Dag van de Verpleging 2013 Verpleegkundigen laten zich inspireren

16 mei 2013 – nummer 10

Op de bres voor de beroepsgroep

Jong VUmc timmert aan de weg

Interventiecardiologie in de voorhoede

‘Ik wil mijn vakgebied verder brengen’

Depressie bij ouderen

De VAR is het afgelopen jaar een goede gesprekspartner geworden voor de belangrijke gremia in de organisatie  ▶ pagina 2

Denk-tanks stimuleren jonge medewerkers om over de grenzen van hun vak-gebied heen te kijken ▶ pagina 3

Interventiecardiologie introduceerde drie innovaties. Wereldwijd loopt dit specialisme mee in de voorste linies  ▶ pagina 4

René Leemans is een spin in het web en denkt op alle niveaus mee over oncologie en VUmc ▶ pagina 7

Caroline Sonnenberg zocht uit waarom vrouwen twee keer zoveel kans hebben op een depressie als mannen ▶ inDrukken

foto: digidaan

Dag van de Verpleging 2013 Verpleegkundigen laten zich inspireren Laura Eikenaar, student verpleegkunde, en oncologisch chirurg Lisette te Velde bespreken samen met een patiënt de geplande behandeling

Verpleegkundigen over de hele wereld vieren jaarlijks op de geboortedag van Florence Nightingale (Florence, 12 mei 1820-Londen, 13 augustus 1910) de Internationale Dag van de Verpleging. Omdat die dag dit jaar op een zondag viel, organiseerde VUmc op dinsdag 14 mei een middag om de grootste beroepsgroep van VUmc in het zonnetje te zetten. En om de verpleegkundeprijs 2013 uit te reiken natuurlijk. n Monique Krinkels

Project therapietrouw wint Verpleegkundeprijs 2013 Er waren dit jaar acht inzendingen voor de Verpleegkundeprijs. De jury, bestaande uit verpleegkundigen, een zorgmanager en vertegenwoordigers van de cliëntenraad craz en van Vrouwen VU Hulp, stond voor de moeilijke keuze om een winnaar aan te wijzen. Het werd het project van Anita Kramers, Linda Cornelissen, Geesje Kok, Lobke Borger en Ineke van der Jagt, waarmee zij de therapietrouw van de hematologiepatiënten tijdens en na ontslag willen verbeteren. Patiënten die een allogene stamceltransplantatie ondergaan moeten langdurig veel medicatie slikken, zowel tijdens de opname als na ontslag. Het is heel belangrijk dat de medica-

tie op de juiste wijze en tijdstippen wordt ingenomen, dit bepaalt mede het aanslaan van de behandeling. Als patiënten eenmaal thuis zijn, vinden zij het moeilijk de medicatie-inname goed te organiseren en om goed te weten wat ze slikken. Het blijkt een hele klus om uit te zoeken wat er in elk doosje van de apotheek zit en hoe en wanneer dit moet worden ingenomen. Ze zijn hier ook wel onzeker over evenals de mantelzorg. De indieners van het project willen de patiënten al tijdens de opname vertrouwd maken met de aan hen voorgeschreven medicatie. Ze krijgen een geldbedrag van 2.500 euro en 0,1 fte gedurende een jaar om het project te realiseren.

Closing the gap Het thema van de Dag van de Verpleging is dit jaar ‘Closing the gap’, het verkleinen van de wereldwijde kloof tussen arm en rijk. Traumaverpleegkundige Doppie Winterwerp illustreerde dat onderwerp met haar ervaringen op Bonaire. VUmc helpt Fundashon Mariadal, de overkoepelende zorgorganisatie op Bonaire, om de gezondheidszorg naar Nederlands niveau te tillen. Dit gebeurt in samenwerking met het amc. Bonaire is een van de drie bes-landen die sinds 1 januari 2011 Nederlandse gemeenten zijn geworden. De 15.000 inwoners van het tropische eiland heb-

ben dezelfde zorgverzekeringswet als Nederlanders, maar de gezondheidszorg is er nog niet erg ver ontwikkeld. “Omdat ik een van de eerste verpleegkundigen was die naar Bonaire ging, was er in het begin nog veel onduidelijkheid. Zo kreeg ik niet eerst een cursus Papiaments en geen concrete opdrachten mee. De eerste maand heb ik me op de achtergrond gehouden. Ik heb vooral geobserveerd hoe de verpleegkundigen daar werken, gekeken wat ik kon doen om de dingen te verbeteren, en dat met de teamleider besproken alvorens daadwerke-

lijk veranderingen in de voeren.” In de maanden daarna startte ze met verbeteracties. “Zo heb ik het rapportagesysteem veranderd, is de artsenvisite en grote visite ingevoerd, is de communicatie met artsen veranderd en ben ik met de begeleiding van de studenten aan de slag gegaan.” Winterwerp heeft niet alleen de vakkennis van de collega’s daar verbeterd, ze heeft er zelf ook wat van opgestoken. “Ze zijn flexibel, kunnen goed met de vele veranderingen omgaan, creëren rust en kunnen zaken goed achter zich laten.”

PRISMA breidt zich uit Caroline Lubach, verpleegkundig consulent diabetes, won vorig jaar de Verpleegkundeprijs 2012. Haar project richt zich op het vergroten van het zelfmanagement van chronisch zieke patiënten. Ze wilde de patiëntencursus prisma (pro-actieve interdisciplinaire self management educatie) die bij diabetes wordt gebruikt, toepasbaar maken voor andere chronische ziekten. Lubach kon wegens vakantie niet aanwezig zijn op de Dag van de Verpleging, maar Agaath Zeinstra, verpleegkundig consulent diabetes en teamleider

polikliniek inwendige geneeskunde, besprak de voortgang van het project. Bij de methode die de diabetesverpleegkundige heeft ontwikkeld staat de patiënt aan het roer. De behandeldoelen worden vanuit verschillende hulpverleners op elkaar afgestemd in nauwe samenspraak met en primair vanuit de patiënt. Er is een interdisciplinair groepsprogramma als aanvulling op de individuele begeleiding. Deze vorm van begeleiding is toepasbaar bij alle chronische aandoeningen, bij wie het gedrag van invloed is op het

verloop van de ziekte of aandoening. Lubach is gestart met het creëren van draagvlak onder de zorgverleners. Er is inmiddels een start gemaakt bij patiënten met hiv/aids. Ze heeft een handleiding geschreven over de aanpak bij deze ziekte en heeft samen met de Amstel Academie een train de trainer programma opgezet. Met dit programma wil Lubach verpleegkundigen en andere professionals opleiden om de cursus te kunnen geven aan chronisch patiënten. Vervolg op pagina 2

Vervolg van pagina 1

Joost van Daalen, verpleegkundig hoofd longziekten, en Arianne ten Klooster, senior verpleegkundige bij heelkunde, bespraken de nieuwe Verpleegkundige Standaard (dvs). Hieraan wordt momenteel hard gewerkt. “dvs is bedoeld om het professioneel handelen van verpleegkundigen eenduidiger en transparanter maken. Dat is belangrijk omdat de zorgvragen van patiënten complexer worden en in een steeds kortere behandelperiode moeten worden beantwoord”, vertelde Van Daalen. Daarbij worden medische behandelingen ingewikkelder, hebben patiënten steeds vaker meerdere aandoeningen en is de leeftijd van patiënten gemiddeld hoger. Verpleegkundigen ondersteunen 7x24 uur de patiënten. Dat vraagt om een logisch en goed onderbouwd verpleegplan, goede onderlinge afstemming (ook met de emanciperende patiënt!), volgorde van handeling en overdracht. dvs voorziet in een standaard op dit gebied: welke vragen worden aan de patiënt gesteld bij opname en waarom? Wat is, naast de medische noodzaak, het verpleegkundige vraagstuk? Welke verpleegkundig diagnose kan worden gesteld? Welke resultaten van het verpleegkundig handelen worden verwacht? Welke verpleegkundige interventies worden daarvoor ingezet? Voorbeeld: als een patiënt wel kan lopen maar toch steeds in bed wil liggen en geholpen wil worden, is het belangrijk te achterhalen wat er precies aan de hand is. Hier kan een medisch aspect een rol spelen maar het zou ook om angst kunnen gaan. Het is dan aan de ver-

pleegkundige om in een kort tijdsbestek te achterhalen wat er aan de hand is. Dit is veelvoorkomend verpleegkundig werk, maar gebeurt in een heel wisselend palet. Van Daalen: “de één vraagt wel door, de ander niet, de één weet wat hij wil weten en de ander niet, de één is goed in het analyseren van een casus, de ander niet, de een heeft het brede scala aan nodige competenties op een hoog niveau ontwikkelt, de ander minder. Zo ontstaat gemakkelijk een wisselende aanpak van de zorgvragen, in elke dienst is er immers een andere verpleegkundige. Dit schept verwarring tussen collega’s en, niet in de laatste plaats bij de patiënt. Misverstanden tasten de kwaliteit van de patiëntenzorg aan, ondermijnen het vertrouwen, initiëren risico’s en vragen veel tijd en energie.” De VUmc Verpleegkundige Standaard ondersteunt verpleegkundigen bij het geven van optimale verpleegkundige zorg. “Het gaat om inspiratie, uitwerking van het werkproces, verpleegkundige competenties en aansturing van de zorg. Dat zijn essentiële ‘zachte’ en ‘harde’ beroepselementen die binnen dvs op een unieke manier met elkaar verweven zullen worden. dvs moet een handreiking worden die elke ‘verpleegkundige aan het bed’ kan begrijpen en inspireren. Daarbij is het van groot belang dat dvs door alle betrokkenen als ondersteunend aan het primaire proces wordt ervaren. dvs moet waarde toevoegen, dat is de toets van zijn bruikbaarheid. Die waarde toevoeging is goed voor de patiënt en zeker ook voor de verpleegkundige zélf.”

Op de bres voor beroepsgroep De rol van de Verpleegkundige Adviesraad (var) is vorig jaar sterker geworden. Dat blijkt wel uit het verhaal ‘De var van morgen’ dat voorzitter Amy Morreale-Tulleken, teamleider intensive care volwassenen, afstak. “Het was natuurlijk een roerig jaar. Daardoor is de var meer ingebed geraakt in de organisatie. Of het nu om het stafconvent gaat, de raad van bestuur of de raad van toezicht, ze weten ons te vinden. Ook hebben er op verzoek van de igz regelmatig gesprekken plaatsgevonden.” De var hield zich tot vorig jaar vooral bezig met advisering. “Maar we hebben in 2012 ook deelgenomen aan overleg-

gen. Daarmee is een grote wens van ons vervuld.” Morreale merkte dat een groeiend aantal verpleegkundigen de weg naar de var kent. “We krijgen steeds meer vragen van hen.” Ze is tevreden over de positie die de var nu inneemt en heeft er alle vertrouwen in dat dit in de toekomst verder zal versterken. “We zijn een goede gesprekspartner voor de belangrijke gremia in de organisatie en we staan stevig voor onze beroepsgroep. We willen daarom het bestuur uitbreiden met enthousiaste verpleegkundigen die willen meedenken.”

Tracer 12e jaargang nr 10, 16 mei 2013

Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.750. Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Maartje van Boekel, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Marieke Schutte, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder, Osvaldo Heredia

Foto mark van den brink

Verpleegkundige Standaard wordt inspiratiebron

Voedingsassistente in de prijzen Stomverbaasd was voedingsassistente Aafke Heinis toen Jan Mosselman, accountmanager Cure & Care van FrieslandCampina, haar een prijs kwam overhandigen. Ze kreeg een volledig verzorgd boerderijweekend voor zes personen. Heinis was een van de ruim 700 deelnemers aan een congres van de Vereniging voor Food & Hospitality Management, VHVG, op 22 maart in Congrescentrum Cinemec in Ede. De dag voor de gastvrijheidsmedewerker is bedoeld voor voedingsassistentes, gastvrouwen en -heren, roomservicemedewerkers en allen die in de zorg dagelijks met gastvrijheid bezig zijn. Het thema was dit jaar ‘Gastvrijheid een sprookje of realiteit’. Verschillende sprekers gingen in op wat gastvrijheid voor een patiënt betekent. Een glimlach of een warm gebaar maken het verschil, was de conclusie. “Vorig jaar ben ik voor het eerst zelf naar deze dag gegaan”, vertelt Laura Neuteboom, allround specialist voeding bij het facilitair bedrijf. “Het was zo’n interessante bijeenkomst dat ik de uitnodiging deze keer naar alle afdelingen heb doorgestuurd. Dit jaar waren er voedingsassistenten van een stuk of vijf, zes afdelingen aanwezig. Hopelijk zijn dat er volgend jaar meer!”

VUmc-ers pleiten in boek voor lean werken Lean werken staat of valt met leiderschap, concluderen hoofd operatiekamers Kjeld Aij en leancoach Bas Lohman in hun zojuist verschenen managementboek. “De zorg is gebaat bij ‘lean’ werken. Als je deze managementfilosofie juist toepast, wordt de zorg immers efficiënter. Dit komt de patiënt ten goede. Krachtig leiderschap is echter onontbeerlijk om de noodzakelijke cultuurverandering te bereiken”, aldus Aij. De twee VUmc-ers houden in ‘L2 Zorg: Lean Leiderschap in de praktijk’ een persoonlijk pleidooi voor een nieuwe manier van aansturen. Zij doen dat door de situatie in de fictieve umc Zorgelo te schetsen. Over

de schouder van Jeanine Dekker, afdelingshoofd spoedeisende hulp, zien we hoe het welslagen van lean staat of valt met het (voorbeeld)gedrag van haar en haar collega-leidinggevenden. Daarbij worden de essentiële aspecten van leiderschap, management, organisatiekunde en communicatie apart belicht. Zo biedt dit boek behalve een praktische leidraad ook theoretische verdieping, waarbij telkens bruggen tussen praktijk en theorie worden geslagen. Het boek L2 Zorg: Lean Leiderschap in de praktijk van Kjeld Aij en Bas Lohman kost 22,50 euro en kan worden besteld bij managementboek.nl.



Redactiesecretariaat



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk DeltaHage, Den Haag Opgave en vragen over abonnementen



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail [email protected] Copyright © 2013 VUmc, Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Volgende Tracer



D e volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 30 mei Deadline voor kopij is 22 mei om 12.00 uur.

2

Plukker unplugged

Oeps!

‘O

oit zat ik in het bestuur van een branchevereniging. Dat was vóór het internettijdperk. Als je iets wilde vastleggen, deed je dat op papier. En als je anderen daarover wilde informeren, stuurde je hun dat papier op. Wij zouden een moeilijk gesprek voeren met een Fred Plukker, voorzitter rivaliserende vereniging. Die wilde ons inlijvan de raad van bestuur ven. Hoe moesten we het overleg ingaan? Een stafmedewerker gaf ons een advies: pappen en nathouden. Dat had hij letterlijk zo opgeschreven. Ons secretariaat stuurde een keurig agendavoorstel op naar de op overname beluste concurrent. Er bevonden zich enkele bijlagen bij. Daaronder, per abuis, ook de notitie met de aanbeveling ‘pappen en nathouden’. Oeps! Door de digitalisering is de kans op dit soort blunders alleen maar toegenomen. Wie heeft niet wel eens per ongeluk een e-mail verkeerd geadresseerd? Of te snel op ‘reply to all’

Tracer 1 0 – 1 6 m e i 201 3 – O rg an isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

geklikt? Ernstiger wordt het wanneer niet de zender in de fout gaat, maar nieuwsgierigen moeite doen om informatie te verkrijgen die hun niets aangaat. Nóg ernstiger is het als die informatie patiënten betreft. Het is mij in verschillende ziekenhuizen opgevallen dat medewerkers – ook dokters! – lang niet altijd weten waaraan zij zich in dit opzicht te houden hebben. Het feit dat je toegang hebt tot een (elektronisch) systeem, betekent nog niet dat je alles mag inzien wat in dat systeem is opgeslagen. Sterker: je mag alleen gegevens van of over een patiënt bekijken als je direct bij zijn behandeling betrokken bent. Zo niet, dan geldt het devies: ogen thuis! U wilt toch ook niet dat uw collega’s in uw medisch dossier neuzen? Gelukkig hebben we bij VUmc inmiddels een reglement waarin helder beschreven staat wat wel en niet is toegestaan. O ja, dat gesprek met die concurrerende vereniging: dat werd niks. Ze hebben ons onze misstap nooit vergeven. Ik kan het ze niet kwalijk nemen.

Jong VUmc timmert aan de weg Jong VUmc organiseert themaborrels, workshops en denktanks voor jonge medewerkers uit de hele organisatie. Voor de activiteiten van Jong VUmc is behoorlijk wat animo, maar het bestuur wil de belangstelling nog meer vergroten met behulp van de social media. Half juni komt financieel directeur Dirk de Kruif zijn bezuinigingsplannen voorleggen aan een denktank van jong VUmc-ers. n Jeroen Kleijne

Denktank Jong VUmc organiseert netwerkbijeenkomsten en workshops. De laatste tijd zijn daar ook ‘denktanks’ bij gekomen. “Mensen met verschillende functies kunnen bij zo’n denktank een vraagstuk voorleggen aan een groep jong VUmc-ers. Zo had p&o hele specifieke vragen aan jonge medewerkers, bijvoorbeeld over het Nieuwe Werken en talentbeleid.

Naar aanleiding van de denktank is p&o bezig met een actieplan, waarin onze suggesties voor het personeelsbeleid zeker worden meegenomen.” De belangstelling voor de activiteiten van Jong VUmc is behoorlijk groot. Nawia: “Bij zo’n denktank zitten we met een club van twintig, dertig man bij elkaar en bij de themaborrels is de opkomst nog groter. Toch zie je vaak dezelfde gezichten. We denken er dus wel over na hoe we meer mensen kunnen interesseren voor onze activiteiten, met name arts-assistenten en onderzoekers. Bij VUmc werken veel jonge mensen. Via social media als Twitter, Facebook en Yammer willen we proberen onze doelgroep nog beter te bereiken.” Op 18 juni houdt Jong VUmc weer een denktank, dit keer met financieel directeur Dirk de Kruif. “Hij wil met ons sparren over de bezuinigingsdoelstelling voor 2014 en 2015, een

onderwerp dat iedereen bezighoudt. Als je de kans krijgt om over zo’n thema mee te denken, moet je die grijpen. Ik vind het persoonlijk vooral interessant om meer te weten over de financiële kant van ons werk, maar dit is natuurlijk ook een manier om invloed uit te oefenen op onze eigen toekomst. Jong VUmc wordt zeker serieus genomen.”   Meer weten? Wil je meer weten over de activiteiten van Jong VUmc? Blijf op de hoogte via jongvumc@VUmc. nl of kijk op intranet: intranet/ afdelingen/thema/jong-VUmc.

!

Nikki van Dessel, arts-onderzoeker bij huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde, heeft de Junior Researcher Award 2013 van The Vasco da Gama Movement gewonnen. Deze prijs is bedoeld voor artsen die patiëntenzorg met onderzoek combineren. De jury ontving onderzoeksvoorstellen uit zeven Europese landen. Van Dessel eindigde daarbij als eerste. Ze is uitgenodigd om haar onderzoek te presenteren op het wonca (World Organization of National Colleges, Academies and Academic Associations of General Practitioners/Family Physicians) congres in Praag in juni.

Guus van Dongen, Anton Ussi, Oskar Uzun en Rafael Smit hebben met een consortium bestaande uit VUmc Imaging Center Amsterdam, eatris en bv Cyclotron VU een subsidie van 500.000 euro verworven voor de aanschaf van apparatuur die de productie van pet tracers moet verhogen en verbeteren. Dit ter versterking van de internationale positie van VUmc als producent van medische tracers. De subsidie wordt verstrekt in het kader van de Kansen voor West Clusterregeling, en wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Unie.

Foto mark van den brink

“Jong VUmc bestaat al een hele tijd, maar sinds twee jaar zijn we met het nieuwe bestuur weer een stuk actiever geworden”, vertelt Iris Nawia.

“Jong VUmc is bedoeld voor jonge medewerkers die het leuk vinden om in contact te komen met leeftijdgenoten van andere afdelingen. We lopen allemaal tegen dezelfde dingen aan, bijvoorbeeld persoonlijke en professionele ontwikkeling. Op deze manier kunnen we elkaar ondersteunen. Bovendien is het leuk en interessant om ook eens met onderwerpen bezig te zijn die niet op je eigen werkterrein liggen.”

Opvallend

Benoemingen Heleen Oudemans-van Straaten is per 1 mei benoemd tot hoogleraar intensive care (ic), in het bijzonder de klinische intensive care. Oudemans werkte eerder als intensivist bij het olvg. Zij is een internationaal erkend expert op het gebied van nierfunctie vervangende therapie, voeding en metabolisme. Oudemans gaat zich binnen VUmc naast de patiëntenzorg bezighouden met onderzoek naar het optimaliseren van voeding bij ic patiënten, naar vitamine c en microcirculatie, en naar metabole effecten van citraat hemofiltratie.

Julia van Oort, Iris Nawia-Strating en Tessa Bouwhuis (vlnr) zoeken mogelijkheden om nog meer jonge medewerkers te interesseren in de activiteiten van Jong VUmc

Annette Moll is per 1 mei benoemd tot hoogleraar oogheelkunde in het bijzonder retinoblastoom. Moll is sinds 1991 verbonden aan de afdeling oogheelkunde van VUmc. Zij gaat zich naast de patiëntenzorg bezighouden met onderzoek naar retinoblastoom.

Chris Mulder

De lift De veiligheidslift van Otis uit 1854 heeft hoogbouw mogelijk gemaakt; daarvoor waren er alleen trappen. Elisha Otis heeft de lift weliswaar niet uitgevonden, maar zijn ‘elevator brake’ voorkwam dat een lift van de negende gewoon rücksichtslos naar beneden stortte. Hij werd miljonair en u ziet zijn naam nog steeds overal in liften. Etiquette in de lift staat niet op schrift. Tafelmanieren, feestelijk kleding, solliciteren etc. wel. Sinds ik als student in 1970 voor het eerst in de nauwe lift stond tussen de b en de c-vleugel op weg naar 6 midden, toen nog ic, viel het mij al op: niemand zegt wat. Als sardientjes op en neer. Er is iets van

etiquette. Je gaat aan de kant of loopt eruit om liftverlaters voorrang te geven. Gegroet wordt er niet of nauwelijks. ‘Goedemorgen’ of ‘werk ze’ kan er eigenlijk niet vanaf. Witte jassen praten ongegeneerd over een patiënt. In tram, bus of trein wordt u ook omringd door vreemden, die u niet zelf heeft uitgezocht. Eenmaal in het ziekenhuis in de lift is dat niet anders. Groet u zelf uw collega’s en patiënten die binnenkomen in de lift? Niet uitbundig, een discrete groet mag ook. Ik zou willen voorstellen dat als we de lift in gaan, een lachje en een knikje zeker mag. In de gan-

Tracer 1 0 – 16 mei 20 1 3 – O rg a n isat ie – O n d er zo ek – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

gen van ons ziekenhuis, met name op en neer van kliniek naar polikliniek is het eigenlijk niet veel anders. Waarom zou je groeten, ook al zie je mensen vrijwel dag in dag uit. Maar ja we zijn met 5.000. We weten eigenlijk toch niet wie waar werkt; we weten wel dat hij of zij er al jaren werkt. Op afdeling Q, bij de balie mdl, zien wij elke dag een aantal passanten langskomen. Niet veel, het is geen standaard doorgangsroute, maar toch. Bij ons baliepersoneel zijn er een paar zeer berucht. Ze groeten nooit, kijken altijd de andere kant op, weten op de een of andere manier dat lachje of dat knikje te voorkomen. Eén slachtoffer is berucht. De balie glimlacht al als ze hem langs zien komen. Waarom toch! We hopen dat hij dit stukje ook

leest en ook gaat groeten als hij langskomt. De portiers in mijn vorige ziekenhuis zeiden altijd: “Jij hebt vast net zo’n hekel aan de mensen die je nooit groeten als wij.” Ik begreep dondersgoed wat ze bedoelden. Kortom, misschien moeten we een etiquette uitschrijven. Eén van die 10 huisregels die we vroeger bedacht hebben en die vrolijk op ons bureau stonden te verkommeren. Ik heb hem nog staan. Laten we het zo zeggen: groeten mag! Chris Mulder is hoogleraar maag-, darm- en leverziekten

3

Uit de Agenda

Beloop pulmonale hypertensie goed meetbaar

Alexander Nap, Niels van Royen en Paul Knaapen (vlnr) zijn er trots op dat VUmc zo innovatief is op hun vakgebied

Vrijdag 24 mei – aula, 13.45 uur, H. Groepenhoff, ‘Clinical relevance of exercise testing in pulmonary hypertension’

Zeldzame ziekte Een verhoogde bloeddruk in de longcirculatie, pulmonale hypertensie (ph), is een zeldzame maar levensbedreigende ziekte die relatief jonge mensen treft. Als gevolg van de ph moet de rechter harthelft veel harder werken. Vanaf het beginstadium van de ziekte vertonen patiënten een verminderd inspanningsvermogen met een karakteristiek inspanningsprofiel zoals gemeten tijdens een uitgebreide inspanningstest met een ademmasker. Uit eerder onderzoek blijkt dat de maximale inspanningstolerantie in combinatie met het meten van verschillend inspanningsparameters, zoals zuurstofopname, koolzuurafgifte, ventilatie en hartfrequentie, belangrijke klinische informatie bevat voor het bestuderen van ph. Simpele manier Echter op het gebied van inspanningstesten bij ph bestaan nog veel vragen. Groepenhoff laat zien dat je via inspanningsonderzoek, op een relatief simpele manier het hart-minuutvolume (hmv) en dus ook het slagvolume (=hmv/hf) kunt bepalen. Bij ph is met name het slagvolume het meest afgenomen en daarom belangrijk om te meten. Er is nog steeds onderzoek nodig naar welke parameters van belang zijn bij het onderzoek onder ph-patiënten. Groepenhoff nam ook deel aan een wetenschappelijke expeditie op grote hoogte. Mensen die op grote hoogte leven hebben een grotere kans op het ontwikkelen van ph. Iedereen ontwikkelt ph op grote hoogte maar na afdaling verdwijnt de ph snel. De mensen die op grote hoogte wonen, en dus hun hele sociale leven daar hebben opgebouwd, hebben deze mogelijkheid niet. Hij deed tijdens de expeditie onderzoek naar de gevolgen van ph bij mensen met chronische hoogteziekte. Hij vond dat patiënten ondanks hun chronische hoogteziekte en PH, toch tot een normale maximale zuurstofopname in staat zijn. Meer weten over wetenschappelijk onderzoek in VUmc? In de tweewekelijkse digitale nieuwsbrief w-zine staat meer over promoties en oraties. Aanmelden is mogelijk via www.VUmc.nl/aanmelden-w-zine.

Foto Mark van den Brink

De test met zes minutenloopafstand levert veel en voldoende informatie voor patiënten met pulmonale hypertensie (ph) en het beloop van de ziekte. De ‘ingewikkelde’ fietstest met metingen van de ademhalingsgassen voegt daar vaak maar weinig aan toe. Dat is de conclusie van bewegingswetenschapper en hoofd van de functieafdeling longziekten Herman Groepenhoff in zijn promotieonderzoek naar welke parameters een goede voorspellende waarde hebben over het beloop van de ziekte ph.

Drie nieuwe behandelmethoden toegelicht

Interventiecardiologie VUmc in de voorhoede Na de introductie van de dotterbehandeling ruim 20 jaar geleden, ontwikkelde de interventiecardiologie zich in snel tempo. In VUmc loopt het specialisme wereldwijd mee in de voorste linie. Drie recente innovaties zijn hiervan het voorbeeld: hartklep vervangen via een slagader, nierzenuwen uitschakelen via radiofrequente golven om de bloeddruk te verlagen en oplosbare stents. n Ben de Graaf “Twee grote studies brachten het vervangen van een hartklep via een katheter (percutane klepvervanging) de laatste drie jaar in een stroomversnelling”, zegt interven-

Uitschakelen nierzenuwen Alexander Nap, interventiecardioloog in opleiding, licht de tweede innovatie toe: “De nieren zijn soms betrokken bij hoge bloeddruk. Uitschakelen van de zenuwbanen in

de nieren (renale denervatie) kan dan helpen. Via een katheter in de liesslagader verhitten we de zenuwen door radiofrequente golven. Vergelijk het met de werking van een magnetron. We passen dit toe bij mensen met hoge bloeddruk (onderdruk > 95 mmhg, bovendruk > 165 mmHg), die niet reageren op andere therapieën, zoals dieet en meerdere medicijnen, waaronder een plaspil. Ook mag geen andere oorzaak gevonden zijn. In 2011 zijn we met onze collega’s in Utrecht als eerste gestart met deze behandeling.”

Oplosbare stents Sinds begin dit jaar passen de interventiecardiologen oplosbare stents toe bij dotterbehandelingen. Bij het oprekken van de vernauwde kransslagader van het hart wordt vaak een metalen veertje (stent)

ingebracht om het bloedvat open te houden. Op langere termijn kan het lichaam dit lichaamsvreemde materiaal inkapselen, waardoor opnieuw een vernauwing ontstaat (in-stentrestenose). Ook kan acute thrombose (in-stent-thrombose) ontstaan. “Sinds kort is er een melkzuurstent op de markt die na drie jaar volledig is opgelost”, legt interventiecardioloog Paul Knaapen uit. “Zo blijft het vat open, maar is het risico op hernieuwde vernauwing door de stent verdwenen.” Knaapen onderzoekt over drie jaar via een pet-scan de doorbloeding van de hartspier na een klassieke en een melkzuurstent. “Dan weten we of de nieuwe methode ook op langere termijn effectief is. Zo dragen we als VUmc ons steentje bij aan de ontwikkelingen binnen ons vakgebied.”

Tussen wetenschap en spiritualiteit

‘Liefde is meer dan interactie tussen zenuwcellen’ Natuurlijk stond natuurwetenschap centraal in de oratie van neuropatholoog Pieter Wesseling. Het belang van de neuro-oncologische pathologie voor de vooruitgang in zowel het onderzoek als de patiëntenzorg was het hoofdthema. Daarnaast gelooft hij dat niet alles zomaar is te vangen in natuurwetenschappelijke kaders. “Liefde is meer dan een interactie tussen zenuwcellen”, noemt hij als voorbeeld. n Monique Krinkels “In mijn werk gelden strikt natuurwetenschappelijke kaders en daar kan ik heel goed mee uit de voeten”, stelt Pieter Wesseling. “Maar als christen is er in mijn ogen meer dan dat. In mijn

4

tiecardioloog Niels van Royen. “We passen de methode toe bij patiënten die niet geopereerd kunnen worden, bijvoorbeeld omdat ze te zwak zijn, en bij patiënten met hoog risico. Wij volgen als tweede interventiecentrum in Nederland de ‘methode Nijmegen’. Dat wil zeggen: we benaderen de hartklep niet via de liesslagader, maar via een slagader onder het sleutelbeen. De liesslagader is in tegenstelling tot de sleutelbeenslagader vaak verkalkt, waardoor bij bijna een derde van de patiënten de procedure niet lukt. Ook is in de lies de kans op een bloeding groter.”

oratie wilde ik ook dat delen met de toehoorders. Voor sommige collegawetenschappers geldt dat zaken die niet meetbaar, weegbaar of telbaar zijn niet meetellen. In mijn ogen is dat veel te reductionistisch gedacht.”

Revolutionaire ontwikkeling Als neuro-oncologisch patholoog verricht Wesseling vooral onderzoek aan hersentumorweefsel. De kennis daarover heeft zich in het afgelopen decennium revolutionair ontwikkeld. Hij ziet een centrale rol weggelegd voor de neuropathologie bij zowel het boeken van verdere voortgang in het onderzoek als bij het vertalen van de opgedane kennis naar de patiëntenzorg. “We krijgen met behulp van wetenschappelijk onderzoek steeds meer informatie over het tumorweefsel. De grote uitdaging is om deze ontwikkelingen zo te benutten dat we niet alleen beter begrijpen waar

Tracer 1 0 – 1 6 m e i 201 3 – O rg an isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

het misgaat in de cel, maar dat we patiënten met aandoeningen aan het zenuwstelsel ook beter kunnen helpen. Om verschillende redenen dreigt hier een disbalans te ontstaan, juist in een tijd van marktwerking en economische krapte.” Hij maakt zich ook wat zorgen over de ontwikkelingen in de geneeskundeopleiding. “Volgens een recente studie dreigt de empathie van veel jongeren in de eerste paar jaar van de geneeskundestudie af te kalven. Dit wordt mee in de hand gewerkt doordat zorg meer en meer als business dreigt te worden gezien, en doordat zaken als inkomen, status en professionele autonomie hoog in het vaandel staan. Daardoor worden hun drijfveren anders ingekleurd. Laten we in plaats daarvan vooral hoog houden dat het een eer is om dienstbaar te zijn aan patiënten.”

Complex Waar hij zich als wetenschapper buigt over het vergroten van de zichtbaarheid, meetbaarheid en telbaarheid van hersentumoren, gelooft hij dat er meer is dan het stoffelijke. “Dat we iets niet met ons gebruikelijke ‘gereedschap’ kunnen waarnemen, wil niet zeggen dat het er niet is. In mijn ogen is het brein het voertuig van de - voor ons niet waarneembare - geest. Ik meen dat we ons als wetenschappers bescheiden moeten blijven opstellen, want het leven is complex”, stelt hij. Tegelijkertijd blijft Wesseling een nuchtere gelovige: “Ik weet niet hoe de wereld precies tot stand is gebracht. Ik was er niet bij. En ik kan ook niet narekenen waarom er zoveel ellende is op de wereld. Ik weet niet hoe God precies werkt, maar ik geloof dat er een liefhebbende God is en dat is belangrijk voor mij.”

Vacatures VUmc

Agenda

Alle vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O’, klik op: ‘interne vacatures en werving’ en daarna op, ‘interne vacatures’. Ons adres is: Werving & selectie, polikliniek 7Z 163.

Vacatures 6 mei tot 13 mei. Uiterlijke reactie datum zie intranet. Wetenschappelijk onderzoek Onderzoeker in Opleiding ‘eiwitsecretie van de tuberculose bacterie als nieuw target voor de ontwikkeling van antibiotica’ D5.2013.00046WH Het ontrafelen van het eiwitsecretiesysteem van tuberculose om vervolgens een nieuw antibioticum te ontwikkelen! Afdeling medische microbiologie en infectieziekten (MMI), Divisie V Paramedisch Apothekersassistent poliklinische apotheek D5.2013.00063MV Word jij de volgende aanwinst van ons team? Afdeling apotheek en klinische farmacie, Divisie V

Staf/management - ICT

Staf/management

Stagiaires

ICT specialist bedrijfsvoering D7.2013.00042WH Hou jij het ziekenhuis draaiende? Afdeling dienst ICT, delivery team bedrijfsvoering, Facilitair bedrijf / Stafdiensten, Divisie VII

Adviseur bedrijfsvoering D3.2013.00016YO Ben jij een scherpe en kritische controller die de puzzelstukjes in elkaar weet te passen ? Én heb je ervaring opgedaan in een ziekenhuis? Afdeling divisiebureau II en III, Divisie III

Stagiair marktonderzoek (meeloopstage) D5.2013.00071MV Volg jij een studie met een commerciële of economische richting? Afdeling Microbiome ltd., Divisie V

ICT specialist primaire zorg D7.2013.00044WH Hou jij het ziekenhuis draaiende? Afdeling dienst ICT, delivery team zorg primair, Facilitair bedrijf / Stafdiensten, Divisie VII ICT specialist zorg ondersteunend D7.2013.00045WH Hou jij het ziekenhuis draaiende? Afdeling dienst ICT, delivery team zorg ondersteunend, Facilitair bedrijf / Stafdiensten, Divisie VII

Personeel en organisatie

Brief over BIG-herregistratie Vóór 1 juli a.s. zal vanuit de instantie BIGregister een brief gestuurd worden naar alle medewerkers die zich vóór 1 januari 2014 moeten gaan herregistreren. Op P&O direct vindt u alle informatie die nodig is voor de herregistratie, klik op de link in de rechter kolom. In de nieuwsbrief van het BIG-register die eind april uitkwam is een interview te lezen met Gerda Berkhout, zorgmanager en Elles van Balen, projectmanager herregistratie BIG. Dit interview is ook in ‘VUmc deze week’ gepubliceerd. Overzicht van alle P&O-formulieren

Onderzoeker in Opleiding ‘cardiovasculaire effecten van hyperoxieis’ D4.2013.00067 Een translationeel onderzoek. Afdeling Intensive Care, Divisie IV

Ondernemingsraad

Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘P&O direct’

Vacaturebeheermaatregel opnieuw ingevoerd De raad van bestuur heeft verzocht de vacaturebeheermaatregel weer in te voeren. De procedure vacaturebeheersing is hetzelfde gebleven als in 2012. Op P&O direct vindt u meer informatie over de procedure voor vrijstelling van bepaalde vacatures en de benodigde formulieren hiervoor. Binnenkort wordt ook het draaiboek vacaturemaatregel via P&O direct gepubliceerd. Aanvraag van vrijstelling gebeurt alleen digitaal via het mailadres: [email protected].

Wetenschappelijk onderzoek

Stagiair communicatie D7.2013.00023MB Ben jij de communicatiestrateeg voor ons zorgmanagement? Afdeling Staf/Management Communicatie, Divisie VII

Op verzoek van vele medewerkers, een overzicht met alle actuele P&O-formulieren op alfabet. Je kunt het overzicht vinden op de homepagina van P&O direct, onderaan bij de top 10 formulieren. Klik op een link in het overzicht, dan wordt het formulier geopend. Aanmelden voor de nieuwsbrief P&O direct Wil je op de hoogte blijven van nieuws op het gebied van CAO UMC of wetswijzigingen? Je kunt je nu zelf aanmelden voor de nieuwsbrief P&O direct. Deze nieuwsbrief is bedoeld voor alle medewerkers van VU medisch centrum en verschijnt maandelijks. Hier komen onderwerpen aan de orde als: nieuwe CAO UMC, gebruik van persoonlijk budget, de digitale salarisstrook, loopbaanontwikkeling etc.. Wil je ook de nieuwsbrief P&O direct in je mailbox? Meld je dan nu aan via P&O direct (intranet). Heb je geen e-mailadres en -account van VUmc? Dan kan je dat aanvragen bij ICT.

Dagelijks bestuur OR; Inge Schadee-Eestermans (voorzitter), Willy Arjaans (vice-voorzitter), Andy Higgs, Emile Heilbron, Rene van Andel (ambtelijk secretaris) Inlichtingen: Bureau medezeggenschap, Hoogbouw H 322, Tel 43478, e-mail [email protected], http://intranet/afdelingen/ orgaan/OR/

Onderwerpen die in de ondernemingsraad aan de ORde zijn: Commissies Het dagelijks bestuur van de ondernemingsraad is al weer enkele weken actief: Willy Arjaans (voorzitter), Jan Rauwerda (vice-voorzitter), Klaske van den Berg (lid) en Andy Higgs (lid). Het voorbereidende werk t.b.v. besluitvorming in de plenaire OR wordt gedaan door een viertal commissies. Ook deze hebben nu alle een voorzitter: Commissie Fusies, Samenwerking en Reorganisaties (FSR): Klaske van den Berg Commissie Personeel & Organisatie (P&O): Alice Lindner-Popkes Commissie Communicatie (CC): Erik van Halsema Commissie Onderwijs en Onderzoek (O&O): Jan Rauwerda Bereikbaarheidsdiensten afdeling ICT Onderdeel van de reorganisatie ICT is de aanpassing voor medewerkers van de bereikbaarheidsdienst t.b.v. de 24/7 ondersteuning. Daarvoor heeft de dienst ICT een instemmingsaanvraag ingediend bij de OR. In de plenaire OR is een beeldvorming gedaan rond deze kwestie. De medewerkers ICT blijken goed ingelicht en meegenomen te zijn in het proces. De OR heeft echter diverse bezorgde reacties ontvangen van medewerkers ICT rond het kunnen aanbieden van de voorgestane ‘skilled service’. De zorgpunten worden schriftelijk teruggegeven aan het hoofd ICT, mw. Ineke Molenaars, met de bedoeling deze op korte termijn in gezamenlijk overleg te bespreken. Wijzigen reorganisatiecode De dames Elly Jonkeren en Esther Vermaat, van de dienst P&O, zijn voor dit agendapunt uitgenodigd in de vergadering. Er ligt nu een vernieuwde versie

Tracer 1 0 – 16 mei 20 1 3 – S er v icep ag in a

van de reorganisatie code als concept. De punten, die de OR van belang vond, zijn verwerkt in deze versie. De reorganisatiecode blijft een concept totdat het SBK klaar is. De OR gaat akkoord met de concept reorganisatie code Instemmingsverzoek ANW De ondernemingsraad verleent zijn instemming inzake het gaan werken in bereikbaarheidsdienst conform artikel 4.7.7. van de cao UMC, door twee medewerkers van de afdeling Anatomie & Neurowetenschappen. Beeldvorming alliantie AMC In het document “Naar een alliantie AMC – VUmc” staat de presentatie van de plannen op hoofdlijnen. De commissies binnen de OR bekijken het stuk kritisch aan de hand van de volgende punten: personele gevolgen, goed in kaart brengen van aanpalende specialismen, patiëntenstromen van buitenaf, acute zorg, financiën, duidelijkheid over één UMC.

Promoties: donderdag 16 mei – auditorium, 11.45 uur, M. Yildirim Spraakman, ‘Who What Why. Childhood Obesity Risk Behaviors’ promotoren: prof.dr.ir. J. Brug, prof.dr. W. van Mechelen copromotoren: dr. M.J.M. Chin A Paw, dr. S.J. te Velde vrijdag 17 mei – aula, 11.45 uur, T. van Ham, ‘Loss or Rb proteins: Consequences for cell cycle control and genome integrity’ promoter: prof.dr. H.P.J. te Riele vrijdag 24 mei – aula, 13.45 uur, H. Groepenhoff, ‘Clinical relevance of exercise testing in pulmonary hypertension’ promoter: prof.dr. A. Vonk Noordergraaf copromotor: dr. H.J. Bogaard maandag 3 juni - aula, 13.45 uur, L.W. van Golen, ‘Effects of Insulin and Type 1 Diabetes on the Human Brain: Imaging Studies Using PET and fMRI’ promotoren: prof.dr. M. Diamant, prof.dr. A.A. Lammertsma copromotoren: dr. R.G. IJzerman, dr. M.C. Huisman dinsdag 4 juni - auditorium, 15.45 uur, E. van Dellen, ‘Lesions in the connected brain. A network perspective on brain tumors and lesional epilepsy’ promotoren: prof.dr. C.J. Stam, prof.dr. J.J. Heimans copromotoren: dr. J.C. Reijneveld, dr. L. Douw woensdag 5 juni - aula, 13.45 uur, S. Mahmutoglu, ‘Creatine deficiency sydromes: contributions to selective and newborn screening and treatment’ promotoren: prof.dr.ir. C.A.J.M. Jakobs, prof.dr. G.S. Salomons donderdag 6 juni - aula, 13.45 uur, B.M. Janssen, ‘Resilience and old age. Community care from an insider and empowerment perspective’ promotoren: prof.dr. T.A. Abma, prof.dr. T. Van Regenmortel vrijdag 7 juni - aula, 13.45 uur, B.G. Boerrigter, ‘The pulmonary hemodynamics and exercise in chronic obstructive pulmonary disease’ promotor: prof.dr. A. Vonk Noordegraaf copromotoren: dr. H.J. Bogaard, prof.dr. N. Westerhof maandag 10 juni – aula, ……, M.J. de Bruijn, ‘Speech quality in oral oropharyngeal cancer patients. The development and evaluation of objective speech assessment methods’ promotoren: prof.dr. I.M. Verdonck-de Leeuw, prof.dr. C.R. Leemans, prof.dr. J.A. Langendijk copromotor: dr. L. ten Bosch donderdag 13 juni - aula, 11.45 uur, F.A. van Nes, ‘Everyday activities of ageing couples: changes in the face of declining health’ promotoren: prof.dr. D.J.H. Deeg, prof.dr. T.A. Abma copromotor: dr. H. Jonsson vrijdag 14 juni - aula, 11.45 uur, M.F. van Wier, ‘Alife@Work. The effects of a distance counseling lifestyle program for weight control among an overweight working population’ promotoren: prof.dr. W. van Mechelen, prof.dr.ir. T. Smid copromotoren: dr. J.C. Dekkers, dr. I.J.M. Hendriksen Oraties: vrijdag 5 juli - aula, 15.45 uur, prof.dr. J.P. de Winter, ‘Dokter, heb ik dat kankergen?’ Afscheid vrijdag 31 mei – aula, 15.45 uur, prof.dr. J.T.V.M. de Jong, ‘Soul searching, a journey into global mental health’ vrijdag 21 juni - aula, 15.45 uur, prof.dr. G.W.J.M. Tangelder, ‚Fysiologie, panta rhei en plaatjes’ vrijdag 28 juni - aula, 15.45 uur, prof.dr. Th.A.H. Doreleijers, ‘Gekker moet het niet worden’ Symposium Vrijdag 28 juni – VUmc Amstelzaal, ‘Op weg naar een nieuw centrum voor de behandeling van complexe botdefecten’ Meer informatie: Mrs. M.M. Verweij-Deddens tel: 020-4443749. Inschrijfgeld €25,Seminars: maandag 27 mei – MF H161, 16.00uur, VUmc Immunology Seminar, met Noortje Klaver, MCBI en Sue Gibbs, Dermatology maandag 3 juni – PK 7X.216, 16:00 uur, PICA seminar, met Piet Bakker (AMC): De toegevoegde waarde van kwantitatieve analyse in de zorg

5

Amstel Academie

Menu Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

donderdag 16 mei coq au vin, gegrilde groenten, gebakken krieltjes, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinese soep vrijdag 17 mei tjap tjoy met kip, vegetarische tjap tjoy, witte rijst, gebonden aspergesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische heldere groentesoep zaterdag 18 mei varkensfilet pesto, champignonschotel vegetarisch, tomatensaus + jus, broccoli, gekookte aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, vegetarische heldere tomaat-vermicellisoep zondag 19 mei kalfsrollade, kaas-broccolitaart, pepersaus, vegetarische pepersaus, snijbonen, gestoofde abrikozen, Duchesse aardappelen, heldere vermicellisoep, vegetarische heldere vermicellisoep maandag 20 mei gevulde kipfilet, gevulde aubergine, rode wijnsaus, tutti-frutti compote, pommes carré, heldere kippensoep, vegetarische heldere groentensoep dinsdag 21 mei gegrilde white copperfilet, rode wijnsaus, gegrilde groenten, duchesse aardappelen, gebonden linzensoep, vegetarische gebonden linzensoep, heldere Mulligatawnysoep, vegetarische heldere Mulligatawnysoep woensdag 22 mei roti kip, vegetarische roti, rotivellen, gebonden champignonsoep, vegetarische gebonden champignonsoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische heldere Madrileensesoep donderdag 23 mei bretonse gehaktbal, groenten gehaktbal, jus, vegetarische jus, snijbonen, gekookte aardappelen, gebonden kippensoep, vegetarische gebonden créme soep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 24 mei gebakken vis, remouladesaus, gemengde salade, frituuraardappel, gebonden tomatensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 25 mei döner kebab, Turks brood, knolooksaus, pikante saus tomatensalade, gebonden aspergesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 26 mei gemarineerde kipfilet, omelet naturel, kerriesaus, Koninginne melange, gekookte aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, vegetarische gebonden kerriesoep, heldere tomaatvermicellisoep, vegetarische heldere tomaat-vermicellisoep maandag 27 mei kerrieragout, vegetarische kerrieragout, doperwten, witte rijst, gekookte aardappelen, gebonden champignonsoep, vegetarische gebonden champignonsoep, heldere Madrileensesoep, vegetarische heldere Madrileensesoep dinsdag 28 mei gegrilde zalmfilet, wokgoenten, noedels, witte rijst, gebonden kippensoep, vegetarische gebonden crèmesoep, heldere aspergesoep, vegetarische heldere aspergesoep woensdag 29 mei Hollandse hachée, vegetarische hachée, rode kool met appeltjes, aardappelpuree, gebonden Zwitserse kaassoep, vegetarische gebonden Zwitserse kaassoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische heldere Chinese soep

De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam (020) 444 4229 Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteits­ verbetering en Bij- en nascholingen: F. Broekhof (020) 444 4213 Medisch ondersteunende opleidingen en Verpleegkundige vervolgopleidingen: K. Jonker (020) 444 2020 www.amstelacademie.nl

Het opleidingsaanbod van Bij- en nascholingen voorjaar 2013 van VUmc Academie staat op internet: http://www.vumc.nl/ opleidingen/ Opleiding Zorgadministratie (RZA) De opleiding RZA biedt je een brede basis om als zorgadministrateur in een instelling binnen de gezondheidszorg aan de slag te gaan. De opleiding is ontwikkeld in nauwe samenwerking met mensen uit de praktijk die ook een deel van de theorielessen verzorgen. Hoe is de opleiding opgebouwd? De opleiding is competentiegericht opgebouwd. Actuele onderwerpen vormen de uitgangspunten voor de opdrachten die in de praktijk moeten worden uitgevoerd. Daarnaast wordt de lesstof toegelicht door docenten uit de praktijk met specifieke expertise voor bepaalde onderwerpen. Tijdens de opleidingsperiode van 12 maanden werk en leer je afwisselend. Het praktijkdeel vindt plaats in de eigen zorginstelling. Tijdens de praktijkperioden wordt je begeleid door een collega van je eigen afdeling. Daarom is het

Gedurende de opleiding wordt gebruik gemaakt van diverse werkvormen, zoals colleges, werkgroepen en individuele presentaties. Daarnaast bieden we je een digitale leeromgeving, waarin je digitale modules kunt volgen, lesstof kunt raadplegen en je resultaten worden bijgehouden. Een greep uit de leerstof RZA Gedurende de opleiding komende de volgende onderwerpen aanbod: - Medische terminologie en ziekteleer - Onderzoek- en behandelmethoden - Computervaardigheden - Zorginformatie - Statistiek, epidemiologie en PICO-methodiek - Informatietechnologie en systemen - Administratieve organisatie, zorgfinanciering en control - Wet- en regelgeving in de patiëntenzorg  - Classificatiesystemen en standaarden - Bekostiging en financiering van de zorg

- Organisatie van de gezondheidszorg - Privacy en ethiek in de zorg Daarnaast wordt in de opleiding aandacht besteed aan diverse vaardigheden om het beroep zorgadministrateur in de praktijk uit te kunnen voeren. Start: september 2013 (in juni worden 2 introductie dagdelen georganiseerd) Informatie: Caroline van Vliet, tel. (020) 44 45962 of per e-mail: [email protected]

uw eigen toekomst succesvol in de hand te nemen.’ Integral PhD-program: from Student to Professional (1st year): 19 en 20 september 2013 ‘Finishing a PhD on time, with a thesis of high quality is a huge challenge and requires other competencies then just scientific and technical skills. In this integral training program you learn all you need for a successful PhD and ‘ the life after’ your PhD.’

Het aanbod van het Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering voorjaar 2013 van VUmc Academie staat op internet: http://www.vumc.nl/ opleidingen/

Nederlandse taal en cultuur Nederlandse taal en cultuur voor gevorderden: 10, 17 en 24 september, 1, 8, 15 en 29 oktober, 5, 12, 19 en 26 november en 3 december 2013 ( alle dagen van 15.00 tot 17.00 uur ) Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met Editha Samsom. Tel. (020) 44 45084, e-mail [email protected]

Persoonlijke ontwikkeling Kwikando: 9, 16 en 29 oktober, 5 (hele dagen) , 12, 19 en 26 november 2013 (middagen) ‘In Kwikando worden sporten, coaching en bewuster voelen met elkaar verweven.’ Wetenschappers Persoonlijk leiderschap voor postdocs: 12 en 13 juni 2013 (hele dagen) ‘In de training ‘Persoonlijk leiderschap voor postdocs’ leert u wat u écht nodig heeft om

Oproepen & advertenties Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via [email protected]

Telefonisch vergaderen kan voordeliger Het facilitair bedrijf heeft afspraken gemaakt met het bedrijf TelefonischOverleg.nl om het telefonisch vergaderen met meerdere mensen tegelijk gemakkelijker en goedkoper te maken voor VUmc medewerkers. De telefonische vergaderdienst organiseert tegen lage tarieven (8 cent per minuut per deelnemer) conference calls in Nederland of daarbuiten. De lokale inbelnummers van TelefonischOverleg.nl zorgen ervoor dat de deelnemers in hun eigen land (lokaal) in kunnen bellen en deelnemen aan uw telefonische vergadering, zonder extra kosten. Een conference call opzetten kan op die manier wereldwijd, voor een scherp tarief. Gerry van Heerde, leidinggevende Servicepunt FB: “De kosten die TelefonischOverleg.nl rekent in vergelijking met de KPN zijn echt lager. Vandaar dat we deze partij onder de aandacht willen brengen.” Meer weten over TelefonischOverleg.nl: http://intranet/telefonischoverleg Nieuwe telefoonnummers Vanaf zondag 26 mei 2013 (tussen 07.00 en 12.00 uur) zal de meldkamer ambulancezorg van Ambulance Amsterdam uitsluitend nog bereikbaar zijn via onderstaande nummer(s): Algemeen Spoed 088-0129750 Algemeen Geen Spoed 088-0129756 Besteld Vervoer 088-0129755 SEH 088-0129764 EHH/(CCU) 088-0129765 PCI 088-0129766 MMT arts en Verpl 088-0129767 MMT Chauf. en Piloot 088-0129768 Helikamer 088-0129769 VU BBL/PICU 088-0129770 Indien uw organisatie gebruik maakt van voorgeprogrammeerde nummers in toestellen of de telefooncentrale, verzoek ik u deze in de komende dagen aan te passen, opdat u en uw medewerkers per aankomende zon-

6

noodzakelijk dat je gedurende de opleiding een arbeidsovereenkomst hebt met een zorginstelling.

Tracer 1 0 – 1 6 m e i 201 3 – S er v icep a g in a

dag 26 mei het correcte nummer gebruiken indien zij contact wensen met de meldkamer ambulancezorg. Workshop ‘AIOS: Opleider van de toekomst’ In 2012 is deze workshop in opdracht van De Jonge Orde in alle UMC’s in Nederland gegeven aan AIOS. Het doel van de workshop is om AIOS in korte tijd praktische handvatten en inzichten te geven, over hoe effectief in gesprek te gaan met je eigen opleider of supervisor. De AIOS leert aan de hand van een eenvoudig model en praktische voorbeelden hoe hij/zij het gesprek zodanig kan voeren en beïnvloeden, dat er een prettig en effectief gesprek kan ontstaan. Daarmee is de AIOS nu geholpen, tijdens de opleiding en in het samenwerken met anderen. We sorteren ook al voor op de toekomst, waarin de AIOS een coachende stijl van begeleiden of leidinggeven nodig zullen hebben. De workshop biedt daar  handvatten voor. In 2013 gaan we opnieuw langs alle UMC’s met deze workshop. In de maanden juni, september en oktober zullen we elke maand 1 dag aanwezig zijn. Op die dag zijn er 5 workshops van een uur waar AIOS aan kunnen deelnemen. AIOS kunnen zich aanmelden via www.Grondlijn/workshops. Meer informatie Brigitte Schouten (0621871930, [email protected]) & Wardy Doosje (0621-293131, [email protected]) Workshop ÁIOS: Coachende opleider van de toekomst’ In de maanden juni, september en oktober 2013 worden er in ieder Universitair Medisch Centrum workshops gegeven van 55 minuten voor AIOS. De workshop is ontwikkeld in opdracht van de Jonge Orde en gaat over het uitoefenen van invloed vanuit je eigen positie als AIOS onder andere in relatie tot je opleider. De workshop wordt verspreid over drie dagen per UMC en vijf keer per dag gegeven voor kleine groepen van 5 perso-

nen. Aanmelden: u kunt zich aanmelden via http://www.grondlijn.nl/workshops Vernieuwingsimpuls Uitnodiging VI Voorlichtingsdag (Veni, Vidi, Vici) Hoe hoog zijn de subsidiebedragen? Welke tips hebben laureaten? Wat schrijf ik wel op en wat niet? Wil je antwoord op deze vragen, kom dan op 21 juni naar de voorlichtingsbijeenkomst VI voor Veni, Vidi en Vici.  Daar vertellen laureaten en coördinatoren waarop je moet letten bij de subsidieaanvraag. De ochtend is bedoeld voor de disciplines Alfa/ Gamma en de middag voor Bèta/Leven. Aanmelden Deelname is gratis. Aanmelden kan via het aanmeldformulier op de website. Programma Op de website staat het uitgebreide programma. De voertaal tijdens de voorlichting is Engels.  Locatie De voorlichtingsbijeenkomst vindt plaats in het NWO-gebouw aan de Laan van Nieuw Oost-Indië 300, 2593 CE Den Haag. Graag tot ziens op vrijdag 21 juni!

René Leemans is een spreekwoordelijke spin in het web. Het afdelingshoofd KNOheelkunde/hoofd-halschirurgie denkt op alle niveaus mee over oncologie en over VUmc.

volksgezondheidsprobleem dan baarmoederhalskanker. Dit is op zich al verontrustend nieuws. Omdat hpv seksueel wordt overgedragen wordt hiervoor vrijwel continu aandacht in de media gevraagd. Orale seks wordt als oorzaak aangewezen.”

n Ursula Wopereis

NET-QUBIC “Ik vind hoofd-halschirurgie een prachtig vak. Je bent met heel ingrijpende zaken bezig, zoals de kwaliteit van leven. Daar doen we ook onderzoek naar. Samen met mijn collega, psychologe en Alpe d’HuZes hoogleraar Irma Verdonck, hebben we een subsidie van drie miljoen euro gekregen om in een consortium van VUmc, Nijmegen, Utrecht en Groningen een kleine duizend patiënten te vervolgen die worden behandeld voor tumoren in het hoofd-halsgebied. Het is een allesomvattend onderzoek waarmee we alle prognostische factoren voor een behoorlijk leven na de behandeling in kaart gaan brengen, zowel biologisch, qua

HPV-virus “Toen ik hier begon was kanker in het hoofd-halsgebied synoniem met veel roken in combinatie met excessief alcoholgebruik. 1+1 = 3. Tegenwoordig zien we mensen van in de vijftig die weinig of niet gerookt of gedronken hebben en toch keelkanker krijgen. De oorzaak is veelal het hpv-virus, dat ook baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Deze tumorvariant is relatief goed te behandelen. Het percentage hpv-keelkankerpatiënten stijgt en bedraagt inmiddels rond de dertig procent. In de vs is hpvkeelkanker bij mannen al een groter

René Leemans (Rotterdam 1959) studeert geneeskunde in Rotterdam, wordt assistent chirurgie in het Andreas Ziekenhuis, doet de opleiding KNOheelkunde in VUmc en verdiept zich vervolgens met een KWF-fellowship in chirurgische behandelingen en - reconstructies. In 1994 wordt Leemans staflid in VUmc, waar hij in 2000 wordt benoemd tot hoogleraar hoofd-halschirurgie. Sinds 2002 is René Leemans hoofd van de afdeling KNO-heelkunde/ hoofd-halschirurgie en opleider. therapie als psychosociaal.” Duizendpoot “Ik wil mijn vakgebied verder brengen en combineer mijn werk als afdelingshoofd met een aantal nevenactiviteiten. Als lid van het directoraat van het onderzoekinstituut oncologie en immunologie heb ik bijvoorbeeld training en educatie in portefeuille. Ons doel? Jonge mensen, met name basale wetenschappers in het lab, behouden voor de oncologie. Verder ben ik general secretary van de European Head and Neck Society. Sinds kort ben ik ook interim voorzitter van divisie iii. Het zijn spannende tijden,

alleen al vanwege de alliantie met het amc. Ik ben daar op verschillende niveaus bij betrokken, van afdeling tot beleidsraad en bestuur stafconvent, waar ik ook in zit. Het gaat met kleine stapjes, maar de samenwerking krijgt steeds meer vorm.” Stevige basis “Hoe ik alles combineer? Dat kan alleen met een stevige basis. Voor mij is thuis ‘thuis’. Vroeger werkte ik regelmatig ’s avonds door, dat doe ik nu minder. En ik heb natuurlijk een stabiele afdeling en erg goede ondersteuning. Die kunnen best eens een paar dagen zonder mij.”

Draag weer wit-week

Hevig menstrueel bloedverlies en wat daaraan te doen is Hevig menstrueel bloedverlies: er is vaak wat aan te doen. Maar veel vrouwen blijven ermee lopen. Om meer bekendheid te genereren voor de aandoeningen die hevig menstrueel bloedverlies veroorzaken en wat eraan is te doen, is er van 4 tot 8 juni de ‘Draag weer wit week’. Ook VUmc doet mee. Gynaecoloog Wouter Hehenkamp vertelt.

vrouwen vaak blijven doorlopen met hevig menstrueel bloedverlies. Wouter Hehenkamp zegt dat er zelfs geen goed beeld is van het aantal vrouwen dat deze klachten heeft. “We gaan uit van ongeveer 20 procent, maar dat is een schatting.” Vaak is er wat aan te doen. Van het slikken van de pil of het laten plaatsen van een Mirenaspiraal tot het verwijderen van poliepen en vleesbomen; afhankelijk van de oorzaak zijn er verschillende behandelingen mogelijk.

n Ellen Kleverlaan

VUmc bepaalt inhoud De Draag weer wit-week is een initiatief van Hologic, een farmaceutisch bedrijf dat producten fabriceert die bij de behandeling van dergelijke klachten nodig kunnen zijn. Hologic doet de logistieke kant, vertelt Hehenkamp. “Zij benaderen de media

Schaamte, onbekendheid met de mogelijkheden om er wat aan te doen, het idee dat ‘het er nou eenmaal bij hoort’ en de vrouw in kwestie die denkt gewoon een pechvogel te zijn: er zijn legio redenen waarom 7

en communiceren erover, onder andere via www.hevigbloedverlies.nl. Maar de inhoud van het programma is geheel aan de medici die zich bij het initiatief hebben aangesloten en dat zijn er al aardig wat in Nederland.” Hologic bemoeit zich dus niet met de inhoud van het programma. VUmc trekt hierin samen op met amc. Op dinsdag 4 juni is er van 18.00 uur tot 20.00 uur bij VUmc een inhoudelijk programma voor patiënten. Hehenkamp en collega’s zullen veel informatie geven en bieden de mogelijkheid om vragen te stellen. “Door mee te doen met deze week dragen wij uit dat patiënten hiervoor goed terecht kunnen bij VUmc en amc.”

Klus Hehenkamp is voorzitter van de werkgroep richtlijn ‘Hevig menstru-

Tracer 1 0 – 1 6 m e i 201 3 – O rg an isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

eel bloedverlies’, die als het goed is op 31 mei door de nvog (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) wordt geaccordeerd. Een richtlijn die geheel evidence based is ingericht. Ook de eerste lijn kan vaak al goed hevig menstrueel bloedverlies behandelen. Maar daarvoor hebben huisartsen wel genoeg kennis nodig over de aandoeningen en wat eraan te doen is. De werkgroep onder leiding van Hehenkamp heeft daarom nog een klus te klaren: het herschrijven van deze richtlijn voor de eerstelijnszorgverleners. De bijeenkomst op 4 juni is in ‘De Rietwijker’ in de polikliniek van 18.00 tot 20.00 uur.

Foto Mark van den Brink

‘Ik wil mijn vakgebied verder brengen’

Vijf x V volgens René Leemans Verwanten Mijn vrouw en ik hebben een zoon van vijf Vakantie Vroeger maakten we verre reizen, tegenwoordig blijven we dichter bij huis. We gaan veel naar Spanje Vrije tijd Tijd voor thuis en ik speel graag tennis en golf Voetbalfan Ik ben voor Feyenoord en sta zaterdagochtend langs de lijn. Dan speelt mijn zoon, met zijn allen op een kluitje achter de bal aan Vaccinatie Als veel meer Nederlandse meisjes zich zou laten vaccineren zouden we het HPV-virus kunnen uitbannen. Dat is niet het geval. Dan moeten we ons afvragen: waarom zouden we geen jongens vaccineren?

‘Anderzijds is onderzoek nodig om te ontrafelen waarom het amyloid ziekmakend is, bij sommigen een erfelijke basis heeft om te stapelen, het eiwit klontert en juist op jonge leeftijd de hersenen beschadigt. Beide manieren van wetenschappelijke aanpak vinden in het onderzoeksprogramma van het Deltaplan een plek.’ Philip Scheltens, hoogleraar neurologie, samen met Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde, op de opiniepagina van De Volkskrant, 27 april ‘Daar moeten we goed naar gaan kijken, want de voedselketen is een van de meest kwetsbare onderdelen van onze maatschappij. Iedereen eet; je wil niet dat vervelende bacteriën zich via het voedsel gaan verspreiden.’ Jan Kluytmans, hoogleraar microbiologie, over de verontrustende boodschap dat er een verband is ontdekt tussen frequent vlees eten en het oplopen van mrsa. De Gelderlander, 2 mei ‘Wij willen graag dat leerlingen zich gaan interesseren om onderzoek te doen. We zijn hier vandaag met een groep wetenschappers op verschillende terreinen en willen hersenwetenschap op scholen brengen, leerlingen enthousiasmeren voor de wetenschap.’ Hanneke Hulst, neurowetenschapper, over een bezoek aan leerlingen van 4 en 5 vwo. rtvnoordkop.nl, 3 mei ‘Als iemand langdurig pijnstillers gebruikt en geen pijn meer heeft, is men daar blij mee natuurlijk. Maar op een gegeven moment komt er twijfel: is het nog nodig om die pijnstillers te gebruiken? Ik zeg dan altijd: u moet geregeld de deur op een kier zetten. Daar bedoel ik mee dat men af en toe moet kijken of men van de pijn af is omdat de pijn is gestopt of doordat men pijnstillers gebruikt’ Wouter Zuurmond, anesthesioloog, in Leef!, nr. 76, mei-juni-juli ‘Je moet een patiënt met kanker blijven zien als een mens met alles wat daarbij hoort; een hart, longen en weet ik wat meer. En niet als een kanker waar een patiënt omheen zit.’ Hematoloog Peter Huijgens in Medisch Contact, mei ‘De vorm van het oor is heel complex. Een 3D-print is een goede manier om een mal te ontwikkelen. Mijn onderzoek wordt gefinancierd door het Brandwondencentrum, maar het zou erg helpen als ik een 3D-printer kan aanschaffen. Dat kost tussen de 40.000 en 50.000 euro. Dat geld probeer ik via crowdfunding bij elkaar te krijgen.’ Ernst-Jan Bos, arts in opleiding plastische chirurgie. Nederlands Dagblad, 8 mei ‘Door de leeftijd van de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker te verlagen van 12 naar 9 jaar wordt het probleem eerder aangepakt en krijgt het HPV-virus minder kans zich te ontwikkelen.’ Patholoog Chris Meijer over de vraag op welke leeftijd meisjes het beste kunnen worden gevaccineerd tegen hpv. Radio I journaal, 11 mei Meer lezen wat VUmc-ers in de media te melden hebben? Stuur een mail naar [email protected] en u ontvangt dagelijks het nieuws uit de ochtend- en avondbladen.

Prikbord

Aangeboden: Burberry trenchcoat Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraagen aanbodadvertenties te vinden. Sommige berichten vallen op.

foto paul le clercq

Nog steeds welkom Alzheimeronderzoeker Mieke de Jager zoekt nog steeds enthousiaste musici voor het Westerkamerorkest. “Afgezien van leuke reacties van collega’s heb ik tot nu toe nog geen respons gehad op mijn oproep voor nieuwe violisten. Maar dat kan zeker nog komen, het is afgelopen weken natuurlijk ook vakantie geweest.”

Anna Kock-del Buono is administratief medewerkster bij maag- darm- en leverziekten en een echte modeliefhebster. Ze biedt een Burberry trenchcoat aan op het prikbord. Anna heeft de jas al een aantal keer geprobeerd te verkopen, maar tot nu toe met weinig succes. “Ik heb deze trenchcoat een tijdje terug gekocht in Rotterdam, in de uitverkoop. Ik wilde al heel lang een Burberry hebben en kon hem niet laten liggen. Helaas staat de kleur beige mij toch niet zo goed, daarom wil ik er nu iemand anders blij mee maken. Ik heb hem maar een paar keer gedragen, dus hij is zo goed als nieuw.” De trenchcoat is een jas met een bijzon-

dere geschiedenis. De huidige Burberry trenchcoat stamt namelijk af van een ontwerp dat in 1914 voor de officieren aan de Engelse ‘trenches’ - Engels voor loopgraven - werd ontwikkeld. Volgens Anna is de jas bijna een eeuw later nog steeds een graag gewild item. “Deze jas is heel populair, vooral dit lange model is typisch Burberry. Maar voor dit lange model geldt; je houdt er van of niet. De jas valt namelijk over de knie en sommige vrouwen willen liever een kort jasje.” Maar voor welk type vrouw is deze jas nou geschikt? “Natuurlijk voor de Burberry-liefhebster. Je moet wel van het specifieke ruitpatroon houden.

Maar het is ook gewoon een mooie jas die bijna elke vrouw er goed verzorgd uit laat zien.” Anna laat blijken dat ze het erg jammer vindt dat ze de jas moet verkopen. “Ik ben van Italiaanse afkomst, mode is mij dan ook met de paplepel ingegoten. Mijn dochters en zoons zijn, net als ik, ook veel met mode bezig. Maar helaas staat een donkerdere kleur mij beter.” De jas van Anna heeft maat 42 en is te koop voor 150 euro. Voor wie helemaal modeverantwoord de zomer in wil, heeft Anna eventueel ook nog een bijpassende sjaal te koop, met het bekende ruitje. n EdW

Tweet #VUmc

Op het social medium Twitter wordt veel gezegd over VUmc. Door patiënten, bezoekers, studenten, medewerkers en vele anderen. Een greep uit de leukste (geanonimiseerde) reacties van afgelopen weken: Niks dan lof voor VUmc trouwens. Wat een lieve mensen allemaal. Op poli’s en Eerste Hulp Patiënt, 29 april om 15.02 Vanaf gisteren een feit, mijn lieve vriendin is goedgekeurd als mijn #nierdonor! @VUmcAmsterdam #happy Patiënt, 2 mei om 7.03 uur

100 kilometer roeien voor ‘Setting Sail’ Op 29 mei wordt de oc&c Ringvaart Regatta geroeid, een wedstrijd van precies 100 kilometer die begint in Leiden en eindigt in Delft. Zes roeiers gaan tijdens deze langste marathonroeiwedstrijd ter wereld geld inzamelen om Setting Sail for cancer research, voor onderzoek naar Therapie op maat, te steunen. Het team bestaat onder meer uit Hessel Tacoma, marathonroeier van het jaar 2012 en oud topzeilers Arnoud Hummel en Cees van Bladel. Zij zijn geïnspireerd door de zeilreis van Luc Overtoom, die volgend jaar de wereld rond gaat varen om aandacht te vragen voor het onderzoek van VUmc Cancer Center Amsterdam. Ze doen dat in een Volans, een kleine, snelle roeiboot, die dit jaar voor het eerst in een aparte klasse meedoet. Meer informatie over deze actie is te vinden op settingsail.

Lorenzo

Gelukt! Het VUmc nog een jaar helpen bij het optimaliseren van de brandveiligheid. Medewerker, 2 mei om 8.11 uur Trots op mijn promovendus Jaap Dronkers! Promotie 14 mei http://t.co/9Mbu5IJsFo @TNO_nieuws @ VUmcAmsterdam @Gelrezkh Hoogleraar, 3 mei om 19.14 Afdeling SEH van #VUmc: bedankt voor de goede zorgen die vanmorgen aan mijn man besteed zijn. Partner van patiënt, 5 mei om 13.50 uur Together, Dutch university hospitals make good #research projects great. Happy to be collaborating with @xta Onderzoeker, 6 mei om 22.06 uur

In cijfers Elk jaar publiceert VUmc de kerncijfers over het afgelopen jaar. BIZA heeft echter veel meer en spannender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.

855.979

Als een patiëntendossier al vier jaar niet meer actief is gebruikt, wordt deze gedigitaliseerd. Sinds 2004 zijn er 855.979 dossiers integraal gescand en daar komen er jaarlijks 120.000 bij.

8

Tracer 1 0 – 1 6 m e i 201 3 – O rg an isat ie – O n d e r zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

medewerkersblad van

donderdag 16 mei 2013 nummer 10

Samenwerkingsovereenkomst VUmc

Ruim vijfhonderd lopers aan de start van GGZ inGeestloop

De raden van bestuur van ggz inGeest en VUmc hebben op 7 mei jongstleden een voorgenomen besluit genomen tot vaststelling van de samenwerkingsovereenkomst tussen de stichting ggz inGeest en VUmc. De samenwerkingsovereenkomst komt voort uit het eerder genomen besluit om niet juridisch te fuseren met VUmc, maar wel de samenwerking tussen beide organisaties -  met name op de kerntaken cliëntenzorg, onderzoek en opleiding - te continueren en verder uit te bouwen.

Foto Jean Pierre Jans

Poliklinieken Hogguerstraat ook naar Westflank

Ondanks de meivakantie kwamen ruim vijfhonderd lopers af op de tiende editie van de GGZ inGeestloop. Burgemeester Nederveen van Bloemendaal - waar Bennebroek deel van uitmaakt - moedigde de lopers al klappend aan en overhandigde de prijzen aan zowel de kinderen als de volwassenen. Het was een

gezellige en zeer geslaagde loop. Bij de kinderloop ging de eerste prijs naar de achtjarige tweeling Suus en Rens Altorf. De vijf kilometer werd bij de dames gewonnen door Jeske Hoogeboom in 20.56 minuten. Tweede werd Irma Altorf (de moeder van de winnende tweeling) en derde Nienke van der Zee. Merwin Dollison won bij

de heren de vijf kilometer in een tijd van 16.28 minuten. Johan Neve werd tweede, Ronald Seijsener derde. In 33.59 minuten ging de eerste prijs op de tien kilometer bij de heren naar Jeffrey Vork. Gevolgd door Nico Altorf (de vader van de winnende tweeling) en Alfred Roelen. Esther van Heerde liep als snelste dame de

tien kilometer in maar liefst 38.39 minuten. Evelien Zandvliet werd tweede en Manous Groot derde. Bij de Schoonderbeek businessloop ging de winst naar het team van de Gebroeders Griekspoor bv. De tweede plaats was voor het team van het Kennemer Gasthuis en derde werden de lopers van Veenman en Vink.n JvB

Nieuw functiehuis

GGZ inGeest wordt flexibele organisatie Een functiehuis met 305 functienamen en –beschrijvingen; dat is de situatie bij GGZ inGeest. Het bleek een obstakel bij de reorganisaties die achter ons liggen. Modernisering is geboden om als organisatie te kunnen voldoen aan de eisen die deze tijd aan ons stelt. Directeuren algemene zaken Jan-Willem Pijpers en Afke Middelkoop maken deel uit van de stuurgroep Nieuw functiehuis. Pijpers als voorzitter, Middelkoop als lid. n Ellen Kleverlaan Een tijd als deze vraagt om een flexibele organisatie, legt Middelkoop uit. “We leven in een wereld die continu verandert. Wil je als organisatie duurzaam zijn, dan moet je bestand zijn tegen veranderingen. Met ons functiehuis is het heel lastig gebleken om flexibel op veranderingen in te springen. Onze functiebeschrijvingen zijn heel specifiek en groot in aantal.” Bij de reorganisaties van de afgelopen jaren, was het daarom ondanks de geringe verschillen tussen functies, weleens moeilijk om medewerkers te herplaatsen op een andere functie dan

de functie die zij hadden. Eigenlijk is ons functiehuis een weerslag van hoe we jaren geleden werkten, vult Pijpers aan. “Ooit voldeed het om aan de vragen van de maatschappij te voldoen, maar de vragen van vandaag zijn heel andere. Daar hebben we met dit functiehuis geen antwoord op. Laat staan op de vragen van morgen.”

Conditionering Er moet een duidelijke relatie komen tussen onze organisatiedoelen en de bijdragen van de medewerker daaraan, zegt Pijpers. “We gaan beschrijven welke verwachtingen wij van medewerkers in hun functies hebben.” Het is belangrijk dat we afstappen van onze conditionering om te denken in beroepen en opleidingen, zegt Middelkoop. “Er komen functiebeschrijvingen met taken en verantwoordelijkheden en de competenties die daarvoor nodig zijn en waarbij meerdere opleidingen kunnen passen. Medewerkers die met jongeren werken en medewerkers die met ouderen werken, kunnen bijvoorbeeld in dezelfde functiegroep komen te vallen. De opleiding is een andere, maar de competenties, taken en verantwoordelijkheden kunnen hetzelfde zijn voor die functiegroep.” Verpleegkundigen en begeleiders eerst De stuurgroep Nieuw functiehuis

heeft eerst een projectplan opgesteld en een projectleider aangetrokken: Frank Schuurmans. Nu gaan zij aan de slag met nieuwe functieprofielen voor verpleegkundigen en begeleiders, veruit de grootste groep medewerkers. Daarna komen de andere functieprofielen aan bod. In het eerste kwartaal van 2014 moeten

alle functies opnieuw zijn beschreven; het totale aantal is dan met ongeveer vijftig procent geslonken. De komende tijd zal de stuurgroep regelmatig communiceren over de veranderingen die eraan komen. In de zomer van 2014 heeft iedere medewerker zijn nieuwe functienaam en –beschrijving.

Het functiehuis in het kort: 1 Iedere medewerker vervult een waardevolle taak in onze organisatie. Functie, taken en resultaten staan in je functiebeschrijving. 2 De functiebeschrijving zegt WAT er verwacht wordt, maar zegt niets over HOE je je werk doet. Dat blijft een zaak van jezelf en je leidinggevende, bijvoorbeeld in het jaargesprek. 3 Het functiehuis is de totale set functiebeschrijvingen en functiewaarderingen. Deze set moet kloppen met de realiteit. 4 Teksten van alle functies komen op intranet. Je kunt straks op elk moment zien wat de taken en resultaten zijn per functie. Van jezelf, maar ook van je collega’s en van de functie die je misschien ambieert. 5 Met functiewaardering wordt ook de salarisschaal van je functie vastgesteld. Elke medewerker krijgt zijn functiebeschrijving en de waardering daarvan. Voor velen verandert er niets, voor sommigen zal dit betekenen dat er een nieuwe officiële functienaam komt. Je salaris inclusief uitloop tot het maximum van de schaal, wordt in elk geval niet lager dan nu. 6 Door het functiehuis verdwijnen geen banen. Functiewaardering kan wel onrust geven. Daarom volgt er inspraak en voorlichting. Daarmee hopen we bezwaren tegen de nieuwe beschrijvingen te voorkomen. 7 Het project Nieuw functiehuis is nu gestart en duurt ongeveer een jaar. Het wordt uitgevoerd door de gezamenlijke directeuren, in opdracht van de raad van bestuur. Een stuurgroep stuurt binnen het project leidinggevenden en personeelsadviseurs aan. De stuurgroep overlegt regelmatig met de ondernemingsraad.

De polikliniek angst & dwang en de polikliniek depressie van locatie Hogguerstraat verhuizen ook naar de Westflank. Net als de poliklinieken die nu gehuisvest zijn op de A.J. Ernststraat. Het streven is hiermee de academische werkplaatsen, de verbinding met VUmc en met het programma soma en psyche te versterken. Vanuit de Westflank wordt, in samenwerking met andere circuits, ook gewerkt op een locatie in Amsterdam-West. Komende tijd wordt onderzocht welk type activiteiten en behandelingen op deze buitenlocatie gaan plaatsvinden.

Als thuis wonen niet meer gaat Zeventig procent van de mensen met dementie woont thuis, maar wat als dat niet meer gaat? Als thuis wonen niet meer gaat gaat over wonen in een andere setting dan thuis. Welke woonvormen zijn er, hoe kom je hiervoor in aanmerking en hoe gaat dit dan in zijn werk? Jacqueline Verbon, cliëntconsulent zorgbemiddeling van Cordaan vertelt hierover tijdens het Alzheimer Café op 21 mei aanstaande. Het Alzheimer Café Amsterdam Nieuw-West is een informele ontmoetingsplek waar zowel mensen met als zonder dementie elkaar ontmoeten, informatie uitwisselen en steun vinden. Het café vindt plaats in dienstencentrum De Osdorperhof aan de Pieter Calandlaan 86 in Amsterdam. De avond start om 19.30 uur (zaal open 19.00 uur) en de toegang is gratis. Meer informatie: www.alzheimer-nederland.nl. n AB

Jaarverslag familievertrouwenspersoon Welke vragen en klachten legden familieleden en naastbetrokkenen in 2012 bij de familievertrouwenspersoon (fvp) neer? Wat heeft de fvp kunnen betekenen voor familie, hulpverleners en cliënten? Is het de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen (lsfvp) gelukt structurele subsidie te krijgen? In het jaarverslag 2012 van de familievertrouwenspersoon van ggz inGeest lees je – onder andere – het antwoord op deze vragen. Er wordt ingegaan op hetgeen zowel binnen de organisatie als op landelijk gebied is gebeurd. Je vindt het jaarverslag op de themapagina Familiebeleid op intranet. n AB

“Het proefschrift is net klaar. Maar graag licht ik alvast een tipje van de sluier op”, vertelt psychiater bij de polikliniek van ouderenpsychiatrie Caroline Sonnenberg. Zij deed onderzoek naar depressie bij ouderen. “En dan vooral de verdeling tussen de seksen. We weten dat volwassen vrouwen twee keer zoveel kans hebben op een depressie als mannen. Vaak wordt als oorzaak gewezen naar hormonen.”

Opmerkelijk onderzoek: depressie bij ouderen

“In het kader van lasa, het langlopende onderzoek onder Nederlandse ouderen van VU, VUmc en ggz inGeest, heb ik gegevens bekeken van mensen tussen 55 en 85 jaar met een depressie. En wat blijkt: ook in hier zie je dezelfde verdeling. Vrouwen hebben twee keer zoveel kans op een depressie als mannen. Wanneer het verschil alleen aan hormonen zou liggen, verwacht je dat het verschil kleiner wordt. Dat is dus niet het geval. Daarom heb ik gekeken naar risicofactoren die de kans op depressie vergroten. Belangrijke factoren zijn het hebben van een lichamelijk beperkende ziekte, verlies van levenspartner en de steun uit de omgeving.” “Met name bij lichamelijke ziekten scoren vrouwen hoog, denk bijvoorbeeld aan artrose. Ook verliezen vrouwen relatief vaker hun levenspartner aangezien mannen gemiddeld eerder sterven en vaak ouder zijn dan hun vrouw. Ook dat verklaart een deel van het verschijnsel. Overigens krijgen mannen vaker een depressie na verlies van hun partner.

Foto Mark van den Brink

n Gert de Jager

Maar aangezien de groep die dit overkomt in omvang zoveel kleiner is, zie je dit niet terug in de absolute cijfers.”

Medicatie “Ook heb ik gekeken naar het gebruik van medicatie. Daar zie je een forse toename van het gebruik van anti-

depressiva in de afgelopen twintig jaar. Gebruikte bij de start van lasa in 1992 slechts vijftien procent van de ouderen met ernstige depressie een antidepressivum, waarvan slechts een kwart in een effectieve dosis, nu is het gebruik gestegen naar dertig procent en vrijwel allen gebruiken

een effectieve dosis. Hier zie je duidelijk de enorme ontwikkeling die zich in deze medicatie heeft voorgedaan.” “Zorgwekkend vond ik het gebruik van benzodiazepines door depressieve ouderen. Deze middelen werken niet tegen een depressie,

bij langdurig gebruik werken ze eerder negatief. Toch is het gebruik vergeleken met 1992 hetzelfde gebleven, namelijk dertig tot veertig procent onder ouderen met een ernstige depressie. Het gaat hier bovendien om mensen die deze medicijnen langdurig slikken.”

GGZ inGeest werkt met UWV aan re-integratie In april 2012 hebben UWV en GGZ Nederland een landelijk convenant getekend om samen te werken aan behoud van werk en re-integratie van cliënten. Bij GGZ inGeest overleggen al twee teams regelmatig met het UWV over de ondersteuning van cliënten. “We hebben een gezamenlijk belang”, stelt Marion Ammeraal, stafmedewerker bij Actenz. n Jeroen Kleijne

“Het convenant streeft naar een hogere arbeidsparticipatie van mensen met psychische problemen. We willen mensen zo adequaat mogelijk behandelen, met behoud van werk en re-integratie. Werk is voor veel cliënten belangrijk. Als je werkt, maak je deel uit van de maatschappij, verdien je je eigen geld en vergroot je je gevoel voor eigenwaarde. Werk kan zelfs bijdragen aan het herstel. Daarom is het nodig dat de ggz en uwv op een goede manier samenwerken. Dat ze elkaar kennen en samen cliënten zo goed mogelijk ondersteunen”, zegt Marion Ammeraal.

Korte lijnen Bij ggz inGeest werken inmiddels al twee teams nauw samen met het uwv: in Amsterdam het f-act jongvolwassenen en het f-act in Haarlem. “De trajectbegeleider zit regelmatig om de tafel met iemand van het uwv om te zien wat er nodig is om de cliënt zonder onnodige barrières aan het werk te krijgen of te houden. Daarnaast hebben de trajectbegeleiders van Actenz altijd korte lijnen met de arbeidsdeskundigen en de verzekeringsartsen van het uwv. Ik ken de cijfers niet uit mijn hoofd, maar de samenwerking met het uwv

heeft zeker een positief effect op de arbeidsparticipatie van cliënten.” Toch vindt de stafmedewerker van Actenz dat ggz inGeest nog wel stappen vooruit kan zetten. “Binnen de hele organisatie moeten we ons realiseren dat behandelaren en medewerkers van het uwv elkaar nodig hebben om cliënten op een goede manier te ondersteunen. Het is goed dat we informatie uitwisselen over elkaars werkwijze. Het uwv is er niet om iemands uitkering af te pakken, maar om mee samen te werken. Ons gezamenlijk belang is dat we mensen aan het werk

helpen of aan het werk houden.”   Meer informatie Andere teams bij ggz inGeest die meer willen samenwerken met het uwv of kennis willen uitwisselen, kunnen via Actenz contactgegevens krijgen. Actenz heeft samen met anderen binnen ggz inGeest en het uwv een toolkit ontwikkeld met adviezen voor mogelijke samenwerkingsvormen tussen ggz en uwv rondom cliënten met een Wajonguitkering. Neem voor meer informatie contact op met Marion Ammeraal, E [email protected].

GGZ inGeest 2.0

Een digitale time-out bij partnergeweld 5e jaargang, nummer 10 16 mei 2013 inDrukken is het tweewekelijkse medewerkersblad van GGZ inGeest. Oplage: 4.750. inDrukken wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie. Eindredactie Annemarie Burgers Redactie Dienst communicatie Aan dit nummer werkten mee Joke van Ballegooijen, Mark van den Brink, Marlin Burkunk, Gert de Jager, Jean Pierre Jans, Jeroen Kleijne, Ellen Kleverlaan Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Drukwerk DeltaHage, Den Haag Redactieadres GGZ inGeest, dienst communicatie t.a.v. inDrukken Postbus 74077, 1070 BB Amsterdam T (088) 788 5020 E [email protected]

inD r uk ken – 16 mei 2 0 1 3

In deze rubriek vind je nieuwe apps, websites en andere IT-toepassingen in de wereld van de geestelijke gezondheidszorg. Helder uitgelegd, zonder jargon. Suggesties voor deze rubriek kun je mailen naar [email protected] of via Yammer @inDrukken.

n Marlin Burkunk

Bij huiselijk geweld is het lastig om emoties die tot escalaties leiden te herkennen en te hanteren. Daarom ontwikkelde de Lumensgroep voor het Steunpunt Huiselijk Geweld Eindhoven-De-Kempen de Time Out!-app. Koppels die zelf aangegeven hun relatie op dit gebied te willen verbeteren, installeren de app

op hun smartphone. Gebaseerd op de ‘time out’-methode ondersteunt de app bij het afstand nemen van een conflict. Bij ruzie start een van de partners een time-out. Er verschijnen rustgevende taken in beeld (“ga even de hond uitlaten”), die vooraf zijn ingesteld. De app controleert via gps of de ruziemakers bij elkaar

wegblijven. Als een van de partners na de time-out nog niet gekalmeerd is, of de instructies niet opvolgt, belt de Time Out!-app een vooraf afgesproken contactpersoon. Hierbij kan stoom worden afgeblazen. Ga naar: www.time-outapp.nl

2

9