Rapport consultatie augustus/september 2012
Nieuwe topleveldomeinnamen op het Internet
In dit rapport worden de voornaamste overwegingen, conclusies en aanbevelingen weergegeven die gebaseerd zijn op input van een on-line publieke consultatie tussen 28 augustus en 21 september 2012, en een bijeenkomst van experts op 12 september 2012, alsmede op andere informatie omtrent de evaluatie van nieuwe topleveldomeinnamen door ICANN, en de gevoeligheden die daarbij naar voren gekomen zijn. Het rapport is opgesteld door Maarten Botterman (GNKS Consult) ten behoeve van de voorbereiding van het Nederlandse standpunt hieromtrent, welke door EL&I naar voren gebracht zal worden gedurende de GAC meeting die plaats zal vinden gedurende de ICANN meeting in Toronto, 14 tot en met 18 oktober 2012.
Organisatie van de consultatie Omdat het Internet ons allemaal raakt, en omdat de effecten van de toestroom van nieuwe topleveldomeinnamen een ieder aangaat, óók degenen die normaal gesproken weinig interesse in het bestuur van het Internet hebben, heeft het Ministerie besloten hier landelijk aandacht aan te geven. Op 27 augustus 2012 werd de consultatie gestart met het plaatsen van een Persbericht door EL&I, en een tweet van Minister Verhagen. De consultatie werd ondersteund door een speciaal hiervoor opgezette website met zowel informatie (in het Nederlands) over het ICANN proces als met de uitnodiging tot het delen van inzichten en stellen van vragen. Naast EL&I hebben ook VNO/NCW, Information Society (ISOC) en SIDN (verantwoordelijk voor .NL) informatie over de nieuwe topleveldomeinnamen in hun nieuwsbrieven opgenomen. De feedback op de tweet van Minister Verhagen en op de website zijn meegenomen in dit rapport. Naast de online consultatie is ook een bijeenkomst gehouden met experts uit overheid en bedrijfsleven. Hierbij kwamen een veelheid van aspecten aan de orde zoals mensenrechten, ervaringen met ICANN procedures, belangen van overheid en bedrijfsleven, consumentenbelangen, en stabiliteit en veiligheid van het Internet.
Reacties vanuit de Nederlandse overheid en bedrijfsleven Ondanks de brede opzet van de consultatie (potentieel werd iedere Nederlander bereikt) zijn er maar een beperkt aantal mensen die direct input leverden door te reageren op de tweet of deel te nemen aan de discussie op de website. Ook vanuit VNO/NCW, ISOC en ISDN werd aangegeven dat er niet veel directe reacties en/of vragen kwamen naar aanleiding van de betreffende berichten. De reacties die gegeven zijn geven aan dat de informatie over het proces van evaluatie en toekenning
van nieuwe topleveldomeinnamen niet voor iedereen even duidelijk is. Daarnaast zijn een aantal goede punten naar voren gebracht die zeker de aandacht verdienen. Al met al werd de consultatiegelegenheid positief gewaardeerd.
Bevindingen Het is duidelijk dat veel aspecten over de 7 jaar tussen eerste aankondiging van de nieuwe TLD ronde (2005) en de uitvoering daarvan (nu) reeds besproken en overwogen zijn. Nu duidelijk is tot welke aanvragen van nieuwe domeinnamen dit geleid heeft blijkt ook waar de “grijze gebieden” zijn over nut tot negatieve impact voor Internetgebruikers van nieuwe topleveldomeinnamen. Het nut ligt met name in de mogelijkheid om specifieke TLDs op te zetten “in eigen beheer” en dat op zodanige wijze te doen dat de aanvrager het gebruik hiervan mogelijk kan maken op een manier die goed bij de betreffende doelgroep past (al dan niet als “gesloten domein”). Het gevaar is bij die TLDs waarbij verwarring kan ontstaan door de naam over de achterliggende doelstellingen en/of zekerheden, al dan niet samenhangende met de identiteit van de partij die zo’n TLD aanvraagt. Een belangrijk punt dat meegegeven wordt is dat de GAC, naast het bewaken van zaken gerelateerd aan publieke orde, zou moeten toezien op naleving van de gemaakte afspraken zoals vastgelegd in de Applicants’ Guidebook”, en met name die ten aanzien van bescherming van merkenrecht, community support, geografische namen en mogelijk verwarrende strings. Op zich zijn de voorwaarden hiertoe naar de mening van Nederlandse bijdragers aan dit debat voldoende in de ICANN procedure aanwezig: het gaat er nu om dat de voorwaarden ook effectief geïmplementeerd worden.
Basis voor early warning Gedurende de consultatie zijn er geen strings naar voren gekomen waarvoor, naar de brede mening van deelnemende respondenten, een “early warning” op zijn plaats is. Wel wordt er breed aandacht gevraagd voor het feit dat het wellicht nuttig is om er op toe te zien dat, vanuit het oogpunt van vrijheid van meningsuiting, deze beperking ook niet licht door de GAC geaccepteerd zou kunnen worden wanneer andere landen met “early warnings” naar voren komen. Een aantal van de nieuwe topleveldomeinnamen zijn van dusdanige orde dat verwacht zou mogen worden dat deze “community based” zijn (zoals .ISLAM, .CATHOLIC, .HALAL etc.), en om die reden zouden er zekere verwachtingen mogen zijn voor de wijze waarop ze beheerd worden. Hiervoor bestaat breed begrip. Tegen het geven van een “early warning” ten aanzien van namen die in een beperkt aantal landen als ongewenst worden gezien, bijvoorbeeld omdat het botst met “goede zeden” (al dan niet versterkt door specifieke nationale wetgevingen) wordt gewaarschuwd: er wordt op aangedrongen zich met name te richten op internationale wetgeving hierin (zie: mensenrechten) en een goede afweging te maken tegen de vrijheid van meningsuiting op het Internet. Een “early warning” zou direct gerelateerd moeten zijn aan strings die in strijd zijn met mensenrechten (inclusief vrijheid van meningsuiting), en mogelijk verwarrende strings. Merkenrecht zal door het bedrijfsleven zelf bewaakt moeten worden. Daarnaast heeft de GAC een specifieke rol,
Advies nieuwe topleveldomeinnamen
2
als vertegenwoordigers van nationale overheden, om toe te zien op de juistheid bij toekenning van geografische namen aan specifieke partijen. Strings kunnen verwarrend zijn vanuit verschillende oogpunten: -
Ze kunnen erg lijken op andere strings (“string similarity contention”: expliciet voorzien in de ICANN procedure);
-
De regels voor gebruik van domeinen binnen een bepaalde string kunnen onduidelijk zijn, of niet duidelijk samenhangen met de naam van de string waardoor misleiding of in ieder geval een groot aantal misverstanden aan de orde kunnen zijn.
Dus een early warning van de GAC alleen bij: 1- Mensenrechten 2- Geografische namenbescherming (mandaat overheden) 3- Mogelijk verwarrende strings (met name waar sprake is van publiek belang) Alle andere zaken worden ondervangen door de merkenrecht procedure, of kunnen worden opgelost door de markt zelf, er van uitgaande dat aanvragers op eenvoudige wijze toegang hebben tot goed toegankelijke informatie over specifieke topleveldomeinnamen.
Transparantie van nieuwe domeinnamen Een aantal van de aangevraagde generic strings zijn door een aantal organisaties en landen via de comments aangeduid als “van publiek belang”, zoals .BANK en . HEALTH. Binnen het gTLD proces zijn er geen maatstaven om dit te beoordelen, of wat mee te doen. Alleen wanneer een aanvrager het vakje “community aanvraag” aanvinkt, vindt er een toetsing plaats of betreffende aanvraag steun heeft van de community die geclaimd wordt. Toch is duidelijk dat er aan sommige strings een groter publiek belang kleeft dan aan andere strings, bv. strings die verwijzen naar sectoren of gebieden waar relatief grotere risico's (offline maar ook vooral op het internet) voor consument en bedrijven/organisaties bestaan, en daarom vaak als sector al meer gereguleerd zijn. Waarborgen in het beheer van betreffende TLD zelf zijn hierbij belangrijk. Voor een deel zit de eis hiertoe al voldoende in de ICANN processen. In aanvulling hierop zou het goed zijn de nadruk op transparantie te leggen, om te voorkomen dat een string een schijnveiligheid geeft die niet bedoeld is of onvoldoende gewaarborgd is. Om verwarring te voorkomen wordt voorgesteld ICANN te verzoeken ter vergroting van de transparantie van het Internet bij een veelheid aan topleveldomeinnamen een éénduidige site op te zetten waar Internetgebruikers direct per domein toegang hebben tot de belangrijkste informatie, zoals wie verantwoordelijk is voor het register van domeinnamen, voor wie de domeinnamen bedoeld zijn, of het domein “open” (te gebruiken door iedereen) of “gesloten” is, en indien het gesloten is op welke manier er op naleving wordt toegezien. Verder zou ICANN er vanuit haar “compliance” rol ten aanzien van de contracten die ze met Registries in beheer heeft er op toe moeten zijn dat de op deze website vermelde informatie inderdaad ook nageleefd wordt.
Advies nieuwe topleveldomeinnamen
3
Aanvullende overwegingen Naast bovengenoemde punten kwam ook het volgende in de discussies naar voren als “punten van aandacht": 1. Geld dat binnenkomt bij ICANN met de nieuwe aanvragen – vanaf het begin is aangegeven dat de opbrengsten van de TLD aanvraagronde uitsluitend bedoeld zijn om de kosten hiervan te dekken. Toch is de kostprijs van 185.000 US$ per aanvraag zo’n beetje het enige wat in de loop der jaren niet veranderd is in de procedure - ondanks jaren van “tegenvallers”. Er wordt zelf nu nog een surplus verwacht. ICANN Board noch Staff heeft zich de afgelopen maanden uitgesproken over hoe ze om willen gaan met dit surplus, dat op zich als aparte budgetpost in het ICANN budget wordt gehouden. De Nederlandse overheid zou er op aan kunnen dringen dat toegezegd wordt dat een brede consultatie plaats zal vinden over besteding/terugbetaling van het surplus, na afloop van de implementatie van de huidige ronde. 2. De ICANN root is niet de enige in de wereld. Er zijn ook alternatieve roots. De Internet Architecture Board geeft hierover duidelijk aan dat het gebruik van meerdere roots niet ten goede komt van de Internetgebruiker, omdat het niet meer voorspelbaar is op welke website je terecht komt als meerdere roots dezelfde domeinnamen uitgeven (zie RFC 2826 1). Om die reden worden argumenten zoals “deze string bestaat al in een alternatieve root” gezien als niet ter zake doende. 3. Stabiliteit en veiligheid staat voorop bij alle aanvragen. Zo zijn er aanvragers die bijvoorbeeld geen <dot> willen gebruiken met hun domein. Dit soort gebruik botst echter met de conventies voor adressering en zou dus tot fouten leiden. ICANN laat dit soort zaken niet passeren, en dat is een goede zaak. De Nederlandse overheid zou er binnen de GAC op aan kunnen dringen geen compromissen te doen aan stabiliteit en veiligheid van het Internet. Dit is overigens in lijn met de huidige standpunten van de GAC.
Conclusies en aanbevelingen Er is onderkend dat veel van de mogelijke problematiek al op één of andere wijze door de “Applicants Guidebook” ondervangen is. Deze Gids is het resultaat van een proces dat zich over vele jaren heeft uitgestrekt, en als zodanig was het voor eenieder die dat wilde mogelijk commentaar te leveren, voordat deze “definitief” werd vastgesteld. Dit onderkennende, en de terugkoppeling vanuit experts en de maatschappij meenemende, komen de volgende aanbevelingen naar voren: 1. Naleven gemaakte afspraken – Het ICANN proces ter voorbereiding is diep gegaan en heeft veel meegenomen: GAC kan een nuttige rol vervullen door aan te dringen en toe te zien op het naleven van de gemaakte afspraken; 2. Terughoudendheid bij het afgeven van “early warning” voor specifieke strings – bij het afgeven van “early warning” voor een individuele string zouden de argumenten gebaseerd 1
http://tools.ietf.org/html/rfc2826
Advies nieuwe topleveldomeinnamen
4
moeten zijn op legitieme juridische argumenten die in lijn zijn met de internationaal erkende rechten van de mens. Vrijheid van meningsuiting is hiervan een belangrijk aspect. a. Ten aanzien van Nederland zijn er géén strings naar voren gekomen waar een “early warning” op zijn plaats lijkt; b. In de GAC zou Nederland er actief op toe moeten zien dat deze uitgangspunten gehanteerd worden, en dat overige zaken (zoals merkenrecht, geografische namen, en verwarring over specifieke string-namen) aan het ICANN proces worden overgelaten; c. Daarnaast zou overwogen kunnen worden aan een aantal strings van gereguleerde sectoren (zoals .BANK) bijzondere aandacht te geven ten aanzien van het reflecteren van internationale standaarden op dat gebied in de manier waarop de registry gerund wordt. 3. Verzekeren van transparantie voor gebruikers – waar namen (van nieuwe TLDs) vaak op verschillende wijze geïnterpreteerd kunnen worden, en de doelstellingen voor gebruik niet altijd direct samenhangen met de interpretatie van een bepaalde naam, is het belangrijk dat gebruikers weten waar een bepaalde TLD voor staat, en hoe die TLD zijn integriteit en veiligheid bewaakt. Voorgesteld wordt: a. Adviseer ICANN tot het opzetten van een specifieke Internet pagina waar in één oogopslag in begrijpelijke taal per TLD wordt uitgelegd waar die TLD voor staat, en welke garanties die TLD biedt om de integriteit en veiligheid van haar register zeker te stellen; b. Adviseer ICANN toe te zien op naleving (“compliance”) door TLDs met het op die Internet weergegevene, zodat gebruikers er ook op kunnen rekenen dat de weergegeven informatie nageleefd wordt. Gedurende de consultatieperiode hebben verschillende deelnemers steeds weer gevraagd om toe te zien op redelijke toepassing van de procedures die door ICANN ontwikkeld zijn. Stabiliteit en veiligheid van het Internet staan hierbij voorop, en de vrijheid van meningsuiting op het Internet wordt als een belangrijke factor gezien, die nadrukkelijk bewaakt dient te worden. Daarnaast zijn er, gerelateerd aan specifieke ontwikkelingen op dit moment, een aantal specifieke aandachtspunten gerelateerd aan de bovenstaande aanbevelingen die de aandacht verdienen: •
Het zou goed zijn als ICANN duidelijkheid verschaft over het proces met betrekking tot de besteding van het surplus van deze aanvraagronde;
•
Ben er duidelijk over dat dit proces gaat over de root zoals beheerd door ICANN, en niet op andere, alternatieve roots welke op diverse plaatsen in de wereld in gebruik zijn;
•
Het is goed dat ICANN geen risico neemt door gebruik van domeinnamen op een andere dan de wijze zoals aangegeven in de RFCs niet toe te staan.
Advies nieuwe topleveldomeinnamen
5
