nfo Jaargang 24 nr. 1 januari februari maart 2014 Stekenaars op de koffie bij hun voorouders Telers gezocht voor glastuinbouwcluster in Melsele

nfo

tijdschrift over het Waasland Jaargang 24 • nr. 1 • januari – februari – maart 2014

Stekenaars op de koffie bij hun voorouders

Telers gezocht voor glastuinbouwcluster in Melsele BiblioWaas genomineerd voor de E-awards 2014 België-Belgique P.B. - PP 9100 Sint-Niklaas - Driekoningen 3/5022 Driemaandelijks tijdschrift, P206173 V.U.: Remi Audenaert, voorzitter Interwaas, p.a. Lamstraat 113, 9100 Sint-Niklaas

Een tijdschrift van

Edito

Oosterweel en het Waasland

De Vlaamse Regering heeft een beslissing genomen over de Oosterweelverbinding en gekozen voor het BAMtracé. Die beslissing is gebaseerd op het plan-MER, die een uitspraak deed over de verschillende varianten voor de Oosterweelverbinding naar hun respectieve impact op het milieu. Meerdere tracés werden onderzocht op volgende elementen: mens – verkeer, geluid en trillingen, lucht, bodem en grondwater, fauna en flora, landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie, mens – ruimtelijke aspecten en mens – gezondheid. De studie gaf o.a. aan dat: • het BAM-tracé het best scoort; • het Meccanotracé minder scoort vooral omwille van de grotere ruimtelijke impact; • het tracé Grote ring Antwerpen in het Waasland (Kallo – Haasdonk) slecht scoort.

land door de aanleg van parallelwegen of extra rijstroken langs de E17 (tussen Sint-Niklaas en Zwijndrecht) en langs de E34 (tussen Moerbeke en Antwerpen). Op deze wijze wordt het regionaal verkeer beter gedraineerd naar het hoofdwegennet en worden de kernen ontlast. 2. Het voorzien van voldoende ‘tanden’ op die twee kammen, waarbij het aanleggen van een noordelijke verbinding tussen de N70 (vanaf het bedrijventerrein Doornpark in Beveren) en de Waaslandhaven (met aansluiting op de verkeerswisselaar E34 – N451) en de oostelijke tangente van Sint-Niklaas de belangrijkste ontbrekende tanden zijn.

Uit de doorrekeningen in onze studie bleek ook overduidelijk de noodzaak tot het sluiten van de ring ten noorden van Antwerpen.

Dit laatste sluit perfect aan bij ons eerder studiewerk. In opdracht van de Wase burgemeesters liet Interwaas al in 2006 de studie ‘Mobiliteit over de Weg in het Waasland’ opmaken. Deze studie vertrok vanuit de verwachte demografische en economische groei en hield rekening met een ‘infrastructuurscenario 2020’ waarin werd aangenomen dat alle genomen beslissingen m.b.t. infrastructuur in en om het Waasland zouden worden uitgevoerd, in het bijzonder het rond maken van de Antwerpse ring (met op dat moment nog het idee van de Lange Wapperbrug). Uit de doorrekeningen in onze studie bleek ook overduidelijk de noodzaak tot het sluiten van de ring ten noorden van Antwerpen. Vanuit het Waasland wilden wij ons niet moeien met de vraag of het een brug, tunnel of combinatie zou worden of waar exact (BAM, Meccano of …) deze verbinding moet komen. Wij waren er vanuit ons studiewerk wel van overtuigd dat een bijkomende kruising van de Schelde ten noorden van Antwerpen nodig was.

Interwaas en het Waas Burgemeestersoverleg vroegen toen de Vlaamse overheid dit combinatievoorstel te willen opnemen. Wij stelden met genoegen vast dat de Vlaamse Regering in haar nota ‘Masterplan 2020’ van 30 maart 2010 ons voorstel meenam in een ruimere benadering van de mobiliteitsproblematiek in de regio WAK (Waasland – Antwerpen – Kempen) en wij vroegen om snel tot uitvoering over te gaan. Het zijn relatief beperkte werken, maar het is belangrijk dat ze voorafgaand aan de Oosterweelverbinding worden uitgevoerd. De start van de voorbereiding hiervan – de opmaak van een plan-MER – werd toen uitgesteld omwille van het nog lopende plan-MER Oosterweelverbinding.

Wij dringen aan bij het Agentschap Wegen en Verkeer om het plan-MER voor de studie ‘Mobiliteit over de weg in het Waasland’ te starten.

De aanleg van de Oosterweelverbinding alleen lost evenwel de verkeersproblemen in het Waasland niet op. De studie ‘Mobiliteit over de weg in het Waasland’ stelde in 2008 volgende combinatie van oplossingen voor: 1. Het voorzien van een dubbele kamstructuur in het Waas-

Nu het plan-MER voor de ontsluiting van de Waaslandhaven en het plan-MER voor de Oosterweelverbinding er zijn, willen wij aandringen bij het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) om het plan-MER voor de studie ‘Mobiliteit over de weg in het Waasland’ te starten. Op de grens van Waasland en Antwerpen ligt Zwijndrecht. Wij vragen ook aandacht voor de bijkomende hinder die de keuze voor het BAM-tracé meebrengt voor de gemeente Zwijndrecht. Milderende maatregelen en/of alternatieven zijn wenselijk, gezien de E17 tussen de beide kernen loopt.

De eerste lentedagen zijn een feit en hier bruist het van activiteit. Sla er de volgende pagina’s maar op na. ir. Bart Casier - directeur

Telers gezocht voor glastuinbouwcluster in Melsele De provincie Oost-Vlaanderen, de POM Oost-Vlaanderen en Interwaas geloven in de toekomst van de glastuinbouw. Het clusteren van serres zorgt namelijk voor een efficiënter gebruik van ruimte, energie en water en biedt ook bedrijfseconomische voordelen. Daarom wordt in Melsele een duurzame glastuinbouwcluster ontwikkeld voor familiale bedrijven uit de macrozone Beveren. Telers die zich wensen te engageren om de verdere ontwikkeling van deze glastuinbouwcluster mee gestalte te geven, kunnen zich tot 5 mei 2014 inschrijven.

Vijf serrekavels

Het is de bedoeling om tegen 2015 vijf serrekavels te realiseren van gemiddeld 6 ha. De kavels mogen niet opgesplitst worden, wel samengevoegd. De kavels zijn in eerste instantie bedoeld voor telers uit de macrozone Beveren die bereid zijn om in een verregaand samenwerkingsverband te stappen. De macrozone omvat Beveren, Sint-Gillis-Waas, Kruibeke, Sint-Niklaas, Stekene, Temse en Zwijndrecht. Enkel bij onvoldoende interesse op 5 mei 2014 zal de uitgifte opengesteld worden voor telers buiten de zoekzone. In dat geval zal een nieuwe oproep gepubliceerd worden in juni 2014.

huidige PRUP werd geschorst door de Raad van State omwille van de invloed op het grondwaterpeil in de omgeving en dan vooral op het Fort van Zwijndrecht. In de ringgracht van het Fort bevindt zich munitie die gevaar kan meebrengen als het waterpeil zakt. Daarom is de aanleg van een irrigatiegracht rond de glastuinbouwcluster voorzien die vermijdt dat er een negatieve invloed op het grondwaterpeil is. Daarenboven is Defensie gestart met het ruimen van de munitie. De provincie besliste om geen tijd verloren te laten gaan. Daarom start zij nu al een nieuw plan op dat rekening houdt met de opmerkingen van de Raad van State.

Interesse als teler?

Schrijf je dan ten laatste op 5 mei 2014 in via het inschrijvingsdossier dat je kan terugvinden op www.oost-vlaanderen.be/gtbcmelsele. Op 15 mei 2014 maakt een jury,

Gemeenschappelijk warmte- en CO2-net

De glastuinbouwcluster zal niet alleen met de standaard nutsvoorzieningen uitgerust zijn, maar ook – en dat is het vernieuwende aspect – met een gemeenschappelijk warmte- en CO2-net. Elke serre neemt warmte en CO2 af van de aangelegde energiecluster waarbij de levering van energie gebeurt door een nog op te richten energiebedrijf. Voor de telers zijn er verregaande mogelijkheden tot deelname en/of oprichting van het energiebedrijf. Om voldoende afname van warmte te garanderen, worden de serrekavels voorbehouden voor teelten met een grote warmtebehoefte (teelten van tomaten, paprika’s, enz.).

Financieel luik

De serrekavels zullen in erfpacht gegeven worden voor een periode van 30 jaar. De vooropgestelde vergoeding bedraagt 1,2 euro per m² per jaar en wordt jaarlijks geïndexeerd. Deze vergoeding is indicatief en wordt definitief vastgelegd bij ondertekening van de erfpachtovereenkomst. Een warmteprijs van 4 euro per m² per jaar wordt vooropgesteld, wat de referentieprijs is voor een bedrijf met autonome WKK (warmtekrachtkoppeling). De uiteindelijke warmteprijs wordt vastgelegd door het energiebedrijf waaraan de telers kunnen deelnemen. Deelname aan het energiebedrijf geeft medezeggenschap over de warmteprijs.

Ruimtelijk uitvoeringsplan

Het glastuinbouwgebied in Melsele is als ‘agrarisch gebied’ nu al juridisch geschikt voor de plaatsing van serres. Toch kiest de provincie Oost-Vlaanderen voor de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP). Een degelijke planning voorziet een betere inplanting en daar heeft iedereen baat bij. Zo zullen er afspraken gemaakt worden over de grootte van de bedrijfskavels, de waterhuishouding van het gebied, een goede ontsluiting en ruimtelijke integratie. Het

Voorlopige inrichtingsschets glastuinbouwcluster Melsele

bestaande uit vertegenwoordigers van de POM Oost-Vlaanderen, Interwaas en externe deskundigen, een selectielijst van kandidaten op. De best gerangschikte kandidaten krijgen een ‘toewijzing op voorwaarden’, tot uitputting van de grondvoorraad. De geselecteerde telers dienen in onderling overleg zelf verder vorm te geven aan het samenwerkingsverband voor de organisatie van het terrein. Ondersteuning op juridisch, financieel en technisch vlak wordt voorzien. Definitieve toewijzing van de gronden gebeurt door middel van het afsluiten van een erfpachtovereenkomst, ten vroegste in 2015. Dit project is mogelijk dankzij de financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, de Vlaamse Overheid en de provincie Oost-Vlaanderen.

Infowaas • jaargang 24 nr. 1

2/3

Reconstructie Romeinse boerderij © Dirk Gorrebeeck

Stekenaars op de koffie bij hun voorouders In het centrum van Stekene, in het binnengebied tussen de Bormte, Dorpsstraat, Stadionstraat en Spoorwegwegel realiseren Interwaas en Imwo-Invest in een publiek-private samenwerking een verkaveling van ongeveer 5,3 ha die in totaal aan een 100-tal gezinnen een thuis zal bieden. Voor dit woonproject legde het Agentschap Onroerend Erfgoed een archeologische screening van de terreinen op. De resultaten van dit vooronderzoek in 2011 leidden tot een vlakdekkende opgraving die in verschillende fasen werd gerealiseerd. Zowel de screening als de opgraving zijn door de cel Onderzoek van de Archeologische Dienst Waasland (ADW) uitgevoerd en brachten archeologische sporen uit verschillende perioden aan het licht.

Eerste resultaten archeologisch onderzoek

Zo werden in het zuidelijke deel van de verkaveling naast aanwijzingen van kleiwinning ook restanten van ovens uit de 13de tot 16de eeuw teruggevonden. De gewonnen klei werd ter plaatse verwerkt tot bakstenen en tegels. In het

Eerstesteenlegging en start verkoop Hoedhaar Op zondag 30 maart 2014 wordt de eerste steen gelegd op de Hoedhaarwonen in het park site in Lokeren. Dit betekent meteen ook de start van de verkoop van de eerste fase. In deze eerste fase biedt Van Roey Vastgoed een uniek aanbod van ruime appartementen en eengezinswoningen aan, met zorg ontworpen door Stéphane Beel Architect. Tussen 2,5 ha groen woon je er echt in het park. Interesse? Contacteer dan Animmo (T. 09 221 48 42 – E. [email protected]), Immo Van Hoorick (T. 0475 25 58 26 – E. [email protected]) of Luxestate (T. 0800 78 800 – E. [email protected]).

Kort nieuws Meer nieuws vind je op www.interwaas.be.

noorden van de verkaveling werden oudere archeologische sporen ontdekt. De oudste relicten betreffen twee grafheuvels uit de midden-bronstijd (1800 – 1500 v.C.), omringd door een dubbele gracht. Verder werden meerdere erven uit de Romeinse periode teruggevonden met o.m. een woonhuis, waterput en een spieker. Ook middeleeuwse perceelgrachten werden aangetroffen.

Opensleuvendag

Om de eerste resultaten van het archeologisch onderzoek aan het grote publiek bekend te maken, organiseerden de ADW en Interwaas op zaterdag 15 februari 2014 van 14 tot 16 uur een opensleuvendag. Archeologen Jeroen Van Vaerenbergh (coverfoto) en Inge Baetens van de ADW leidden de bezoekers op de opgravingssite rond en toonden een selectie van het vondstenmateriaal. Medewerkers van Interwaas boden geïnteresseerden toelichting over de verdere fasen van dit woonproject. Dit bezoekersmoment kon op veel belangstelling rekenen, een 200-tal bezoekers kwamen op de koffie bij hun voorouders.

Inloopmoment Clementwijk² Eind maart 2014 worden de infrastructuurwerken voor de uitbreiding van de Clementwijk afgerond. Het gaat om de aanleg van de wegen met riolering en de aanleg van het park. Noteer alvast zaterdag 10 mei 2014 in je agenda. Dan organiseren de stad Sint-Niklaas, de Waasse Landmaatschappij, de Sint-Niklase Maatschappij voor de Huistvesting, Matexi en Interwaas van 13 tot 17 uur een inloopmoment voor het grote publiek om kennis te maken met de verschillende partners en hun aanbod in de Clementwijk².

Waas fonds steunt gemeentelijke projecten

In september 2012 heeft de Raad van Bestuur het ‘Waas fonds’ in het leven geroepen om Wase gemeentelijke of intergemeentelijke projecten een duwtje in de rug te geven. De projecten worden voorgedragen door de gemeenten die aangesloten zijn bij Interwaas, de provincie Oost-Vlaanderen of Interwaas zelf en kunnen van allerlei aard zijn. De projecten moeten evenwel passen binnen de statutaire doelstellingen van Interwaas, bij voorkeur binnen het strategisch plan 2013-2018.  vervolg op pagina 5

 vervolg van pagina 4 Intussen werden de volgende projecten voorgedragen voor het Waas fonds en goedgekeurd door de Raad van Bestuur: • Beveren: inrichting van het jeugdcentrum Prosperpolder; • Kruibeke: project Kapelstraat – Kruibeke centrum, waarbij de Kapelstraat die het Kerkplein met de Scheldevallei verbindt, zal worden heraangelegd en een verbinding zal worden gecreëerd tussen het centrum en de ringdijk van het gecontroleerd overstromingsgebied; • Lokeren: voormalige Rijkswachtkazerne; • Sint-Gillis-Waas: Oude Statie in De Klinge; • Sint-Niklaas: openbare verlichting van het Pietje Waas fietspad langs de spoorlijn en stadsgedeelte op de VTS-site; • Stekene: aanleg van het fietspad langs de Burchtakker (parallelweg E34).

Project Stekene uitgelicht

Op zondag 2 maart 2014 werd het nieuwe fietspad langs de Burchtakker (parallelweg E34) officieel ingehuldigd. Het fietspad was de ontbrekende schakel tussen het bestaande fietspad aan de fietserstunnels aan de Nachtegaalstraat – Heistraat enerzijds en het fietspad richting Vrasene dat start aan de verkeerswisselaar De Tromp (E34-N403) anderzijds. Hoewel het fietspad maar een afstand van 1,9 km moest overbruggen, was de aanleg erg complex. Het pad kruist immers enkele waterlopen (o.a. de Stekense Vaart) en loopt bovendien door overstromingsgebied. Daarom werd door studiegroep Irtas een ontwerp getekend met verschillende bruggen en een 250 m lange palenbrug. Zo kan het water in natte periodes ongehinderd buiten de oevers van de waterlopen treden en wordt de waterhuishouding van de streek niet verstoord. De bouwwerken werden uitgevoerd door de firma Lievens Verder heeft de Raad van Bestuur bvba uit Sint-Lievens-Houtem. beslist om het Regionaal WelzijnsDe complexe realisatie van het overleg Waasland (RWO), dat zich fietspad beïnvloedde het prijsricht naar de openbare besturen en kaartje dat in totaal 1.558.591,19 particuliere organisaties die zorg, Opening fietspad langs de Burchtakker in euro (incl. BTW) bedroeg. De werdienst- of hulpverlening bieden Stekene © Martine Goossens ken zijn voor 80% gesubsidieerd aan inwoners uit de regio voor andoor het Vlaams Gewest, omdat het fietspad aan een derhalf jaar (2013 – eerste helft 2014) vanuit het Waas gewestweg ligt en bovendien ook deel uitmaakt van een fonds financieel te ondersteunen. Ook werd een werkbovengemeentelijk fietsroutenetwerk. De provincie Oostgroep met bestuurders van het RWO en Interwaas opVlaanderen heeft de aanleg van het fietspad voor 10% gericht om een structurele financiële oplossing te zoeken gesubsidieerd. De gemeente zelf betaalt dus slechts 10% voor het RWO. van de kostprijs, waarvoor ze een deel kon putten uit het Waas fonds van Interwaas.

Scan je bedrijf op veiligheid en energie Is je bedrijf ook op zoek naar manieren om kosten te besparen? Neem dan deel aan de groepsaankoop thermografie, een initiatief van Interwaas, de POM OostVlaanderen, het Vlaams Gewest en je stad of gemeente. Aan de hand van een thermografische scan kunnen vermijdbare warmte- of koudeverliezen opgespoord worden. Thermografie is bovendien een geschikte techniek om elektrische kasten (zowel laagspanning als hoogspanning) te controleren, alsook machineborden en zonnepanelen. Alle bedrijven gelegen op een Oost-Vlaams bedrijventerrein kunnen zich inschrijven voor de groepsaankoop. Naast de thermografische scan is het ook mogelijk om je materialen- en/of energieverbruik te laten scannen. Een materialenscan helpt je om concrete stappen richting duurzaam materialengebruik te zetten. Een grondige screening brengt niet alleen je materialenverbruik in kaart, maar ook de kosten die ermee gepaard gaan. Eenvoudige simulaties tonen hoe je de milieu-impact en de productiekosten kan verlagen. De scan wordt gratis aangeboden door OVAM en het Agentschap Ondernemen. Meer info: www.materialenscan.be. Ook de energiescan is een gratis individuele doorlichting,

aangeboden door het Agentschap Ondernemen. Na de energiescan heb je een duidelijk beeld hoe je het energieverbruik van je bedrijf kan aanpakken en wat er haalbaar is. Je krijgt ook een eerste schatting van mogelijke besparingen en investeringskosten en een overzicht van eventuele subsidies. Interesse? Schrijf je bedrijf dan in op www.samenwerkenloont.be/ scans of neem contact op met Tom Dewettinck van de POM Oost-Vlaanderen (E. [email protected] – T. 09 267 86 42).

Infowaas • jaargang 24 nr. 1

4/5

Erfgoeddag 2014 blikken op de gemeentegemeente fusie van 1977 tussen Sint-Niklaas, Belsele, Nieuwkerken en Sinaai. 2014 In Sinaai kan je kenniskennis 27 APRIL ZONDAG erfgoedmaken met het erfgoed project van de leerlingen A PROGRAMM van het 5de en 6de leerleer G AN GRATIS TOEG Waasland jaar van de Sint-CathaSint-Catha rinaschool. Deze tentoonstelling kan je combineren met een bezoekje aan de Waaslandse Radio Amateurs waar je een seinsleutel in elkaar leert knutselen. Een greep uit het aanbod: • Stekene keert terug in de tijd en toont haar geschiedenis • In Beveren leer je alles over Groot-Beveren aan de voorten tijde van de Groote Oorlog. avond van de Groote Oorlog. • In Temse kan je de gesneuvelden van WO I eren of kant• In Lokeren maak je al fietsend kennis met de familie demonstraties meemaken. Hereman uit Eksaarde, die vanaf het einde van de • Haal je liever een frisse neus, dan kan je aan verschil19de eeuw een koffieplantage oprichtte en uitbaatte in lende wandelingen verspreid over het Waasland deelneBrazilië. Ook kan je een bezoek brengen aan hun voormen. malige koffiebranderij ‘Estrella’. • Kruibeke vertelt je alles over de grote in- en uitstro- We hopen je op deze Erfgoeddag opnieuw te mogen bemen die de gemeente tot nu toe al heeft gekend. De groeten! Tot dan? geschiedenis van de duivensport wordt ontrafeld in Meer info vind je in de Erfgoeddagbrochure in bijlage. ExSint-Pauwels. • Sint-Niklaas nodigt je uit op ‘Het feestmaal der smokke- tra exemplaren van de brochure kan je aanvragen bij de laars’ en biedt een langspeelfilm van Henri Storck in een Erfgoedcel Waasland op het nummer 03 780 52 10 of per productie van Frans Van Dorpe aan. Ook kan je terug- e-mail naar [email protected]. Erfgoeddag is al aan haar 14de editie toe en vindt dit jaar plaats op zondag 27 april 2014 rond het thema ‘Grenzeloos’. Dan zetten heel wat musea, archieven en heemkundige kringen in het Waasland opnieuw hun deuren wagenwijd open voor het brede publiek. De Erfgoedcel Waasland heeft gezorgd voor een overzichtelijke brochure met een handig overzicht van wat er in de deelnemende gemeenten (Beveren, Kruibeke, Lokeren, Sint-GillisWaas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse en Zwijndrecht) die dag allemaal te beleven valt.

beke, Lokeren, Beveren, Krui Sint-Niklaas, Sint-Gillis-Waas, cht se en Zwijndre Stekene, Tem

GEBETEN DOOR DE GROOTE OORLOG? Neem dan een kijkje op www.waasland1914-1918.be!

Kort nieuws Meer nieuws vind je op www.erfgoedcelwaasland.be. Erfgoedontmoeting Op 25 januari 2014 namen 35 geïnteresseerden deel aan de erfgoedontmoeting die plaatsvond in het kasteel Wissekerke in Kruibeke. Een reeks gevarieerde en inspirerende © Aäron Blomme lezingen over het samenwerken met en aantrekken van jongeren kwamen aan bod. Vooral de inbreng van trendwatcher Tom Palmaerts zorgde voor heel wat stof tot discussie. Procesbegeleider Dries Devriendt heeft de Erfgoedcel Waasland bij de organisatie van deze erfgoedontmoeting begeleid door het uitwerken van een methodiek om de deelnemers zoveel mogelijk ervaring te laten uitwisselen en te laten leren van elkaar.

Opleiding voor Wase erfgoedzorgers met Heemkunde Vlaanderen

In november en december 2013 organiseerde de Erfgoedcel Waasland in samenwerking met Heemkunde Vlaanderen voor de Wase erfgoedzorgers een opleiding rond het maken van een educatief pakket voor het secundair onderwijs. Deze opleiding werd gegeven door experte ter zake, professor Tamara Ingels. De opleiding kon rekenen op het enthousiasme van 15 deelnemers afkomstig uit de provincie Oost-Vlaanderen. © Erfgoedcel Waasland

Erfgoedspeurders op pad in de Erfgoedcel Waasland stelt Sint-Catharina Lagere School actieplan 2014 voor Juf Liesbeth Hermans van de Sint-Catharina Lagere School

2013 vloog voorbij en intussen is 2014 al volop uit de startblokken. In dit laatste jaar van het Cultureel-Erfgoedconvenant Land van Waas 2009-2014 staat er opnieuw heel wat te gebeuren. In 2014 blijft de Erfgoedcel Waasland uiteraard de Wase erfgoedgemeenschap ondersteunen, zowel inhoudelijk als finanZA 21 | 06 | 14 ZO 22 | 06 | 14 cieel. Daarnaast staan er een aantal grote projecten op het programma, zoals Verzameldingen. Het weekend van 21 en 22 juni 2014 kan je binnenkijken bij een 30-tal privéverzamelaars op verschillende locaties. Een ander wapenfeit is de aanvraag voor een nieuw Cultureel-Erfgoedconvenant Land van Waas voor de periode 2015-2020. 2014 wordt ongetwijfeld opnieuw een druk, boeiend en vooral erfgoedrijk jaar! Het volledige actieplan 2014 van de Erfgoedcel Waasland is te lezen op www. erfgoedcelwaasland.be (navigatiebalk bovenaan onder erfgoedbeleid). VERZAMEL DINGEN

LINGEN VERZAME ERFGOED EN IN STELLING TENTOON EENTEN 8 WASE GEM

| LLINGE N | TENTO ONSTE | TIJDSC HRIFT OPEN DEUR IE RANDA NIMAT

Tentoonstelling: ‘Kennis maken met het vroegere Sinaais onderwijs en dorpsleven’ Wanneer: zaterdag 26 en zondag 27 april 2014 van 10 tot 18 uur Bezoekersadres: Oud Gemeentehuis, Dries 82 in Sinaai Organisator: Sint-Catharina Lagere School Sinaai in samenwerking met Heemkundige Kring Den Dissel en Erfgoedcel Waasland T. 0486 68 62 24 E. [email protected] Deze tentoonstelling is het eindpunt van het erfgoedproject van de leerlingen van het 5de en 6de leerjaar van de Sint-Catharinaschool in Sinaai. Je kan kennismaken met de geschiedenis van de Sinaaise centrumscholen dankzij oude foto’s en didactisch materiaal, zoals schriften, boeken, wandkaarten, schrijfmateriaal en werken vervaardigd in de huishoudklas.

aan het woord:

“Sinds begin dit schooljaar woedt er in de Sint-Catharina Lagere School een ernstige verzamelkoorts. Kinderen trekken massaal naar zolders en kelders, donkere hoekjes, vergeten kasten… op zoek naar… erfgoed. Aanleiding voor deze verzamelwoede was een bezoek van medewerkers van de Erfgoedcel Waasland. Om hun verzameling rond het schoolleven in Sinaai uit te breiden, deed de erfgoedcel in september een beroep op onze leerlingen van de derde graad. Die namen de uitdaging meteen aan, kropen enthousiast in de huid van erfgoedspeurder en zo werd een heel erfgoedproject op poten gezet. Uiteraard werd er in de klassen eerst een serieus woordje gebabbeld over erfgoed, want wat betekent dat woord nu precies? Daarna gingen de leerlingen op pad… en keerden met verschillende kleine en grotere schatten terug. Klasfoto’s met rijen ernstige gezichtjes, vergeelde rapporten met strenge commentaren, prachtige handgeschreven nieuwjaarsbrieven, enz. Er doken schriftjes met Klas juf Liesbeth Hermans © Georges Tallir lessen huishoudkunde op, een oude catechismus, plakboeken met zorgvuldig geknipte en ‘gepritte’ prentjes. Onze kinderen trokken de zolder bij oma en opa op en sprokkelden daar heel wat moois en vaak ook waardevols bij mekaar. Niet veel later kwam Georges Tallir op bezoek en tijdens een rijkelijk gedocumenteerde erfgoedvertelling nam hij de kinderen mee terug in de tijd. Toen er ’s winters nog kachels in de klassen stonden, toen de meesters nog inwoonden bij de directeur, toen jongens en meisjes nog strikt gescheiden werden. Mede dankzij de mooie foto’s konden we het ons allemaal levendig voorstellen. En ons verbazen over de grote verschillen met het schoolleven van vandaag. Zo toonde Georges ons een klein houten bakje. Wat dat zou kunnen zijn, wilde hij van de kinderen weten. Groot was de verwondering toen dat bakje een boekentas (avant la lettre) bleek te zijn. En hoe konden de kinderen die dan op hun rug dragen? En paste hun huiswerkmap daar wel in? Georges had nog meer voor ons in petto. Zo gidste hij ons een paar weken later tijdens een onthullende erfgoedwandeling langs haast vergeten plekjes in Sinaai. We hoorden verhalen over de oude heirbaan, het bier dat De kantwerkschool in 1911: al op jeugdige leeftijd kregen voor het hele dorp meisjes een opleiding tot kantwerkster © Privécollectie werd gebrouwen en de gasfabriek. Over de krekelhuisjes, de vroegere generatie burgemeesters en natuurlijk ook de oude schoolgebouwen. We leerden over de elektriciteitsfabriek, de weegbruggen, cinema Rio, een bijhorende misnoegde pastoor en zoveel meer. Sindsdien bekijken we Sinaai met andere (rijkere) ogen.  vervolg op pagina 8

Infowaas • jaargang 24 nr. 1

6/7

niet zomaar verzameld. Al het materiaal werd ondertussen gedigitaliseerd en op de online databank van de Erfgoedcel Waasland geplaatst. De leerkrachten en leerlingen zorgden ervoor dat bij elke foto een duidelijke en zo volledig mogelijke beschrijving kwam te staan. Zo streven we naar een mooi aantal extra foto’s over Sinaai in deze online databank. Maar ook daar houdt het niet op. Net nu onze lagere school uitgebreid werd met een mooie, moderne nieuwbouw, bestaat er geen beter moment om de brug te leggen naar het verleden en terug te blikken op onze rijke schoolgeschiedenis. De leerlingen van de derde graad werken op dit moment dan ook hard aan de realisatie van hun eigen erfgoedtentoonstelling. Met de steun van de Erfgoedcel Waasland en de Heemkundige Kring Den Dissel in de persoon van Georges Tallir, zullen zij je op Erfgoeddag vergasten op een reis doorheen de schoolgeschiedenis.”

En zo naderde de dag van de erfgoedspeeddate, oftewel jong ontmoet oud(er). Oudleerkrachten en -directieleden werden door onze kinderen aangeschreven en uitgenodigd op school. Via een doorschuifsysteem trokken de leerlingen in groepjes van klas naar klas om er telkens met iemand en zijn of haar verhaal kennis te maken. Dankjewel Lisette Van Meirvenne, Bea Van Mele, Lutgarde Verschelden, Christiane Vercauteren, Etienne De Meester, Etienne Van Mele, Paul Van Poucke en Paul Thuysbaert om zoveel mooie en boeiende verhalen. Het werd voor alle deelnemers een bijzonder waardevolle voormiddag. En ook de cake door de kinderen gebakken droeg bij aan het warme gevoel.

 vervolg van pagina 7

Hiermee is ons project nog lang niet afgelopen. Natuurlijk hebben we al die oude foto’s, documenten en voorwerpen

BiblioWaas genomineerd voor de E-awards 2014 ken (Beveren, Kruibeke, Lokeren, Moerbeke-Waas, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse en Waasmunster) en omvatte een vormingstraject rond het gebruik van actuele multimedia binnen de context van de bib, zowel voor de bibliotheekmede-werkers als voor de bibliotheekbezoekers. Dit project kwam tot stand met steun van de dienst Kunst en Cultuur van de provincie Oost-Vlaanderen.

Sinds de Digitale Week 2012 organiseert LINC vzw de E-awards, een prijsuitreiking voor einclusie en digitale mediawijsheidsprojecten. Voor de E-awards 2014 behoort BiblioWaas met het project ‘Mee met tablet, smartphone en E-reading’ tot de tien laureaten. De vakjury, samengesteld uit Dana Schurmans (VUB), Rafael Huybrechts (CJSM) en Ilse Depré (Bibliotheek Leuven), zal drie E-awards uitreiken: één voor inspirerend en innovatief karakter, één voor samenwerking en één voor impact van het project. Op dinsdag 25 maart 2014 worden de namen van de drie winnaars bekend gemaakt door Jan Hautekiet (Radio 1).

Door de veelzijdige aanpak creëerde het BiblioWaas multimediaproject regionaal een breder draagvlak om samen met andere partners de uitdagingen rond e-inclusie aan te gaan. Op een meer algemeen niveau ondersteunt dit project ook de uitstraling en het imago van ‘de Bib’ als een vernieuwende laagdrempelige instelling, mee met de actuele evoluties op het vlak van informatiecultuur en interessante partner op het vlak van mediawijsheid.

BiblioWaas startte het project ‘Mee met tablet, smartphone en E-reading’ in september 2012 op in de 9 Wase bibliothe-

Pimp de Facebookpagina van je bib Op vrijdag 14 februari 2014 woonden 15 medewerkers van de Wase bibliotheken die betrokken zijn bij de publiekswerking de vorming ‘Pimp de Facebook pagina van je bib’ bij. De vorming vond plaats in CC Ter

Vesten in Beveren en werd verzorgd door Ilse Depré. Aan de hand van goede praktijkvoorbeelden, analyse van het publieksbereik via statistiekgegevens, e.d. kunnen de Wase bibliotheken hun Facebook pagina nog meer doeltreffend aanwenden bij de communicatie over hun publieksactiviteiten.

Interwaas is het samenwerkingsverband voor streekontwikkeling van de Wase steden en gemeenten Beveren, Kruibeke, Lokeren, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse en Waasmunster. Intergemeentelijk Samenwerkingsverband van het Land van Waas Lamstraat 113 Tel. + 32 (0)3/780 52 00 [email protected] www.erfgoedwaasland.be

• • • •

9100 Sint-Niklaas Fax. + 32 (0)3/780 52 09 www.interwaas.be www.waaserfgoed.be

Vormgeving en realisatie: PC Graphics