laten zich horen
Onderzoeksverslag Jeugdraadpanel
///Jongeren
/// Jong in Europa
2
Inhoudsopgave
Inleiding
3
Kenmerken van de onderzochte groep jongeren
4
Nieuws
4
Wat Europa voor jou betekent
7
Europa voor jongeren
8
Informatie over de Europese Unie
11
Onderwijs en de Europese Unie
12
Jouw mening
13
Conclusies en aanbevelingen
14
Bijlage Enquête
16
Colofon © Nationale Jeugdraad, december 2008 Met dank aan alle jongeren van het Jeugdraadpanel en de docenten die hebben meegeholpen. Tekst: Sheila Rebel Vormgeving: Crossings Communications Het onderzoek is uitgevoerd door de Nationale Jeugdraad in samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en het ‘Youth in Action’ Programme
2
De scholen die vertegenwoordigd zijn in het Jeugdraadpanel zijn: Scholengemeenschap Lelystad, Purmerendse Scholengemeenschap, Dr Nassau College (Assen), Vader Rijn College (Utrecht), Edith Stein College (Den Haag), Reynaert College (Hulst), ROC Midden Nederland (Utrecht), Christelijk College Schaersvoorde (Aalten), Stellingwerf College (Oosterwolde), Open Schoolgemeenschap Bijlmer (Amsterdam), De Thermiek (Leiden), Eijkhagencollege (Landgraaf) en ROC van Amsterdam.
Als we te weten komen waar de Europese Unie zich volgens jongeren mee bezig moet houden, is het mogelijk om de
Inleiding
Is Europa belangrijk voor jongeren? Zijn jongeren geïnteresseerd in Europa? Waar zou de Europese Unie zich mee bezig moeten houden volgens jongeren? Hoe beoordelen jongeren de informatie over Europa en wat voor rol kan onderwijs daarin spelen? Dit onderzoek geeft antwoord op deze vragen.
afstand tussen de Europese Unie en jongeren te verkleinen. Door de signalen van jongeren serieus te nemen, vergroot je de betrokkenheid onder jongeren ten aanzien van de Europese politiek. Dit onderzoek geeft een beeld van hoe jongeren hierover denken. Het onderzoek is uitgevoerd door de Nationale Jeugdraad in samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en het ‘Youth in Action’ Programme en is gehouden onder jongeren van het Jeugdraadpanel. De Nationale Jeugdraad, de landelijke koepel van jongerenorganisaties, vindt dat jongeren tussen de 12 en 30 moeten kunnen meedoen, meedenken en meebeslissen over beleid. Veel beleid voor jongeren wordt gemaakt zonder jongeren daar zelf bij te betrekken. Daarom probeert de Jeugdraad hen op verschillende manieren een stem te geven. De Nationale Jeugdraad heeft de mogelijkheid om de mening van jongeren te peilen via het Jeugdraadpanel. Het Jeugdraadpanel is het vaste onderzoekspanel van de Nationale Jeugdraad. Het doel is om jongeren hun mening te laten geven over een onderwerp waar zij zelf mee te maken hebben en waar de politiek of andere organisaties hun mening over willen peilen.
31
Kenmerken van de onderzochte groep jongeren
A
an het onderzoek hebben 676 jongeren meegedaan. De gemiddelde leeftijd van de leerlingen is 15 jaar. De onderzochte groep bestaat uit 332 meisjes (49%) 342 jongens (51%). Van 2 respondenten is het geslacht onbekend. Van de onderzochte jongeren volgt 64% het vmbo, 10% het mbo, 19% de havo, 5% het vwo en 2% heeft niets ingevuld. Ruim driekwart van de jongeren (78%) heeft ouders die beiden in Nederland zijn geboren. Onder de respondenten heeft 21% van de jongeren één of twee ouders die in het buitenland zijn geboren. De meeste jongeren uit die groep (14% van alle ondervraagde jongeren) hebben één of twee ouders uit een niet-westers land en 1% heeft iets ingevuld [noot 1]. (Noot 1) Het CBS rekent personen tot de allochtonen als ten minste één ouder in het buitenland is geboren. Tot de categorie ‘niet-westers’ behoren allochtonen uit Turkije, Afrika, Latijns-Amerika (inclusief de Nederlandse Antillen en Aruba) en Azië, met uitzondering van Indonesië en Japan. Op grond van hun sociaaleconomische- en culturele positie worden allochtonen uit de laatste twee landen tot de westerse allochtonen gerekend. Het gaat vooral om mensen die in voormalig Nederlands-Indië zijn geboren en werknemers van Japanse bedrijven met hun gezin. (bron: http://www.cbs.nl) Een westerse allochtone jongere kan bijvoorbeeld ook een ouder hebben die in België is geboren. En een jongere met vier Marokkaanse grootouders kan autochtoon zijn, als de ouders van die jongere in Nederland geboren zijn.
Nieuws We vroegen de jongeren naar hun belangstelling voor nieuws dat ze in de media volgen. We willen weten welke politieke onderwerpen de meeste interesse wekt onder jongeren. Bijna zeven op de tien jongeren (69%) volgen het nieuws in de media. Dit zijn vooral jongeren van 16 jaar en ouder. Twee op de tien doen dat niet en 11% weet het antwoord op deze vraag niet. Het nieuws dat jongeren het meest interesseert, is terrorisme & misdaad (48%) en oorlog & defensie (44%) (tabel 1). Andere onderwerpen die jongeren interesseren zijn veiligheid & gezondheid (33%), discriminatie & ongelijkheid (32%) en media (31%). Een onderwerp dat bij de categorie ‘anders’ vaak werd genoemd, is sport.
4
Tabel 1. Welke onderwerpen vind jij interessant? (meerdere antwoorden mogelijk) Terrorisme & misdaad Oorlog & defensie Veiligheid & gezondheid Discriminatie & ongelijkheid Media Armoede & ontwikkelingshulp Milieu & natuur Economie & werkgelegenheid Onderwijs & arbeid Kunst & cultuur Inspraak & politiek Verkeer & transport Religie Anders
48% 44% 33% 32% 31% 25% 23% 22% 22% 16% 11% 9% 7% 11%
Ruim de helft van de jongeren heeft een mening over het nieuws dat ze in de media volgen (55%). Vooral jongeren van 16 jaar en ouder hebben er een mening over. Bijna vier op de tien (36%) hebben dat niet en 9% weet het antwoord op deze vraag niet. De jongeren die een mening hebben over nieuws dat ze in de media volgen, bespreken dat het liefst met hun ouders (58%) of hun vrienden (58%). In mindere mate hebben jongeren het er via discussies op school (28%) of via internet (20%) over. Meerdere antwoorden waren mogelijk bij deze vraag. Van de jongeren die een mening hebben over nieuws in de media vindt meer dan de helft (52%) het belangrijk dat de overheid hun mening hoort. Vooral jongeren met één of twee buitenlandse ouders vinden dat belangrijk. Ruim een kwart vindt dat niet (26%) en 22% weet het antwoord op deze vraag niet.
“Waarom geeft de Europese Unie niet meer loon voor werk dat minder in trek is.” (meisje, 13, havo)
5
Er zijn verschillende manieren om invloed uit te oefenen op de samenleving. Zo hebben de meeste jongeren in het afgelopen jaar een enquête ingevuld (16%) (tabel 2), probeerden ze hun politieke mening op internet te geven of deden ze mee aan een handtekeningen actie (13%).Een onderwerp dat bij de categorie ‘anders’ werd genoemd, is staken.
Tabel 2. Er zijn verschillende manieren om invloed uit te oefenen op de samenleving. Heb je het afgelopen jaar iets gedaan wat hieronder staat? (meerdere antwoorden mogelijk) Enquête over een politiek of maatschappelijk probleem ingevuld Politieke mening gegeven op internet (bijv. via poll, forum, etc) Meegedaan aan een handtekeningactie Deelgenomen aan een demonstratie Eigen weblog/website/online video gemaakt over jouw mening Op de radio of televisie je mening gegeven Deelgenomen aan een (jeugd)debat Actief geweest in of lid geweest van een belangenorganisatie of –vereniging Zitting genomen in een jongerenraad of leerlingenraad In en naar kranten en tijdschriften geschreven Contact gelegd met een politicus of een ambtenaar Deelgenomen aan of lid geweest van een politieke partij of actiegroep Anders
16% 14% 13% 10% 5% 4% 3% 3% 2% 2% 2% 1% 1%
“Wat doet de EU eigenlijk voor een nuttigs voor jongeren” (jongen, 14, vmbo)
6
Wat Europa voor jou betekent Nadat we jongeren vroegen naar hun belangstelling voor politieke onderwerpen, wilden we weten hoe jongeren denken over het instituut Europese Unie. Daarnaast wilden we weten of jongeren zich kunnen identificeren met Europa. Met andere woorden: voelen zij zich Europeaan? Ruim zeven op de tien jongeren (71%) voelen zich Europeaan (figuur 1). Een kleine groep (15%) voelt zich geen Europeaan en 14% weet het antwoord op deze vraag niet.
Figuur 1. Voel jij je Europeaan? Ja
71%
Nee
15%
Weet ik niet
14%
Waar houdt de Europese Unie zich volgens jou mee bezig? (open vraag)
“Met politieke en economische kwesties.” (meisje, 16, vmbo)
“Wetten, eigenlijk veelsteveel wetten. (jongen, 15, vmbo)
“Niks, deden ze maar wat nuttigs.” (jongen, 14, vmbo)
“Met de economische welvaar t van Europa.” (meisje, 15, vmbo)
“Discussiëren en oersaaie verhalen vertellen.” (jongen, 15, havo)
“Meer landen in Europa laten komen.” (jongen, 13, vmbo)
“Zorgen dat er geen oorlog komt.” (meisje, 15, vmbo)
“Niksen, dingen oplossen, koffie drinken.” (jongen, 14, havo)
t opbouwen wat opkom “Een groot sterk iets l ee ...v ... en anderen voor mensenrechten cht.” (jongen, 16 vmbo) ma l vee = n landen same
7
Meer dan de helft van de jongeren (55%) vindt het niet interessant om te weten waar de Europese Unie zich mee bezighoudt (figuur 2). Ruim drie op de tien (31%) vinden dat wel (dit zijn vooral jongens) en 14% weet het antwoord op deze vraag niet.
Figuur 2. Vind jij het zelf interessant om te weten waar de Europese Unie zich mee bezighoudt? Ja
31%
Nee
55%
Weet ik niet
14%
Jongeren die het interessant vinden om te weten waar de Europese Unie zich mee bezighoudt, willen graag meer weten over de Europese Unie (45%) of ze willen er meer van begrijpen (44%). Jongeren die het niet interessant vinden om te weten waar de Europese Unie zich mee bezighoudt, hebben geen belangstelling voor de Europese Unie (48%) of ze weten er weinig of niets van (34%).
Europa voor jongeren Wat Europa voor jongeren betekent en wat Europa nog meer voor jongeren kan betekenen, wordt duidelijk in dit hoofdstuk. Ruim vier op de tien jongeren (42%) vinden de Europese Unie belangrijk voor jongeren. Het zijn vooral de jongeren van 16 jaar en ouder die dat belangrijk vinden. Bijna een kwart (24%) vindt dat niet en ruim eenderde van de jongeren (34%) weet het antwoord op deze vraag niet. Op de vraag of ze het belangrijk vinden dat jongeren invloed kunnen uitoefenen op de Europese Unie antwoorden ruim zes op de tien jongeren (62%) met ‘ja’ (figuur 3). Een klein deel (13%) vinden dat niet belangrijk en een kwart van de jongeren weet het antwoord op deze vraag niet.
“Ik ben benieuwd wat de Europese Unie doet aan het broeikaseffect enzo.” (jongen, 13, havo)
8
Figuur 3. Vind je het belangrijk dat jongeren invloed kunnen uitoefenen op de Europese Unie? Ja
62%
Nee
13%
Weet ik niet
25%
Bijna de helft van de jongeren (47%) wil in het nieuws kunnen volgen wanneer jongeren meepraten over Europa. Ruim drie op de tien jongeren (31%) vinden het onbelangrijk om dat te volgen en 22% weet het antwoord op deze vraag niet. Wat de Europese Unie de komende jaren als eerst moet aanpakken volgens de jongeren is op de eerste plaats sport en muziek toegankelijk maken voor jongeren (49%) (tabel 3). Op de tweede plaats moet de Europese Unie jongeren helpen bij het vinden van werk (46%). Verder willen jongeren de kans krijgen om in heel Europa te wonen, werken en reizen (39%). En het onderwijs moet volgens hen verbeterd worden (38%).
Tabel 3. Wat moet de Europese Unie de komende jaren als eerst aanpakken? (meerdere antwoorden mogelijk) Sport, muziek etc toegankelijk maken voor jongeren Jongeren helpen bij het vinden van werk Jongeren de kans geven om in heel Europa te wonen, werken en reizen Onderwijs verbeteren Jongeren betrekken bij beslissingen (inspraak) Gezondheid en welzijn van jongeren bevorderen Milieu en klimaatverandering aanpakken Jongeren helpen bij het starten van een bedrijf of eigen zaak Multiculturele samenleving stimuleren Vrijwilligerswerk onder jongeren stimuleren
49% 46% 39% 38% 35% 33% 30% 25% 21% 12%
9
Wat in de ogen van de jongeren nodig moet worden aangepakt door de Europese Unie ten aanzien van jongerenproblematiek, zijn allereerst jeugdcriminaliteit (59%), ten tweede is het nodig om pesten, intimidatie en geweld (58%) tegen te gaan (tabel 4). Andere zaken die noodzakelijk zijn om aangepakt te worden zijn jongeren in een gewelddadige thuissituatie (53%), verslaafde jongeren (52%) en jongeren met minder kansen (bijv. met een handicap of zonder een dak boven hun hoofd) (51%).
Tabel 4. Welke problemen bij jongeren moeten nodig worden aange pakt door de Europese Unie? (meerdere antwoorden mogelijk) Jeugdcriminelen Pesten, intimidatie en geweld Jongeren in een gewelddadige thuissituatie Verslaafde jongeren (bijv. aan drugs of alcohol) Jongeren met minder kansen (bijv. met een handicap of zonder een dak boven hun hoofd) Jonge slachtoffers van discriminatie of racisme Werkloosheid onder jongeren Seksueel overdraagbare aandoeningen Stress en psychische problemen bij jongeren Jongeren met een ongezonde leefstijl (bijv. overgewicht) Jongeren met taalproblemen Ongelukken met jonge verkeersgebruikers Spijbelen en schooluitval Verslaving aan computerspelletjes
10
59% 58% 53% 52% 51% 48% 47% 45% 41% 30% 29% 26% 24% 13%
Informatie over de Europese Unie Het volgende hoofdstuk gaat over wat jongeren vinden van de informatievoorziening over Europa. Bijna driekwart van de jongeren (74%) heeft nooit gezocht naar informatie over de Europese Unie (figuur 4). Twee op de tien jongeren hebben er wel naar gezocht en 6% weet het antwoord op deze vraag niet.
Figuur 4. Heb je ooit gezocht naar informatie over de Europese Unie? Ja
20%
Nee
74%
Weet ik niet
5%
Jongeren die hebben gezocht naar informatie over de Europese Unie hebben dit vooral via internet (91%) gedaan. Van degene die hebben gezocht naar informatie over de Europese Unie vindt bijna de helft (47%) die informatie duidelijk. Het zijn vooral jongens die de informatie duidelijk vinden. Bijna vier op de tien (38%) vinden dat niet (dit zijn vooral meisjes) en 15% weet het antwoord op deze vraag niet. Meer dan de helft van de jongeren (52%) heeft er geen behoefte aan om meer te willen weten over de Europese Unie. Ruim drie op de tien jongeren (31%) zouden wel meer willen weten over de Europese Unie en 17% weet het antwoord op deze vraag niet.
“Het zou mooi zijn als alles eens in begrijpelijke taal wordt verteld, op deze manier interesseer t de politiek me weinig.” (meisje, 18, vwo)
11
Onderwijs en de Europese Unie Naast media is onderwijs een belangrijke informatiebron als het gaat over de Europese Unie. Jongeren geven in dit hoofdstuk aan hoe onderwijs op hun school in die informatiebehoefte kan voorzien. Een kwart van de jongeren zegt dat hun school aandacht besteedt aan de Europese Unie. Ruim eenderde van de jongeren (35%) zegt dat hun school dat niet doet en vier op de tien weten het antwoord op deze vraag niet. Van de jongeren bij wie er op school aandacht wordt besteed aan de Europese Unie is bijna tweederde (65%) hier tevreden over. Bijna drie op de tien (28%) weten het antwoord op deze vraag niet en 7% is ontevreden over de manier waarop hun school de Europese Unie aan de orde stelt. Bijna de helft van de jongeren (45%) vindt het belangrijk dat er op school aandacht wordt besteed aan de Europese Unie (figuur 7). Bijna een kwart (24%) vinden dat niet belangrijk en ruim drie op de tien (31%) weten het antwoord op deze vraag niet.
Figuur 7. Vind je het belangrijk dat jouw school aandacht besteedt aan de Europese Unie? Ja
45%
Nee
24%
Weet ik niet
31%
Als scholen leerlingen wat willen bijbrengen over de Europese Unie lijkt het jongeren in de eerste plaats leuk als er een film wordt vertoond (42%) en op de tweede plaats als er een uitwisseling komt tussen Europese scholieren (39%) (tabel 5). Verder noemen jongeren een modeshow met kleding uit andere Europese landen (36%), een samenwerking met een school uit een ander Europees land (34%) en een kookcursus met Europese gerechten (33%). Veel minder belangstelling is er voor een simulatie van het Europees Parlement of een debat met Europarlementariërs.
“Sowieso weet ik niet zo heel erg veel over de Europese Unie. Ik heb het er nooit op school over gehad.” (meisje, 18, vwo)
12
Tabel 5. Stel, jouw school wil leerlingen wat over de Europese Unie bijbrengen, wat zou jij dan leuk vinden? (meerdere antwoorden mogelijk) Film vertonen over Europa Uitwisseling Europese scholieren Modeshow met kleding uit andere Europese landen Samenwerking met school uit een ander Europees land Kookcursus met Europese gerechten Muziekevenement met Europese artiesten Gastlessen krijgen over Europa Themadag over Europa organiseren Kennisquiz over Europa Geld inzamelen voor een Europees liefdadigheidsdoel Posters met weetjes over Europa Foto- of kunstexpositie over Europa Simulatie (=nadoen van) Europees Parlement Debat met Europarlementariërs Scheurkalender op elk toilet met informatie over Europa Meedoen aan demonstratie over een Europees thema Artikelen schrijven in de schoolkrant over Europa Geen van allen
42% 39% 36% 34% 33% 30% 28% 22% 21% 15% 15% 15% 11% 9% 8% 7% 6% 10%
Jouw mening Het laatste hoofdstuk gaat over hoe jongeren zouden willen meepraten als het gaat om de Europese Unie. Zes op de tien jongeren hebben geen behoefte om mee te praten over de Europese Unie. Bijna een kwart (23%) heeft er wel behoefte aan en 17% van de jongeren weet het antwoord op deze vraag niet. Jongeren die mee willen praten over de Europese Unie, willen dat het liefst via internet doen (bijv via een poll of forum) (41%). Daarnaast willen ze meedoen aan enquêtes (35%) of handtekeningacties (33%).
13
Conclusies en aanbevelingen Belangstelling voor nieuwsmedia Een meerderheid van de jongeren volgt het nieuws in de media en de helft van de jongeren heeft daar een mening over. Het gaat hierbij vooral om de wat oudere jongeren (16 jaar en ouder). Terrorisme, misdaad en oorlog zijn onderwerpen waar de meest belangstelling voor is. Daarnaast zijn jongeren ook geïnteresseerd in gezondheid en media. Hoewel jongeren deze thema’s het liefst bespreken met hun ouders of vrienden vinden ze het belangrijk dat de overheid hun mening ook hoort. Naast interesse voor politieke onderwerpen hebben sommige jongeren het afgelopen jaar ook hun politieke betrokkenheid geuit via een enquête, door hun politieke mening op internet te geven of door mee te doen aan een handtekeningenactie. Belangstelling voor de Europese Unie De meerderheid van de jongeren voelt zich Europeaan. Echter het gevoel Europeaan te zijn, heeft blijkbaar weinig te maken met de interesse voor het instituut Europese Unie. Veel jongeren vinden het namelijk niet interessant om te weten waar de Europese Unie zich mee bezighoudt. Dat neemt niet weg dat ze het wel belangrijk vinden dat de overheid hun mening hoort en ze de behoefte hebben om inhoudelijk over Europese thema’s van gedachten te wisselen. Het is daarom aan te raden om jongeren de mogelijkheid te geven actief mee te laten praten over Europese thema’s in plaats van hen uitsluitend aan de zijlijn te laten toekijken. De geïnteresseerde jongeren willen graag meer kennis over de Europese Unie. De ongeïnteresseerde jongeren geven aan dat gebrek aan kennis ervoor zorgt dat ze geen belangstelling hebben voor de Europese Unie. Het lijkt alsof (voldoende) kennis van de Europese Unie een voorwaarde is om belangstelling te hebben. Het is daarom aan te bevelen om jongeren meer kennis over de Europese Unie bij te brengen aangezien kennis hierover verband lijkt te houden met de interesse voor het instituut Europese Unie. Dat de Europese Unie nog weinig leeft onder jongeren blijkt uit het feit dat slechts vier op de tien jongeren de Europese Unie belangrijk vinden; dit zijn dan vooral de jongeren van 16 jaar en ouder. Dat het vooral de wat oudere jongeren zijn die hoog scoren op politieke interesse komt overeen met bevindingen uit eerdere onderzoeken (noot 2). Ondanks dat de Europese Unie nog weinig leeft onder jongeren, willen zij toch in het nieuws. En de meeste jongeren vinden het zelfs belangrijk dat andere jongeren invloed kunnen uitoefenen op de Europese Unie. Dit geeft weer aan dat jongeren er behoefte aan hebben om gehoord te worden, maar dat de afstand naar de Europese Unie blijkbaar nog te groot is. Meer laagdrempelige interactie tussen jongeren en de Europese Unie verdient aanbeveling. (Noot 2) Aalberts, C. 2006 Aantrekkelijke politiek?: een onderzoek naar jongeren en popularisering van politiek. Amsterdam: Het Spinhuis.
Wat de Europese Unie moet aanpakken Waar de Europese Unie de komende jaren op de eerste plaats mee aan de slag moet is het toegankelijk maken van sport en cultuur (met name muziek) voor jongeren. Verder verwachten jongeren dat de Europese Unie hen helpt bij het vinden van werk en ze de kans geeft om in heel Europa te wonen, werken en reizen. Ook het onderwijs verdient speciale aandacht van de Europese Unie. Zoals eerder naar voren kwam, vinden jongeren het belangrijk dat ze invloed kunnen uitoefenen op het beleid van de Europese Unie. Als zij daarom aangeven dat sport, cultuur, werkgelegenheid, mobiliteit en onderwijs hoog op de agenda moeten staan, dan is het vanzelfsprekend dat jongeren persoonlijk aangesproken kunnen worden op deze thema’s.
14
Naast de wat meer algemene thema’s vinden jongeren het ook belangrijk dat de Europese Unie aandacht besteedt aan problemen onder jongeren. Het gaat dan om jeugdcriminaliteit, geweld (zoals pesten en intimidatie) zowel op straat als in een thuissituatie, verslaving en kansarme jongeren (bijv. met een handicap of zonder een dak boven hun hoofd). Het aanpakken van deze problemen is vaak een taak van lokale of regionale overheden. Toch is het interessant om te laten zien hoe deze zaken in de rest van Europa worden aangepakt. Wellicht dat Nederlandse jongeren zich dan meer geroepen voelen om mee te denken over mogelijke oplossingen ten aanzien van deze problemen. Informatie over de Europese Unie De meerderheid van de jongeren heeft nooit gezocht naar informatie over de Europese Unie. Jongeren die dat wel deden, gebruikten vooral internet. Jongens zijn meer tevreden over deze informatie dan meisjes. Meer dan de helft van de jongeren heeft geen behoefte aan nog meer informatie over de Europese Unie. Wellicht sluit de huidige informatie over de Europese Unie niet aan bij wat voor jongeren persoonlijk het meest van belang is als het gaat om sport, cultuur, werkgelegenheid, mobiliteit en onderwijs. Als de Europese Unie zich duidelijk wil profileren onder jongeren is het belangrijk om deze thema’s veel meer toe te spitsen op de belevingswereld van jongeren. Onderwijs en de Europese Unie Sommige scholen besteden aandacht aan de Europese Unie en jongeren zijn daar best tevreden over. Veel jongeren vinden het belangrijk dat er op hun school aandacht besteed wordt aan de Europese Unie. Als een leraar zijn leerlingen wat wil bijbrengen over de Europese Unie zijn de vertoning van een film of een uitwisseling tussen Europese scholieren het meest gewenst. Veel minder belangstelling is er voor een simulatie van het Europees Parlement of een debat met Europarlementariërs. Meepraten over de Europese Unie De meeste jongeren hebben er geen behoefte aan om zelf mee te praten over de Europese Unie. Bijna een kwart heeft er wel behoefte aan. Maar al eerder zagen we dat gebrek aan kennis ervoor zorgt dat jongeren weinig belangstelling hebben voor de Europese Unie. Het verdient aanbeveling om jongeren meer kennis over de Europese Unie bij te brengen. Voorwaarde is echter wel dat jongeren een actieve bijdrage kunnen leveren (bijv. via internet, via enquêtes of via handtekeningacties) als het gaat om de thema’s die zij belangrijk vinden (zoals sport, cultuur, werkgelegenheid, mobiliteit en onderwijs). Daarnaast is het noodzakelijk dat hun bijdrage wordt gehoord en dat de manier waarop ze worden geïnformeerd aansluit op hun belevingswereld. Tot slot willen we benadrukken dat hoewel jongeren dus geen belangstelling hebben voor het instituut Europese Unie, ze wel willen meedenken over Europese thema’s. Het is daarom belangrijk dat onderwijs en promotie zich richten op concrete thema’s; informatie over de instituties heeft geen prioriteit.
enlijk om “Hoe gaat de Europese Unie eig havo) met de kredietcrisis?” (jongen, 16,
15
BIJLAGE /// Enquête
Jong in Europa
Deze vragenlijst gaat over Europa. Jouw mening is belangrijk bij het beantwoorden van de vragen. We verloten 10 cadeaubonnen van E20 onder de deelnemers van dit onderzoek.
1.
Je bent:
2.
Jouw leeftijd is
3.
een meisje
een jongen
Je volgt: Vmbo basis Vmbo kader Vmbo gemengde leerweg Vmbo theoretische leerweg Mbo beroepsbegeleidende leerweg Mbo beroepsopleidende leerweg Havo Vwo Anders, namelijk
4.
In welk land is jouw vader geboren?
5.
In welk land is jouw moeder geboren?
Nieuws Denk je na over onderwerpen die in de media voorkomen? En hoe ga je daarmee om? De volgende vragen gaan hierover.
6.
7.
16
Volg je het nieuws in de media? (Media= krant, radio, televisie of internet) Ja Nee Weet ik niet
Welke onderwerpen vind jij interessant? (meerdere antwoorden mogelijk) Onderwijs & arbeid Veiligheid & gezondheid Kunst & cultuur Inspraak & politiek Religie Media Milieu & natuur Discriminatie & ongelijkheid Armoede & ontwikkelingshulp Verkeer & transport Economie & werkgelegenheid Terrorisme & misdaad Oorlog & defensie Niet van toepassing Anders, namelijk:
8.
Heb je een mening over dat nieuws? Ja Nee (ga door naar vraag 11) Weet ik niet
9.
Zo ja, op welke manier uit je dit? (meerdere antwoorden mogelijk) Via discussies op school Via gesprekken met vrienden Via gesprekken met ouders Via internet (bijv. weblogs, forum, poll) Door middel van muziek, gedichten, songteksten, korte verhalen Door middel van tekeningen, afbeeldingen, graffiti, etc. Door middel van je uiterlijk (bijv. kleding, accessoires, tatoeage, etc.) Door boycot van bepaalde producten (boycot= een bedrijf onder druk zetten door geen spullen van te kopen) Niet van toepassing Anders, namelijk
10. Vind je het belangrijk dat de overheid jouw mening hoort?
Ja Nee Weet ik niet
11. Er zijn verschillende manieren om invloed uit te oefenen op de samenleving.
Heb je het afgelopen jaar iets gedaan wat hieronder staat? (meerdere antwoorden mogelijk) Politieke mening gegeven op internet (bijv. via poll, forum, etc) Eigen weblog/website/online video gemaakt over jouw mening Enquête over een politiek of maatschappelijk probleem ingevuld Meegedaan aan een handtekeningactie Deelgenomen aan een demonstratie Op de radio of televisie je mening gegeven In en naar kranten en tijdschriften geschreven Zitting genomen in een jongerenraad of leerlingenraad Deelgenomen aan een (jeugd)debat Actief geweest in of lid geweest van een belangenorganisatie of –vereniging Deelgenomen aan of lid geweest van een politieke partij of actiegroep Contact gelegd met een politicus of een ambtenaar Niet van toepassing Anders, namelijk
ar t van “Moeten ze de ka aanpasEuropa elke keer bij de EU sen als er landen 13, havo) komen?” (jongen,
17
Wat Europa voor jou betekent De Europese Unie is een samenwerking tussen Europese landen over bijvoorbeeld handel voeren en mensenrechten. Wat betekent de Europese Unie voor jou? Daar gaan deze vragen over.
12. Voel jij je Europeaan?
Ja Nee Weet ik niet
13. Leg uit waarom:
14. Waar houdt de Europese Unie zich volgens jou mee bezig?
15. Vind jij het zelf interessant om te weten waar de Europese Unie zich mee bezighoudt?
Ja Nee (ga door naar vraag 17) Weet ik niet
16. Zo ja, waarom ben je wel geïnteresseerd in wat de Europese Unie doet?
(meerdere antwoorden mogelijk) Ik wil meer weten over de Europese Unie Ik wil meer begrijpen over de Europese Unie Ik heb belangstelling voor de Europese politiek Ik kan invloed uitoefenen op de Europese Unie Niet van toepassing Anders, namelijk
17. Zo nee, waarom ben je niet geïnteresseerd in wat de Europese Unie doet?
18
(meerdere antwoorden mogelijk) Ik weet weinig of niets over de Europese Unie Ik begrijp weinig van de Europese Unie Ik heb geen belangstelling voor de Europese politiek Er wordt niets gedaan met mijn mening over de Europese Unie Niet van toepassing Anders, namelijk
Europa voor jongeren Wat kan de Europese Unie doen voor jongeren? Hoe kan de Europese Unie jongeren helpen? De volgende vragen gaan hierover.
18. Vind je de Europese Unie belangrijk voor jongeren?
Ja Nee Weet ik niet
19. Vind je het belangrijk dat jongeren invloed kunnen uitoefenen op de Europese Unie?
Ja Nee Weet ik niet
20. Wil je in het nieuws kunnen volgen wanneer jongeren meepraten over Europa?
Ja Nee Weet ik niet
21. Wat moet de Europese Unie de komende jaren als eerste aanpakken?
(meerdere antwoorden mogelijk) Onderwijs verbeteren Jongeren helpen bij het vinden van werk Jongeren helpen bij het starten van een bedrijf of eigen zaak Vrijwilligerswerk onder jongeren stimuleren Sport, muziek etc. toegankelijk maken voor jongeren Milieu en klimaatverandering aanpakken Gezondheid en welzijn van jongeren bevorderen Multiculturele samenleving stimuleren Jongeren betrekken bij beslissingen (inspraak) Jongeren de kans geven om in heel Europa te wonen, werken en reizen Anders, namelijk
Landen die lid zijn van de Europese Unie zijn: België,Bulgarije,Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk en Zweden.
19
22. Welke problemen bij jongeren moeten nodig worden aangepakt door de Europese
Unie? (meerdere antwoorden mogelijk) Spijbelen en schooluitval Werkloosheid onder jongeren Jongeren met minder kansen (bijv. met een handicap of zonder een dak boven hun hoofd) Jongeren in een gewelddadige thuissituatie Jonge slachtoffers van discriminatie of racisme Verslaafde jongeren (bijv. aan drugs of alcohol) Verslaving aan computerspelletjes Jeugdcriminelen Jongeren met een ongezonde leefstijl (bijv. overgewicht) Jongeren met taalproblemen Ongelukken met jonge verkeersgebruikers Stress en psychische problemen bij jongeren Seksueel overdraagbare aandoeningen Pesten, intimidatie en geweld Anders, namelijk
Informatie over de Europese Unie Wat vind je van de informatie waarin wordt uitgelegd wat de Europese Unie inhoudt en doet? Waar haal je die informatie vandaan? Daar gaan deze vragen over.
23. Heb je ooit gezocht naar informatie over de Europese Unie?
Ja Nee (ga door naar vraag 26) Weet ik niet
24. Zo ja, waar heb je gezocht? (meerdere antwoorden mogelijk)
Internet Mediatheek (boeken, cd-rom) Ik heb met iemand gepraat over de Europese Unie Anders, namelijk
25. Vind je de informatie over het ‘hoe en wat’ van de Europese Unie duidelijk?
Ja Nee Weet ik niet
26. Zou je meer willen weten over de Europese Unie?
20
Ja Nee (ga door naar vraag 28) Weet ik niet
27. Wat zou jij willen weten van de Europese Unie? (indien van toepassing)
Jouw school en de Europese Unie Hoe kan jouw school de Europese Unie onder de aandacht brengen? Heb je daar ideeën over? De volgende vragen gaan hierover.
28. Besteedt jouw school aandacht aan de Europese Unie?
Ja Nee (ga door naar vraag 30) Weet ik niet
29. Ben je tevreden over hoe jouw school de Europese Unie aan de orde stelt?
Ja Nee Weet ik niet
30. Vind je het belangrijk dat jouw school aandacht besteedt aan de Europese Unie?
Ja Nee Weet ik niet
31. Stel, jouw school wil leerlingen wat over de Europese Unie bijbrengen, wat zou jij dan
leuk vinden? (meerdere antwoorden mogelijk) Gastlessen krijgen over Europa Themadag over Europa organiseren Film vertonen over Europa Kennisquiz over Europa Posters met weetjes over Europa Scheurkalender op elk toilet met informatie over Europa Foto- of kunstexpositie over Europa Muziekevenement met Europese artiesten Modeshow met kleding uit andere Europese landen Kookcursus met Europese gerechten Artikelen schrijven in de schoolkrant over Europa Uitwisseling Europese scholieren Samenwerking met school uit een ander Europees land Debat met Europarlementariërs Geld inzamelen voor een Europees liefdadigheidsdoel Meedoen aan demonstratie over een Europees thema Simulatie (=nadoen van) Europees Parlement Geen van allen Anders, namelijk:
21
Jouw mening Wil jij je mening laten horen als het gaat om de Europese Unie? En zo ja, hoe? De laatste vragen gaan hierover.
32. Zou je mee willen praten over de Europese Unie?
Ja Nee (ga door naar vraag 34) Weet ik niet
33. Hoe zou je mee willen praten als het gaat over de Europese Unie?
(meerdere antwoorden mogelijk) Politieke mening geven op internet (bijv. via poll, forum, etc) Eigen weblog/website/online video maken over jouw mening Enquête over een politiek of maatschappelijk probleem invullen Meedoen aan een handtekeningactie Deelnemen aan een demonstratie Op de radio of televisie je mening geven In en naar kranten en tijdschriften schrijven Zitting nemen in een jongerenraad of leerlingenraad Deelnemen aan een (jeugd)debat Actief zijn in of lid zijn van een belangenorganisatie of –vereniging Deelnemen aan of lid zijn van een politieke partij of actiegroep Contact leggen met een politicus of een ambtenaar Niet van toepassing Anders, namelijk:
34. Wil je nog iets kwijt over deze vragenlijst?
Bedankt!
Bedankt voor het invullen! We verloten 10 cadeaubonnen van E20, die worden verloot door je docent. De resultaten krijg je in februari 2009 op www.jeugdraad.nl te zien. Vragen en suggesties kan je mailen naar
[email protected]. Contactinfo: Nationale Jeugdraad, Kromme Nieuwegracht 58, 3512 HL Utrecht, tel. 030 230 35 75,
[email protected], www.jeugdraad.nl
22
Jongeren en Europa online
Reizen, lifestyle, events en het laatste nieuws over Europa... op HeelEuropa.nl vind je alles wat er in Europa te doen is. Maar naast praktische informatie over uitwisselingen en stages is er ook plaats voor jouw mening. Je kunt er discussiëren over de hot issues in Europa, colums schrijven of meelezen met de belevenissen van de jongerenvertegenwoordigers. De site staat ook nog eens boordevol info over de Europese Unie en verschillende organisaties met betrekking tot Europa. Nieuwsgierig? Surf dan snel naar heeleuropa.nl en kijk wat Europa jou nog meer te bieden heeft.
www.heeleuropa.nl 23
NJi Nederlands Jeugdinstituut Catharijnesingel 47 Postbus 19221 3501 DE Utrecht t 030 230 6713 f 030 230 63 12 www.nji.nl
1
