NIEUWE MEDIA VOOR ERFGOEDVERENIGINGEN Tijl Vereenooghe Heemkunde Vlaanderen
Aalst, 29 februari 2012
Overzicht Intro: Web 2.0 en Erfgoed 2.0 Aandachtspunten bij het gebruik van sociale media Welke sociale media kunnen we gebruiken? Case-studies (theorie en praktijk)
Een blog maken Aan de slag met Facebook Eerste stapjes op Twitter
Enkele “nieuwe” trends Vragen
Facebook, Twitter, Flickr, crowdsourcing… je hebt vast al wel gehoord van deze ‘nieuwe’ en ‘sociale’ media. Maar wat zijn ze precies? En vooral, wat kunnen ze betekenen voor jouw erfgoedvereniging? Sociale netwerken hebben een breed bereik. Zijn ze ook ideaal om je werking te ondersteunen en te promoten? Hoe kan jouw erfgoedvereniging met de sociale netwerksites aan de slag?
Web 2.0
Intro “De Belg gebruikt het internet vooral om te communiceren en informatie te zoeken. E-mail blijft over alle leeftijden heen populair, maar sociale netwerken zoals Facebook en Twitter hebben hun plaats veroverd: 48 procent neemt eraan deel, en bij de 16- tot 24-jarigen stijgt dat tot 77 procent. Bij de oudere internetgebruikers hebben telefoon- en/of videogesprekken op internet meer succes dan sociale netwerken.” (ICT-enquête FOD Economie – februari 2012)
Sociale media “Sociale media is een verzamelbegrip voor online platformen waar de gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen. Tevens is er sprake van interactie en dialoog tussen de gebruikers onderling.” (Wikipedia)
Web 2.0
Geen traditioneel eenrichtingsverkeer meer
Van erfgoeddeskundigen naar het publiek
Wel: verkeer in twee richtingen Publiek kan informatie verrijken door het bijdragen van kennis en ervaringen Gevolg: sterkere betrokkenheid
De individuele gebruiker staat centraal
Web 2.0
Technologie zeer gevarieerd Collaboratief schrijven op een wiki (bv. Wikipedia) File sharing: gebruikers plaatsen bestanden op publiek platform (bv. Flickr/YouTube) Sociale netwerken: het delen van informatie in een persoonlijk netwerk Bloggen / micro-bloggen (Twitter) Social tagging: materiaal wordt collectief van trefwoorden voorzien (bv. del.icio.us) …
Web 2.0
Erfgoed 2.0: ook voor jou?
Erfgoed 2.0: ook voor jou? Ja, want…
Het is goedkoop Het is laagdrempelig Mogelijkheid om doelgroep te verruimen en te verjongen Online samenwerking / virtueel vrijwilligerswerk
Of toch niet, want…
We zijn met serieuze zaken bezig We hebben daar geen tijd voor Het is te moeilijk …
Impact sociale media?
Groter doelpubliek en meer interactie Iedereen kan zijn expertise bijdragen Moderner imago van je vereniging …
Impact niet altijd evident te meten
Impact sociale media?
Effectmeting ‘Nationaal Archief joins Wikipedia’ (NL): “Uit dit onderzoek blijkt dat gedigitaliseerd cultureel erfgoed dat beschikbaar gesteld wordt aan Wikipedia aantoonbaar veel vaker bekeken wordt. De beschikbaar gestelde collectie is in 4 maanden meer dan 2 miljoen keer bekeken op Wikipedia, in tegenstelling tot enkele honderden bezoeken aan de selectie op de beeldbank van het Nationaal archief zelf.” Bezoekersstatistieken website Heemkunde Vlaanderen 2011
Google: 56, 29 procent E-nieuwsbrief: 17,31 procent Direct: 8,75 procent Facebook & Twitter: 4,99 procent
Imago sociale media
Niet alleen voor ontspanning Toch blijven er vooroordelen De werknemers van vier op tien Belgische bedrijven krijgen op hun werk geen toegang tot sociale media (De Tijd – 28 februari 2012)
Doelgroep verruimen Pagina over Leuvense historische weetjes: Iedere update bereikt meer dan 2500 personen
Doelgroep verruimen De heemkundige kring van Lichtervelde heeft meer dan 1100 ‘vrienden’ op Facebook
Doelgroep verjongen De heemkundige kring van Lichtervelde bereikt niet alleen Arsène en Gabriel, maar ook Jelle, Evy en Deborah
Doelgroep verjongen
Sensibiliseren
Inspelen op viraal effect sociale media! Je kunt het vergelijken met mond-aan-mondreclame
Sensibiliseren
Aandachtspunten
Interactiviteit is belangrijk Niet
Wel
Interactiviteit is belangrijk Mensen gaan meer beroep doen op de expertise van je organisatie
Interactiviteit is belangrijk Niet
Wel
Speel in op de actualiteit!
Pas op!
Aanwezigheid op het sociale web moet voor een erfgoedvereniging geen doel op zich zijn! Deze nieuwe manieren van communiceren vervangen de oude niet! Weet wel: als jij het niet doet, zullen anderen het misschien doen > geen monopolie meer! Zorg ervoor dat de sociale media intern beheerd worden. Je steekt er wel wat tijd in. Het moet in ieder geval ‘leuk’ blijven.
Bezint eer ge begint!
Communicatieplan? Of eerder ad hoc? Wat zijn je doelstellingen? Wie is je doelpubliek? Zijn er eventueel partners? Echter: er zijn constant nieuwe mogelijkheden. Vaak loont het de moeite om hiermee te experimenteren en te bekijken of iets nuttig kan zijn voor je werking.
Welke sociale media?
Ideaal : een mix van ‘tools’ Blog
•
Facebook
•
Twitter
•
Youtube
•
Flickr
•
Wikipedia
•
…
•
Ideaal : een mix van ‘tools’ “De studie van de Doelse kogge wordt het eerste live ontsloten erfgoedonderzoek in Vlaanderen. Dankzij nieuwe media – de kogge blogt en twittert – en de uitbouw van een bezoekerscentrum wil men de publieke belangstelling warm houden.”
Ideaal : een mix van ‘tools’
YouTube.com
Flickr.com
Flickr.com
Picasa
Issuu
Social tagging
www.delicious.com
Een blog maken
Wat is een blog?
Een van de meest populaire webfenomenen van de laatste jaren zijn de blogs (weblogs), dagboekachtige sites met berichtjes (soms alleen foto’s) waarvan de meest recente steeds bovenaan de rij op de pagina wordt toegevoegd. Een essentieel onderdeel is de mogelijkheid om reacties te plaatsen, soms voor iedereen, soms alleen voor geregistreerde gebruikers.
Waarom interessant?
Zeer laagdrempelig Leent zich goed als een soort ‘kapstok’ zijn voor je activiteiten met sociale media Integratie met sociale media vaak ingebouwd
Pas op! Een blog heeft een eigen karakter!
“Het zijn als het ware ‘historische kruimels’, die niet kunnen worden opgenomen in het heemkundig tijdschrift…”
Pas op! Een blog heeft een eigen karakter!
“Niet altijd de grote onderwerpen, misschien wel meer de kleine dingetjes die jou ook kunnen interesseren”
Schrijfstijl
Hou het eenvoudig. Spreek de lezer correct aan. Gebruik spreektaal. Op een actieve manier. Gebruik korte en eenvoudige zinnen. Vermijd moeilijke woorden en jargon. Verklaar afkortingen. Kijk 'kopieer en plakwerk' steeds na.
Voorbeelden
Voorbeeld: een online historisch dagboek
Gratis online diensten (gehoste blogs)
http://www.blogspot.com
http://www.wordpress.com
http://www.tumblr.com
…
Ook de blogs van Seniorennet blijken vrij populair (waarom?)
Blogsoftware
Webloggers met meer ervaring gebruiken daarentegen over het algemeen speciaal daarvoor ontwikkelde software zoals WordPress.org Deze software wordt op een eigen serverruimte geïnstalleerd (eigen hosting). Veel meer flexibiliteit mogelijk!
Demonstratie www.wordpress.co m of Nederlandstalige versie:
nl.wordpress.com
Aan de slag met Facebook
Wat is Facebook?
http://www.explania.com/nl/kanalen/bedrijven/vrt/detail/wat-is-facebook
Oud
Nieuw: Facebook Timeline
Mogelijkheden
Facebook-profiel Facebook-fanpagina Facebook-groep Open Gesloten
Voorbeeld: fanpagina
> Demonstratie
De eerste stapjes op Twitter
Wat is Twitter?
http://www.explania.com/nl/kanalen/geld-werk/detail/wat-is-twitter
Voorbeelden
Twitter: promotie
Let op het gebruik van de hashtag (#) !
Twitter: conversatie
Twitter en erfgoed?
Zelf een Twitter-account maken
www.twitter.com
Enkele “nieuwe” trends
Enkele “nieuwe” trends
Locatie-gebaseerde toepassingen
Stijgend gebruik mobiel internet / smartphones…
Crowdsourcing Content-curatie
Mobiel internet in de lift
Mobiele toepassingen
Locatie-gebaseerde toepassingen
Locatie-gebaseerde toepassingen
Crowdsourcing Organisaties of instellingen doen beroep op een grote groep individuen om bepaalde taken (die behoren tot hun gewone werking) tot een goed einde te brengen. Sociale media faciliteren deze nieuwe manier van werken.
Voorbeeld: Itinera Nova
Het project Itinera Nova wil een zo goed mogelijke digitale toegang te ontwikkelen tot de meer dan duizend registers van de Leuvense schepenbank (1362-1795). Op termijn van tien jaar zullen alle ca. 950.000 bladzijden ingescand worden.
De digitale beelden worden ter beschikking gesteld op de projectwebsite www.itineranova.be.
De akten, van verkoop tot erfenis, van burenruzie tot schuldbekentenis, worden voorzien van een index en een volledige transcriptie. Een vrijwilligersnetwerk zal wiki-gewijs helpen bij de ontsluiting van deze rijke bron door mee te transcriberen.
Voorbeeld: Old Weather "Help scientists recover worldwide weather observations made by Royal Navy ships around the time of World War I. These transcriptions will contribute to climate model projections and improve a database of weather extremes. Historians will use your work to track past ship movements and the stories of the people on board."
www.oldweather.org
Voorbeeld: Erf-goed.be Alle erfgoedliefhebbers kunnen hun mooiste foto’s doorsturen en zo meewerken aan het uitbouwen van de website www.erfgoed.be. Op vijf jaar tijd werden op die manier al 10.000 foto’s verzameld. Meer dan 200 mensen droegen al hun steentje bij.
Voorbeeld: Huis van Alijn
Content-curatie
www.scoop.it
Steeds nieuwe ‘hypes’ De hype van februari 2012: Pinterest.com
Tendens naar meer ‘openheid’
Vragen?
Leestips
Moet er nog inhoud zijn? www.erfgoedland.be Museumpeil – themanummer sociale media (2011) Sociale media voor heemkringen (zie deelnemersmap) Y. De Lusenet (2009). Geven en nemen. Archiefinstellingen en het sociale web.
Contact Tijl Vereenooghe
[email protected] Facebook: http://www.facebook.com/groups/heemkunde/ Twitter: @HeemkundeVL
