Navigatie & tochtplanning • Route en tochtduur bepalen m.b.v. kaart: – Check de duur van de daglichtperiode voor je locatie en periode (vb: www.sunrisesunset.com/custom.asp) – Zet je route uit op kaart (let op hellingsgraad, gevaren, winterroutes vs zomerpaden) – Dagetappes en totale duur van de tocht bepalen: • Berekeningen: – – – –
Horizontale tijd (u) = afstand (km) / snelheid (km/u) Klimtijd (u) = stijghoogte (m) / klimsnelheid (m/u) Daaltijd (u) = daalhoogte (m) / daalsnelheid (m/u) Totale tijd = Langste tijd + (kortste tijd / 2)
• Tijd reserveren om tent op te kunnen zetten in daglicht?
– Tocht door middelgebergte: • Sneeuwcondities variëren sterker in tijd dan in ruimte • Je kan gemiddelde waarde gebruiken voor horizontale en verticale snelheden • Flexibel zijn bij verandering van sneeuwcondities doorheen de tocht (probeer weersverwachtingen in te schatten)
– Tocht door Scandinavië: • Sneeuwcondities variëren sterker in ruimte dan in tijd • Probeer in te schatten welke types sneeuw je op de route kan verwachten • (toendra vs taïga vs gespoord) • Dagetappes opdelen in deeltrajecten met variatie aan horizontale en verticale snelheden i.f.v. de variatie aan sneeuwcondities
Hoe meer ervaring je hebt hoe vlotter dit zal gaan, beter pessimistische inschatting maken dan te optimistisch zijn
Navigatie & tochtplanning • Voorbeeld aan snelheden: Horizontale snelheid
Klimsnelheid
Daalsnelheid
Zomer
4,0km/u
400m/u
600m/u
Sneeuwschoenen middelgebergte sneeuw dragend / gespoord
3,0km/u
350m/u
500m/u
Sneeuwschoenen middelgebergte poedersneeuw
2,0km/u
250m/u
400m/u
Pulka op toendra
3,0km/u
300m/u
1000m/u
Pulka in taïga
1,5km/u
60m/u
250m/u
Ski op toendra
4,0km/u
350m/u
1200m/u
Ski in taïga
2,0km/u
150m/u
600m/u
Beschouw deze tabel enkel als een ruwe leidraad!
Navigatie & tochtplanning • In white out of in uitgestrekt dicht woud: plaatsbepaling en navigatie onmogelijk met louter kaart & kompas • Reddingsmiddel: de GPS • Noodzakelijke functies van een GPS: – Opslaan en weergeven van waypoints – Afstand & azimut berekenen tot waypoints – Opslaan en weergeven van tracks
• Het inladen van (vaak dure) topokaarten is geen noodzaak (maar maakt alles wel véél makkelijker) • Voor wintertochten zijn lithium batterijen te verkiezen boven alcaline/NiMh batterijen • GPS uit de Garmin eTrex‐reeks is goede basis‐GPS
Navigatie & tochtplanning • GPS instellingen afstemmen op de gebruikte kaart: – Ga na op de topografische kaart: • Coördinatensysteem ondersteund door kaartgrid • Kaartdatum – Activeer op GPS dit coördinatensysteem met bijhorende kaartdatum en noord referentie – Bij een kaart zonder grid stel noord referentie in op geografisch noorden
• Voorbeeld: – Zweedse Fjällkarten : Zweeds grid – RT90 – Grid noorden – Franse TOP25 : UTM – WGS84 – Grid noorden – Belgische 1:20 000 NGI: UTM – ED50 – Grid noorden of Lambert72 – Belgium datum 1972 – Grid noorden • Meer info: http://www.ngi.be/NL/NL2‐1‐6.shtm
Navigatie & tochtplanning • Route overbrengen op GPS: – Teken geplande route als track in Google‐Earth of ander softwareprogramma – Overweeg tracks voor vluchtroutes / alternatieve routes – Voeg nuttige waypoints toe (schuilplekken, berghutten, interessante bivakplekken, gevaarlijke punten) – Opslaan > omzetten naar inleesbaar formaat voor GPS (.kml > .gpx) – Laadt gpx‐file in op GPS (m.b.v. Mapsource) – Controleer of data effectief op GPS is ontvangen!
Navigatie & tochtplanning
Datamap
Track tekenen Waypoint markeren Track
Lijst met waypoints
Coördinaten & hoogte van de cursor: Indien je locatie voor een (track-)waypoint niet duidelijk kan afleiden uit satellietbeeld in G-E, bepaal coördinaten dan op de topografische kaart en beweeg in G-E je cursor vervolgens tot de juiste locatie.
Navigatie & tochtplanning • Navigeren op track in white out: – Controleer regelmatig je route door track te raadplegen en stuur bij indien nodig – Wees spaarzaam met batterijen, zet GPS enkel kortstondig aan voor oriëntatie
• Navigeren zonder track in white out (om een waypoint te zoeken): – Richtingbepaling: azimut tot waypoint aflezen op GPS > marsrichting aanhouden op kompas – Plaatsbepaling: • Coördinaten aflezen op GPS > locatie opzoeken op kaart m.b.v. grid • Op kaart zonder grid: azimut en afstand tot waypoint aflezen op GPS en overbrengen op kaart m.b.v. kompas Pas op met verschillen tussen kaartnoorden en geografisch noorden!
• Bij het verlaten van base camp (tent / hut): – Neem GPS mee en sla locatie van base camp op als waypoint
