Februari 2016
Nieuwsbrief Gezonde School Voortgezet Onderwijs
Gezonde en Veilige School wordt Gezonde School In de regio Limburg-Noord hebben we vanaf 2006 gewerkt met het model De Gezonde en Veilige School (DGVS). Op landelijk niveau is het model Gezonde School flink gegroeid. Nu worden deze termen in onze regio door elkaar gebruikt en dit geeft veel verwarring. Daarom zijn we per januari 2016 overgestapt op de naam Gezonde School.
Van de Gezonde en Veilige School
Naar de Gezonde School
Gezonde School Van 2006 tot 2016 is er intensief gewerkt met het model De Gezonde en Veilige School (DGVS) op alle poen vo-scholen in onze regio. Een preventieadviseur bezocht elke school minimaal 1x per jaar om met scholen vraaggestuurd te werken aan gezondheid. De rol van preventieadviseur werd door verschillende partners (Vincent van Gogh, Synthese, Halt) ingevuld. DGVS heeft zich hierdoor stevig gepositioneerd binnen de vele beleidsontwikkelingen en initiatieven in en om het onderwijs.
Landelijk heeft de Gezonde School zich geprofileerd en op vele terreinen zijn documenten en toolkits ontwikkeld die scholen kunnen gebruiken bij het werken aan een Gezonde School. Denk aan de themacertificaten van het Vignet Gezonde School, het Gezonde Schoolplein, het Rookvrije Schoolplein, voedingsbeleid, ouderbetrokkenheid etc.
Gezonde School-beleid is bewezen effectief en gezonde schoolactiviteiten kunnen bijdragen aan een gezondere leefstijl van leerlingen. Het blijkt ook dat een gezonde leefstijl samenhangt met betere schoolprestaties. In de figuur hieronder wordt de relatie tussen Gezonde school-activiteiten en schoolprestaties weergegeven. De verbinding leggen tussen signaleren, zorg en preventie blijft een zorg voor diverse disciplines binnen de GGD en bij de verschillende ketenpartners. De Gezonde School adviseurs blijven samenwerken met partners en gezamenlijk bekijken wie de school het beste kan ondersteunen. Kijk op www.ggdlimburgnoord.nl en www.gezondeschool.nl voor meer informatie of neem contact op met de coördinator Gezonde School, Gonnie Staaks,
[email protected]
M@ZL M@ZL, uitgesproken als: 'Mazzel', (Medische Advisering Ziekgemelde Leerling) is een effectieve methodiek voor een integrale aanpak van ziekteverzuim bij scholieren. Door de methodiek in te zetten op school wordt de vroegtijdige uitval van leerlingen voorkomen. M@ZL is een samenwerking tussen de school (mentor/zorgcoördinator), een jeugdarts van de GGD en een leerplichtambtenaar. De school kan een consult aan vragen bij de jeugdarts van de GGD. Deze adviseert de school in een 'plan van aanpak' en werkt samen met meerdere partijen zoals sociaal wijkteam, CJG, GGZ, huisarts, specialist. De school coördineert en registreert het verzuim. Uit onderzoek van GGD West-Brabant en de ervaringen van GGD Limburg-Noord die opgedaan zijn bij drie pilotscholen (Dendron College, Valuas College en het Kwadrant) blijkt dat:
• •
de methodiek voortijdig schoolverlaten voorkomt;
• •
ziekteverzuim een belangrijk signaal van psychosociale problematiek is;
de groep leerlingen met zorgwekkend ziekteverzuim sneller gesignaleerd en bereikt wordt door M@ZL; M@ZL een maatschappelijke opbrengst oplevert. Een investering van 17 euro per leerling levert een gemiddelde opbrengst van 82 euro per leerling op.
Inmiddels is door de gemeenten in Noord en Midden-Limburg besloten om het extra contactmoment adolescenten in te vullen met M@ZL. Deze interventie wordt gefaseerd ingevoerd. Voor dit jaar zijn er 17 scholen gepland. Wilt u meer informatie over M@ZL? Neem dan contact op met de jeugdarts op uw school. (Meer landelijke info over ziekten en verzuim).
Challenge Day Challenge Day is een dag waarin jongeren de kans krijgen elkaar echt te leren kennen, om te ontdekken wie zijzelf en de andere leerlingen werkelijk zijn. Challenge Day is onder andere bekend van het programma 'Over de Streep' met Arie Boomsma. Het doel van Challenge Day is het vroegtijdig signaleren van problemen en het creëren van meer onderling respect tussen jongeren. Tijdens deze workshop gaan de jongeren actief aan de slag met drie hoofdonderwerpen:
• • •
Bewustwording van eigen gedrag en emoties. Meer begrip voor het gedrag en de emoties van anderen. Respect naar jezelf en anderen.
De GGD begeleidt scholen tot de aanvraag van Challenge Day. De aanbieder van Challenge Day voert deze interventie uit. Indien nodig, wordt het nazorgtraject door de GGD verzorgd. Heeft uw school interesse in Challenge Day? Neem dan contact op met
[email protected]
Het puberbrein en hoe daar als ouders mee om te gaan? Dit was de titel van de informatieavond die het Centrum voor Jeugd en Gezin op Lyceum Schöndeln in Roermond organiseerde. In het leven van een puber volgen de gebeurtenissen elkaar snel op. Thuis, op school, in de vriendengroep, bij de (sport)club, overal wordt het puberbrein geprikkeld en overladen met informatie. Hoe komen al die prikkels binnen, hoe worden ze gefilterd en verwerkt en hoe krijgt al die informatie een plek? De puberteit is door alle veranderingen vaak een turbulente en stressgevoelige periode in het leven van de jongere en zijn/haar omgeving. Hoe kunnen ouders of leerkrachten daarmee omgaan? En wat kunnen ze doen als er dingen zijn waarover ze zich zorgen maken? Denk aan onzekerheid, stemmingswisselingen, middelengebruik, seksualiteit, risicogedrag, enz. Hoe kunnen ze de jongere hierin goed begeleiden en dingen bespreekbaar maken en houden?
Er werd gestart met een algemene inleiding door deskundigen (Rubicon Jeugdzorg en Vincent van Gogh voor geestelijke gezondheidszorg), waarna er in groepen dieper ingaan werd op verschillende thema’s (o.a. genotmiddelengebruik en emoties en stress bij pubers). Met de belangrijkste conclusies en bevindingen uit de groepjes werd de avond tenslotte afgesloten. De informatieavond werd door de aanwezigen ouders gewaardeerd met een rapportcijfer “8”. Enkele bevindingen van een groepje:
• • •
Blijf als ouders binnen je “window of tolerance”; Spreek uit wat je voelt als ouder, maar let op je timing; Ga je als ouders je kind beheersen, dan ga je hem/haar verliezen, dus blijf je puber volgen, zonder te controleren;
•
Als pubers ruimte krijgen van hun ouders, dan zullen ze de absolute grens die gesteld wordt door ouders ook accepteren;
• •
Help….mijn ouders begrijpen me….wat nu? Je moet als ouders zoeken naar een andere/nieuwe verbinding met je puber!
‘Uit met ouders’ Weert Waar loopt een jongere tegenaan bij een avondje stappen in Weert? Op deze en heel veel andere vragen over veilig uitgaan kregen ouders antwoord tijdens de avond ‘Uit met Ouders’ op donderdag 17 november 2015. De ‘Uit met Ouders’-avond werd druk bezocht. Circa 100 ouders hadden zich aangemeld. De avond begon in het stadhuis van Weert waar de aanwezigen van een kinderarts van het St. Jans Gasthuis uitleg kregen over de gevolgen en gezondheidsrisico’s van alcoholgebruik, zoals comazuipen. De arts gaf aan dat de toenemende voorlichting en avonden zoals deze, bijdragen aan de bewustwording van de gevolgen.
Na het verhaal van de kinderarts werd het gezelschap opgesplitst in twee groepen en bezochten de ouders de uitgaansgelegenheden de Brouwer en de Gotcha. Daar ging men in dialoog met andere betrokken organisaties zoals de politie, bureau Halt, Vincent van Gogh en ook de horeca-ondernemers. Halt informeerde de ouders over hun werkwijze en de Halt-straf voor jongeren van 12 tot 18 jaar en de jeugdagent gaf een sfeerimpressie van hun werkzaamheden tijdens een uitgaansavond. Het Vincent van Gogh instituut ging op interactieve wijze in op de gevolgen van alcohol. Sfeerimpressie van de jeugdagent Halt publiceerde een opmerkelijk weetje. Nu de leeftijdsgrens voor het nuttigen van alcohol is verhoogd worden er ook steeds meer ID-kaarten vervalst. In 2014 werden minder dan 5 jongeren met een valse ID betrapt, voor 2015 ligt het aantal al op ruim 25 valse ID-kaarten. Samen met ouders werd er gediscussieerd over de problematiek rondom het uitgaansleven van tegenwoordig. Moeten de overheidsinstellingen meer handhaven en voorlichting geven? Of is er ook een rol weggelegd voor de ouders? Wellicht een combinatie van factoren. De ouders kregen in elk geval een aantal tips mee naar huis, zoals het filmen van hun dronken kroost om ze vervolgens te confronteren met hun gedrag. Maar ook een goed gesprek en het maken van afspraken kunnen bijdragen aan het verstandig omgaan met alcohol. (Tekst: Weertdegekste.nl)
1 op de 6 jongeren verslaafd aan social media “Ik ben verslaafd aan sociale media”, zegt 17 procent van de jongeren in Nederland. Bovendien kunnen sociale media volgens jongeren een negatieve invloed hebben op hun concentratievermogen, nachtrust en schoolprestaties. Dit blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Van de meisjes tussen 12 en 18 jaar zegt 22 procent verslaafd te zijn aan sociale media, zoals Facebook, Whatsapp, Instagram, Skype of Youtube. Onder jongens van deze leeftijd is dit met 13 procent een stuk lager. Meisjes besteden ook meer tijd op sociale media; 14 procent is elke dag 5 uur of langer actief. Onder jongens is dit 6 procent. De meeste jongeren zitten 1 tot 3 uur per dag op sociale media. Maar 1 procent zegt geen sociale media te gebruiken. Meisjes vaker verslaafd Dat meisjes vaker zeggen dat ze verslaafd zijn, kan te maken hebben met hun betrokkenheid bij sociale media. Meisjes geven vaker dan jongens aan dat ze het fijn vinden als anderen hun berichten liken, retweeten of delen. Meisjes voelen zich ook vaker onrustig als er een bericht binnenkomt dat ze niet direct kunnen bekijken en zijn vaker bang om dingen te missen als ze niet online zijn. Negatieve invloed Volgens 47 procent van de jongeren heeft sociale media een negatieve invloed op een of meerdere onderdelen van hun leven. Door sociale media kunnen ze zich bijvoorbeeld minder goed concentreren, slapen ze slechter of presteren ze slechter op school. Meisjes hebben hier vaker last van dan jongens. Positieve uitwerking Nagenoeg alle jongeren geven de voorkeur aan persoonlijke ontmoetingen boven contact via sociale media. Toch vindt bijna de helft van de 12- tot 18-jarigen dat sociale media een positieve uitwerking hebben op hun contact met familie en vrienden. Het vergemakkelijkt volgens hen het contact met familie en vrienden die verder weg wonen en ze hebben meer, vaker of sneller contact met mensen.
Kinderen en echtscheiding In de gemeente Horst aan de Maas zijn als proef docenten van het Voortgezet onderwijs opgeleid tot KIES-coach. KIES is een afkorting voor: Kinderen In Echtscheiding Situaties. Veel jongeren krijgen te maken met echtscheiding en kunnen daardoor (psychosociale) problemen krijgen. KIES is een goede interventie die effectief is. Alleen jongeren bereiken om naar deze gespreksgroep te
gaan blijft heel lastig. Na verschillende wervingspogingen is daarom in Horst gekozen om de drempel veel lager te maken en docenten in het Voortgezet onderwijs op te leiden tot KIES-coach. Zij kunnen directer inspelen op de behoefte, zijn vertrouwder voor de leerling en het kan makkelijk in schooltijd en op school worden uitgevoerd. Cursus tot KIES coach Twee docenten van het Dendron College en twee docenten van CITAVERDE College hebben de cursus tot KIES coach gedaan op 25, 26 en 27 november in Boxtel. Deze cursus is ontstaan vanuit de praktijk, theoretisch onderzocht en goed beschreven met als doel kinderen (basisschool en voortgezet onderwijs) een stem te geven in een echtscheidingssituatie. Het doel is de communicatie te bevorderen tussen ouderkind en ouder-school. Er wordt uitgegaan van de gezamenlijke verantwoordelijkheid tussen kind-ouderschool. Het KIES-Coachings model werkt via empowerment en zelf oplossend vermogen en komt altijd tegemoet aan de rechten van het kind. Het is een goed verzorgde cursus met diverse spellen, denktankmomenten en rollenspellen met trainingsacteurs. De rol van de KIES-coach wordt goed uitgelegd en duidelijk. “Een 100% geslaagde cursus”; aldus een van de vier docenten. Voor de gemeente, de GGD en de vier KIES-coachen is het nu de uitdaging om dit alles in de praktijk vorm te gaan geven. Wordt vervolgd.
Regiobijeenkomsten Gezond Schoolplein In 2016 worden door het hele land Regiobijeenkomsten Gezond Schoolplein georganiseerd. In mei 2016 in Limburg, datum en locatie worden nog bekend. Heeft uw school interesse? Stuur een mail naar
[email protected], dan houden wij u op de hoogte. Een Gezond Schoolplein:
• •
Daagt leerlingen en studenten uit om meer te bewegen!
• • •
Laat leerlingen meer groente en fruit eten als ze met de klas werken in een moestuin.
Heeft een positieve invloed op de gezondheid door het buiten spelen en de aanwezigheid van groen. Draagt bij aan betere schoolprestaties en minder ziekteverzuim. Is een speel- en ontmoetingsplek voor de hele buurt.
Hoe kunt u als school een Gezond Schoolplein realiseren, gebruiken en onderhouden? Bent u bij een school werkzaam, bijvoorbeeld als bestuurder, directeur, leerkracht of facilitair manager? Bent u als ouder, vrijwilliger of professional betrokken bij een groen en gezond schoolplein? Of wilt u hierbij betrokken raken? Dan is deze bijeenkomst interessant voor u!
Kort preventienieuws Online opvoedcursus voor ouders met psychische- en/of verslavingsproblemen Je kind een gelukkige jeugd geven. Dat is wat alle ouders willen. Maar opvoeden valt soms niet mee. Als je psychische of verslavingsproblemen hebt, of last hebt van stress en overspannenheid, is het moeilijk je kind voldoende aandacht te
Inspiratietour Gezonde School Sportlessen, gezond eten, aandacht voor sociaal-emotionele ontwikkeling zijn onderwerpen waaraan je waarschijnlijk al aandacht besteedt in de lessen. Misschien is jouw school zelfs al een Gezonde School en anders heb je er vast al eens over gehoord of gelezen. Wij geven je graag een kijkje in de keuken van een Gezonde School. Tijdens deze inspiratietour Gezonde School op vrijdag 8 april ontvang je praktische tips die je op jouw eigen school kunt toepassen. De inspiratietour is in Utrecht en de kosten zijn € 25,-. Aanmelden kan vóór 25 maart. Er is beperkte ruimte en vol=vol. Er kunnen maximaal twee onderwijsprofessionals per school deelnemen. Meer informatie staat op de website.
geven. Toch wil je het beste voor je kind. Het goede nieuws is: jij kunt hier iets aan doen! Op de website www.kopopouders.nl kan je anoniem en gratis een online cursus volgen onder deskundige begeleiding. De online cursus biedt informatie, oefeningen, films, en tips over opvoeden in tijden van stress. De online cursus Kopopouders volg je in een chatbox met maximaal zes ouders. De cursus bestaat uit acht chatbijeenkomsten die op een vaste dag en een vast tijdstip gegeven worden. Een bijeenkomst duurt 1,5 uur, daarnaast wordt er van je verwacht dat je thuisopdrachten maakt. Het is géén therapie of behandeling, maar een preventieve praktische cursus. Meer informatie: www.kopopouders.nl
De nieuwsbrief Gezonde School is een uitgave van de GGD Limburg-Noord en verschijnt vier keer per jaar. Redactie:
Gonnie Staaks
|
088 - 119 1311
|
[email protected]
