NIEUWS VANUIT HET NA LLP LDV

november -2008 Jaargang 2, Nummer 10 Nieuws vanuit het NA LLP LdV

1

Verslag bijeenkomsten

3

Nieuws vanuit de projecten

8

Nieuws uit Europa

11

Partnersearch

13

Agenda

14

NIEUWS VANUIT HET NA LLP LDV Projectopzet formulieren Nieuw! Feedback op uw project idee Wilt u graag feedback krijgen op uw project idee voordat u uw aanvraag indient? Vanaf heden kunt u een Project opzet formulier gebruiken om feedback te krijgen op uw project idee. Om u zo goed mogelijk te kunnen helpen, adviseren wij u een Project opzet formulier in te vullen en door te mailen naar [email protected]. Wij zullen u advies geven en u helpen tot een aanvraag te komen. De Project opzet formulieren zijn verkrijgbaar voor onze actielijnen Mobiliteit, Transfer of Innovation en Partnerschappen. U kunt deze formulieren downloaden van onze website www.leonardodavinci.nl via „actueel‟.

Projectopzet formulier: Mobiliteit

Projectopzet formulier:Transfer of Innovation

Projectopzet formulier: Partnerschappen

Leonardo Newsflash

Pag. 2

Deze formulieren zijn ontwikkeld om u te helpen uw projectideeën te structureren, zodat het Nationaal Agentschap u feedback kan geven voorafgaand aan de deadline voor het indienen van de aanvraag. Dit formulier komt niet in de plaats van het aanvraagformulier, wat u in moet vullen als u een aanvraag indient!

Nieuwe structuur en werkplan Euroguidance Nederland Peter van Deursen Euroguidance Nederland zal komend jaar een andere structuur en werkprogramma krijgen dan in de voorgaande jaren. Het centrum zal onder de verantwoordelijk vallen onder de Projectdirectie Leren en Werken. Erik van Beek van de projectdirectie wordt de nieuwe coördinator. Het Euroguidance werkplan zal aansluiten bij het werkplan 2008-2011 van de projectdirectie en de activiteiten die hierin zijn gepland. Zie http://www.lerenwerken.nl/html/cmsdata/documenten/20071206_lerenenwerken_planvanaanpak2008-2011.pdf voor het werkplan van de projectdirectie. Activiteiten die worden uitgevoerd zijn het stimuleren van samenwerkingsverbanden en deelname onder andere door het realiseren van 90.000 leerwerktrajecten); flexibel en efficiënt opleiden; bereiken van burgers en werkgevers (door de portal www.lerenenwerken.nl, de leerwerkloketten en een publiekscampagne); Conceptontwikkeling van een leven lang leren (onder andere door de Denttank leven lang leren). Het werkplan van de projectdirectie sluit erg goed aan bij de doelstellingen van Euroguidance. De gedachte van een Leven Lang Leren kan door Euroguidance vertaald worden in concrete actiepunten voor „Life Long Guidance‟. Het werkplan is binnenkort via de website www.loopbaanwereld.nl in te zien.

Nieuwe medewerkster Ik ben Mariëlle Leerintveld en sinds 1 november jl. ben ik werkzaam als secretaresse voor het Nationaal Agentschap LLP Leonardo da Vinci. Samen met Natasja Buitenhuis ben ik het eerste aanspreekpunt van het team, verzorgen we alle werkzaamheden rondom de projecten en organiseren we de landelijke bijeenkomsten. Velen van u zullen mij wellicht nog kennen; ik heb namelijk van september 1999 tot januari 2004 ook voor het Leonardo da Vinci programma (fase I en II) gewerkt. Daarna heb ik andere projecten bij CINOP ondersteund. De afgelopen 3 jaar heb ik bij een makelaarskantoor gewerkt – echt een compleet andere wereld! Het is voor mij goed geweest om deze tussenstap te maken om uiteindelijk te ontdekken dat dit werk toch wel het beste bij mij als persoon past. Bovendien was het werk in de makelaardij een leuke ervaring en heb ik er veel van geleerd. Graag tot ziens of horens!

Leonardo Newsflash

Pag. 3

Nieuwe publicaties Brochure ‘People on the Labour market, een impressie’ Met deze brochure willen wij u informeren over de mogelijkheden en voorwaarden van People on the Labour Market (PLM), een onderdeel van het Leonardo da Vinci subsidieprogramma. Om u kennis te laten maken met PLM hebben wij enkele projecten voor u in beeld gebracht. De projecten zijn willekeurig geselecteerd en dienen als voorbeeld om u een indruk te geven van de mogelijkheden van PLM. Laat u door deze projecten inspireren tot een PLM aanvraag! Wilt u een exemplaar van deze brochure ontvangen? Stuur dan een e-mail naar [email protected]

Brochure ‘Met een buitenlandse stage sterker naar werk’ In deze publicatie wordt ingegaan op alle aspecten die te maken hebben met de uitzending van een groep jonge werkenden met een beperking, op een stage naar het buitenland. Binnen de wereld van auditief beperkten was een dergelijke brede (groeps-) aanpak nog niet eerder gerealiseerd. Daarom had deze eerste uitzending met de titel MEGA, Mobiliteit Europees Gebaar Auditief beperkten, in het kader van transnationale mobiliteit een voorbeeldfunctie. Wilt u een exemplaar van deze brochure ontvangen? Stuur dan een e-mail naar [email protected]

VERSLAG BIJEENKOMSTEN Verslag 29 oktober 2008 Euroguidance International job fair te Warschau Door Anita van Doorn Voor Euroguidance Nederland heb ik deelgenomen aan de International job fair te Warschau. Deze beurs was georganiseerd door de gemeente Warschau in samenwerking met de universiteit van Warschau. Nederland, België en Luxemburg waren uitgenodigd om tijdens deze fair informatie te verstrekken over de condities van wonen en werken in deze landen. Het doel hiervan was ervoor te zorgen dat Polen niet onvoorbereid naar het buitenland vertrekken om daar een beter leven op te bouwen. De opzet van de beurs was in tweeledig: Nationale banen en Internationale banen. Bij laatstgenoemde stond Euroguidance met algemene informatie van zowel nationale als internationale organisaties.

Leonardo Newsflash

Pag. 4

Euroguidance Nederland Euroguidance stond hier voornamelijk om voorlichting te geven over loopbaanbegeleiding en het onderwijsstelsel in Nederland in het algemeen.

Bezoekers De beurs met ruim 10.000 bezoekers was een succes. In de ochtend bestond het publiek voornamelijk uit studenten. Velen hadden vragen over opleidingen in Nederland, werkgelegenheid en wat de kosten zijn van huisvesting in Nederland. Daarnaast vele vragen over Loopbaanbegeleiding en of het in Polen ook bestond. Velen van hen heb ik verwezen naar het Euroguidance centrum van Polen. In de middag was het publiek merendeel op zoek naar werk in Nederland en sprak er bijna niemand een woord Engels. Deze groep verwezen we naar het CWI. Er waren veel vragen over het onderwijs in het algemeen van studenten die een vervolg- of aanvullende studie in Nederland wilden gaan doen of mensen die daadwerkelijk plannen hadden naar Nederland te emigreren en zich afvroegen of hun kinderen naar een Nederlandse school konden en hoe het Nederlandse onderwijs systeem is opgebouwd.

Hollandse drop Naast het foldermateriaal van Euroguidance en Nuffic had ik ook iets typisch Nederlands mee genomen, namelijk drop. Iets wat Poolse mensen niet kennen. De smaken verschilden. De een wist niet hoe gauw hij het in de eerstvolgende prullenbak uit kon spugen, maar er waren er ook die terugkwamen om er nog een te halen. De oudere generatie was zelfs bang dat ze er zwarte tanden van kregen….

Anita met een Poolse studente (tolk)

Column Anne Potters Adviseur van het NA LLP Leonardo da Vinci Nederland is voor een half jaar werkzaam bij AGENCIJA ZA MOBILNOST I PROGRAME EU Zagreb - Kroatië

Dit bericht schrijf ik in de TGV onderweg naar Bordeaux alwaar een ECVET expert meeting met aansluitend een conferentie over 'Apprentices: paths of Europan Mobility' zal plaatsvinden. Tomica, onze vaste taximan, reed me naar het vliegveld. Hij kan geen Engels, maar praat wel graag. Voor het eerst was ik op Kroatisch aangewezen. Om echt Kroatisch te spreken zou ik het vaker moeten gebruiken dan op de markt en in winkels. Maar met giswerk en beperkte woordenschat wisselden Tomica en ik het nodige uit over Phillips, drinkgrage Zweden en de toestand in het Kroatische onderwijs. Hij vond het geweldig en ik was niet ontevreden. Op kantoor bouw ik af, het is mijn laatste maand in Kroatië . Omdat het zo lang duurde voor het geld op Europees niveau rond was, hebben we de afgelopen maand met Kroatisch geld een Call uitgeroepen voor voorbereidende bezoeken. Nuttig, want zo kwam aan het licht dat Kroatische en Europese regels met elkaar botsen in het geval van inkomstenbelasting. Bovendien komen ze straks met enige ervaring beslagen ten ijs. Desalniettemin is ervaring het grootste verschil tussen mij en het team. Soms willen ze grip op dingen die maar ten dele voorspelbaar zijn, zoals praktische problemen van aanvragers. Dan merk je het verschil, ook in cultuur. Voor mij is het heel logisch dat hoe zorgvuldig je ook voorbereidt, de praktijk je altijd voor verassingen stelt. En dat de Europese guides, hoe dik ook, op zo'n situatie geen hapklaar antwoord hebben. Dan is het een kwestie van goed weten waar je het over hebt en in de geest van de regels een slimme oplossing zoeken. Dat levert me wel eens meewarrige blikken op: eigenlijk zouden regels sluitend moeten zijn. Het is natuurlijk ook een griezelig idee, nu de deadlines naderen en ze in toenemende mate in de schijnwerpers staan. Simulatie opdrachten helpen een boel, en daarna is het gewoon in het diepe springen. Eigen fouten maken, eigen oplossingen vinden, komt wel goed. Zo hoort het.

Leonardo Newsflash

Pag. 5

Workshop studie, stage en vrijwilligerswerk, Amsterdam 6 november 2008, Openbare bibliotheek, Amsterdam Door Ellen Hanselman Tijdens deze bijeenkomst hebben de deelnemers uitgebreid kennis kunnen maken met de mogelijkheden voor jongeren in Europa. De bijeenkomst werd bezocht door docenten, decanen, bibliotheekmedewerkers van middelbare scholen, het MBO & HBO. Omdat medewerkers van het Europees Platform, Europe Direct, Youth in Action, Eurodesk, Europass, SIW, Euroguidance Nederland en Leonardo da Vinci aanwezig waren was het mogelijk om in één dag informatie te verkrijgen van verschillende programma‟s.

Kick off meeting ToI 2008 project E-Dryclean, Sustainability in dry cleaning processes 20-21 november 2008, Museum Geelvinck, Amsterdam Project: NL/08/LLP-LdV/TOI/123016 - TKT Duurzaamheid in chemische reinigingsprocessen

Door Ellen Hanselman Stichting Technologisch Kenniscentrum Textielverzorging,TKT, organiseerde de kick-off meeting voor alle deelnemende partners in het project. De partners werden geïnformeerd over het Leonardo da Vinci programma, het werkplan en de planning van het project.

De Europese stomerijsector wil met dit project de kennis en vaardigheden voor zowel de ondernemers als de werknemers vergroten, om te voldoen aan de relevante wetten/richtlijnen; te kunnen werken met een ruime keuze van werkmethodes, om zo een economisch gezonde sector te blijven die klaar is voor de milieuwetgeving en de klantenbehoeften. De grootste uitdaging voor de sector is de gezondheid en veiligheid op het werk te verbeteren en tegelijkertijd ook de omschakeling naar nieuwe technologieën in te plannen. Dit zijn complexe uitdagingen die moeten worden aangegaan door een gefragmenteerde sector (qua bedrijfsgrootte en geografisch) met een over het algemeen laag formeel opleidingsniveau van werkgevers en werknemers.

Leonardo Newsflash

Pag. 6

Bijeenkomst Nationaal Agentschap LLP 25 november 2008, Stadskasteel Oudaen, Utrecht Door Franka van de Wijdeven Het Nationaal Agentschap Leven Lang Leren programma (LLP) draait al weer ruim twee jaar op volle toeren en voert voor Nederland het gelijknamige EU-programma uit voor Europese mobiliteit en projecten in het onderwijs. Medewerkers van de Nuffic, CINOP en het Europees Platform die werkzaam zijn in de programma‟s binnen het LLP, kwamen bijeen.

De dag begon met een ijsbreker om elkaar beter te leren kennen. Er werd een kennisquiz gehouden over de verschillende programma onderdelen. In verschillende werkgroepjes is gesproken over de samenwerking binnen het LLP onder andere op het gebied van project monitoring, communicatie uitingen en gezamenlijke activiteiten. Elkaars netwerken zijn in kaart gebracht. De bijeenkomst werd afgesloten met een rondleiding in de bierbrouwerij van Oudaen.

Bijeenkomst ‘Certificate for mobility’ Call 2009 26 november 2008, Hoog Brabant, Utrecht Door Ellen Hanselman Het Certificate for Mobility is een kwaliteitscertificaat, waarmee het voor projecten van bewezen hoge kwaliteit mogelijk wordt om een langere termijn planning te maken. Tevens wordt voor de gecertificeerde organisaties vanaf de Call 2010 gemakkelijker om subsidie aan te vragen.

Leonardo Newsflash

Pag. 7

Voor de Call 2009 zal het NA LLP Leonardo da Vinci aan maximaal vijf projecten binnen het programma onderdeel IVT een Certificaat toekennen. Tijdens deze bijeenkomst is er gesproken over de voorwaarden voor het aanvragen van een Certificate for Mobility.

Bijeenkomst ‘People on the Labour Market’ 26 november 2008, Hoog Brabant, Utrecht Door Ellen Hanselman De bijeenkomst werd georganiseerd om het mobiliteitsprogramma People on the Labour Market en haar mogelijkheden extra te belichten. De bijeenkomst was met 40 deelnemers goed bezocht. De bijeenkomst startte met een korte toelichting van het Nationaal Agentschap op het programmaonderdeel People on the Labour Market. Binnen dit programmaonderdeel is subsidie beschikbaar voor pas afgestudeerden, werkzoekenden en werkenden die in het kader van een beroepsopleiding of deskundigheidsbevordering werkervaring willen op doen of scholing willen volgen in het buitenland. De heer Nengerman van het Noorderpoort College Groningen vertelde over zijn ervaringen binnen het PLM project Gulliver PLM Berlijn. Tijdens dit project kregen afgestudeerde studenten de kans om in Berlijn acht weken een kopstudie te doen in hun vakgebied. Tot slot gaf mevrouw Barreveld van Eures een presentatie over werken in Europa. Tijdens haar presentatie was er aandacht voor de voordelen, mogelijkheden, cultuurverschillen en regelgeving rondom werken in Europa.

Leonardo da Vinci op de Onderwijsbeurzen Midden- en Oost Nederland 21-22 november te Utrecht, 28-29 november 2008 te Apeldoorn Door Franka van de Wijdeven De reden van ons om deel te nemen aan deze regionale onderwijsbeurzen is om het Europese subsidieprogramma Een Leven Lang Leren te promoten en het publiek erop te wijzen dat er voor iedere doelgroep wel een actieprogramma is waarmee ze met subsidie ervaring in Europa kunnen opdoen. Er was veel belangstelling van zowel ouders, leerlingen, docenten als loopbaanbegeleiders.

Enthousiaste leerlingen kwamen in de stand vertellen dat zij met een Leonardobeurs op stage zijn geweest. Een vader kwam naar de stand en zei “het is een goede zaak die buitenlandse stages”. Ik vertelde hem dat het moeilijk is om leerlingen op buitenlandse stage te laten gaan omdat ze vaak hun baantje niet willen opgeven. De vader antwoordde hierop “een baantje is geld voor de korte termijn, van een buitenlandse stage, daar word je pas rijk van”. We hebben met verschillende docenten gesproken, van onder andere onderwijsorganisaties die al jaren gebruik maken van Leonardo da Vinci subsidie, maar die niet bekend waren met het Leonardo da Vinci programma.

Leonardo Newsflash

Pag. 8

Wij zijn dan ook blij dat we via deze onderwijsbeurzen weer een stapje dichter bij onze doelgroep zijn gekomen. Dit is tenslotte waar het voor ons om draait.

Leonardo da Vinci volgt de leerlingen op de voet Op de beurs hebben we verschillende leerlingen gesproken die in het voorjaar 2009 op stage gaan: Wesley van ROC Midden Nederland (werktuigbouwkunde) vertelde ons dat hij met vijf medeleerlingen in februari a.s. met het project Imatra op stage gaat naar Finland. Jesse Determeijer van Helicon opleidingen (Eco & Wildlife) gaat in maart-april a.s. stage lopen in Griekenland Marwan Magroun van het Albeda College Rotterdam zal in april a.s. stage gaan lopen in Malta.

Afspraak Met deze leerlingen hebben we de afspraak gemaakt dat we hen zullen volgen tijdens hun stage. De resultaten zullen worden opgenomen in een good practice publicatie voor transnationale mobiliteit.

Oproep Wilt u ook dat uw leerlingen op de voet gevolgd worden? Stuur dan een berichtje naar [email protected]

Waar zijn we de volgende keer Onderwijsbeurs West-Nederland 23 - 24 januari 2009 Locatie: Evenementenhal Rijswijk

NIEUWS VANUIT DE PROJECTEN ToI 2007 Project ‘Implementing an APL Centre’: monitoring en reflectie op leren Project: NL/07/LLP-LdV/TOI/123004 – ROC Aventus Een EVC-centrum in de praktijk: accreditering van formeel en informeel leren in bedrijven

Door Jolanda Botke, Pelicaan Advies (project partner) 22 en 23 september jl. vond de derde projectmeeting plaats binnen het Leonardo da Vinci-project „Implementing an APL-centre', met als belangrijkste agendapunten de monitoring en het blijven leren van en met elkaar.

Monitoring en evaluatie In de zomer hebben alle partners de monitoring vragenlijst ontvangen en ingevuld. De respons op deze vragenlijst is verwerkt tot een eerste monitoringsrapport.

Leonardo Newsflash

Pag. 9

Tijdens de bijeenkomst zijn verschillende werkvormen gebruikt om de monitoring „handen en voeten‟ te geven. Zo hebben de projectpartners een visualisatieoefening gedaan, waarbij de partners zich zodanig moesten inleven zodat ze het project beleven op het moment dat het project beëindigd is (30 april 2009). De Duitse partners hebben hun reis gedurende het project gevisualiseerd door een kano na te bootsen welke in het begin (van het project) in ruig vaarwater terecht is gekomen, hierdoor moest het een en ander bijgestuurd worden (doelgroep herdefiniëren).

Nu bevinden zij zich in rustiger vaarwater, maar zullen ze moeten blijven peddelen om vooruit te blijven gaan. Het terugkijken vanaf het einde van het project naar het 'hier & nu' bood inzicht in de belemmeringen en hoe de partners deze opgelost hebben. Vervolgens hebben we met elkaar gedeeld wat onze volgende stappen in het project zullen zijn.

Leren van en met elkaar In de afgelopen maanden hebben de EVC-centra hun businessplan gemaakt. Tijdens de bijeenkomst in Leipzig is gereflecteerd op het ontwikkeltraject. De vraag luidde “wat en hoe heb je geleerd van het maken van een businessplan”? Om hier een antwoord op te geven hebben we de deelnemers drie perspectieven op leren voorgelegd en gevraagd hoe die terugkwamen in hun eigen leerproces: Het oefenen: leren tijdens in de dagelijkse praktijk; Het verkennen: leren door te inventariseren wat er al is en het delen van kennis; Het creëren: het leren door nieuwe inzichten en het maken van plannen.

Voor alle partners geldt dat zij nieuwe inzichten hebben opgedaan tijdens het schrijven van het business plan, zoals focus brengen en tegelijkertijd zaken vanuit verschillende perspectieven bekijken.

Vervolg In de komende maanden zullen de projectpartners waar mogelijk praktisch ondersteund en gemonitord worden via e-coaching waarbij gebruik gemaakt wordt van Skype. Daarbij wordt per land het EVC-centrum actief uitgebouwd. Voor meer informatie over het project zie de projectwebsite http://apl.sintact.nl of neem contact op met de promotor, Wim van de Steeg [email protected] Foto‟s: Sonja van der Schaaf, ROC Aventus

Leonardo Newsflash

Pag. 10

Pilot Project 2006 ‘EuroMaint – Skills for Maintenance Managers in Europe’ Project: NL/06/B/F/PP/157604– Hogeschool Utrecht

Door Erlijn Eweg, Hogeschool Utrecht

Met een internationale conferentie in Florence werd in september jl. het Europese project „EuroMaint ‟ afgesloten. Een maintenancemanager is verantwoordelijk voor de onderhoudsprocessen in bedrijven en organisaties, beheert de apparatuur en installaties, en zorgt voor planmatig onderhoud, zodat bedrijfs- en productieprocessen niet vastlopen. Het onderhoud moet worden uitgevoerd door deskundigen die de juiste technieken kunnen toepassen. 38 vertegenwoordigers uit 15 verschillende Europese landen hebben de basis gelegd voor structurele samenwerking en kennisuitwisseling tussen hogeronderwijsinstellingen en brancheorganisaties. De Hogeschool Utrecht is de initiatiefnemer van EuroMaint, dat binnen het Leven Lang Leren programma Leonardo da Vinci is uitgevoerd. Een doel van die samenwerking was om in Europa de opleidingen van maintenancemanagers op elkaar af te stemmen en ook de eisen van de industrie en de opleidingsinstituten bij elkaar te brengen. Daarom zijn eerst de verwachtingen van de branche vastgesteld, waarna een opleiding binnen de bama-structuur is ontwikkeld, door o.a. het carrièrepad van een maintenancemanager te onderzoeken.

Compententieprofiel In het EuroMaintproject is een competentieprofiel ontwikkeld dat Europabreed in zowel het onderwijs als het werkveld vastlegt wat een maintenancemanager moet kennen en kunnen om diens taken te vervullen en verantwoordelijkheden te kunnen dragen. De resultaten zijn gepubliceerd in een brochure, die de positie van het onderwijs van de maintenancemanager binnen de bama-structuur beschrijft en voorbeelden geeft van goed maintenancemanagement. De projectresultaten kunnen worden gebruikt door zowel ingenieurs en managers die betrokken zijn bij het onderhoudsproces als door onderwijsinstellingen.

Implementatie In Tsjechië, Italië, Slovenië, Engeland, Denemarken en Nederland is de informatie uit EuroMaint al in verschillende opleidingen verwerkt. Zwitserland en Roemenië zijn nu bezig de competenties uit EuroMaint in opleidingen te verwerken. Zo ontstaat een unieke internationale samenwerking tussen hoger onderwijs en werkveld die zonder Europese ondersteuning niet tot stand had kunnen komen. EuroMaint heeft op deze manier bijgedragen aan de ontwikkeling van onderhoudsbeheer en aan de veiligheid van de Europese burger. Voor de Hogeschool Utrecht betekent internationale samenwerking de toetsing van de inhoud van haar opleidingen aan Europese ontwikkelingen, aansluiting van de opleidingen bij Europese certificering afstemming met de praktijk vanuit de brancheorganisaties. De resultaten van EuroMaint werden gepresenteerd door de EFNMS op het World Maintenance Congres in Heinan (China) op 24 t/m 26 november 2008 en worden in april 2009 op de internationale conferentie Maintenance & Facilities in Rome gepresenteerd.

Leonardo Newsflash

Pag. 11

Studenten Deltion op bezoek bij Richard von Weizsäcker Berufskolleg Door Herman Zwakenberg, ROC Deltion College Op donderdag 6 november jl. brachten studenten van de opleidingen Welzijn en Economie van het Deltion samen met leraren en directie van deze richtingen een bezoek aan het Richard-von-Weizsäcker Berufskolleg in Dűlmen (Duitsland). De studenten van Deltion hebben samen met de studenten van het Berufskolleg gediscussieerd over het onderwerp: „Europa einen, Zukunft teilen‟. Oftewel: Europa verenen, toekomst delen. Tevens zijn ze in gesprek geweest met oud bondspresident Dr. Richard von Weizsäcker over dit thema. De beste drie presentaties zijn onderscheiden met een prijs.

Europees samenwerkingsverband Deltion is initiator van het samenwerkingsverband tussen verschillende scholen uit Europa om zo te leren van elkaars sterke punten op het gebied van onderwijs. Met als doel om de samenwerking tussen scholen uit diverse Europese landen te bevorderen door gerichte activiteiten uit te voeren, zoals stages in het gastland, uitwisseling van docenten en de ontwikkeling en uitvoering van gezamenlijke onderwijsprojecten. Inmiddels worden er al verschillende projecten in Duitsland en Nederland uitgevoerd en gaan er nieuwe projecten van start.

Speerpunten Deltion College Internationalisering is één van de speerpunten van het Deltion College. Het levert een grote bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling van studenten tot mondiale burgers en bereidt hen voor op het beroepsmatige functioneren in een internationale samenleving. Naast de vier tweetalige opleidingen die Deltion op dit moment uitvoert, lopen nu per jaar meer dan 350 MBO-studenten stage in het buitenland, zelfs tot aan China toe.

NIEUWS VANUIT EUROPA Commission welcomes Bordeaux Communiqué as major step in European cooperation on vocational education and training Press release, European commission, Brussel, 26 November 2008 The Ministers of vocational education and training (VET) of the EU Member States, the EFTA/EEA and candidate countries, the European Commission and the European Social Partners today adopted the Bordeaux Communiqué to strengthen cooperation in vocational education and training. The European Commissioner for Education, Training, Culture and Youth, Mr Ján Figel', explained that "We want European vocational education & training to be a world reference. High-quality VET is crucial for the long-term sustainability of our economy and society. By adopting the Bordeaux Communiqué, we are another step closer to a European area for vocational education and training, which will help the mobility of trainees, as well as improve the performance, quality and attractiveness of European VET."

Leonardo Newsflash

Pag. 12

Copenhagen Process The main instrument for European cooperation in vocational education and training is the Copenhagen process. This process was initiated in 2002, when the education Ministers of 31 European countries, the European social partners and the European Commission adopted the Copenhagen Declaration on enhanced cooperation in European vocational education and training. The Copenhagen process calls for a review of progress every two years. This has taken place in Maastricht in 2004 and in Helsinki in 2006 and now in 2008 under the French Presidency in Bordeaux.

The Bordeaux Communiqué In all the discussions leading up to the Bordeaux review, there is a general consensus that the Copenhagen process has been a success, and that the focus should now be on consolidating the strategy, and implementing the principles and tools that have been built since 2002. Taking stock of the progress achieved and defining priorities for 2008-2010, the Bordeaux Communiqué introduces the new objective of strengthening the links between VET and the labour market. This ties in with the "New skills for new jobs" initiative on anticipating and matching labour market and skills needs. A Commission Communication with the same title is due in December 2008.

Key initiatives in vocational education and training Among the most ambitious objectives for VET in the coming years, will be the adoption and implementation of the European Credit System for VET (ECVET) and the European Quality Assurance Reference Framework for VET (EQARF). In April 2008, the Commission adopted these two proposals for recommendations by the European Parliament and by the Council. Negotiations are proceeding between these institutions as scheduled, and the formal adoption is expected early 2009.

ECVET When implemented, ECVET will support and promote transnational mobility and access to lifelong and borderless learning in VET, by facilitating transfer and accumulation of learning outcomes achieved by individuals. ECVET will be compatible with the existing European credit system (ECTS) used in the Higher education sector. EQARF is designed to support Member States in promoting and monitoring quality improvement in VET at different levels. It provides a common basis for further development of quality principles, reference criteria and indicators.

EuroSkills "Best of nation" awards On the occasion of the Informal Ministerial meeting in Bordeaux, the Ministers also awarded the "Best of nation" prizes to the top competitors in the EuroSkills 2008 event that took place in Rotterdam in September. This first ever Europe-wide competition in vocational skills was a big success by highlighting excellence in skills and providing an inspiring example on how we can increase the attractiveness of VET. It attracted 420 candidates from 29 countries and nearly 27 000 visitors. EuroSkills was called for in the Helsinki Communiqué, and will be repeated every two years. Skills organisations from Portugal and Poland have already confirmed their interest in hosting future editions.

European Universities' Charter on Lifelong Learning At their meeting, Ministers will also discuss the principles outlined in the European Universities' Charter on Lifelong Learning, which will be presented to them by the European University Association.

Leonardo Newsflash

Pag. 13

PARTNERSEARCH Kijk voor het laatste nieuws op www.leonardodavinci.nl / partner zoeken hieronder kunt u doorklikken naar: -

interessante partner databases

-

contactseminars

-

stageplaatsen

-

ToI en overige partners

Deze websitepagina‟s worden wekelijks bijgewerkt.

Pag. 14

Leonardo Newsflash

Sluitingsdata subsidieaanvragen van het Europese programma Een Leven Lang Leren

Leonardo Newsflash

Pag. 15

AGENDA Activiteiten vanuit LLP NA Leonardo da Vinci 2008 9 – 10 december

Thema Locatie Dagdeel Doelgroep Info

Contactseminar Vlaanderen-Nederland Buitenlandse stagemogelijkheden voor personen met een functiebeperking Ieper, België 9-12: middag | 10-12: ochtend Organisaties uit het beroepsonderwijs die werken met personen met een functiebeperking www.leonardodavinci.nl

2009 15 januari

5 maart

Thema

Conferentie Netwerk Expertise Centra loopbaanbegeleiding

Locatie Doelgroep Info

Congrescentrum De Eenhoorn, Amersfoort Nationale organisaties uit het beroepsonderwijs gericht op loopbaanbegeleiding Meer informatie volgt (www.euroguidance.nl)

Thema

Workshop Disseminatie voor mobiliteit

Locatie Dagdeel Info

Vergadercentrum Hoog Brabant Utrecht Middag Meer informatie volgt

Seminars NA LLP - Europa 4-6 December

Theme Public

IT

Place Info

07-10 December

Theme

SI

Public Place Info

2008 Thematic contact seminar Supporting promoters in the phases of conception and planning of mobility projects focused on tourism and culture and of transfer of innovation projects focused on lifelong learning and education of adults. Italy, Rome [email protected] [email protected] Lifelong training - an international bridge between educational institutions and the world of work Contact seminar Mobility Leonardo da Vinci & Erasmus Educational and training institutions, companies and social partners Ljubljana, Slovenia http://www.qim.si, Aleš Vidmar [email protected] CINOP-Leonardo da Vinci● Postbus 1585 ● 5200 BP DEN BOSCH T (073)6800712 ● F (073)6123425 ● [email protected]

Stelt u de ontvangst van deze Newsflash niet op prijs, stuur dan een e-mail o.v.v. „AFMELDEN‟. De Leonardo Newsflash is een uitgave van CINOP-Leonardo da Vinci en verschijnt maandelijks. De informatie is met de grootste zorg samengesteld. De informatie kan echter tussentijds gewijzigd en/of aangepast zijn. Wij adviseren u om in voorkomende gevallen de juistheid van de informatie zelf te verifiëren.

CINOP is samen met Nuffic en Europees Platform aangewezen als het Nederlandse Nationaal Agentschap van het Leven Lang Leren Programma door het Ministerie van OCW. CINOP is ISO 9001-2000 gecertificeerd.