hbo
...omdat u graag leest over ontwikkelingen in het onderwijs. ThiemeMeulenhoff
Nieuwe regels vragen om snelle herziening Jellema 11 1
‘Xplora is een rijke leer- en werkomgeving voor iedereen’
Waar wiskunde en Feng Shui samenkomen 3
4
voorjaar 2007
Opleiders en praktijk komen samen op Dag van de bouwkunde 6
Techniek
Product-info 7
Herziening Jellema Hogere Bouwkunde deel 11 – Contracteren
Nieuwe regels vragen om snelle herziening
1
ThiemeMeulenhoff houdt de ontwikkelingen in de bouwsector nauwlettend in de gaten. Want alleen met de meest actuele informatie kun je studenten goed voorbereiden op het werkveld. Daarom verschijnt begin 2008 alweer een nieuwe herziening van Jellema Hogere Bouwkunde deel 11: Contracteren. Er is op dit gebied sinds de verschijning van de 2e druk veel veranderd.
3
N
4
6
informatie over (nieuwe) uitgaven en ontwikkelingen binnen het hbo
og niet zo lang geleden verscheen er een nieuwe versie van Jellema Hogere Bouwkunde deel 11 Contracteren. Maar in het anderhalf jaar dat intussen verstreken is, zijn belangrijke wijzigingen in de wet- en regelgeving doorgevoerd. Reden genoeg om het veelgebruikte boek al snel uit te breiden en weer geheel te herzien. Auteur Machiel van Duijn heeft als projectontwikkelaar in de praktijk te maken met het contracteren nieuwe stijl: “De herziening is gebaseerd op de regelgeving die na de bouwfraude-enquête is ingevoerd en ook de laatste Europese regelgeving is erin verwerkt. Daarnaast heb ik een hoofdstuk toegevoegd over projectontwikkeling.”
Niet strenger, maar anders Waar aannemers vroeger onderling mochten overleggen voor een aanbesteding is dat nu uit den boze. Europa verbiedt dit soort vooroverleg. Van Duijn: “Ik zou de regels niet strenger willen noemen, maar wel echt anders. Persoonlijk ben ik een groot voorstander van de nieuwe regels. Na de bouwfraude-enquête was er sprake van een wantrouwen tussen opdrachtgever en uitvoerende bouwbedrijven. lees verder op pagina 2
hbo Techniek Nieuwe regels vragen om snelle herziening
Daar is een streep onder gezet, nu er dankzij de nieuwe regels duidelijkheid voor alle partijen is.” In de herziening is alle informatie over de nieuwe aanbestedingsregels voor werken (ARW 2005) en geïntegreerd contracteren (UAV-gc 2005) opgenomen. “Deze hoofdstukken heb ik samen met mr. S. Sellenraad geschreven. Als jurist heeft hij de meeste teksten uit het boek nagekeken aan de hand van recente jurisprudentie.”
Aandachtspunten projectontwikkeling Het nieuwe hoofdstuk over projectontwikkeling geeft studenten een breder beeld van het speelveld. “Tachtig procent van het boek gaat over contracten tussen opdrachtgever en aannemer. Daarnaast ga ik in op de problematiek van het ontwikkelen van vastgoed. Denk bijvoorbeeld aan het aankopen van grond, contracten met adviseurs en architecten. Als je de invloed van alle verschillende partijen doorziet, kun je het proces beter doorgronden. Ik ga er niet heel diep op in, maar behandel de belangrijkste aandachtspunten.”
Praktijkvoorbeelden Hoewel dit deel uit de serie Jellema Hogere Bouwkunde voornamelijk over wetten en regels gaat, spreekt de uitgave tot de verbeelding van de student. Van Duijn: “Het is taaie kost en ik geef toe dat ik zelf op een regenachtige middag ook liever een ander boek pak. Maar veel hoofdstukken zijn geschreven op basis van praktijkvoorbeelden. Hoe belangrijk dat is heb ik wel geleerd tijdens het geven van gastcolleges aan de Hogeschool Enschede. Daar liet ik mensen ook vaak een rollenspel spelen. Bijvoorbeeld over de aanbesteding en de onderhandelingen daarna. Verschillende groepjes bereidden de aanbesteding voor en tijdens de korte pauze zie je vrienden die in verschillende groepjes zitten met elkaar praten. Dan zie je dus voor je neus gebeuren hoe makkelijk je de fout in kunt gaan.”
hbo Techniek
Het Groene Paviljoen in Baarn
Waar wiskunde en Feng Shui samenkomen
Hij heeft groene vingers en is een geboren entrepreneur. Kenmerkend is zijn grote daadkracht, want wat Hans Blokzijl ’s nachts bedenkt, voert hij de volgende ochtend uit. En zo ging het ook met het Groene Paviljoen. Een architectonisch bijzonder gebouw met veel bouwfysische slimmigheden.
M
et het Groene Paviljoen mikt directeur Blokzijl op een nichemarkt. “Het paviljoen is onderscheidend; het is geen zaaltje, het is een concept. Het is een plek waar mensen zich prettig voelen, of ze nu met z’n achten of met achtentachtigen zijn. Dat komt door de asymmetrie van het geheel. Naast het verspringende hout en de ruiten die allemaal verschillende afmetingen hebben speelt ook de inrichting hierbij een belangrijke rol. Het klopt allemaal volgens de principes van Feng Shui. In dit gebouw vind je dan ook harmonie, energie, inspiratie en evenwicht. Precies wat mensen nodig hebben tijdens de bijeenkomsten die ze hier organiseren.”
Ontwerp Bij het ontwerp van het paviljoen heeft architect Edwin Smit van MIII Architecten gebruikgemaakt van een puur wiskundig uitgangspunt. “Als ijkpunten voor het ontwerp koos ik de kruising van de Zandheuvelweg met de Wildenburglaan en de oprit van het paviljoen vanaf de Wildenburglaan. Met een grote passer tekende ik twee cirkels, de overlap hiervan werd de basisvorm van het gebouw.” Het gebouw wordt gekenmerkt
door veel glas. Om de winddruk af te voeren werd gekozen voor glas in een houtconstructie. De spanten voeren de dwarskrachten af en twee beeldbepalende trekbogen voeren de spatkrachten af en verzorgen de stabiliteit van het hele gebouw.
Energiezuinig Het paviljoen staat pal op de noord-zuidlijn. Hoewel de huid van het gebouw uit glas bestaat, is het er zowel in de zomer als in de winter goed toeven. En dat zonder airco en zonder torenhoge energierekening! Houten lamellen werken in de zomer als zonwering en laten in de winter juist de zon binnen: “Als de zon hoog genoeg staat, worden de stralen gebroken. Ook is er zonwerend glas op het dak geplaatst en wordt er continu frisse buitenlucht naar binnen gepompt. In de winter staat de zon laag en helpt de straling de ruimte te verwarmen.” Beneden is vloerverwarming ingebouwd. Die staat het hele seizoen aan, want dat is het meest rendabel. Boven kan de temperatuur nog geregeld worden met luchtverwarming. Dat werkt snel en geeft bovendien een behaaglijke warmte. Al met al heeft dit bijzondere gebouw een heel zuinige energiehuishouding.
Lees voor meer bouwkundige wetenswaardigheden het complete artikel op internet op www.thiememeulenhoff.nl. Bent u benieuwd naar het Groene Paviljoen en het Bomencentrum van Hans Blokzijl? Kijk dan op www.bomencentrumnederland.nl of bel met (035) 646 02 00. hbo Techniek
‘Xplora is een rijke leer- en werkomgeving voor iedereen’ Avans Hogeschool kiest voor een eigentijds onderwijsconcept met als uitgangspunt het competentieen studentgericht onderwijs. Xplora is een onderdeel van dit eigentijdse concept. Een multifunctionele leer- en werkomgeving voor studenten en docenten, die in 2007 beschikbaar wordt in Breda, Tilburg en ’s-Hertogenbosch.
I
n de week van 21 mei 2007 opent Avans Hogeschool Breda officieel de deuren van haar Xplora. De studenten kunnen sinds 29 januari al wel gebruikmaken van de vele faciliteiten die de nieuwe leeromgeving te bieden heeft. “Momenteel zijn we nog druk bezig met de inrichting van het internetcafé en de koffiehoek,” zegt Carel Geenen, directeur Leer- en Innovatiecentrum Avans Hogeschool Breda.
Drie etages Het drie etages tellende, druppelvormige gebouw heeft een moderne en transparante architectuur. Alle verdiepingen zijn vrijwel identiek ingericht. Elke etage bevat echter een ander thema, waarbij de gerelateerde vakgebieden zijn geclusterd. “Zo vind je op de begane grond de economische opleidingen, op de eerste etage voornamelijk de sociaal-agogisch gerelateerde opleidingen en zijn op de tweede etage de technische opleidingen gehuisvest”, legt Geenen uit. “Elke vloer is systematisch ingedeeld, waarbij studiemateriaal, informatievoorzieningen en software zijn afgestemd op het vakgebied. De Xploramedewerkers helpen studenten bij hun zoektocht naar informatie.”
hbo Techniek
Sociale ontmoetingsplek “Deze clustering van de afdelingen versterkt het doel van sociale ontmoetingsplek”, vervolgt Geenen zijn verhaal. “Doordat studenten uit hetzelfde vakgebied elkaar hier treffen, is er meer gelegenheid voor overleg en samenwerking. Tussen studenten, maar ook met docenten. Zij spelen binnen Xplora een grote rol door ter plekke studenten begeleiding te bieden. Daarnaast zijn er informatiespecialisten die de vakgebieden van de studenten volgen. Zij helpen hen om nieuwe ontwikkelingen door te voeren in het curriculum. Kortom: het is een plek voor iedereen.”
zondagmiddag bijvoorbeeld loggen gemiddeld zo’n duizend studenten in. Blackboard is dan ook veel meer dan een digitaal mededelingenbord. Het is een leerplatform voor studenten, dat tevens dienst doet als communicatiemiddel. Digitale leeromgevingen zie je ook op internationaal niveau. Door conferenties daarover te bezoeken, kunnen we ons eigen systeem nog meer optimaliseren en uitbreiden.”
Digitale databank
“In de loop der jaren is er veel veranderd. De student van nu is opgegroeid met almaar groeiende informatiebronnen en geavanceerde Open landschap, flexibele werkplekken communicatiemiddelen. Hij kent de weg op de Xplora heeft een laagdrempelige uitstraling. Bij elektronische snelweg en weet waar hij zijn informatie binnenkomst is de dynamiek voelbaar. Er heerst een moet halen. De computer vormt een belangrijk open en uitnodigende sfeer. De open werkplekken instrument in het leer- en werkproces van studenten”, geven het werken en leren in deze omgeving een extra concludeert Geenen. “Daarom kunnen onze studenten dimensie: zien werken, doet werken. Er zijn zo’n 1.100 via digitale databanken boeken, tijdschriften en andere verschillende soorten werkplekken beschikbaar. De informatiebronnen raadplegen en downloaden. Xplora ruimte is een open landschap met flexibele werkplekken. heeft per opleiding een collectieprofiel opgesteld Individuele en groepswerkplekken, stilteplekken en samen met docenten. Welke informatie is er nodig? vergaderplaatsen. In totaal Welke bronnen moeten studenten kunnen raadplegen? Kortom: welke zijn er 400 computers “Xplora heeft een laagdrempelige studiematerialen hebben studenten beschikbaar, maar door het uitstraling. Bij binnenkomst is de draadloze netwerk (wifi) in nodig ter ondersteuning van hun dynamiek voelbaar” het hele gebouw kunnen leerproces? Zo is de serie Jellema studenten overal met hun Hogere Bouwkunde binnenkort eigen laptop werken. Daarnaast beschikt Xplora over ook digitaal verkrijgbaar. Een must voor Bouwkundediverse multimediavoorzieningen zoals een televisiestudenten. Doordat deze nu ook via een digitale opnamestudio, multimediaboxen, een internetcafé, databank beschikbaar komt, kunnen studenten 24 uur een koffiehoek met leestafels en, thematisch per etage, per dag gebruikmaken van deze informatie.” een collectie van studieboeken en tijdschriften. In de toekomst wordt er zelfs een Assessment Center Visie op leren ingericht. Studenten kunnen hier hun persoonlijke en Leren is een sociaal gebeuren, waarbij studenten kennis beroepsmatige competenties toetsen. Xplora Breda vergaren en samen bekijken hoe zij deze kennis kunnen hanteert ruime openingstijden. Dagelijks van 8.00 tot toepassen in een beroepsmatige context. Kennis opdoen, toepassen, delen en daarop reflecteren. De 21.30 uur (vrijdag tot 17.00 uur) en op zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur. hogeschool is steeds meer een ontmoetingsplek voor studenten en docenten. “Deze andere kijk op leren, Elektronische leeromgeving vraagt om een andere werkwijze. Xplora biedt studenten Naast onbeperkt toegang tot internet, applicaties en en docenten een rijke leer- en werkomgeving. Hier vind het hogeschoolnetwerk biedt Xplora ook toegang je als student en docent alles wat je nodig hebt om tot Blackboard, een elektronische leeromgeving. samen te studeren of te werken. ICT speelt hierin een Geenen: “Er wordt steeds minder vaak op gezette belangrijke rol, maar ook andere informatiebronnen tijden gestudeerd. Studenten studeren zowel op zoals boeken en tijdschriften. Xplora is een onderdeel school als thuis, wanneer het hen het beste uitkomt. van het eigentijdse onderwijsconcept van Avans De Blackboardleeromgeving sluit hier perfect op aan. Hogeschool, met als uitgangspunt het competentie- en Met een inlogcode kunnen zij overal via internet studentgericht onderwijs. Competentiegericht leren is toegang krijgen en er gebruik van maken. Op het leren van de toekomst.”
hbo Techniek
Opleiders en praktijk komen samen op Dag van de bouwkunde In het bijzondere Aluminiumcentrum organiseerde ThiemeMeulenhoff samen met het Gietbouwcentrum op 11 januari de Dag van de bouwkunde. Naast interessante lezingen was er tijd voor een pittige discussie en een rondleiding met technische toelichting door het gebouw dat bijna volledig uit aluminium bestaat.
H
et Gietbouwcentrum verzorgde een interessante lezing over de optimalisatie van het gietbouwproces in de verdiepingsbouw. Cor de Bruijn van OP+Tilburg en TU/e Uitvoeringstechniek besprak de resultaten van een uitgebreide studie waarin engineering volgens de integrale benadering centraal stond. Bij deze manier van engineering sluiten alle onderdelen, van technische uitwerking van het ontwerp (draagconstructie en installaties) tot de procesmatige uitwerking van het ontwerp (wanden- en vloerencyclus) op elkaar aan. Een van de uitkomsten van de studie is dat voor een optimaal resultaat met meerdere brillen op naar het proces moet worden gekeken. Want wat voor de architect en het kraanbedrijf een voordeel is kan voor de hoofdconstructeur en de installateur een nadeel zijn. Een samenvatting van de uitkomsten van de studie naar de optimalisatie van het gietbouwproces in de verdiepingsbouw is beschikbaar als PowerPoint handout op www.gietbouwdetails.nl onder de zoekterm ‘optimalisatie van het uitvoeringsproces’.
Gezondheidskaart voor gebouwen De tweede lezing betrof het onderwerp gezond en comfortabel bouwen. De heer Bouwman van Adviesbureau Nieman ontwikkelde in opdracht van het Ministerie van VROM een opnamemethodiek om de gezondheidskwaliteit van gebouwde en nieuw te bouwen woningen in kaart te
brengen. De resultaten van de opname moeten worden vastgelegd in de zogenaamde gezondheidskaart. Deze omvat zes kwaliteitsaspecten: thermisch comfort, geluid, luchtkwaliteit, licht en uitzicht, gebruiksveiligheid en vocht. Bouwman lichtte de gezondheidskaart aan de hand van een referentiewoning met betonnen casco toe. Door vooraf eisen te stellen aan gezondheidsaspecten worden gebouwen gezonder en comfortabeler, was de conclusie. Op de site www.vrom.nl kunt u de gezondheidskaart en het bijbehorende stappenplan downloaden. Zoekterm ‘gezondheidskaart’.
Discussie Na de lezingen discussieerden opleiders en praktijkmensen met elkaar over de studenten Bouwkunde. Helaas kwam naar voren dat er nog steeds een groot gat bestaat tussen de wensen in de praktijk en de kennis waarmee de studenten de arbeidsmarkt betreden. Inhoudelijke en parate kennis over kengetallen en omslagpunten, bouwtechnieken en materialen wordt in de praktijk heel belangrijk gevonden. De docenten onderkenden het probleem en vertelden op welke manieren zij de kloof proberen te dichten. Na deze interessante discussie werden de deelnemers rondgeleid door het Aluminiumcentrum, waarbij over alle technische ins en outs van dit bijzondere gebouw gesproken werd. De wederom geslaagde Dag van de bouwkunde werd afgesloten met een gezellige borrel.
De volgende Dag van de Bouwkunde vindt plaats op 10 mei 2007 in Tiel en wordt georganiseerd in samenwerking met het Centrum Hout. Het programma en de uitnodiging zijn per e-mail rondgestuurd. Mocht u geen uitnodiging hebben ontvangen, kijkt u dan op www.thiememulenhoff.nl voor meer informatie.
hbo Techniek
Product-informatie in prijs verlaagd! Basisboek Bouwkunde | Herzien Ideaal naslagwerk voor elke techniekstudent Het Basisboek Bouwkunde is herzien en sluit nu aan op de laatste wijzigingen uit het Bouwbesluit. Bovendien is dit 571 pagina’s tellende naslagwerk ook in prijs verlaagd. Dit basisboek beschrijft het gehele bouwproces, inclusief technologie en constructieleer. Ook bevat het boek veel bouwkundige tekeningen en uitgebreide achtergrondinformatie. Dat maakt het een ideale uitgave voor eerstejaars studenten hbo Techniek. ISBN 978 90 06 95106 6 | Prijs: E 80,00
in prijs verlaagd! Algemene bouwkunde voor makelaars A en B | Herzien Onmisbare studieboeken De tweede druk van de uitgaven Algemene bouwkunde voor makelaars deel A en B bevatten alle nieuwe wet- en regelgeving. Ook de laatste technische ontwikkelingen zijn in deze versie verwerkt. De boeken hebben hun eenvoudige opzet behouden. Want het uitgangspunt blijft: de instellingen maken het onderwijs, de boeken ondersteunen daarbij. Deze onmisbare studieboeken zijn dé informatiebron voor de aankomende makelaar en elke student die een opleiding volgt in het vastgoed. Bovendien zijn ze uitstekend te gebruiken bij de voorbereiding van het examen SVMNIVO. De populariteit van de uitgaven blijkt wel uit het feit dat niet alleen de NVM-opleidingen, maar nu ook die van de concurrerende VBO-makelaars voor dit boek kiezen. Algemene bouwkunde voor makelaars A | ISBN 978 90 06 95104 2 | Introductieprijs E 65,00 Algemene bouwkunde voor makelaars B | ISBN 978 90 06 95105 9 | Introductieprijs: E 75,00
in prijs verlaagd! SBR-Referentiedetails woningbouw | Herzien Studenteneditie 2007 Ontwerpen en bouwen moet in Nederland volgens de regels van het Bouwbesluit. In de SBRReferentiedetails woningbouw zijn regelgeving en bouwpraktijk verenigd in herkenbare bouwkundige oplossingen. De Studenteneditie 2007 bevat een selectie van basisdetails stapelbouw, gietbouw en houtskeletbouw en van comfort- en renovatiedetails. De bouwfysische gegevens zijn conform de laatste uitgave van de NEN 1068, op 1 januari 2002 vastgesteld. Naast deze wijziging ten opzichte van de vorige versie zijn de details ook allemaal uitgevoerd volgens het Bouwbesluit dat op 1 januari 2003 van kracht werd. Door de unieke samenwerking tussen SBR en ThiemeMeulenhoff komen onderwijs en praktijk in deze uitgave bij elkaar. Het boek blijkt een onmisbaar hulpmiddel bij alle vormen van projectonderwijs en een ideaal naslagwerk voor de beroepspraktijk. ISBN 978 90 06 95096 0 | Prijs: E 40,00
SBR-Referentiedetails woningbouw • praktijk en onderwijs worden bij elkaar gebracht • onmisbaar hulpmiddel bij alle vormen van projectonderwijs • ideaal naslagwerk voor de beroepspraktijk • gebruik en toepassing van theorie in de praktijk • ondersteunend materiaal op www.SBR.nl
meer product-informatie op pagina 8
hbo Techniek
product-informatie
4
Basisboek Bouwkundig tekenen | Nieuw Technisch tekenen gebeurt niet meer aan de tekentafel met pen en potlood, maar op de computer met een CAD-programma. Tot nu toe bestond daarvoor geen volwaardig studieboek. Met het Basisboek Bouwkundig tekenen is er nu een praktisch handboek voor alle eerstejaars studenten hbo Bouwkunde en een geschikt naslagwerk voor mbo-leerlingen, die zich daarmee zelfstandig kunnen voorbereiden op een vervolgstudie. Alles komt aan bod De indeling van het Basisboek Bouwkundig tekenen is heel overzichtelijk en behandelt alle deeltrajecten van een bouwproces. Het begint met de algemene regels voor bouwkundig tekenen en laat zien aan welke eisen bouwtekeningen in verschillende fasen moeten doen. De volgende stap is het uitwerken van de tekening. Alles wordt nog eens verduidelijkt aan de hand van een voorbeeldproject dat rechtstreeks uit de praktijk komt. Een helder register tot besluit maakt het Basisboek Bouwkundig tekenen compleet. ISBN 978 90 06 95004 5 | Prijs: E 25,70
Colofon Wilt u meer informatie over de uitgaven van ThiemeMeulenhoff? Kijk op onze website of neem contact op met:
TM In het onderwijs is een uitgave van
Fotografie
ThiemeMeulenhoff en wordt twee
Martin Hogeboom
keer per jaar verstuurd aan alle hbo Techniek docenten.
Drukwerk ARS Grafische Producties & Communicatie
ThiemeMeulenhoff Postbus 19240 3501 DE Utrecht T (0575) 594 951 F (0575) 594 961 E
[email protected] I www.thiememeulenhoff.nl
Redactie
Met dank aan
Taalent Tekstschrijvers
Hans Blokzijl, Machiel van Duijn, Carel Geenen
(hoofd- en eindredactie)
en Edwin Smit
Vormgeving
Redactieadres
Crossings Communications
[email protected]
978 11 112 4039 4 - 3064
