Niet gekozen voor het snelle geld

Weekblad van de Universiteit Twente

www.utnieuws.utwente.nl nummer 34 - Donderdag 19 november 2009

2

UT N I E U W S 9

Na mijn studie ga ik het rad weer in

14

Niet gekozen voor het snelle geld

Jacht op zege in Batavierenrace

UReka wil vakevaluaties openbaar Studentenfractie UReka wil dat vakevaluaties in de toekomst openbaar worden en dat docenten met een slecht evaluatierapport worden gestimuleerd de pijnpunten te onderzoeken. Nu vult elke student aan het eind van de collegereeks een vragenformulier in, maar daarna blijft het vaak stil. In een nota gericht aan de universiteitsraad schrijft UReka dat dat moet veranderen.

STAGE. Studenten industrieel ontwerpen bouwden in een mum van tijd een heuse automobiel. Ze deden dat als stageopdracht bij de nieuwe autofabrikant Avions Voisin, gevestigd in een loods op de voormalige vliegbasis Twenthe. Verhaal op pagina 8.

Vacaturestop, krimp, maar geen ontslagen Vooralsnog geen reorganisaties of gedwongen ontslagen, wel een gedeeltelijke vacaturestop voor het niet-wetenschappelijk personeel in de diensten en faculteiten. Met die maatregelen bestrijdt het college van bestuur het algehele tekort van 11 miljoen euro over 2009. Voor 2010 geldt dat alle onderdelen van de UT financieel zullen moeten inkrimpen. Dit in afwachting van het advies van de commissie-Berger. Dat deelde de financiële man in het CvB Kees van Ast gisteren mee in de universiteitsraad. De raad toonde zich ongerust over de financiële situatie van de universiteit en vroeg zich af wat het college daaraan gaat doen. Van Ast zei zich te kunnen voorstellen dat het beeld ontstaat dat het CvB weinig doet om de financiële malaise het hoofd te bieden. Dat is geenszins het geval, betoogde hij. Reorganisaties zijn in dit verband een gemakkelijke weg, aldus Van Ast, maar niet een wenselijke. Zeker niet omdat

6

International

PAGE

de UT net een grote reorganisatie achter de rug heeft. Gedwongen ontslagen gaan er niet vallen, verzekerde hij. Ook zal er geen sprake zijn van een algehele vacaturestop. Maar er komt wel een gedeeltelijke stop op functies in het niet-wetenschappelijk personeel. ‘Dat betekent dat bij de onderdelen waar deze categorie de afgelopen jaren flink gegroeid is, de deur even dicht blijft.’ De sector waar Van Ast onder meer op doelde betreft het legertje communicatiemedewerkers binnen de UT dat universiteitsbreed is gegroeid van veertig voltijdse plekken naar bijna zestig fte. De universiteitsraad steunt het college in zijn streven om niet te reorganiseren. Overigens ging het gisteren nog niet om de definitieve bezuinigingsmaatregelen die voortvloeien uit het rapport van de interne

commissie-Berger. Dat advies ligt nu bij het college, dat zich nog niet heeft uitgesproken over de aanbevelingen. Van Ast verwacht dat het rapport begin december wordt vrijgegeven. Medio december spreekt het UMT er zich over uit. Van Ast benadrukte dat de gesprekken rond de begroting van 2010 (de zogenaamde najaarsoverleggen) momenteel hoog oplopen. Het college zegt alle leidinggevenden de illusie te hebben ontnomen dat het tekort aan het eind van het jaar nog wel mee zal vallen, zoals de ervaring uit eerdere jaren leerde. ‘Iedereen moet inkrimpen. Er kan niet meer gegokt of S I M U L AT I E M O D E L . UT-student Thomas van de Kracht ontwikkelde als stageopdracht een simulatiemodel voor een zogenaamde drivetru vaccinatie kliniek, in het Amerikaanse Louisville. Het model bleek zo succesvol dat de uiteindelijke vaccinatie volop in het nieuws was, niet alleen op lokale Amerikaanse televisiezenders (foto), maar ook in Nederland. Dinsdagavond besteedde Hart van Nederland aandacht aan de vinding van de UTstudent. Verhaal op pagina 7.

gerekend worden dat het mee zal vallen’, aldus Van Ast. De U-raad boog zich woensdag tevens over de nota Sturing Onderzoek. Het is vrijwel zeker dat de raad daar binnenkort mee instemt. De nota gaat uit van de strategische verdeling van het onderzoeksgeld over de instituten. Die wordt niet meer per jaar bekeken, maar is nu vastgelegd voor de komende vijf jaar. U-raad, vervolg op pagina 3

Voor veel studenten stopt een vakevaluatie zodra de enquête is ingevuld. De resultaten zien zij niet terug en daarom vragen veel studenten zich volgens UReka af of er wel iets met hun input gebeurt. De fractie pleit ervoor dat evaluatierapporten centraal worden gepubliceerd. ‘Stelselmatig slecht presterende vakken zullen sneller opvallen, waardoor docenten eerder geneigd zijn ook daadwerkelijk de verbeterpunten ter harte te nemen’, aldus de UReka-nota die openbaar gemaakt is op de website van de partij. UReka hoopt dat van deze openheid een kwaliteitsimpuls voor het onderwijs uitgaat. Ze schrijft dat als een vak slecht beoordeeld wordt, een docent verantwoording dient af te leggen. Zo worden docenten gestimuleerd pijnpunten te onderzoeken en verbeteringen aan te brengen. UReka vreest dat dit er bij een vrijblijvende evaluatie bij inschiet. De partij kan zich voorstellen dat niet alle docenten staan te springen om deze openheid rond vakevaluaties. Ze zullen bang zijn publiekelijk afgerekend te worden. ‘Maar’, benadrukt vice-fractievoorzitter Stas Verbekt, ‘je doet dit niet om de docent af te branden, maar om het vak te verbeteren. De kwaliteit van het onderwijs staat voorop.’

Premie studentenverzekering omhoog Studenten betalen volgend jaar 3,35 euro per maand meer voor hun collectieve basisverzekering bij Zilveren Kruis Achmea. Dat is een stijging van vier procent. De maandpremie bedraagt dan 86,85 euro. Dat hebben studentenorganisaties LSVb en ISO laten weten. Ze zetten het contract met de zorgverzekeraar voort, waardoor studenten opnieuw collectiviteitskorting krijgen: tien procent op hun basisverzekering en vijftien op de aanvullende pakketten. Aanvullende pakketten kosten 5,70 tot 23,84 euro in de maand, afhankelijk van de wensen. Ook tandartsverzekeringen lopen op van 9,35 tot 31,75 euro per maand. Maar wie jonger is dan 22 jaar, krijgt een aanzienlijk deel al in de basisverzekering vergoed en betaalt veel minder voor aanvullende tandartsverzekeringen. Wie niet ziek verwacht te worden, kan voor een hoger eigen risico kiezen dan het wettelijke minimum van 165 euro. De details staan op www.zilverenkruis.nl/studenten. Het is niet de enige studentenverzekering. Andere verzekeraars hebben soms ook een aanbod voor studenten. Wie de verzekeringen nader wil vergelijken, surft naar www.kiesbeter.nl/zorgverzekeringen. HOP, Bas Belleman

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 19 november 2009

ut Nieuws Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.000 exemplaren.

wiskundestudent ellen dibbits is gek van rhönradturnen

‘Als het rad er vandoor gaat heb je een probleem’ Rechtuit, spiralen en sprongen. Het zijn termen die horen bij rhönradturnen. Dat is turnen met een rhönrad, een toestel dat bestaat uit twee enorme hoepels die met elkaar verbonden zijn door zes spreidstangen. Terwijl het rad rolt, doet de turnster haar oefeningen. Er binnenin of erop. Of ze springt er vanaf. Wiskundestudent Ellen Dibbits begon op haar negende jaar met deze sport. Afgelopen dinsdag gaf ze in het kader van het veertigjarige bestaan van Abacus een demonstratie. sandra pool

Hoe rol je als klein meisje zowel letterlijk als figuurlijk het rhönrad in? Het televisieprogramma ‘Geef nooit op’ en een turndemonstratie brachten de jonge Ellen op het idee. Ze herinnert: ‘Ik zag hoe behendig en mooi de turnsters in het rad hun kunstjes vertoonden. Ik was verkocht.’ Turnen, dat deed ze al. Nu het rad nog. ‘Ik wilde heel graag deze tak van sport eens proberen.’ Haar moeder dacht dat ze na een paar keer vallen wel zou genezen van het rhönrad. Niets was minder waar. ‘Uiteraard viel ik er wel eens af. Ook wel hard, maar niet zo hard dat ik niet meer wilde.’ De wiskundestudent was onder de indruk van het enorme toestel. ‘Het wordt in Duitsland gemaakt. Daar

Studievereniging Abacus. Foto: Arjan Reef

komt het rad oorspronkelijk ook vandaan. Een smid heeft het ooit in elkaar gezet als speelgoed voor zijn kleinkinderen, denk ik. Weet je dat onze oosterburen nog steeds uitblinken in deze sport? De Nederlanders volgen langzaam maar zeker. Ook de Japanners en Zwitsers kunnen er goed mee uit de voeten. De Nederlandse vereniging, dat zijn er zo’n twintig in totaal, bestellen hun raderen nog steeds bij Duitse leveranciers. Het is best een kunst om zo’n ding te maken. Eén bobbel en je ergert je kapot. Daarom is het een echte binnensport.’ ‘Ja, we dragen van die turnpakjes’, zegt ze. ‘Gelukkig met lange mouwen en een broekje voor de liefhebbers. Als je oefent en veel aan

zo’n stang moet hangen, is een blote huid echt niet fijn.’ Ellen vertelt dat er jaarlijks zo’n zes nationale wedstrijden zijn. ‘Er bestaan drie disciplines. Bij ‘rechtuit’ rolt je rad twee rollen vooruit en twee achteruit. Meestal bestaat een uitvoering uit acht rollen. Intussen doe je al rollend je oefeningen.’ Heel wat anders dan het onderdeel sprong, legt ze uit. ‘Dan geef je het wiel een duw, je rent er achteraan en springt erop. En bij het onderdeel spiralen beweeg je op één hoepel. Je gezicht komt dan erg dicht bij de grond. Dat ziet er erg spectaculair uit. Denk aan een muntje dat je laat spiralen op een tafel. Zo gaat het rad ook.’ Je moet vooral veel oefenen om een goede rhönrad-

turnster te worden, vertelt Dibbits. ‘Je hoeft nog niet eens zo heel lenig te zijn. Kracht is ook belangrijk net als radbeheersing, want als je de macht over het rad verliest en hij gaat er vandoor, heb je echt een probleem.’ De diameter van het ronde gevaarte wisselt. Ze worden op maat gemaakt. En dat is problematisch nu Ellen in Enschede woont voor haar studie. ‘Ik kan helaas niet trainen. Er zijn wel verenigingen, maar ze hebben geen passende hoepel. Of er is geen trainer, ook een veel voorkomend probleem.’ Om toch met de sport bezig te blijven, is Ellen gaan jureren. ‘Daarvoor heb ik een cursus gevolgd. Ik mag nu bij alle nationale en internationale wedstrijden

Wie: Studie: Op weg naar:

jureren. Als ik er eenmaal ben, wil ik heel graag zelf de vloer op en aan de slag. Maar ja, dat zit er nu niet in. Na mijn studie ga ik echt weer terug het rad in!’ Zelf turnde ze op het een na hoogste niveau. ‘Als ik nu zou instromen zit ik op niveau vier, denk ik. Het laagste is niveau tien. Mijn sterke punt is het onderdeel rechtuit. Spiralen en springen vind ik moeilijker.’ Afgelopen dinsdag showde ze haar kunstjen voor haar studiegenootjes. Studievereniging Abacus bestond veertig jaar. Ellen gaf een demonstratie. ‘Ik ben blij dat ik het eens kon laten zien. Iedereen vraagt altijd wat het nou precies is. Nu konden ze mooi kijken en het zelf ook nog eens proberen.’

Redactie-adres: Vrijhof kamers 315, 316, 317, 328, 319. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie: [email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030) [email protected] Latifa van Heerde (2028) [email protected] Paul de Kuyper (4084) [email protected] Maaike Platvoet (3815) [email protected] Sandra Pool (tel. 2936) [email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029) [email protected] Vaste medewerkers: Cariene van Aart, Nynke Dirven, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Joris van Hoof, Hans van de Kolk, Willem Pieterson, Suzanne van der Horst, Bauke Vermaas, Amy Williams. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Christina Höfer Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail: [email protected]. Advertentietarieven op aan­vraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail: [email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 40 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener SpeciaalMedia Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Reinder Hilarius, tel. 053-4892029. E-mail: [email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.

Rob van Dijk (27) master communicatiewetenschap bibliotheek

‘Het zit er bijna op. Nog een week of drie en dan ben ik afgestudeerd. Eindelijk ja, het heeft al met al wel even geduurd. De eerste twee jaar heb ik eigenlijk niet zoveel aan mijn studie gedaan. Dat kwam omdat ik niet zo goed wist wat ik wilde. In eerste instantie was dat diergeneeskunde, maar daar ben ik twee keer voor uitgeloot. Op gegeven moment beviel de UT toch wel erg goed en ging ik mijn studie ook leuk vinden. Nu studeer ik af richting citymarketing en doe ik een onderzoek naar het online aanbod voor toeristen in 39 grotere Nederlandse steden. Leuk afstudeeronderzoek, maar wel veel werk. Eerst heb ik websites vergeleken en later enkele interviews met gemeenten gehouden. Na mijn afstuderen kan ik gelukkig direct aan de slag, bij Albers & De Vries Communicatie, als communicatieadviseur. Daar heb ik ook mijn afstudeeronderzoek verricht, dus ik ben er geen onbekende. Wel een fijn vooruitzicht ja, dat ik een baan heb. Op dit moment is het in ons vakgebied niet gemakkelijk. Ik hoor verhalen van studiegenoten die al erg lang aan het solliciteren zijn. Of ik nog iets ga missen van het studentenleven? Het stappen op de dinsdag en donderdag zal wel minder worden, maar ach, daar komt een mooi salaris voor terug.’

Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 19 november 2009

fom-subsidie voor hans kanger

Manipuleren van cellen met behulp van magneten Hans Kanger, onderzoeker bij de vakgroep Biofyscial Engineering, kreeg onlangs een FOM-subsidie van 300.000 euro toegewezen voor zijn onderzoek naar het manipuleren van cellen door middel van magneten. De eerste proeven zijn veelbelovend. ‘Het is fascinerend, op deze manier valt veel te leren over de biologie.’

Meerjarenbedrag voor instituten (vervolg van pagina 1) Dit omdat de cyclus van veel onderzoek eerder zestig dan twaalf maanden beslaat. Instituten kunnen tot 2014 elk jaar op een vast percentage rekenen van het onderzoeksbudget. Voor IMPACT is dat ongeveer 20 procent, voor CTIT 24, voor MESA+ 34, voor MIRA en IGS allebei 9 en IBR 5 procent. De universiteitsraad was pas bereid in concept akkoord te gaan nadat het college had beloofd dat de instituutsraden in de toekomst beter geraadpleegd zullen worden bij het opstellen van dergelijk onderzoeksbeleid. Verder is bij de faculteitsraad TNW zorg ontstaan over de anonimiteit van het medewerkertevredenheidsonderzoek, omdat resultaten per vakgroep bekend worden gemaakt. Kees van Ast garandeerde de raad dat geen enkel resultaat naar individuele uitkomsten te herleiden zal zijn. Sowieso wordt over kleinere groepen dan tien personen niet gerapporteerd. ADVERTENTIE

maaike platvoet

Het gaat niet om miljoenen, maar Hans Kanger is ‘ontzettend blij’ met de subsidie van FOM vanuit de zogenaamde Projectruimte voor de uitvoering van natuurkundig onderzoek. De Projectruimte maakt kleinschalige projecten mogelijk voor fundamenteel onderzoek in de fysica met een vernieuwend karakter. ‘Ik kan in elk geval vier jaar vooruit: er kan een aio worden aangesteld’, vertelt Kanger. ‘Zonder dit geld zou het onderzoek vertragen.’ Waar Kanger, die zelf op de UT studeerde en promoveerde, zich in hoofdlijnen mee bezighoudt is om door middel van optische technieken naar de werking van cellen te kijken. ‘Maar we willen een stap verder gaan. Dus niet alleen kijken, maar ook een cel vastpakken. Op die manier manipuleer je de cel.’ In het FOM-project draait het om de manier waarop de cel wordt gemanipuleerd: door middel van magneti-

Hans Kanger. Foto: Gijs van Ouwerkerk

serende bolletjes, oftewel tweezers. Kanger: ‘Op zich is dit niet nieuw, dat doen we al een aantal jaren. Maar nu willen we een techniek ontwikkelen waarbij we individuele moleculen kunnen manipuleren. Dit doen we door magnetische nanodeeltjes aan de moleculen te plakken. Op die manier kunnen we met behulp van een extern magneet veld de moleculen vastpakken en gecontroleerd laten bewegen. Met een vakgroep in Göttingen hebben we hier al wat proeven mee verricht en die zijn veelbelovend. We zijn dus in staat om op afstand, door middel van een magneet, cellen te besturen. Fascinerend, want

zo is er nog veel te leren over de biologie.’ Het is de bedoeling om de techniek uiteindelijk toe te passen op cellen in het immuunsysteem, vertelt de UT-onderzoeker. Daarvoor lopen contacten met de Nijmeegse hoogleraar Carl Figdor, tevens deeltijder aan de UT. ‘Wat hij onderzoekt is of het immuunsysteem in staat is om tumoren te herkennen. Vervolgens willen we het immuunsysteem de kankercel leren te vernietigen, maar als je dat wil doen moet je ook weten hoe de moleculen in cellen werken.’ Kanger denkt dat als zijn project slaagt, er een nieuwe tool ontwikkeld

is om onderzoek te doen naar meerdere toepassingen. ‘Dan wordt het ook interessant om subsidie aan te vragen bij de NWO’, zegt hij enthousiast. ‘En kan de onderzoekslijn nog verder uitgebouwd worden. Als de magnetische tweezer werkt op een cel, dan kan het ook in de cel. Op die manier komen we steeds kleine stapjes verder met deze techniek.’

VLIEGVELD. Het Institute for Behavioral Research (IBR) van de faculteit GW organiseert aanstaande maandag een debat over de plannen rondom de gebiedsontwikkeling van het vliegveld. Enkele UT-experts, zoals vliegtuigdeskundige Hans Heerkens en econoom Tsjalle van der Burg, geven hun visie op de plannen voor de herinrichting van de voormalige vliegbasis Twenthe. De bijeenkomst vindt plaats in het Amphitheater van de Vrijhof en duurt van 15.00 tot 17.00 uur.

communicatiebureau filmt alumni

‘Gezegend met mooie opdrachten’ Video, design en advies prijkt op het visitekaartje van Han ter Keurs (24). Het verwoordt kort maar krachtig de activiteiten van Comyoo, het communicatiebureau dat hij samen met Jaap Geerts (24) vorig jaar oprichtte. Voor de UT doen de twee oud-studenten verschillende opdrachten. Zoals voorlichtingsfilmpjes maken van alumni voor de websites van faculteiten. Waarom een communicatiebureau? Han: ‘De concurrentie is misschien groot, maar de markt ook. Dat merken

we, want er komen genoeg interessante en gevarieerde opdrachten binnen. We kunnen ervan rondkomen. Communicatie is overal aanwezig en bedrijven kunnen er niet meer omheen. In communicatie komen onze talenten het beste naar voren. Jaap en ik kennen elkaar van de kerk. We hadden al vrij snel in de gaten dat we best samen een bedrijf konden beginnen. Het klikte goed.’ Wie doet wat? Jaap: ‘Han treedt meer naar buiten toe. Hij onderhoudt klantencontacten, is de projectmanager en is meer van de zakelijke kant. Ik ben de officemanager die

intern de zaken regelt. Ik leg contact met freelancers en leveranciers, maar ik ben ook de creatieve geest. Ik heb zelf verpleegkunde gestudeerd en een jaartje gezondheidswetenschappen aan de UT. Iets te theoretisch voor mij. Door mijn hobby’s zoals fotografie ben ik deze richting uitgegaan.’ Wat is jullie onderscheidend vermogen? Han: ‘We kunnen op academisch en strategisch niveau meedenken met de klant, maar ook op uitvoerend niveau. De lijnen zijn kort. Wij bedenken een communicatieplan en voeren het daarna ook zelf uit. De klant heeft steeds met

Jaap Geerts (links) en Han ter Keurs van communicatiebureau Comyoo. Foto: Gijs van Ouwerkerk

dezelfde persoon te maken en we merken dat men dat waardeert.’ Jaap: ‘We komen bovendien altijd ons woord na. Als we a zeggen, doen we ook a.’ Welke producten bieden jullie aan? Han: ‘We helpen klanten bij strategische zaken zoals het opstellen van communicatie- en marketingplannen. We ontwikkelen

huisstijlen en de output daarvan zoals posters. En we maken video’s zoals de alumnifilms van de bacheloropleidingen informatica en communicatiewetenschappen. Die komen op de site te staan en laten zien wat je allemaal kunt doen met je studie.’ En waar staan jullie over vijf jaar? Han: ‘We hebben nu nog

een kantoor aan huis. We willen graag doorgroeien naar een communicatiebureau met bedrijfsruimte, maar het moet wel leuk blijven.’ Jaap: ‘Ons chr istelijke geloof is daarnaast een bindende factor waardoor we gezegend zijn met mooie opdrachten.’ Voor meer informatie: www.comyoo.nl.

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 19 november 2009

Verbeterde malariadiagnose redt levens Ruim 150 duizend malariadoden in Brazilië kunnen jaarlijks voorkomen worden. Wetenschappers van de UT-vakgroep Health Technology & Service Research onderzochten samen met Philips nieuwe technologieën om snel, makkelijk en tegen beperkte kosten malaria vast te te stellen. Universitair docent Marjan Hummel is een van de onderzoekers. 150 duizend levens redden per jaar, op welke manier bereik je dat? ‘Dat aantal is onze voorspelling op basis van een vergelijking van twee nieuwe malar iadiagnose technologieën van Philips. Als mensen zich nu op malaria willen laten testen moeten zij bloedonderzoek laten

Symposium van Arago Arago, de studievereniging van technische Natuurkunde, houdt woensdag 25 november haar jaarlijkse najaarssymposium, dit keer onder de titel ‘At the right place, at the right time: understanding the relation between time and space’. Voor meer informatie zie de website van het symposium: w w w. r i g h t p l a c e righttime.nl.

doen in een laboratorium. In veel gebieden, zoals in de Amazone, zijn er geen laboratoria. Terwijl de ziekte juist op het platteland vaak voorkomt. Met de Software Aided Microscopy (SAM), een klein apparaatje, kan je de diagnose ter plekke stellen.’ Hoe werkt zo’n apparaatje? ‘Je hebt een druppel bloed nodig die het apparaatje vervolgens scant. Binnen twee minuten is de diagnose bekend. Nu moet een arts vaak puur afgaan op symptomen als koorts. Daardoor gaan diagnoses vaak mis. Het onderscheid tussen een bacterie, virus of parasiet zoals malaria is moeilijk te maken. Het trieste is dat daardoor veel zieken niet de behandeling krijgen die zij nodig hebben. En dat terwijl malaria goed te genezen is. Of ze krijgen een malariabehandeling terwijl ze de ziekte niet hebben. Wat wij doen is proberen te voorspellen - er vanuit gaande dat de technologie werkt hoeveel mensenlevens je dan redt en tegen welke kosten.

Alleen al in Brazilië kunnen 150 duizend mensenlevens worden gered tegen een bescheiden bedrag van 16 miljoen euro.’ Is het systeem geschikt voor alle landen waar malaria voorkomt? ‘Ja, het is geschikt voor alle plaatsen waar mensen ver uit de buurt zitten van een laboratorium, zoals in Afrika en Azië. Nu sterven wereldwijd nog ruim 1,5 miljoen mensen aan malaria.’ Wat moet er gebeuren om malaria nog verder te laten afnemen? ‘Nu krijgt nog maar dertig procent van de patiënten een bloedonderzoek, met de SAM is dat tachtig procent. Deze extra toegang tot goed diagnostisch onderzoek is

Informatiedag over studie in buitenland

Een stage in Malawi, een master in Spanje of afstuderen in Amerika. Steeds meer studenten brengen een deel van een belangrijke verbetering. hun studie door in het Daarnaast blijft preventie buitenland. Buitenlandse heel belangrijk. Gelukkig studentenverenigingen bestaan er goede behande- en de UT-faculteiten lingen tegen de ziekte maar informeerden de stuhet probleem is dat malaria denten gisteren over al snel resistent wordt.’ die mogelijkheden tijdens de jaarlijkse Let's Ziet u het onderzoek als een Go Student Mobility doorbraak? Fair op de campus. ‘Zeker voor ons onderzoeksgebied. Onze vakgroep Eigenlijk zou elke student houdt zich, onder leiding tijdens zijn studie een van professor Maarten periode in het buitenland IJzerman, als een van de door moeten brengen, weinige onderzoeksgroepen vindt Gerrald Gelderblom. op de wereld bezig met De werktuigbouwkundevroege evaluatie van nieuwe student liep vorig jaar stage medische technologieën. Dit in Malawi in het kader van is voor ons een belangrijke minorproject As the World casus om te laten zien dat Turns. Alle derdejaars UTvroege evaluatie heel rele- studenten kunnen die ‘ontvant is.’ wikkelings’-minor volgen in hun derde jaar. Gisteren Latifa van Heerde deelde hij zijn ervaringen

op de internationale informatiemarkt in een tent op het ganzenveld. Gerrald is gegroeid door zijn buitenlandervaring, vertelt hij: ‘Mijn visie op ontwikkelingswerk was beperkt. Ik dacht: dat zijn een hoop zielige mensen die in een hoekje zitten. Maar zo werkt dat niet. Bovendien leer je veel over jezelf. De wereld heeft zoveel meer te bieden dan alleen Nederland.’ Christien van Hengel, studente advanced technology denkt er net zo over. Zij heeft al een handvol folders verzameld op de beurs. Maar eigenlijk weet ze al precies wat ze wil, de masteropleiding Industrial Management volgen in het buitenland, het liefst in Spanje want daar is ze vorig jaar ook al zes weken geweest. Maar voor die studie moet je een uitmuntende cijferlijst hebben en een dikke portemonnee. ‘Het kost tienduizend euro per jaar, erg duur ja. Daarom zoek ik hier naar een alternatieve studie of een beurs.’ Ze loopt naar de stand van Nuffic, bekend van de Erasmusbeurs, om zich daar te laten informeren. Sabina van der Zwan van Nuffic merkt dat steeds meer studenten een stage of studie in het buitenland willen volgen. ‘Vooral Amerika is populair, maar ook Europese landen. Studenten vinden het toch fijn om wat dichter bij huis te blijven, en dat is helemaal niet erg, dat heb ik zelf ook gedaan.’ Latifa van Heerde

Beeld van de informatiedag. Foto: Arjan Reef

Mijn job Wie: Frank Klein Douwel (33) Functie: zalenbeheerder Vrijhof Kamer: receptie Vrijhof ‘Eigenlijk is het een combifunctie. Ik doe receptiewerk en zorg voor de collegezalen. Dat deed ik aanvankelijk in gebouw de Waaier toen ik hier op de UT begon, zo’n twee jaar geleden. Nu zit ik tijdelijk hier. Het is een leuk gebouw. Echt iets anders dan de Horst of Hogekamp. Dat komt door de culturele activiteiten. Daardoor heb je met heel verschillende mensen te maken. Het receptiewerk bestaat onder meer uit het ontvangen van bezoekers of het opvangen van verdwaalde mensen. Vooral de vierde etage is moeilijk te vinden. Dat hebben we gemerkt. Maar daar wordt nu hard aan gewerkt met de nieuwe bewegwijzering. Verder zorg ik voor de post en de goederenontvangst. Ik meld storingen en neem de telefoon op. Daarnaast maak ik de collegezalen in orde. Er wordt lesgegeven in de Agora en soms ook in het Amfitheater en de Audiozaal. Welke vakken? Psychologie volgens mij en iets met statistiek. Verder weet ik het niet precies, hoor. Ik zorg voor stoelen, een werkende beamer, microfoon en wat water. Een wiskundedocent heeft weer een klassiek schoolbord en krijtjes nodig. Dat bespreken we van te voren. Na afloop ruimen we alles op, want de zaal is weer nodig voor andere doeleinden zoals voorstellingen, voorlichtingsdagen of symposia. Op de derde verdieping zijn ook drie collegezalen. Die vallen ook onder mijn beheer. De sfeer in de Vrijhof is leuk. Ik werk in een collegiaal team en het contact met bezoekers, zowel intern als extern, is heel goed.’

Frank Klein Douwel (33) Foto: Arjan Reef

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 19 november 2009

De bladen Een Groningse kamerverhuurder is vrijgesproken van het begluren van zijn huurders. In hun kamer en de gemeenschappelijke douche vonden studenten een verborgen camera die in verbinding stond met het videokanaal van de televisie van de huurbaas. Er zaten zelfs aparte knopjes op de afstandsbediening: B voor de badkamer en C voor de kamer.Volgens de verhuurder was het videosysteem opgehangen tegen inbrekers. De rechters stelden weinig geloof in dat verhaal, maar omdat er geen video-opnames of foto’s zijn gevonden ging de verdachte vrijuit. Justitie overweegt nog in hoger beroep te gaan.

Aart van Apeldoorn in het kweeklab van Tissue Regeneration. Foto: Arjan Reef

interuniversitair project van elf miljoen

Kunstmatige alvleesklier moet diabetici helpen Tot wel twintig keer per dag moeten sommige mensen met diabetes type-1 insuline spuiten om hun bloedsuikergehalte op peil te houden. Dat komt omdat hun lichaam de insulineproducerende eilandjes van Langerhans in de alvleesklier heeft afgebroken. Transplantatie van deze eilandjes kan uitkomst bieden, maar is nog lang niet optimaal. Samen met het Leids Universitair Medisch Centrum ontwikkelt de UT-vakgroep Tissue Regeneration daarom een kunstmatige alvleesklier. Paul de Kuyper

‘Mensen met diabetes type1 hebben dit vaak al vanaf hun kindertijd. Zij maken geen insuline aan om hun bloedsuikergehalte op peil te houden’, legt onderzoeker Aart van Apeldoorn uit. Hij werkt als projectleider in de vakgroep Tissue Regeneration van instituut MIRA. ‘Ze moeten constant prikken om hun glucosespiegel te meten en opletten wat ze eten. Er zijn oplossingen, zoals het dragen van een insulinepompje of het spuiten van insuline. Die pompjes werken niet optimaal en sommige patiënten moeten wel twintig keer per dag insuline gebruiken. En dan nog lopen ze op lange termijn kans op nierschade, blindheid en in ernstige gevallen zelfs onderbeenamputaties.’ Nederland telt zo’n zeventigduizend diabetes type-1 patiënten. Type-2 komt veel vaker voor (ongeveer tien keer zoveel), vooral bij ouderen en mensen met overgewicht. Zij maken vaak te weinig insuline aan. Het lichaam kan daar niet voldoende op reageren. De type-1-groep kan worden geholpen met een transplantatie van de insulineproducerende eilandjes van Langerhans. Een gezond lichaam telt ongeveer een miljoen van deze groepjes cellen. ‘De behandeling valt mee. Er wordt gebruik gemaakt van een donoralvleesklier’, legt Van Apeldoorn uit. ‘De eilandjes van Langerhans worden geïsoleerd en via een buisje ingebracht in de lever. Dat is niet de ideale plek, want daar komen ze niet vandaan en de lever heeft een filterfunctie in het lichaam, waardoor er juist daar een verhoogde afweer aanwezig is.’ Tachtig procent van de eiland-

jes van Langerhans overleeft een transplantatie niet. Daarom zijn er op dit moment drie donoren per transplantatie nodig en dan nog is succes niet gegarandeerd. Van Apeldoorn: ‘Sommige patiënten leven vijf jaar insulinevrij, anderen gedeeltelijk en sommigen hebben helemaal geen baat bij de transplantatie. Maar patiënten zijn al blij als ze de helft minder hoeven te spuiten. Dat heeft enorm veel invloed op hun levenskwaliteit.’ Er lijkt een alternatief te zijn: de eilandjes aanbrengen op een kunstmatig dragermateriaal en dat op een andere plek in het lichaam inbrengen. Voor het onderzoek hiernaar kwam onlangs elf miljoen euro vrij, waarvan zeven miljoen van de overheid, een miljoen van het Diabetesfonds en drie miljoen van commerciële partners in het project. Van dat geld kunnen vijf aio’s aan de slag in het Leids Universitair Medisch Centrum en ook de vakgroep Tissue Regeneration kan vijf promovendi aanstellen. Twee andere promovendi komen in Groningen te zitten. Die universiteit heeft ook een kleine rol in het onderzoeksproject. ‘We willen het aantal donoren dat nodig is voor een transplantatie terugbrengen naar één’, vertelt Van Apeldoorn. Hij laat een stukje rubberachtig materiaal (polymeer) zien van ongeveer een vierkante centimeter. Het is dun, doorzichtig, flexibel en doet dienst als een kunstmatige alvleesklier. In het plaatje zitten een soort kommetjes waaraan de eilandjes van Langerhans zich hechten. ‘Met deze drager kunnen we een muis genezen van diabetes’, weet Van Apeldoorn, al moet hij dat nog in de praktijk testen. Met opzet wordt gebruik gemaakt van een dragermate-

riaal dat voor andere toepassingen al in de kliniek wordt gebruikt. ‘Anders zouden we eerst moeten bewijzen dat het veilig is en dat het door het lichaam wordt opgenomen. Dat maakt het proces langer.’ Voor mensen verwacht Van Apeldoorn een drager van tien bij vijftien centimeter nodig te hebben. Die hoeft niet in de alvleesklier of de lever ingebracht te worden. Insuline moet in het bloed worden opgenomen. ‘We zoeken dus een plek waar veel bloedvaten zitten, bijvoorbeeld in het buikvet of bij spiergroepen. Het moet in ieder geval ook gemakkelijk toegankelijk zijn voor een chirurg om te kunnen implanteren.’ Een groter dragermateriaal maken – dat geschikt is voor mensen – levert volgens de onderzoeker weinig problemen op. ‘De uitdaging is om al die eilandjes te laten hechten aan het materiaal. Als je het omkeert, moeten ze er niet uitvallen.’ Een andere uitdaging is van heel andere aard. ‘We willen ook zelf eilandjes van Langerhans opkweken’,

vertelt Van Apeldoorn. ‘Dat lukt nu nog niet, maar het zou ideaal zijn als we uit stamcellen en de insulineproducerende ß-cellen uit de alvleesklier eilandjes van Langerhans kunnen kweken. Dan kun je met één donoralvleesklier in de toekomst misschien wel vier patiënten helpen.’ Komende maand begint in Enschede de eerste promovendus die wordt aangesteld met de overheidssubsidie. De totale looptijd van het project bedraagt zes à zeven jaar. Van Apeldoorn: ‘We streven er naar dan een voor de kliniek geschikte oplossing klaar te hebben van deze transplantatietechnologie.’ Voordat de eerste patiënt op die manier genezen wordt, ben je zo nog een aantal jaren verder. Je moet een aantal klinische trials doen en je hebt proefpersonen nodig. De onderzoeker verwacht dat patiënten met diabetes type-1 hiervoor in de rij zullen staan. ‘Deze mensen zijn allemaal op zoek naar alternatieven, ze grijpen elke kans aan om hun kwaliteit van leven te verbeteren.’

UvA-econoom Edith Kuiper werd afgewezen voor de functie van hoogleraar bij de Amsterdamse faculteit Economie en Bedrijfskunde. Naar eigen zeggen omdat ze een vrouw is. Ze beschuldigt de universiteit vans seksediscriminatie. Kuiper: ‘Ik heb jaren voor de faculteit gewerkt en toen er een vacature ontstond, kreeg ik die via het informele circuit toegewezen. Ik ben op vakantie gegaan en vervolgens hoorde ik dat ik niet eens meer op gesprek hoefde te komen.’ Ze stapte naar de Commissie Gelijke Behandeling die haar in het gelijkstelde. De UvA ontkent en laat weten dat de beste kandidaat is gekozen en ‘mevrouw Kuiper niet is afgewezen omdat ze vrouw is’. Inmiddels werkt Kuiper aan The State University of New York. Confrontatie met de dood in een advertentie zet aan tot kopen. Dat beweren communicatiewetenschappers Rolien Duiven en Enny Das van de Vrije Universiteit. Ze onderzochten de kooplust van proefpersonen door middel van verschillende advertenties voor een krantenabonnement, eentje met een subtiele verwijzing naar de dood en een andere, neutrale advertentie. De mensen die aan de dood herinnerd waren, sloten vaker direct daarna een abonnement af. Volgens de onderzoekers wijst dit op het gelijk van de zogeheten terror management theory. Mensen proberen zich te beschermen tegen angst door te consumeren. Het kopen van goederen creëert een gevoel van veiligheid en vergroot het zelfvertrouwen. Het duurt veel langer dan gedacht voor een kind kan lezen. Het weet al snel welke letter bij welke klank hoort, maar lezen ‘op de automatische piloot’ lukt zelfs een elfjarige nog niet. Dat stelt Leo Blommert, hoogleraar neurocognitie aan de Universiteit Maastricht. ‘Leraren denken dat een kind uit groep drie tegen de Kerst, dus na een paar maanden, al kan lezen, maar dat is schijn’, aldus Blommert. ‘Weten welke klank bij welke letter hoort is wat anders dan deze kennis automatisch gebruiken.’ Hij vergelijkt leren lezen met autorijden. ‘In het begin weet je dat je de koppeling moet indrukken en de pook moet verschuiven, maar dan kun je nog niet rijden.’ Delftse studenten industrieel ontwerpen proberen in Kibera, de bekendste sloppenwijk van Nairobi, een sanitaire oplossing aan de man te brengen. Ze bedachten een poepzakje, een dubbelwandig biologisch afbreekbaar zakje voor urine en ontlasting. Het project leidt echter tot veel desillusies. Research doen in de sloppenwijk blijkt een grote uitdaging, zo schrijft het Delftse universiteitsblad op zijn website. De studenten worden vooral gezien als Muzungu (blanken) en geassocieerd met ‘gemakkelijk geld’. Ze moeten altijd een betaalde begeleider inhuren als ze de wijk intrekken, en iedereen die ze spreken moet zonder uitzondering gepast bedankt worden.

STAGE. Buiten voor gebouw Bastille bracht de studentenorganisatie AIESEC Twente afgelopen donderdag met warme chocolademelk en frisse cocktails het aanbod van winter- en zomerstages bij studenten onder de aandacht. AIESEC biedt wereldwijd vele stagemogelijkheden aan en het is zonde om daar geen gebruik van te maken, meent bestuurslid Ivo Stammis. ‘Een AIESECstage is bovendien meer dan alleen stagelopen. Studenten worden in hun gastland opgevangen door de leden van onze vereniging en we zetten allerlei leuke trips en activiteiten voor hen op touw.’ Net zoals de dampende chocolademelk, parasols en strandballen om alvast een beetje in de stemming te komen.

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Thursday 19 November 2009

SHORT NEWS Shakespearience II To be or not to be? Hanneke de Jong and Jonas de Witte reveal the story surrounding Shakespeare’s most famous question in words, images and music. Most of all, the question is posed of where ‘being’ starts and where it ends. ‘Night Bright Days’ is a musical performance where the boundaries between the audience and the performer become irreversibly intertwined. The venue takes place in the Agora theater in the Vrijhof cultural center on Monday, December 14 from 12:35pm to 1:35pm. For more ticket information, click on www.studentunion. utwente.nl/culture/performances/

ITC International Evening You will be guided from the inland of Africa to the islands of the Philippines in an evening filled with colorful performances and presented by the students of the International Institute for GeoInformation Science and Earth Observation (ITC). Foreign students will dress in native costumes to share their talents through traditional dances, songs and music. The event will be held at the ITC Auditorium in Enschede on Saturday, November 21 at 7:30pm. Following the performances, a disco party will be held in the ITC restaurant. For more information, click on www.itc.nl

Amandla! Mandela In a celebration of South African dance, song and music, more than 30 Dutch and South African performers will bring life to the passionate story of Nelson Mandela, a man who inspired millions of people, from his childhood to his presidency and his twenty-seven year imprisonment. The spectacular musical performance will be held at the Stadsschouwburg in Enschede on Saturday, November 21 at 8pm with a matinee performance on Sunday, November 22 at 3pm. For ticket information, click on sme.muziekkwartier.nl

Young talent in Haarlem The Royal Holland Society of Sciences and Humanities will be presenting the Young Talent Incentive prizes in Haarlem to seven second-year UT students on November 25. The prize of 500 euro is awarded every year to the best forty students for work completed during their first year of a technical study. The UT winners are Harm den Dekker (Biomedical Technology), Max Haker (Chemical Technology), Yoeri Dijkstra (Civil Technique), Hasan Atesçi (Technical Physics), Jelte Zeilstra (Computer Science), Friso Veldhuizen (Mechanical Engineering) and Jurgen Hebbink (Technical Mathematics).

International page

Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws | Contributors: Amy Williams and Catherine Ann Lombard. | For comments and suggestions, email: [email protected] | For previous editions, see: www.utnieuws.utwente.nl

KENNISPARK SCHOLAR REFLECTS ON HIS STUDIES AND HOME

Teachers’ teacher becomes student In less than three months, Ayoub Kafyulilo’s life has completely changed. The Kennispark Scholar recently arrived from Tanzania to study how to integrate Infor mation Technology Communications into the educational environment back home. Kafyulilo, 30, said, ‘ITC is just beginning in Tanzania,’ as he talked about his home life while in the Cubicus cafeteria. The view of bare autumn trees outside was a stark contrast to the tropical climate of his East African country. ‘Even if the people have never seen a computer, they have heard about it. I’m here to learn the best techniques for integrating technology with pedagogical choices, student flexibility, and classroom content.’ Kafyulili, which in his ethic language of Kibena means, ‘The one whose grandfathers were skilled knife sharpers,’ teaches secondary school teachers at Dar-es-Salaam University College of Education. The college was established in 2005 to address the acute shortage of educational experts in Tanzania. Kafyulilo’s expertise is in educational media and technology, and science teaching methods. Not only did Kafyulilo’s move to Enschede bring a change of weather, but he switched from being a professor to student, and single to married. ‘I was married on August 1 and came here on August 15. My wife is a primary school teacher and being away from her is a hardship, but I am grateful for this opportunity. I hope to eventually complete a PhD that analyzes the performance of Tanzanian students and their teachers who incorporate ITC in the classroom.’ One of Kafyulilo’s interests is flexibility in the classroom. ‘The learner

Ayoub Kafyulilo describes his latest ideas about TPACK (technological, pedagogical, and content knowledge) in relation to flexibility in the classroom. Photo: Gijs van Ouwerkerk

always wants more flexibility,’ smiles Kafyulilo. ‘Flexibility with the content, location, and time. But the teacher must also control the boundaries in which these things occur. Teachers also must think critically about their lessons. They must realize that they are planning a lesson for the learners, not for themselves!’ ‘One thing I learned here is not to overload one sense. For example, when you put video and text together to teach biology, you are overloading the visual sense of your learners. Also, it is better to introduce text and visual elements together, not separately.’ Tanzania is renowned for its gold, diamonds, Tanzanite gemstones and other natural resources. Many tourists travel to experience the

country’s beautiful national parks such as the world-famous Serengeti and the Ngorongoro Conservation Area. Mount Kilimanjaro, Africa’s highest peak, is situated in Tanzania’s mountainous northeast. Amazingly, Tanzania has 126 ethnic groups, all speaking their own language. All of these can be written using the Roman alphabet except the Maasai language. ‘It’s a bit like Dutch,’ said Kafyulilo. ‘They also have a guttural “g” that is difficult to pronounce.’ Swahili is the national language but English is used in secondary education, universities, technology and higher courts. Kafyulilo believes this diversity enhances the integration of ITC into the classroom. ‘Our people are used to integrating. People marry between

tribes.You find little resistance to new ideas. Perhaps the only people who might resist using a computer are the older teachers who might wonder why they should change their methods after so many years.’ This is Kafyulilo’s first time to travel and live outside of Tanzania. ‘Being in a foreign country is challenging.You need to be committed. But it brings you great exposure to other ways of thinking and forces you to reflect on your own life. I am always eager to learn more. I am always asking myself, “How can this be applied in my country? How can this be enhanced?” My presence here has great meaning for my work.’ Catherine Ann Lombard

POLISH-BORN SCIENTIST WITH AN ENGINEERING TOUCH

Male moths fly when pheromones evaporate on a micro-chip As seen in Dutch television commercials, when a man sprays on AXE deodorant, women come running from all corners of the earth. Likewise, if you chemically create the female pheromone of an Egyptian army worm moth, the male moths can’t resist and flutter their wings like the propellers of a 747 jumbo jet, ready for take-off. Dr. Wojciech Bula, a post-doctoral researcher, recently flew to Spain to meet with other scientists, sightseeing along La Rumbla Boulevard and conducting research by setting up experiments. According to Bula, the artificial gland in the device acts to mimic the female moth and emits pheromones. Female sexual pheromones evaporate into the wind tunnel where male moths are flying around. This process attracts the male to find the female. The male moves its wings for around 30 seconds and then orients himself towards grabbing the pheromone. The first experiment resulted in the moth reacting poorly to the chemical compound. Later the scientists

changed the compound to water combined with 20 percent ethanol and the moths were happy with the combination. ‘The male moths have a place where they take off. It’s a sort table and the first one fell from the table and was crouching. I thought to myself, “He has broken a wing,” but then the second one did the same thing, and the third one did the same, and they were completely drunk, just crouching there and not able to fly,’ laughs Bula. The moth-on-a-chip research project involves five European universities in the iChem consortium. Collectively, Warwick and Leicester Universities in England focus on the physical part of the device by building the sensors. In addition, Leicester makes the chemical compound to imitate the moth pheromone. Scientists in Jena, Germany, contribute research to the theory side finding out how the brain is connected to neuronal receptors and how an impulse in the brain is delivered to different parts of the brain. ‘Spain works closely with the UT because they try to see which reactions are needed to produce

the pheromone. They transfer the “know-how” to us and offer the knowledge to produce it,’ says Bula, who has lived in the Netherlands for almost six years and travels often to Poland, which he says is only 800 kilometers away. ‘I don’t see many differences between Poland and Holland, you just change the first letter from an “H” to a “P,” and then simply add an “L”,’ chuckles Bula. On the horizon, infochemical communication is an emerging field and has the potential of offering solutions for diverse applications, from pest management to group coordination of mobile robots. Mainly, the objective of the moth-on-a-chip project is to create the first technology for chemical communication. ‘Maybe by using different pheromones, we cannot change the moth’s social behavior but that of other species. The project is to discover what will be the emerging technologies from the device because at this moment we only are at the beginning of the story.” Robbin Engels

Lab to market gap While in the lab Wojciech Bula’s hightech eye stays fixed on refining the chemoemitter of the moth-on-achip device. ‘I’m a scientist with an engineering touch,’ he says about himself. His two past hobbies, writing poetry and sailing, float in the background of his life now and his love is focused keenly on science and his fiancé. ‘I want to see the devices working, and if someone wants to commercialize it then “okay.” It’s possible. We think let’s publish a paper about it and then it is blurring into the academic environment.’ Bula noticed a recurring gap between bringing discoveries made in the lab to practical applications for the market. ‘The final product approach,’ he says, ‘is trying to make a device as user-friendly, robust and unique as possible. In his own words: he says, ‘The final product approach, not the proof of concept approach is my method and it takes more time.’ Photo: Gijs van Ouwerkerk

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 19 november 2009

ut-student onderzoekt drive-in vaccinatie in amerika

‘Arm uit raam en prikken maar’ Thomas van de Kracht (23), masterstudent werktuigbouwkunde, loopt momenteel stage aan de University of Louisville, in de Amerikaanse staat Kentucky. Daar houdt hij zich bezig met het simuleren van een drive-thru vaccinatie kliniek, een op en top Amerikaanse manier om je vanuit de auto te laten inenten tegen het H1N1-virus, de Mexicaanse griep. ‘Voor ons misschien een beetje raar, maar het heeft best veel voordelen.’ maaike platvoet

Hoe lang zit je al in Kentucky? ‘Sinds eind september. Mijn stage loopt tot eind december en daarna ga ik een kleine maand rondreizen. Via mijn vakgroepdocent Ronald Mantel kwam ik hier terecht, hij had contacten met een professor aan deze universiteit. In eerste instantie was nog niet zo heel duidelijk wat ik moest doen, maar toen kwam de afdeling healthcare met een vraag over het vaccinatiebeleid. Er moest een aantal dingen worden uitgezocht in het geval van een grootschalige vaccinatie.’ Wat heb je precies gedaan? ‘Ik heb een simulatieontwikkeld voor een grootschalige drive-tru vaccinatie. In dat model heb ik een aantal zaken gemeten,

waaronder de wachttijden, verschillende verkeersopstoppingen, het aantal prikposten, etc. Aan de hand van dat model kon ik een optimale verdeling maken. Afgelopen dinsdag was het grote moment, de echte vaccinatie. En wat bleek, mijn model werkte perfect. Het enige minpuntje was dat er ’s ochtends om vijf uur al mensen voor de ingang van het vaccinatieterrein stonden te wachten. Dat ze zo vroeg, twee uur voor de aanvang, al zouden komen hadden we niet verwacht.’ Welke aanbevelingen heb je precies gedaan in je model? ‘Onder andere dat het aantal prikposten gevarieerd kon worden over de dag. En dat na het prikken de auto’s niet direct door mochten

Zo’n drive-tru vaccinatie heeft best voordelen, vindt Thomas van de Kracht. Oudere mensen hoeven niet te lopen, de besmettingskans kleiner en kinderen voelen zich er veiliger.

rijden, omdat er altijd iemand onwel kan raken.’ Wat moeten wij ons bij zo’n enorme vaccinatie drive-in voorstellen? ‘Het gaat om het parkeerterrein achter een footballstadion. De auto’s stellen zich op in een wachtrij en komen dan langs posten waar ze hun gegevens moeten invullen. Bij het prikken hoeven de mensen dan uiteindelijk alleen maar hun arm uit het raam te steken.’

Toch een beetje lachwekkend. En heel Amerikaans. ‘Inderdaad, dat was ook mijn eerste reactie. Maar drive-ins zijn hier doodnormaal. En bovendien heeft zo’n drive-tru vaccinatie best voordelen. Oudere mensen hoeven niet te lopen, een auto is een veilige omgeving waar vooral kinderen rustiger zijn en de besmettingskans is kleiner. Wat dat betreft zijn die Amerikanen zo gek nog niet.’

GALA. Wiskundig studiegenootschap Abacus vierde deze week haar veer tigjar ige bestaan. Onder het motto van de vijf zintuigen ruiken, voelen, zien, proeven en horen vermaakten de feestvierende wiskundestudenten zich onder meer met een parfumreuktest, rhönradturnen (zie ook pagina 2), een koffieproeverij en een high tea. De feestelijkheden begonnen afgelopen vrijdag met een traditioneel gala. Zo’n zestig wiskundestudenten verschenen in jurk of smoking in de Jaargetijden in het Volkspark van Enschede.

Hoe reageerden je begeleiders op jouw bevindingen? ‘Heel tevreden. Mijn Amerikaanse professor wil er zelfs een paper over schrijven in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift. En de afdeling healthcare wil een boek over het onderwerp schrijven.’ Zijn er veel Mexicaanse griepgevallen in Kentucky? ‘In de staat Kentucky zijn nu 23 doden gevallen, volgens mij is dat niet veel meer dan elders of door de gebruikelijke seizoensgriep. Hier op de universiteit merk ik er niet veel van. Al gaan Amerikanen wel

iets paniekerig om met het virus. Het inentingsbeleid is zo’n beetje hetzelfde als in Nederland, maar de risicogroepen nemen ze breder. Zelf behoorde ik daar niet toe, al heb ik dat nog wel even gecheckt bij mijn huisarts.’ Vermaak je je daar verder in Louisville? ‘Ja hoor, het is niet een grote feeststad, maar je kunt veel ondernemen op cultureel gebied. De mensen zijn gemoedelijk en vriendelijk en hebben alle tijd voor een praatje. Het is hier wat minder gehaast dan in de hele grote steden, maar dat bevalt me wel.’

COMMUNICATIE. Universiteitsraadspartij UReka houdt woensdag 25 november een discussieavond over het thema ‘Communicatie en de UT’. De avond vindt plaats in de bovenzaal van Café De Pimpelaar en begint om 21.00 uur. Deelnemers aan het debat zijn hoofd communicatie Selma Laarhoven en communicatieadviseur van CTW Eduard Pupupin. CARRIÈRES. Op uitnodiging van het Twente Centre for Career Research (TCCR) geeft Yehuda Baruch (professor arbeids- en organisatiepsychologie aan de Norwich Business School en editor van het Group & Organization Management journal) woensdag 25 november een lezing over zijn meest recente werk, dat zich vooral concentreert op carrière-onderzoek. Tijdens de bijeenkomst presenteren ook dr. Huadong Yang en dr. Joost Ardts hun werk. De voertaal van de middag is Engels. Info en aanmelding: psy.utwente.nl/nieuws/ophrd.

Foto: Gijs van Ouwerkerk

‘Koken op hout en douchen onder de pomp’ Waar zit je ergens? ‘In Phnom Penh, Cambodja. We vertrekken morgen voor een vakantie van drie weken naar Thailand. Hiervoor werkten wij twaalf weken als vrijwilliger in Siem Reap.’ Wat deed je daar precies? ‘Samen met mijn vriendin Maartje gaf ik Engelse les op een school, vijftig kilometer buiten Siem Reap. Dat is een heel contrast. Van een klein stadje kom je ineens op het platteland waar -in onze ogen- niets meer is. Er staat een enkele waterpomp, mensen leven in houten huisjes en eten kleine beesten zoals kikkers en slangen.’ Waarom heb je gekozen voor vrijwilligerswerk in Cambodja? ‘Cambodja is een onderontwikkeld land. Hier is hulp hard nodig. Ook de geschiedenis van het land speelde mee voor mij. Recentelijk

is hier oorlog geweest en dat is overal zichtbaar.’

aanhebt en het horloge dat je draagt.’

Waar zie je dat aan? ‘Oudere mensen die de martelingen hebben overleefd missen vaak een arm, een been of hun oog is uitgestoken. De Rode Khmer heeft hier destijds grote invloed gehad. Dat merk je aan mensen, ze praten liever niet over de oorlog.’

Waar moest je aan wennen? ‘Aan de mentaliteit van Cambodjanen. Ze denken alleen aan vandaag, morgen komt wel. Als er een feest is gooien ze alles achter zich neer en gaan feestvieren. En ik moest wennen aan de lokale leraren die ons om geld vroegen, terwijl ze twintig dollar per maand krijgen, een behoorlijk hoog salaris hier.’

Vond je de armoede confronterend? ‘We woonden zelf ook in een huisje op palen, kookten op hout en douchten onder de waterpomp. Meegaan in het ritme went eigenlijk vanzelf. Maar ik stond zeker stil bij de armoede. Twee keer per week brachten wij gezinnen rijst, groente en vis. De blijdschap die je dan ziet is onbeschrijfelijk. Je voelt je haast bezwaard om de kleding die je

Vind je het moeilijk om geld te weigeren? ‘Ja natuurlijk. Wij zijn maar gewone studenten, toch zijn wij in dit land heel rijk. Maar je moet niet zomaar iedereen geld gaan geven, dan hou je dat in stand. De vrijwilligers na ons worden dan ook om geld gevraagd.’

Wat heeft de meeste indruk op je gemaakt? ‘Mensen op het platteland hebben helemaal niets. Soms dragen ze niet eens een shirt. Maar toch zijn ze gelukkig. Kinderen kunnen urenlang opgaan in het spelen met een mestkevertje. En als we hun

haar wassen met onze shampoo onder de waterpomp dan zijn ze onbeschrijfelijk dankbaar en blij. Ik had van tevoren niet verwacht dat mensen met niets zo blij konden zijn.’ Latifa van Heerde

Dave Dubbink (24) Student technische bedrijfskunde Phnom Penh, Cambodja September-12 december

Bellen met het buitenland Tips voor deze rubriek? [email protected]

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 19 november 2009

Foto's: Arjan Reef

Huiskamer met bioscoopstoeltjes De 247 bewoners van de gebouwen Sky en Box kunnen vanaf vandaag gezellig een biertje drinken, een film kijken of een potje poolen in hun nieuwe gezamenlijke huiskamer in de Box. De veste opende gistermiddag samen met de bewoners de huiskamer die grotendeels door studenten zelf in elkaar is geklust. In de huiskamer staat een grote grijze bank, daarnaast een pooltafel die je kunt omtoveren tot een grote eettafel. En voor de filmliefhebber is er een bioscoopje met 47 stoelen. Michael Slagboom van de vereniging SkyBox die de huiskamer gaat runnen, is trots op het resultaat. ‘Het is een ruimte geworden waar studenten elkaar kunnen ontmoeten.’ De vereniging is speciaal in het leven geroepen voor het beheer van de

huiskamer. Het is volgens Michael niet de bedoeling er een soort kroeg van te maken. Begin 2008 maakte bouwcorporatie De Veste in overleg met bewoners een plan voor een nieuwe ruimte in het in 2007 opgeleverde pand. De studenten kregen een budget, vertelt bedrijfsleider Martijn Holterman van Acasa (dat onderdeel is van De Veste). ‘Met dat geld konden de bewoners de ruimte naar hun wensen inrichten.’ Het grootste gedeelte van de werkzaamheden is door de studenten gedaan: schilderen, de bekabeling, de bar. Een pittig en tijdrovend werkje, maar het resultaat mag er zijn. Hier en daar staat een plantje, op de bank liggen kussens en er is sfeerverlichting. Michael lacht: ‘Ja, best een vrouwelijke touch, hè. En terwijl de inkopen door kerels zijn gedaan. Maar we zijn wel geadviseerd door onze vriendinnen.’

io-studenten studeren af bij nieuwe, kleinschalige autofabrikant

‘We hoeven het wiel natuurlijk niet opnieuw uit te vinden’ Studenten die bij een grote autofabrikant afstuderen, werken vaak slechts aan een klein onderdeel van de auto. De studenten industrieel ontwerpen Oliver Davina (22) en Evert Kuiper (25) niet. Op de vliegbasis Twenthe ontwierpen zij voor autofabrikant Avions Voisin in een paar maanden een complete auto. ‘Hoe vet is het om straks een auto voorbij te zien rijden waar jij aan hebt gewerkt.’ paul de kuyper

‘Gaaf, hè’, glimmen de twee trotse studenten als ze het eerste model van ‘hun’ Avions Voisin laten zien. In een oude hangar op de vliegbasis Twenthe staat een uit aluminium en hout gebouwd model van een heuse auto. Nog zonder interieur, maar over vijf maanden moet er een compleet prototype staan. En dat terwijl Avions Voisin nog geen jaar bezig is. In januari 2009 tekenden de oprichters, twee Delftse ingenieurs, een overeenkomst met de faculteit CTW over afstudeerplekken in hun autofabriek die toen nog geen werkplaats had. Avions Voisin is geen gewone autofabriek, vertellen Evert en Oliver. Waar gerenommeerde merken werken met dure matrijzen en grote apparatuur, houdt Avios Voisin de oplage en de kosten laag. Het plaatwerk, normaal erg duur, wordt zonder grote machines enkelvoudig gekromd. In de werkplaats vind je gereedschappen die een enthousiaste doe-hetzelfklusser ook in huis kan hebben. Toen Evert in april begon aan zijn afstudeeropdracht was er nog niets. ‘De hangar lag vol rotzooi en oude elektronica van Defensie. Er heeft hier een communicatiedienst in gezeten. De eerste week ben ik bezig geweest met schilderen en

vloerbedekking leggen.’ Daarna werd zijn opdracht een methode te verzinnen om enkelvoudig gekromde platen te maken. De io-student verfrommelde papiertjes en vouwde later kartonnetjes van pastasausverpakkingen om te kijken wat er gebeurt. ‘Je kunt knikken krijgen, plooien, krommingen en een driehoekje. Allemaal uit een plat vlak.’ Zijn collega Oliver werkte tijdens het mastervak automotive design in de werkplaats van Avions Voisin. ‘Ik kreeg toen het idee om een iconisch exterieur voor de auto te ontwerpen. Het gaat daarbij om de herkenbaarheid van de contouren. Als je een lijn ziet, weet je wat voor auto het is. Zoals een Porsche of een Kever.’ Oliver mocht blijven om af te studeren en werkte twee concepten uit. Een daarvan werd gebruikt als basis voor een 3D-model. De auto in de werkplaats is het resultaat van de uitwerking van dat 3Dmodel. Samen met drie hbo-studenten, twee uit Arnhem en een van Saxion, tekenden en knutselden Oliver en Evert net zo lang totdat dit eerste model er stond. ‘Sommige lijnen zagen er in het 3D-model heel mooi uit, maar bleken in de praktijk heel anders uit te pakken. Inmiddels hebben we al weer dingen aangepast’, vertelt Oliver. ‘De volgende stap is een nieuw 3D-model te maken

Evert (links) en Oliver bij ‘hun’ auto. Het model wordt komende vrijdag en zaterdag bij de Horst gepresenteerd tijdens de voorlichtingsdagen. Foto: Gijs van Ouwerkerk

en daarna een echt prototype. Het aluminium wordt vervangen door hylite, een materiaal dat lichter en stijver is en meer demping heeft.’ Dat prototype moet 1 mei volgend jaar klaar zijn. In een jaar tijd is er dan van een lege en rommelige hangar de stap gemaakt naar een auto. Het lijkt haast onmogelijk. ‘Zo complex is dat niet hoor. We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden’, relativeert Evert. Oliver legt uit: ‘We gebruiken

een donorauto, de meeste technologie is er al. Het onderstel, het chassis en de motor bedenken we natuurlijk niet allemaal opnieuw.’ Wanneer de eerste auto’s van Avions Voisin rondrijden, weten Evert en Oliver niet. De eerste exemplaren zijn al wel verkocht. Het moet een salon op wielen worden, weet Evert. ‘Je moet het gevoel hebben dat het jouw auto is. Niet een leasebak die je na drie jaar weer inlevert, maar een auto waar je gewoon

tien tot twintig jaar mee rondrijdt.’ Zelf zal hij het prototype niet gereed zien komen. Hij studeert volgende maand al af. ‘Maar ik kom nog wel eens langs hoor.’ Oliver is eind april klaar. Na hen nemen andere afstudeerders het werk over. Jammer vinden ze het dat er geen vaste baan in zit, maar beide io’ers hadden dit karwei niet willen ruilen voor een afstudeerplaats bij een gerenommeerde autofabrikant. ‘Daar begin je misschien met het

ontwerp van één knopje. Dit is echt een unieke kans. Het is niet niks om zomaar een auto te gaan bouwen.’, aldus Oliver. Evert: ‘Omdat het zo kleinschalig is, wordt alles wat je bedenkt, ook gebruikt. Het is echt een gaaf project. Hoe vet is het om straks op straat een auto voorbij te zien rijden waarvan je kan zeggen: “kijk, daar heb ik aan gewerkt”.’ Oliver lacht: ‘Veel mooier in ieder geval dan een stofzuiger ontwerpen die altijd in een kast staat.’

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 19 november 2009

melkveehouder eduard wullink kiest niet voor het snelle geld

Een rijk boerenleven Tot aan je knieën in de stront. Dat hoort er bij, als melkveehouder van zo’n tweehonderd koeien. Maar je bent wel je eigen baas en altijd buiten. Daarom heeft Eduard Wullink (28), in 2007 afgestudeerd in de technische bedrijfskunde, altijd al wel geweten dat hij ooit het boerenbedrijf van zijn ouders zou overnemen. tekst: maaike platvoet, foto's: gijs van ouwerkerk

Het is een prachtig stukje natuurschoon, waar de melkveehouderij van Eduard Wullink zich bevindt. Direct gelegen aan de IJssel, onderaan de Marledijk, ergens tussen Olst en Wijhe. De voorgevel van de boerderij oogt statig, een keurig geknipte buxushaag benadrukt dat nog eens. Daarachter de uitgestrekte weilanden met grazende koeien. Binnenshuis is het gezellig. De woonkeuken is niet groot, maar het uitzicht

magnifiek. Het veertien maanden oude nichtje van Eduard scharrelt over de vloer. Pa Wullink heeft oppasdag en neemt zijn kleinkind mee voor een wandeling over de dijk. Het is elf uur ’s ochtends, maar Eduard heeft er al wat intensieve uurtjes opzitten. Terwijl hij koffie inschenkt vertelt hij dat zijn wekker elke ochtend om kwart over zes rinkelt. ‘Soms rek ik dat nog wel een beetje, hoor’, lacht hij. ‘Maar koeien kun je natuurlijk niet laten wachten.’ En dan begint het dagelijkse ritueel van melken, de kalveren voeren en de beesten controleren. Pas om negen uur is er tijd voor het ontbijt. ‘Daarna werk ik vaak wat administratie bij, zet ik dieren klaar voor de veearts of breng ik koeien weg die op het punt staan te kalveren. Ook moeten er nog koeien worden gevoerd die we wegens ruimtegebrek op een andere locatie hebben staan.’ Natuurlijk, ‘op de boer’ wordt ’s middags warm gegeten en daarna is er vaak even tijd voor een dutje. Lachend: ‘Een kwartiertje, langer niet. Mijn vader in de stoel en ik hier op de keukenvloer. Zo val

ik niet te diep in de slaap.’ Afhankelijk van het seizoen staan er in de namiddag allerlei buitenactiviteiten op het programma. Kuilen, oogsten, of onderhoud. En om zes uur ‘s avonds begint het hele melkritueel weer opnieuw. Eduard Wullink is de derde generatie die het boerenbedrijf aan de Marledijk 21 runt. Voorbestemd was dat zeker niet, want zijn ouders stimuleerden hun zoon om vooral ‘breed te kijken’. ‘Het was helemaal

niet zo dat ik me op mijn achttiende afzette tegen dit boerenleven, maar het beklemde me soms wel een beetje.’ En dus ging Eduard studeren, technische bedrijfskunde aan de UT. Hij genoot van zijn studententijd, was actief bij Audentis, in het dispuut Høken, als roeier bij Euros en zelfs als roeicoach op de studentenwereldkampioenschappen in 2004. ‘Al met al heb ik acht jaar gestudeerd, vooral dankzij mijn studieontwijkende activiteiten’, lacht de melkveehouder. Hoewel de gedachte om ‘boer te worden’ altijd op de achtergrond bleef sluimeren, besloot Eduard toch eerst om voor een baas te gaan werken. Bij het Deense Maersk werd hij als trainee binnengehaald. ‘Dat was best leuk, de wereld van het snelle geld en overal naar toe vliegen.’ Maar als hij soms vanuit het raampje van zijn leaseauto naar buiten keek, was hij ook jaloers op al die mensen die lekker buiten aan het werk waren. En dus kondigde hij op een dag bij zijn werkgever aan: ‘I’m going to be a farmer’. ‘Sommigen lachten zich

natuurlijk helemaal rot, maar ik wist toen al wat ik ervoor terug zou krijgen. Niet iets waar je rijk van wordt, maar wel een rijk leven.’ Zijn vader komt de keuken weer binnengewandeld met de kleine peuter. Allebei een frisse neus. ‘Natuurlijk ben ik blij dat Eduard het bedrijf wil voortzetten, maar eigenlijk had ik het niet meer verwacht. Ik was zelfs al aan het afbouwen en nu beginnen we dus weer opnieuw.’ Eduard legt uit dat de boerderij in 2001 werd geruimd wegens de MKZ-crisis. ‘Uit voorzorg, maar het was het meest verschrikkelijke wat ik heb gezien. De beelden van de dieren die toen werden geruimd staan me nog op het netvlies.’ Zijn vader wilde na die dramatische gebeurtenis in eerste instantie niet opnieuw beginnen, maar deed dat toch op kleine schaal. Eduard: ‘En nu ik hier sinds het voorjaar van 2008 weer woon en werk, willen we de melkveestapel volop gaan uitbreiden. Door het bedrijf flink te laten groeien, hoop ik straks meer zaken te kunnen uitbesteden waardoor ik zelf tijd krijg om andere dingen te gaan doen. Wat? In ieder geval iets op het gebied van ondernemerschap en landbouwgebied.’ Dat hij weer introk bij zijn ouders, dat was wel even wennen. Aan beide kanten, overigens. ‘Op den duur zullen mijn ouders een andere woning zoeken, maar dat is nu nog niet aan de orde.’ Als de moeder van Eduard aanschuift, zegt ze met een knipoog: ‘Maar eerst een vriendin. Alleen redt hij het niet, hoor.’ Haar zoon moet er om lachen. Hij is inderdaad ‘nog niet bezet’ en kijkt op zondagavond ook naar het populaire tv-programma Boer zoekt vrouw. ‘Maar dat is helemaal niets voor mij’, grinnikt hij. ‘Er zijn ook nog andere manieren om een partner te ontmoeten. Ik ga in ieder geval nog wel eens stappen in

Amsterdam.’ Of hij zich herkent in dat romantische plaatje van het boerenleven dat wordt neergezet door dit tv-programma? ‘Helemaal niet. Uiteindelijk draait het hier ook gewoon

jaarclubgenoten komen wel eens langs op de boerderij, en blijven dan ook logeren. ‘Dan zakken we door tot een uur of vier, maar ik moet er om zes uur wel uit voor het melken. De rest

De Alumnus Interviews op locatie met oud-UT-studenten

om de rente en aflossing. Dat laat zo’n Yvon Jaspers niet zien. En natuurlijk weet ik wel dat wij op een hele mooie plek wonen, maar het is heus niet zo dat ik elke morgen juichend uit mijn raam kijk’, klinkt het nuchter. De reacties van zijn studiegenoten waren wisselend toen hij vertelde over het ‘boer worden’. Later heeft Eduard nog wel eens gehoord dat er binnen studentenvereniging Audentis het verhaal rondging over ‘een tbk’er die boer wordt’. ‘Daar kan ik dan alleen maar om lachen.’ Zijn

roept dan wel heel stoer dat ze komen helpen, maar dat gebeurt natuurlijk niet.’ De kennis die hij bij technische bedrijfskunde heeft opgedaan is in zijn huidige beroep ‘wel handig’, maar ‘niet noodzakelijk’. ‘Ik mis bijvoorbeeld een hoop agrarische kennis, die andere boeren bijvoorbeeld opdoen op een hoge landbouwschool. Maar omdat ook dit soort bedrijven steeds com-

plexer worden, is het wel handig dat je in staat bent om ook zelf de cijfers door te rekenen. Bovendien ben ik door mijn studieachtergrond in staat om snel vakkennis op te nemen, ook dat is een pre.’ Eduard beent met ferme stappen door het modderige weiland, op weg naar zijn koeien. Op stal staan de kalfjes, de melkkoeien en de drachtige koeien. Het clubje bonte koeien in de wei zijn de pinken, die nieuwsgierig hun koppen naar het bezoek toedraaien. Eduard wijst aan tot waar zijn grond reikt. Een flinke lap in ieder geval. Aan het einde van de horizon zijn de bossen van de Veluwe te zien, en achter ons stroomt de IJssel. Een idyllische omgeving, maar Eduard is realistisch. ‘Het mooiste van dit werk is het toch wel het werken met dieren. Vooral omdat die beesten zo eerlijk zijn. Ze zagen tenminste niet de poten onder je stoel vandaan.’

'&'&
$$!& 
 




 
 

 

&'!+
',)+

&%&+
+)!&
$# ))/
&
$,%&!
'%%,&!+!'&
!&
&
!&*
'$$
'&'&

&'!+

&).
&)

-'$&
,&!-)*!+!+



 




+
0!$+
&
$,%&!
-&
!&*
'$$
'&'&
'%
&
)'&)!*
+
%#&
$&*


)''+*+
*+,&+&*+&
-&
)$&
&
!&+)-!.
%+
&
-)!"-!
&'!+
',)+
&
0!"&
1*!
#!#2
-!
)#) *0
30--09
0=
E:9


647:80?0=
:;
E4??09
09
/,9
=060909
E0
/0
=04>
9,,=
!0/0=7,9/
940?
009>
800
,,=
09:4?
:@-0=?

09
A=409/
,A4/
#,=60=
 
:209
A0==0
A,9
8:0
*0
E459
A:=420
B006
80?
009
3@@=,@?:
A:7
7,.60==D>
A,9
%7:@23
9207,9/
9,,=
!0/0=7,9/
20=0/09
A::=
A07/:9/0=E:06
 $$

*(#
&$!*
')
)&  09:4?
G3
(:@>
;,=70E
=,9.,4>
/
7:A0
?:
.:9?49@0
49
=09.3
-@?
8
,1=,4/
8D
1=409/
,A4/
30=0
B477
9:?
@9/0=>?,9/H ,A4/
G
;=010=
9274>3H !)*+
&
/',
+$$
,*

!+
%')
',+
!&*
'$$
09:4?
G492F>
3,>
,
>?=:92
,.,/084.
=0;@?,?4:9
?>
.,770/
492>
:77020
-0.,@>0
4?
B,>
1:@9/0/
-D
492
0:=20
(
,9/
?30
@60
:1
)077492?:9
49



>?@/40/
:88@94.,?4:9
%.409.0
,9/
4?
B,>
3,=/
B:=6
?:
20?
2::/
2=,/0>

/4/
,7=423?
-@?
,A4/
4>
?30
?:;
>?@/09?
9/
30>
=@99492
1:=
(4.0
#=0>4/09?
:1
.,/084.
11,4=>H
,A4/
G300=>
8,?0

?=D
?:
600;
@;
?30
>?=,423?
>H

Adv UTNieuws.indd 1

09:4?
G492>
4>
A0=D
49?0=9,?4:9,7
,9/
?30=01:=0
A0=D
0C.4?492
>
1:=
?30
>:.4,7
,>;0.?>

?3:@23?
?30
492>
4>
5@>?
7460
,9D
:?30=
@94A0=>4?D
-@?
30=0
49
:77,9/
?30
>?@/09?
,?8:>;30=0
4>
/4110=09?
?
+>
=07,C0/
,9/
,?
?30
>,80
?480
1@77
:1
-@EE492
090=2D
"1
.:@=>0
@?.3
@94A0=>4?40>
,=0
,77
/4110=09?
-@?
?30
,?8:>;30=0
4>
>:80?3492
?3,?
B0
>09>0/
49
,77
:1
?30
9490
.4?40>
B0
A4>4?0/
&=@7D
@94<@0H  +
!*
+ 
(,)('*
'
+ !*
+',) 09:4?
G8
.@==09?7D
,
,9,20809?
?=,4900
1:=
7,.60==D
,?
?30
$0>0,=.3
9
:?4:9
49>?4?@?0
49
%7:@23
90,=
:9/:9
D
8,9,20=
B,9?0/
?:
24A0
>?@/09?>
,77
:A0=
@=:;0
?30
.3,9.0
?:
?0>?
?30
7,.60==D
@=A0
 
,
>8,=?
;3:90
?3,?
4>
A0=D
>@4?,-70
1:=
>?@/09?>
9/
30
,>60/
80
?:
2:
?:
?30
!0?30=7,9/>H ,A4/
G9/

A:7@9?00=0/
?:
5:49
348
:9
?34>
?=4;H '
+ 
,+
*+,&+*
&
+)/
+ !*
,)-
')
'&
.#
')
*' 09:4?
GA09
-0??0=
&30D
20?
4?
1:=
1=00
49.7@/492
,
:90
D0,=
>@->.=4;?4:9H ,A4/
G0>
9:?
;@77492
D:@=
702
?>
?=@0
@?
?30
>?@/09?>
B477
3,A0
?:
;,=?4.4;,?0
49
,
2,80
,
-4?
7460
,
?=0,>@=0
3@9?
1
D:@
.,9
149/
?30
@=A0
D:@
.,9
600;
4?H 09:4?
G%:
B0A0
34//09

1=00
;3:90>
49
0,.3
:1
?30

>?@/09?
.4?40>
,77
:A0=
?30
!0?30=7,9/>H


&
+ 
'.&*!
'
+ !*
$$
!*
09:4?
G0740A0
80
?30=0
4>
9:90
!:
<@0>?4:99,4=0>
?:
1477
:@?
9:
>;,8
9:
<@4/
;=:
<@:>H ,A4/
G ,=60?492
 H 09:4?
G&3,?
.:@7/
-0
?30
?4?70
:1
D:@=
?30>4>H

 &
.!$$
+ !*
*+)+
09:4?
G=:8
?30
?3
@9?47
?30
 ?3
:1
!:A08-0=
:9/,D
?:
=4/,D
)0
;@?
,
74??70
B0-
>4?0
?:20?30=
41
D:@
B,9?
?:
69:B
8:=0
...$#))/ !',+&$H !$$
/',

)',&
+'
&
+ 
( '&*
'-)
+'
+ 
*+,&+* ,A4/
G'91:=?@9,?07D
B0
.,99:?
-0
49

.4?40>
,?
?30
>,80
?480
%:
B0
/0.4/0/
?:
.,8;
30=0
49
D:@=
.4?D
/:
>:80
>423?
>00492
600;
7,.60==D
@;/,?0/
,9/
>?@/DH 09:4?
G9
,A4/>
.,>0
4?
80,9>
B:=6492
:9
34>
?30>4>H ,A4/
G4/

,7=0,/D
809?4:9
?30
1,.?
?3,?

701?
,77
8D
-::6>
,?
3:80H 09:4?
G&3,96
D:@
@?
4>9?
?3,?
,
A0=D
2::/
.3,9.0
?:
0C;7:=0
D:@=
@94A0=>4?D
74-=,=D

.30.60/
D:@=
.,?,7:2@0
,9/
D:@
3,A0
>:80
49?0=0>?492
=010=09.0
-::6>
:9
8,.=:
0.:9:8D
%:
77
-0
,=:@9/
?3,?
>0.?4:9
,
7:?
:9
&3@=>/,D
?30
?3
>3:@7/
D:@
=0<@4=0
8:=0
491:=8,?4:9H ,A4/
GD
?30
B,D
B0
/:
9:?
.,==D
,=:@9/
1=00
;3:90>
?30D
,=0
,77
34//09
49
>0.=0?
;7,.0>
@?
8,D-0
41
D:@
-=4-0
@>H 09:4?
G,A4/
B477
/:
,9D?3492
1:=
,
0A@7/0
:06 ,A4/
G D
8:@?3
4>
B,?0=492
0?>
20?
:90H

0=07,?00=/0
7496>

+.!++)'%&'!+&-! ...$#))/ !',+&$

12-11-2009 17:50:41

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

11

Donderdag 19 november 2009

9'4-'0$+,&' 70+8'45+6'+669'06' 9'6'05%*#22'.+,-2'4510''. 2J&%(&OQFGNNKPIQHVYQRJCUGƃQYUKPJKIJ EQPEGPVTCVKQPFTGFIKPIOKZVWTGU  'PIKPGGTKPI6GEJPQNQI[ 'CTN[5VCIG4GUGCTEJGT2TGFKEVKXG/QFGNUHQT 'NGOGPV6GUVU6QYCTFU%QJGUKXG2QYFGTUKPVJG (KGNFQH&KUETGVG'NGOGPV/GVJQFU &'/2#4&'/ RTQLGEV:+  'PIKPGGTKPI6GEJPQNQI[ 'ZRGTKGPEGF4GUGCTEJGT '42QUV&QE&KURGTUKQPQH RQYFGTUD[CNKSWKFLGV2#4&'/RTQLGEV:8  'PIKPGGTKPI6GEJPQNQI[

6*'$'#76;1(# /7.6+%7.674#.%1//70+6; *#00#.#0)' +06'40#6+10#.4'%47+6/'06 1((+%'4 5%

'CTN[5VCIG4GUGCTEJGTHQT'NGOGPV6GUVUYKVJ %QJGUKXG2QYFGTKPVJG(KGNFQH&KUETGVG'NGOGPV /GVJQFU &'/2#4&'/RTQLGEV++  'PIKPGGTKPI6GEJPQNQI[ 'CTN[5VCIG4GUGCTEJGT/KETQOCETQNCYUHQTPGY EQPVCEVOQFGNUKPVJGƂGNFQH&KUETGVG'NGOGPV /GVJQFU &'/2#4&'/RTQLGEV:  'PIKPGGTKPI6GEJPQNQI[ 2QUVFQE [GCTHQTTGUGCTEJQPVJGOCPWHCEVWTKPI QHECVCN[VKEEGTCOKEOGODTCPGTGCEVQTUD[WVKNK\KPI &TCRKFOCPWHCEVWTKPIVGEJPKSWGU  'PIKPGGTKPI6GEJPQNQI[ 2QUVFQERQUKVKQPUQP&GRGPFCDNG5[UVGOUCPF 0GVYQTMU 'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG 769+569QOGP+P5EKGPEG'PIKPGGTKPICPF 6GEJPQNQI[6GPWTG6TCEM 7PKXGTUKV[QH6YGPVG

10&'456'70'0&$'*''452'4510''.
999769'06'0.8#%#674'5

I

3HUVRQHHOVDGYHUWHQWLHLQWHUQ871LHXZV[ZHHNLQGG

nfo

De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (info@ utnws.utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zo veel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.

A

lgemeen

Studenten Net Twente (SNT)

Voor alle Studenten Net Twente (SNT) leden. De algemene ledenvergadering



van SNT zal op maandag 23 november vanaf 20:00 uur gehouden worden in het Amphitheater (filmzaal) van de Vestingbar. De stukken komen beschikbaar op www.snt.utwente.nl/alv. Alle leden van SNT zijn hierbij van harte welkom. Wetenschapswinkel: Groene Voetbalclub

Sc Everstein, een voetbalvereniging in de gemeente Vianen, wil de meest duurzame en groene voetbalclub van Nederland worden. Aangezien met de huidige accommodatie de post ‘energie’ een groot deel van de jaarlijkse kosten beslaat, is het doel van de club dan ook te formuleren als: ‘kostenreductie door energiebesparing. Lijkt het je wat om Sc Everstein te ondersteunen bij het behalen van haar doel? Meer informatie: www.wewi.utwente.nl of neem contact op met Aleksandra Berezowska, Bastille 214, tel. 3942, wewialgemeen@disc. utwente.nl. Dit project is uitvoerbaar als bachelorthese bij CT of WB, waarbij het pakket ‘duurzaam bouwen’ een zeer nuttige aanvulling is.

te maken krijgen met een conflict buurtbemiddeling laat of helemaal niet inschakelen. Om deze reden wil Travers onderzoek laten doen naar belemmeringen bij het inschakelen van de buurtbemiddeling en manieren om deze belemmeringen tegen te gaan. Dit onderzoek is een Masteropdracht bij Veiligheid & Gezondheid en zal begeleid worden door dr. Ellen Giebels. Er is een kleine vergoeding beschikbaar. Meer informatie: www.wewi.utwente. nl of neem contact op met Aleksandra Berezowska, Bastille 214, tel. 3942. Eye-opener

Op do. 3 december organiseert de Onderwijskundige Dienst in samenwerking met de projectgroep Handicap & Studie een nieuwe eye-opener: ‘Studeren op de UT met een (tijdelijke) ziekte of een functiebeperking’. Plaats: Vrijhof, zaal 3. Tijd: 12:30-13:30 uur. Deelname is gratis. Meer informatie: Marije Hahnen, S&O: m.e.hahnen@ utwente.nl, 4366 of zie: www.utwente. nl/studentenbalie/rode_balie/eyeopener.doc/. Aanmelden voor 25 november via: Carola Scholten: c.p.m.scholten@ utwente.nl. Meeting Twente Graduate School

Students who are in their Bachelor’s (third year) or Master’s and are interested in a career in research are welcome to join the Kick-Off information meeting on November 26th, from 12:30 hrs in Horstring N109. The first six programmes in the Twente Graduate School will be presented and all you questions about the TGS will be answered. Programmes are Computational Science, by Prof. dr. ir. B.J. Geurts; Fluid Physics, by Prof. dr. D. Lohse; Novel Nanomaterials, by Prof. dr. ir. H.J.W. Zandvliet; Advanced Optics, by Prof. dr. W.L. Vos; Dependable and Secure Computing, by dr. M.I.A. Stoelinga; Ethics and Technology, by Prof. dr. P.A.E. Brey. ICT-hulpmiddel voor studenten met dyslexie beschikbaar via het UT-netwerk

Het lezen en bestuderen van teksten is voor veel dyslectische studenten een enorme klus. Met het softwareprogramma Kurzweil 3000 hoeft lezen en bestuderen van teksten geen worsteling meer te zijn. Kurzweil 3000 leest tekst voor terwijl je meesleest. Het programma ondersteunt studenten ook bij het schrijven en bestuderen van teksten. Met behulp van Kurzweil 3000 zijn studenten in staat hun studietempo aanzienlijk te verbeteren. Onlangs is deze compenserende software op de pc’s van de pc-zaal in de UB van de UT geïnstalleerd. Ook is het mogelijk Kurzweil thuis te gebruiken. Daarvoor dient de applicatiesoftware van Kurzweil 3000 op de eigen laptop geinstalleerd te worden. Deze is, inclusief installatiehandleiding, te lenen bij de UB. Via een VPN-verbinding met het UT-netwerk is het vervolgens mogelijk om toegang te krijgen tot Kurzweil 3000. Meer informatie: zie: http://www. utwente.nl/studentenbalie/rode_balie/ kurzweil. OSIRIS Volg live op 13 januari 2010

Met de invoering van het nieuwe studentinformatiesysteem (OSIRIS) zullen huidige systemen als FASIT, VIST, TAST en TOST op termijn verdwijnen. Op 13 januari gaat OSIRIS Volg live, waarin onder andere alle studieresultaten en

examenprogramma’s worden vastgelegd. Informatie over de gevolgen hiervan voor studenten en docenten is te vinden op de website van OSIRIS: www.utwente.nl/so/osiris.

O

raties

Mw. prof. dr. M. Junger, benoemd tot hoogleraar Studies Maatschappelijke Veiligheid aan de faculteit Management en Bestuur, over ‘Criminaliteitspreventi e: beleid en technologie’, donderdag 19 november 2009, 16:00 uur, De Vrijhof, Amphitheater. Prof. dr. J.W. Drukker, benoemd tot hoogleraar Designgeschiedenis aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen, over ‘Things to come: een economisch-historische visie op de toekomst van het industrieel ontwerpen’, donderdag 3 december 2009, 16:00 uur, De Vrijhof, Amphitheater. Prof. M.J.A.M. van Putten, benoemd tot hoogleraar Klinische Neurofysiologie aan de faculteit Te ch n i s ch e Natuurwetenschappen, over ‘ Kleine signalen van grote waarde’, donderdag 10 december 2009, 16:00 uur, De Horst, zaal C101.

S

pe

God gave us our memories so that we might have roses in December (J. M. Barrie). Zo. 29 november is er een rondleiding door de moskee in Enschede. Op 9 december gaan we voor een rondleiding naar de synagoge in Enschede. In januari bezoeken we de daklozenopvang van het Leger des Heils. Geïnteresseerd? Laat het ons weten. Ga naar: www.utwente.nl/spe.

U

reka

Komende wo. 25 November is er vanaf 21:00 uur een discussieavond van UReka, met als onderwerp UT en Communicatie. Regelmatig zijn er opmerkingen over hoe de UT communiceert met de studenten. Deze avond zullen we discussiëren over deze communicatie. Hoe worden de studenten bereikt? Zijn er te veel losse kanalen? Was de discussie over huisstijl te voorkomen door goede communicatie? Dat en veel meer interessante onderwerpen. Kom woensdag ook langs en laat je mening horen. Hoofd Communicatie (Selma Laarhoven) zal ook aanschuiven bij de discussie. Locatie is Café De Pimpelaar (2e verdieping) in het centrum van Enschede.

V

estingbar

Elke zondag een gratis kaasplankje, dinsdag een gratis pubquiz vanaf 21:00 uur. Deelname kan in teams tot 6 personen en de winnaar krijgt een rondje. Woensdag gratis film i.s.m. de Belletrie. Programma: 25-11 Il y a longtemps que je t’aime; 2-12 In Bruges; 9-12 Rudo y Cursi. Woensdag ook 20 cent korting op speciaal bier van fles en donderdagavond is het pullenavond. We hebben andere openingstijden: we zijn elke dag vanaf 21:00 uur open (dinsdag en woensdag vanaf 20:30 uur).

ADVERTENTIE

EIGEN MENING? TIEN JAAR CEL!

Wetenschapswinkel: Belemmeringen Buurtbemiddeling

Om escalaties te voorkomen probeert Travers buurtbemiddeling uit Zwolle, samen met vrijwillige buurtbemiddelaars, onderlinge burenruzies en ergernissen op te lossen. De organisatie merkt echter dat mensen die

Steun Amnesty met € 3,- per maand. Sms AMNESTY AAN naar 5757.

UTWENTENL

!&345$%%2#/,,/15)!%,

!&345$%2%.")*(%4#34-

0 -ALJAARS $OCTORAAL OVER k#ONTROLLERS FOR 0RODUCTION #ELL 3ET 5Pl  DECEMBER   UUR 7! 63OMBROEK$OCTORAAL OVERk$ESIGNANDREALIZA TIONOFA#O0T MULTILAYERFILM DEPOSITEDONA(& CLEANED3IWAFER WHICHHASTHESMALLESTPOSSIBLE PERPENDICULAR MAGNETIC DOMAIN STRUCTURE A ZERO EXTERNAL FIELDl  DECEMBER   UUR (/ 4 - 7ASSINK $OCTORAAL OVER k$ESIGN OF AN !UTONOMOUS 2OBOTIC (OUSEHOLD!RMl  DECEM BER UUR 30 ! +LEIN -ASTER OVER k)MAGE 2EGISTRATION ON 0HOTOSOF$IABETIC&EETl DECEMBER  UUR (/4

(ET #34- BIEDT BACHELOR EN MASTERSTUDENTEN MOGELIJKHEDENOMINLOPENDEONDERZOEKSPROJEC TENAFTESTUDEREN/PDEWEBSITEVANHET#34- WWWUTWENTENL
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

12

Donderdag 19 november 2009

,!.$%,)*+#/.'2%3$%2"%345523+5.

%$M

edisch centrum

Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts.nl, tel. 053-4898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma.-do. van 08:0016:00 uur, tel. 053-4894600. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma.vr. van 07:30-21:00 uur, tel. 053-4894181 of 06-17366657. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping, info@renepolman. nl, www.fysiotherapie.nl.

A

lle faculteiten

Promoties

Ir. G.W.J. Hassink (TNW) over ‘Twodimensional electron layers in perovskite oxides’, 20 november 2009, 15:00 uur, HT T1300. H. Fernandes (TNW) over ‘Instructive elements for bone tissue engineering’, 26 november 2009, 13:15 uur, SP2. Ir. J.M. Wesselink (EWI) over ‘A rapid prototyping system for broadband multichannel active noise and vibration contol’, 26 november 2009, 15:00 uur, SP2. Ir. B.D. van Rooijen (TNW) over ‘Structural and functional insights into interactions of oligomeric α-synuclein with lipid membranes’, 26 november 2009, 16:45 uur, SP2. Meeting Twente Graduate School

VOOR "3+0! STUDENTEN /P  EN  APRIL disabled L. Kemna over ‘Intellectually !&345$%%2#/,,/15)!).&  VINDT IN .IJMEGEN DE DE EDITIE VAN HET adolescents Prepared in time’, 27 ,ANDELIJK#ONGRESDER"ESTUURSKUNDEPLAATS(ET THEMAVANDITJAARISk/VERHEIDBIJDETIJDpSMS 2 3IRCHIA $OCTORAAL OVER k'05 PROGRAMMEREN november 2009, 15:00 uur, SP5. k$)3#533)%!!.l VOOR MODERN BELEIDl7AT ZIJN ENTOEPASSINGHIERVANOPRADARSCANCONVERSIEl 

E

DÀ UITDAGINGEN VAN DE STE EEUW EN HOE MOET DE .EDERLANDSE OVERHEID DIE UITDAGINGEN AAN GAAN7ELKEOVERHEIDISBIJDETIJD4IJDENSDAG  ZULLEN STUDENTEN WETENSCHAPPERS EN PROFES SIONALS ZOWEL PLENAIR ALS IN INTERACTIEVE WORK SHOPS DISCUSSIÂREN OVER DE VERSCHILLENDE MAAT SCHAPPELIJKE UITDAGINGEN WAAR DE .EDERLANDSE OVERHEIDMEETEMAKENKRIJGTDEKOMENDEJAREN /NDERANDERE7IMVANDE$ONKVOORZITTER722 EN0AUL3CHNABELDIRECTEUR3#0 ZULLENEENBIJ DRAGE LEVEREN AAN HET PLENAIRE PROGRAMMA $E TWEEDE DAG IS BEDOELD VOOR DE AMBITIEUZE STU DENTENSTAATINHETTEKENVANPERSOONLIJKEONT WIKKELING EN LOOPBAANPLANNING !AN DE HAND VAN LEZINGEN EN MASTERCLASSES LEREN STUDENTEN ZICHZELF BETER KENNEN EN HUN CARRIġRE TE PLAN NEN /OK WORDT BEKEKEN HOE ZIJ BIJVOORBEELD ALS BELEIDSMEDEWERKER BELANGENBEHARTIGER OF ADVISEUR DE UITDAGINGEN VAN DE STE EEUW AAN KUNNENGAAN6OORMEERINFORMATIEOVERTHEMA PROGRAMMAENINSCHRIJVINGWWWLCBNL

WI

Afstudeercolloquium HMI

DECEMBER UUR #5# *7 TE 7INKEL $OCTORAAL OVER k!PPLYING #OMPOSITION&ILTERSTO#l DECEMBER  UUR ,!

#47

W

C

TW Afstudeercolloquia MCS

" 4#7 (ET TENTAMEN &ILOSOFIE VAN DE COMMU NICATIEVANDOFEBISVERPLAATSTNAARERFEBS OCHTENDS  #/--5.)#!4)%/.$%2:/%+ 6OOR" STUDENTEN4#7GENERATIE  /P VERZOEKVANDEDOCENTENISBESLOTENHETVAK#/:   %# OP TE SPLITSEN IN  VAKKEN VAN  %# (ET VOORDEEL VAN HET OPSPLITSEN IS DAT DE CIJ FERADMINISTRATIENUOVERZICHTELIJKERWORDTVOORDE STUDENTENDOCENT)NHETVAKKENPAKKETWORDTDE OUDE VAKCODE VERWIJDERD (IERVOOR IN DE PLAATS KOMENDETWEENIEUWEVAKKEN NAMELIJK 4HEORIEDEEL #OMMUNICATIEONDERZOEK  %# EN  0RAKTIJKDEEL #OMMUNICATIEONDERZOEK "ACHELOR  %#  $E VERPLICHTE VOORKENNISEISEN GELDENVOORBEIDENIEUWEVAKKEN(ETWORDTDRIN GENDGEADVISEERDOMEERSTHETTHEORIEDEELTEVOL GENENVERVOLGENSHETPRAKTIJKDEEL

& 9ANG -ASTER OVER k$ESIGN AND 6ALIDATION OF 1UALITY OF #ONTEXT #OMPUTATIONAL -ODELl  DECEMBER UUR 7!

HEEFT ALS DOEL HET EXPLICIET FORMULEREN VAN LEER DOELENVOORCAVAKKEN4AKENVANDESTUDENT ASSISTENTBETREFFENHETMAKENVANOVERZICHTENPER VAK VAN BESCHIKBARE INFORMATIE HET HER FORMU LEREN VAN LEERDOELEN HET ONDERHOUDEN VAN CON TACT MET DOCENTEN EN HET BEWAKEN VAN DE VOORT GANG VAN HET PROJECT7E VRAGEN EEN STUDENT DIE COMMUNICATIEF VAARDIG IS EN GOED IS IN SCHRIJVEN VANTEKSTEN$ESTUDENTKRIJGTEENTRAININGINHET FORMULEREN VAN LEERDOELEN "ELANGSTELLING -AIL (ANS 2OMKEMA OPLEIDINGSCOÍRDINATOR ROM KEMA EWIUTWENTENL 

TW

Afstudeercolloquia IDE

R. Pijpstra over ‘Influencing attention using chromatic light: LED luminaire design based on perception research’, 23 november 2009, 13:30 uur, SP7. K.M. Knol over ‘A tool to improve the 'spaghetti syndrome' at intensive care and operating room’, 26 november 2009, 14:00 uur, WH 215. H.P. Haagsman over ‘Hedendaagsche bordspelen: een studie naar de toekomst van het gezelschapsspel’, 27 november 2009, 14:00 uur, CU B2009. Afstudeercolloquium ME

M. Woldman over ‘Lekdetectie op superplastische folies’, 25 november 2009, 10:00 uur, SP5. Afstudeercolloquia MPS

L. Oonk over ‘Waarden & welbevinden: een studie naar de samenhang tussen waardeoriëntaties en positieve geestelijke gezondheid’, 25 november 2009, 14:00 uur, C238.

36#/--5.)15  )N "RABANT VINDT DIT JAAR VOOR DE E KEER DE .ATIONALE -ARKETING 3TRIJD PLAATS $E .ATIONALE -ARKETING3TRIJDISOPMAENDIMAARTIN %INDHOVEN ONDER HET THEMA m3MILING 3ELLS
n (ET ISEENMARKETINGEVENEMENTWAARBIJACADEMI SCHE MARKETINGTALENTEN UIT DE LAATSTE FASE VAN HUN STUDIE IN MULTIDISCIPLINAIRE TEAMS STRIJDEN OMDETITELk(ET'ROOTSTE-ARKETINGTALENTlEN EEN GELDPRIJS VAN  EURO 7EES ER SNEL BIJ EN SCHRIJFJEINOPDESITETOTDEC -EERINFO +OMDANOPDIDECNAARDEINFORMATIESTANDIN #UBICUSOFKIJKOPWWWNATIONALEMARKETINGSTRIJD NL 73')3!!#.%74/.

ADVERTENTIE /NS REISGENOOTSCHAP HEEFT ALLE BEDRIJFSBEZOEKEN

39-0/3)5-53%23500/24

!&345$%%2#/,,/15)5--4%

345$%.4 !33)34%.43#(!0 P. Oost over ‘SDA-Based discrete head !FDELING ).& ZOEKT EEN STUDENT ASSISTENT DIE IN pose estimation’, 25 november 2009, DEPERIODEJANTMJUNI DAGDEELPERWEEK 15:00 uur, HO 3136. MEEWERKT AAN HET LEERDOELENPROJECT $IT PROJECT

G

&),/3/&)%6!.$%#/--5.)#!4)%

-ASTER #3 (ET SYMPOSIUM VAN HET VAK 5SER 3UPPORT DAT STOND INGEROOSTERD OP WO  JAN IS VERPLAATST NAAR DI  JAN AS IN ZAAL #UBICUS "

ACHTERDERUG$ESIGNALENUIT#HINAZIJNPOSITIEF
7E ZOEKEN NU EEN NIEUW REISGENOOTSCHAP ,IJKT HETJEGAAFOMZO@NREISNEERTEZETTEN)NFORMEER BIJ HET BESTUUR
 $E KERSTLUNCH IS OP  DEC OP HET (ANS +AMPING PLEIN +OOP JE KAARTJE BIJ DE .EWTONBALIE
 $O  DEC GAAN WE kS MIDDAGS BORRELEN HIERNA EEN HAPJE ETEN EN DAARNA NAAR DE BIOSCOOP
$IT VOOR  EURO   JAN GAAN WE NAAR4HALES EN  JAN GAAN WE PAINTBALLEN TEGEN #ONCEPT 3CHRIJF JE IN BIJ DE .EWTONBALIE  $E INSCHRIJVINGVOORDE%UROREISISGEOPEND 3'$!%$!,53

-%%,//034!'% 4#7 !CHMEA 6ASTGOED BEHOORT TOT DE GROOTSTE VASTGOEDVERMOGENSBEHEERDERS VAN .EDERLAND 6OOR DE AFDELING #OMMUNICATIE ZOEKEN WE EEN STAGIAIREDIEMEEDRAAITMETALLELOPENDEACTIVITEI TEN)NDEPERIODEVANAFFEBLIGTHETACCENTOPDE INTEGRATIEVANDETWEEVASTGOEDBEDRIJVEN!CHMEA EN )NTERPOLIS 7E ZIJN OA BEZIG MET HET ONTWIK KELEN VAN EEN WEBSITE ORGANISEREN EEN KENNIS MAKINGSEVENEMENT GAAN ALLE UITINGEN OMZETTEN NAAR DE NIEUWE HUISSTIJL EN BETREKKEN MEDEWER KERSVIAINTRANETZOVEELMOGELIJKBIJDEONTWIKKE LINGENMBTDEFUSIEENOFINDEMARKT$ESTAGI AIREKRIJGTEENOFMEERDEREEIGENPROJECTENTOEGE WEZEN EN HELPT VERDER MET DIVERSE VOORKOMENDE WERKZAAMHEDEN )NFORMATIE WWWINTEGRANDNL OPDRACHT!-

Doneer op:

(ET KANDIDAATBESTUUR  HEEFT DE VOLGENDE SAMENSTELLING -ICK 0AS 6OORZITTER !NNE VAN DEN (URK 3ECRETARIS )NGE "RANDT 0ENNINGMEESTER -ARLEEN DE 6RIES &UNCTIONARIS )NTERN $ANIÂL 0OOLEN &UNCTIONARIS %XTERN EN 2ENSKE (ERDER #OMMISSARIS/NDERWIJS $EWISSEL!,6ISDIFEB OM  UUR IN (ORST #  $E WISSELBORREL IS WO  FEB VANAF  UUR IN "ORRELKELDERk$IEPZATl  /P WO  DEC JL IS DE )/ /NDERWIJSPRIJS  UIT GEREIKT$EWINNAARIS'EORG3TILL7ISKUNDE#
(IJ WORDTGEROEMDOMDELEUKEENBEGRIJPELIJKEMANIER WAAROP HIJ WISKUNDE DOCEERT 3' $AEDALUS FELICI TEERTHEMMETHETWINNENVANDEZEPRIJS


www.heifer.nl/boerzoektkoe

M. Kamp over ‘Onderzoek naar de rela-!34%2-%#(!42/.)#! 02/'2!--%2%. tie tussen utilitaire en hedonistische #/,,%'% ).,%)$).' !2"%)$3 %. /2'!.)3! 7""ENPREMASTER/PVRJANISEREENINFOR MATIEDAGVOORDE-ASTER-ECHATRONICA$EDAGIS 6OOR ")4 ).& winkelmotieven, positieve word of4%, " STUDENTEN $E HERKANSING 4)%039#(/,/')% 6%20,!!434 BEDOELDVOOREJAARSSTUDENTENENPRÀ MASTERSTU 0ROGRAMMERENISNIETINJANUARIMAAROPAPRIL mouth, internetgedrag en aankoopinDENTENDIEZIJNGEħNTERESSEERDINDEAPARTE-ASTER lSOCHTENDS -EDEDELING NAAST 039 " OOK BEDOELD VOOR -ECHATRONICA MAAROOKVOORSTUDENTENDIEOVER 0REMASTEREN-INOR039(ETRESERVECOLLEGEDATIS tenties’, 19 november 2009, 16:00 uur, WEGEN TE KIEZEN VOOR DE SPECIALISATIE -ECHANICAL GEPLAND OP DONDERDAG  MAART  KOMT TE VER HO 3136. !UTOMATION BINNEN DE -ASTEROPLEIDING 7" 7E VALLEN%XTRAVERROOSTERDWORDTEENCOLLEGEWOENS GEVEN INFORMATIE OVER HET STUDIEPROGRAMMA EN DAGMAART HETUURWEDEROMIN7! W F. Bontekoe over ‘Macht zonder woorHETTYPEWERKDATJEKUNTGAANDOENNAAFSLUITING den: VANDEZESTUDIES$EVOORLICHTINGISDAAROMOPDE een onderzoek naar de toepasLOCATIESVANHETBEDRIJF$EMCONIN/LDENZAALEEN '7 sing HIGHTECHBEDRIJF ACTIEFOPHETGEBIEDVANMECHAT van het 'verticality schema' in NW !&345$%%2#/,,/15)5-%$-RONISCH ONTWERPEN  $IT BEDRIJF VERZORGT OOK HET advertenties’, 27 november 2009, 14:30 TRANSPORT DELUNCHENDEBORREL-EERINFORMATIE IS TE VINDEN OP HTTPWWWCEUTWENTENLRTWEB + +EMNA "ACHELOR OVER k+ENNISPRODUCTIVITEIT uur, SP7. EDUCATION-SC?INFO?HTM +ENNISONTWIKKELING ALS SOCIAAL COMMUNICATIEF 4.7 V. Koning over ‘Get the mexxperience: PROCESl  DECEMBER   UUR -ALIEBAAN ,%%234/%,6//2$2!#(44%#(.)3#(% !&345$%%2#/,,/15)5-4.  5TRECHT customization en communication toe342/-).'3,%%2 !&345$%%2#/,,/15)5-039 gepast op modewebsites’, 27 november - 4EERHUIS $OCTORAAL OVERk4HE RESTART BEHAVI " PREMASTER EN ANDERE BELANGSTELLEN OUROFAWAXYCRUDEOILl DECEMBER  2009,7" 15:30 uur, SP7. voelens van niet-westerse allochtonen DEN -A  DEC  IS DE LEERSTOELVOORDRACHT "* $IEPERINK -ASTER OVER k2ETROACTIVE INTERFE UUR (/4 4ECHNISCHE 3TROMINGSLEER TIJDENS HET  UUR IN RENCE IN ANATOMICAL LEARNING USING A VIRTUAL LEA in Nederland’, 27 november 2009, 13:45 (2#3PREKERIS)R"ERNOLD,EFERINKWERKZAAM RNINGENVIRONMENTl DECEMBER UUR Reputation (240365) uur, HO B1228. BIJ 3TORK &OODmanagement 3YSTEMS 4ITEL k4OEPASSINGEN VAN #5"

0!2!$/+3

6ANAVOND IS HET WEER TIJD VOOR HET 0ARADOKSGALA ,EES JE DIT NOG OP TIJD EN HEB JE NOG GEEN KAARTJE KOM DAN SNEL NAAR DE 0ARADOKSKAMER /OK WOR DEN DE "-4' AWARDS HIER UITGEREIKT  (EB JIJ IN EEN COMMISSIE GEZETEN 3TUUR DAN JE COMMIS SIEFOTO NAAR BESTUUR PARADOKSUTWENTENL :IJ ZORGEN ERVOOR DAT DIE IN DE 0ARADOKSKAMER KOMT TE HANGEN $IT GELDT NATUURLIJK NIET VOOR NIET 0ARADOKSCOMMISSIESFEB$E)NDEXTRIPFEB 0ARADOKSSYMPOSIUM6OORMEERINFORMATIEWWW PARADOKSUTWENTENL

Helpt u een boerengezin G aan een onafhankelijke toekomst? T

3TROMINGSLEER IN DE MAAKINDUSTRIEl $EZE VOOR DRACHTISEENVERPLICHTONDERDEELVANHET" PRO

!&345$%%2#/,,/15)!4#7

GRAMMA  !CADEMISCHE CS. Met ingang vanVORMING di. EN 24STAATnovember OPEN VOOR ANDERE BELANGSTELLENDEN 5 WORDT VAN 2EIMERT -ASTER OVERk/VERVECHT IN BEWEGING vinden de colleges van dit vak. plaats HARTEUITGENODIGDHIERBIJAANWEZIGTEZIJN /NTWIKKELING EN EVALUATIE VAN EEN WEBSITE VOOR INTERMEDIAIRSINDEWIJK/VERVECHTl DECEMBER in een andere zaal. Het schema is als !&345$%%2#/,,/15)5-)/  UUR #5" 4(OFSTEDE-ASTER OVERk)NCLUSIVE)NNOVATION$E volgt: week 48 (24 november), week 49 2 0ELGRUM OVER k0REPARING FOR THE &UTURE INVLOED VAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDER 345$%.45.)/. (1 december) en week 50 (8 december): ,ANDSCAPEl DECEMBER UUR . NEMENOPDEINNOVATIEKRACHTENPERFORMANCEVAN "%34552345$%.45.)/. EEN ORGANISATIEl  DECEMBER   UUR Hogekamp B1224. Week 51 (15 decemBestuur Student Union 30 ber), week 1 (5 januari) en week (12 %7) !! 2 *ONGE 6OS -ASTER OVER k:ELFREDZAAMHEID 7IL JIJ MEEWERKEN AAN DE #REATE 4OMORROW HET BIJRAMPEN%ENONDERZOEKNAARWATMENSENZELF 3KILLS #ERTIFICATE OF AAN HET #AREER #ENTRE -AIL WI 2734a. januari): Langezijds De Student Union is voor maart op DOENTIJDENSEENRAMPOMDESCHADETEBEPERKENl 2EMON RLNTROMP UNIONUTWENTENL  +ANS DECEMBER UUR 30 MAKEN OP EEN GRATIS bestuurders. 35!# $OE MEE AAN HET zoek naar twee nieuwe + "ERKEL -ASTER OVER k$ETERMINANTEN VAN PER 35!# TEVREDENHEIDSONDERZOEK WWWSTUDENTUNI Zoek je een nieuwe uitdaging, dan SOONLIJKGEZONDHEIDSMANAGEMENTDOORSENIORENl ONNLPORTAL$E35%"6ZOEKTEENNIEUWECOÍR !&345$%%2#/,,/15)!")4 DECEMBER UUR 30 is het bestuur DINATOREVENEMENTEN-EERINFORMATIEVACATURE van de Student Union 7 3LEIDERINK -ASTER OVER k3AMENWERKEN AAN BANK VAN DE 3TUDENT 5NION  )N DE 5NION 3HOP * .IEUWERTH $OCTORAAL OVERk+NOWLEDGE SHARING JEUGDZORGOPMAATl JANUARI UUR #5 misschien ietsKANVANAFNUWEERGEKOPIEERDENGEPRINTWORDEN voor jou. Meer inforB BETWEENFIVE$UTCH 'ERMANEUREGIOlSONTHESUB "  :IN IN EEN CIABATTA KALKOEN HAM OF IN ILLY KOF matie: www.studentunion.utwente. JECT OF HEALTHCARE PROJECTSl  DECEMBER  FIE +OM NAAR DE 5NIONBAR
 $E "ASTILLE HEEFT &),/3/&)%6!.$%#/--5.)#!4)% UUR 7! TIJDENS DE FEESTDAGEN AANGEPASTE OPENINGSTIJDEN nl of stuur jouw sollicitatie naar: '"ONGERS$OCTORAAL OVERk4HERELATIONBETWEEN :IEHTTPWWWSTUDENTUNIONUTWENTENLBASTILLE Afstudeercolloquium B&IT l .m . de s on n avOPENINGSTIJDEN$EBEAMERUITLEENVERLOOPTVIA il l e@ u n io n. u t we nt e. SERVICE INTERFACE PATTERNS IN A 3ERVICE /RIENTED " 4#7 $E INDELING VAN DE WERKCOLLEGES ZOALS !RCHITECTUREANDTHEMANAGEABILITYOFTHESERVICE ZE OP HET ROOSTER STAAN IN WEEK  OP DO  JAN DE 5NION3HOP 4EL     )NFO 3TUDENT nl. # 8 December a.s. is er de ‘borINTRODUCTION PROCESSl  DECEMBER   ISGEWIJZIGD$EVERROOSTERINGISNUALSVOLGT 5NION "ASTILLEKAMER TEL  /CHTENDGEDEELTE SYMPOSIUM E TM Ede UUR INrector’ in de Horst. Het R.S.A.UUR 30 van Domburg over ‘Empirical rel met -"AKKER$OCTORAAL OVERk4HE5SEOF+NOWLEDGE ZAAL 2AVELIJN 3TUDIO -IDDAGGEDEELTE SYMPO 345$)%6%2%.)').'%. evaluation of change impact predicthema is Onderwijskwaliteit. Heb je tions using a requirements manageeen pittige stelling, mail deze naar: ment tool with formal relation types’, [email protected]. # Ben 26 november 2009, 15:45 uur, SP3. jij een echte teamplayer of wil jij graag een teamplayer worden? Doe Afstudeercolloquia CBA dan mee aan Skills Certificate. Meer informatie: www.skillscertificate.nl. J. van Grinsven over ‘Recommendations to the new format of the annual report tudieverenigingen of ASR’, 27 november 2009, 13:45 uur, HO B1220. M. Steuernagel over ‘Assessing the internationalization of small and S.V.A.T. Astatine medium-sized enterprises: evidence from the German food industry’, 27 Wo. 25 november: colloquium Kitty november 2009, 15:45 uur, Vrijhof 6. Niemeyer 'Blue Energy'. # Vr. 27 R.T. Velstra over ‘Towards the market: november: studentenoverleg. # Di. 1 improving the testing and validation december: workshop ‘Jouw Potentieel’. process for NUON new business deve# Wo. 2 december: excursie naar lopment’, 27 november 2009, 15:45 uur, de KMA. # Voor meer informatie: CU C238. www.astatine.utwente.nl.

E

M

Zie mededeling onder Algemeen.

C

4ELE4/0 SITEOOKINDEGATENVOORDEPRECIEZEAAN VANGSTIJDENVANBEIDEDELEN

S

Afstudeercolloquium MPA

W.S. G. Abacus

K. Mellema over ‘Angstige allochtonen: een onderzoek naar onveiligheidsge-

Het lustrum is bijna afgelopen. Op 23 november is er een ALV en op 24 november is de Oktoberfestborrel met Stress, Sirius, Inter-Actief en Scintilla. Dit belooft zeer gezellig te worden. Do. 26 november is de spelletjesavond van de eerstejaarscommissie, een activiteit dat ieder jaar een groot succes is.

ADVERTENTIE

I.C.T.S.V. Inter-Actief

✓GO NO GO Bent u druk bezig met de organisatie van een fantastisch evenement op de Campus en krijgt u het financiële plaatje (nog) niet helemaal rond? Doe dan een beroep op het Universiteitsfonds. Wij bieden financiële ondersteuning bij de organisatie van wetenschappelijke, culturele en sportieve evenementen. Kijk op onze site voor meer informatie: www.utwente.nl/ufonds

Do. 19 november, 12:30 uur: Study tour Pixel information lunch. # Vr. 20 november, 16:00 uur: vrimibo. # Di. 24 november, 16:00 uur: Oktoberfestborrel. # Wo. 25 november, 11:00 uur: securiosity. # Di. 1 december, 16:00 uur: sinterklaasborrel. # Wo. 2 december, 22:00 uur: ‘Suit Up!’ feest. Dimensie

19 November: bestuursinteresselunch: jij kan het volgende bestuur van Dimensie zijn?! Tijdens deze (gratis en vrijblijvende) lunch geven we je informatie over besturen [12.35 tot 13.30 uur] @ Cubicus, B101. # 25 November: snert en schaatsen. Verzamelen in de Rubix. [18:00 uur]. Vergeet je niet in te schrijven op de lijsten in de Rubix. # 25 November: het Russisch Winterfeest

$)-%.3)%

Giro 4663

DECISERVANAFUUREENSPETTERENDFEESTIN DE#ONGAGEORGANISEERDDOORDE$%#)NDEPAUZE VAN DO  DEC IS ER EEN LEZING OVER SCHIZOFRENIE $EZEWORDTGEGEVENDOOREENERVARINGSDESKUNDIGE  /P  JAN IS ER DE %$--%34 WERKVELDDAG /P DEZEDAGWORDENVANELKETRACKWORKSHOPSGEGE VEN  +OM EENS LANGS BIJ $IMENSIE VOOR EEN GRA TISKOPKOFFIEOFTHEE+IJKVOORMEERINFORMATIEOP WWWDIMENSIEUTWENTENL

@ Aspen. [22:00 tot 04:00 uur]. # Do. 29 november: excursie naar het landelijk psychologie symposium: Social 7ODECINDEMIDDAGPAUZEHEBBENWEEEN!,6 +OMKIJKENNAARWATHETBESTUURTEVERTELLENHEEFT Networks @ Utrecht. OFGEEFJEMENINGOVERWATERANDERSKAN$ODEC 73'!"!#53

ISDE+ARAOKE AVOND
:INGJEALSEENNACHTEGAALOF ALSEENSCHORREKRAAI(ETMAAKTNIETUIT)EDEREEN ISWELKOM
$IDECSLUITENWEHETKALENDERJAAR VASTAFMETEENHEUSEKERSTBORREL/PWODEC KUNJEJEOVERTOLLIGEKILOOTJESNOGKWIJTOPHETSPORT VELDTIJDENSDESPORTDAG+IJKOPDESITEVOORFOTOS VANONDERANDEREDESPELLETJESAVOND

E.T.S.V. Scintilla

Do. 19 november is er een lunchlezing van NXP over MEMS met lunch van Délifrance. Voor de tweedejaars is er 's avonds de TweEFPA. # Di. 24 novemberultuur wordt de legendarische #5,4552 Oktoberfestborrel georganiseeerd i.s.m. Inter-Actief en Abacus, inclusief 3(/4 pullen bier, lederhosen en dirndl's. /PZODECGEEFTHET3TUDENTEN(ARMONIE/RKEST 4WENTE 3(/4 ISM16:00 HET 3(/4 /UD ,EDEN /RKEST Vanaf uur is de tap open en 3/,/ EENCONCERTTEREREVANHETDERDELUSTRUM begint het grote feest. VAN3(/4)NDITCONCERTWORDENDEMUZIKALEHOOG

C

TEPUNTEN VAN  JAAR 3(/4 TEN GEHORE GEBRACHT "EIDE ORKESTEN STAAN ONDER LEIDING VAN DIRIGENT 2ONNY"UURINKDIEALMEERDAN JAARDEDRIJVEN DE KRACHT ACHTER 3(/4 IS (ET CONCERT IS OM  UURINDE!RIENSGEDACHTENISKERK %NSCHEDE$EZAAL ISOPENVANAFUUR4OEGANGISEUROEURO VOORSTUDENTEN 

W.S.G. Isaac Newton

Vanmiddag is er de project-A tutorenborrel. Heb jij je projectverslag ingeleverd en heb je zin in een pilsje? Kom dan vanmiddag naar Diepzat en drink je pilsje samen met je tutor. # Op do. 30 november vindt de halfjaarlijkse algemene vergadering plaats. Tijdens deze vergadering wordt terug gekeken op het afgelopen halfjaar en wordt er over verschillende zaken vergaderd. Zie de mail van afgelopen maandag om de agenda te zien. # Meer informatie: www.isaacnewton.nl of bel (053) 489 2531. S.V. Stress

Op ma. 23 november vindt de eerste bestuurs-interesseborrel plaats. Heb jij interesse in een jaar bestuur bij Stress, of wil je gewoon eens rustig praten over wat een bestuursjaar eigenlijk inhoudt? Kom dan langs, vanaf 20:00 uur in MBasement. # Op 25 november organiseert de EJC een kartavond speciaal voor alle eerstejaars. 2 Uur karten en drinken voor EUR 12.50. Schrijf je in via de site. # Op do. 26 november vindt de volgende MBorrel plaats, kom gezellig een biertje met ons drinken in MBasement. C.T.S.G. Alembic

16-20 November: korte buitenlandse reis. # 19 November: ECo pubquiz. # 25 November: lunchlezing Draka. # 2+9+16 December: workshop presenteren. # 3 December: reguliere borrel. # 7 December: schaatsen met de Sportcie. # 10 December: workshop presenteren. # 11 December: symposium door Majulah studiereis. # 17 December: kerstdiner. # Op de Alembickamer kun je altijd langskomen met vragen of opmerkingen. # C.T.S.G. Alembic. Tel: 053 489 2866. Website: www.alembic.nl.

C

ultuur

Bellettrie Filmhuis

A.s. wo. 25 november draait de film ‘Il y a longtemps que je t'aime’ in de

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

13

Donderdag 19 november 2009

filmzaal van de Vestingbar. De film gaat over Juliette die voor een moord de gevangenis in moet. Als ze er na 15 jaar weer uit mag pakt ze het contact met haar zus Lea met wie ze altijd samen was weer op. Lea is in de tussentijd erg veranderd, maar neemt Juliette toch in huis. Na 15 jaar isolatie valt het zowel de familie als Juliette zelf erg zwaar om te integreren in het gezin. Aanvang: 21:00 uur. Toegang: gratis.

P

akkerij

ADVERTENTIE

Jump, het jeugdfonds van de Nederlandse Hartstichting, zet zich in voor de hartgezondheid van kinderen en jongeren.

‘Wie sponsort mijn hart?’

Giro 5514 t.n.v. Jump in Den Haag www.heartjump.nl [email protected]

AEGEE-Enschede

Vanavond organiseert de SB de SB infoavond, deze begint om 19:30 uur in Asterion. # Volgende week dinsdag is er een gewone kroegavond. # Sociëteit Asterion is geopend op dinsdag- en donderdagavond vanaf 21:30 uur. # Wil je meer informatie of lid worden? Bel 053-4321040, mail naar [email protected] of kijk op www.aegeeenschede.nl.

het lustrumfeest van de koepel IFES. # Vrijdag organiseert IFES een symposium. # Volgende week zijn er op dinsdag en woensdag kringen. # Do. 26 november is er een buitengewone sociëteitsavond. # Geïnteresseerd in C.S.V. Alpha? Kom langs in Flux, bezoek csvalpha.nl of mail naar bestuur@ csvalpha.nl.

I

nternationaal

A.S.V. Taste

Donderdag viert academisch damesdispuut Leone Rode haar 1e lustrum en vindt de ski-interesseborrel plaats voor de geïnteresseerde leden die mee willen op wintersport. # De dies is afgelopen dinsdag van start gegaan en komende week wordt de dies nog voluit gevierd met de laatste dansles, een activiteit, een oudledenborrel op de kroeg waarbij oude en jonge leden gezellig met elkaar kunnen borrelen, de 20e almanak uitreiking, de city-trip naar Keulen, jaarclub eten op de kroeg gevolgd door een cantus en een open feest. Audentis

Vanavond, do. 19 november, organiseren alle disputen van Audentis het disputenspel voor de eerstejaars. Elk dispuut heeft een spel waarbij de eerstejaars punten kunnen verdienen. De jaargroepering met de meeste punten ontvangt een leuke prijs. # Di. 24 november eten de dames en heren gescheiden van elkaar op de kroeg. De dames hebben in de Videbar een chique diner, terwijl de mannen zich vervreten aan spareribs in de Omegabar. # Op do. 26 november is de tweede Senaatinteresseborrel. # Meer informatie: www.audentis.nl of bel of mail de Senaat (053-4328384 of senaat@ audentis.nl).

AEGEE-Enschede

Tonight the Pubboard will organise the Pubboard information evening starting from 19:30 hrs in Asterion. # Next Tuesday there will be a regular pub evening. # Our pub Asterion is opened Tuesday- and Thursday night from 21:30 hrs. # More information about AEGEE? You can call us on 0534321040, send an e-mail to board@ aegee-enschede.nl or take a look at our website, www.aegee-enschede.nl. ESN Twente

We’re getting a tour in the Grolsch brewery on Wednesday, November 25. Did you not sign up yet? Come by early next week to see whether there is still place on the participant list. Leaving time: 16:00 hrs. Fee: EUR 12 with ESNCard, EUR 13 without. # Come play soccer with us this Saturday, sportzaal 2: 18:00-19:30 hrs. # Celebrate Sinterklaas, a typical Dutch event, with ESN. Thursday, December 3, 19:30-22:00 hrs. in the Atrium (Bastille). # Which team will win the UEFA Champions League? Place your bets with Theo, and win the money-pot.

D

iversen

C.S.V. Alpha

Vanavond vinden bij C.S.V. Alpha zalavonden en jaargroepavonden plaats. Daarna is er een buitengewone sociëteitsavond in Flux. Tevens reist een aantal Alphanen af naar Utrecht voor

Kivi Niria

Kivi Niria Students Twente brengt op do. 26 november a.s. een bezoek aan productiebedrijf/infocentrum Engelse

werk in Zwolle. Dit is georganiseerd door GMB en Vitens i.s.m. ConcepT. Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland. Je komt van alles te weten over watermanagement, bouwmanagement, het moderne opdrachtgeverschap en het moderne opdrachtnemerschap. Het productiebedrijf produceert 12 miljoen m³ per jaar en voorziet 200.000 inwoners van drinkwater. Deelname is gratis. Aanmelden via ConcepT of via [email protected]. Stuur een mail naar [email protected] voor de folder van het nieuwe programma van Kivi Niria. CD-Uitleen

Nieuwe aankopen, voor iedereen te leen, gratis voor bibliotheekleden. Pop: 1.Norah Jones-The Fall; 2.Them Crooked Vultures-idem; 3.Ellen ten Damme-Durf Jij?; 4.John MayerBattle Studies; 5.Jason Molina & Will Johnson-idem. Blues: Mississippi Sheiks-Sitting On Top Of The World. Jazz: Roy Nathanson-Subway Moon. Klassiek: Diversen-Cloud Atlas (David Mitchell). Wereld: Tinariwen-Imidiwan. DVD: Han Bennink-Hazentijd. Deze en zo’n 60.000 andere CD’s, DVD’s, SACD’s, LP’s en nu ook Blu-Ray Discs, in de Openbare Bibliotheek. Koop en reserveer on-line. Zie: www.cd-uitleen. nl. Tel.: 053-4361130.

S

port

E.S.B.V. Buitenwesten

Buitenwesten presenteert i.s.m. 3gram: op z’n Russisch. Zet de spiritus koud, haal je opa's DDR uniform uit de mottenballen, poets je Trabant op, verzamel oude kranten en aardappelen om je eigen wodka te stoken en maak je klaar voor een onmisbaar feest die zijn weerga niet kent. De muzikale hoogstandjes van Gustav Malle, de Christenunie en Chris Bastel zullen de Atak tot op de grondvesten laten schudden (19 november, Atak, Enschede).

Studentenrestaurant Maandag 23 november Kip cordon bleu, Steak grille, Omelet champignons Tomatensaus, Kruidenboter Mexicaanse groenten, Sperziebonen Gekookte aardappelen, Frites Dinsdag 24 november Speklap, Gepocheerde visfilet, Vegetarische stamppot Vleesjus, Hollandaisesaus Augurken, Brocolli Stamppot wortel, Pommes duchesse Woensdag 25 november Macaroni, Runderlapje, Vegetarische macaroni met tofu Bolognaise saus, Vleesjus Geraspte kaas, Rode kool Stokbrood, Aardappelpuree Donderdag 26 november Shoarma varkensvlees, Kip carbonade, Tomaat met mozzarella Knoflooksaus, Mosterdsaus Doperwten, Wortels Gebakken aardappels, Rijst Vrijdag 27 november Twentse gehaktbal, Gebakken kibbeling, Gevulde courgettes Champignonsaus, Remouladesaus Romanobonen, Groentemix Gekookte kriel, Pommes croquettes

De Stek Maandag 23 t/m vrijdag 27 november Hap aan de tap Lasagne bolognaise Stokbrood en tomatensalade Superhap Kangoeroe biefstuk met rode wijnsaus Frites en rauwkostsalade

Faculty Club Vanaf volgende week is er weer een nieuwe weekmenu.

ADVERTENTIES

For the English menu: www.utwente.nl/fb/catering/ studentenrestaurant Voor informatie + openingstijden: UT-Catering: www.utwente.nl/fb Reserveringen Faculty Club en De Stek online via www.utwente.nl

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

14

Donderdag 19 november 2009

Zilver voor De Jong op NSK Schaatser Tjalling de Jong van De Skeuvel heeft in Utrecht een tweede plaats behaald op het NSK, sprint korte baan. Hij schaatste met 10.21 het oude clubrecord van zijn vereniging uit de boeken op de honderd meter; het oude record stond op 10.33. Deelnemers aan het NSK schaatsten twee maal de honderd meter en twee maal de driehonderd meter. Snelste tijd van De Jong op de 300 meter was 25.02.

Snelle tijden Aloha in Nijmegen Triatleet Pieter Vernooij was afgelopen weekeinde de snelste Alohaan op de Zevenheuvelenloop in Nijmegen. Op de vijftien kilometer zette hij een tijd van 57.43 op de klokken. Hij werd gevolgd door Gerben Schreurs in 58.17 en Erik Slomp als derde in 1.00.32. Snelste dame was Linda Nalis in 1.18.14.

Uitdaging

Mountainbiken en cyclocrossen stond een paar jaar op een dood spoor bij de Drienerlose wielervereniging Klein Verzet. Simpelweg door een gebrek aan animo. Maar het tij keert. Vooral de onlangs gehouden introtraining van voormalig nationaal kampioen Axel Bult maakte iets wakker bij de Klein Verzetters. Er wordt nu elke woensdag onder leiding van studenttrainer Bas van de Ploeg volop getraind in de bossen op en rond de campus. Maar ook in natuurgebieden als Lutterzand en Hulsbeek. Weer of geen weer: regen, hagel, sneeuw en vorst als extra uitdaging voor de coureurs.

Bevrijdende zege Studs

Foto: Gijs van Ouwerkerk

Jacht op zege in Bata De Batavierenrace (zaterdag 24 april) moet dit jaar een topplaats opleveren voor het UT/ Saxionteam.Te vaak finishte de ploeg als derde of nog lager. Voor de editie van 2010 moet het roer om, met het vizier op de hoofdprijs. Voor minder doen de ploegleiders Pim Kok en Rick Noordink het niet. ‘We zijn hongerig.’ Met teambuilding en veel trainen moet Groningen – afgelopen drie jaar winnaar van de Batavierenrace - volgens Kok verslagen kunnen worden. En als iemand het kan weten dan is hij het. De ploegleider van het UT/Saxion team studeerde jarenlang in Groningen. Juist hij zou dus in staat moeten zijn de cultuur van de noorderlingen te doorgronden. Kok:‘Ik weet wel hoe

de Groningers denken en hoe ze de Batavierenrace beleven.’ En met drie zeges op rij is de beleving in het Hoge Noorden de afgelopen jaren gegroeid. Prangende vraag is hoe en met welke wapens Kok en Noordink de rappe Groningers denken te bestrijden. De afgelopen Batavierenraces werd het UT/Saxion door de noordelingen steeds op ruime achterstand gezet. Dat deed pijn en nog steeds. ‘Daar gaan we nu dus iets aan veranderen’, zegt de ploegleider. Maar de vraag is hoe? Kok: ‘Door nu al te beginnen met trainen. We hebben de voorbereidingstijd met twee maanden vervroegd, waardoor we vaker bij elkaar zijn en meer en beter kunnen trainen. Dat moet zich straks uitbetalen in snellere tijden.’

Doel is zo snel mogelijk tot een samenstelling van een nieuw team te komen. Ook op Saxion worden lijntjes uitgegooid om de snelste lopers en loopsters te strikken voor het snelste Enschedese team op de Bata. ‘In het verleden’, blikt Kok terug,‘visten we nog wel eens achter het net met snelle lopers. Zij hadden zich al ingeschreven bij hun eigen vereniging toen het UT-team aanklopte.Te laat dus.‘Dat willen we nu voorkomen door er op tijd bij te zijn.’ De ploegleider zegt voor de Batavierenrace van 2010 niets aan het toeval te willen overlaten. Anders dan in voorgaande jaren zal er ook nadrukkelijker worden gekeken naar talent op Saxion. Kok: ‘De Batavierenrace leeft op Saxion

een stuk minder dan op de UT. Daarom gaan we ook op de Hogeschool een beetje meer lawaai maken.’ Volgens Kok moet het met teambuilding en slim trainen mogelijk zijn de prestigieuze studentenwedstrijd te winnen. ‘De reacties die ik nu van kandidaten heb mogen ontvangen’, aldus de ploegleider, ‘zijn ronduit enthousiast.’ Aan wil en ambitie ontbreekt het volgens hem niet.Volgens Kok kan er vooral succes worden geboekt als de deelnemers van het team elkaar regelmatig zien en een band opbouwen. ‘Uit het verleden hebben we geleerd – Kok liep vorig jaar zelf ook mee in het Twentse team – dat het beter is samen overdag te trainen, want ’s avonds hebben deelnemers

Pim Kok: ‘We hebben de voorbereidingstijd met twee maanden vervroegd. Dat moet zich uitbetalen in snellere tijden.’ Foto: Gijs van Ouwerkerk

Selectiewedstrijden De eerste selectiewedstrijden voor kandidaten die in aanmerking komen voor het keurkorps van de UT en Saxion worden gehouden tussen 11 en 15 januari. Dat is twee maanden eerder dan in voorgaande jaren. Doel is zo snel mogelijk met de uiteindelijke selectie aan de slag te gaan. vaak verplichtingen bij hun eigen club. Nu kunnen we bijvoorbeeld rond lunchtijd bij elkaar komen.’ Verder moet er winst gehaald worden uit de manier van trainen. ‘We hebben bijvoorbeeld een roeier van Euros die enorm hard kan lopen, maar misschien nog wel sneller kan als hij iets meer traint op techniek.’ Datzelfde geldt voor Kok. Hij is wielrenner en lid van Klein Verzet maar dus ook gezegend met het talent zich snel uit de voeten te maken. Hij kwam vorig jaar ook uit voor het UT/ Saxionteam. ‘Waarom ik geen lid ben van Kronos of Aloha? Omdat Klein Verzet mijn club is, maar af en toe flirt ik wel een beetje met deze verenigingen.’ Sterk punt van Kok? ‘Ik ben een doorbijter en dat blijf ik tot de laatste meter van de komende Bata.’ Naam:

Pim Kok

Leeftijd:

27 jaar

Studie:

industrieel ontwerpen

Sport:

wielrennen/hardlopen

Rol:

ploegleider UT-team Batavierenrace

Het eerste van ijshockeyvereniging The Slapping Studs boekte zondag in eigen huis de eerste overwinning van het seizoen. Een bevrijdende zege omdat de Studs bijna twee jaar van winst verstoken bleven. Tot zondag dus, toen Thor uit Amsterdam met 7-6 werd verslagen. De UT-ploeg keek aanvankelijk nog tegen een 31 achterstand aan, maar boog deze later om. Sebastian Bauer scoorde vijf minuten voor tijd de beslissende treffer. Het was zijn derde treffer. Teamgenoot Peter van Berkel maakte er ook drie. Bo Randers maakte zijn eerste competitietreffer voor de Studs.

Van Dijk tweede op marathon Joris van Dijk van de Skeuvel haalde zondagavond een tweede plaats op de schaatsmarathon van Nijmegen. In deze derde wedstrijd om de Weijers Eikhout bokaal ontsnapte Van Dijk (C3 klasse). Vanaf ronde 38 reed hij samen met een medevluchter naar de finish, waar hij in de sprint verloor van zijn rivaal.

Zege voor dames Harambee De volleybaldames van Harambee versloegen afgelopen weekeinde het Bornse Apollo met 3-1. Setstanden: 20-25 25-18 13-25 21-25.

Nederlaag Vakgericht De korfballers van Vakgericht moesten hun meerdere erkennen in het Hengelose HKC. Het team verloor in eigen huis met 13-9. Vakgericht keek in deze wedstrijd continu tegen een achterstand aan van twee treffers. Aan het eind van het duel liep HKC verder uit. Voor Vakgericht scoorden Lidy Kuster en Michiel Tromp drie maal.

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

15

Donderdag 19 november 2009

Wereldmuziek

Later

De Ivoriaanse Dobet Gnahoré is zangeres, danseres en percussioniste. Als dochter van meester-percussionist Boni Gnahoré is muziek haar met de paplepel ingegoten. Haar muziek is een combinatie van Congolese rumba, opzwepende dansritmes van de Ivoriaanse ziglibiti, Kameroenese bikutsi en Ghanese highlife. Dit alles in een modern en internationaal jasje. Het concert vindt plaats in het kader van het Hengelose festival Afrika mon Amour dat nog tot 22 november duurt. Dobet Gnahoré, vrijdag 20 november vanaf 20.30 uur in poppodium Metropool in Hengelo.

‘Later’ is een beeldende, humorvolle en muzikale voorstelling over ‘tijd’. Het echtpaar Alberta en Otto kan met de tijd spelen. Alberta en Otto willen de tijd manipuleren en de loop der dingen zelf bepalen. Maar snel wordt duidelijk dat de tijd met hen speelt. De tijd is ze te snel af, loopt achteruit, versnelt, kruipt, staat stil, vliegt of slaat op hol. Ze belanden van de ene vreemde situatie in de andere. Op lichtvoetige wijze speelt Unieke Zaken in ‘Later’ een spel met werkelijkheid en fantasie, met droom en illusie. Unieke zaken: Later, maandag 23 november van 12.35 tot 13.35 uur in de Agora in de Vrijhof.

Last Conversation Last Conversation is een Nederlandse roadmovie die in één take is opgenomen. Actrice Johanna ter Steege speelt advocate Anna, een rol die haar een Gouden Kalfnominatie opleverde. Anna heeft een verhouding gehad met een getrouwde man, die ze tijdens een autorit door de Ardennen voor het laatst belt. Hij verbrak eerder hun langdurige, geheime relatie. AnnA is niet gewend de underdog te zijn en worstelt met herinneringen en heftige emoties. De hele film is in één take van 75 minuten opgenomen met 25 camera’s die in en rondom de rijdende auto waren gemonteerd. Last Conversation, 20 november om 19.30 uur, 22 november om 15.00 uur en 24 november om 20.00 uur in Concordia in Enschede.

Amandla! Mandela De Zuid-Afrikaanse oud-president Nelson Mandela is een inspiratiebron voor miljoenen mensen. De musical Amandla! Mandela gaat over de omwenteling die hij teweeg heeft gebracht, over zijn gedachtegoed, zijn inspiratiebronnen en hoe hij daar aan is gekomen. Het verhaal wordt ondersteund door feestelijke Zuid-Afrikaanse muziek en dans. De musical is een internationale productie, een samenwerking tussen Nederlandse zangers/acteurs en Zuid-Afrikaanse musici en dansers. Amandla! Mandela, zaterdag 21 november om 20.00 uur en zondag 22 november om 15.00 uur in de stadsschouwburg in Enschede.

Boeddhisme Carla Kloeze (links) en Jessica Askamp. Foto: Gijs van Ouwerkerk

grote concerten voor studentenharmonieorkest SHOT

‘Dat competitieve maakt het leuk en spannend’ De leden van studentenharmonieorkest SHOT hebben een drukke periode voor de boeg. In een paar weken tijd nemen zij deel aan een concertconcours en staan ze drie keer op de bühne met de harmonieorkesten van de universiteiten van Delft en Eindhoven. Jessica Askamp: ‘Twee grote dingen die wij nooit meemaken komen nu ineens vlak na elkaar.’ Latifa van Heerde

De 55 leden van SHOT trokken zich afgelopen week terug in een kampeerboerderij bij Lievelde, vlakbij Lichtenvoorde. Daar repeteerden ze zo intensief dat ze nu elke muzieknoot kunnen dromen. En dat is belangrijk want er staat heel wat op het spel voor de studenten. Zondag nemen zij deel aan een concertconcours in het Enschedese Muziekcentrum. Daar moeten zij de huidige plek in de eerste divisie zien vast te houden. ‘We streven er minimaal naar om eerste te worden’, zegt Jessica Askamp, studente psychologie en saxofoniste. Volgens haar is het SHOT het enige studentenorkest in Nederland dat meedoet aan het concours. ‘Hoe dat komt? Misschien door de dirigent (Ronny Buurink, red.) of omdat wij erg fanatiek zijn.’ Maar zo’n concours is toch wel heel anders dan een gewoon concert vindt Carla Kloeze, klarinettiste en studente biomedische technologie.Tijdens een concert hoort het publiek kleine

Donderdag 19 november Metropool, Hengelo: optreden van zangeres Sabrina Starks (soul/jazz/pop) en PanAfrikanZ: hip hop from the Soul and Mind. 20.30 uur. EUR 19/16. Muziekcafé de Cactus, Hengelo: optreden van Hedy’s Ladys. 21.30 uur. Entree: gratis.

Maandag 23 november Openbare Bibliotheek, Enschede: lezing over Boudewijn Büch. Büch’s biograaf Menno Voskuil legt uit waar Büch zijn leven lang door gefascineerd is geweest. 19.30 uur. EUR 7.50.

s ta d

Vrijdag 20 november Eetcafé de Buren, Boekelo: optreden van Engelse zanger/guitarist Brian Chirstopher. Hij speelt o.a. nummers van The Beatles, Rolling Stones, Robbie Williams en Guus Meeuwis. 22.00 uur. Entree: gratis. Muziekcafé de Cactus, Hengelo: optreden van Big Band Hengelo. 21.30 uur. Entree: gratis.

Zaterdag 21 november Het Vestzaktheater, Enschede: Sprookjestied. Twents dialectprogramma door Mans en Mina. 20.30 uur. EUR 8.50. Twentse Welle, Enschede: Sinfonietta Aurora, kamerorkest Orkest van het Oosten, speelt Noord- en Oost-Europese muziek. Speciale gast: Duitse acteur Klaus Lehmann. Hij leest fragmenten voor uit DDR-literatuur. 21.30 uur. Reserveren: [email protected]. Prismare Theaterzaal, Enschede: beeldende voorstelling ‘Pax Islamica III: Zekket’ door theatergroep De Nieuw Amsterdam. Over een Arabisch mens van vlees en bloed. 20.00 uur. EUR 16.75/14.25/12.75. Concordia, Enschede: studiedag Cinementaal ‘Geluk is een werkwoord’. Over de betekenis die speelfilms kunnen hebben voor mensen met levensvragen en psychische problemen. Inclusief lezing, film en warm buffet. 14.00 uur. EUR 55/45. Zaterdag 21 en zondag 22 november Stadschouwburg, Enschede: de Zuid-Afrikaanse musical ‘Amandla! Mandela’. Een internationaal opgezette musical vol muziek, dans en zang over man die een inspiratiebron was voor velen. Za.: 20.00 uur en zo.: 15.00 uur. EUR 43/40.50/33. Zie deze pagina.

Donderdag 26 november Rabotheater, Hengelo: muziek optreden van Hans Teeuwen. Als jazz-zanger blijkt hij bijzonder geslaagd. 20.00 uur. EUR 23.50.

Vrijdag 27, zaterdag 28 en zondag 29 november Het Vestzaktheater, Enschede: voorstelling ‘Kortsluiting’ van Haye van der Heyden door theatergroep Bergweg. Een stuk over liefde, loslaten, opstandigheid, ouderdom en het achteruitgaan van de geest. Vr. en za.: 20.30 uur. Zo.: 15.00 uur. EUR 10. Zaterdag 28 november Mariakerk, Enschede: Oratoriumkoor Eigenwijs Twente zingt verschillende werken van Felix Mendelssohn. Begeleid door Projectorkest Twente. 20.00 uur. EUR 17.50/15.00/t/m 16 jaar gratis. Tot en met zaterdag 28 november CBK Concordia, Enschede: Volken de Vlas en Weerwaar, expositie met hergebruik materialen. Weerwaar is het Groningse collectief recyclekunstenaars. Di./wo./vr.: 10.00-17.00 uur, do.: 10.00-20.00 uur en za.: 11.00-16.00 uur. Dinsdag 1 december Rabotheater, Hengelo: Spirit of Mexico. Een dans- en muziekshow uit de Mexicaanse Jarocho, een smeltkroes van Afro-Cuba, Indianen en Spanjaarden. 20.00 uur. EUR 33.50. Donderdag 10 december Rabotheater, Hengelo: optreden van Racoon. De kunst van schrijven van mooie liedjes met de juiste balans tussen introverte melancholie en uitbundig optimisme. 20.00 uur. EUR 24.50.

foutjes niet maar tijdens een concours volgt de jury elke noot. Dat competitieve maakt het leuk en spannend.’ In het Muziekcentrum spelen ze drie modern klassieke stukken waaronder ‘Christmas Island: Crab Migration’ dat speciaal voor hen gemaakt is door componist Alex Poelman. De muziekstukken zijn mooi maar ook behoorlijk pittig vindt Jessica: ‘Daardoor heb je echt het gevoel dat je iets presteert’. Clara: ‘We spelen ook wel eens popdeuntjes, van Tom Jones bijvoorbeeld, maar dat is totaal niet uitdagend. Na één keer spelen weet je het. We zijn een jaar bezig geweest om de stukken onder de knie te krijgen en dat kun je ook horen.’ De drie muziekstukken voert SHOT ook in december uit tijdens de 3TU-concertencyclus. Samen met de Krashna Musika (Delft) en Quadrivium (Eindhoven) geeft SHOT een drietal concerten in de universiteitssteden. Studenten van de TU/e bedachten een paar jaar geleden dat het leuk was om niet alleen op het gebied van onderzoek maar ook op muzikaal gebied samen te werken. Dit jaar is het gelukt om de drie harmonieorkesten samen op het podium te krijgen. Clara en Jessica verwachten een gezellig weekend en mooie concerten. ‘Met in totaal 230 studentmuzikanten moet dat zeker lukken.’ concertconcours, zondag 22 november om 16.20 uur in het Muziekcentrum in Enschede. 3TU concerten, van 11 t/m 13 december. Vrijdag 11 december om 20.15 uur in de Jacobuskerk in Enschede. Zaterdag 12 en zondag 13 december in Delft en Eindhoven. Zie http://www.drietuconcerten.nl. SHOT

In een cyclus van twee bijeenkomsten van Studium Generale komen wetenschappers aan het woord die zich hebben laten inspireren door het boeddhisme. In de laatste bijeenkomst vertelt Prof. Henk Barendregt over het boeddhisme en het zelf. Barendregt geldt wereldwijd als expert op het gebied van de mathematische logica. Daarnaast werkt hij aan modellen voor aspecten van het menselijk brein, met name over de werking van ‘vipassana’ (inzichtsmeditatie) in het dagelijkse leven en in de psychotherapie (‘mindfulness’). Studium Generale: boeddhisme en het zelf, dinsdag 24 november van 19.30 tot 21.00 uur in het Amphitheater in de Vrijhof.

Film Woensdag draait in de filmzaal van de Vestingbar de Franse dramafilm Il y a longtemps que je t'aime. Vanaf het moment dat Juliette vanwege moord de gevangenis in moet, verbreekt ze het contact met haar zus Léa, met wie ze altijd erg close is geweest. Als ze na een gevangenisstraf van vijftien jaar vrij komt neemt Lea haar in huis. Het blijkt niet makkelijk om alle jaren van afwezigheid te overbruggen. Belletrie filmhuis: Il y a longtemps que je t'aime, woensdag 25 november om 21.00 uur in de filmzaal van de Vestingbar.

Maandag 23 november Agora, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, beeldende en muzikale voorstelling ‘Later’ door Unieke Zaken. Over tijd in de werkelijke en de fantasie. 12.35 uur. EUR 5/3/1. Zie deze pagina.

Dinsdag 1 december Amphitheater, Vrijhof: Studium Generale organiseert lezing ’20 jaar na de val van de muur’ door Prof. dr. Hans Renner. Behandeld wordt o.a. wat was de aanleiding en wat was de verandering? 19.30 uur. Entree: gratis.

Dinsdag 24 november Amphitheater, Vrijhof: Studium Generale organiseert cyclus ‘Boeddhisme: natuur en mens’. Lezing ‘Boeddhisme en het zelf’ door prof. dr. H. Barendregt. 19.30 uur. Entree: gratis. Zie deze pagina.

Woensdag 2 december Filmzaal Vestingbar/Belletrie Filmhuis: In Bruges. 21.00 uur. Entree: gratis.

campus

Woensdag 25 november Filmzaal Vestingbar/Belletrie Filmhuis: Il y a longtemps que je t’aime. Een jonge vrouw kan, na 15 jaar in de gevangenis te hebben gezeten, moeilijk haar plek vinden binnen haar familie en de maatschappij. 21.00 uur. Entree: gratis.Zie deze pagina. Vrijdag 27 november Kleine Zaal, Vrijhof: Studium Generale organiseert training Retorica. Je leert belangrijke retorische basistechnieken. Door Prof.dr. Henk Procee. 9.30-17.00 uur. EUR 30/10. Maandag 30 november Audiozaal, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, dansvoorstelling ‘Jetzt’ door Vloeistof. Twee dansers gaan een dialoog aan met het publiek. Een krachtige voorstelling met knipoog als zelfkritiek. 12.35 uur. EUR 5/3/1. Tot en met maandag 30 november Grote expositie ruimte, Vrijhof: tentoonstelling van Lyde de Graaf en Wil de Graaf. Ze presenteren duo fotowerken en tekeningen met als thema Nature Morte. Kleine expositieruimte, Vrijhof: studenten Industieel Ontwerpen presenteren hun ontwerpen in deze expositie. De studie richt zich op het ontwerpen en ontwikkelen van verschillende producten.

Donderdag 3 december Amphitheater, Vrijhof: Pro Deo neemt het op tegen Pro Deo in een theatersportwedstrijd. Première voor de beginners. Gesteund door gevorderde spelers worden er 4 teams opgezet. 20.00 uur. EUR 5/3. Agora, Vrijhof: Studium Generale organiseert lezing ‘De wetten van Kepler: van cirkel naar ellips’ door Dr.ir. Fokko Jan Dijksterhuis. Hij bracht nieuwe astronomie. 16.00 uur. Entree: gratis. Maandag 7 december Amphitheater, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, voorstelling (fysiek cabaret) ‘De Nacht van de Nasmaak’ gespeeld door Oeloek. Een hilarische voorstelling vol vergif, smakelijk opgediend. 12.35 uur. EUR 5/3/1. Amphitheater, Vrijhof: optreden van Bodurov (Jazz Podium Drienerlo). Hij speelt met zijn trio een mengeling van jazz, klassiek en Bulgaarse folk. 20.30 uur. EUR 5/3/1. Tot en met vrijdag 15 januari Spiegel: solo kunst expositie van Tessa Lieffering: experimentele tekeningen en houten paneeltjes. Spiegel, gang collegezalen 1 t/m 7. Open: ma. t/m vr.: 09.0017.00 uur. Kunstuitleen UT-medewerkers en -studenten kunnen een kunstwerk lenen (gratis) voor de werk- of studentkamer op de campus. Informatie: Tessa Lieffering, tst. 5746, e-mail: [email protected]. Open: di. en do., 12.00-13.30 uur, kamer 261 (ccentrale hal Universiteitsbilbliotheek, 1e verd. v/d Vrijhof).

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

16

Donderdag 19 november 2009

Studentenleven

Studentenleven Zo snel mogelijk de trappen opsprinten van de dertien verdiepingen tellende Horsttoren, dat is de bedoeling van het jaarlijkse traploopkampioenschap dat afgelopen donderdag werd gehouden. In totaal namen 29 sportievelingen deel aan de wedstrijd. UT-student Ronald Kuin (foto: midden) ging ervandoor met de eerste prijs. Met een tijd van 1.20 minuten bleef hij medestudenten Kamiel Cornelissen (foto: links) (1.21) en Kurt Peek (1.25) nipt voor. De traploopwedstrijd wordt jaarlijks georganiseerd door atletiekvereniging Kronos en triatlonvereniging Aloha. Foto: Gijs van Ouwerkerk

Over en... Advies

Amerikaanse Chili Mexicaans, maar dan Amerikaans, toch? Moeilijkheid: Inleiding: De Amerikanen zijn een raar volk, zeker ook op culinair vlak. In recepten die in kookboeken als typisch Amerikaans gepresenteerd worden, moeten vaak ingrediënten als 'Italiaanse worst' of 'Zwitserse kaas' niet echt Amerikaans zo lijkt ons. Ook Chili Con Carne wordt in Amerikaanse varianten aangeboden zonder dat duidelijk is wat er nou Amerikaans aan is (misschien de suiker). Dat doet er eigenlijk ook niet toe. Deze is namelijk erg lekker! Ingrediënten: 2 saucijzen 250 gram gehakt 1 rode ui 1 groene paprika 1 blik kidneybonen 3 tenen knoflook 1 Chili peper (liefst een Jalepeño, anders een gewone) 1 theelepel paprikapoeder 1 theelepel komijn 1 theelepel oregano 1 eetlepel bruine suiker 1 blik gezeefde tomaten (400gr)

4 personen 1 blikje tomatenpuree 1 scheut rode wijn (Merlot o.i.d) Zout Olie Tortillachips Geraspte kaas Bereiding: Verwijder de velletjes van de worst en verkruimel ze. Hak de ui in stukjes, maak de paprika schoon en snijd deze in kleine stukjes. Hak de peper en knoflook in superkleine stukjes. Verhit een hapjespan en doe er een ruime scheut olie in. Bak de worst en de gehakt een minuut of drie op hoog vuur. Voeg de ui, de paprika, de peper en de knoflook toe en bak even mee.Voeg de kruiden en de suiker toe, schep om en draai het vuur zacht. Voeg de bonen, de tomaten, tomatenpuree en wijn toe en draai het vuur zacht. Laat een minuut of 20 tot 30 zacht pruttelen tot de saus ingedikt is. Serveer met de kaas en tortilla's. Dip met de tortilla's in de saus, doe er wat kaas op en geniet! Eet smakelijk!

voor SPEK & BONEN

Redactie: Joris van Hoof en Willem Pieterson Emailadres: [email protected]

Drank: Desperados of Corona of iets dat daar op lijkt. Tip: Let op met de hoeveelheid chilipeper die je toevoegt. Doe het beetje bij beetje, tot het pittig genoeg is. Wist je dat: Hoewel Amerika op culinair vlak best wel iets te bieden heeft, heeft de gemiddelde Amer ikaan een voorkeur voor gegrild vlees. De Amerikaan trekt er ook in de winter rustig op uit om in een park te gaan barbecueën. In de meeste parken zijn dan ook speciale bbq plaatsen waar je zelfs reserveringen voor moet maken.

Weekblad van de Universiteit Twente

www.utnieuws.utwente.nl nummer 34 - Donderdag 19 november 2009

2

UT N I E U W S 9

Na mijn studie ga ik het rad weer in

14

Niet gekozen voor het snelle geld

Jacht op zege in Batavierenrace

UReka wil vakevaluaties openbaar Studentenfractie UReka wil dat vakevaluaties in de toekomst openbaar worden en dat docenten met een slecht evaluatierapport worden gestimuleerd de pijnpunten te onderzoeken. Nu vult elke student aan het eind van de collegereeks een vragenformulier in, maar daarna blijft het vaak stil. In een nota gericht aan de universiteitsraad schrijft UReka dat dat moet veranderen.

STAGE. Studenten industrieel ontwerpen bouwden in een mum van tijd een heuse automobiel. Ze deden dat als stageopdracht bij de nieuwe autofabrikant Avions Voisin, gevestigd in een loods op de voormalige vliegbasis Twenthe. Verhaal op pagina 8.

Vacaturestop, krimp, maar geen ontslagen Vooralsnog geen reorganisaties of gedwongen ontslagen, wel een gedeeltelijke vacaturestop voor het niet-wetenschappelijk personeel in de diensten en faculteiten. Met die maatregelen bestrijdt het college van bestuur het algehele tekort van 11 miljoen euro over 2009. Voor 2010 geldt dat alle onderdelen van de UT financieel zullen moeten inkrimpen. Dit in afwachting van het advies van de commissie-Berger. Dat deelde de financiële man in het CvB Kees van Ast gisteren mee in de universiteitsraad. De raad toonde zich ongerust over de financiële situatie van de universiteit en vroeg zich af wat het college daaraan gaat doen. Van Ast zei zich te kunnen voorstellen dat het beeld ontstaat dat het CvB weinig doet om de financiële malaise het hoofd te bieden. Dat is geenszins het geval, betoogde hij. Reorganisaties zijn in dit verband een gemakkelijke weg, aldus Van Ast, maar niet een wenselijke. Zeker niet omdat

6

InternatIonal

PaGe

de UT net een grote reorganisatie achter de rug heeft. Gedwongen ontslagen gaan er niet vallen, verzekerde hij. Ook zal er geen sprake zijn van een algehele vacaturestop. Maar er komt wel een gedeeltelijke stop op functies in het niet-wetenschappelijk personeel. ‘Dat betekent dat bij de onderdelen waar deze categorie de afgelopen jaren flink gegroeid is, de deur even dicht blijft.’ De sector waar Van Ast onder meer op doelde betreft het legertje communicatiemedewerkers binnen de UT dat universiteitsbreed is gegroeid van veertig voltijdse plekken naar bijna zestig fte. De universiteitsraad steunt het college in zijn streven om niet te reorganiseren. Overigens ging het gisteren nog niet om de definitieve bezuinigingsmaatregelen die voortvloeien uit het rapport van de interne

commissie-Berger. Dat advies ligt nu bij het college, dat zich nog niet heeft uitgesproken over de aanbevelingen. Van Ast verwacht dat het rapport begin december wordt vrijgegeven. Medio december spreekt het UMT er zich over uit. Van Ast benadrukte dat de gesprekken rond de begroting van 2010 (de zogenaamde najaarsoverleggen) momenteel hoog oplopen. Het college zegt alle leidinggevenden de illusie te hebben ontnomen dat het tekort aan het eind van het jaar nog wel mee zal vallen, zoals de ervaring uit eerdere jaren leerde. ‘Iedereen moet inkrimpen. Er kan niet meer gegokt of

gerekend worden dat het mee zal vallen’, aldus Van Ast. De U-raad boog zich woensdag tevens over de nota Sturing Onderzoek. Het is vrijwel zeker dat de raad daar binnenkort mee instemt. De nota gaat uit van de strategische verdeling van het onderzoeksgeld over de instituten. Die wordt niet meer per jaar bekeken, maar is nu vastgelegd voor de komende vijf jaar. U-raad, vervolg op pagina 3

Voor veel studenten stopt een vakevaluatie zodra de enquête is ingevuld. De resultaten zien zij niet terug en daarom vragen veel studenten zich volgens UReka af of er wel iets met hun input gebeurt. De fractie pleit ervoor dat evaluatierapporten centraal worden gepubliceerd. ‘Stelselmatig slecht presterende vakken zullen sneller opvallen, waardoor docenten eerder geneigd zijn ook daadwerkelijk de verbeterpunten ter harte te nemen’, aldus de UReka-nota die openbaar gemaakt is op de website van de partij. UReka hoopt dat van deze openheid een kwaliteitsimpuls voor het onderwijs uitgaat. Ze schrijft dat als een vak slecht beoordeeld wordt, een docent verantwoording dient af te leggen. Zo worden docenten gestimuleerd pijnpunten te onderzoeken en verbeteringen aan te brengen. UReka vreest dat dit er bij een vrijblijvende evaluatie bij inschiet. De partij kan zich voorstellen dat niet alle docenten staan te springen om deze openheid rond vakevaluaties. Ze zullen bang zijn publiekelijk afgerekend te worden. ‘Maar’, benadrukt vice-fractievoorzitter Stas Verbekt, ‘je doet dit niet om de docent af te branden, maar om het vak te verbeteren. De kwaliteit van het onderwijs staat voorop.’

Premie studentenverzekering omhoog

Het beloofde dit jaar flink ook te gaan stormen in de UT-politiek. ‘De beuk moet er weer in’, schreeuwden de recalcitrante Pro-UT-fractieleden Van Benthem en Van Alsté eind augustus nog in deze krant. Ze beloofden geen blad voor de mond te nemen. Voor de zomer roerde een nieuwe studentenfractie zich. De PvdUT won een zetel in de raad en zei ‘van zich af te zullen bijten’. Het college wordt volgens deze partij niet kritisch gevolgd. Andere studentenfracties zeggen enkel ja en amen; de PvdUT gaat een eigen geluid laten horen. Hoera, eindelijk wat leven in de saaie vergaderzaal in de Horsttoren. Maar een paar maanden verder is van storm nog niets gebleken. Ja, onze oren suisden gisteren tijdens de raadsvergadering, maar dat kwam van de herfstwind die dertien hoog door de kieren van de Horst gierde. In de bankjes bleef het zoals gewoonlijk vrijwel windstil. De drie man tellende Pro-UTfractie kwam gisteren niet eens opdagen. Wellicht is het stilte voor de storm en beraadt de partij zich op een vervolg op het friettentvoorstel, het bekendste wapenfeit uit de vorige cyclus. En de PvdUT? Veel kritische vragen hebben wij nog niet gehoord. Het enige fractielid Smits integreert snel, want als zijn microfoon opengaat na een reactie van het college volgt er direct een ja en amen. Niet bepaald een eigen geluid. Het zal ons benieuwen wanneer de politieke storm op de UT echt opsteekt. In deze tijd van dieprode cijfers en slechte rankings, kan het geen kwaad het college eens flink de wind van voren te geven. Ons advies aan de raad? Haal dat blad voor de mond weg en bijt van je af. En sla dit nu eens niet in de wind.

Studenten betalen volgend jaar 3,35 euro per maand meer voor hun collectieve basisverzekering bij Zilveren Kruis Achmea. Dat is een stijging van vier procent. De maandpremie bedraagt dan 86,85 euro. Dat hebben studentenorganisaties LSVb en ISO laten weten. Ze zetten het contract met de zorgverzekeraar voort, waardoor studenten opnieuw collectiviteitskorting krijgen: tien procent op hun basisverzekering en vijftien op de aanvullende pakketten. Aanvullende pakketten kosten 5,70 tot 23,84 euro in de maand, afhankelijk van de wensen. Ook tandartsverzekeringen lopen op van 9,35 tot 31,75 euro per maand. Maar wie jonger is dan 22 jaar, krijgt een aanzienlijk deel al in de basisverzekering vergoed en betaalt veel minder voor aanvullende tandartsverzekeringen. Wie niet ziek verwacht te worden, kan voor een hoger eigen risico kiezen dan het wettelijke minimum van 165 euro. De details staan op www.zilverenkruis.nl/studenten. Het is niet de enige studentenverzekering. Andere verzekeraars hebben soms ook een aanbod voor studenten. Wie de verzekeringen nader wil vergelijken, surft naar www.kiesbeter.nl/zorgverzekeringen. HOP, Bas Belleman

S I M U L AT I E M O D E L . UT-student Thomas van de Kracht ontwikkelde als stageopdracht een simulatiemodel voor een zogenaamde drivetru vaccinatie kliniek, in het Amerikaanse Louisville. Het model bleek zo succesvol dat de uiteindelijke vaccinatie volop in het nieuws was, niet alleen op lokale Amerikaanse televisiezenders (foto), maar ook in Nederland. Dinsdagavond besteedde Hart van Nederland aandacht aan de vinding van de UTstudent. Verhaal op pagina 7.

Deze krant woensdagavond al digitaal lezen? GA naar: www.utnieuws.utwente.nl

Storm Gisteren woei een zuidwesterstorm over de campus. En dat was best een stevige. Maar het ruimde wel lekker op. Rottend blad vloog de lucht in, stof werd opgezogen en dode takken braken af. Je zag het ook aan de lunchwandelaars van gistermiddag, die stevig over de boulevard stapten. Hé lekker, straalde van hun frisse koppies af. Even dat hoofd weer helder krijgen, want zo gezellig is het momenteel binnen de campusmuren niet. Een reorganisatie hijgt namelijk in de nek, ook een soort van zuidwesterstorm. Alleen zijn we nog niet in staat geweest om de windkracht ervan te bepalen. Wordt het een 9 of een flinke 10? Of toch een 11, maar poe, die zijn zeldzaam. Een enkele oudgediende kan zich dergelijk zwaar weer nog wel herinneren. Zoals twee jaar terug. Toen bereikte de wind maar liefst snelheden van 144 kilometer per uur. Het onstuimige weer kreeg zelfs nog een naam: ‘moderne efficiënte bedrijfsvoering’. Ach, uiteindelijk was het een storm in een glas water als je ‘m vergelijkt met de legendarische windstoten uit de jaren tachtig. Onder de noemer ‘taakverdeling en concentratie’ ging heel universitair Nederland gebukt onder een flinke herfstdepressie. En wie zegt Hartslag uit 2001 eigenlijk nog iets? Toen kreeg de UT pas echt de wind van voren. En dan nu de operatie Berger. We tellen de dagen af. Nog even en het rapport is openbaar. Wie blijft? Wie ruimt het veld? We houden ons koest, want wie wind zaait, zal storm oogsten. En ach – of het nu 10 of 11 wordt – uiteindelijk krijgen we de wind vanzelf wel weer in de zeilen.

...sluiten

UT-Nieuws stelling v/d week

Geen gedwongen ontslagen? Dat moet ik nog zien! GA naar: http://www.utnieuws.utwente.nl

Uitslag vorige stelling: Ik maak mij geen zorgen om de Mexicaanse griep EENS

14%

ONEENS

86%