Nederlands Instituut voor Register Valuators

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

Nederlands Instituut voor Register Valuators

NO COMMENT

Lente Het mooie weer van de afgelopen dagen doet een mens goed. Het is na een echte winter goed te ervaren dat de zon weer aan kracht wint en dat ons energieniveau stijgt. In de economie lijken dezelfde signalen zichtbaar te zijn.

ACTUALS

Meer RV’ers Het aantal Register Valuators (RV’ers) dat zich bij het NIRV heeft aangesloten, is met ruim twintig procent gestegen. Aan het einde van 2008 telde het ledenbestand van het NIRV 146 namen. Dat was het jaar ervoor nog 120. De RV’ers zijn door heel Nederland verspreid. Van Friesland tot Limburg, van Noord-Brabant tot Gelderland en Zuid-Holland. De dekkingsgraad is in de Randstad het hoogst. Nieuwsgierig? Zoek via het kaartje een RV’er bij u in de buurt.

MEMBER

Verdiepen met veel aandacht voor de praktijk De meeste Register Valuators (NIRV-leden) hebben de opleiding Business Valuation afgerond. Onlangs startte aan de Rotterdam School of Management de 22e leergang. Wat is eigenlijk de toegevoegde waarde en wat zijn de toekomstplannen van deze opleiding?

FIVE

Hoe waardeer je een softwarebedrijf? Van mobiele apparatuur tot telecommunicatie tot business process management. Technologische bedrijven zijn in toenemende mate afhankelijk van software om concurrerende voordelen te behalen. Een checklist.

MY BUSINESS

‘Hij bleek zijn geld dubbel en dwars waard’ Gerrit van Vliet leidde jaren zijn bedrijf Van Vliet Medical Supply dat reinigingsapparatuur voor de medische sector maakt. Hij verkocht zijn bedrijf onlangs. ‘Dat ging niet zonder slag of stoot.’

TALK OF THE TOWN

Banken lijken hun steentje bij te dragen

INHOUD NO COMMENT ACTUALS MEMBER FIVE MY BUSINESS TALK OF THE TOWN MY QUESTION SCHEDULE

SCHEDULE Workshop ‘Waarderen bij Juridische Geschillen’ Datum: 26 mei 2009 Investering: €310 ex. BTW en voor RSM alumni (€185 ex. BTW) Meer informatie: inhoudelijke info over de workshop volgt binnenkort via www.rsm.nl Bijzonderheden: 3-PE punten/NIVRA

Training fusies en overnames Hoe bereid je de organisatie voor op een eventuele overname? Is herpositionering wenselijk of zelfs noodzakelijk? Wat zijn de (juridische en fiscale) valkuilen en hoe richt je het due diligence proces in? Datum: 18,19 mei en 3 juni (‘s ´Hertogenbosch) Duur: 3 dagen Investering: €2.295 (excl. BTW) Meer informatie: www.financieleacademie.nl Bijzonderheden: PE-punten gerechtigd

Algemene Ledenvergadering van het NIRV Datum: 23 april 2009 Duur: middag Investering: gratis Meer informatie: Een nadere aankondiging met het precieze programma volgt.

Stelling: Kredietverstrekking door banken stokt niet. Esther-Mirjam Sent, hoogleraar Economische Theorie en Economisch Beleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen, en Frank van Ee RV, Senior Accountmanager bij de Rabobank, geven hun mening.

MY QUESTION

‘Heeft de economische crisis invloed op impairment?’ Op iedere balansdatum moeten ondernemingen beoordelen of hun vaste activa aan bijzondere waardeverminderingen onderhevig kunnen zijn (RJ 121). Als er een impairment trigger aanwezig is, dan moeten ondernemingen een impairmenttest uitvoeren. Hierbij moet de realiseerbare waarde van het betreffende actief vastgesteld worden.

COLOFON Over het NIRV Secretariaat Nederlands Instituut voor Register Valuators drs. G. Rooijackers RC RV Koningsweg 94 5211 BN ’s-Hertogenbosch Telefoon: 075-6218809 E-mail: [email protected]

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

NO COMMENT

Lente Het mooie weer van de afgelopen dagen doet een mens goed. Het is na een echte winter goed te ervaren dat de zon weer aan kracht wint en dat ons energieniveau stijgt. In de economie lijken dezelfde signalen zichtbaar te zijn. Het aantal positieve berichten over de economie neemt toe. Zo trekt de economie van China weer aan, zijn de huizenprijzen in Engeland voor het eerst sinds lange tijd weer gestegen en beweegt de AEX zich al gedurende enige tijd rond een ogenschijnlijke bodem van net iets boven de 200 punten. Het ergste van de kredietcrisis lijkt daarmee achter de rug. Maar we zijn er nog niet. Bedrijven in sommige bedrijfstakken hebben het juist nu moeilijker dan ooit. In een eerdere No comment schreef ik al eens dat bij signalen van een licht aantrekkende economie een groot aantal bedrijven slachtoffer wordt van deze shake out. Zie het als de lente met maartse buien. De weinig slagvaardige kabinetsplannen om de economie op korte termijn te stimuleren, worden in positieve zin ingehaald door de uitkomsten van de G20 top in Londen die onlangs werd gehouden. De wereld toont daadkracht, saamhorigheid en oplossingen om de raderen van de economie weer in beweging te krijgen. Of de uitwerking van al deze plannen hout snijdt, moeten we afwachten. US Gaap en IFRS De eventuele afschaffing of versoepeling van US Gaap en IFRS is een ander punt van aandacht. De waardering tegen marktprijzen, en daarmee samenhangende jaarlijkse impairment verplichting, wankelt nu vanuit diverse hoeken in de wereld gesteld wordt dat deze regelgeving de crisis heeft verergerd. Vooralsnog deel ik deze mening niet. Ik geef toe dat het waarderen van goodwill en andere vaste activa in de huidige markt geen sinecure is. Het is een specialistische bezigheid en dient met de nodige zorg uitgevoerd te worden. Maar als ook aan die voorwaarden is voldaan, moet de waardering van goodwill en overige activa na waardering een beter en betrouwbaarder beeld geven dan in de aloude ‘kostprijs variant’. Needless to say dat een Register Valuator bij uitstek opgeleid is om deze impairments uit te voeren. Afijn, ontwikkelingen genoeg en voordat de spreekwoordelijke zomer aanbreekt, moet nog veel werk worden verzet. Het bedrijfsleven ontkomt er de komende maanden niet aan om een ‘voorjaarschoonmaak’ te houden. En dat is niet eens zo verkeerd. Ik wens u veel leesplezier met deze nieuwsbrief en bovenal een goede lente! Alco van de Bree is Register Valuator en voorzitter van het NIRV.

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

ACTUALS

Meer RV’ers Het aantal Register Valuators (RV’ers) dat zich bij het NIRV heeft aangesloten, is met ruim twintig procent gestegen. Aan het einde van 2008 telde het ledenbestand van het NIRV 146 namen. Dat was het jaar ervoor nog 120. De RV’ers zijn door heel Nederland verspreid. Van Friesland tot Limburg, van Noord-Brabant tot Gelderland en Zuid-Holland. De dekkingsgraad is in de Randstad het hoogst.

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

MEMBER

Verdiepen met veel aandacht voor de praktijk De meeste Register Valuators (NIRV-leden) hebben de opleiding Business Valuation afgerond. Onlangs startte aan de Rotterdam School of Management de 22e leergang. Wat is eigenlijk de toegevoegde waarde en wat zijn de toekomstplannen van deze opleiding?

Kerndocent Jan Vis

De opleiding Business Valuation van de Rotterdam School of Management (RSM) is een combinatie van verdieping (kennis) en de beroepsgroep (praktijk). Een unieke samenstelling, aldus Jan Vis, die sinds de eerste leergang als kerndocent aan de opleiding is verbonden. Deze ging in 1995 van start. ‘In die tijd nam het aantal fusies en overnames toe, evenals het aantal fusie- en overnamespecialisten. Een belangrijk deel van hun werk bestaat uit het waarderen van ondernemingen. Met de opleiding Business Valuation waren deze professionals in staat beter advies te verlenen. Omdat de opleiding aansluit bij de vereisten van de Stichting Waarderingsonderzoek ten behoeve van Bedrijf en Onderneming (SWBO) verkregen ze naast de kwalificatie Register Valuator ook toegang tot een beroepsgroep.’ Uniek De deelnemers doorlopen een gevarieerd opleidingsprogramma. Dat bestaat uit de theoretische achtergronden van het waarderingsvraagstuk en richtlijnen hoe die kennis in allerlei praktische vraagstukken te gebruiken is. Vis: ‘We praten niet alleen over fusies en overnames maar ook over allerlei geschillen, verslaggevingsvraagstukken, zoals impairment en purchase price allocation en interne besturing. Vrijwel alle gangbare waarderingsmethoden – inclusief flexibiliteitswaarde – komen becommentarieerd aan bod.’ ‘De deelnemers verdiepen zich, maar met veel aandacht voor de uitoefening van het vak’, vult opleidingsdirecteur Klaas Wassens aan. ‘We helpen hen bij het schrijven van waarderingsrapporten en ook sluit de inhoud van het programma bij de wensen van de beroepenvereniging NIRV aan.’ Concurrerend Naast RSM biedt ook de TiasNimbas Business School in Tilburg een geaccrediteerde opleiding aan. Groningen bereidt zich voor op de lancering van een programma. ‘Zulke opleidingen zijn in zoverre concurrerend dat ze voor het SWBO-examen opleiden’, zegt Vis, ‘maar inhoudelijk zijn de programma’s toch verschillend. RSM kiest voor verdieping van de praktijk: vragen rond economische waarde staan centraal. Daarnaast krijgt het schrijven van een goed waarderingsrapport veel aandacht.’ Deelnemers Volgens Vis is de samenstelling van de cursisten gedurende de jaren opmerkelijk weinig veranderd. Ze worden alleen wat jonger. De leergangen bestaan gemiddeld voor dertig procent uit accountants, voor veertig procent uit professionals uit de financiële wereld. De rest is fiscalist, jurist of komt van een M&A-afdeling van een groot bedrijf. RSM stuurt de samenstelling van de groepen door middel van individuele intakegesprekken. Wassens: ‘De mix maakt het voor de deelnemers interessant. De verschillende achtergronden zorgen voor discussie en laten zien dat het niet alleen om de cijfers draait. Ook de juridische en fiscale structuur beïnvloedt immers de waarde. De deelnemers leren eveneens van elkaar, omdat ze in leeftijd verschillen. Oudere cursisten hebben een schat aan ervaring, jongere de theoretische scholing.’ Toekomst Vis merkt dat business valuation een populair vak is. Het is een van de redenen waarom RSM de komende jaren de projectmatige samenwerking met het NIRV wil uitbreiden. ‘We delen de passie voor het vak’, stelt Vis. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de RSM workshop Waarderen bij juridische geschillen door een NIRV-lid wordt gegeven. Startdata: Informatie: E-mail: Website:

24 september 2009 en 15 april 2010 Karin Westhuis, Programma Manager [email protected] www.openprogrammes.com

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

FIVE

Hoe waardeer je een softwarebedrijf? Je hangt als het ware een prijskaartje aan het software intellectueel eigendom wanneer je een technologische organisatie die software produceert evalueert. Dat zegt Esther Lasschuijt, Sales Director Benelux Code Experts. ‘Als je geen engineer bent, dan moet je samenwerken met een partner die een softwaretechnisch due diligence onderzoek kan uitvoeren. Zo verifieer je waaruit de software assets bestaan.’ Controleer de volgende punten wanneer je een software bedrijf waardeert: 1 Bill-of–materials ‘In een bill-of–materials staat accuraat en gedetailleerd omschreven welke componenten zich in een code bevinden, wat de oorsprong ervan is en wat de bijbehorende licentie is. Zonder deze informatie weet je niet wat je waardeert en of de software al dan niet is goedgekeurd om te gebruiken en/of distribueren.’ ‘Software is samengesteld uit diverse componenten, modulen en subsystemen. Er zijn miljoenen regels met open source software kosteloos beschikbaar via het internet, en met regelmaat downloaden engineers deze code zonder na te denken over de copyright licenties, patenten en andere verplichtingen die op de code rusten.’ . 2 Open Source ‘De beschikbaarheid van gratis te downloaden software van internet kan significante gevolgen hebben voor het valideren van een bedrijf. Kopers willen niet betalen voor iets dat gratis beschikbaar is, zonder dat de toegevoegde waarde duidelijk geïdentificeerd is. Een opstandige werknemer kan waardevolle software broncode als open source op het internet plaatsen, met alle negatieve gevolgen van dien.’ 3 Encryptie ‘Heeft het bedrijf de juiste licenties ontvangen om haar software wereldwijd te exporteren? Veel overheden reguleren de export van sterke encryptie. Bedrijven moeten de encryptieniveaus verifiëren om gevoelige data te bewaken in relatie tot Basel II, Sarbanes-Oxley, PCI DSS en andere voorschriften.’ 4 Software leveranciers ‘Punten 1 tot en met 3 van de checklist zijn ook van toepassing op de toeleverancier van software broncode. Bedrijven ontvangen tegenwoordig software van outsourcers, partners, zusterondernemingen en de open source community. Hoe controleren ze dat deze externe partijen de broncode leveren die aan hun policy voldoet?’ 5 Due Diligence versnellen ‘Handmatige controle van software broncode is een tijdrovende en dure aangelegenheid en daarbij ook nog eens foutgevoelig. Betrokkenen kunnen een software technisch due diligence onderzoek van maanden tot een aantal dagen reduceren en de kosten significant reduceren door gebruik te maken van geautomatiseerde analysesoftware van bedrijven zoals Krugle, Coverity en Black Duck Software.’

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

MY BUSINESS

‘Hij bleek zijn geld dubbel en dwars waard’ Gerrit van Vliet leidde jaren zijn bedrijf Van Vliet Medical Supply dat reinigingsapparatuur voor de medische sector maakt. Hij verkocht zijn bedrijf onlangs. ‘Dat ging niet zonder slag of stoot.’

Hoe heeft u het bedrijf opgebouwd? ‘Ik ben begonnen in de verpleging, als medisch technicus. Na verschillende banen besloot ik, samen met mijn vrouw, voor mezelf te beginnen. We maakten reinigingsapparatuur voor de medische sector. Onze eerste klant was het Universitair Medisch Centrum Groningen en daarna volgde het Academisch Medisch Centrum van de Universiteit van Amsterdam – geen slecht begin! Toch was de opstartperiode niet gemakkelijk. De banken hadden destijds weinig kennis van de markt en durfden geen financiering te geven. Terwijl we te maken hebben met debiteuren met een gouden randje! De gezondheidszorg heeft weinig tot niks te lijden van economische schommelingen en de verschillende instanties voldoen over het algemeen keurig aan hun betalingsverplichtingen. Toen ik wist om te gaan met de geldverstrekkers, ging het snel de goede kant op.’ Waarom wilde u verkopen? ‘Kort samengevat: het werd ons te vermoeiend. De wijzigingen in de gezondheidszorg maakten het lastig, het was moeilijk om goed personeel te vinden en de concurrentie nam toe. Toen er een partij voorbij kwam die interesse had, stonden we daar dus allesbehalve afwijzend tegenover.’ Er was al een potentiële koper. Wat was voor u de reden om een Register Valuator in te schakelen? ‘Ik zou elke ondernemer die wil verkopen aanraden om een RV’er in te schakelen. De belangrijkste reden daarvoor is dat hij of zij geen last heeft van de emoties die voor jou als ondernemer ongetwijfeld een rol spelen. Zo was de waardebepaling voor mij heel lastig; ik was ervan overtuigd dat mijn bedrijf veel meer waard was! Het liep goed, we hadden onze zaakjes op orde, er waren allerlei internationale uitbreidingskansen. Toen kwam Peter Paul Buijsrogge met een bedrag waarvan ik in eerste instantie dacht “dat meen je niet!” Maar hij heeft zoveel verstand van zaken dat hij heel goed weet wat een reële prijs is. En uiteindelijk heeft hij er alles uitgehaald wat erin zat; veel meer dan wij zelf voor elkaar hadden gekregen. Dus zowel in de waardebepaling als tijdens de onderhandelingen en het begeleiden van de transactie is een Register Valuator zijn geld dubbel en dwars waard.’ Hoe verliep de overname? ‘Niet zonder slag of stoot. In eerste instantie bleef ik voor 10 procent eigenaar en zou ik zes maanden aanblijven om de ontwikkeling van een nieuw product af te ronden. In de praktijk bleek dat niet te werken en heeft de overnemende partij alsnog alle aandelen gekocht. Ook in die lastige situatie heeft Peter Paul mij uitstekend ondersteund. Sindsdien heb ik nog geen dag stilgezeten, want we hebben een nieuw huis gebouwd in Zweden. De provincie waar we wonen, is even groot als heel Nederland en er wonen slecht 280.000 mensen. Ik geniet dus volop van de rust!’

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

TALK OF THE TOWN

‘Banken lijken hun steentje bij te dragen’ Stelling: Er zijn momenteel veel ondergewaardeerde bedrijven op de beurs: stap in. Hans Tielkemeijer, directeur Tielkemeijer & Partners Vermogensbeheer BV, en Michel van der Stee, beursanalist bij Van Lanschot, reageren. Stelling: Kredietverstrekking door banken stokt niet.Esther-Mirjam Sent, hoogleraar Economische Theorie en Economisch Beleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen, en Frank van Ee RV, Senior Accountmanager bij de Rabobank, geven hun mening. Schommelingen in kredietverlening door banken ‘De banken moeten het zwaar ontgelden. Ze zouden de kredietcrisis hebben veroorzaakt en vervolgens de economische crisis verergerd door weinig kredieten te verstrekken. Kijken we naar de cijfers, dan behoeft die laatste kritiek enige nuance. In Nederland wordt de groei van de kredietverlening aan bedrijven in de maanden juli, augustus, september en oktober steeds kleiner. In de maand november is er een flinke groei, in december een enorme krimp en in februari keert de groei weer terug. Ook kredieten aan consumenten schommelen in 2008 en begin 2009. Bij de hypotheken zien we van januari tot november 2008 elke maand een kleine groei, in december een flinke krimp en vanaf januari weer een hele kleine groei. Wat is de verklaring van deze schommelingen? De verwachting is immers dat banken minder krediet willen verlenen wanneer de crisis om zich heen slaat. Bedrijven hebben evenwel veel kredietfaciliteiten middels contracten vastgelegd en als ze die op willen nemen, zijn banken verplicht deze te verstrekken. Met name in november beginnen bedrijven hun kredietfaciliteiten te gebruiken om hun geslonken cash flow aan te vullen. En uit angst voor faillissement van hun kredietverstrekker nemen ze uit voorzorg krediet op. Als er in december allerlei garanties komen, blijken die extra kredieten niet nodig te zijn. Vervolgens keert in januari en februari de rust weer enigszins terug. Geld moet rollen en vooralsnog lijken de banken daar hun steentje aan bij te dragen.’ Esther-Mirjam Sent is hoogleraar Economische Theorie en Economisch Beleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Nog volop overnamefinancieringen ‘Met deze stelling ben ik het eens. Op dit moment worden er nog steeds volop overnames gefinancierd. Door daling van de prijzen van ondernemingen en een afname van het aantal transacties verwacht ik echter wel dat er dit jaar minder krediet zal worden verstrekt dan vorig jaar. De lagere door banken geaccepteerde leverage leidt tot een daling van de hoeveelheid vreemd vermogen per transactie. In toenemende mate zal dus een beroep worden gedaan op meer risicokapitaal, in de vorm van eigen inbreng door de koper en/of achtergesteld vermogen van de verkoper. Maar voor een goed businessplan, waarbij de cashflowverwachtingen goed zijn, en sprake is van een gezonde verhouding tussen vreemd vermogen en risicokapitaal, is nog steeds bankfinanciering beschikbaar. Hoewel dergelijke plannen nog steeds financierbaar zijn, is de hoeveelheid beschikbare middelen schaarser. Deze schaarste aan beschikbare middelen en de grotere onzekerheid rond de verwachte cashflows hebben geleid tot een hogere risicopremie voor bedrijfskredieten. Kredietverstrekking door banken voor de overname van ondernemingen stokt dus niet, hoewel ik wel verwacht dat er minder krediet wordt verstrekt dan vorig jaar en dat deze verstrekkingen tegen hogere rentetarieven plaatsvinden.’ Frank van Ee RV is Senior Accountmanager bij de Rabobank.

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

MY QUESTION

‘Heeft de economische crisis invloed op impairment?’ Op iedere balansdatum moeten ondernemingen beoordelen of hun vaste activa aan bijzondere waardeverminderingen onderhevig kunnen zijn (RJ 121). Als er een impairment trigger aanwezig is, dan moeten ondernemingen een impairmenttest uitvoeren. Hierbij moet de realiseerbare waarde van het betreffende actief vastgesteld worden. In deze turbulente tijden is kans op impairment aanzienlijk. De aanleidingen voor impairment kunnen zijn: belangrijke veranderingen in de markt of de economie met verwachte negatieve effecten, stijging van vermogenskosten of de boekwaarde van netto activa is groter dan de marktkapitalisatie van de aandelen. Veel beursgenoteerde ondernemingen moeten op dit moment hoge bedragen aan goodwill afboeken. Een voorbeeld is TomTom. In 2007 kocht TomTom het verliesgevende TeleAtlas voor het spectaculaire bedrag van 2,9 miljard euro. Op dit moment is TomTom inclusief TeleAtlas slechts een half miljard euro waard! Er heeft hier een zeer aanzienlijke afboeking van de goodwill op de overname van Tele Atlas plaatsgevonden. Afwaarderen van activa De realiseerbare waarde is de hoogste van de (directe) opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde (indirecte opbrengstwaarde). Deze opbrengstwaarde is vaak lastig vast te stellen, omdat er geen actieve markt voor het actief is. De realiseerbare waarde is dus vaak gelijk aan de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde van een actief is de huidige waarde van de verwachte toekomstige kasstromen bij voortgezet gebruik. Dit vereist een schatting van toekomstige geldstromen die contant worden gemaakt met een juist bepaalde vermogenskostenvoet. Indien de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde, dient de onderneming de betreffende activa af te waarderen tot de lagere realiseerbare waarde. Procyclische verslaggevingsregels Beursgenoteerde ondernemingen zijn verplicht om IFRS toe te passen. Er zijn ook ondernemingen die hier vrijwillig voor kiezen. In beide gevallen is een jaarlijkse impairmenttest verplicht. Voor niet beursgenoteerde ondernemingen die geen IFRS toepassen is RJ 121 van toepassing. Volgens IFRS wordt er dus niet systematisch op goodwill afgeschreven, maar slechts als hiertoe aanleiding is. Dit leidt tot goede resultaten in economisch gunstige tijden, immers de door overname verkregen omzet en het resultaat dragen gelijk bij aan de winst per aandeel, terwijl de kosten van de acquisitie (de goodwill) niet ten laste van de winst worden gebracht. In economisch slechte tijden gaat het twee keer fout. Enerzijds heeft de onderneming dan last van de slechte operationele resultaten, anderzijds moet er op de goodwill worden afgeboekt. Uiteraard leidt deze impairment niet tot een kasuitstroom, wel is het een indicator dat de verwachte kasinkomsten niet zullen plaatsvinden. Het komt erop neer dat het voorgenomen bedrijf niet langer de verwachte kasstromen kan genereren die werden geprognotiseerd ten tijde van de overname. Rol van RV’er Impairmentberekeningen zijn ingewikkeld. De Register Valuator is door zijn kennis en kunde in staat om met behulp van de complexe regelgeving de impairmenttesten op de juiste wijze uit te voeren. RV’ers kunnen hierbij zowel als adviseur van het bestuur van de vennootschap optreden als de controlerende accountants ondersteunen. Deze accountants kunnen namelijk vanwege de onafhankelijkheidseisen deze impairmenttest niet zelf uitvoeren. René van Bruggen RA RV is werkzaam bij RSM Niehe Lancée Evaluent B.V.

Uitgave NIRV, nummer 02 - 2009

SCHEDULE Workshop ‘Waarderen bij Juridische Geschillen’ Datum: 26 mei 2009 Investering: €310 ex. BTW en voor RSM alumni (€185 ex. BTW) Meer informatie: inhoudelijke info over de workshop volgt binnenkort via www.rsm.nl Bijzonderheden: 3-PE punten/NIVRA

Workshop Financiering van MBO/MBI Datum: 9 juni 2009 Duur: middag Investering: gratis Meer informatie: inhoudelijk info over de workshop volgt via www.nirv.nl Bijzonderheden: de workshop wordt georganiseerd door Rabo International

Training fusies en overnames Hoe bereid je de organisatie voor op een eventuele overname? Is herpositionering wenselijk of zelfs noodzakelijk? Wat zijn de (juridische en fiscale) valkuilen en hoe richt je het due diligence proces in?

DCFA-congres Tax & Legal Datum: 11 juni 2009 Locatie: Hotel-Restaurant Oud London te Zeist Investering: €75,63 (ex. BTW) Meer informatie: www.dcfa.nl

Datum: 18, 19 mei en 3 juni in Den Bosch Duur: drie dagen Investering: €2.295 (ex. BTW) Meer informatie: www.financieleacademie.nl Bijzonderheden: PE-punten gerechtigd

DCFA-congres Acquisition Finance Jan Reinier Voute van CVC Capital Partners en Willem Vunderink gaan bij dit congres over financieringen van transacties in op de grenzen van herkapitalisatie. Hans Haanappel op het onderwerp ‘Valuation of LBO’s: a real options approach’.

Algemene Ledenvergadering van het NIRV Datum: 23 april 2009 Duur: middag Investering: gratis Meer informatie: t.z.t. de NIRV-website Bijzonderheden: Een nadere aankondiging met het precieze programma volgt.

Datum: 15 september 2009 Locatie: Het Oude Tolhuys te Utrecht Investering: €75,63 (ex. BTW) Meer informatie: www.dcfa.nl

Een bedrijfseconomisch ‘hot topic’ Datum: 8 september 2009 Locatie: Rotterdam School of Management Duur: middag Bijzonderheden: door Jan Vis Meer informatie: www.rsm.nl

DCFA-congres Corporate Recovery Een congres in het kader van Corporate Restructuring door Louis Deterink en een recovery case over de Gelderland Groep in Culemborg door Egon IJntema van Revival. Datum: 26 november 2009 Locatie: omgeving Utrecht Investering: €75,63 (ex. BTW) Meer informatie: www.dcfa.nl