Nieuwsbrief Kleur-rijk
juni 2010
Nieuwsbrief KLEUR-RIJK
jaargang 10 zomer 2012
VOORWOORD
Themadag
Dit gedicht en vele andere gedichten werden voorgedragen op
Start vandaag om 10 uur : deuren open.
de avond van de prijsuitreiking
Hoog 6jd om haar lijst te overlopen
ingericht door de Verenigde Verenigingen.
Net als op kantoor, streept ze taken af.
153 dossiers waren ingediend, 10 organisaties genomineerd. Eén winnaar.
Eén voor één strijkt ze de kleedjes strak, als tafelbladen. Plukt voor elke vaas een bloem. Smeert de broodjes, zet de stoelen mooi op een rij.
Ze gelooE in de kracht van cake, in het geluk van verse thee. Ze gelooE in kleur‐rijk, in koffie en getater, ... in de krach6ge vrouwen.
Vol ongeduld start de themadag .....
“prijs van de vrijwilligers”
De vrijwilligers van Femma Kleur-rijk waren één van de genomineerden. Spijtig genoeg niet de winnaar, maar toch wel in de bloemetjes gezet. Het doet deugd om waardering te krijgen voor wat je doet, voor het telkens op zoek gaan naar nieuwe activiteiten, voor het volhouden soms tegen beter weten in, voor het geloof in je organisatie, voor de steun die je anderen kunt geven, ... ja, het geeft een boost om weer verder te gaan. En we hopen natuurlijk dat deze zomereditie van onze nieuwsbrief, jullie ook veel energie en inspiratie zal geven om je leven nog meer kleur te geven. KAV wil ook meer kleur geven aan zijn organisatie, en heeft daarom besloten een nieuwe naam te kiezen. Voor wie het nog niet wist: KAV wordt Femma. Dus KAV Kleur-rijk wordt Femma Kleur-rijk. Een nieuwe zomer, een nieuwe start voor ons, voor onze organisatie, ... en ook voor jou !!!
Naar een gedicht van Hilde Van Canteren
Corinne Schrauwen
1
Nieuwsbrief NieuwsbriefKleur-rijk Kleur-rijk
juni 2010 zomer 2012
Activiteiten Kleurrijk gaat op stap, maakt ruimte voor ontmoetingen, laat je nieuwe dingen ontdekken over jezelf en de wereld, maakt je aan het lachen. Een greep uit ons aanbod. Graag vooraf inschrijven via
[email protected] of 0477 847 152 (Brigit).
Cafébezoek Via-Via reiscafé Vrijdag 28 september 2012 om 20u Regelmatig plannen we een gezellige losse babbel onder vrouwen. Gewoon elkaar ontmoeten, praten over wat ons bezig houdt, … en ook eens goed lachen! Op vrijdag 28 september 2012 treffen we elkaar om 20u in het Via Via Reiscafé (op wandelafstand van de Groenplaats, gemakkelijk te bereiken met tram 10 of 11). Je kan er ook iets eten als je wil. voor wie? Alle vrouwen in (of uit) een bi-culturele relatie waar? Via-Via Reiscafé, Wolstraat 43, 2000 Antwerpen prijs? Ieder betaalt de eigen consumpties
Etentje in ‘t Werkhuys Mmm... Volxkeuken! Vrijdag 23 november 2012 om 18u Elke vrijdag organiseert 't Werkhuys een heuse 'Volxkeuken'. Buurtbewoners en andere lekkerbekken worden verwend met lekkere, gezonde, soms exotische maaltijden. Dit initiatief wordt grotendeels gedragen door vrijwilligers die met passie komen koken of een helpende hand toesteken. Wanneer ieders buik gevuld is zorgt 't Werkhuys ook vaak nog voor een 'culturele' afsluiter, gaande van muziek, vertellers, enz. Wie gaat mee om samen lekker, origineel, gezellig en goedkoop te eten? Voor wie? alle Kleur-rijke vrouwen, kinderen welkom (max. 15 personen) prijs? € 5 voor een maaltijd (drank niet inbegrepen) Waar? ‘t Werkhuys, Zegelstraat 13, 2140 Borgerhout Parkeren in de buurt is erg moeilijk, maar ‘t Werkhuys is gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer (tram 10 en 24 en de bussen naar Turnhout). Graag reserveren voor 15 november via
[email protected] of 0477 847 152 (Brigit).
2
Nieuwsbrief Kleur-rijk Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012 juni 2010
Themadag 1001 manieren om gezin te zijn: kleur-rijke families Zondag 21 oktober 2012 Atlas gebouw in Antwerpen Biculturele gezinnen zijn meestal geen doorsnee gezinnen. De praktijk waar veel vrouwen in een biculturele relatie in terechtkomen, is die van een eenoudergezin, een nieuw samengesteld- of transnationaal gezin, of een ‘traditioneel’ tweeoudergezin waarin zij de kostwinner is en hij de huisman. Alternatieve gezinsvormen zijn al lang niet meer uitzonderlijk en zeker ook niet voorbehouden aan multiculturele gezinnen. Maar in werkelijkheid leiden gemengde huwelijken vaker tot echtscheiding of zijn het vaker al tweede huwelijken, vaker wel dan niet met kinderen uit eerdere relaties. Vraagstukken rond (stief of plus)ouderschap, single moederschap en andere alternatieve gezinsvormen hebben bij ons een extra culturele of transnationale dimensie. Vandaar deze studiedag waarin we expertise en ervaring uit beide invalshoeken bij elkaar brengen.
Programma 09.30u
Inloop en inschrijven workshops
10.00u
Film “Eigen Volk” van Neske Beks + nabespreking
12.00u
Lunch
13.00u
Workshop 1
14.30u
Pauze
14.45u
Workshop 2
16.15u
Einde workshop 2
16.30u
Terugkoppeling
16.45u
Receptie
3
Nieuwsbrief Kleur-rijk Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012 juni 2010
Film “Eigen Volk” met nabespreking door maakster Neske Beks ‘Ik kan niet terug naar Afrika, daar hebben ze geen Vlaams bier,’ zingt documentairemaakster Neske Beks in “Eigen volk”, een film over haar eigen familiegeschiedenis. Ze groeide op in het Vlaamse Mortsel, in de zeventiger jaren, toen het nog een dorp was onder de rook van Antwerpen. Nu is het een kleine stad. Terwijl Nederland nog volop in de multiculturele droom geloofde, was de sfeer in Mortsel anders, minder tolerant voor ‘vreemden’. Als kind kreeg Neske daar wel wat van mee, maar pas later drong de heftigheid werkelijk door. Toen niet alleen de mensen om haar heen op het Vlaams Blok bleken te stemmen, maar ook haar eigen familie. Bloedeigen familie zou je bijna zeggen, maar dat ligt genuanceerder. Neske’s biologische moeder stond haar kind namelijk af toen Neske een baby van drie weken oud was aan iemand van wie ze zeker wist dat die veel van haar kind zou gaan houden: Anny, getrouwd met Florent, roepnaam Flor. Lelieblanke Vlamingen. In dat gezin groeide Neske op met aardappels, groenten, vlees en Vlaams bier. Neske Beks, kind uit een gemengde relatie, gaat na de film in op de bijzondere en complexe familierelaties van haar ‘eigen volk’.
Workshops zijn onder voorbehoud – de workshopleiders geven er hun eigen invulling aan met dit als uitgangspunt: 1/ Guess who’s coming to dinner: Een workshop speciaal voor familieleden rondom een bicultureel gezin, zoals bijvoorbeeld onze ouders die grootouder zijn van een mixed kleinkind en andere geïnteresseerde ooms, tantes ed. De titel van de workshop is afgeleid van de populaire film (en boek) met dezelfde titel. Het idee is een platform te bieden aan mensen die dicht bij een biculturele relatie staan maar er niet zelf voor hebben gekozen. Hoe is het om het familieleven vorm te geven na de toetreding van één of meerdere mensen met een heel andere achtergrond en cultuur? Hoe ga je in je eigen familie om met de andere godsdienst, voedingsgewoonten, taal, huidkleur… van de partner van je (klein)kind, ouder, broer of zus? Door Annemiek Beck (Wereldpartners) en Leen Sterckx (Kleur-rijk) 2/ Nieuwe gezinsvormen: Sinds 1995 geef Els Haüser vorming (assertiviteit, communicatie, zelfzorg, omgaan met diversiteit, …) en werkt ze met mensen vanuit diverse culturen en achtergronden. Sinds 2007 geeft zij ook individuele therapie. De werkwinkel die zij op deze dag begeleidt, zal gaan over nieuw samengestelde gezinnen / nieuwe gezinsstructuren. Een kind vanuit een vroegere relatie die jouw gezin komt vervoegen. Een nieuw samengesteld gezin na een scheiding. Jouw kinderen die in 2 gezinnen leven met verschillende normen / waarden en verwachtingen. … Hoe kan dialoog en geweldloze communicatie ons helpen om met andere verwachtingen en onverwachte veranderingen om te gaan. Verwacht geen pasklare antwoorden maar graag wil ik samen met de aanwezigen hierover in dialoog gaan en kijken of we van elkaar kunnen leren. Door Els Haüser, licentiaat Communicatiewetenschappen en psychotherapeut Interactionele Vormgeving. 3/ Transnationale gezinnen: Bi-culturele gezinnen zijn in veel gevallen ook transnationaal, dat wil zeggen dat de gezinsleden in verschillende landen leven. Soms woont de partner nog of terug enige tijd in zijn land van herkomst, soms heeft de partner kinderen in het land van herkomst of verantwoordelijkheden ten aanzien van ouders, broers en zussen, neefjes of nichtjes. Aan de universiteit van Maastricht loopt een grootschalig onderzoeksprogramma naar de “Effecten van een transnationale opvoeding op de kansen van kinderen, migrantenouders en verzorgers tussen Afrika en Europa”. Miranda Poeze is lid van deze onderzoeksgroep, heeft zelf een gemengde relatie en doet onderzoek naar Ghanese transnationale gezinnen. Zij geeft een lezing over haar onderzoek en hoewel zij nog geen gemengde koppels heeft onderzocht, kan zij toch haar bevindingen terugkoppelen naar relaties waarin slechts één partner kinderen of ouders heeft in een ver buitenland.
4
Nieuwsbrief Kleur-rijk Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012 juni 2010
4/ Nieuwe wetgeving gezinshereniging: de wetgeving met betrekking tot gezinsvorming en gezins-hereniging in België wordt strenger, naar Nederlands model. 5/ Single na een bi-culturele relatie (of alleen in een bi-culturele relatie): hoe integreer ik de cultuur van mijn afwezige (ex) partner in de opvoeding van mijn kinderen? Ook als de buitenlandse partner niet meer actief deelneemt in het gezinsleven, willen veel moeders hun kinderen iets meegeven van hun vaderland, taal en -cultuur. Als de afstand tussen vader en moeder hiervoor te groot is geworden, is dat nog geen eenvoudige opgave. Alleenstaande moeders raken vaak ook het contact kwijt met herkomstgenoten van hun (ex)partner, die het stukje van vader zouden kunnen overnemen. Hoe ga je dan te werk om van je kinderen ook trotse Mixed ID’ers te maken? Of je hebt helemaal geen kinderen, maar rouwt toch om het verloren contact met de cultuur van je (ex) partner waar je toch ook een beetje verliefd op was… Door Anja Pluym, ervaringsdeskundige en lid van Kleur-rijk trekt deze workshop. 6/ Help, Homoseksueel! : Wat als je als bi-culturele koppel of ouderpaar niet op dezelfde golflengte zit wat betreft belangrijke waarden als bijvoorbeeld de acceptatie van homoseksualiteit. De ervaring leert dat voor onze partners uit een andere cultuur, homoseksualiteit een levensgroot taboe is. Zelf behoren we – anders zouden we wellicht ook geen biculturele relatie hebben – vaak eerder tot het progressieve slag dat openheid en tolerantie voor andere leefstijlen hoog in het vaandel draagt. Wat als de theorie praktijk wordt: de buurman of buurvrouw, één van je vrienden, familieleden of zelfs je eigen kind blijkt gay, en jij en je partner staan met de koppen tegen elkaar en de hakken in het zand. In samenwerking met Het Roze Huis
Kinderprogramma Als metis of mixed ID’er groei je vaak op in een wel heel kleurrijk gezin. Misschien heb je broertjes of zusjes die er heel anders uitzien, of die een andere mama of papa hebben en die sommige weken wel en andere niet in hetzelfde huis wonen als jij. Je mama zegt wel dat het heel bijzonder is, maar het is ook heel ingewikkeld, bijvoorbeeld om uit te leggen aan de nieuwe juf of aan vriendjes of vriendinnetjes met een ‘gewoon’ gezin. Vandaag, terwijl je moeder (of stiefmoeder, of grootmoeder of vader) vergadert met de andere madammen, is er voor jou een leuke, creatieve activiteit met andere kinderen uit kleurrijke en bijzonder ingewikkelde gezinnen. Studio Globo, een NGO gespecialiseerd in mondiaal en multicultureel leren voor kinderen van basisschoolleeftijd, gaat wandelen in de buurt met de kinderen van 4 tot 14 jaar. De scouts zorgen voor extra, speelse begeleiding van de kinderen in deze leeftijdsgroep en we voorzien daarnaast opvang voor de 0 tot 4 jarigen door een ervaren en betrokken oppas.
SAVE THE DATE 21 oktober 2012, 10-18u
5
Nieuwsbrief Kleur-rijk Nieuwsbrief Kleur-rijk rijk
zomer 2012 zomer 2012 Nieuwsbrief Kleurzomer 2012
Eindelijk zomer! We houden de relaxe, zomerse vibe nog even vast met reisverhalen, boekentips en een grenzeloos liefdesverhaal,... Mensen hebben in hun meest intieme dromen altijd gedroomd van vliegen. Hoe kom je aan vleugels? Door je ogen te sluiten Djibril Diop Mambety, filmregisseur Senegal
*Nog even iets over het wildpark: mijn dochtertje van bijna vijf is een grote dierenvriend. Eén dier heeft nog net iets meer haar hartje gestolen dankzij die mooie filmklassieker: het hertje Bambi! Zij beleefde topmomenten! Voor het eerst in haar jonge leven kon ze tientallen ‘Bambi’s’ voederen, bewonderen, aaien,... Onze gids Jean, die menig wild dier voedert en verzorgt, stond ons enthousiast te woord. Hij nam ons op sleeptouw en bracht ons oog in oog met everzwijn, wolf, vos, berggeit, hert en uil mét uilskuikens. We assisteerden hem en we leerden bij. Onze kinderen gaven zelfs onder zijn goedkeurende blik, dode kuikens en ratten aan sommige van die wilde dieren, andere dieren kregen van hen emmers maïskorrels te eten!
Ve rs l a g : K l e u r- ri j k weekend in Ardennen 4-6 mei 2012 door Ester Vrijdagavond
kwamen we na een lange tocht én
een flinke file, moe aan in ons ‘kamphuis’ in Nadrin, een gehucht van Houffalize. De andere vrouwen en kinderen zaten al aan tafel. Na een warm welkom en een kop lekkere soep, konden we ons installeren. Sommige vrouwen en kinderen kenden elkaar al, andere gezichten waren nieuw. Leuk was dat het kennismaken spontaan ging, net als de gesprekken die ongedwongen op gang kwamen tijdens het weekend.
Daarenboven zeker vermeldenswaardig: we konden een heel weekend lang onze voeten onder tafel schuiven voor een heerlijke en gezonde maaltijd. Onze kroost zagen we naar hartenlust ravotten. Geen regendruppel die hen kon tegenhouden.
Het programma sprak iedereen aan: wandelen in de ongerepte natuur, een bezoekje brengen aan een wildpark*, een DVD bekijken over geluk in relaties en een zwembadbezoek op zondagochtend. Dit alles verliep vlot en er was steeds ruimte voor een gezellige babbel en het uitwisselen van ervaringen. Een weekendje onder gelijkgestemden ...
Ons weekendje Ardennen vloog voorbij... We waren er echt op uit en beleefden mooie momenten in het groen, mét onze kinderen en met elkaar. Wat ons betreft, voor herhaling vatbaar!
OPROEP VRIJWILLIGERS
Heb je een kleur‐rijk gezin? Ga je 6jdens de zomer naar een leuk fes6val, een concert, de zomer van Antwerpen….? Dan ben jij degene die we zoeken om te flyeren voor onze kleur‐rijke ac6viteiten! Voel je je geroepen om mee te werken, neem dan contact op met Brigit, tel. 0477 847 152
6
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
kleur van mijn kinderen maakt ons tot een helder oriëntatiepunt in het gewoel. Aan ons durft hij het wel vragen: of hij zijn tas met spullen even in ons zicht kan neerzetten zodat hij met zijn dochter kan gaan zwemmen. “En wat lijkt uw dochtertje op die van mij, ik heb er ook eentje van bijna twee!... Is uw man ook Antilliaans?” En we zitten direct gezellig te keuvelen. Ook hier: een blik van herkenning, anders zijn schept een band.
Blik van herkenning door Leen Sterckx, moeder van Arlindo en Celeste Duarte Dochter Celeste (1,5 jaar) begint net wat te wennen aan het schuimende water van het ‘broebelkesbad’ – zoals onze familie sinds jaar en dag een whirlpool aanduidt – en te ontspannen als ze van over mijn schouder iemand in het oog kijkt die haar – behoorlijk heet water of niet – doet bevriezen. Ik word er nieuwsgierig van. Celeste is geen allemansvriend en kan vreemden behoorlijk vernietigend aanstaren, maar dit is toch anders: eigenlijk helemaal niet vijandig, eerder belangstellend maar in ieder geval zonder een oog van de nieuwkomer af te slaan. Zoon Arlindo die net nog een beetje door het badje spartelde is nu eveneens gefixeerd op onze medezwemmer. Ik kijk nu ook en zie een metis tienermeisje van een jaar of vijftien, met de kleur van mokka – ijs, het haar in cornrows gevlochten en met een blokjesbeugel. Zij ziet de kleintjes kijken en staart terug. Ik ben geïntrigeerd. Dit is geen wedstrijdje ‘wie het langst kan zonder zijn ogen neer te slaan’, dit is eerder een geval van ‘eyes that meet accross a crowded room…’ , kinderlijke liefde-op-het-eerste gezicht. Een blik van herkenning…
Deze week zie ik zich het tafereel een paar keer herhalen: er zijn dan wel niet veel volwassenen in het zwembad met een donkerdere tint, maar kinderen lopen er af en toe wel in verschillende schakeringen van bruin. En telkens gebeurt het opnieuw, de koolzwarte ogen die elkaar vinden in het verder blanke gewemel. He daar, jij ziet er uit zoals ik! Anders dan al die andere hier. Het trekt aan… het trekt naar elkaar toe. Dat is zo in onze dagelijkse omgeving: mijn zoon van vier kent welgeteld één ander jongetje – dat-er-uitzietzoals-hij in de drie kleuterklassen die hij het afgelopen jaar heeft bezocht en dat is zijn beste vriend. Nee, dat is zijn broer want zijn papa komt ook uit Afrika, he mama?! Nu al brothers. Als je op vakantie gaat is in principe iedereen vreemd: tenzij je op familie- of vriendenbezoek gaat ontmoet je alleen maar onbekenden. Dan blijkt dat het uiterlijk van mijn kinderen werkt als een magneet: sowieso trek je vertederde blikken van ‘witte’ en ‘zwarte’ dames tussen de 15 en de 95 want “Wat zijn ze schattig hé. Van waar heeft u ze geadopteerd… oh het zijn uw kinderen! Mooi hoor die halfbloedjes…” . Ook donkere mannen, de brothers, begroeten ons met een glimlach waar we ook gaan. Maar het indrukwekkendst is toch de reactie van de metissen onderling op elkaar: mijn kinderen en de onbekenden, oud of jong. Ze hoeven geen woorden uit te wisselen, maar die kortsluiting van blikken, daarin lijkt zoveel te worden gezegd. Ik kan het natuurlijk niet weten, misschien verbeeld ik het me maar. Mijn kinderen zijn nog te jong om het uit te leggen… maar het lijkt me een feest, elkaar zo te kunnen herkennen.
We zijn op vakantie in een lelieblank bungalowpark op de grens tussen Nederlands Brabant en België. Overal knauwend Eindhovens (Áindheuwves), je weet het natuurlijk niet zeker maar ze trekken blijkbaar vooral publiek uit de streek. In het zwembad, waar alle verhullende winterkleding, mutsen en sjaals uitgaan, zie je het het best: op mijn man na géén andere volwassenen met een kleurtje. Of ja, toch wel, één andere chocoladebruine mijnheer met twee mixed dochtertjes. Dat ook die elkaar meteen in het oog hadden, blijkt een paar dagen later wanneer de mijnheer met één van de dochters naast ons neerstrijkt. Mijn man is er dan niet bij, maar de
7
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
dat ik aan die natuur gewoon geworden ben en dat nu veel gebouwen op elkaar gepropt of shopping centers mij het omgekeerde gevoel geven. Ik voelde mij een oermens dat in de moderne wereld terecht kwam, haha. En zo ver van de moderne wereld is Itacaré nu ook weer niet… Bovendien werden we ook nogal bekeken (volgens Juliana, want ik heb de rare eigenschap dat niet op te merken, of niet alert te zijn), waarschijnlijk omdat wij zo enthousiast waren over kleine, normale dingen. En er was een soort van Action Shop! Mama mia, dan loopt het zelfs in België met mij mis. Het toppunt was toen er twee meisjes rond de 12 jaar naar ons kwamen, ons serieus onderzoekend bekeken en dan vroegen vanwaar wij kwamen. Ik legde hen uit dat ik van België was en Juliana van de USA. “Hmmm..”Ze liepen met een -bijna spottendeglimlach weer weg. Enkele minuten later kwamen ze terug met een ander meisje, een vriendinnetje van hen. Ze bekeken ons weer doordringend en legden hun vriendinnetje uit dat ik van België was en Juliana van de USA, maar beiden in Itacaré wonen. “Hoe weten jullie dat wij van Itacaré zijn?” vroeg Juliana. “Oh gewoon, jullie zien eruit alsof jullie van Itacaré komen”.
Groeten uit Bahia, Brazilië! Hieronder vind je een stukje uit het Blog van mijn dochter Hannah, die sinds januari 2012 in ZuidA m e r i k a ve r b l i j f t . Ze w e r k t e b i j h t t p : / / www.libelula.org.br/ in Bahia, Zuid-Brazilië en bezoekt na lange tijd een ‘stad’. De indrukken die ze beschrijft zijn heerlijk om lezen. Veel leesplezier. Kristien Renckens 5 juni 2012 “Het was leuk om nog eens naar een concert te gaan. Iets wat ik in België zo vaak doe en hier nooit. Juliana en ik waren al een beetje vroeger naar Itabuna gegaan om de stad te verkennen. Een nog grotere stad dan Ilhéus, lelijker ook, we zijn dan maar naar het Shopping center gegaan. Ik hou niet van shoppen, maar ik moet eerlijk toegeven dat ik er van genoten heb om nog eens échte winkels binnen te gaan. Dat genieten kwam wel pas na een paar uur. Ik moest mij eerst aanpassen en dat nam wat tijd in beslag. Het klinkt misschien raar, maar het deed bijna pijn aan mijn ogen: de scherpe lichten, de felle kleuren van een shopping center, heel de tijd van alles om te zien of om u te animeren, druk, mensen van plastiek (hopen schmink, perfecte kleedjes en schoentjes met hakken). Het deed me denken aan de Chapada Diamantina. Op één of andere manier moesten mijn ogen daar ook aan wennen, meer dan aan de natuur. Wel, ik denk
Stilte. “Ahzo.” De meisjes lopen weg en wij schateren het uit van het lachen. Wel, dat mini gesprekje zegt genoeg over hoe wij eruit zagen, zeker? Hannah
8
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
anders dan in Europa. Dan weer baden en slapen gaan.
Groeten uit Suriname!
Cultuurshock? Las6g woord, maar ervaar je er iets van? Een hele grote cultuurshock heb ik niet echt ervaren, maar er zijn inderdaad zaken die wij niet kennen in Europa. In het ziekenhuis ziet alles er veel primi6ever uit. We gebruiken veel minder materiaal, zijn crea6ever om materiaal te hergebruiken op een hygiënische of steriele manier. Op technologisch vlak merk je duidelijk dat ze nog niet alle mogelijkheden hebben. Maar in de laatste jaren merk ik wel een vooruitgang voor wat betreE het internet, GSM gebruik,… Samen met mijn man en zoontje woon ik in de hoofdstad Paramaribo en daar heb je niet echt een grote cultuurshock. Als je echt iets wil, dan kan je het vinden. Er zijn hier veel kleine supermarktjes maar ook winkels die Europese en Amerikaanse goederen verkopen. Maar als je naar het binnenland gaat, ja, daar kom je echt in een cultuurshock. Daar leven de mensen nog in stammen of dorpen in het tropisch regenwoud. Er zijn weinig mogelijkheden om er naartoe te reizen. Daarom leven die mensen helemaal anders. Je hebt de Indianenstammen, saramacaanse stammen, oukaanse stammen, en nog zoveel meer. Ze leven in hugen, niet elk dorp heeE mogelijkheid tot elektriciteit en het enige vervoermiddel dat je kan gebruiken is een boot of ‐als je geld hebt voor een 6cket‐ een vliegtuigje.
door Sien
Welke mo6even had je om in het land van je partner te gaan wonen? Ik woonde en werkte al in Suriname toen ik mijn man leerde kennen. Ik volgde La6jns – Amerikaanse danslessen zoals Salsa, Bachata, Merengue en Zouk, daar hadden we elkaar voor het eerst ontmoet. Het land Suriname sprak me heel erg aan, het klimaat, het rus6ge leven met het “No Spang“ gevoel. “No spang” is in het sranangtongo voor “take it easy”. Sranangtongo is de taal die in Suriname wordt gesproken naast de moedertaal Nederlands. De vriendelijkheid en gastvrijheid van de mensen. Maar eerst en vooral was ik in Suriname voor het verloskundig werk! Hier kom ik echt aan mijn trekken als verloskundige, elke dag begeleid en voer ik zelf bevallingen uit en daarvoor heb ik gestudeerd! Hoe ziet een gewone dag eruit?
Onze wekker gaat om 6u in de ochtend, maar we hebben nu een zoontje van 4 ½ maand oud en die wordt meestal ook die 6jd wakker. Om de beurt baden mijn man en ik en terwijl geeE diegene die nog niet baadt onze zoon eten. Mijn man gaat ten laatste uit huis om 7u met de scooter. Bij mij is het adankelijk van welke dienst ik die dag heb. Ik werk in het ziekenhuis en aldus heb ik wisselende diensten, zoals dag‐, late‐ en nachtdiensten. Heerlijk in Suriname is dat de zon al6jd tussen 6u en 6u30 opkomt. Als ik middagdienst heb moet ik om 14u uit huis. In de ochtend speel ik met mijn zoontje, ik was kleren, kook avondeten voor mijn man, ruim het huis op, geef mijn zoontje eten. Tegen 14u komt de oppas en kan ik vertrekken naar het werk met de auto. Een werkdag voor mij bestaat uit : zwangere vrouwen begeleiden in hun arbeid, zwangere vrouwen onderzoeken, overleggen met de gynaecologen, … alles wat verloskunde inhoudt. Mijn man komt om 17u30 thuis. Eerst brengt hij de oppas naar de bus, dan baadt hij met onze zoon en geeE hem eten. Onze zoon gaat tegen 19u slapen. Mijn man kijkt tv, speelt games, zit achter de computer, … In Suriname gaat de zon al6jd onder tussen 19u en 19u30. Tensloge kom ik thuis rond 22u. Op televisie zenden ze vaak Amerikaanse series uit die ik soms volg. Verder is de televisie helemaal
Zijn jullie man‐vrouw rollenpatronen gewijzigd?
Toen ik mijn man heb leren kennen heb ik vanaf het begin duidelijk gemaakt dat ik van Europa kom en dat ik dus anders ben opgegroeid. Daarmee bedoel ik, dat ik niet de typische vrouwenrol ga overnemen vermits ik ook mijn werk heb als verloskundige. Als je kijkt naar een tradi6oneel Surinaams gezin dan werkt de vrouw meestal niet. Vaak hebben ze minstens 4 kinderen om voor te zorgen, dus blijE de vrouw thuis om het huishouden te doen en voedt ze de kinderen op. De man gaat werken. Toen we onze zoon kregen heb ik met mijn man besproken dat we de opvoeding samen zullen doen. Ik heb veel wisselende uren als verloskundige en dus moet mijn man ook zorgen voor ons zoontje. Als vrouw doe je al6jd meer in het huishouden, maar gelukkig kan mijn man ook koken, klederen wassen, vegen,... Ik heb heel veel geluk met mijn man, want ik weet dat de gemiddelde Surinaamse man veel eist van een vrouw. 9
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
Is het moeilijk of gemakkelijk om je te integreren? Hoe doe je dat? Op mijn werk ben ik nu echt goed geïntegreerd. Ik noem het ook mijn 2de thuis. Ik ben daar bevallen, de meeste mensen kennen me en ik ben er heel graag. Ik kan toch redelijk Sranantongo praten en dat geeE de mensen de duidelijkheid dat ik hier al een 6jdje woon. Het begin was wel heel moeilijk. Ik was voor het eerst in Suriname als stagiaire, dus de jaren daarna stellen ze nog heel vaak vragen zoals : Oh, je bent er nog en wanneer ga je weer weg? Of, je bent toch stagiaire? Zelfs met mijn bolle, zwangere buik durfden pa6ënten me deze vragen nog te stellen en dat maakte mij vooral in de zwangerschap heel chagrijnig! Wat doe je als je heimwee hebt? Heimwee heb ik niet echt. Mijn ouders komen hier overwinteren, dus hen zie ik geregeld en met andere familie heb ik via internet contact. Zoals ik al zei, als je echt iets wil dan kan je het vinden. Als ik echt iets moet opsommen dat ik mis vanuit België dan zijn het de goed, georganiseerde
warenhuizen als IKEA, Dreambaby, Colruyt, Decathlon,… ,misschien bepaalde soorten voedingswaren, maar ik kan ook zonder leven hoor. Voel je je nog steeds een Belg? Vlaming? Europeaan? .. of is het geen of‐of‐verhaal? Dit vind ik een leuke vraag want het is echt dubbel. Als ik onder mijn collega’s ben dan vergeet ik soms dat ik blank ben. Ik zeg mensen soms dat ik een wige negerin ben, in het Surinaams: “ Na wan wi6 negre of bigi sma“. Als ik mezelf dagdagelijks bekijk dan voel ik me niet echt Belg meer. Toch zijn er situa6es die ik meemaak en die me met de neus op de feiten drukken dat ik een buitenlander ben. Maar die probeer ik snel te rela6veren. Niet vergeten dat Suriname vroeger een Neder‐ landse kolonie is geweest, dus de blanken waren des6jds de boosdoeners. Mijn man en zoontje houden van me zoals ik ben en ik hou heel veel van hen, dus dat maakt alles goed! Groetjes uit Swi6 Sranan! Sien, Jorny & Ides*
!
10
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
Interview met Yari, 8 jaar
ook dat het ginder zo warm zal zijn als in een sauna hier. De mensen gebruiken ander geld, dat lijkt mij wel interessant. Ik ben niet bang van malariamuggen, ik weet veel over insecten.
Je gaat deze zomer op reis, naar waar? Ik ga naar Togo voor 2 weken ongeveer.
Ken je het eten van Togo al? Ja sommige dingen ken ik al, bijvoorbeeld kippenbilletjes met rijst, dat vind ik heel lekker. Ik hoop dat het niet te pikant zal zijn.
Reizen naar het thuisland
Hoe heb je je voorbereid op deze verre reis? Ik ben begonnen met een beetje Frans te leren. Samen met mijn mama heb ik een beetje gelezen over op reis gaan en ik lees momenteel een boek over een safari in Afrika. Ik ben ook naar het Tropisch ins6tuut geweest om spuitjes te laten zegen. Die moeten mij beschermen tegen bepaalde ziektes. Kijk je al uit naar deze grote reis? Waarom? Zeker weten. Ik kijk er naar uit om mijn familie daar te leren kennen. Ik heb ook al veel fantas6sche verhalen gehoord van mensen die er ook naartoe gereisd zijn. Hoe reis je naar ginder? Ik ga met het vliegtuig, dat vind ik wel spannend want ik hoor soms dat er vliegtuigen crashen. Denk je dat het in Togo anders is dan hier? Heel anders. De huizen zijn er heel anders, mensen zegen hun salon soms buiten. Mensen begroeten elkaar anders dan hier, veel uitgebreider. De mensen dragen kleren uit heel kleurrijke stoffen gemaakt. Ik verwacht
11
Waar denk je zoal naartoe te gaan als je ginder bent? Ik zou graag naar een zoo gaan en naar het strand. Of naar een zwembad. Hoe ga je met de mensen ginder praten? Ik ken een paar woorden Frans en verder zal het in gebarentaal moeten. Mijn papa kan ook vertalen voor mij als het nodig is. Weet je iets over de kinderen in Togo? Niet veel, ze zijn arm volgens mij. Ik denk dat ze ook vaak hun ouders moeten helpen met water halen en andere taken. Ze spelen ook wel, met zelfgemaakt speelgoed. Dat lijkt mij ook wel leuk. Denk je dat je heimwee zal hebben in Togo? Een beetje wel, denk ik. Ik ga mijn mama, mijn vrienden, oma en opa en mijn poes missen. Ik ga ook mijn huis erg missen. Maar ik ga een foto meenemen van alle mensen en dingen die ik ga missen, dan kan ik er naar kijken als ik wil. Wij wensen je een goede reis en veel plezier in Togo!
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
Indrukken van Amber, Yonus & Ina na een reis naar het thuisland
Amber, 11j
1.
Naar welk land ben je op vakantie geweest? Teken de vlag.
2.
Toen ze je vertelden dat je meeging op reis naar het land van je papa/mama, wat dacht je toen?
Joepie! Dan kon ik eindelijk mijn familie ginder zien.
3.
Was het de eerste keer dat je meeging?
Ja
4.
Hoe dacht je dat de vakantie ging zijn (voor je vertrek)?
De eerste week in Senegal verbleven we in een vakantiedorp voor toeristen, in een huisje met een zwembad en dat had ik niet verwacht.
5.
Klopte je idee met hoe het echt was?
Het dorp in Fouta was zoals ik dacht want ik had op voorhand foto’s gezien. Ik dacht wel dat er minder huizen en winkels zouden zijn.
6.
Ken je de taal van je familie ginder? Zeg eens een woord in die taal?
Nee, “bismillaij”=smakelijk, alstublieft
7.
Wat was er helemaal anders dan in België?
Vooral de manier van leven is helemaal anders. Ginder zijn bijv. allemaal kleine kraampjes op straat in plaats van winkels.
8.
Wat deed je als je heimwee had?
Ik had heimwee naar mijn warme bed en mijn knuffel (die wou papa niet meenemen). Toen ik me eens triest voelde, leerden de meisjes me een liedje in Poulaar en dat beurde me op.
9.
Wat was je lievelingseten op vakantie?
Omelet met ajuin op stokbrood
10.
Wat was het allerleukste/grappigste/ vreselijkste moment op reis?
Leukste: Rondrijden met de auto door Senegal om het landschap, de dieren en de mensen te bekijken.
Senegal
Vreselijkste: kakkerlakken in het huis.
11.
Wil je graag nog eens teruggaan?
Ooit wel maar niet direct. Binnen 4 jaar of zo…
12
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
Yonus, 8j
Ina, 11j
Senegal
Togo
Ik was blij omdat ik eindelijk Senegal kon zien.
Ik was superblij! Het enige nadeel was het vliegtuig maar uiteindelijk viel het best wel mee :-)
Ja
Nee, ik ben al twee keer in Togo geweest. De eerste keer toen ik 6j was en vorig jaar toen ik 10 was.
Ik dacht dat er meer natuur was in Senegal met bomen en struiken om in te klimmen.
Ik dacht dat er veel arme mensen waren en palmbomen op het strand en dat iedereen in hutten woonde.
Nee, er waren veel huizen en helemaal niet veel natuur.
Ja en nee. Palmbomen waren er...maar zoveel armen niet hoor!
Nee, “mbourou”=brood
Ja, “af wei ojonambé Ina”: Hallo, ik heet Ina. ééé=ja, auw=nee
Het drinken is helemaal anders, er is water in een grote aarden kruik.
Het weer, het uitzicht, de huidskleuren
Ik speelde een spelletje als ik heimwee had. Ik was eigenlijk nooit alleen, er waren altijd veel kinderen.
Op mijn blog schrijven, tekenen, over mijn neus wrijven.
Omelet met ajuin op stokbrood
Foufou natuurlijk!
Leukste: spelen in het zwembad van het vakantiedorp. Vreselijkste: verbrande rug van tijdens het zwemmen
Grappigste: toen ik mijn broer zag Vreselijkste: toen ik net aankwam door het vliegtuig
Ooit wel maar niet direct. Binnen 4 jaar of zo…
Ja!!
13
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
Boekentips voor (luie) zomeravonden Wijsheid is als een baobabboom: niemand kan hem in zijn eentje omvatten Ewe, Ghana
Twee aanraders van Leen Sterckx Ik wil trouwen! Vrijgezel tegen wil en dank: de hilarische zoektocht naar een geschikte man (2008) van Ghada Abdel Aal. Uitgegeven bij Nieuw Amsterdam.
Turkse Vlinders. Liefde tussen twee culturen (2005) van Stine Jensen. Uitgegeven bij Prometheus.
Ik wil trouwen! Alleen al de titel van dit boek is een provocatie uit de mond van de 29-jarige Ghada Abdel Aal. Mannen mogen gerust zeggen dat ze willen huwen, maar in het conservatieve Egypte moeten vrouwen het nog steeds hebben van gearrangeerde ontmoetingen met potentiële partners die door familie of vrienden zijn uitgekozen. Ghada deed wat haar leeftijdsgenoten alleen maar durfden te denken: ze hield een openhartig blog bij over haar zoektocht naar een geschikte echtgenoot. Ze beschrijft de mannen die zich als huwelijkskandidaat aandienen en de hilarische, groteske situaties die dat oplevert. Zo is er een humeurige arts, die volgens de sharia leeft en haar als derde vrouw wil. En een man die tijdens zijn eerste bezoek ongevraagd de televisie aanzet omdat zijn favoriete voetbalclub speelt en boos wordt als zijn potentiële schoonfamilie voor een andere club blijkt te zijn. Voor Ghada werd het een lange reeks teleurstellingen.
In de lente van 2002 raakt Stine Jensen tijdens een vakantie in Turkije tot over haar oren verliefd op de Turkse kapper Ozan. Wat begint als een onschuldige vakantieliefde, groeit uit tot een langdurige relatie. Drie jaar lang reist Jensen op en neer tussen Amsterdam en Istanbul. Ze volgt een cursus Turks voor beginners, praat met jonge Turken en Europeanen over hun opvattingen over liefde en seks, en onderzoekt oosterse en westerse liefdesstereotypen in soaps, popmuziek en films. Ze raakt bevriend met drie jonge Turkse vrouwen die verlangen naar een Europese man en ontmoet onder andere : de bedroefde Mert die moet kiezen tussen zijn moeder en zijn Nederlandse geliefde, de charmante Fransman Patrick die elke avond langs de bewaking moet glippen om zijn grote liefde Yildiz te kunnen zien en Moon, die 31 Turkse mannen in haar datingbestand heeft maar de ware niet kan vinden. Turkse vlinders is een persoonlijke zoektocht naar de keuzes van vrouwelijke en mannelijke dertigers, uitburgerde Europeanen die hun hart verpand hebben aan Turkije, Turken die dromen van hun bestaan in Europa, en het waarom van een interculturele liefde.
Ik wil trouwen! werd een groot succes in Egypte en daarbuiten. Met haar venijnige pen wist Ghada honderdduizenden leeftijdgenoten te bereiken. Ghada’s verhalen zijn schokkend, tragisch, hilarisch, en vol dilemma’s waarin veel jonge vrouwen zich zullen herkennen. Haar toegankelijke stijl en gevoel voor humor maken dit boek tot een waar leesgenoegen.
14
Nieuwsbrief Kleur-rijk
zomer 2012
Zomerse boekentips uit de Kleur-rijk bib
Wottie tegen, die hem wel aan een baantje (?) kan helpen.
door Anja Pluym
Diana Lebacs 2001 – Stichting Culturele Manifestaties – Amsterdam
Voor de allerkleinsten
ISBN 90-2583-489-2
Ik ben, wat ik denk - ‘Je gedachten bepalen je leven’ Grappige illustraties en simpele teksten laten kinderen zien hoe ze nare gedachten en woorden kunnen omzetten in fijne en positieve gedachten.
Voor volwassenen
Louise L. Hay met Kristina Tracy
Naema Tahir
2008 – Palaysia Productions - Enschede
2008 - Meulenhoff
ISBN 978-90-76541-19-8
ISBN 97-890-290- 83294
Kikker is verliefd
Emma’s Oorlog – Liefde, verraad en dood in Soedan
Groenkapje en de bekeerde wolf en andere moslimsprookjes
Kikker is verliefd op eend – groen en wit, liefde kent geen grenzen.
Direct na haar aankomst in Zuid-Soedan blijkt hoe anders Emma McCune is. Maar de westerse gemeenschap is met stomheid geslagen wanneer Emma trouwt met Rick Machar, een krijgsheer die de verpersoonlijking lijkt van alles waartegen zij ageerde.
Max Velthuijs 1989 – Uitgeverij Leopold, Amsterdam ISBN 90-258-4739-0
Deborah Scroggings
Jeugdboeken
2003 – Sander Hendriks, Leiden
Er is een lege plek gegroeid
ISBN 90-5466-692-7
Hassen is tien. Hij is een kind uit een gemengd huwelijk. Daardoor ziet hij er een beetje anders uit dan andere kinderen. Op school wordt hij door zijn klasgenoten gepest. Ook zijn juf heeft vooroordelen. Alleen Kevin kiest partij voor hem.
Bloei Zestig volksverhalen uit de hele wereld die van meisjes vrouwen maken, verzameld en verteld door Marita de Sterck
Bruno Boen 1993 – Uitgeverij Clavis – Hasselt
2010 – Meulenhoff/Manteau
ISBN 90-6822-228-7
ISBN 978-90-8542-201-3
Caimins geheim
Let’s make love - 27 onmogelijke liefdes
Caimin heeft honger. Had zijn oma maar geld genoeg om elke dag warm te koken. Nooit had hij gedacht dat hij zijn ouders zo zou missen. Zij wonen nu in Nederland om geld te verdienen. Het duurt lang voor hij en zijn broer mogen ove r ko m e n u i t d e A n t i l l e n . H o e k a n h i j ondertussen aan geld komen? Dan komt Caimin
Samenstelling Annet de Groot en Frénk van der Linden 2008 – Uitgeverij Contact, Amsterdam/Antwerpen ISBN 978-90-254-2807-5
15
Nieuwsbrief Kleur-rijk Nieuwsbrief Kleur-rijk
2012 15zomer juni 2010
Lid worden? We zijn blij dat je interesse hebt in onze werking. We hopen dat ons aanbod (activiteiten, nieuwsbrief, website en alle persoonlijke contacten) je kan blijven boeien. Lid worden/ blijven van KAV Kleur-rijk kost €30. Om je lidmaatschap voor 2013 in orde te brengen, vragen we je het lidgeld van €30 te storten op volgend rekeningnummer : 979-9672632-88 (KAV Kleur-rijk) met vermelding van “lidgeld 2013 en je meisjesnaam”. We vragen je ook om via e-mail je lidmaatschap te bevestigen en volgende gegevens te bezorgen: naam, adres, telefoonnummer en geboortedatum. Je ontvangt van ons daarna je lidkaart en de gegevens die je nodig hebt om op onze website een aantal extra pagina’s open te maken. Als je nog vragen hebt, aarzel dan niet om ons te contacteren. Over het lidmaatschap :
[email protected] (Corinne) Alle andere vragen :
[email protected] (Corinne) of 0477 84 71 52 (Brigit) KAV Kleur-rijk – p/a Nationalestraat 111 – 2000 Antwerpen
w w w. k l e u r- r i j k . b e KAV Kleur-rijk is lid van European conference of bicultural/binational relationships. Andere deelnemende landen en organisaties zijn:
LAWINE - Nederland www.stichtinglawine.org
IAF - Duitsland Verband binationaler Familien und Partnerschaften www.verband-binationaler.de
FIBEL - Oostenrijk Frauen-Initiative Biculturelle Ehen und LebensGemeinschaften www.verein-fibel.at
Ehe ohne Grenzen - Oostenrijk www.ehe-ohne-grenzen.at
IG Binational - Zwitserland Stichting Buitenlandse Partner - Nederland
Interessen-gemeinschaft Binational www.ig-binational.ch
www.buitenlandsepartner.nl
COLOFON Met kleurrijke bijdragen van Anja, Amber, Corinne, Ina, Kristien, Leen, Sien, Yari, Yonus Redactieraad: Anja, Brigit, Cil, Corinne, Kristien, Leen, Suzy & Veerle Tekstredactie: Veerle Hoofdredactie: Kristien Lay-out & eindredactie: Suzy 16