van de opzeggingstermijn of- vergoeding. Uw werkgever kan er eventueel ook voor kiezen om 'medische overmacht' in te roepen. Een 'definitieve' arbeidsongeschiktheid kan volgens de rechtspraak van het Hof van Cassatie, het hoogste rechtscollege in ons land, namelijk een situatie van overmacht uitmaken. In dat geval wordt de arbeidsovereenkomst automatisch beëindigd, omdat ervan uitgegaan wordt dat u niet meer in staat bent het overeengekomen werk te verrichten. Of u ander werk zou kunnen verrichten, is daarbij, strikt genomen, niet relevant. Evenmin als de vraag of u eventueel in staat bent om gedeeltelijk de overeengekomen arbeid te verrichten. Uw werkgever heeft immers recht op de volledige arbeidsprestaties zoals die in de arbeidsovereenkomst zijn afgesproken. De beëindiging op grond van overmacht is een drastische maatregel, omdat ze geschiedt zonder enige opzegtermijn of -vergoeding. Uw werkgever, die de overmacht wenst vast te stellen, moet uiteraard het bewijs leveren van de definitieve arbeidsongeschiktheid. Daarbij wordt in de praktijk gebruikgemaakt van een verklaring of ongeschiktheidsattest van de PAAG. De situatie inzake de beëindiging op grond van overmacht is nog niet uitgeklaard in ons rechtssysteem. De regeling staat immers op gespannen voet met de bescherming die de antidiscriminatiewetgeving biedt aan arbeidsongeschikte werknemers, en recentelijk waren er enkele uitspraken die in deze de antidiscriminatiewetgeving volgden. (*) De opzeggingstermijnen die vanaf 1 januari 2014 worden opgebouwd, hangen voortaan enkel af van de anciënniteit van de werknemer en van wie het initiatief heeft genomen om de arbeidsovereenkomst te beëindigen (werknemer of werkgever). Er is niet langer een onderscheid tussen de opzeggingstermijnen voor arbeiders en bedienden. Bovendien wordt de opzeggingstermijn progressief opgebouwd en wordt de opzeggingstermijn uitgedrukt in weken. (**) De toepasselijke opzeggingstermijn zal bestaan uit twee delen: het eerste deel van de opzeggingstermijn zal worden berekend aan de hand van de oude bepalingen op basis van de anciënniteit verworven op 31 december 2013, en het tweede deel zal worden berekend aan de hand van de nieuwe bepalingen op basis van de anciënniteit verworven vanaf 1 januari 2014.
Verantwoordelijke uitgave nieuwsbrief Chantal Denblijden Voorzitter
9
