Gedeputeerde Staten
NGEKOW 3 O MEI 2012 Contact
provincie
ZUID
HOLLAND
D. Sikkema T 070 - 441 85 68
[email protected] Postadres Provinciehuis
Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 0 7 0 - 4 4 1 66 11 www.zuid-holland.nl
Provinciale Staten
Datum
Ons kenmerk
PZH-2012-335811643 Uw kenmerk Bijlagen
Onderwerp
Floriade 2022. Geachte Staten, Bij dezen willen wij u informeren over de stand van zaken van de Floriade 2022 en de wijze van betrokkenheid van de Provincie Zuid-Holland hierbij. De Floriade is een internationale wereldtuinbouwtentoonstelling die om de tien jaar wordt georganiseerd door de Nederlandse Tuinbouw Raad (NTR). Regio Boskoop, de samenwerking tussen acht gemeenten, de provincie Zuid-Holland en vijf private partijen willen de Floriade in 2022 binnenhalen op een locatie ten oosten van Zoetermeer. Concurrenten zijn Amsterdam, Almere en Groningen.
Bezoekadres Zuid-Hollandplein 1 2596 AW Den Haag
Het bidbook moet op 1 juli bij de NTR worden ingeleverd. In mei en juni vindt er parallel aan elkaar beluitvorming plaats in de acht gemeenten, bij de provincie Zuid-Holland en de vijf private partijen. Daarvoor wordt stevig geinvesteerd in draagvlakverwerving bij deze partijen via presentaties, werkbezoeken etc. Tegelijkertijd is er veel inzet nodig om een kwalitatief hoogwaardig bidbook te maken dat ook financieel goed is onderbouwd. De besluitvorming over de Floriade 2022 is derhalve een complex proces waarbij meerdere sporen tegelijkertijd worden gevolgd. Begin oktober, bij het sluiten van de Floriade in Venlo, wordt bekend gemaakt wie de Floriade in 2022 mag organiseren.
Tram 9 en bus 65
Besluitvorming tot nu toe
stoppen dichtbij het
In januari 2010 hebben GS als voorkeurslocatie de Zuidplaspolder aangewezen voor de Floriade met als goede tweede de Klappolder ten oosten van de Rotte (gemeente Lansingerland). Deze gebieden kwamen van de vijf onderzochte locaties in Zuid-Holland als beste uit de bus. Het initiatief voor deze locatiestudie is uitgegaan van PS.
provinciehuis.Vanaf station Den Haag CS is het tien minuten lopen. De parkeerruimte voor auto's is beperkt.
In februari 201 1 hebben GS besloten medeopdrachtgever te worden (samen met de gemeenten) voor het initiatief uit de regio Boskoop om een bidbook op te stellen voor het organiseren van de Floriade. De provincie heeft hiervoor procesgeld beschikbaar gesteld. In juni 201 1 heeft de provincie een intentieovereenkomst gesloten met andere publieke en private partijen om de Floriade 2022 naar Zuid-Holland te halen. De overeenkomst is
Ons kenmerk PZH-2012-335811643 provincie
HOLLAND
ondertekend door de gemeenten Alphen ald Rijn, Boskoop, Rijnwoude, Waddinxveen, Zoetermeer en Lansingerland en door Ballast Nedam, Volker Wessel Stevin, Arcadis, Imtech en Careijn Vastgoed. Inmiddels zijn ook Pijnacker-Nootdorp en Bodegraven-Reeuwijk aangesloten. In november 201 1 heeft de gedeputeerde in het Algemeen Bestuur Floriade 2022 ingestemd met de locatie ten oosten van Zoetermeer en meer in het algemeen met het aanmelddocument. Genoemde partijen hebben in december 201 1 het aanmelddocument verzonden naar de Nationale Tuinbouwraad (NTR); in totaal zijn er uit geheel Nederland 7 aanmeldingen geweest. In januari heeft de NTR een eerste selectie gemaakt, waarna 4 locaties zijn overgebleven. Naast de locatie Bleizo zijn dat Amsterdam, Almere en Groningen. Uiterlijk 1 juli dient een bidbook bij de NTR te zijn ingeleverd. Op het moment van opstellen van deze brief is dit in concept gereed.
Floriade stimuleert regionale gebiedsontwikkeling HOLLAND CENTRAL TOPLOCATIE IN TOPREGIO
De regio tussen Zoetermeer, Alphen aan den Rijn en Gouda biedt door zijn strategische ligging volop kansen voor regionale ontwikkeling. Het gebied is goed ontsloten door nationale en regionale spoorlijnen. Het concept van Stedenbaan kan hier tot ontwikkeling komen. De wegenstructuur is onlangs verbeterd en er zijn verdere aanpassingen geprogrammeerd. Economisch groei van de regio is voorzien door aanleg van
Ons kenmerk
PZH-2012-335811643 provincie
ZUID HOLLAND
bedrijfsterreinen, nieuwe kennisinstituten en groei van de innovatieve greenport. Toeristisch en recreatief liggen in deze regio kansen om bestaande projecten als Rottemeren te optimaliseren en andere projecten zoals Bentwoud (verder) aan te leggen. Een groene en blauwe structuur kunnen deze en andere groenprojecten beter met elkaar verbinden. De Floriade in deze regio is een stimulans voor de regionale gebiedsontwikkeling. Het is het vliegwiel om regionale projecten beter en sneller van de grond te krijgen. Tegelijkertijd versterkt de Floriade de economische structuur van deze regio door groei van de werkgelegenheid en verhoging van de omzetten bij bedrijven. Dit kan als volgt worden geïllustreerd. Zuid-Holland is de provincie met de meeste greenports in Nederland. In Zuid-Holland zit het merendeel van de omzet zowel wat betreft productie, logistiek, handel en innovatie. De Floriade is een stimulans voor de economische groei van alle greenports in Zuid-Holland. De Floriade versterkt de samenwerking in en tussen de greenports en tussen de greenports en de mainport Rotterdam. Het bedrijfsterrein BleiZo wordt in combinatie met het toekomstige station BleiZo een gebied voor innovatieve en kennisintensieve werkfuncties gerelateerd aan de greenportactiviteiten in Lansingerland, de in Zoetermeer gevestigde werkfuncties en leisure. Vanwege de economische crises is de planningshorizon voor dit bedrijventerrein verschoven naar 2030. Dit biedt ruimte om grondposities die de komende tien jaar nog niet worden ingevuld te benutten voor de Floriade in 2022. Deze grondposities liggen zowel ten noorden als ten zuiden van de A12lspoorlijn. In de Greenport Oostland breidt het areaal duurzame glastuinbouw zich verder uit. Door de aanwezigheid van toeleveringsbedrijven, handelscentra en kennisinstituten (Wageningen University en Research en het Improvement Centre) en in de toekomst wellicht de Horticampus en Greenrail Terminal ontwikkelt zich hier een sterk economisch cluster. De in de Zuidplaspolder voorziene 280 ha nieuwe glastuinbouw zal dit cluster verder versterken. De locatie van de Floriade De plek waar de A12 en de Rotte kruisen, symboliseert de gedachte achter Holland Central Floriade. Die draait om een uitgebalanceerde verhouding tussen 'stedelijkheid' en 'natuur'. De uitdaging is om die relatie in beweging te brengen. Een beweging die in 2022 een regio toont waar stad en land elkaar weer omarmen. De locatie voor de Floriade kent vier belangrijke onderdelen: het tuinbouwcluster Lansingerland, het Van Tuyllpark in Zoetermeer, de gebiedsontwikkeling Bleizo/Prisma
Ons kenmerk PZH-2012-335811643 provincie
HOLLAND
Het concept ontwerp Floriade 2022
@ Stationsomgeving @ Hoefweg -zuid @ omgeving A.W @
boezemkade
(toekomstig bedrijfsterrrein), het landschap van de Klappolder. Die vier delen spelen een essentiële rol in in het ontwerp van de Floriade 2012. Dat brengt tegelijkertijd samenhang aan. Het ontwerp van de Floriade vergroot de bruikbaarheid (toegankelijkheid) van het totale gebied en zorgt voor een kwaliteitsslag van de deelgebieden. Voor de Klappolder met hieraan verbonden de Rotte en Kruisweg zijn er kansen op herstel van cultuurhistorische waarden , landschappelijke inpassing van Kruisweg en versterking van het recreatieve netwerk. Het Van Tuyllpark krijgt hierdoor een perspectief op een kwalitatieve groeninvulling met daaraan gekoppeld vrijetijdsvoorzieningen. De kansen voor de gebiedsontwikkelingen BleizoIPrisma rondom het multimodale vervoersknooppunt worden vergroot en beter benut. Het creëren van een betere omgeving, een aantrekkelijk programma, hoogwaardige inrichting van de openbare ruimte versterkt de positie van deze gebieden. In de getoonde voorbeelduitwerking is uitgegaan van het idee om de landschappelijke structuur te versterken als onderlegger voor het plan.
Ons kenmerk PZH-2012-335811643 provincie
ZUID HOLLAND
Er is een prominente verbinding aangebracht tussen het Van Tuyllpark via de boezemkade en de Klappolder. Het buurtschap Kruisweg kan worden opgevat als een buitenplaats met de daarbij behorende inrichting. Aan de oorspronkelijke kavelrichting zou via grote bomenlanen uitdrukking gegeven kunnen worden. De meer Floriade gerichte activiteiten (tentoonstelling) zijn de resultante van de beschikbare ruimte en de relatie die deze plekken in essentie kunnen leggen met de gekozen kernthema's van de Floriade: - Van Tullpark speelt in op de thema's sport, gezondheid, zorg, bewegen (1) - De directe omgeving van het station BleiZo met (mogelijk) Adventure World en (mogelijk) Factory Outlet op het thema ontmoeten, uitwisselen (2) - Hoefweg Zuid op het thema greenport en mainport, green tech businesspark, food expirience, WUR (3) - Gebied rondom Adventure World op het thema innovatie en kennis (4) De stationsomgeving en de boezemkade in de verbinding van Tuyllpark en Klappolder(5) zijn voorbeelduitwerkingen voor het hele gebied van de Floriade. Kosten en opbrengsten
- De Floriades tot nu toe De totale investering van de huidige Floriade in Venlo is 85 mln. euro. De provincie Limburg en de vijf regiogemeenten dragen samen 30 mln. euro bij. Sponsors betalen 10 mln. (waarvan Hoofdsponsor Rabo 6 mln.). Kaartverkoop en horecaopbrengsten leveren 45 mln. euro op. Dit berust op een (conservatieve) raming van 2 mln. bezoekers in Venlo. De Floriade stimuleert de economie in de regio. In Limburg verwacht de Rabobank 225 mln. tot 280 mln. extra omzet voor het bedrijfsleven en nog eens 160 mln. voor de regio. In Zoetermeer 1992 was de extra impuls voor de regionale economie 408 mln, in de Haarlemmermeer 2002 was dat 500 mln.
- De Floriade 2022 regio Boskoop (raming mei 2012) Kosten Projectmanagement en advies Investering Basispark Organisatie, promotie, exploitatie - Incl bijdragen aan NTR Merk laden, programmering, making off. Onvoorzien Totaal
10 mln 35 mln 38 mln
5 mln 5 mln 93 mln
Baten Kaartverkoop en exploitatie expo Bijdragen overheden Overige private middelen Nalatenschap 1 hergebruik 1 benutting Ruimtelijke business cases Merkwaarde en crossovers Structuurversterking tuinbouwcluster(regio) Crowd Funding Ievenementen 1 programmering1making of Totaal
46 mln 10 mln 48 mln 8 mln 12 mln 13 mln 1O mln 5 mln 104 mln
Ons kenmerk PZH-2012-335811643
provincie
ZUID HOLLAND
De totale investering voor de Floriade 2022 wordt geraamd op ca. E 93 mln. Daarin zijn opgenomen de aanleg van het basispark, de organisatie, de exploitatie en projectmanagement, maar niet gebouwen, kasen en paviljoens. Globaal bestaat de dekking voor ruim 46 mln uit kaartverkoop en exploitatie en voor 48 mln uit inkomsten via private bijdragen zoals: - ruimtelijk-thematisch gerelateerde projecten. Vanaf het moment van toekenning van de Floriade in het najaar van 2012 worden in de regio activiteiten en ontwikkelingen opgestart die ook financieel kunnen bijdragen aan de Floriade bv. commerciële, leisure, vermaak- en verblijfachtige activiteiten. Voorwaarde is dat deze projecten ruimtelijk zijn afgestemd met provincie en gemeente - economische structuurversterking van de tuinbouwsector; bijdragen uit de sector - exploitatie van de merknaam in de periode tot 2022 waarbij sterke banden worden gezocht bij gerenomeerde bedrijven in en buiten de tuinbouwsector en met andere topsectoren (cross-overs), het jaarlijks organiseren van evenementen als opstap naar de Floriade 2022. - stroomlijning van infrastructuur, parken en voorzieningen met het latere gebruik (nalatenschap), zodat Bleizo en Floriade optimaal profiteren van de samenwerking Tenslotte wordt uitgegaan van de aanname dat de overheid (gemeenten en provincie, rijk EU) E 10 mln van de kosten voor haar rekening neemt. In de huidige financiële opzet zijn de baten E 11 miljoen hoger dan de kosten. In deze fase is dit een financiële buffer om tegenvallers te kunnen opvangen.
Stichting en coöperatie als samenwerkingsvorm Bij de Floriade in Venlo is gekozen voor het BV-model als samenwerkingsvorm. Nederlandse Tuinbouwraad (NTR) en Regio Venlo (vijf gemeenten) vormen gezamenlijk de Stichting Floriade die als opdrachtgever (BV) optreedt voor private partijen. Het Venlo-model bewijst dat het goed functioneert voor de Floriade in 2012, maar dat voor de toekomst een aanvullende organisatorische voorziening nodig is in de vorm van een coöperatie. Daarin kan het bedrijfsleven zich verenigen als aandeelhouder met uiteenlopende belangen. Ook overheden kunnen deelnemen in de coöperatie waarbij zij meepraten, garant staan voor een bepaald bedrag en ook staan voor een aantal publiekrechtelijke doelstellingen. Het bedrijfsleven kan risicodragend participeren in ruil voor projecten waarmee ze geld kunnen verdienen. De provincie kiest voor een rol waarbij zij samen met de gemeenten in de regio de regie heeft in de samenwerking tussen alle deelnemende partijen. Dit sluit aan bij de samenwerking tot nu toe. De provincie wordt daartoe onder voorwaarden partner in een samenwerkingsvorm (bijvoorbeeld een stichting). De provincie zal net als de andere partijen financieel bijdragen aan het welslagen van het project, maar beperkt haar financiële bijdrage tot een maximum en is niet risicodragend betrokken. Naast de bijdrage is geen sprake van verdere provinciale investeringen in het gebied (bijvoorbeeld voor infrastructuur), anders dan voorzien in het kader van het algemene beleid. Onafhankelijk welke samenwerkingsvorm wordt gekozen geldt voor de provincie de voorwaarde (die juridisch moet worden afgegrendeld) dat buiten het garantiebedrag geen enkel financieel risico wordt gelopen. Op het moment dat de samenwerkingsvorm aan de orde is zullen uw Staten daarover worden geïnformeerd enlof een ontwerp-besluit aan u worden voorgelegd. Daarnaast ondersteunt en faciliteert de provincie de benodigde R 0 procedures, geeft waar nodig vergunningen af etc.
Ons kenmerk
PZH-2012-335811643 provincie
ZUID HOLLAND
Financiële aspecten voor de provincie (dekking en risico's) Er wordt van uit gegaan dat de overheid (gemeenten en provincie, wellicht met inzet van rijks- en EU-subsidies) 10 mln van de begrote kosten van E 93 mln. voor haar rekening neemt. Daarbij kiest de provincie voor de verdeelsleutel 113 deel voor de provincie en 213 deel voor de gemeenten. Deze verdeelsleutel is aannemelijk, omdat de economische spinoff zoals groei van de werkgelegenheid, opbrengsten bij leisure-en horecabedijven, in de tuinbouwsector vooral neerslaat in de regio zelf. De provincie sluit financiële risico's volledig uit door het verstrekken van een maximale bijdrage van f 3,3 mln. en het stellen van randvoorwaarden vooraf aan deelname in een stichting Floriade Regio Boskoop 2022, waarin wordt vastgelegd dat de provincie geen risico's draagt. Risicodrager is de nieuwe samenwerkingsvorm c.q. de financiers daarvan. De inzet is dat de decentrale overheden hun aandeel voldoen op het moment dat zeker is dat ook de private partijen hun bijdragen leveren. Volgens planning zal in 2017 worden gestart met de realisatie van het Floriade- terrein. Voorafgaand daaraan zal in het jaar 2016 een belangrijk ijkmoment zijn, waarbij op basis van een beeld van gerealiseerde en nog te verwachten inkomsten een investeringsbesluit wordt genomen waarbij de aard en de ambitie van het expoterrein worden geconcretiseerd, rekening houdend met de eisen en randvoorwaarden zoals gesteld door de Nederlandse Tuinbouwraad. Bij meer gegenereerde inkomsten kunnen aanvullende wensen worden gehonoreerd. Jaarlijks wordt geijkt of opbrengsten en kosten met elkaar in evenwicht zijn. Zo nodig wordt bijgestuurd. Dit vereist dat flexibiliteit in het ontwerp wordt aangebracht. De dekking van de bijdrage van Zuid-Holland wordt als volgt gevonden. Provinciale Staten hebben op 9 november 201 1 bij vaststelling van de begroting 2012 besloten tot een herallocatie van de hogere opbrengst van de subsidietaakstelling dan begroot.Voor het thema Economie bedraagt de herallocatie E 4,4 miljoen. Voorgesteld wordt om hiervan een bedrag van E 3,3 miljoen (de jaarschijven 2013 tot en met 2015) in te zetten. Een definitief voorstel voor besluitvorming hieromtrent zal aan uw Staten worden voorgelegd. Vervolg proces Naast de provincie moeten de betrokken gemeenten besluitvorming plegen over het bidbook. Een positief besluit van de grondgebiedgemeenten Lansingerland en Zoetermeer is daarbij een voorwaarde. De bereidheid van (ook andere) gemeenten om financieel bij te dragen is bepalend voor de uiteindelijke bijdrage van de provincie (een derde van de totale overheidsbijdragen, tot een maximum van E 3,3 miljoen).
Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretaris, voorzitter,
mw. drs. J.A.M. Hilgersom
J. Franssen
