INHOUD 9e Nieuwsbrief Gezonde School ............................................................................... 1 Start EU-Schoolfruit 2013-2014 .............................................................................. 2 Zorgen of vragen over een kind bij u op school? ........................................................ 2 Wijzigingen vignet gezonde school ........................................................................... 2 Hou je mond gezond! ............................................................................................. 2 'Sportiefste basisschool van Nederland' .................................................................... 3 CJG.nl wijst de weg naar het lokale CJG ................................................................... 3 Leefstijlonderzoek geeft islamitische gezinnen inzicht ................................................. 3 Scholen relatief veilig voor leerlingen en personeel .................................................... 3 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling verplicht ......................................... 4 Oproep: Werk mee aan bespreekbaar maken van kindermishandeling.......................... 4 'Verbied marketing voor ongezonde kinderproducten'................................................. 5 Kort nieuws: ......................................................................................................... 5 Twitterende schoolarts en GGDjongeren gaan landelijk! ........................................... 5 Kinderombudsman opent meldpunt voor kinderen in armoede. ................................. 5 Korrelatie: 'Explosieve groei aantal hulpvragen over pesten' ..................................... 5 Vooral digitaal pesten neemt toe in basisonderwijs .................................................. 5 Publicaties: ........................................................................................................... 5 Nieuw: Poepie ontbijtposter van de Maag Lever Darm Stichting ................................ 5 Week van de teek: tijd voor teken ........................................................................ 6 Aandacht voor seksualiteit in kerndoelen ............................................................... 6 Nieuw: EU-Schoolfruit op het digibord ................................................................... 6 Smaaklessen vernieuwd ....................................................................................... 6 Boek: FEEST! ..................................................................................................... 7 Hoe komt die baby in je buik? .............................................................................. 7 Links: .................................................................................................................. 7 Sites voor kinderen over het ziekenhuis ................................................................. 7 Kaderberichten ...................................................................................................... 7 Project Trammelant in Tandenland ........................................................................ 7 iGrow; de groei app van TNO................................................................................ 7 App ‘Tekenbeet’ .................................................................................................. 7
9e Nieuwsbrief Gezonde School Met deze nieuwsbrief brengen wij u op de hoogte van actuele landelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van gezondheidsbevordering. Wij hopen u zo te informeren en te inspireren om u in te zetten voor een gezond en veilig schoolklimaat! Uiteraard kunt u de inhoud van de nieuwsbrief ook gebruiken in uw eigen nieuwsbrief voor de ouders. De uitgebreidere versie van deze nieuwsbrief is te vinden op onze website. De nieuwsbrief verschijnt 3 keer per jaar.
1
Start EU-Schoolfruit 2013-2014 8 april start EU-Schoolfruit 2013-2014 voor basis- en voortgezet speciaal onderwijs. Scholen die meedoen, ontvangen de eerste 20 weken drie stuks gratis groente en/of fruit per leerling per week. Lees meer
Zorgen of vragen over een kind bij u op school? Neem contact op met de Jeugdgezondheidszorg De signalen van leerkrachten zijn erg belangrijk voor de GGD. Door de dagelijkse omgang met kinderen kunnen leerkrachten immers kleine en grote problemen signaleren. Geef uw zorgen of vragen aan op de daarvoor bestemde signaleringslijst als u denkt dat er extra aandacht voor een kind van uw school wenselijk is.
De jeugdgezondheidszorg heeft twee soorten signaleringslijsten Voor de periodieke onderzoeken in groep 2 en 7 wordt een digitale lijst aan de leerkracht gestuurd waarop de namen van alle kinderen staan. U kunt dan eventuele vragen of zorgen aangeven. U kunt de lijst daarna terug mailen aan de GGD. Als het onderzoek op school plaats vindt, kunt u de lijst ook afgeven aan de medewerker van de GGD die het onderzoek uitvoert. De door u aangegeven signalen kunnen eventueel leiden tot een extra onderzoek door jeugdarts of jeugdverpleegkundige. Daarnaast is er een signaleringslijst die het hele jaar door voor alle kinderen van groep 1 t/m groep 8 gebruikt kan worden. Met het invullen van deze lijst vraagt de school een onderzoek op indicatie aan voor een individuele leerling uit groep 1 t/m 8. Deze lijst kunt u invullen en opsturen maar is ook digitaal via de GGD website in te vullen.
Wijzigingen vignet gezonde school Per 1 maart 2013 vervalt de basisvragenlijst. Hier komen 'basisvoorwaarden’ voor in de plaats. Een andere wijziging betreft dat de school het vignet niet meer kan aanvragen bij de GGD maar rechtstreeks bij GGD Nederland. De GGD kan u nog ondersteunen, begeleiden en adviseren. Contactpersoon:
[email protected] Lees meer op: Vignet.gezondeschool.info
Hou je mond gezond! Leerkrachten lieten tijdens de Nationale Onderwijs Tentoonstelling hun gebit fotograferen in de stand van Hou je mond gezond! De gebitsfoto die de slimme QLF-camera maakt, geeft aan waar nog oude tandplak zit en waar je beter moet poetsen. Ook de gratis tandvleescheck was erg populair. Lees meer. Leerkrachten maakten zo kennis met Hou je mond gezond! Het leukste landelijke poetsproject van Nederland, dat op basisscholen gratis wordt aangeboden. Een centraal onderdeel van het project is een bezoek van een (vrijwillige) tandarts, mondhygiënist, tandartsassistent of GGD-medewerker. Kortom: ‘een witte jas’ verzorgt een frisse poetsles in de klas of nodigt de groep uit voor een kennismakingsbezoek in de tandheelkundige praktijk. Leerzaam, leuk én goed voor het gebit. Al meer dan 8.500 groepen kregen zo’n gratis poetsles. Alle kinderen krijgen een tandenborstel,
2
tube tandpasta en een informatieve folder voor hun ouders mee naar huis. Wilt u meedoen met dit onderwijsproject? Ga naar Houjemondgezond.nl.
'Sportiefste basisschool van Nederland' De Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO) organiseert in samenwerking met het NOC*NSF de verkiezing: 'Sportiefste basisschool van Nederland'. Op 15 mei 2013 vindt de verkiezing plaats op de Academie voor Lichamelijke Opvoeding in Amsterdam. De winnende school ontvangt een waardecheque van 5.000 euro! Lees meer.
CJG.nl wijst de weg naar het lokale CJG Stichting Opvoeden.nl heeft de website CJG.nl nieuw leven ingeblazen. Ouders en opvoeders die via Google de gevalideerde opvoedinformatie vinden, worden via CJG.nl doorgeleid naar de lokale CJG’s, waardoor ook de lokale CJG-websites hun doelgroepen beter zullen bereiken. Lokale CJG’s kunnen zich op hun beurt volledig richten op het promoten van hun eigen diensten, zoals workshops, cursussen en avonden voor ouders en opvoeders. Op deze manier versterken landelijk en lokaal elkaar op een effectieve en efficiënte manier in het belang van ouders en opvoeders!
Leefstijlonderzoek geeft islamitische gezinnen inzicht Overgewicht bij kinderen is een toenemend probleem in Nederland en is het grootst onder Turkse, Marokkaanse en Surinaamse kinderen. Het VUmc en de Hartstichting hebben daarom een leefstijlonderzoek gedaan naar de behoefte en kennis bij islamitische moeders over het voedingspatroon en de leefstijl bij hun kinderen. Regionale cijfers overgewicht zijn ook te vinden op de GGDAtlas (link). Lees meer. Uniek aan dit onderzoek is dat de islamitische moeders ook onderzoekers waren bij dit onderzoek. In de loop van 2013 ontwikkelt het VUmc een toolkit voor professionals uit het onderwijs en zorg. Deze toolkit bevat praktische handvaten om islamitische moeders beter te betrekken bij een gezonde leefstijl en gezonde leefstijl projecten. Het volledige eindrapport is te downloaden via Lekkerfitopschool.nl.
Scholen relatief veilig voor leerlingen en personeel Zowel leerlingen als ouders en personeelsleden in het primair, speciaal en voortgezet onderwijs voelen zich op en rond de school relatief veilig. Dat blijkt uit de sociale veiligheidsmonitor 2012 van ITS en Regioplan. Toch kunnen er ook zaken worden verbeterd. Zo is er een toename geconstateerd van grof lichamelijk en seksueel geweld bij personeel en leerlingen van het voortgezet en speciaal onderwijs. Hiervoor zou extra preventieve aandacht moeten komen op scholen. Volgens de onderzoekers kan het instellen en handhaven van expliciete sociale regels de sociale veiligheid vergroten. Preventie moet worden toegespitst op individuele risicoleerlingen en op een intensievere aanpak en begeleiding. Lees meer
3
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling verplicht
De verplichte meldcode wordt ingevoerd bij bepaalde instanties waar professionals werken als huisartsen, kinderopvangmedewerkers, leerkrachten of hulpverleners. Zelfstandige beroepsbeoefenaren en instellingen zijn verplicht een stappenplan te hebben waarin staat hoe er omgegaan moet worden met het signaleren en melden van huiselijk geweld en kindermishandeling.Lees meer
Oproep: Werk mee aan bespreekbaar maken van kindermishandeling
Voor een onderzoek naar het bespreekbaar maken van kindermishandeling zoekt het Trimbosinstituut leerkrachten en leerlingen in groep 6, 7 en 8 van het primair onderwijs. Elk jaar worden bijna 119.000 kinderen mishandeld. De psychische en lichamelijke gevolgen zijn vaak ernstig en langdurig. Om kindermishandeling beter en sneller te signaleren is het belangrijk dit onderwerp bespreekbaar te maken en uit de taboesfeer te halen. Onderzoek Het Trimbos-instituut start met een onderzoek hiernaar en wil daarom graag weten hoe er binnen het basisonderwijs met dit thema wordt omgegaan. Ook wil zij onderzoeken welke kennis kinderen hebben over kindermishandeling en de mogelijkheden die er zijn om hulp te zoeken. Lees meer> Wat houdt deelname in? Deelname aan het onderzoek houdt in dat leerkracht en leerlingen op twee of drie momenten een schriftelijke vragenlijst invullen. Per vragenlijst zal dit 15-30 minuten tijd kosten. Onderwerpen in de vragenlijst In de vragenlijst voor de leerlingen staan kennisvragen over kindermishandeling en de mogelijkheden voor hulp. Ook wordt gevraagd wie zij in vertrouwen zouden nemen als zij dit onderwerp willen bespreken. Er worden geen vragen gesteld over persoonlijke ervaringen. De vragenlijst voor leerkrachten bevat vragen over communiceren over kindermishandeling en de knelpunten die zij hierbij ervaren. Klokhuis over kindermishandeling Klokhuis (NTR) maakt vier uitzendingen over het thema die in april worden uitgezonden. Er wordt een lespakket aangeboden dat bij deze uitzendingen kan worden gebruikt. De Klokhuis uitzendingen kunnen samen met dit lespakket worden gebruikt om kindermishandeling bespreekbaar te maken in de bovenbouw van het basisonderwijs. Wij zoeken zowel scholen die van plan zijn om het lespakket en de Klokhuis uitzendingen te gebruiken als scholen die hier niet mee zullen werken. Waarom meedoen? Het onderzoek biedt nieuwe inzichten die kunnen bijdragen aan het bespreekbaar maken van kindermishandeling. Deelname is tevens een goede manier om op school extra aandacht te besteden aan dit onderwerp.
4
Wilt u meedoen aan het onderzoek, of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Sylvia Bartelds,
[email protected], 030-2959224
'Verbied marketing voor ongezonde kinderproducten' De consumentenorganisatie Foodwatch wil de marketing van ongezond eten en drinken voor kinderen en jongeren wettelijk verbieden. Daarom begint de organisatie een zogenaamd burgerinitiatief om het onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer te zetten. Volgens Foodwatch eten en drinken kinderen steeds ongezonder en worden ze steeds zwaarder vanwege de promotie van te zoete, te zoute en te vette producten door de voedingsindustrie. In de wet moet staan dat voedselfabrikanten marketing alleen mogen inzetten voor gezonde en verantwoorde voedingsmiddelen. Een onafhankelijke, externe partij zou moeten omschrijven waaraan gezonde voedingsmiddelen moeten voldoen. Foodwatch heeft zeshonderd voedselproducten voor kinderen onderzocht, zoals toetjes, broodbeleg en drankjes, die in twaalf supermarktketens waren gekocht. Uit dat onderzoek bleek dat 85 procent van de producten ongezond is.
Kort nieuws:
Twitterende schoolarts en GGDjongeren gaan landelijk! @deschoolarts en @ggdjongeren landelijk http://www.gezond.amsterdam.nl/nieuwsoverzicht/ggd-op-twitter/#Contents
Kinderombudsman opent meldpunt voor kinderen in armoede. Vertel je verhaal: http://www.dekinderombudsman.nl
Korrelatie: 'Explosieve groei aantal hulpvragen over pesten' http://bit.ly/YQwUR6
Vooral digitaal pesten neemt toe in basisonderwijs http://www.nji.nl/smartsite.dws?id=147426
Publicaties:
Nieuw: Poepie ontbijtposter van de Maag Lever Darm Stichting De Maag Lever Darm Stichting heeft een nieuwe Poepie ontbijtposter laten maken. Op de poster kunnen kinderen Poepie door een doolhof de weg van het
5
gezonde ontbijt wijzen. Zo houden ze Poepie zijn buik gezond. Leuk om in de klas (of: om samen met vriendjes of vriendinnetjes) te doen! Lees meer. Vezelrijk ontbijt De Maag Lever Darm Stichting onderschrijft het belang van een gezond en vezelrijk ontbijt. Het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van de dag. Een vezelrijk ontbijt brengt de spijsvertering op gang en zorgt voor een goede stoelgang. Daarnaast levert een goed ontbijt de energie voor de benodigde concentratie op school en voorkomt trek in snoep, koek en snacks. Zo helpt ontbijten ook om kinderen op een gezond gewicht te houden. Poepie De Poepie ontbijtposter benadrukt het belang van een gezond en vezelrijk ontbijt. De poster met het aansprekende figuurtje Poepie in de hoofdrol, is bedoeld voor kinderen van 6 tot en met 10 jaar. De poster is gratis te downloaden op www.spijsvertering.info. poepie.info De kinderwebsite www.poepie.info biedt kinderen van 6 t/m 10 jaar begrijpelijke informatie over het belang van vezelrijke voeding, lichaamsbeweging en toiletgedrag. Door verschillende spelletjes en opdrachten leren kinderen een verband te leggen tussen een gezonde spijsvertering, voeding en leefstijl.
Week van de teek: tijd voor teken Kinderen die buitenspelen lopen meer risico op tekenbeten. Teken zitten in de buurt van bomen en struiken in hoog gras of tussen dode bladeren. van een tekenbeet kun je ziek worden. Van 15 t/m 19 april is de week van de teek. Een goed moment om tekenbeten en de ziekte van Lyme in de klas onder de aandacht te brengen. Op RIVM.nl & rivm.nl/toolkits vindt u hiervoor de volgende materialen:
• • •
Game 'Teek Control': on-line computergame voor kinderen van 10 tot 14 jaar. Kinderen leren waar teken zitten, hoe ze eruit zien en wanneer je een tekencontrole moet doen. Teken-film: in vijf minuten volledig op de hoogte van teken, tekenbeten en de ziekte van Lyme. Flyers en posters voor kinderen: te downloaden via de toolkit Teken en Lyme
Aandacht voor seksualiteit in kerndoelen Seksualiteit en seksuele diversiteit staan per 1 december 2012 in de kerndoelen van het onderwijs. Wilt u weten hoe uw school aan de kerndoelen kan voldoen? Maak gebruik van het compleet vernieuwde lespakket Relaties & Seksualiteit, geschikt voor groep 1 tot en met 8. U kunt het lespakket bestellen via Rutgerswpf.nl
Nieuw: EU-Schoolfruit op het digibord EU-Schoolfruit presenteert... Digibordlessen! Kinderen vliegen mee door de kas met Oscar het lieveheersbeestje en ze nemen een kijkje in de tas van tante Carla uit Suriname. http://www.euschoolfruit.nl/
Smaaklessen vernieuwd Hoe wordt sinaasappelsap gemaakt? Smaakt een biologische appel anders dan een gewone? En wie durft rode appelmoes te proeven? Smaaklessen is hét lespakket over eten voor groep 1 t/m 8. Het bestaat uit een lerarenhandleiding per groep. Per groep zijn er vijf
6
lessen, die gemiddeld 45-60 minuten duren. De lessen zijn hierdoor goed inpasbaar in een projectweek. bij elke Smaakles hoort nu ook een opdracht op het digitale schoolbord. Vraag gratis de Smaakleskist met het vernieuwde lesmateriaal en smaakproefjes aan op: www.smaaklessen.nl
Boek: FEEST! 46 traktaties voor school of thuis webshop.voedingscentrum.nl/feest-46-traktaties-voor-school-of-thuis
Hoe komt die baby in je buik? Nieuwe brochure seksuele opvoeding 0-6 jr http://bit.ly/TL7Uxo
Links: Sites voor kinderen over het ziekenhuis O.a folders, opname ziekenhuis, bezoek, onderzoek etc.: hetwkz en keikiz.tv
Kaderberichten
Project Trammelant in Tandenland Trammelant in Tandenland is een project voor groep 1 t/m 4. En dat is niet voor niets, want voor het 7de levensjaar treedt gewoontevorming op met betrekking tot tandenpoetsen. Door de filmpjes vier jaar lang (groep 1 t/m 4) verspreid over het jaar (3x) aan te bieden wordt de kans aanzienlijk vergroot dat er voor het 7de levensjaar een gezonde gewoonte is aangeleerd. Trammelant in Tandenland is een interventie met als doel het verminderen van cariës door verbetering van gedrag. Meer informatie: www.trammelantintandenland.nl en op www.schoolkracht.nl
iGrow; de groei app van TNO Met de iGrow app van TNO kun je eenvoudig zien hoe je kind (van 0-10 jaar) groeit, hoe lang je kind wordt (eindlengte) en of het een gezond gewicht heeft. Je krijgt tips over gezonde voeding, bewegen en slapen. Drie aspecten waarvan uit onderzoek is gebleken, dat ze belangrijk zijn voor een gezond gewicht. Ook kun je zien waar je in jouw omgeving kunt wandelen en spelen. Klik hier voor meer informatie over de app en waar te downloaden.
App ‘Tekenbeet’ Met deze mobiele app kunnen mensen via hun smartphone zien of ze zich in een gebied bevinden waar veel teken zijn. Er staat informatie op over hoe op teken te controleren en een teek te verwijderen. Ze kunnen een tekenbeet registreren en een herinneringsmail ontvangen voor het controleren op tekenbeten. De App ‘Tekenbeet’ is vanaf de Week van de Teek gratis te downloaden in de iTunes store en bij Google Play.
7
