Provinciale belangen benoemen en bovengemeentelijke belangen behartigen, dat zijn de voornaamste taken van de
kwartaalblad van de provincie noord-holland
provincie als het gaat om ruimtelijke ontwikkelingen. Van streekplan naar structuurvisie, op pagina 3.
juni 2009 | nummer 2 | jaargang 5
2 CO2-servicepunt timmert flink aan de weg
4 800 jaar oude Westfriese Omringdijk is zowel monument als waterkering
6 50.000 ganzen veroorzaken in Noord-Holland veel schade
7 Catherine Keyl fietst voor tv-programma ‘Tour de Provence’ door Noord-Holland
FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
8 Overladen programma markeert opening Paviljoen Welgelegen na ingrijpende restauratie
Nieuwe cultuurnota richt zich sterk op jongeren In de nieuwe cultuurnota pleit de provincie Noord-Holland ervoor dat jeugd FOTO ANNOESJKA BROHM
en jongeren meer deelnemen aan het culturele leven. Dat valt goed bij wethouder Robbert Jan Piet van Heerhugowaard. “Veel gemeenten gebruiken sport om jongeren extra vaardigheden bij te brengen, maar cultuur is minstens zo belangrijk.”
Volgens cijfers van het ministerie doen in Noord-
ning, maar eerder aan samen nadenken over de
Holland veel minder mensen aan amateurkunst
vraag hoe je in deze regio mensen meer culturele
dan elders. “Eerlijk gezegd, kan ik me dat niet
bagage mee kunt geven.”
voorstellen als ik zie wat hier allemaal gebeurt”,
En dat extra bagage nodig is, zeker voor jongeren,
stelt gedeputeerde Sascha Baggerman (foto). “Toch
is de stellige overtuiging van Piet. “Neem het
zetten we extra in op cultuurparticipatie, onder
onderwijsachterstandenbeleid. Dat heeft alles te
andere via het accent op jeugd en jongeren. We
maken met cultuur. Als je kinderen wilt stimu-
willen echt dat kinderen van jongs af aan in
leren om zich te ontwikkelen, dan is dat culturele
aanraking komen met cultuur. Leren lezen en
aspect ontzettend belangrijk. Dat zie je terug
rekenen is ontzettend belangrijk, maar er is meer.
binnen de naschoolse opvang hier, die regelmatig
Om vandaag de dag als kind een eigen plek te
dramalessen verzorgt in ‘Cool’, ons nieuwe cultuur-
vinden in onze maatschappij, is niet eenvoudig.
centrum met een theater, muziekschool en edu-
Als ze in aanraking komen met kunst, cultuur en
catie in beeldende vorming. Dergelijke kruis-
erfgoed leren kinderen na te denken over hun
bestuivingen en dwarsverbanden zijn uiterst
eigen identiteit en die van anderen. Dat is ont-
waardevol en die willen we graag samen met de
zettend belangrijk.”
provincie verder uitbouwen. Bijvoorbeeld via
De kosten mogen geen belemmering zijn voor
interactieve projecten, want dat is dé manier om
toneel, streetdance of pianoles, vindt Baggerman.
jongeren te bereiken.”
“Stel dat de lage participatiegraad te maken heeft
Behalve aan bundeling van krachten, is er eigen-
met ouders die het niet kunnen betalen, dan
lijk ook behoefte aan een gerenommeerd voor-
moeten we misschien denken aan een jeugd-
vechter, vindt Piet. “De samenwerking met de
cultuurfonds, analoog aan het jeugdsportfonds.”
provincie is prima, maar ik zeg wel eens: we hebben voor cultuur ook een Erica Terpstra nodig,
Langjarige partner
iemand die voortdurend op de trom slaat.”
“Ik zie de provincie graag als partner in ons cultuurbeleid”, aldus wethouder Robbert Jan Piet van Heerhugowaard. “Liefst een langjarige partner. En dan denk ik niet meteen aan financiële ondersteu-
Meer cultuurnota op pagina 4
2
PS
Het CO2-servicepunt timmert flink aan de weg. Niet alleen in Noord-Holland,
FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
CO2-servicepunt Noord-Holland doet goede zaken
Elk kwartaal stelt N-H een ander Statenlid vier vragen.
ook in andere provincies groeit de belangstelling ervoor zienderogen. “Onze kracht?
Dit keer aan Johan Kardol van de fractie ChristenUnie-SGP.
Dat is onze relatief onafhankelijke positie. Daardoor kunnen we echt schouder aan schouder optrekken met gemeenten en stadsdelen.”
Johan Kardol (fractievoorzitter CU-SGP)
Samenhang tussen bevolkingsgroepen versterken
“We zitten niet in het Provinciehuis en
gemeenten via die monitor onderling
we zijn er ook niet voor de ontwikkeling
vergelijken hoe ze het doen en van elkaar
van beleid”, aldus Wilfred van der Plas,
leren.”
regioconsulent van het CO2-servicepunt
Daarbij kan het gaan om woningisolatie,
Noord-Holland. “Wij zijn er echt voor
maar bijvoorbeeld ook om rijden op
gemeenten en stadsdelen in Noord-Hol-
aardgas. “Dat is een goed alternatief voor
land. Wij ondersteunen in de praktijk de
het gemeentelijke wagenpark, maar dat
teel het grootste maatschappelijke vraagstuk?
uitvoering van het klimaatbeleid. Stel
kun je ook stimuleren op bedrijventer-
De toenemende polarisatie tussen bevolkingsgroepen in
dat een gemeente vastloopt in de onder-
reinen, onder andere door wagenparks-
onze samenleving is een fors probleem dat vraagt om
handelingen met een projectontwikke-
cans aan te bieden.”
duidelijkheid en leiderschap. De christelijke invalshoek om je
1 Wat vindt de ChristenUnie-SGP in Noord-Holland momen-
laar over duurzaam bouwen, dan kun-
naaste lief te hebben als jezelf lijkt vrijwel te zijn verdwenen.
nen wij op grond van kennis en ervaring
Energieprestatie
De ‘ieder voor zich’-mentaliteit vraagt ook van de provincie
bemiddelen. Daarbij kunnen we bijvoor-
Duurzaam bouwen is een belangrijk
om een bestuurlijk antwoord en een aanpak gericht op
beeld ook mogelijkheden voor aanvul-
werkterrein van het servicepunt. Ont-
versterking van de onderlinge samenhang tussen verschil-
lende subsidies meenemen.”
wikkelaars zijn wettelijk verplicht
lende bevolkingsgroepen in dorpen en steden in onze
De antwoorden op dergelijke praktijk-
woningen te bouwen die voldoen aan een
provincie. Extra aandacht voor scholing, wonen en werken is
vragen blijken meer dan eens breed
minimale energienorm. Of dat zo is,
en blijft hierbij van essentieel belang. Concreet gaat het om
toepasbaar. Van der Plas: “Wat kunnen
wordt vooraf uitgerekend. Onderzoek
de aanpak van schooluitval, de ondersteuning van het kort-
we doen voor particulieren in bestaande
leert dat veel woningen na oplevering de
en middelbaar beroepsonderwijs, de renovatie en nieuw-
bouw die energie willen besparen, vroeg
norm toch niet halen, en meer energie
bouw van huurwoningen en het stimuleren van het creëren
een gemeente ons. Daaruit is de website
gebruiken dan verwacht, bijvoorbeeld
van zinvol en passend werk voor iedereen en (speciaal ) voor
www.bespaardaar.nl ontstaan, die
door het onzorgvuldig aanbrengen van
laagopgeleiden. Daarom zijn de dreigende hogere werkloos-
bruikbaar is voor alle inwoners van
isolatiematerialen, waardoor warmte
heid en de terugvallende economie punten van aandacht en
Noord-Holland.”
naar buiten lekt. Van der Plas: “Via Bou-
zorg. Ook de klimaat- en milieuproblemen vragen om een
wTransparant zijn we 25 nieuwbouwwon-
duidelijk antwoord, bijvoorbeeld door het verminderen van
Klimaatafspraak
ingen in de provincie aan het doorlichten
energieverbruik en de opwekking van alternatieve energie.
Minstens zo succesvol is de CO2-monitor,
op hun energieprestatie in de praktijk.
waarmee gemeenten hun eigen presta-
Door de resultaten te presenteren willen
2 Welke onderwerpen gaat de ChristenUnie-SGP mogelijk
ties op het gebied van CO2-reductie in
we iedereen weer scherp krijgen: ge-
zelf agenderen?
kaart kunnen brengen. Van der Plas:
meenten, aannemers, installateurs.”
Het terugdringen van de omvang van het woon-werkverkeer
“Het is een handig instrument voor de
Mede door dergelijke initiatieven
is belangrijk voor het milieu in onze provincie en de gezond-
klimaatafspraak die de provincie in april
prikkelt het servicepunt ook elders de
heid van de bevolking. Minder reistijd betekent ook dat meer
2008 heeft gemaakt met 69 gemeenten
nieuwsgierigheid. “In Gelderland,
tijd beschikbaar is voor deelname aan maatschappelijke
en stadsdelen. Hoeveel subsidie is er
Overijssel en Noord-Brabant willen ze
activiteiten, persoonlijke ontspanning en aandacht voor het
uitgegeven en aan welk soort projecten?
graag horen hoe we het hebben aan-
gezin. Alle maatregelen die een positief effect hebben op het
Komen de doelstellingen binnen bereik?
gepakt. Dat bewijst wel dat we in Noord-
meer in evenwicht brengen van de woon-werkbalans in onze
Werken de subsidieregelingen, of
Holland op de goede weg zijn.”
provincie, zal de ChristenUnie-SGP ondersteunen en wellicht
moeten ze worden bijgesteld? Idem voor
agenderen.
het Energieakkoord Noord-Nederland
Meer informatie bij Wilfred van der Plas,
Extra aandacht van ChristenUnie-SGP krijgen de onder-
van oktober 2007. Bovendien kunnen
telefoon 023 514 31 11, e-mail
[email protected].
werpen verbetering infrastructuur, het openbaar vervoer, leefbaarheid en de jeugdzorg.
Met lokale Noord-Hollandse bestuurders werden in 2008 klimaatafspraken gemaakt.
3 Wat is volgens de ChristenUnie-SGP het belang van de provincie als bestuurslaag? De provincie bewaakt het evenwicht tussen de belangen van de stad en het platteland en tussen economie en natuur. De provincie is voor de burger de bestuurslaag die wat het cultuuraanbod, het milieu, de ruimtelijke ordening, de infrastructuur van wegen en het openbaar vervoer betreft, verantwoordelijk is voor coördinatie, afstemming en financiering. Als aanjager, innovator, stimulator, klankbord
FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
en bruggenbouwer is de provincie een onmisbare bestuurs-
2
laag tussen het Rijk en de gemeenten. Voorwaarde is wel dat de provincie als organisatie efficiënt en doelmatig functioneert naar zowel Rijk als gemeenten. De taak, de bereikbaarheid en de besluitvorming moeten voor de burger duidelijk en transparant zijn.
4 Maak af: de provincie in 2020 is…. …onmisbaar voor het welzijn en de welvaart van de inwoners van Noord-Holland.
Van streekplan naar structuurvisie
Ode aan de diversiteit Een aantal provinciale belangen benoemen en bovengemeentelijke belangen behartigen, dat zijn de voornaamste taken van de provincie als het gaat om ruimtelijke ontwikkelingen in Noord-Holland. In haar eerste structuurvisie geeft de provincie aan hoe die taken het beste kunnen worden ingevuld. “Niet de boel op slot gooien, maar zorgvuldig ontwikkelen op basis van bestaande kwaliteiten in de verschillende gebieden. Zorgen dat bijzondere landschappen ook bijzonder blijven.” Hoe zat het ook weer? Tot voor kort maakten provincies streekplannen, waaraan de gemeentelijke bestemmingsplannen werden getoetst. Dat is verleden tijd. Sinds de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening hanteren Rijk, provincies en gemeenten dezelfde instrumenten. Zodoende schrijft iedere bestuurslaag zelf een structuurvisie, met daarin op de eigen schaalgrootte de kaders voor ruimtelijke ontwikkelingen. Zo ook de provincies. Het concept voor de allereerste structuurvisie van Noord-Holland is vrijwel af. “Het mooie van de nieuwe werkwijze is dat je vooraf grondig moet nadenken over je eigen belangen”, zegt Reinoud Bakker namens de ambtelijke kerngroep die aan de structuurvisie werkt. Voor het inventariseren van gemeenteoverstijgende belangen is de provincie uitgebreid de boer op gegaan. “Dat heeft heel veel opgeleverd, vooral voor het scherp krijgen van onze rol in het buitenstedelijk gebied, bijvoorbeeld qua woningbouw, economische ontwikkeling, bereikbaarheid en het behoud van hoogwaardige landschappen.”
Drie pijlers Al het voorwerk resulteerde in drie hoofdpijlers voor de structuurvisie van Noord-Holland. Bakker: “Allereerst klimaatbestendigheid: hoe wapenen we ons tegen wateroverlast en hoe kunnen we de CO2-uitstoot indammen? Ten tweede: de zorg voor ruimtelijke kwaliteit, met de nadruk op de typisch Noord-Hollandse cultuurlandschappen. En tot slot duurzaam ruimtegebruik: hoe ga je slim en zorgvuldig om met de beperkte ruimte?” Op die pijlers rust een overkoepelende visie: “Zuinig omgaan met onze ruimte. Groei zoveel mogelijk binnenstedelijk oplossen en in een paar gebieden die al zijn vastgesteld, zoals de Haarlemmermeer Westflank en de Bloemendalerpolder. Buitenstedelijk geen nieuwe ontwikkelingen toestaan, tenzij Gedeputeerde Staten daarvoor een ontheffing verlenen. Daarvoor moet je dan nut en noodzaak terdege onderbouwen en aansluiten bij de landschappelijke kwaliteiten.” Tegelijkertijd onderkent de provincie de onverminderde ontwikkelkracht van de metropoolregio Amsterdam. “Dat betekent bijvoorbeeld dat er voldoende recreatiemogelijkheden moeten zijn in het buitengebied dat daar direct op aansluit. Maar ook internationaal onderkent men dat juist de directe nabijheid van dat bijzondere landschap bijdraagt aan het vestigingsklimaat in de metropoolregio. Die visie en die samenhang vind je nu ook terug in de structuurvisie.”
Driedaagse Half augustus wordt de structuurvisie uitgebreid gepresenteerd. “Inclusief de bijbehorende verordening. Die beschrijft welke instrumenten we hanteren om de structuurvisie in praktijk te brengen. Daar krijgen gemeenten dus mee te maken.” Voor die tijd moeten Gedeputeerde Staten nog wel een paar knopen doorhakken. Bakker: “Over Schiphol, de haven van Amsterdam, de ontwikkeling van de Ecologische Hoofdstructuur en bijvoorbeeld onze windenergieopgave: hoeveel megawatt willen we leveren op NoordHollands grondgebied?” De tervisielegging zal worden ingeleid met een driedaagse voor ambtenaren, bestuurders en maatschappelijke organisaties in respectievelijk Noord-Holland Noord, Noord-Holland- midden en de regio Amsterdam. Tijdens drie actieweken in augustus en september zullen NoordFOTO’S PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Hollanders worden uitgenodigd om hún zegje over de structuurvisie te doen. Statenleden en de Noord-Hollandse media zullen daarbij een belangrijke rol spelen. In de herfst volgt dan de bespreking in Provinciale Staten, die moet uitmonden in de definitieve versie van de structuurvisie. Meer informatie bij Reinoud Bakker (sector Ruimtelijke Inrichting) telefoon 023 514 35 16, e-mail
[email protected]. Of kijk op de website van de provincie Noord-Holland www.noord-holland.nl bij Structuurvisie
3
Westfriese Omringdijk
Een dijk van een monument De Westfriese Omringdijk is niet alleen een provinciaal monument van
hoogheemraadschap voor de komende
monument niet alleen behouden, maar
circa 800 jaar oud, maar dient ook nog als waterkering. Nu de dijk op een
jaren heeft gepland om de dijk te
ook letterlijk en figuurlijk sterker
verzwaren.
profileren. Vandaar dat zij het initiatief
aantal plaatsen moet worden verzwaard, grijpt de provincie de gelegenheid aan om dit unieke cultuurhistorische monument letterlijk en figuurlijk beter te profileren. Het Programma Westfriese Omringdijk bestaat zowel uit fysieke ingrepen als uit culturele activiteiten.
heeft genomen voor een integraal
Strijd tegen het water
meerjarig Programma Westfriese
De Westfriese Omringdijk slingert over
Omringdijk. Het beeldkwaliteitsplan is
een lengte van 126 kilometer tussen de
hiervan een belangrijk onderdeel.
steden Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen,
Projectleider Gerke Veenboer: “We
Medemblik en Schagen. Als symbool
willen de ringdijk herkenbaarder te
Wat zijn waardevolle elementen van de
provincie samen met gemeenten en
van de strijd tegen het water en van
maken als één doorlopende structuur.
Westfriese Omringdijk? Wat willen we
andere betrokken partijen een zoge-
technologisch vernuft is het een unieke
Alleen zo behoudt hij zijn waarde als
behouden? En hoe gaan we om met
naamd beeldkwaliteitsplan opgesteld:
monumentale structuur in Noord-
cultuurhistorisch monument en als
ingrepen als dijkverzwaringen en
een landschappelijke visie op de dijk en
Holland. Bovendien is de achthonderd
oriëntatiepunt in de omgeving. Daar-
dijkdoorsnijdingen? Om op deze vragen
zijn omgeving. Aanleiding hiervoor
jaar oude ringdijk nog bijna geheel
mee wordt de dijk ook interessanter voor
een antwoord te vinden, heeft de
waren onder meer de ingrepen die het
intact. De provincie wil dit waardevolle
de recreatieve en toeristische sector.”
Niet op slot De dijk op slot zetten, kan en wil de provincie niet. Het beeldkwaliteitsplan geeft richtlijnen die de regiogemeenten en de provincie kunnen vertalen naar hun structuurvisies. Een daarvan is de omgeving zoveel mogelijk vrij te houden van bebouwing, zodat de dijk goed zichtbaar blijft in het landschap. Het plan doet ook voorstellen om de eenheid van de dijk te versterken, bijvoorbeeld door routeduiding. Daarnaast moet het beeldkwaliteitsplan dienen als inspiratiebron voor de vormgeving van toekomstige ruimtelijke ingrepen, zoals doorsnijdingen en dijkverzwaringen.
Culturele activiteiten Ook culturele activiteiten zijn onderdeel van het Programma Westfriese Omringdijk. Begin mei is al de eerste FietsFOTO ROY TEE
4daagse Hoorn West-Friesland gehouden. Op 3 juni zijn op de dijk bij Kolhorn twee uitkijkpunten onthuld, gemaakt door kunstenaar Ben Raaijman in
Cultuurnota gaat digitaal Nog meer mensen in Noord-Holland laten deelnemen aan het culturele
groter dan de bedoeling is en denken dat
leven - hoe kun je dat anno 2009 beter stimuleren dan via internet? Als
we onmisbaar zijn voor het culturele
eerste provincie komt Noord-Holland daarom met een digitale, interactieve cultuurnota waarin burgers en organisaties kunnen vinden wat er op cultureel gebied allemaal te doen is in hun regio.
aanbod in een gemeente. Het Rijk en de gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor het cultuurbeleid en voor de structurele ondersteuning van bijvoorbeeld culturele instellingen, zoals podia en musea. Onze rol is vooral aanvullend.
“Ik wilde geen statische nota die in de la
buren. Hebben die misschien initiatieven
Wij stimuleren ontwikkelingen op
verdwijnt, dat is zonde van alle tijd die we
waar ze bij kunnen aanhaken?”
bovenlokaal niveau en ondersteunen
erin hebben gestoken”, stelt gedeputeerde Sascha Baggerman. En zo werd de website
onder andere met kennis en expertise.
cultuuropdekaart.nl geboren.
Inhoudelijk is de grote winst dat de
Voorbeelden? Het opleiden van cultuur-
“Uit reacties merk ik dat bezoekers blij
nieuwe cultuurnota belangrijke accen-
coördinatoren op school en het subsidië-
verrast zijn. Het is een dynamisch
ten legt. Baggerman: “Op jeugd, op het
ren van bijzondere programmering.”
document dat continu verandert. Op de
meer toegankelijk maken van het
site houden we bijvoorbeeld de stand van
culturele aanbod en op ondernemer-
Verhalen vertellen
zaken rond projecten bij, via tijdbalken
schap. Bovendien hebben we projecten
De cultuurnota is opgebouwd rond drie
met doelstellingen en streefdata. En
benoemd waar we flink mee aan de slag
thema’s: Levend Verleden, Genieten &
Noord-Hollanders zelf kunnen er hun
gaan, zoals het programma Westfriese
Meedoen, en Mooi Noord-Holland.
culturele ervaringen op kwijt. Maar je
Omringdijk en het Noord-Hollands
Baggerman: “Bij het laatste thema gaat
kunt ook je gemeente aanklikken om uit
digitaal museum.”
het vooral om de vraag hoe monumen-
te zoeken welk cultuuraanbod er is. En
Ondertussen laat de nota nog eens
ten en het karakteristieke Noord-
gemeenteraadsleden kunnen zien hoe het
duidelijk zien wat de rol van de provin-
Hollandse cultuurlandschap als uit-
cultuurbeleid in hun gemeente ervoor
cie is. “Sommige mensen zien die rol te
gangspunt of inspiratie kunnen dienen
staat en het vergelijken met dat van de
weinig, maar anderen maken hem juist
bij ruimtelijke ontwikkelingen. We
4
FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
culturele instellingen en gemeenten
Ontwikkelingen stimuleren
Banjeren van Texel tot Huizen Een lange sliert wandelaars liep op zondag 10 mei over de grasduinen van Texel, door weilanden met lammetjes en over hekjes met opstapjes. Met deze wandeling door Texels Eierland namen de wandelaars de laatste aangelegde etappes van het Noord-Hollandpad in gebruik. Bij het beginpunt van de route verrichtte gedeputeerde Jaap Bond de officiële opening van het Noord-Hollandpad. De afgelopen jaren hebben de provincie, Landschap Noord-Holland, Recreatie Noord-Holland en bureau Lopende Zaken het 270 kilometer lange wandelpad uitgezet. Afgelopen weken werd de laatste hand gelegd aan de twee Texelse etappes die het pad compleet maken. Nu kunnen wandelaars Noord-Holland te voet verkennen vanaf het meest noordelijke puntje op Texel tot aan de zuidoostelijke grens in Huizen. Dit jaar wordt de route ook Er bestaan grote verschillen tussen delen van de Westfriese Omringdijk. Er zijn twaalf trajecten te onderscheiden: acht in het landelijk
van zuid naar noord voorzien van bewegwijzering, zodat
gebied en vier in de bebouwde omgeving.
het pad vanuit beide richtingen te gebruiken is.
opdracht van de provincie, het hoog-
drakenbootraces, shantykoren, een
heemraadschap en de gemeente Nie-
polderschuitentocht, duikdemonstra-
dorp. In de periode van 9 tot 26 juli kiest
ties, en zeilwedstrijden. Alle projecten
het reizend theaterfestival Karavaan de
en activiteiten komen te staan op
Westfriese Omringdijk als podium voor
www.westfrieseomringdijk.nl, een
uiteenlopende voorstellingen en projec-
nieuwe website waarmee de West-Friese
ten die geïnspireerd zijn op de dijk. En
gemeenten de dijk en daarmee de eigen
in augustus vinden in Enkhuizen,
regio gezamenlijk gaan promoten.
Hoorn en Medemblik de Waterweken plaats met onder andere de Theatervloot,
Praat mee op www.westfrieseomringdijk.nl Gemeenten, provincie en instellingen werken vanuit een gezamenlijke visie aan het behoud en de ontwikkeling van de Westfriese Omringdijk. De komende vier jaar is de Westfriese Omringdijk het podium voor kunst, cultuur, sport en recreatie. De website www.westfriesomringdijk.nl heeft een uitgebreide agenda FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
met de activiteiten op en rond de dijk, een interactieve kaart, een forum, een beeldkwaliteitsplan, nieuws en links. Bewoners en bezoekers, ondernemers en overheden dragen hier actief aan bij. Hebt u suggesties voor rubrieken en onderwerpen? Laat het weten via
[email protected].
zetten in op het behoud van monumen-
Ondernemend wandelpad
ten in combinatie met voldoende ruimte
Uit cijfers van het CBS blijkt dat wandelen enorm populair
voor ontwikkeling.”
is: ruim 75% van de Nederlanders wandelt geregeld.
Via het thema Levend Verleden wil de
In 2005 legde de Nederlandse bevolking al wandelend
provincie het erfgoed behouden en
4,2 miljard kilometer af, dat is gemiddeld 260 kilometer
tegelijkertijd beter toegankelijk maken.
per persoon. Het Noord-Hollandpad is dus ook een kans
“Er zitten zoveel verhalen achter ons
voor ondernemers om nieuwe klanten te trekken. En met
industriële erfgoed, het religieuze
meer voorzieningen bij het Noord-Hollandpad wordt dit
erfgoed, de archeologische vindplaatsen
ook steeds aantrekkelijker voor wandelaars. Een positieve
en de monumenten. Die verhalen willen
wisselwerking dus.
we vertellen. En de komende jaren krijgen ze een plek in een culturele
Noord-Hollandpad
biografie van Noord-Holland.” Ook bij
Het Noord-Hollandpad voert door de ‘binnenlanden’ van
Genieten & Meedoen gaat het om
Noord-Holland, en is een unieke, gemarkeerde lange-
toegankelijkheid. “We willen dat zoveel
afstandswandelroute van Texel naar Huizen. Het pad is 270
mogelijk mensen ervaren hoe bijzonder
kilometer lang, en opgedeeld in dertien etappes. Het decor
deze provincie is.”
is zeer gevarieerd: het gaat over slingerende dijkjes, langs rechte kanalen, door boerenland, over ruwe paden, en over
De cultuurnota is te vinden op
hekjes met opstapjes.
cultuuropdekaart.nl. Meer informatie over het Noord-Hollandpad, compleet met routebeschrijvingen en kaarten, is beschikbaar op www.noordhollandpad.nl.
Cultuuraanbod in de regio: bijvoorbeeld de 15e editie van Dance Valley in Spaarnwoude (archieffoto). 5
Populatie groeit jaarlijks met een kwart
Ganzen weren hoognodig ’s Zomers telt Noord-Holland zo’n 50.000 ganzen, en dat aantal groeit jaarlijks met bijna een kwart. Hier vinden ze de ideale omstandigheden: voedsel, water en broedgebieden. Zulke grote aantallen brengen veel schade toe. Aan landbouwgewassen, maar ook aan flora en fauna. Toegespitst ganzenbeleid moet dit indammen. Wetenschappelijk onderzoek gaat de effecten van de maatregelen meten. Boeren, natuurbeschermers en jagers
Wetenschappelijk onderzoek
werken eendrachtig samen om de ganzen-
“Het is een complex probleem, waarbij
populatie terug te dringen. De provinciale
allerlei tegengestelde belangen om voor-
handhavers controleren of dat volgens de
rang strijden”, aldus bioloog en provinciaal
Flora- en faunawet gebeurt. Ook diverse
beleidsmedewerker Erwin van Liempd.
natuurbeheerders, waaronder Landschap
“De provincie moet zowel flora en fauna
Noord-Holland, zijn om en werken mee
beschermen als de economische belangen.
aan het weren van ganzen. Vrijwilligers en
Twee Wageningse bureaus gaan weten-
natuurbeheerorganisaties smeerden
schappelijk onderzoek doen, onder andere
wekenlang in totaal zo’n 10.000 ganzen-
om te zien welke maatregelen uit het
eieren met maïskiemolie in. Dit voorkomt
‘Uitvoeringskader ganzen’ uitvoerbaar
dat de eieren uitkomen en de gans broedt
zijn. Ook worden ganzen voorzien van
daar rustig op door, in plaats van nieuwe
ringen of gps, waardoor we hun vlieg-
eieren te leggen.
bewegingen in kaart kunnen brengen.
“Waarom wij dat doen, zie je hier duide-
Eind dit jaar komen de eerste resultaten.”
lijk voor je”, zegt Do van Dijk van Landschap Noord-Holland, uitkijkend over het
Pachtcontracten Schiphol
gebied De Verzakking aan de rand van het
Gedeputeerde Peter Visser haalt nog een
Amstelmeer. “Een paar jaar terug was dit
ander aspect van de ganzenoverlast aan.
een botanisch rijk natuurgebied, waar het
“Actueel is de luchtverkeersveiligheid,
paars kon zien van de orchideeën. In de
denk aan de ganzen die in New York in een
beschutting van rietkragen op de eilandjes
vliegtuigmotor vlogen. Op Schiphol is de
en de oeverlanden broedden vogels als
veiligheid absoluut niet in het geding”,
kiekendief en karekiet. Nu is het een
benadrukt Visser, “maar de provincie moet
modderpoel, waar in de resterende be-
er wel voor zorgen dat het veilig blijft. Met
groeiing alleen nog ganzen nestelen. Zij
het ganzenbeleid vragen we Schiphol in
vreten gras en jonge rietloten met wortel
haar pachtcontracten met boeren op te
en al op.”
nemen dat er rondom de luchthaven geen
De ganzen grazen ook weilanden af.
graan meer verbouwd mag worden. Daar
“Minstens zo schadelijk voor ons is dat ze
zitten niet zoveel ganzen, maar ze vliegen
veel schijten”, zucht boer Jos Appelman uit
wel 30 kilometer ver om energierijk voedsel
Slootdorp. Op het grasland liggen om de
te vinden.”
dertig à veertig centimeter flinke hopen FOTO ERWIN VAN LIEMPD
ganzenpoep. “Dat gras lusten de koeien niet meer.” Ook op Texel is de poep een probleem: de ganzen bemesten de van
Meer informatie bij Erwin van Liempd
nature voedingsarme gronden zo uitbun-
(sector Natuur, Recreatie en Landschap),
dig, dat daar allerlei beschermde vegetatie
telefoon 023 514 31 06,
en diersoorten bedreigd worden.
e-mail:
[email protected].
Do van Dijk (links) geeft een demonstratie nestbehandeling aan gedeputeerde Peter
FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Visser. Staand: boer Jos Appelman.
6
TV-programma ‘Noord-Holland rond in 360 graden’ toont vernieuwing
Duurzame innovaties hebben de toekomst De glastuinbouw heeft het imago van energieslurper. Maar dat beeld
eerste tuinbouwbedrijf een geheel
elkaar, zoals in het bestuurlijk overleg
kantelt rap, dankzij recente Noord-Hollandse innovaties. De provincie
klimaatneutrale gele paprika. Daarvoor
van het zogenoemde Provinciale Plat-
ondersteunt deze duurzame ontwikkelingen waar mogelijk. En op RTV-
kregen ze eind 2008 van de gezamenlijke
form Glastuinbouw is besloten. Binnen
milieufederaties lof in de vorm van het
de Glasdriehoek is Alton bij Heerhugo-
HIER-logo. Over dit soort innovaties
waard aangewezen als pilotgebied. Ook
bericht het tv-programma Noord-Holland
rond Greenport Aalsmeer vinden deze
rond in 360 graden.
initiatieven plaats. Zo kunnen we ook
Noord-Holland worden de vernieuwingen gedeeld met de rest van de wereld. legt Jack Kranenburg van Agriport A7
complex Agriport A7 in de Kop van
uit. “Een databedrijf wisselt energie uit
Enorme bedrijfstak
tuur, onder andere door te netwerken,
Noord-Holland heeft een duurzaam
met de glastuinders en vice versa. CO2
Peter Graven, senior beleidsadviseur land-
of ontwikkelingen aan te jagen. In
energiesysteem ontwikkeld, waarbij
wordt afgevangen en gedeeltelijk
en tuinbouw bij de provincie: “De land- en
Noord-Holland Noord speelt ook het
met warmtekrachtkoppeling een
hergebruikt, dat stimuleert namelijk de
tuinbouw is een belangrijke economische
Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland
energierendement van 90% uit gas wordt
fotosynthese in planten.”
sector. Met de toeleveringsbedrijven erbij
Noord een belangrijke rol. Dat onder-
gehaald. Bij Nuon is dat maar zo’n 45%,
Kwekerij De Wieringermeer teelde als
kom je op een enorme bedrijfstak, waarin
steunt en bundelt initiatieven. Zo heeft
heel veel gebeurt. Dat willen we graag
de zaadindustrie zich onder hun regie
laten zien met het tv-programma. Zo ziet
verenigd in Seed Valley. Dit samenwer-
men ook wat de provincie met publiek geld
kingsverband richt zich op gezamen-
doet aan ondersteuning. Ons doel is om de
lijke werving en scholing en op het
agrarische productie te handhaven en te
imago van de sector.
versterken. Duurzame productie is daarbij
Graven, tot besluit: “De provincie
een belangrijke speerpunt uit onze Agenda
steunt de ondernemers niet alleen met
Landbouw en Visserij. Dat brengen wij samen.
advies en financiën. Soms kijken wij als
Zo ondersteunde de provincie vanuit het
overheid net even breder en wat verder
programma Klimaat een haalbaarheidson-
vooruit dan de ondernemers.”
FOTO KWEKERIJ DE WIERINGERMEER
Het bedrijventerrein annex tuinbouw-
knelpunten oplossen in de infrastruc-
derzoek naar de toepassing van aardwarmte in kassen. Uiteindelijk willen we naar
‘Noord-Holland rond in 360 graden’ op RTV-
een CO2-vrije productie.”
Noord-Holland belicht in dertien afleveringen de innovaties in Noord-Holland. Zie voor meer
Emissieloos
informatie www.360graden.tv.
“De eerste emissieloze kas komt eraan”, vervolgt Graven. “Om dat te stimuleren, brengen we allerlei partijen bij
Ontdek je plekje, maar dan anders In het televisieprogramma ‘Tour de Provence’ fietst Catherine Keyl met bekende Nederlanders door de provincie. Samen bezoeken ze mooie of bijzondere plekken. Het programma is vanaf augustus te zien op RTV Noord-Holland. Keyl is enthousiast: “Het is leuk om te maken en ik steek
De opnamen zijn in volle gang. Met
Topdag met Yvonne
Christophe Haddad (Nick Sanders in
In Haarlem bezoekt ze met schrijfster
Goede Tijden Slechte Tijden) toert Keyl een
Yvonne Kroonenberg het oudste
dagje op Texel. Christophe maakt hier
museum van Nederland, het Teylers
een parachutesprong, maar dat gaat
Museum. “Een mooi museum dat ik nog
haar iets te ver. “Daar ben ik toch echt
niet kende. Haarlem is sowieso een
te oud voor!” Samen eten ze zilte
superleuke stad, met mooie winkels en
groente. “Dat is lekker! Er is op Texel
gezellige cafés.” Een eindje verderop, in
een bedrijf dat groenten verbouwt op
Haarlemmermeer, gaat ze met presenta-
zoute grond.”
trice Mirella van Markus naar Museum
FOTO ROY BEUSKER FOTOGRAFIE
er zelf ook wat van op!”
De Cruquius. Nicolaus Cruquius was een
Spotlights
18e-eeuwse waterbouwkundige naar wie
Tour de Provence is een televisieprogramma
een van de stoomgemalen is genoemd
dat het werk van de provincie in de
die de Haarlemmermeerpolder hebben
bevinden zich onder anderen zangeres
Intelligent
spotlights zet. In twaalf afleveringen
drooggelegd. “Ik heb nu gehoord wat
Glennis Grace en tuinman Rob Verlinden.
Keyl is enthousiast over Tour de Provence.
laat de serie zien wat er mede dankzij de
voor genie die man was! Hij was zijn tijd
Keyl: “Ik kan wel in mijn eentje door
“Het is een intelligent gemaakt pro-
provincie allemaal tot stand komt of
ver vooruit en bedacht allemaal tech-
Noord-Holland gaan toeren, maar juist
gramma en ik werk er met plezier aan
behouden blijft: van de Stelling van
nische dingen die volgens anderen niet
door de bekende Nederlanders wordt
mee. Nou moet ik eerlijk zeggen dat we
Amsterdam, prachtige natuurgebieden,
konden.”
het programma extra aantrekkelijk.
tot nu geluk hebben gehad met het
Het is leuk om hen ook eens in een
weer. Hoe het is als het giet van de
bouwprojecten en fietspaden door de
Pampus
andere hoedanigheid te zien.” Er is ook
regen, weet ik niet. Ik ben toch een
hele provincie. Keyl: “Maar voor mij is
In de serie komen ook het eiland
een spelelement. De BN’ers krijgen
beetje een mooi-weer-fietser, vrees ik.”
het belangrijkste dat de kijkers op een
Pampus, het Zuiderzeemuseum en een
vragen en opdrachten, waarmee ze
leuke manier iets te weten komen over
zorgboerderij aan bod. Onder de
geld voor een goed doel kunnen ver-
‘Tour de Provence’ is vanaf augustus te zien op
hun omgeving.”
bekende Nederlanders die meedoen,
dienen.
RTV Noord-Holland.
kunst en musea, tot duurzame land-
Catherine Keyl fietst met bekende Nederlanders door Noord-Holland
7
Paviljoen Welgelegen officieel geopend Een bijzonder gebouw verdient een bijzondere opening. Na twee jaar restauratie is het monumentale Noord-Hollandse provinciehuis Paviljoen Welgelegen in volle glorie hersteld. Koningin Beatrix verrichtte op vrijdag 29 mei de officiële openingshandeling, door het onthullen van het wandkleed van de gemeente Amsterdam, begin jaren dertig van de vorige eeuw vervaardigd door de kunstenaar en latere verzetsheld Willem Arondéus.
het provinciehuis is
Ballonnenspektakel in de Haarlemmerhout
de oorspronkelijke
Voor de kinderen van Haarlem was ter
dakopbouw gerecon-
gelegenheid van de heropening van
strueerd en weer op
Paviljoen Welgelegen half mei een
de grote zijzalen van
feestje in de Haarlemmerhout georgani-
het gebouw geplaatst.
seerd. Gedeputeerde Ton Hooijmaijers
In het oostelijk
onthulde na een korte toespraak de
hoekpaviljoen zijn
hoogste ballonnensculptuur die ooit in
drie historische
Nederland is gemaakt: de honderden
vertrekken ingericht
ballonnen vormden samen het stand-
als eerbetoon aan de
beeld van Lodewijk Napoleon, begin 19de
belangrijkste histori-
eeuw enige jaren bewoner van het
sche bewoners van
Paviljoen, die samen met zijn hofhou-
Een historische sensatie
het huis: bouwheer
ding ook ‘in levenden lijve’ aanwezig was
Op 20 mei stroomde de vernieuwde
en bankier Henry
om de kinderen welkom te heten. De
Statenzaal van Paviljoen Welgelegen vol
Hope, Koning Lode-
kinderen konden zich laten schminken
met publiek voor de lezing van prof. dr.
wijk Napoleon en
en zelf suikerspinnen en schilderijen
Leen Dorsman, bijzonder hoogleraar
Prinses Wilhelmina
maken. Begeleid door een fanfare
universiteitsgeschiedenis. Onder het
van Pruisen, de
werden er ballonnen opgelaten.
gehoor bevonden zich onder meer de
FOTO’S PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Bij de restauratie van
moeder van Koning
commissaris van de Koningin, enkele
Willem I.
gedeputeerden en tientallen Statenleden, ambtenaren en genodigden. De
COLOFON
Bij de inrichting van
lezing had als thema ‘Zonder verleden
Paviljoen Welgelegen
geen toekomst’.
als provinciehuis van
Paviljoen Welgelegen heeft door de
Noord-Holland in
zorgvuldige restauratie een geweldige
1930-1931 kreeg de provincie negen
uitstraling gekregen, aldus Dorsman.
wandtapijten van de grootste gemeen-
De 19e-eeuwse liefde voor het verleden
ten van Noord-Holland: Amsterdam,
en de 21e-eeuwse functionele bedrijvig-
Alkmaar, Bussum, Haarlemmermeer,
heid gaan er nu hand in hand. Niet
Den Helder, Hilversum, Hoorn, Velsen
antiquarisch, maar met toelating van
N-H is een uitgave van de
en Zaandam. Het grootste tapijt, van de
het heden, bijvoorbeeld in de vorm van
provincie Noord-Holland en
gemeente Amsterdam, werd in 1960 uit
moderne kroonluchters en dito wentel-
verschijnt één maal per kwartaal.
de zaal verwijderd. Met de herinrichting
trap. “En binnen haar muren de moder-
van de Statenzaal keert het daar nu weer
ne provinciale democratie. Dat samen
in terug.
doet het gebouw leven.”
REDACTIE Erica van Dijk, Tim Duyff (eindredactie), Raymond Fillet, John Stroetenga (eindredactie), Carla van Twuijver,
FESTIVITEITEN IN JULI
Mario Verhoeven (Movement) TEKSTBIJDRAGEN Movement,
De komende weken staan er rondom de opening van Paviljoen Welgelegen nog een aantal festiviteiten op het programma,
John Stroetenga, Sara Vernooij
zoals het gratis toegankelijke provincieconcert in de Haarlemmerhout en een expositie.
PRODUCTIEBEGELEIDING Movement bv Amsterdam
Provincieconcert 4 juli
DRUK Thieme GrafiMedia Groep
Laat u verrassen tijdens het provincieconcert, op zaterdagavond 4 juli in de Haarlemmerhout tegenover Paviljoen Welgelegen. In de openlucht, en voor iedereen vrij toegankelijk, kan er worden genoten van optredens van Alderliefste, Moke en Candy Dulfer.
SECRETARIAAT
Hun optredens staan vast, maar de rest van de programmering is nog een verrassing. Kijk voor de laatste informatie op
Provincie Noord-Holland, t.a.v.
www.noord-holland.nl.
Redactie N-H , Postbus 3007 2001 DA HAARLEM
Expositie ‘1799 - Invasie in Noord-Holland’
T (023) 514 53 34
Ter gelegenheid van de opening van het gerestaureer-
F (023) 514 41 55
de provinciehuis is in een reeks Dreef Exposities een
www.noord-holland.nl
tentoonstelling opgenomen met als thema de strijd
[email protected]
tussen de Brits-Russische troepen en het Frans-Bataafse leger in 1799. De tentoonstelling is samen-
ABONNEMENTEN
gesteld uit tekeningen, prenten en kaarten uit de
N-H wordt kosteloos toegezonden
Provinciale Atlas Noord-Holland.
aan relaties van de provincie
De tentoonstelling is tot en met vrijdag 24 juli gratis
Noord-Holland.
toegankelijk op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur, in de expositieruimte van Paviljoen Welgelegen, Dreef 3
OPLAGE 5.300 exemplaren 8
in Haarlem.
