CARMEN Georges Bizet lyrisch drama in vier akten libretto van Henri Meilhac en Ludovic Halévy naar de gelijknamige novelle van Prosper Merimée vertaling: Miranda van Kralingen
eerste akte SOLDATEN
Op het plein is het een komen en gaan van mensen, stelletje mafkezen! MORALÈS Bij het wachthuisje doden we de tijd met roken, roddelen en het kijken naar de voorbijgangers. SOLDATEN Op het plein is het een komen en gaan van mensen, stelletje mafkezen! MORALÈS Kijk, die kleine daar, die wil geloof ik met ons praten Kijk! Ze keert zich om ... ze aarzelt ... SOLDATEN We zullen haar helpen! MORALÈS Zoek je iets, schatje? MICAËLA Ik? Ik zoek een sergeant. MORALÈS Dat ben ik ... Hier! MICAËLA De sergeant die ik zoek, heet Don José. Kent u hem? MORALÈS Don José? Die kennen we allemaal. MICAËLA Echt waar? Kunt u mij zeggen of hij hier is, alstublieft? MORALÈS Hij zit niet in onze compagnie. MICAËLA Dus hij is er niet? MORALÈS Nee, liefje, maar hij komt straks. SOLDATEN Hij komt bij het wisselen van de wacht. MORALÈS Wil je om ons een plezier te doen, mooie meid, zolang bij ons binnen wachten? MICAËLA Bij u? MORALÈS & SOLDATEN Bij ons! MICAËLA Nee, Hartelijk dank, heren soldaat. MORALÈS Niet bang zijn liefje, ik beloof dat iedereen je met respect zal behandelen. MICAËLA Daar twijfel ik niet aan, maar ik kom toch liever terug bij het wisselen van de wacht. MORALÈS & Blijf nou, de nieuwe wacht komt zo! SOLDATEN MORALÈS Blijf nou! MICAËLA Nee! MORALÈS & Blijf nou! SOLDATEN MICAËLA Nee! Tot ziens, heren soldaten! MORALÈS Het vogeltje is gevlogen, niets aan te doen! Laten we doorgaan met wat we aan het doen waren. SOLDATEN Op het plein is het een komen en gaan van mensen, stelletje mafkezen!. STRAATJONGENS Wij zijn er ook bij het wisselen van de wacht. Speel, stralende trompet! Met het hoofd omhoog marcheren wij als kleine soldaten en lopen foutloos in de maat, één, twee in de maat. Schouders naar achteren en
MORALÈS DON JOSÉ ZUNIGA DON JOSÉ ZUNIGA DON JOSÉ JONGELUI
SOLDATEN SIGARENMEISJES
SOLDATEN JONGEMANNEN SOLDATEN ALLEN JONGEMANNEN
CARMEN CARMEN EN KOOR
JONGELUI MICAËLA DON JOSÉ MICAËLA DON JOSÉ MICAËLA DON JOSÉ MICAËLA DON JOSÉ MICAËLA
borst vooruit, de armen zwaaiend langs ons lichaam. Een leuk jong meisje vroeg naar je met een groene jurk en lang haar. Dat moet Micaëla zijn! Werken de sigarenmeisjes daar? Inderdaad en ik weet zeker dat er geen brutalere meisjes zijn te vinden dan daar! Als ze maar leuk zijn! Ik zou het niet weten officier, daar hou ik me niet mee bezig. Ik weet wat jou bezighoudt, die charmante Micaëla met haar groene jurk en lange haar. Heb je daar niets op te zeggen? Dat het waar is; ik hou van haar! De toeter gaat. Wij wachten tot de arbeidsters hier terugkomen dan volgen we jullie, langharige sigarenmaaksters, om jullie lieve woordjes in het oor te fluisteren! Kijk ze nou met hun onbeschaamde blikken en kokette gebaren! Ze hebben allemaal een sigaret, tussen hun lippen. In de lucht volgen onze ogen de rook, die geurend naar de hemel opstijgt, heel zacht brengt hij je in trance, het gepraat tussen geliefden, hun passie, hun woorden zijn als rook! Onze ogen volgen de rook die opkringelt naar de hemel! Maar we zien La Carmencita niet? Daar is ze! Daar is ze! Daar is La Carmencita! Carmen! We lopen allemaal achter je aan! Carmen! Wees aardig, antwoord ons in ieder geval en zeg ons op welke dag je van ons zult houden! Wanneer ik van jullie zal houden? Tja, dat weet ik niet ... Misschien nooit! Misschien morgen! Maar zeker niet vandaag! De liefde is een rebelse vogel, die zich door niemand laat temmen en je roept hem voor niets wanneer het hem niet uitkomt! Niets helpt, dreigen noch smeken, de één vleit, de ander zwijgt; ik kies voor de ander, hij heeft geen woord gezegd, maar hij bevalt me. De liefde, ach de liefde ... De liefde is als een ongeremde zigeunerin, juist als je niet van me houdt, wil ik je! Als je van me houdt! Pas dan maar op! De vogel die je meende te verrassen, spreidde de vleugels en vloog weg; de liefde is ver, je kunt op haar wachten; maar als je niet meer wacht, is ze steeds om je heen, onrustig, ze komt, gaat weg, komt weer terug, wanneer je denkt haar vast te houden, ontglipt ze je, wanneer je haar denkt te ontwijken, houdt ze je vast! De liefde, de liefde ... De liefde is als een ongeremde zigeunerin ... Carmen! We volgen je op de voet! Wees aardig, antwoord ons tenminste! José Micaëla! Wat fijn je te zien! Hoe gaat het met mijn moeder? Als trouwe boodschapster breng ik deze brief van haar. Een brief! En verder wat geld als aanvulling op je soldij. En verder ... En verder? En verder ... ik durf het bijna niet ... er is dan nog iets anders dat voor een zoon meer waard is dan ... Wat dan? Zeg het toch! Ja, ik zal het zeggen. Wat mij gegeven is, zal ik jou geven! Je moeder kwam met mij uit de kerk en toen ze mij omhelsde, zei ze: “Ga naar de stad, het is niet ver en zoek mijn zoon, mijn José, mijn kind! Zeg hem
DON JOSÉ MICAËLA DON JOSÉ
MICAËLA
DON JOSÉ
MICAËLA DON JOSÉ MICAËLA DON JOSÉ
MICAËLA DON JOSÉ MICAËLA SIGARENMEISJES ZUNIGA EERSTE GROEP TWEEDE GROEP EERSTE GROEP TWEEDE GROEP ALLE VROUWEN TWEEDE GROEP EERSTE GROEP TWEEDE GROEP EERSTE GROEP ALLE VROUWEN ZUNIGA EERSTE GROEP TWEEDE GROEP ZUNIGA ALLE VROUWEN DE SOLDATEN EERSTE GROEP TWEEDE GROEP EERSTE GROEP TWEEDE GROEP EERSTE GROEP TWEEDE GROEP DON JOSÉ
dat zijn moeder dag en nacht aan hem denkt, hem mist, hem vergeeft en op hem wacht. Zeg dat namens mij en geef hem een kus!" Een kus van mijn moeder! José, die geef ik je, zoals ik haar heb beloofd. Mijn moeder, ik zie haar! Ja, ik zie mijn dorp weer met dierbare herinneringen aan vroeger en mijn geboortestreek! Jullie vervullen mijn hart met kracht en moed! Zijn moeder, hij ziet haar en zijn dorp weer met dierbare herinneringen aan vroeger en zijn geboortestreek! Jullie vervullen zijn hart met kracht en moed! Wie weet waar ik aan ten onder zou zijn gegaan! Zelfs van ver waakt mijn moeder over me en die kus die zij me stuurt, weert het gevaar af en redt haar kind! Welk gevaar? Ik snap het niet goed ... Wat wil je daarmee zeggen? Niets! Zeg eens ga je weer terug naar ons dorp? Ja, vanavond nog en morgen zie ik je moeder! Zeg haar dan dat haar zoon van haar houdt en haar op handen draagt, berouw heeft en wil dat zijn moeder trots op hem is! Dat is alles, liefje, wat je haar zult zeggen! En ook deze kus geef je haar namens mij! Ik geef haar die kus zoals ik heb beloofd. Mijn moeder, ik zie haar! Ja, ik zie mijn dorp weer met dierbare herinneringen aan vroeger en mijn geboortestreek! Zijn moeder, hij ziet haar en zijn dorp weer met dierbare herinneringen aan vroeger en zijn geboortestreek! Help! Wat gebeurt daar? Help! Hoort u het niet? Help! Soldaten! Het gaat om Carmencita! Zij was het! Jawel, jawel, zij is het! Zij heeft de eerste klap toegebracht. Nee, nee, zij is het niet geweest! Helemaal niet! Luister niet naar hen! Mijnheer, luister naar ons! La Manuelita riep dat ze een ezel wilde kopen om op te rijden. Daarop zei La Carmencita, vals als gewoonlijk: “een ezel, om wat mee te doen? Een heks hoort op een bezem”. Manuelita werd kwaad en zei tegen haar collega: “we zullen jou op een ezel zetten! ... dan kun je lekker arrogant doen, terwijl je de vliegen van je afmept!" Daarop zijn ze elkaar in de haren gevlogen! Sodemieter op met al die roddelpraatjes. José, neem twee mannen mee en ga binnen kijken wie deze klereherrie veroorzaakt! Het is La Carmencita! Ja, zij is het! Nee, zij was het helemaal niet! Hé! Haal die vrouwen hier weg! Mijnheer! Luister niet naar hen! Luister naar ons! Ga weg en zwijg! Het was La Carmencita: zij deelde de eerste klap uit! Het was La Manuelita: zij deelde de eerste klap uit! La Carmencita! La Manuelita! Ja! Ja! Zij begon te slaan! Het was La Carmencita! Nee! Nee! Zij begon te slaan! Het was La Manuelita! Mijnheer de officier, er was ruzie en er vielen klappen. Een vrouw
ZUNIGA DON JOSÉ ZUNIGA CARMEN ZUNIGA CARMEN
ZUNIGA CARMEN ZUNIGA CARMEN DON JOSÉ CARMEN
DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN
DON JOSÉ CARMEN
DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN
raakte geblesseerd. En door wie? Nou, door haar. Heb je het gehoord? Wat is je antwoord? Tra la la la la la la la - Sla me, verbrand me, ik zal niets zeggen! Tra la la la la la la la - Ik trotseer alles, handboeien en zelfs de hemel! Het zijn geen liedjes die ik van je wil horen, maar een antwoord. Tra la la la la la la la - Mijn geheim hou ik voor mezelf. Tra la la la la la la la - Ik hou van een ander en ik zal tot mijn dood zeggen dat ik van hem hou! Ach! Ach! Gooien we het over die boeg! Je gaat je liedjes maar in de gevangenis zingen. Verdomme, jij hebt je handjes wel erg los zitten. Tra la la la la la... Het is echt ontzettend jammer, want ze is erg leuk, maar we moeten haar een lesje leren. Bindt die mooie handjes vast. Waar brengt u me naartoe? Naar de gevangenis en ik kan er niets aan doen. Ik gehoorzaam mijn superieuren. Laat me ontsnappen. Ik weet zeker dat je, ondanks het verbod aan je superieuren, alles zult doen wat ik wil. Je zult me bevrijden omdat je van me houdt! Ik van je hou? Ja, José! De bloem die ik je gegeven heb, je weet wel, de betoverde bloem van deze ‘heks’, kun je weggooien, de magie heeft gewerkt. Geen woord meer, hoor je me, ik verbied het je. In de stad bij Lillas Pastia zal ik de seguidilla dansen en sherrry drinken. Maar je verveelt je als je alleen bent, dansen is plezier voor twee dus, ik zal mijn minnaar meenemen om mij gezelschap te houden. Mijn geliefde! loop naar de duivel! Gisteren heb ik hem de deur uit gezet! Mijn arme hart, kan zo getroost worden, mijn hart is zo vrij als een vogeltje! Ik heb minnaars bij de vleet, maar zij zijn niet naar mijn smaak. Het weekend is in zicht: wie mij wil, zal ik beminnen! Wie wil mijn ziel? Je mag hem hebben! U komt op het goede moment! Ik heb nauwelijks tijd om te wachten, want met mijn nieuwe minnaar … In de stad bij Lillas Pastia zal ik de seguidilla dansen en sherrry drinken! Zondag ga ik naar mijn vriend Pastia! Hou je mond, ik had gezegd niet tegen me te praten! Ik heb niet tegen je gesproken, ik zing voor mezelf! En dat is, denk ik, niet verboden. Ik denk aan een bepaalde officier die van me houdt en van wie ik op mijn beurt zou kunnen houden! Carmen! Mijn officier is geen kapitein, zelfs geen luitenant, hij is slechts brigadier; maar dat is niet genoeg voor mij, daar kan ik wel mee leven. Carmen, het duizelt me als ik toegeef, zul je je dan aan je belofte houden? Als ik van jou hou Carmen, zul je dan van mij houden? Ja! Bij Lillas Pastia … Zullen we de seguidilla dansen en sherry drinken! Carmen ... beloof het! In de stad bij Lillas Pastia zal ik de seguidilla dansen en sherrry drinken. Tra la la la la!
ZUNIGA CARMEN
De arrestatie is geregeld, vertrek nu en pas goed op haar. Onderweg zal ik je duwen … val dan en laat de rest aan mij over! De liefde is als een ongeremde zigeunerin, als je niet van me houdt, begeer ik je. Als je van me houdt, pas dan maar op!
tweede akte CARMEN
FRASQUITA & MERCÉDÈS CARMEN
FRASQUITA & MERCÉDÈS CARMEN
FRASQUITA & MERCÉDÈS ZUNIGA CARMEN ZUNIGA CARMEN ZUNIGA CARMEN VRIENDEN VAN ESCAMILLO ESCAMILLO
ALLEN ESCAMILLO
KOOR FRASQUITA DANCAÏRE CARMEN DANCAÏRE
De meisjes sprongen op bij de metalige klanken van magische muziek, tamboerijnen schudden en jankende gitaren speelden hetzelfde lied, hetzelfde refrein Tra la la la... De ringen van koper en zilver fonkelden op hun huid; oranje- en roodgestreepte stoffen wapperden in de wind. Dans en zang gingen in elkaar over, eerst aarzelend en verlegen, daarna steeds opzwepender ... Tra la la la ... De muzikanten lieten hun instrumenten tekeergaan en die overweldigende sound, bracht iedereen in trance. Ze gaven zich volledig over aan het woeste ritme van de muziek. Tra la la la ... Tra la la la ... Ik fluister in je oor, je bent boos! Waarom zou ik boos op u zijn? De soldaat die door jou in de gevangenis zat … Wat hebben ze met hem gedaan? … is vrijgelaten. Vrijgelaten? Mooi zo! Leve! Leve de toreador! Leve! Leve Escamillo! Ik proost met jullie, want wij begrijpen elkaar, wij veroveren voor ons plezier! Het is feest vandaag! De zaal is tot aan de nok toe gevuld, het publiek is buiten zinnen en gilt. Het is hartstochtelijk gejuich, want dit is het feest van de moed! Pas op, het feest gaat beginnen! Toreador, denk er aan dat twee zwarte ogen je volgen en dat de liefde op je wacht! Toreador, we gaan ervoor! Opeens wordt het stil ... Ah! Wat is er aan de hand? Nu gaat het gebeuren. De stier komt uit zijn hok gestormd! Hij stormt vooruit, komt binnen, slaat toe ... een paard wankelt, en trekt een picador mee. “Ach! Bravo! Toro!” brult de menigte. De stier gaat weg ... komt terug en valt weer aan! Terwijl hij woedend de bandarilla’s van zich afschudt, rent hij weg, de arena is vol bloed! Iedereen klimt over de hekken! Nu is het jouw beurt! Vooruit! Pas op! Pas op Toreador! Snel, is er nog nieuws? ... en helemaal niet slecht; wij hebben een paar goede zaakjes in handen! Maar wij hebben jullie nodig. Ons nodig? Ja jullie!
DANCAÏRE FRASQUITA MERCÉDÈS DANCAÏRE REMENDADO CARMEN, MERCÉDÈS & FRASQUITA DANCAÏRE & REMENDADO
CARMEN, FRASQUITA & MERCÉDÈS DANCAÏRE & REMENDADO CARMEN, FRASQUITA & MERCÉDÈS ALLEN
DANCAÏRE MERCÉDÈS FRASQUITA DANCAÏRE CARMEN DANCAÏRE & REMENDADO CARMEN FRASQUITA & MERCÉDÈS DANCAÏRE DANCAÏRE, REMENDADO & FRASQUITA CARMEN DANCAÏRE & REMENDADO FRASQUITA & MERCÉDÈS CARMEN DANCAÏRE & REMENDADO FRASQUITA & MERCÉDÈS DANCAÏRE & REMENDADO CARMEN DANCAÏRE CARMEN
Er zit iets goeds aan te komen. Vertel het ons! Vertel het ons! Iets tè gek, schatje, maar we hebben jullie nodig. Ja, we hebben jullie nodig. Ons? Wat? Jullie hebben ons nodig?
Jullie! Ja, wij hebben jullie nodig! Want in alle bescheidenheid geven we toe als het op bedriegen, misleiden, of beroven aankomt, is het verdorie altijd goed, om er vrouwen bij te hebben en zonder mooie dames, wordt het nooit iets! Wat, zonder ons wordt het nooit iets?
Denken jullie er net zo over? Ja, wij denken er net zo over.
Als het op bedriegen, misleiden, of beroven aankomt, is het verdorie altijd goed, om er vrouwen bij te hebben! Zonder mooie dames, wordt het nooit iets! Afgesproken, jullie gaan mee? Wanneer je wilt. Wanneer je wilt. Meteen! Als jullie mee willen ... ga je gang! Maar ik ben niet van de partij. Ik ga niet mee! Carmen, mijn lief, jij zult meegaan en heb niet het lef ons in de steek te laten! Ik ga niet mee! Ach! Carmen, ga toch mee! Maar zeg dan tenminste waarom, Carmen. Kom op! De reden is dat ik nu ... Nou? Nou? ... verliefd ben! Wat zei ze? Ze zegt dat ze verliefd is! Verliefd? Ja, verliefd! Kom op, Carmen! even serieus. Tot over mijn oren!
DANCAÏRE & REMENDADO CARMEN DANCAÏRE CARMEN REMENDADO FRASQUITA, MERCÉDÈS DANCAÏRE & REMENDADO CARMEN ALLEN
DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ CARMEN CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN
DON JOSÉ
CARMEN
DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ
Dat verbaast ons zeker, maar het is niet de eerste keer, liefje, dat je plicht en liefde weet te combineren. Jongens, ik zou ècht graag vanavond met jullie meegaan, maar sorry hoor … nu gaat de liefde voor de plicht! Is dat je laatste woord? Absoluut! Laat je toch overhalen! Je moet mee, Carmen, je bent onmisbaar bij deze klus, dat begrijp je toch wel?
Jullie hebben gelijk! Als het op bedriegen, misleiden, of beroven aankomt! is het verdorie altijd goed, om er vrouwen bij te hebben. Zonder mooie dames, wordt het nooit iets! Hé stop, wie is daar? Waar ga je naar toe? Ik ga mijn tegenstander in het stof laten bijten. Als het er zo voor staat, loop dan maar door, vriend. Hartenzaak is erezaak, dat is ons motto! Eindelijk ... daar ben je! Ik zal ter ere van u dansen en u zult zien, mijnheertje, hoe ik mijn eigen dans begeleid. Ga daar maar zitten, ik begin! La, la, la, la ... Wacht even, Carmen, heel even maar, stop ... Waarom? Ik geloof dat … daar … ja, dat zijn onze trompetters die de taptoe blazen. Hoor jij het niet? Bravo! Het is knap van mij, want het is triest om zonder orkest te dansen. Leve de muziek die uit de lucht komt vallen! La la la la ... Je hebt me niet begrepen, Carmen, dit is de taptoe! Ik moet terug naar de kazerne voor het appèl! Naar de kazerne ... Voor het appèl! Ach! Hoe kon ik zo dom zijn! Ik werkte me uit de naad en ik sloofde me uit om meneer te vermaken! Ik zong! Ik danste! Nog even, God vergeve me, of ik was van hem gaan houden! Ta ra ta ta ... en hij is weg! Ga dan, kanarie! Hier! Pak je helm, je sabel, je koppel en ga, kereltje! Ga terug naar je kazerne! Het is niet aardig, Carmen, me zo belachelijk te maken! Ik vertrek met pijn in mijn hart, want nooit, nooit, nooit heeft een vrouw vóór jou, mijn hart zo verward! Ta ra ta ta ... Oh God! de taptoe: Ta ra ta ta ... straks kom ik nog te laat! Mijn hemel, hij draait door! De mond vol over liefde en dan moet hij ineens weg! Je gelooft niet in mijn liefde? Natuurlijk niet! Luister naar me! Ik wil niet luisteren! Je zult luisteren! Straks kom je nog te laat! Ik wil het! Carmen, luister naar me! De bloem die je naar me gooide, had ik bij me in de gevangenis, zelfs gedroogd rook de bloem nog zoet. Urenlang liet ik mij met gesloten ogen door die geur in vervoering brengen en zo zag ik je ’s nachts! Ik begon je te vervloeken, je te haten, vroeg me af: waarom heeft het lot haar op mijn pad gebracht! Die gedachte was als vloeken en ik had nog maar één wens, één enkele
CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN
DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN ZUNIIGA
DON JOSÉ ZUNIGA DON JOSÉ ZUNIGA DON JOSÉ CARMEN CARMEN
REMENDADO & DANCAÏRE CARMEN REMENDADO &
hoop: jou terug te zien. O Carmen, want je had maar hoeven komen, om me daarna met één blik volledig te bezitten! Carmen, ik hou van je! Nee! Je houdt niet van me! Wat zeg je? Nee! Je houdt niet van me! Nee, want als je van me zou houden, zou je me volgen! Carmen! Ja! Daar naar de bergen, zou je me volgen! Carmen! Je zou me als een dapper man meenemen op je paard naar de bergen daar, naar de bergen zou je me volgen als je van me zou houden! Je zou er van niemand afhankelijk zijn; geen officier aan wie je zou moeten gehoorzamen … en geen taptoe die klinkt om geliefden duidelijk te maken dat het tijd is om te vertrekken! De open lucht het zwerversbestaan, de wereld je thuis en jouw wil is wet en bovenal het meest bedwelmende: de vrijheid! Mijn god! Carmen! Zwijg! Naar de bergen, als je van me zou houden! Op je paard zou je me meenemen ... Ach! Carmen! Ach! Zwijg! Mijn god! Je zou me als een stoere man achterop je paard meenemen als je van me houdt! Ach! Carmen, alsjeblieft! O mijn god! Ach! Zwijg! Ja, daar naartoe, je houdt van me en je zult me volgen! Nee! Ik wil niet meer naar je luisteren! Deserteren is een schande! Ik wil het niet! Goed! Ga! Carmen, alsjeblieft! Nee! Ik hou niet meer van je! Ga maar! Ik haat je! Luister! Carmen! Voorgoed vaarwel! Goed! Het zij zo! Voorgoed vaarwel! Ga maar! Carmen! Vaarwel voor altijd! Vaarwel! Hé! Carmen! Ach! meisje toch! Dit is geen gelukkige keus! Je gaat een relatie aan met een soldaat, terwijl je een officier kunt hebben, laten we gaan, ingerukt! Nee! Jawel! Je zult vertrekken! Ik zal niet vertrekken. Idioot! Verdomme … ik sla je in elkaar. Die godvergeten jaloezie! Mijn knappe officier, de liefde bakt u op dit moment een lelijke poets! U komt helemaal ongelegen! Helaas! En wij zijn gedwongen, omdat we niet verraden willen worden, u gevangen te houden voor tenminste ... een uur. Beste mijnheer, wij gaan, met uw toestemming hier weg en u komt met ons mee ... Het is een uitstapje! Antwoord, vriend!
DANCAÏRE ZUNIGA DANCAÏRE REMENDADO & ZIGEUNERS CARMEN DON JOSÉ CARMEN
Zeker. Temeer aangezien uw verzoek er een is dat men nauwelijks kan weerstaan! Maar... lach maar niet te vroeg! Het is oorlog, mijnheer de officier. Loop eens voorop zonder dat wij u hoeven te smeken! Loop voorop zonder dat wij u hoeven te smeken! Ben je nu een van ons? Dat zal wel moeten! Ach wat een onbeleefde woorden! Wat doet het er toe! Ga, je zult er wel aan wennen zodra je ziet hoe mooi het zwerversbestaan is! Volg ons, ga met ons de bergen in, de wereld je huis en jouw wil is wet en boven alles het meest bedwelmende: de vrijheid! Ja de vrijheid!
derde akte SMOKKELAARS FRASQUITA, MERCÉDÈS, CARMEN, DON JOSÉ, DANCAÏRE & REMENDADO ALLEN FRASQUITA & MERCÉDÈS
MERCÉDÈS FRASQUITA MERCÉDÈS FRASQUITA MERCÉDÈS FRASQUITA MERCÉDÈS FRASQUITA FRASQUITA MERCÉDÈS FRASQUITA MERCÉDÈS CARMEN
Luister, Kerel! Het fortuin ligt op ons te wachten! Maar kijk uit dat je onderweg geen uitglijer maakt! We hebben een mooi beroep, maar je moet wel stalen zenuwen hebben! Van alle kanten dreigt gevaar! Wat doet het er toe! We zijn nergens bang voor! Ook niet voor de soldaat die ons begluurt!
Luister, kerel, het fortuin ligt op ons te wachten, maar kijk uit dat je onderweg geen uitglijer maakt! Schudden! Delen! Het is goed zo! drie kaarten hier, vier daar! Mooie kaarten, voorspel ons nu de toekomst. Laat zien wie ons verraden zal! Laat zien wie van ons zal houden! Ik zie een verliefde jongen die zielsveel van me houdt. De mijne is steenrijk en stokoud, maar hij praat over trouwen! Op zijn paard neemt hij me mee de bergen in! Hij laat hij me als een vorstin leven in een bijna koninklijk kasteel. De liefde is zonder grenzen, elke dag, nieuwe dwaasheden! Diamanten, edelstenen! Teveel goud om te dragen! De mijne wordt een berucht leider, honderd man marcheren achter hem aan! De mijne ... ik geloof mijn ogen niet! Ja, hij sterft! Ach! Ik word weduwe en ik erf! Mooie kaarten, voorspel ons nu de toekomst. Laat ons zie wie ons verraden zal en wie van ons zal houden! Vertel op! Liefde! Fortuin! Liefde! Geef, dan probeer ik het zelf. Ruiten! Schoppen! De dood! Ik heb het goed gelezen! Ik eerst en daarna hij ... voor ons allebei, de dood! Tevergeefs, schud je opnieuw om de bittere waarheid te vermijden! Het heeft geen zin, de kaarten liegen niet! Als de sterren gunstig staan, kun je zonder angst schudden en delen. De kaart onder je vingers zal het geluk voorspellen, maar als het lot heeft voorgeschreven dat je sterft, zal de wrede kaart
FRASQUITA & MERCÉDÈS CARMEN FRASQUITA MERCÉDÈS CARMEN FRASQUITA & MERCÉDÈS CARMEN DANCAÏRE, REMENDADO FRASQUITA, MERCÉDÈS, CARMEN DANCAÏRE, REMENDADO FRASQUITA, MERCÉDÈS CARMEN DANCAÏRE, REMENDADO FRASQUITA & MERCÉDÈS, FRASQUITA, MERCÉDÈS, CARMEN, DANCAÏRE & REMENDADO FRASQUITA ALLEN CARMEN ALLEN MERCÉDÈS FRASQUITA, MERCÉDÈS & CARMEN DANCAÏRE, REMENDADO, FRASQUITA & MERCÉDÈS CARMEN
ALLE VROUWEN ALLEN MICAËLA
'dood' herhalen! Steeds weer de dood! Mooie kaarten, voorspel ons nu de toekomst. Laat zien wie ons zal verraden en wie van ons zal houden, vertel op! Wat een ellende, steeds weer de dood! Steeds weer... de dood! Fortuin! Liefde! Altijd weer ... de dood! En nu? We gaan proberen er door te komen en we zullen er doorkomen! Blijf hier José, neem de spullen mee.
Is de weg vrij? Ja, maar laat je nergens door verrassen. Kijk, die douaniers moeten we zien te lozen. Pak de spullen, we zullen er komen. Hou je bek met die eeuwige jaloezie! Verdomme nog aan toe aan het werk! Die douanier is onze zaak! Hij houdt net als iedereen van flirten! Hij hangt graag de Don Juan uit. Laat ons eerst gaan! Hij houdt van flirten!
De douanier zal galant zijn! Hij is een Don Juan! De douanier zal charmant zijn! Hij houdt van flirten! De douanier is een Don Juan! Die douanier, is onze zaak!
Die douanier, is hun zaak!
Het gaat niet om een strijd! Nee, het gaat er heel simpel om dat je een arm om je middel toelaat en luistert naar een compliment. Als er alleen een glimlach nodig is, wat wil je dan nog meer? Ik kan nu al zeggen, het smokkelen gaat door! Vooruit! We gaan! Wij gaan voorop! Ja, die douanier is onze zaak! Hij houdt net als iedereen van flirten! Hij hangt graag de Don Juan uit. Laat ons eerst gaan! Ik zeg nou wel dat niets me bang maakt, en ik heb me groot gehouden, maar diep in mijn hart, sterf ik van angst! Ik ben bang zo alleen in deze vreemde omgeving, maar ik hoef niet bang te zijn. Heer, u zult me moed geven en me beschermen. Ik zal de vrouw zien die met haar trucjes mijn ooit zo grote liefde op het slechte pad bracht!. Ze is
DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO
DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ. CARMEN ESCAMILLO CARMEN ESCAMILLO DANCAÏRE ESCAMILLO
DON JOSÉ DANCAÏRE REMENDADO CARMEN DANCAÏRE DON JOSÉ MICAËLA DON JOSÉ MICAËLA
gevaarlijk en mooi! Maar ik wil niet meer bang zijn! Ik zal het haar ronduit zeggen! Heer, bescherm me! Wie is daar? Ik ben Escamillo. Escamillo! Dat ben ik! Ik ken uw naam, welkom! U kunt hier gerust blijven. Daar zeg ik geen nee tegen. Maar ik ben gek op die vrouw, kerel en je zou laf gezelschap zijn als je niet iemand was die zijn leven zou riskeren om zijn geliefde te zien! De vrouw van wie u houdt is hier? Inderdaad. Het is een vrijgevochten vrouw. Hoe heet ze? Carmen. Carmen? Zij was eerst met een soldaat die voor haar is gedeserteerd. Carmen! Ze waren gek op elkaar! Maar het is uit, geloof ik, de liefdes van Carmen duren hooguit zes maanden. En toch hou je van haar? Ja kerel, Ik hou zielsveel van haar! Maar weet u dat je een prijs moet betalen voor deze liefde Het zij zo! Ik zal betalen. En dat de prijs zal worden betaald met messteken! Messteken? Begrijp je? Het is me duidelijk. Die deserteur, die knappe soldaat van wie zij houdt, dat ben jij dus? Ja, dat ben ik! Ik ben blij, kerel! Het is me nu duidelijk! Eindelijk een uitlaatklep voor mijn woede! Wat een samenloop van omstandigheid, ik lach me gek! Ik zocht mijn liefje en ik vind haar geliefde! Pas op je tellen! Eigen schuld als je te laat bent! Let goed op! Hé! José! Ik ben overgelukkig dat jij het bent, Carmen, die mijn leven redt! Escamillo! En wat jou betreft, knappe soldaat: Wij staan quitte en wij zullen de beslissende wedstrijd spelen op de dag dat jij de strijd wilt aangaan. Dat is mooi! Geen ruzie meer! Wij gaan weg. En jij, vriend, goedenavond! Ik wil u allemaal uitnodigen voor de Arena. Ik ga daar schitteren! Wie van me houdt komt! Kerel, hou je rustig. Ik heb alles gezegd en zeg nu vaarwel! Pas op Carmen, ik ben het beu om te lijden! Vooruit ... we moeten weg! Stop! Iemand probeerde zich te verstoppen! Een vrouw! Verdorie, wat een aangename verrassing! Micaëla! Don José! Arm ding! Wat kom je hier doen? Ik! Ik kom je halen! Je moeder huilt en bidt alsmaar om haar kind! Ze
CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ
MICAËLA
FRASQUITA, MERCÉDÈS, DANCAÏRE & REMENDADO DON JOSÉ MICAËLA DON JOSÉ FRASQUITA, MERCÉDÈS, DANCAÏRE, REMENDADO DON JOSÉ
FRASQUITA, MERCÉDÈS, DANCAÏRE & REMENDADO MICAËLA DON JOSÉ MICAËLA DON JOSÉ ESCAMILLO DON JOSÉ
roept je naam, ze huilt en strekt haar armen naar je uit! Heb medelijden met haar, José, ga met me mee!! Ga maar, je doet er goed aan. Voor ons vak ben je toch niets waard! Je zegt dat ik met haar mee moet! Ja, je moet gaan! ... zodat jij direct achter je nieuwe liefde aan kunt rennen! Nee! Echt niet! Al kost het me mijn leven, nee, Carmen, ik ga niet weg! We zijn tot de dood verbonden. Luister naar me, ik smeek je, je moeder strekt haar armen naar je uit! Het zal je je leven kosten als je niet weggaat. Je moet de band die jou hier vasthoudt, José, verbreken! Jouw dood zal jullie band verbreken!
Laat me! Ach! José! Ik ben verdoemd! José, pas op!
Ach! Ik hou van je, vervloekte vrouw! En ik zal je dwingen het lot te ondergaan dat aan het mijne is verbonden! Ook al zal het me mijn leven kosten, nee, ik ga niet weg! Ach! Pas op, Don José!
Nog één ding; je moeder ligt op sterven, maar wil niet dood gaan voor ze je vergeven heeft! Mijn moeder! Ze ligt op sterven! Ja, Don José! Laten we gaan! Wees blij ... ik vertrek ... maar, we zien elkaar terug! Toreador, pas op! Denk al vechtend aan de zwarte ogen die je volgen en de liefde die op je wacht! De liefde, die op je wacht! Micaëla, laten we gaan!
vierde akte KOOR
KOOR
Voor Slechts twee kwartjes! Heerlijke sinaasappels, het programmaboekje, wijn, water en sigaretten! Voor maar twee kwartjes dames en heren! Daar zijn ze! Ze komen binnen! Daar zijn ze! De zon glanst op hen neer! Hoeden en petten worden in de lucht gegooid en daarna groeten ze in het voorbijgaan. Bravo! Hulde, Kijk. Die stoere binken wat een branieschoppers! Zie hoe hun blikken fonkelen! Daar zijn de Bandarillero’s! De rest komt ook! Wat zijn ze knap! Zoals ze alles bestieren! De ster! Escamillo de Matador, hij is degene die het laatst zal opkomen, als klap op de vuurpijl! Leve Escamillo!
ESCAMILLO CARMEN CARMEN & ESCAMILLO FRASQUITA CARMEN MERCÉDÈS CARMEN MERCÉDÈS CARMEN FRASQUITA CARMEN MERCÉDÈS CARMEN FRASQUITA CARMEN DON JOSÉ CARMEN
DON JOSÉ
CARMEN
DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ
CARMEN KOOR DON JOSÉ
Ach! Bravo! Daar zijn ze ... Leve Escamillo! Bravo! Bravo! Als je van me houdt, Carmen, kun je straks trots op me zijn! Escamillo, ik hou zielsveel van je! Ik hou van je! Ja, ik hou van je! Carmen, een goede raad ... blijf niet hier. En waarom niet? Hij is er ... Wie dan? Hij! Don José! Hij verstopt zich tussen het publiek, kijk! Ja, ik zie hem. Pas op! Ik ben niet het soort vrouw dat bang voor hem is ... ik wacht op hem en ik zal met hem praten. Carmen, geloof me, pas op! Ik ben voor niets bang! Pas op! Jij bent het! Ik ben het! Ze hebben me gewaarschuwd dat je in de buurt was, dat je zou komen; ze zeiden dat mijn leven gevaar loopt, maar ik ben niet bang! Ik wilde niet vluchten! Ik dreig niet! Ik smeek .. verzoek je dringend! Ons verleden, Carmen, ons verleden, ik kan het niet vergeten! Ja, wij gaan samen een nieuw leven beginnen, ergens anders, ver weg! Je vraagt het onmogelijke! Carmen heeft nooit gelogen! Haar hart blijft onvermurwbaar; tussen haar en jou ... is het uit! Ik heb nooit gelogen! Tussen ons, is het uit! Carmen, er is nog tijd. O mijn Carmen, laat me je redden, ik aanbid je laat me òns redden! Nee! ik weet dat het tijd is, Ik weet heel goed dat je me zult doden, maar of ik nu leef of sterf, nee, ik zal niet toegeven! Carmen! er is nog steeds tijd ... Waarom hou je je nog met me bezig Ja, er is nog steeds tijd ... Met een hart dat niet meer van jou is? O, mijn Carmen, laat me je redden, ik aanbid je, laat me òns redden ... Het heeft geen zin om te zeggen dat je me aanbid! Je zult me toch niet krijgen, het heeft geen zin! Hou je niet langer meer van me? Nee! Ik hou niet meer van je! Maar, Carmen, ik hou nog steeds van jou! Ik aanbid je! Wat doet dat ertoe? Wat een overbodige woorden! Goed dan! Als het moet, om je een plezier te doen, zal ik blijven deserteren! Wat je maar wilt, alles! Hoor je! Maar verlaat me niet, Carmen. Denk aan het verleden! Tot voor kort hielden we nog van elkaar! Verlaat me niet. Carmen, ach, verlaat me niet! Nooit zal Carmen toegeven! Vrij is ze geboren en vrij zal ze sterven! Het is een fraai gezicht dat bebloede zand. De getergde stier stormt en springt vooruit! Bravo! Waar ga je naartoe?
CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ CARMEN KOOR DON JOSÉ
CARMEN DON JOSÉ CARMEN KOOR DON JOSÉ CARMEN DON JOSÉ KOOR DON JOSÉ
einde
Laat me! Die man die ze toejuichen, is je nieuwe minnaar! Laat me! Je gaat niet naar binnen, je gaat met mij mee! Laat me José, ik ga niet mee! Je wilt naar hem toe, zeg het! Je houdt dus van hem? Ik hou van hem! Ik hou van hem, met de dood voor ogen, blijf ik herhalen dat ik van hem hou! Bravo! Recht in het hart getroffen! Voor hem gevallen! Hulde voor de toreador! Dus mijn ziel en zaligheid zal ik verliezen aan jou, zodat jij, heks, in zijn armen om mij zult lachen! Nee, je zult niet gaan! Carmen, je gaat met mij mee! Nee, nee! Nooit! Ik heb er genoeg van om te dreigen! Oké goed! Sla me of laat me er langs! Bravo! Voor de laatste maal, duivelin, ga je met me mee? Nee! Hier de ring die je me ooit hebt gegeven ... Hier! Goed! Naar de hel! Pas op toreador en denk al vechtend aan de zwarte ogen die je volgen en de liefde die op je wacht! Arresteer me maar... ik heb haar gedood! Carmen, mijn allerliefste Carmen!
