Nationale Opera & Ballet Amstel PN Amsterdam operaballet.nl

SEIZOEN 2015 – 2016

Nationale Opera & Ballet Amstel 3 1011 PN Amsterdam 020 625 5455 operaballet.nl For the English translation of the information in this brochure, please visit our website operaballet.nl

Nationale Opera & Ballet presenteert

SEIZOEN 2015 – 2016

Pagina 4

NATIONALE OPERA & BALLET 5 — Voorwoord Els van der Plas Pagina 6

DE NATIONALE OPERA 8 — Voorwoord Pierre Audi 10 — Producties seizoen 2015-2016 34 — Festival Opera Forward 37 — Talent 38 — Orkesten 40 — Staf en Koor van De Nationale Opera 41 — Steun De Nationale Opera Pagina 44

HET NATIONALE BALLET 47 — Voorwoord Ted Brandsen 48 — Producties seizoen 2015-2016 66 — Junior Company 72 — Tableau en staf 74 — Het Balletorkest 75 — Steun Het Nationale Ballet

EXTRA ACTIVITEITEN 78 — Programma kinderactiviteiten 80 — Meer weten 81 — Meer beleven 82 — Evenementen 83 — Sponsoring

PRAKTISCHE INFORMATIE 84 — Jaarkalender 89 — Kaartverkoop 90 — Plattegrond en prijzen De Nationale Opera 92 — Plattegrond en prijzen Het Nationale Ballet 94 — Tableau de la Troupe 98 — Colofon

NATIONALE OPERA & BALLET

DE NATIONALE OPERA

HET NATIONALE BALLET

Nationale Opera & Ballet creëert, produceert en presenteert zowel traditionele als vernieuwende operaen balletproducties van topkwaliteit. Onze huisgezelschappen De Nationale Opera en Het Nationale Ballet worden tot de top van de wereld gerekend. Vrijwel alle producties worden in eigen huis gemaakt en opgevoerd. Nationale Opera & Ballet brengt de ambachtelijke, artistieke en technisch geavanceerde aspecten van beide kunstvormen bij elkaar.

De Nationale Opera (DNO) staat bekend om haar veelzijdige programmering van zowel klassieke als moderne opera’s en om het constant hoge niveau van de voorstellingen. Met vernieuwende producties, speciaal voor DNO gecomponeerde werken en een frisse blik op bekend repertoire, wordt de kunstvorm levendig gehouden en een plek in de toekomst gegeven. Met Pierre Audi als directeur heeft DNO een enorme bekendheid verworven in de internationale operawereld en er wordt met grote belangstelling gekeken naar de nieuwe producties. Regelmatig komen coproducties tot stand met gerenommeerde gezelschappen als Metropolitan Opera, de Parijse Opéra of het Teatro alla Scala in Milaan.

Het Nationale Ballet heeft zich de afgelopen decennia ontwikkeld tot een toonaangevend balletgezelschap dat behoort tot de absolute wereldtop. Met zo'n 78 dansers – afkomstig uit alle windstreken – is Het Nationale Ballet het grootste dansgezelschap van Nederland. Het Nationale Ballet geeft over de hele wereld optredens: van Amsterdam tot New York en van Beijing tot Moskou.

De Nationale Opera heeft een eigen koor, het Koor van De Nationale Opera, bestaand uit 56 leden. Het Koor wordt gerekend tot de beste van Europa. DNO heeft geen eigen orkest, maar werkt voor de meeste producties samen met het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest. Chef-dirigent van zowel de opera als van de orkestcombinatie is Marc Albrecht. De Nationale Opera viert dit seizoen haar vijftigjarig bestaan.

Ted Brandsen is sinds 2003 artistiek directeur. Het Nationale Ballet beschikt over een rijk repertoire: avondvullend klassiek-romantisch ballet, nieuwe producties van deze klassiekers, belangwekkend werk uit de twintigste eeuw— met name van choreograaf George Balanchine — en hedendaags werk van toonaangevende choreografen zoals vaste choreografen Hans van Manen en Krzysztof Pastor, ’associate artist’ David Dawson en Alexei Ratmansky, Christopher Wheeldon en William Forsythe. Het merendeel van de voorstellingen wordt muzikaal begeleid door Het Balletorkest. In augustus 2013 is de Junior Company opgericht, in nauwe samenwerking met de Nationale Balletacademie. Daarmee is de Junior Company dé springplank voor jong danstalent.

Nationale Opera & Ballet

KWALITEIT EN BEZIELING Met trots en plezier presenteer ik u namens de directie de nieuwe seizoensbrochure van Nationale Opera & Ballet, het ‘huis’ van De Nationale Opera en Het Nationale Ballet. We hebben een bijzonder succesvol jaar achter de rug: prachtige producties op het podium en de geslaagde lancering van onze nieuwe namen (Nationale Opera & Ballet en De Nationale Opera), onze eerste gezamenlijke brochure, een nieuwe huisstijl, nieuwe website en nieuwe campagnebeelden. Inmiddels is de naamsbekendheid groter dan voorheen en hebben we de beste zaalbezetting ooit in de geschiedenis van dit theater. Bijzonder in een tijd waarin dat niet bepaald vanzelfsprekend is. Artistieke vernieuwing en vakmanschap De programmering 2015-2016 bevat opera- en balletproducties die gekenmerkt worden door topkwaliteit en een vernieuwende aanpak, zoals u van ons gewend bent. We creëren, produceren en presenteren opera en ballet van wereldklasse. De meeste producties worden in eigen huis gemaakt en opgevoerd door ons koor en onze dansers; de kostuums, pruiken, decorstukken en rekwisieten komen uit onze ateliers. Het feit dat alles in huis wordt gemaakt en daarmee het vakmanschap wordt beschermd en ontwikkeld, maakt ons instituut uniek en bijzonder. Nationale Opera & Ballet brengt de artistieke, ambachtelijke en technische kwaliteiten van beide kunstvormen bij elkaar en vernieuwt ze. Groots en meeslepend Het is een feestelijk seizoen voor De Nationale Opera dat haar vijftigjarig bestaan viert. Groots en meeslepend, zoals dat hoort voor een jubilerend gezelschap dat de afgelopen decennia succes op succes heeft weten te boeken in binnenen buitenland, onder de bezielende leiding van Pierre Audi en niet te vergeten dankzij een fantastisch koor, een uitmuntend artistiek team en een gestroomlijnde organisatie. De Nationale Opera heeft zich ontwikkeld tot een internationaal vermaard operahuis met een reputatie van kwaliteit en eigenzinnigheid Opera en dans Voor het eerst in de geschiedenis van ons theater brengt De Nationale Opera een nieuwe productie uit in nauwe samenwerking met Het Nationale Ballet. Het is de Nederlandse première van Hector Berlioz' Roméo & Juliette, een productie waarin opera en dans als gelijkwaardige kunstvormen naast elkaar staan. Roméo & Juliette is gemaakt in coproductie met Teatro alla Scala in Milaan en de Deutsche Oper Berlin en in samenwerking met Opéra national de Paris. Coproducties maken een steeds belangrijker deel uit van onze beroepspraktijk. Ze geven aan hoe hoog onze beide huisgezelschappen in de wereldtop staan aangeschreven: we werken alleen met de allerbeste huizen.

7

Het Nationale Ballet Het Nationale Ballet heeft een indrukwekkende groep dansers en behoort volgens gezaghebbende journalisten tot de top vijf van de wereld. Een van de bijzondere producties komend seizoen is Mata Hari, een avondvullend, verhalend ballet door artistiek directeur en choreograaf Ted Brandsen over het turbulente leven van de Nederlandse danseres Mata Hari. Een nieuw ballet, een nieuwe compositie, nieuwe kostuums en toneelbeeld, kortom: een spannend nieuw ballet voor het gezelschap én voor het publiek. Open! We willen Nationale Opera & Ballet in de toekomst nog meer een bestemming laten zijn voor trouwe bezoekers, donateurs, sponsors, beleidsmakers, vips, kunstenaars, jongeren, toeristen en alle andere geïnteresseerden. Het gebouw is vaker open voor activiteiten zoals foyeravonden, workshops en projecten op het gebied van educatie, participatie en talentontwikkeling. Het plan is om de foyer te vernieuwen en beter geschikt maken voor meer publieksactiviteiten, sponsorontvangsten en speciale evenementen. Op pagina 83 van deze brochure kunt u daar meer over lezen. Om onze prachtige producties en ambitieuze plannen te realiseren, zijn bijdragen van donateurs, bedrijven en private fondsen van essentieel belang. Educatie en Talent De in 2013 gestarte Junior Company is bijzonder succesvol. Met een eigen tourneeprogramma trekken de twaalf jonge toptalenten het land door; ze dansen mee met de grote klassieke balletten en komend seizoen gaan ze op tournee met Narnia: de leeuw, de heks en de kleerkast, dat in mei 2015 in première gaat. Op educatiegebied hebben we meer projecten dan ooit tevoren. Van een kinderstudio op woensdagmiddag tot Zingen bij DNO en van Jump, de fanclub van Het Nationale Ballet tot de bijzondere projecten die door Talentontwikkeling worden gerealiseerd. Jonge dansers treden op voor de allerkleinsten in De kleine grote kist. Bij De Nationale Opera wordt een grootschalig interdisciplinair participatieproject ontwikkeld: een ‘parade van de ziel’, geïnspireerd door Only the Sound Remains, in een regie van Peter Sellars. We sluiten hiermee aan bij eerdere participatieprojecten zoals Marco Polo (2008) en BOOM! (2014). Samen met De Nederlandse Reisopera en Opera Zuid werken we aan een nieuw Talentprogramma. Kortom, het bruist in Nationale Opera & Ballet. We hopen u in ons gastvrije theater te mogen begroeten bij een van onze prachtige producties of andere activiteiten. Daar kijken we naar uit! Els van der Plas Algemeen directeur Nationale Opera & Ballet

SEIZOEN 2015 — 2016

DE NATIONALE OPERA PRESENTEERT

Pagina 10

Pagina 12

Pagina 14

Pagina 16

DER ROSENKAVALIER

IL TROVATORE

OPERA GALA

DIALOGUES DES CARMÉLITES

8 oktober – 1 november 2015

6 november 2015

Giuseppe Verdi

Richard Strauss

5 – 30 september 2015

Francis Poulenc

7 – 29 november 2015

Pagina 18

Pagina 20

Pagina 22

Pagina 24

HÄNSEL UND GRETEL

Georg Friedrich Händel

ARIODANTE

CHOVANSJTSJINA

ONLY THE SOUND REMAINS

17 januari – 3 februari 2016

27 februari – 20 maart 2016

Engelbert Humperdinck

Modest Moesorgski

3 – 29 december 2015

Kaija Saariaho

15 – 29 maart 2016

Pagina 26

Pagina 28

Pagina 30

Pagina 32

ROMÉO & JULIETTE

Wolfgang Amadeus Mozart

DON GIOVANNI

PIQUE DAME

THEATRE OF THE WORLD

7 – 29 mei 2016

9 juni – 3 juli 2016

Hector Berlioz

15 april – 1 mei 2016

Pjotr Ilitsj Tsjaikovski

Louis Andriessen 11 – 19 juni 2016

Pagina 34

Pagina 36

OPERA FORWARD

JUBILEUMCONCERT

Diverse voorstellingen en activiteiten

Eva-Maria Westbroek 29 juni en 1 juli 2016

15 – 25 maart 2016

9

De Nationale Opera

VIJFTIG JAAR DE NATIONALE OPERA

DNO bestaat vijftig jaar. We willen deze mijlpaal vieren met een feestelijk jubileumseizoen waarin onze belangrijkste activiteiten uitgebreid aan bod komen. De uitvoerende kunsten, waaronder opera als meest complexe vorm, zijn per definitie vluchtig. Ook al zien sommigen opera en ballet als kunstvormen uit het verleden, ze staan in werkelijkheid springlevend in het heden en streven ze ernaar om met passie de uitdagingen van de toekomst te omarmen. Dit is precies wat wij in dit jubileumjaar naar voren willen brengen. Eeuwenlang hebben componisten de opera verder ontwikkeld door te experimenteren met het huwelijk tussen woorden en muziek. Dit avontuur blijft door zijn rijkdom en betekenis zeer aantrekkelijk voor het publiek. De laatste vijftig jaar heeft een operahuis als DNO kunnen bloeien door met zijn bezoekers de rijke historie van het muziektheater te delen. Zij blijven diepe waardering en openheid tonen voor elk onderdeel van het repertoire, zowel het oude als het nieuwe. Nu er een nieuwe halve eeuw van onze geschiedenis begint, willen wij ons werk opdragen aan de kunstenaars wier talent en passie de kern vormen van dat waar wij voor staan, en aan het publiek zonder wiens nieuwsgierigheid en enthousiasme wij niet zouden bestaan. Vanuit deze gedachte presenteren wij met trots het seizoen 2015-2016. Het seizoen opent met een nieuwe productie van Strauss' Der Rosenkavalier, onder leiding van Marc Albrecht en in regie van Jan Philipp Gloger. Met deze opera ging DNO vijftig jaar geleden van start. Gloger is een uitstekende theaterregisseur, wiens gedetailleerde, naturalistische stijl goed past bij dit stuk met zijn subtiele mengeling van komedie en schrijnende tragedie. Met de eerste productie aan het Waterlooplein van een van Verdi's beroemdste en populairste opera's, Il trovatore, gaat een wens van veel operaliefhebbers eindelijk in vervulling. Het betreft een tweede samenwerking met het team van DNO's recente Faust: Àlex Ollé van het regiecollectief La Fura dels Baus tekent voor deze nieuwe enscenering. Maurizio Benini heeft de muzikale leiding. Nieuw licht laten schijnen op een bekend meesterwerk is een belangrijke missie voor het gezelschap. Op deze manier benaderen wij ook de nieuwe productie van Humperdincks Hänsel und Gretel, onder leiding van Marc Albrecht en in

10

regie van Lotte de Beer. Dit sprookje wordt geherinterpreteerd in een fantasiewereld die in sterke mate voortkomt uit de contradicties van onze moderne wereld − wreed en prachtig, verbijsterend en hilarisch. Een van de krachtigste producties van Mozarts Don Giovanni uit de laatste jaren werd geregisseerd door Claus Guth. DNO brengt deze opnieuw uit met een uitmuntende bezetting, eveneens onder leiding van Marc Albrecht. Wij hebben alles in het werk gesteld om in dit jubileumseizoen ons publiek een nog bredere schakering aan nieuwe producties te bieden dan gewoonlijk. Dit is mogelijk geworden door belangrijke coproducties met enkele zeer prestigieuze instellingen. Zo is Il trovatore een coproductie met de Parijse Opéra en was Händels Ariodante eerder te zien tijdens het Festival d'Aix-en-Provence. Richard Jones is de regisseur en Andrea Marcon leidt Concerto Köln. Barokmuziek is sinds tientallen jaren van groot artistiek belang voor DNO. Het hart van ons gezelschap is zonder twijfel ons geweldige koor, een van de meest indrukwekkende operakoren ter wereld. Moesorgski's epische opera Chovansjtsjina is een kooropera zoals weinig andere. Deze productie wordt voor het eerst in dit land ten tonele gebracht door Christof Loy, de muzikale leiding heeft Ingo Metzmacher. Net zo'n mooie uitdaging voor ons koor is Berlioz' Roméo & Juliette. De choreografe Sasha Waltz − van wie de recente productie van Orfeo een doorslaand succes in ons theater was − schiep van deze symphonie dramatique een productie waarin het koor en het corps de ballet, zang- en balletsolisten als één team op de bühne zullen werken. Deze unieke enscenering, oorspronkelijk gemaakt in opdracht van de Parijse Opéra, komt in Amsterdam weer tot leven als een unieke eerste nauwe samenwerking tussen De Nationale Opera en Het Nationale Ballet. Kazushi Ono leidt het Residentie Orkest. Mariss Jansons, het Koninklijk Concertgebouworkest en regisseur Stefan Herheim komen voor de tweede keer terug naar het gezelschap als team voor een Slavische klassieker: Tsjaikovski's Pique dame. Nadat zij een paar jaar geleden Tsjaikovski's Jevgeni Onjegin hadden benaderd vanuit het perspectief van verschillende periodes uit de recente Russische geschiedenis, zullen zij het verhaal van Pique dame vertellen als een intieme biografische reis door het complexe karakter van de componist. Deze nieuwe productie is een coproductie met Royal Opera House Covent Garden.

De Nationale Opera

Het seizoen bevat slechts één, maar wel een uiterst belangrijke reprise: Poulencs Dialogues des Carmélites in de bij velen geliefde enscenering van Robert Carsen. Na de Amsterdamse première in 1997 is dit onbetwist de meest succesvolle internationale exportproductie geworden die ons huis ooit heeft gekend. Voorstellingen waren te zien in dertien landen. Om dit record te vieren hernemen wij Dialogues voor de laatste keer − met een uitmuntende bezetting, geleid door Stéphane Denève. In het kader van ons talentontwikkelingsprogramma presenteren wij ook Poulencs Les mamelles de Tirésias, in samenwerking met het European Network of Opera Academies. Robert Carsen regisseert een speciaal Jubileum Gala, dat zal worden gedirigeerd door onze chef-dirigent Marc Albrecht op 6 november. Bij het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Koor van De Nationale Opera voegen zich tal van artiesten die essentiële bijdragen hebben geleverd aan de artistieke prestaties van DNO door de jaren heen. Geen jubileum is compleet zonder dat er nieuwe opera's ten doop worden gehouden. Het werken met levende componisten uit de hele wereld is altijd een essentiële rode draad geweest voor DNO. Om dit feit te benadrukken zijn wij voor dit Jubileumseizoen medeopdrachtgevers van drie nieuwe werken door componisten met heel verschillende stijlen en inspiratiebronnen. De Finse componiste Kaija Saariaho heeft in samenwerking met regisseur Peter Sellars een double-bill geschreven die gebaseerd is op een bewerking door Ezra Pound van twee Japanse Nôh-stukken: Only the Sound Remains. De wereldberoemde countertenor Philippe Jaroussky zal in beide delen de hoofdrol zingen. Louis Andriessen, onze belangrijkste componist na Sweelinck, zal zijn vijfde grote opera voor DNO schrijven. Theatre of the World is geïnspireerd door leven en werk van Athanasius Kircher. Het betreft een coproductie met het Los Angeles Music Center en het Holland Festival 2016. Pierre Audi regisseert en de gebroeders Quay leveren het ontwerp voor deze opera, die in Koninklijk Theater Carré te zien zal zijn. Michel van der Aa, aan wiens operacarrière DNO sterk heeft bijgedragen, doet over de hele wereld van zich spreken door zijn eigen experimentele stijl van muziektheater. Hij biedt ons een nieuw werk voor sopraan, bariton en 3D-film, dat zal worden gepresenteerd in het Muziekgebouw aan 't IJ, Blank Out.

Twee van de bovengenoemde wereldpremières zullen het middelpunt vormen van een nieuw festivalinitiatief ter gelegenheid van het Jubileum. Dit festival focust op toekomstperspectieven. De eerste Opera Forward, zoals we het festival noemen, zal plaatsvinden vanaf 15 maart 2016. Tijdens tien dagen zal DNO voor het eerst een samenwerking presenteren met de Nederlandse Reisopera en Opera Zuid: een nieuwe productie van Cimarosa's Il matrimonio segreto. Naast operavoorstellingen zal Anthony Heidweillers derde outreachproject voor het gezelschap − met als thema: de menselijke ziel, die de kern is van opera als kunstvorm − een van de activiteiten zijn die ons gezelschap verbinden met de stad Amsterdam, met het ontwikkelen van nieuw talent en met nieuw publiek. Dit historische seizoen zal worden besloten met een passend eerbetoon aan van de meest bijzondere operazangers op wereldniveau uit onze tijd: Eva-Maria Westbroek. In een semi-enscenering door Pierre Audi zal deze grote kunstenares worden begeleid door het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Eva-Maria Westbroek zal twee heldinnen vertolken die nietsontziend zijn in hun verliefdheid en die zonder vrees hun noodlot tegemoetgaan: Berlioz' Cléopâtre en Strauss' Salome. Een avond die ons eraan herinnert dat opera in zijn beste vorm een nobele en sobere combinatie is van theatrale intensiteit en muzikale poëzie. Om er zeker van te zijn dat de komende vijftig jaar nog creatiever en vruchtbaarder zullen zijn voor de opera in dit land dan de eerste halve eeuw, moeten we doorgaan met experimenteren, risico's nemen en nieuwsgierigheid stimuleren. Het nog meer benadrukken van de kracht en de schoonheid van opera betekent een herwaardering van de rol van de kunst in de maatschappij, die onze levens doordringt met hoop en betekenis, maar vooral met de zo onmisbare compassie en tolerantie. Deze viering belooft gedenkwaardig te worden in haar omvang, diversiteit en kwaliteit. Wij hopen dat u hier aan kunt bijdragen door zoveel mogelijk activiteiten bij te wonen. En vergeet u vooral niet om nieuwe operabezoekers en jonge mensen mee te nemen. Het gaat erom woorden en muziek te verspreiden. Wij hopen dat dit jubileumseizoen de grootste fanclub voor opera in het leven zal roepen die de uitvoerende kunsten in dit land ooit hebben gekend! Het feest kan beginnen! Pierre Audi Directeur De Nationale Opera

11

'Gloger deploys his people − particularly the chorus − in an absolutely masterful way; gestures are synchronized and matched to the moment's musical expression, each movement underscoring Gloger's view of the unfolding drama. There is also a spine-chilling intensity to the scenes between Senta and the Dutchman.' (Opera News over Der fliegende Holländer, 2012)

DER ROSENKAVALIER

E IE UW T IE C N DU O PR

De Nationale Opera

RICHARD STRAUSS (1864-1949)

VIRTUOZE DUBBELE BODEMS EN WEENSE ZOETHEID

De Nationale Opera opent het jubileumseizoen 2015-2016 feestelijk met een nieuwe enscenering van Der Rosenkavalier. Deze geliefde opera van Richard Strauss is komisch, maar gaat ook over het verstrijken van de tijd, het ouder worden en de wisselvalligheid van de mens. Melancholie overheerst naast verkleedpartijen en geestige intriges. Wij blikken met deze nieuwe productie door een jong regieteam zowel terug als vooruit. Weemoed en optimisme Zoals elke goede komedie biedt Der Rosenkavalier zowel grappige momenten als stof tot nadenken. Oud en jong staan tegenover elkaar, evenals armoede (verarmde adel) en rijkdom (nieuw geld). Aan de ene kant is er weemoed als de Marschallin beseft dat haar verhouding met de jeugdige Octavian voorbij is; aan de andere kant is er optimisme als het jonge verliefde paar Octavian en Sophie de verantwoordelijkheid voor de toekomst op zich mag nemen. Een nieuw geluid Richard Strauss en zijn librettist Hugo von Hofmannsthal situeerden hun komedie in het Wenen van keizerin Maria Theresia, de stad van de nostalgie en de vergane glorie. Strauss creëerde daarbij nieuwe klanken, die hij subtiel in zijn muziek verwerkte. Het ritme van de Weense wals pulseert door het hele stuk heen. Marc Albrecht Marc Albrecht, chef-dirigent van De Nationale Opera en van het Nederlands Philharmonisch Orkest | Nederlands Kamerorkest, voegt met deze opera een nieuwe schakel toe aan zijn succesvolle Strauss-reeks, na Die Frau ohne Schatten en Arabella. Albrecht: 'Het is voor mij telkens weer een bijzondere belevenis om met het Nederlands Philharmonisch Orkest een nieuwe Strauss-opera te ontdekken. Der Rosenkavalier is met zijn virtuoze dubbele bodems en Weense zoetheid beslist geen stuk dat alleen maar wil behagen.'

Vijftig jaar DNO Der Rosenkavalier van Richard Strauss was vijftig jaar geleden de allereerste productie van De Nederlandse Operastichting, zoals ons gezelschap toen heette.

13

Komödie für Musik in drei Aufzügen, op. 59 Libretto Hugo von Hofmannsthal Wereldpremière 26 januari 1911 Königliches Opernhaus, Dresden Muzikale leiding Marc Albrecht Regie Jan Philipp Gloger Decor Ben Baur Kostuums Karin Jud Licht Bernd Purkrabek Dramaturgie Sophie Becker Klaus Bertisch Die Feldmarschallin Fürstin Werdenberg Camilla Nylund Der Baron Ochs auf Lerchenau Peter Rose Octavian Paula Murrihy Herr von Faninal Martin Gantner

Sophie Hanna-Elisabeth Müller Jungfer Marianne Leitmetzerin Irmgard Vilsmaier Valzacchi Michael Laurenz Annina Kai Rüütel Ein Polizeikommissar Scott Wilde Ein Wirt Robert Wörle Ein Sänger Yosep Kang Nederlands Philharmonisch Orkest Koor van De Nationale Opera Instudering Ching-Lien Wu Kinderkoor De Kickers Muziekschool Waterland Première 5 september 2015 Voorstellingen 9, 13*, 16, 19, 24, 27*, 30 september 2015 18.30/*13.30 uur Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 5 juni 2015

Jan Philipp Gloger De jonge regisseur Jan Philipp Gloger (1981) benadert Der Rosenkavalier op actuele wijze. 'In Der Rosenkavalier draait alles om sterke tegenstellingen − tussen jong en oud, arm en rijk. Wij willen die laten zien in het licht van de tijd waarin wij nu leven.'

PR NI O EU D W UC E TI E

De Nationale Opera

IL TROVATORE GIUSEPPE VERDI (1813-1901)

SPANNING, LIEFDE EN BEDROG

Il trovatore is niet voor niets een van Verdi's populairste opera's: het is een stuk vol spanning, liefde, bedrog en dood. In de handen van het beroemde regiecollectief La Fura dels Baus wordt dit ongetwijfeld een opwindende productie.

Dramma lirico in quattro parti

Nederlands Philharmonisch Orkest

Libretto Salvatore Cammarano

Bloedige wraak Twee mannen strijden om één vrouw (Leonora), met dodelijke afloop, maar eigenlijk is de hoofdpersoon de geheimzinnige zigeunerin Azucena. Zij is uit op bloedige wraak! Beroemd zijn aria's als 'Stride la vampa' (Azucena) en 'Di quella pira' (Manrico), en natuurlijk het Zigeunerkoor-met-de-aambeelden, 'Chi del gitano...'

Wereldpremière 19 januari 1853 Teatro Apollo, Rome

Koor van De Nationale Opera Instudering Ching-Lien Wu

Regieteam Het verhaal is behoorlijk 'heftig' en wreed, en moeilijk scenisch weer te geven door de ingewikkelde plotlijnen. Om dit te realiseren komt het regiecollectief La Fura dels Baus, waarvan Àlex Ollé deel uitmaakt, terug naar Amsterdam. In 2014 regisseerde Ollé bij De Nationale Opera een krachtige, veelgeprezen productie van Faust. Naast het liefdesdrama zal in Il trovatore de politieke achtergrond sterk worden geaccentueerd. Energie en finesses Maurizio Benini leidt voor het eerst een opera bij DNO, aan het hoofd van het Nederlands Philharmonisch Orkest. Het vooraanstaande muziekmagazine Gramophone prees de Italiaanse dirigent om zijn energie en aandacht voor finesses.

Hoofdrollen Onder de vier hoofdrollen zijn twee belangrijke DNOdebuten: Simone Piazzola (Il Conte di Luna) en Francesco Meli, die zijn rol van Manrico eerder met veel succes zong bij de Salzburger Festspiele. Carmen Giannattasio (Leonora) zong hier Madama Cortese Il viaggio a Reims en Ekaterina Gubanova (Azucena) was Eboli (Don Carlo). Deze jonge Russische mezzo vertolkte al rollen als Brangäne Tristan und Isolde en Amneris Aida. Haar artistieke credo: 'Ik doe het op mijn manier, want elk instrument is anders. Ik ga niet proberen te klinken als Olga Borodina, hoe graag ik ook zo'n weelderige klank van zwart fluweel zou willen voortbrengen. Ik heb mijn eigen geluid en ga daar op mijn eigen manier mee om.'

14

Muzikale leiding Maurizio Benini Regie Àlex Ollé (La Fura dels Baus) Decor Alfons Flores Kostuums Lluc Castells Licht Urs Schönebaum Il Conte di Luna Simone Piazzola Leonora Carmen Giannattasio Azucena Ekaterina Gubanova Manrico Francesco Meli Ferrando Roberto Tagliavini Ines Florieke Beelen Ruiz Antonio Lozano Un vecchio zingaro Peter Arink Un messo Richard Prada

Coproductie met Opéra national de Paris

Première 8 oktober 2015 Voorstellingen 11*, 14, 19, 22, 25*, 28 oktober, 1 november 2015 20.00/*13.30 uur Foyeravond 21 september 2015 Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 5 juni 2015

'Een meesterzet om deze opera toe te vertrouwen aan Àlex Ollé.' (de Volkskrant over Faust, 2014) '... lekker dramatisch is de Eboli van Ekaterina Gubanova.' (NRC Handelsblad over Don Carlo, 2012)

50 JAAR VERNIEUWING

Muzikale kwaliteit, wereldpremières, Nederlands repertoire, vernieuwende regies en visuele aantrekkingskracht. Zie hier de vijf kernwaarden van De Nationale Opera. Ze vormen het fundament voor het feestelijke en verrassende Opera Gala.

Muzikale leiding Marc Albrecht

Robert Carsen Visueel wordt het beslist een aantrekkelijke belevenis, want niemand minder dan Robert Carsen is door Pierre Audi uitgenodigd het Opera Gala te regisseren. Hij bereidt een verrassingsprogramma voor waarbij hij kan putten uit de rijke historie van De Nationale Opera. Er wordt teruggekeken en vooruitgeblikt; daarbij worden uiteraard onbekende nieuwe wegen niet gemeden.

Met medewerking van Nationale en internationale topsolisten

Muzikale pijlers Het Nederlands Philharmonisch Orkest, het Nederlands Kamerorkest en het Koor van De Nationale Opera worden tijdens het Gala aangevoerd door chef-dirigent Marc Albrecht. Nederlands repertoire zal niet ontbreken, en ook de faam van DNO op het gebied van wereldpremières zal worden hooggehouden. Eerbetoon Het maken van een opera is een buitengewoon complexe en uitdagende onderneming. Vaak onzichtbaar, maar even onmisbaar als de muzikale pijlers zijn de mensen achter de schermen. Het Gala zal daarom ook een eerbetoon zijn aan onze medewerkers, high professionals op bijzondere vakgebieden.

Jubileumboek In samenwerking met de Universiteit van Amsterdam is een prachtig geïllustreerd Jubileumboek in voorbereiding. Het beschrijft de geschiedenis van De Nationale Opera en de bijzondere manier waarop DNO in de afgelopen 50 jaar het operarepertoire heeft verkend en uitgebreid. Het boek wordt tijdens het Gala gepresenteerd en is na afloop van het programma te koop.

Regie Robert Carsen

Nederlands Philharmonisch Orkest, Nederlands Kamerorkest Koor van De Nationale Opera Instudering Ching-Lien Wu Opera Gala 6 november 2015 20.00 uur Dresscode: Black tie Nationale Opera & Ballet Voor aanvang U bent vanaf 19.00 uur van harte welkom in onze foyer. Foyerfeest Na het programma op de bühne vormt de foyer het toneel voor een bijzondere, feestelijke ontvangst. Geniet van het spectaculaire uitzicht en van muziek en dans! Deze receptie wordt aan alle bezoekers van het Gala aangeboden. Start kaartverkoop 5 juni 2015

17

O

OPERA GALA

AR N JA M D 50 EU L BI

JU

De Nationale Opera

RE

PR

IS

E

De Nationale Opera

DIALOGUES DES CARMÉLITES FRANCIS POULENC (1899-1963)

MEEST SUCCESVOLLE DNO-PRODUCTIE TERUG IN AMSTERDAM

Na ovationeel ontvangen voorstellingen in 1997 en 2002 keert Robert Carsens productie van Dialogues des Carmélites, Francis Poulencs ontroerende opera, terug bij De Nationale Opera. De enscenering is in dertien landen te zien geweest, ook in Milaan, waar de opera zijn wereldpremière beleefde. Dialogues is een van de topproducties van het gezelschap en mag daarom niet ontbreken in dit jubileumseizoen. Angst voor leven en dood Tijdens de woelingen van de Franse Revolutie zoekt Blanche als karmelietes bescherming in het klooster, uit angst voor het harde leven. Het kloosterbestaan blijkt echter geen veiligheid te bieden; daar overheerst juist de angst voor de dood. Blanche vlucht naar haar ouderlijk huis. Als de nonnen naar de guillotine worden gestuurd, voegt ze zich, inmiddels gesterkt door haar geloof, vrijwillig bij hen. Sober en gestileerd Poulenc identificeerde zich sterk met, Blanche. Na tragische gebeurtenissen in zijn eigen leven was religie voor hem heel belangrijk geworden. Met weinig middelen wist hij de kern van de gevoelens te raken. Het orkest is nooit opdringerig, het dient en ondersteunt de dialogen. Schokkend en aangrijpend is het slot, wanneer de nonnen het schavot bestijgen, terwijl ze het Salve Regina zingen. Na elke klap van de guillotine valt er een stem weg. Blanche is de laatste. De sobere, gestileerde weergave maakt Robert Carsens productie heel indringend. Uitvoerenden Stéphane Denève (L'amour des trois oranges) leidt het Residentie Orkest. In de hoofdrol staat de in Amsterdam zeer gewaardeerde Sally Matthews (Così fan tutte, Der Rosenkavalier en Deidamia); Doris Soffel (bewonderd in Die Frau ohne Schatten, Das Rheingold en Die Walküre) is Madame de Croissy, de oude priores. De beroemde sopraan Adrianne Pieczonka debuteert bij DNO als Madame Lidoine.

OPERA UITGELICHT Een introductieavond rondom Dialogues des Carmélites. Voor meer informatie zie pagina 80

18

Opéra en trois actes et douze tableaux Libretto Francis Poulenc Wereldpremière 26 januari 1957 Teatro alla Scala, Milaan Muzikale leiding Stéphane Denève Regie Robert Carsen Decor Michael Levine Kostuums Falk Bauer Licht Jean Kalman Choreografie Philippe Giraudeau Dramaturgie Ian Burton Le Marquis de la Force Jean-François Lapointe Blanche Sally Matthews Le Chevalier Stanislas de Barbeyrac L'Aumônier du Carmel Michael Colvin Geôlier Jean-Luc Ballestra Madame de Croissy Doris Soffel

Madame Lidoine Adrianne Pieczonka Mère Marie Michelle Breedt Soeur Constance de Saint Denis Sabine Devieilhe Mère Jeanne Virpi Räisänen Soeur Mathilde Wilke te Brummelstroete Officier Roger Smeets 1er Commissaire Mark Omvlee 2ième Commissaire Harry Teeuwen Residentie Orkest Koor van De Nationale Opera Instudering Ching-Lien Wu Première 7 november 2015 Voorstellingen 11, 13, 17, 19, 22*, 24, 26, 29* november 2015 19.30/*13.30 uur Foyeravond 26 oktober 2015 Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 5 juni 2015

Robert Carsen Robert Carsen regisseerde hier eerder Fidelio en Carmen. Ook tekent hij voor het Gala ter viering van het 50-jarig jubileum van De Nationale Opera. Carsen: 'Dialogues kun je met geen enkele andere opera vergelijken. De menselijke psyche wordt nergens zo behandeld als in deze opera.'

'Het scherpe contrast tussen het ultrasobere decor, de op de Revolutietijd toegesneden kostumering en de indringende belichting stuwt de uitbeelding van het gegeven verder naar perfectie op.' (Het Financieele Dagblad over Dialogues des Carmélites, 2002)

'Het Nederlands Philharmonisch Orkest is ronduit geweldig [...] en dirigent Marc Albrecht toont zich in zijn element, met alle teugels strak in handen.' (Het Parool over Lohengrin, 2014)

E IE UW T IE C N DU O PR

De Nationale Opera

HÄNSEL UND GRETEL ENGELBERT HUMPERDINCK (1854-1921)

AANGENAAM GRIEZELEN

De Nationale Opera presenteert een nieuwe productie van Engelbert Humperdincks sprookjesopera Hänsel und Gretel. 'Een meesterwerk' noemde Richard Strauss de opera, die qua stijl volmaakt past in de lijn van de opera’s van Wagner en Strauss die hier eerder te zien waren. Chef-dirigent Marc Albrecht is specialist in dat repertoire. Toegankelijk Hänsel und Gretel is aantrekkelijk en toegankelijk. Het werk combineert een grote kleurenrijkdom met volksliedachtige, ongekunstelde melodieën. Van ingewikkelde filosofie of zware dramatiek is geen sprake. De wereld van kinderen, met al hun grillige emoties en stemmingswisselingen, wordt volmaakt getroffen in dit bekende sprookjesverhaal, zonder dat het ooit kinderachtig wordt. Nu eens zijn Hänsel en Gretel uitgelaten, dan weer in zichzelf gekeerd en vroom. Aangenaam griezelen Aangenaam griezelen in de wetenschap dat alles goed afloopt (behalve voor de heks), blijft een bekoring voor jong en oud. Poppen zijn een belangrijk element in de enscenering door de jonge Nederlandse regisseur Lotte de Beer. Zij bekijkt het sprookje met een hedendaagse blik. Bij De Nationale Opera regisseerde zij eerder Waiting for Miss Monroe en de kinderopera Ringetje. Bij die laatste productie liet Lotte de Beer zien dat ze perfect de juiste toon weet te treffen voor een jong publiek. In januari 2015 werd zij genomineerd voor een Opera Award. We mogen ons verheugen op de bijdragen van Thomas Oliemans als vader Peter, Charlotte Margiono als moeder Gertrud, Kate Lindsey als Hänsel (DNO-debuut) en Lenneke Ruiten in haar eerste grote rol bij De Nationale Opera als Gretel.

Ideaal repertoire Chef-dirigent Marc Albrecht: 'Hänsel und Gretel is voor mij een van de allermooiste operacomposities. Op het eerste gezicht is het een stuk voor kinderen, maar het biedt juist aan volwassen luisteraars inzicht in hun eigen dromen, angsten en verlangens.' De opera is ideaal repertoire voor een dirigent die doorkneed is in de werken van Wagner, wiens invloed hier zo belangrijk is.

21

Märchenspiel in drei Bildern Libretto Adelheid Wette Wereldpremière 23 december 1893, Hoftheater, Weimar Muzikale leiding Marc Albrecht Regie Lotte de Beer Decor Michael Levine Kostuums Clement & Sanôu Licht David Finn Video Finn Ross Dramaturgie Peter te Nuyl Klaus Bertisch

Peter Thomas Oliemans Gertrud Charlotte Margiono Hänsel Kate Lindsey Gretel Lenneke Ruiten Die Knusperhexe Peter Hoare Sandmännchen/ Taumännchen Hendrickje van Kerckhove Nederlands Philharmonisch Orkest Kinderkoor De Kickers Muziekschool Waterland Première 3 december 2015 Voorstellingen 6*, 9, 13*, 15, 18, 21, 23, 26*, 29* december 2015 20.00/*13.30 uur Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 3 september 2015

Ook geschikt voor kinderen vanaf 10 jaar. Speciale jeugdprijzen, zie pagina 91

P NI VO RO EU O DU WE R CT D IE N O

De Nationale Opera

ARIODANTE GEORG FRIEDRICH HÄNDEL (1685-1759)

LIEFDE EN INTRIGES

Met Ariodante voegt De Nationale Opera een nieuwe titel toe aan haar fraaie reeks Händel-opera's. De productie wordt uitgebracht als coproductie met Festival d'Aix-en-Provence, Canadian Opera Company Toronto en Lyric Opera of Chicago, en was in de zomer van 2014 te zien op het Festival d 'Aix-en-Provence. Intiem en menselijk Wat betreft het spannende verhaal en het overtuigend neerzetten van de personages behoort Ariodante tot het beste wat het genre opera seria te bieden heeft. Het intieme stuk is vol warme menselijkheid. De muziek is expressief en gevarieerd, met een glansrol voor de mezzosopraan als de (mannelijke) titelheld. Het zoeken naar de ware liefde wordt via uiteenlopende intriges gedwarsboomd. Religieuze en politieke belangen botsen op elkaar. Andrea Marcon en Richard Jones De gerenommeerde barokspecialist Andrea Marcon leidde deze productie ook tijdens het Festival d'Aix-en-Provence. Hij debuteert bij DNO aan het hoofd van Concerto Köln en werkt samen met regisseur Richard Jones (Mazeppa, Der fliegende Holländer, Jenůfa). Jones legt de nadruk op de manier hoe men aan het hof van de Schotse koning omgaat met vrouwen, in dit geval Ginevra. Zij wordt onderdrukt door haar omgeving en komt zelfs in levensgevaar als ze vals wordt beschuldigd van ontrouw. ‘Jones gets to the heart of this opera’s distinctive melancholia’ (The Telegraph over Ariodante op Festival d'Aix-en-Provence, 2014) Poppenspel Eind goed al goed? Ginevra zorgt voor haar eigen bevrijding... Een poppenspel aan het eind van elke akte blikt vooruit op de volgende akte en laat zien hoe de handeling verder gaat of verder zou kunnen gaan. In de rol van Ariodante is de beroemde Engelse mezzosopraan Sarah Connolly te zien.

Opera in tre atti, HWV 33

Concerto Köln

Libretto Anoniem

Koor van De Nationale Opera i.s.m. Dutch National Opera Academy in het kader van talentontwikkeling Instudering Ching-Lien Wu

Wereldpremière 8 januari 1735 Covent Garden Theatre, Londen Muzikale leiding Andrea Marcon Regie Richard Jones Decor en kostuums Ultz Licht Mimi Jordan Sherin Choreografie Lucy Burge Poppenspel Finn Caldwell Re di Scozia Luca Tittoto Ariodante Sarah Connolly Ginevra Anett Fritsch Lurcanio Andrew Tortise Polinesso Sonia Prina Dalinda Sandrine Piau Odoardo Christopher Diffey

Coproductie met Festival d'Aix-en-Provence, Canadian Opera Company Toronto, Lyric Opera of Chicago

Première 17* januari 2016 13.30 uur Voorstellingen 20, 23, 25, 28, 31* januari 2016 3 februari 2016 18.30/ *13.30 uur Foyeravond 18 januari 2016 Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 3 september 2015

Sarah Connolly Nadat Sarah Connolly in 2008 De Nationale Opera uit de nood hielp door de titelpartij van Händels Giulio Cesare vanuit de orkestbak te zingen, komt zij hier eindelijk terug, nu als de ridder Ariodante.

22

'Sarah Connolly has an intelligence to her phrasing that gives her inter­pretation depth, substance, undivided focus and belief.' (Opera Britannia over Ariadne auf Naxos, 2010)

‘Regisseur Christof Loy heeft er alles aan gedaan om van Arabella, een aantrekkelijke voorstelling te maken. Hij is daarin met glans geslaagd.' (NRC Handelsblad, 2014)

CHOVANSJTSJINA

E IE UW T IE C N DU O PR

De Nationale Opera

MODEST MOESORGSKI (1839-1881)

OPKOMST EN ONDERGANG VAN EEN RUSSISCHE ADELLIJKE FAMILIE

Net als in Boris Godoenov zijn ook in deze op de Russische geschiedenis gebaseerde opera de dood, verbanning, waanzin en politiek de inspiratiebronnen voor Moesorgski. Hij laat zien hoe persoonlijke en politieke ambities in elkaar overlopen en hoe het gewone volk lijdt onder de machtsspelletjes van hun heersers. De affaire Chovanski De titel Chovansjtsjina betekent vrij vertaald 'de affaire Chovanski': de door vorst Chovanski geleide opstand door de strelitsi (musketiers) tegen Peter de Grote. Hoewel de componist er de laatste negen jaren van zijn leven aan wijdde, kwam hij niet tot een definitieve versie. Verschillende componisten hebben zich er na Moesorgski's dood over ontfermd. De Nationale Opera koos voor de versie van Sjostakovitsj. Met deze nieuwe productie gaat DNO door met het verkennen van het Russische repertoire. Basrol De partij van Chovanski is een schoolvoorbeeld van een grote Russische basrol, te vertolken door Dmitry Ivaschenko (DNO-debuut). Zijn tegenstander Dosifej, eveneens een bas, wordt gezongen door Orlin Anastassov (ook een DNOdebuut). Het personage Marfa is niet historisch, maar speelt een centrale rol in de intriges; hiermee debuteert Anita Rachvelishvili bij DNO. Dirigent Ingo Metzmacher keert terug en leidt het Nederlands Philharmonisch Orkest. Het Koor van DNO levert een belangrijke bijdrage. Tableau vivant Bij regisseur Christof Loy ontvouwt het verhaal van de opkomst en ondergang van een Russische adellijke familie zich op het toneel als een caleidoscoop. Hij ziet in de politieke en religieuze conflicten een link met de Russische politieke situatie van vandaag. Aan typeringen als conservatief of progressief verbindt hij echter geen waardeoordeel. Loy werd geïnspireerd door Vasili Soerikovs bekende schilderij van de executie van de strelitsi op het Rode Plein. De personages maken zich daaruit los, als een tableau vivant.

OPERA UITGELICHT Een introductieavond rondom Chovansjtsjina. Voor meer informatie zie pagina 80

25

Nationaal muziekdrama in vijf akten Libretto Modest Moesorgski Versie Dimitri Sjostakovitsj 25 november 1960 Wereldpremière Kirov Theater, Leningrad Muzikale leiding Ingo Metzmacher Regie Christof Loy Decor Johannes Leiacker Kostuums Ursula Renzenbrink Licht Reinhard Traub Choreografie Thomas Wilhelm Dramaturgie Katja Hagedorn Vorst Ivan Chovanski Dmitry Ivaschenko Vorst Andrej Chovanski Maxim Aksenov Vorst Vasili Golitsin Kurt Streit Sjakloviti Johannes Martin Kränzle

Dosifej Orlin Anastassov Marfa Anita Rachvelishvili Susanna Olga Savova Schrijver Andrei Popov Emma Svetlana Ignatovitch Varsonafiev Roger Smeets Kuzka Vasily Efimov Nederlands Philharmonisch Orkest Koor van De Nationale Opera Instudering Ching-Lien Wu Première 27 februari 2016 Voorstellingen 1, 4, 10, 13*, 16, 20* maart 2016 18.30/*13.30 uur Foyeravond 15 februari 2016 Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 3 september 2015

Christof Loy Christof Loy (Les vêpres siciliennes en Arabella) won de Musikpreis der Stadt Düsseldorf, driemaal riep het tijdschrift Opernwelt hem uit tot regisseur van het jaar, hij kreeg een Laurence Olivier Award en een Opera Award. Loy: 'Het boeit mij waar wij vandaan komen en waar we naartoe gaan.'

RE IÈ ER

EL

D

PR

EM

De Nationale Opera in het kader van Opera Forward

W

ONLY THE SOUND REMAINS KAIJA SAARIAHO (1952)

HEMELSE OPERA

Het Japanse Nôh-theater werd geboren uit het boeddhistische idee van het licht dat grotendeels schuilgaat in de duisternis, om de gewone stervelingen niet te verblinden. De beroemde regisseur Peter Sellars combineert twee korte, op Nôh-drama's geïnspireerde opera's tot een hemelse, avondvullende voorstelling. In een productie als Bijbelse stukken (1999) gaf Sellars al blijk van zijn grote gevoel voor spiritualiteit. Spanning De componiste Kaija Saariaho laat verborgen licht naar buiten treden. Licht verenigt tegengestelde emoties en maakt onvermoede harmonieën in complexe menselijke levens zichtbaar. De handeling is summier, des te intenser zijn de spanning, de concentratie en de symboliek. Erotisch en hemels In het eerste stuk (Always Strong) speelt een concreet muziekinstrument een belangrijke rol. Na zijn dood onder gewelddadige omstandigheden komt een jonge luitspeler terug naar het hof. Zijn spel was bij leven erotisch en hemels. Hij kan het vroegere geluk niet meer vinden, zijn geest beroert de luit en verdwijnt dan langzaam. 'Only the sound remains...' In de hemel bestaat geen bedrog In het tweede stuk (Feather Mantle) komt de klank niet van deze aarde. Een visser vindt een verenmantel die aan vrouwelijke engel toebehoort. Hij wil het kledingstuk pas teruggeven als de engel voor hem danst, maar daarbij heeft zij de mantel nodig. Als de visser haar niet vertrouwt en zegt dat ze eerst moet dansen, antwoordt zij dat er in de hemel geen bedrog bestaat. Beschaamd geeft de visser de mantel terug en de engel voert heilige dansen uit, begeleid door hemelse muziek. Stralend stijgt ze steeds hoger op en verdwijnt. 'Only the sound remains...'

Festival Met de voorstelling op 15 maart 2016 start De Nationale Opera een nieuw concept: een festival binnen de seizoensprogrammering. Zie pagina 34

26

Two Nôh plays Libretto Gebaseerd op de vertaling van Ezra Pound en Ernest Fenellosa Muzikale leiding André de Ridder Regie Peter Sellars Decor Julie Mehretu Kostuums Robby Duiveman Licht James F. Ingalls I ALWAYS STRONG Geest van de jongeman Philippe Jaroussky Monnik Davone Tines II FEATHER MANTLE Visser Philippe Jaroussky Engel Davone Tines

Dudok Kwartet en Elja Kankaanrata (kantele) Camilla Hoitenga (fluit) Niek KleinJan (slagwerk)

Opdracht van De Nationale Opera, Opéra national de Paris en Canadian Opera Company Coproductie met Opéra national de Paris Lincoln Center New York Canadian Opera Company Toronto

Première 15 maart 2016 Voorstellingen 19, 22, 24, 27*, 29 maart 2016 20.00/*13.30 uur Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 15 december 2015

Philippe Jaroussky In beide stukken zingt Philippe Jaroussky de hoofdrol in zijn debuut bij De Nationale Opera. Hij is een van de belangrijkste countertenoren van zijn generatie. Behalve barokmuziek zingt hij ook Franse chansons. Veelgeprezen worden zijn timbre en techniek.

'Jaroussky's rapid passagework in quick heroic arias is precise... but the outstanding moments are slow arias that could have been tailor-made for Jaroussky's sweetly graceful melodic singing.' (Gramophone over de cd Farinelli: Porpora Arias, 2013)

'Sasha Waltz probeert in haar enscenering [...] de grenzen tussen opera, ballet en concertzaal niet te overschrijden − ze wil ze juist laten vervagen. Dat levert veel moois op.' (Het Parool over Orfeo, 2014)

ROMÉO & JULIETTE

E IE UW T IE C O N DU DN O R PR O O V

De Nationale Opera presenteert in samenwerking met Het Nationale Ballet

HECTOR BERLIOZ (1803-1869)

EIGENZINNIGE INTERPRETATIE VAN BEROEMD LIEFDESDRAMA

Sasha Waltz maakt van haar Roméo & Juliette een tijdloos en universeel liefdesverhaal. Met de Nederlandse première van haar productie van Hector Berlioz' Roméo & Juliette delen De Nationale Opera en Het Nationale Ballet voor het eerst het toneel in een productie waarin opera en dans een even belangrijke rol innemen. Geen rolnamen Berlioz koos voor scènes uit Shakespeares Romeo and Juliet die sfeerbepalend zijn en grote dramatische zeggingskracht hebben. In zijn 'symphonie dramatique' worden de zangpartijen aangeduid met stemtypen: alt, tenor, bas. Zij fungeren voornamelijk als vertellers. Alleen de bas neemt als Le père Laurence een 'echte' rol op zich. Het koor is prominent aanwezig, nu eens als commentator, dan weer als de twee vijandelijke families Montagu en Capulet. Choreografisch muziektheater De Duitse Sasha Waltz neemt in de wereld van opera en dans een unieke plaats in. In haar eigentijdse ‘choreografische muziektheater’ combineert ze beide op volstrekt gelijkwaardige wijze. Bij De Nationale Opera was Sasha Waltz in 2014 te gast voor Orfeo. Roméo & Juliette is een van de hoogtepunten uit haar oeuvre. In deze productie laat Waltz Shakespeares beroemde liefdesdrama vertolken door balletsolisten, zangsolisten, een corps de ballet en het koor, allen in een sterk fysieke en expressieve rol. Affiniteit met theater Na Kaija Saariaho's Émilie (2010) keert de vooraanstaande Japanse dirigent Kazushi Ono terug naar Nationale Opera & Ballet voor Roméo & Juliette. Hij heeft grote affiniteit met het theater en werkt niet alleen graag met gevestigde operaregisseurs als Peter Stein en Laurent Pelly, maar ook met kunstenaars buiten het traditionele operacircuit, zoals filmregisseur François Girard. Le Figaro over Ono: '... een van de meest fascinerende muzikale geesten uit onze tijd...'

29

Symphonie dramatique

Het Nationale Ballet

Libretto Émile Deschamps

Nederlands Philharmonisch Orkest

Wereldpremière 24 november 1839 Conservatoire de Paris

Koor van De Nationale Opera Instudering Ching-Lien Wu

Muzikale leiding Kazushi Ono Regie en choreografie Sasha Waltz Decor Pia Maier Schriever Thomas Schenk Sasha Waltz Kostuums Bernd Skodzig Licht David Finn Alt Alisa Kolosova Tenor Benjamin Berheim Bas Paul Gay

Coproductie van Teatro alla Scala, Milaan Deutsche Oper Berlin in samenwerking met Opéra national de Paris

Première 15 april 2016 Voorstellingen 16, 20, 21, 24*, 25, 28 april, 1* mei 2016 20.00/*14.00 uur Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 15 december 2015 Zie ook pagina 61 voor meer informatie.

Kazushi Ono Kazushi Ono is sinds 2008 onder meer chef-dirigent van de Opéra National de Lyon, na vanaf 2002 als muzikaal directeur verbonden te zijn geweest aan de Brusselse Munt. Hij dirigeerde zeer vele opera's, waaronder Elektra, Lulu, Parsifal, Macbeth, Les contes d'Hoffmann, Der fliegende Holländer en Pelléas et Mélisande.

P NI VO RO EU O DU WE R CT D IE N O

De Nationale Opera

DON GIOVANNI WOLFGANG AMADEUS MOZART (1756-1791)

DE OPERA DER OPERA'S

Mozarts Don Giovanni is voor velen dé favoriete opera. Niet alleen vanwege de onaards mooie muziek, maar ook om smakelijke ingrediënten als seks, geweld, humor en spanning. Overweldigend succes De losbandige hoofdpersoon is een slechterik die toch ook bewondering oproept. Don Giovanni misdraagt zich voortdurend, en ziet vrouwen als speelgoed. Laf is hij echter niet: hij toont geen berouw, ook al kost hem dat het leven. In Mozarts 'dramma giocoso' zitten vermakelijke verkleedpartijen, maar er zijn ook momenten van ontroering en huivering. De psychologische kanten zijn met veel gevoel uitgewerkt. Bij de wereldpremière was Don Giovanni al een overweldigend succes; sindsdien is deze opera niet meer weg te denken uit het repertoire. Hallucinaties? Claus Guth voert de regie. Hij was eerder bij De Nationale Opera te gast voor Un ballo in maschera. Zijn fascinerende productie van Don Giovanni is gemaakt voor de Salzburger Festspiele (2008) en was ook bij de Berliner Staatsoper te zien. In Guths zeer oorspronkelijke interpretatie speelt het hele verhaal zich af in een draaiend, nachtelijk bos. De Don is dodelijk gewond geraakt tijdens het gevecht met de Commendatore en beleeft het hele drama terwijl hij langzaam stervende is. Of zijn het hallucinaties? En zijn het niet eerder de drie vrouwen die hém als lustobject zien dan andersom? Hartslag Chef-dirigent Marc Albrecht heeft de muzikale leiding in zijn derde productie van het seizoen. Albrecht: 'Mozarts muziek wordt hier geleid door de hartslag van de personages. Uiterst fijnzinnige psychogrammen van eenzame zielen, die ons nu nog net zo raken als de mensen uit de tijd van ontstaan.'

OPERA UITGELICHT Een introductieavond rondom Don Giovanni. Voor meer informatie zie pagina 80

30

Dramma giocoso in due atti, KV 527 Libretto Lorenzo da Ponte Wereldpremière 29 oktober 1787 Gräflich Nostitzsches Theater, Praag Muzikale leiding Marc Albrecht Regie Claus Guth Decor en kostuums Christian Schmidt Licht Olaf Winter Choreografie Ramses Sigl Don Giovanni Christopher Maltman Il Commendatore Mika Kares Donna Anna Sally Matthews Don Ottavio Juan Francisco Gatell Donna Elvira Ana María Martínez

Leporello Adrian Sampetrean Masetto Fernando Radó Zerlina Sabina Puértolas Nederlands Kamerorkest Koor van De Nationale Opera Instudering Ching-Lien Wu Originele productie Staatsoper unter den Linden Berlin i.s.m. Salzburger Festspiele Première 7 mei 2016 Voorstellingen 10, 15*, 18, 21, 24, 26, 29* mei 2016 19.30/*13.30 uur Foyeravond 18 april 2016 Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 15 december 2015

Christopher Maltman In de titelrol staat − evenals bij de eerste voorstellingen in Salzburg − de Britse bariton Christopher Maltman. Hij maakte bij DNO grote indruk als Rodrigo in Verdi's Don Carlo (2012). Belangrijke rollen waren Papageno in Die Zauberflöte, Aeneas in Dido and Aeneas, de titelrol in Billy Budd, Harlekin in Ariadne auf Naxos en Figaro in Il barbiere di Siviglia. Naast zijn operawerkzaamheden is Maltman zeer actief in recitals en concerten.

'Claus Guth has indeed created a masterpiece. Without doubt the best staging of Don Giovanni I have yet seen.' (Mostly Opera, 2008)

'De applausstorm bereikte orkaankracht toen dirigent Mariss Jansons het Koninklijk Concertgebouworkest in de bak liet opstaan. Wat een weelde en een weldaad om Tsjaikovski's partituur op dit ongehoorde niveau te horen.' (Trouw over Jevgeni Onjegin, 2011)

PIQUE DAME

E IE UW T IE C N DU O PR

De Nationale Opera in het kader van het Holland Festival

PJOTR ILJITSJ TSJAIKOVSKI (1840-1893)

WAT IS ONS LEVEN? EEN SPEL!

De tweede Russische opera in het jubileumseizoen is Tsjaikovski's Pique dame (Schoppenvrouw), in een nieuwe productie. Centraal staat het obsessieve verlangen om rijkdom te vergaren door middel van gokken. Behalve in Pique dame is dit thema bij veel Russische componisten zoals Rimski-Korsakov, Stravinsky en Sjostakovitsj, terug te vinden. Groot publiekssucces Hoofdpersoon Herman zet onder het motto 'Wat is ons leven? Een spel!' alles in, denkend dat hij een geheime formule kent waarmee hij niet kan verliezen bij het kaarten. Het tegendeel blijkt waar en Herman pleegt zelfmoord. Zo wordt hij het derde slachtoffer van zijn eigen goklust − na de oude Gravin, die het geheim zou kennen en Lisa, die verliefd op hem was. Pique dame was bij de wereldpremière een groot publiekssucces. Maximale relevantie Regisseur Stefan Herheim was eerder bij DNO te gast voor Jevgeni Onjegin. Zoals altijd in zijn producties wil hij de setting van de opera dichter naar ons toe halen, de geschiedenis met het heden verbinden. Daardoor krijgt zijn werk een maximale relevantie voor ons, mensen van vandaag. Koninklijk Concertgebouworkest Het Koninklijk Concertgebouworkest wordt geleid door zijn voormalige chef-dirigent, Mariss Jansons. Deze combinatie maakte eerder grote indruk met Lady Macbeth van Mtsensk en Jevgeni Onjegin, om nu met Pique dame de reeks van drie grote Russische meesterwerken af te sluiten. Misha Didyk debuteert bij De Nationale Opera als Herman. Als Lisa keert Svetlana Ignatovich terug, na haar grote succes als Fevronja in De legende van de onzichtbare stad Kitesj.

Mariss Jansons Mariss Jansons dirigeerde al vanaf 1988 vrijwel jaarlijks het Koninklijk Concertgebouworkest, waar hij van seizoen 2003-2004 tot en met seizoen 2014-2015 chef-dirigent was. Andere orkesten die hij leidde, zijn de Berliner en Wiener Philharmoniker, het London Philharmonic en de grote orkesten in de VS. Als music director, respectievelijk chef-dirigent was Mariss Jansons verbonden aan het Pittsburgh Symphony Orchestra en het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks.

33

Opera in drie akten en zeven scènes Libretto Modest Tsjaikovski Wereldpremière 19 december 1890 Marijinski Theater, Sint-Petersburg Muzikale leiding Mariss Jansons Regie Stefan Herheim Decor en kostuums Philipp Fürhofer Dramaturgie Alexander MeierDörzenbach Herman Misha Didyk Graaf Tomski/Plutus Alexey Markov Vorst Jeletski Vladimir Stoyanov Tsjekalinski Andrei Popov Soerin Andrei Goniukov Tsjaplinski Mikhail Makarov Naroemov Anatoly Sivko Ceremoniemeester Morschi Franz Gravin Larissa Diadkova Lisa Svetlana Ignatovich Polina/Dachnis Anna Goryachova

Masja Maria Fiselier Chloë Pelageya Kurennaya Gouvernante Olga Savova Koninklijk Concertgebouworkest Koor van De Nationale Opera Instudering Ching-Lien Wu Kinderkoor De Kickers Muziekschool Waterland

Coproductie met Royal Opera House Covent Garden, Londen

Première 9 juni 2016 Voorstellingen 12*, 15, 18, 21, 24, 27, 30 juni 2016 3* juli 2016 19.30/*13.30 uur Foyeravond 30 mei 2016 Nationale Opera & Ballet Start kaartverkoop 9 maart 2016

ER SC EL EN D ISC PR H EM E IÈ RE

De Nationale Opera in het kader van het Holland Festival

W

THEATRE OF THE WORLD LOUIS ANDRIESSEN (1939)

DE LAATSTE MAN DIE ALLES WIST

Louis Andriessen schetst het verhaal van een kleurrijk personage in zijn nieuwe opera Theatre of the World, waarin ook Reinbert de Leeuw met zijn ensemble Asko|Schönberg terugkeert bij De Nationale Opera. De vormgeving is in handen van de Amerikaanse gebroeders Quay en Pierre Audi doet de regie. Alle ingrediënten voor een bijzondere opera. Reis door tijd en ruimte De opera is geïnspireerd door de jezuïet Athanasius Kircher (1601-1680). Hij wordt gezien als de laatste Renaissanceman, een geleerde die op alle gebieden thuis is. Kircher was onder meer egyptoloog, sinoloog, wis- en natuurkundige, vulkanoloog, muziektheoreticus en componist. Veel jezuïeten waren actief in het wetenschappelijk onderwijs. Een van hun taken was het zoeken van Gods aanwezigheid in alles. Vervolgens werd het resultaat als een 'theater van de wereld' op beeldende wijze duidelijk gemaakt. In de opera maakt Kircher een reis door tijd en ruimte, vergezeld door een twaalfjarige knaap. Is dat zijn leerling, hijzelf op jonge leeftijd, of de duivel? Hemel of hel? Kircher steekt de doodsrivier over, ziet de toren van Babel en komt aan in China. Het eigenlijke doel van de reis is dat hij zich alles kan herinneren wat hij heeft beleefd. Als Kircher uiteindelijk dezelfde kan blijven die hij is, zal hij dat dan in de hemel of in de hel zijn? De oude en zwakke man wil vrede sluiten met God. Aan zijn graf prijst zijn geliefde Juana de glans van de wereld. Louis Andriessen, Reinbert de Leeuw en Cristina Zavalloni De componist Louis Andriessen heeft zowel nationaal als internationaal een zeer indrukwekkende carrière opgebouwd, ook als docent. Bij De Nationale Opera waren van hem te bewonderen: Reconstructie (1969), De Materie (1989), ROSA, a Horse Drama (1994), Writing to Vermeer (1999) en als laatste La Commedia (2008). Dirigent Reinbert de Leeuw keert, met het in hedendaagse muziek gespecialiseerde Asko|Schönberg terug bij De Nationale Opera, waar hij onder meer diverse opera's van Andriessen leidde. Pierre Audi voert de regie. De vrouwelijke hoofdrol, Sor Juana Inés de la Cruz, wordt gezongen door de muze van Louis Andriessen, Cristina Zavalloni. Andriessen: 'Ik hoorde haar voor het eerst in Den Haag [...] en viel van mijn stoel.'

34

Grotesque in 7 scenes Libretto Helmut Krausser Muzikale leiding Reinbert de Leeuw Regie Pierre Audi Decor en video Quay Brothers Kostuums Florence von Gerkan Licht Jean Kalman Dramaturgie Klaus Bertisch Athanasius Kircher Leigh Melrose Pope Innozenzo XI Marcel Beekman Sor Juana Inés de la Cruz Cristina Zavalloni The cornifex Mattijs van de Woerd

A couple of secret lovers (He and She) Nora Fischer Martijn Cornet Asko|Schönberg

Opdracht van De Nationale Opera en Los Angeles Philharmonic Coproductie met Los Angeles Philharmonic Holland Festival 2016

Première 11 juni 2016 Voorstellingen 13, 14, 16, 17, 19* juni 2016 20.00/*13.30 uur Koninklijk Theater Carré Start kaartverkoop 9 maart 2016

Quay Brothers In 2014 was in EYE een grote tentoonstelling over het bijzondere werk van de Amerikaanse gebroeders Quay te zien. De eeneiige tweeling bouwt aan een raadselachtig en duister oeuvre: eigenzinnige animatiefilms, waarvoor zij de decors maken, de personages verzinnen, de figuren maken, de semimechanische bewegingen ontwikkelen, het licht en het camerawerk doen en de montage.

OPERA UITGELICHT Een introductieavond rondom Theatre of the World. Voor meer informatie zie pagina 80

'Andriessen's score is a holiday of inventiveness and the distillation of a lifetime's creativity.' (The Sunday Times over La Commedia, 2008)

PE N R A IEU FE W ST IV AL O

De Nationale Opera

OPERA FORWARD — PARADE VAN DE ZIEL

Tussen 15 en 25 maart 2016 viert De Nationale Opera haar vijftigjarig jubileum met een festival: Opera Forward. Met vier verschillende voorstellingen verdeeld over drie locaties in de stad en tal van kleinschalige uitvoeringen, lezingen en debatten in Nationale Opera & Ballet. Een festival met de nodige primeurs: nieuwe werken, nieuwe initiatieven en nieuwe talenten.

VOORSTELLINGEN OPERA FORWARD Only the Sound Remains in Nationale Opera & Ballet 15, 19, 22 en 24 maart 2016 Chovansjtsjina in Nationale Opera & Ballet 16* en 20** maart 2016 Il matrimonio segreto in Stadsschouwburg Amsterdam 18*** en 23*** maart 2016 Blank Out in Muziekgebouw aan 't IJ 20, 21 en 25 maart 2016 Aanvangstijden 20.00/*18.30/**13.30/***19.30 uur

36

De Nationale Opera

Twee wereldpremières De Nationale Opera heeft een naam hoog te houden als het om wereldpremières gaat, maar twee in één week, dat is in de rijke geschiedenis nog niet eerder voorgekomen. Only the Sound Remains van de Finse componiste Kaija Saariaho, in regie van Peter Sellars, gaat op 15 maart in première (zie pagina 24). Op 20 maart gaat Blank Out in première, gecomponeerd, vormgegeven en geregisseerd door alleskunner Michel van der Aa. Met deze kameropera met 3D-film sluit hij aan bij zijn eerdere successen After Life en Sunken Garden. Tijdens het festival kunt u bovendien genieten van twee voorstellingen van Chovansjtsjina (zie p. 23), de historisch-politiek geïnspireerde opera van Moesorgski, met een sleutelrol voor het Nederlands Philharmonisch Orkest en het Koor van De Nationale Opera. Voor het eerst bundelen De Nationale Opera, de Nederlandse Reisopera en Opera Zuid hun krachten in een bijzonder talentontwikkelingsproject. Zij bieden sterren van de toekomst de kans om te schitteren in een uitvoering van Il matrimonio segreto. Speciaal onderdeel is een wedstrijd voor jonge decorontwerpers. Bezieling Opera Forward vormt tevens het eindpunt van een langlopend participatieproject, geïnspireerd door Only The Sound Remains. Deze opera is gebaseerd op twee stukken uit het Japanse Nôh-theater, dat op zijn beurt is voortgekomen uit het boeddhisme. Deze thematiek inspireerde ons om het project vorm te geven rondom het thema ‘bezieling’. De bezieling die wordt ervaren door alle betrokkenen bij een opera – van medewerkers tot publiek – is cruciaal voor de kunstvorm. Hoe raakt muziek ons in onze ziel? Wat betekent bezieling voor ons? Met deze vragen staan we stil bij de beleving van de kunstvorm en reflecteren we op de rol die opera in de toekomst kan spelen. Voor dit project werken we samen met het Conservatorium van Amsterdam, de Amsterdamse Theaterschool, de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. In interdisciplinaire teams zullen studenten met elkaar in discussie gaan en werken aan eigen voorstellingen, die tijdens Opera Forward op onverwachte locaties in het theater te zien zullen zijn. Ontmoetingsplek Nationale Opera & Ballet is dé ontmoetingsplek voor operaliefhebbers. Tijdens Opera Forward bruist het theater ook overdag: als debatruimte met vooraanstaande sprekers en succesvolle makers over de waarde van kunst en de toekomst van opera; als expositieruimte, waar het verhaal wordt verteld over de persoonlijkheden die De Nationale Opera hebben gemaakt tot het instituut dat het nu is; als ontmoetingsruimte met 'concertante colleges', lezingen omlijst door live muziek. Kortom, een trefpunt voor iedereen die van opera houdt, of deze kunstvorm wil ontdekken.

37

IL MATRIMONIO SEGRETO Domenico Cimarosa (1749 – 1801) Melodramma giocoso in due atti Libretto Giovanni Bertati Regie Monique Wagemakers Coproductie met de Nederlandse Reisopera en Opera Zuid Een vanwege standsverschillen geheim gehouden huwelijk komt onder druk te staan, totdat duidelijk wordt dat een harmonieuze relatie alleen tot stand kan komen wanneer men zijn hart laat spreken. Il matrimonio segreto werd in 1976 voor het laatst bij DNO gespeeld en ook toen werkten jonge talenten mee. Zo was Monique Wagemakers destijds regieassistent; inmiddels is zij een veelgevraagde, (inter)nationaal werkende operaregisseur en pedagoog en tekent zij voor de regie van deze voorstelling. —

BLANK OUT Michel van der Aa (1970) Kameropera voor sopraan en 3D film Regie en libretto Michel van der Aa Een vrouw probeert na traumatische belevenissen haar versplinterde herinneringen weer samen te rapen. Er moet iets zijn voorgevallen dat haar in deze toestand heeft gebracht. Zij herinnert zich een man. Blijkbaar hebben zij hetzelfde beleefd. Beiden kijken naar hun leven vanuit verschillende posities. Maar wie kijkt nu naar wie? Blank Out is het zesde werk voor muziektheater van Michel van der Aa. Dit nieuwe werk onderzoekt de menselijke conditie in een grensverleggende combinatie van liveactie, videobeelden en inventieve muziek. — Meer informatie Begin september verschijnt een extra publicatie met uitvoerige informatie over het festivalprogramma. In de tussentijd kunt u kijken op operaballet.nl/operaforward.

De Nationale Opera

JUBILEUMCONCERT — MET EVA-MARIA WESTBROEK

De Nationale Opera sluit haar jubileumseizoen af met twee concerten van de Nederlandse sopraan Eva-Maria Westbroek. Zij is een van de meest succesvolle operazangers van het moment, te gast in alle belangrijke operahuizen ter wereld. In Amsterdam vertolkte zij Katerina Izmailova in Lady Macbeth van Mtsensk (ook verschenen op dvd), Cassandre in Les Troyens en Minnie in La fanciulla del West, de lievelingsrol van Eva-Maria Westbroek. In het concert kruipt zij eerst in de rol van de Egyptische koningin Cleopatra, die in een monoloog van Hector Berlioz terugdenkt aan haar echtgenoten Julius Caesar en Marcus Antonius, voordat zij zelfmoord pleegt. In de slotzang uit de opera Salome van Richard Strauss weet de stiefdochter van Koning Herodes triomfantelijk te vertellen dat zij eindelijk de mond van Johannes de Doper heeft gekust nadat zij zijn hoofd als beloning voor haar dans van de zeven sluiers had geëist. Haar leven is met deze kus volbracht. Hoe deze twee heldinnen zonder vrees hun lot voltooien zal Pierre Audi in een mise-en-espace laten zien. De Nationale Opera is trots en blij dat de veelgevraagde zangeres weer terug is in Amsterdam om dit belangrijke seizoen van DNO af te sluiten. Eva-Maria Westbroek wordt begeleid door het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Voorstellingen 29 juni en 1 juli 2016 20.00 uur Sopraan Eva Maria Westbroek Dirigent Jaap van Zweden Mise-en-espace Pierre Audi Decor Christof Hetzer Rotterdams Philharmonisch Orkest Programma o.a. Hector Berlioz (1803-1869) La mort de Cléopâtre Richard Strauss (1864-1949) uit Salome: – Tanz der sieben Schleier – Salomes Schlussgesang Start kaartverkoop 9 maart 2016

38

De Nationale Opera

TALENT

De Nationale Opera heeft een uitgebreid programma voor talentontwikkeling dat voor jong toptalent fungeert als een brug tussen de kunstvakopleidingen en de wereldtop. In Nederland vervullen we een leidende en coördinerende rol in het ontwikkelen van jonge talenten, in alle disciplines die opera rijk is. Daarbij wordt samengewerkt met de conservatoria, Dutch National Opera Academy, de Nederlandse Reisopera, Opera Zuid, Silbersee, het Internationaal Vocalisten Concours, de Nederlandse Orkest en Ensemble-Academie (NJO), de Meesteropleiding Coupeur en andere instellingen. De Nationale Opera opent deuren naar een breed internationaal netwerk van opera-academies, operagezelschappen en operafestivals. Het gezelschap is lid van het European Network of Opera Academies (ENOA), een samenwerkingsverband van opleidingsinstituten, festivals en operagezelschappen uit diverse Europese landen, ondersteund door het cultuurprogramma van de Europese Commissie. De activiteiten van ENOA omvatten workshops, internationale uitwisseling van toptalent en internationale coproducties.

Meer informatie: operaballet.nl/talentontwikkeling

Talentontwikkeling bij De Nationale Opera wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Ammodo

39

ACTIVITEITEN 2015-2016 Be with me now ENOA-coproductie i.s.m. het Grachtenfestival Muzikale leiding: MaNOj Kamps Regie: Julien Fišera Zang: Maartje Rammeloo en anderen Nederlandse première: 16 augustus 2015, bioscoop Pathé Tuschinski Verdere voorstellingen: 18 en 19 augustus, 20.00 uur Les mamelles de Tirésias Francis Poulenc/Benjamin Britten ENOA-productie met jonge zangers Muzikale leiding: Roger Vignoles Regie: Ted Huffman 25, 27, 28, 29, november 2015, 20.00 uur Nationale Opera & Ballet, Grote Studio Toegangsprijs: €20 Il matrimonio segreto Domenico Cimarosa Coproductie met De Nederlandse Reisopera & Opera Zuid Regie: Monique Wagemakers Tournee: voorjaar 2016, Stadsschouwburg Amsterdam, 18 en 23 maart 2016, 19.30 uur. In het kader van Opera Forward (zie pagina 35). Toegangsprijzen: €35, €30, €25, €20, €12,50, €10 Workshops in samenwerking met ENOA 1. Russisch repertoire voor zangers In samenwerking met het Internationaal Vocalisten Concours 5-13 september 2015, ’s-Hertogenbosch. Docenten: bariton Sergej Leiferkus, mezzosopraan Larissa Diadkova en coach/dirigent Alexander Humala 2. Repetitor opera Leiding: Peter Lockwood 7-12 december 2015 3. Dramaturgie, libretto en productie Leiding: Klaus Bertisch 18-23 april 2016

De Nationale Opera

MARC ALBRECHT NEDERLANDS PHILHARMONISCH ORKEST NEDERLANDS KAMERORKEST

Marc Albrecht Marc Albrecht, chef-dirigent van De Nationale Opera en het Nederlands Philharmonisch Orkest|Nederlands Kamerorkest, staat bekend om zijn excellente interpretaties van werken van Wagner, Richard Strauss en hedendaagse muziek. In de afgelopen jaren leidde hij onder meer Der fliegende Holländer (Bayreuth, Londen), Lulu (Salzburg Festspiele), Die Frau ohne Schatten (Milaan) en Die Soldaten (Zürich).

Nederlands Philharmonisch Orkest | Nederlands Kamerorkest Het Nederlands Philharmonisch Orkest | Nederlands Kamerorkest (NedPhO|NKO) is de vaste orkestpartner van De Nationale Opera en wordt internationaal gerekend tot een van de beste operaorkesten. Het NedPhO|NKO verzorgt in Het Concertgebouw een veelzijdige concertprogrammering en speelt daarnaast in andere Nederlandse concertzalen, op buitenlandse podia en festivals. Het orkest verbindt artistieke excellentie met gastvrijheid voor een breed publiek en neemt in een omvangrijk programma voor educatie en talentontwikkeling verantwoordelijkheid voor de toekomst van klassieke muziek en opera.

Als gastdirigent gaf hij concerten met de Berliner Philharmoniker, Cleveland Orchestra, NHK Symphony Orchestra (Tokio), the Orchestra dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia (Rome) en het Koninklijk Concertgebouworkest. Van 2006 tot 2011 was hij artistiek leider en chef-dirigent van het Orchestre Philharmonique de Strasbourg.

Marc Albrecht is chef-dirigent van zowel het NedPhO|NKO als De Nationale Opera. Onder zijn leiding speelden de orkesten bij De Nationale Opera onder meer de opera’s Die Zauberflöte, Arabella, Lohengrin, Gurre-Lieder, dat afgelopen seizoen bejubeld is door de (inter)nationale pers. Het Nederlands Philharmonisch Orkest boekte in 2014 een groot succes met de integrale uitvoering van Der Ring des Nibelungen. In seizoen 2015-2016 speelt het NedPhO|NKO de DNO-producties Der Rosenkavalier, Il trovatore, Hänsel und Gretel, Chovansjtsjina, Roméo & Juliette en Don Giovanni.

Bij De Nationale Opera dirigeerde Albrecht recent onder meer Die Frau ohne Schatten, Elektra, Die Meistersinger von Nürnberg, Die Zauberflöte, Gurre-Lieder en Macbeth. In 2014 werd de cd-uitgave van de DNO-productie Der Schatzgräber met het Nederlands Philharmonisch Orkest onder zijn leiding onderscheiden met een Edison. In seizoen 2015-2016 dirigeert Marc Albrecht bij De Nationale Opera Hänsel und Gretel, Don Giovanni en Der Rosenkavalier, waarmee Albrecht zijn reeks Strauss-opera’s voortzet.

Klassieke muziek voor iedereen Onder de noemer NedPhO GO! brengt het NedPhO|NKO klassieke muziek bij mensen voor wie een bezoek aan een concertzaal niet vanzelfsprekend is. Musici trekken eropuit naar klaslokalen om kinderen te laten ervaren hoe natuurlijk het is om een instrument te bespelen en naar klassieke muziek te luisteren. De musici delen hun liefde en passie voor muziek ook met jong en oud in bijvoorbeeld ziekenhuizen of pleinen. Klassieke muziek wordt zo bereikbaar voor iedereen.

40

De Nationale Opera

OVERIGE ORKESTEN

Koninklijk Concertgebouworkest Het Koninklijk Concertgebouworkest behoort tot de meest vooraanstaande symfonieorkesten ter wereld. Het in 1888 opgerichte orkest werd door Gramophone uitgeroepen tot ‘The World’s Greatest Orchestra’, vanwege zijn unieke, herkenbare klank en stilistische flexibiliteit. Chef-dirigent was Mariss Jansons tot en met seizoen 2014-2015. Vanaf seizoen 2015-2016 is Daniele Gatti chef-dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest. Meest recent bij DNO: Parsifal (2012), Falstaff (2014) en Lulu (2015). In 2016 begeleidt het Koninklijk Concertgebouworkest Pique dame. Residentie Orkest Sinds zijn eerste concert in 1904 heeft het Residentie Orkest uit Den Haag zich ontwikkeld tot een van de gerenommeerde symfonieorkesten van Nederland. Het orkest verzorgt concertseries in de Dr. Anton Philipszaal en is te horen op grote podia in binnen- en buitenland. Neeme Järvi is chef-dirigent emeritus. Recente DNO-producties: De nachtegaal en andere fabels, De speler en L’étoile. Het Residentie Orkest speelt in 2015 Dialogues des Carmélites.

41

Rotterdams Philharmonisch Orkest Het Rotterdams Philharmonisch Orkest, dat tot de wereldtop behoort, onderscheidt zich door de intensiteit van zijn concerten, de kleurrijke klank en de gedurfde manier waarop het zijn publiek benadert. Het Rotterdams Philharmonisch werd opgericht in 1918. Chef-dirigent is Yannick Nézet-Séguin. Recente DNO-producties: Death in Venice, Faust en Benvenuto Cellinni. In 2016 begeleidt het Rotterdams Philharmonisch Orkest Eva-Maria Westbroek in een tweetal concerten (zie pagina 36). Ensembles Voor zowel oude als nieuwe muziek werkt De Nationale Opera vaak met daarin gespecialiseerde ensembles. Zo wordt Händels Ariodante begeleid door het vermaarde Concerto Köln, hier eerder te gast voor Samson, Ercole amante en Deidamia. Voor Saariaho's Only the Sound Remains debuteert het Dudok Kwartet in Nationale Opera & Ballet, terwijl Andriessens Theatre of the World in vertrouwde handen is bij Asko | Schönberg, nationaal en internationaal befaamd topensemble voor hedendaagse muziek.

De Nationale Opera

STAF EN KOOR VAN DE NATIONALE OPERA

Directeur De Nationale Opera Pierre Audi

Artistiek leider Koor De Nationale Opera Ching-Lien Wu

Chef-dirigent Marc Albrecht

Zakelijk leider Koor De Nationale Opera Jannie Fransman

Hoofd artistieke zaken Jesús Iglesias Noriega Zakelijk leider Tanja Mlaker

Achterste rij vlnr Ian Spencer, Marieke Reuten, Frank Nieuwenkamp, Leo Geers, Johanna Dur, Oleksandra Lenyshyn, François Soons, Wim-Jan van Deuveren, Richard Prada, Wojtek Okraska, Myra Kroese

Dramaturgie Klaus Bertisch Hoofd muziekbibliotheek Ed Versteeg Coördinatie Jubileum Liesbeth Kruyt

Tweede rij vlnr Mary de Reus, Ruud Fiselier, Bert Visser, Ronald Aijtink, Anneleen Bijnen, Ineke Berends, Wouter Klein, Jeanneke van Buul, Cato Fordham, Willem Korteling, Jeroen van Glabbeek, Harry Teeuwen, Peter Arink

Het volledige ‘tableau de la troupe’ staat op pagina 94-97.

42

Derde rij vlnr Iris Giel, Jeanette Roggeveen, Maartje Eitler- de Lint, Maria van Dongen, Robert Kops, Vesna Miletic, Bernadette Bouthoorn, Mélanie Greve, Janine Scheepers, Tomoko Makuuchi, Michaela Karadjian, Frank Engel, Harrie Buijs, Lútzen Bakker, Sander Heutinck, Jan Majoor Voorste rij vlnr Inez Hafkamp, Richard Meijer Niet op de foto John van Halteren, Sandra Hooglander, Fang Fang Kong, Hiroko Mogaki, Tineke Mulder, Mariëtte Oelderik, Ruth 't Hart, Leonie van Rheden, Jeroen de Vaal

STEUN DE NATIONALE OPERA

Welkom in ons midden

Een repetitie bijwonen?

Kom dichter bij de opera

De Nationale Opera zoekt Vrienden en Donateurs — De Nationale Opera behoort tot de wereldtop. Met grote gedrevenheid en artistieke durf werken we aan producties waarin we traditie en vernieuwing samensmeden. Die missie kan alleen worden verwezenlijkt dankzij financiële steun van particulieren. Mag de Nationale Opera ook op u rekenen?

“HET DONATEURSCHAP VERGROOT MIJN BETROKKENHEID BIJ DNO” Elise Wessels - van Houdt, donateur - Word Vriend voor €45 per jaar - Neem een Gezinslidmaatschap voor €80 per jaar - Word voor vijf jaar OperaDonateur vanaf €350 (netto) per jaar - Ben je tussen 21 en 39 jaar oud? Word dan Young Patron van Nationale Opera & Ballet Meer weten? operaballet.nl/steunopera. Neem contact op met Christine Philips via 020 551 8947 of [email protected].

43

Voor Donateurs gaat de wereld achter de schermen open

44

45

SEIZOEN 2015 — 2016

HET NATIONALE BALLET PRESENTEERT

Pagina 48

Pagina 50

Pagina 52

Pagina 54

GALA

HANS VAN MANEN LIVE

Marius Petipa

GISELLE

NOTENKRAKER EN MUIZENKONING

Diverse choreografen 8 september 2015

Hans van Manen

12 september – 4 oktober 2015

Productie Rachel Beaujean en Ricardo Bustamante 13 oktober – 15 november 2015

Pagina 56

Pagina 58

Pagina 60

MATA HARI

BEST OF BALANCHINE

ROMÉO & JULIETTE

Ted Brandsen

6 – 25 februari 2016

George Balanchine

Sasha Waltz

25 maart – 10 april 2016

15 april – 1 mei 2016

Wayne Eagling/ Toer van Schayk

11 – 31 december 2015 en 1 januari 2016

Pagina 62

TRANSATLANTIC

Justin Peck George Williamson David Dawson Ernst Meisner 11 – 26 juni 2016

Pagina 64

Pagina 66

Pagina 68

Pagina 70

NEW MOVES

DE KLEINE GROTE KIST

NARNIA: DE LEEUW, DE HEKS EN DE KLEERKAST

JUNIOR COMPANY – BALLET BUBBLES

vanaf 11 september 2015

vanaf 13 februari 2016

Diverse choreografen 28 juni 2016

Ernst Meisner

3 – 8 mei 2016

Marco Gerris/Ernst Meisner

Hans van Manen e.a.

48

Het Nationale Ballet

HET BESTE VAN BALLET: ERFGOED EN VERNIEUWING

Ballet is een dynamische kunstvorm met veel facetten. Elk jaar verzorgt Het Nationale Ballet een spannend en inspirerend aanbod van grote klassiekers en bijzondere nieuwe kleinoden, van erfgoed en vernieuwing, van beroemde meesters en jonge talenten. We openen het seizoen 2015-2016 – het is inmiddels een mooie traditie geworden – met een sprankelend Gala, waarin al onze dansers, van de allerjongste talenten tot en met de stersolisten, te zien zijn in een programma dat vooral de appetijt wil opwekken: met voorproefjes van bijzonder repertoire dat later in het seizoen te zien zal zijn en exclusieve premières. In september brengen we een nieuw programma met werk van Hans van Manen, onbetwist Nederlands grootste choreograaf. Zijn oeuvre is voor Het Nationale Ballet van onschatbare waarde en ik ben bijzonder blij dat een van zijn allerbekendste werken, het legendarische Live, eindelijk weer te zien is. Giselle wordt niet voor niets vergeleken met de allergrootste meesterwerken uit beeldende kunst en literatuur – ook deze tijdloze klassieker is deel van ons aller erfgoed. Het is niet alleen een van de meest romantische werken uit het klassieke balletrepertoire, maar ook een van de uitdagendste producties wat betreft het dramatische en emotionele inlevingsvermogen van de dansers. De versie die Rachel Beaujean en Ricardo Bustamante in 2009 creëerden brengt het ballet weer dichtbij de hedendaagse toeschouwer. In de kerstperiode brengen we opnieuw een in en in Hollandse productie. Choreografen Wayne Eagling en Toer van Schayk hebben bijna twintig jaar geleden het Notenkraker-verhaal aangepast aan de theatereisen van onze tijd. Met de magische decors en oogstrelende kostuums van Van Schayk is Notenkraker en Muizenkoning een van de meest succesvolle producties van Het Nationale Ballet ooit, een echte kerstklassieker voor alle generaties toeschouwers. Het Nationale Ballet heeft ruim dertig choreografieën van de Russisch-Amerikaanse choreograaf George Balanchine op het repertoire staan- meer dan enig ander gezelschap buiten zijn eigen New York City Ballet. De band tussen de Balanchine Trust en ons gezelschap is dan ook een heel bijzondere. In de tweede van een serie van vier programma’s zijn enkele van de grootste werken van de geniale balletvernieuwer te zien. Ik ben bijzonder blij dat we ook dit seizoen een gloednieuwe avondvullende productie kunnen presenteren. Voor elk gezelschap is dat de grootst mogelijke uitdaging en voor het publiek en dansers wordt het een spannend avontuur.

49

Ditmaal ga ikzelf de choreografie ter hand nemen en werk ik samen met een geweldig artistiek team aan het nieuwe verhalende ballet Mata Hari. Het turbulente levensverhaal van de Friese Margaretha Geertruida Zelle, zoals Mata Hari’s echte naam luidde, fascineert mij al lange tijd. Zij is een van de meest iconische vrouwen in de Nederlandse geschiedenis, een gepassioneerde vrouw voor wie het reële leven te beperkt was en die daarom voortdurend nieuwe verschijningsvormen van zichzelf creeerde. Mata Hari wordt een voorstelling waarin het leven van Zelle in filmische scènes tot leven wordt gebracht, op speciaal voor deze productie gecomponeerde muziek van de Britse componist Tarik O’Regan. Voor het eerst in de geschiedenis werken Het Nationale Ballet en De Nationale Opera samen aan een grootse productie waarin dans en opera evenwaardige partners zijn, een historisch moment. In de Nederlandse première van Roméo &Juliette – oorspronkelijk gemaakt voor l’Opéra de Paris – laat Sasha Waltz Shakespeares beroemde liefdesdrama vertolken door balletsolisten, zangsolisten, een corps de ballet en het operakoor, allen in een sterk fysieke rol. Het seizoen wordt afgesloten met Transatlantic, een grensoverschrijdende voorstelling van vier jonge en nu al toonaangevende choreografen uit de hele wereld: uit New York, Londen en Amsterdam: Justin Peck is zowel danser als choreograaf bij New York City Ballet en zijn spraakmakende werk is nu, na furore in Amerika gemaakt te hebben, voor het eerst in Europa te zien. George Wiliamson, die in Engeland op jonge leeftijd al is doorgebroken, maakte vorig jaar een succesvol stuk voor onze Junior Company. Nu brengt hij een wereldpremière, net als onze ‘eigen’ Ernst Meisner. Van Associate Artist David Dawson is het fenomenale Overture weer te zien. We zijn trots hen te kunnen verwelkomen in Transatlantic, het Holland Festivalprogramma. Alle vier delen zij eenzelfde passie: vertrekkend vanuit de klassieke techniek leiden ze het ballet nieuwe, ongekende richtingen op. Het seizoen eindigt met een bijzondere avond, waarin jong choreografisch talent ruim baan krijgt – voor het eerst zal de choreografische workshop op het hoofdtoneel te zien zijn –, gevolgd door een daverend dansfeest. Ik nodig u van harte uit om te komen kijken naar het beste dat ballet te bieden heeft.

Ted Brandsen Artistiek directeur Het Nationale Ballet

Victoria Ananyan

PR EM

Het Nationale Ballet

IÈ RE

GALA ALLE STERREN OP ÉÉN AVOND TE ZIEN

Met een spetterend gala vindt op 8 september de feestelijke opening plaats van het nieuwe balletseizoen. Een verrassingsavond met een rijk en gevarieerd aanbod en met de sterren van het gezelschap in de hoofdrol. In totaal geven bijna tweehonderd dansers acte de présence, inclusief de jonge leerlingen van de Nationale Balletacademie. Inmiddels is het al bijna een traditie: voor de derde keer opent Het Nationale Ballet het nieuwe seizoen met een exclusieve galavoorstelling. Dit jaar bestaat het feestelijke programma uit nieuwe creaties, beroemde pas de deux, werk van Nederlands grootste choreograaf Hans van Manen én hoogtepunten uit het repertoire. Appetizers Artistiek directeur Ted Brandsen maakt speciaal voor deze gelegenheid een keuze uit het veelzijdige repertoire van het gezelschap, waaronder een aantal ‘appetizers’, voorproefjes van bijzondere balletten die in het nieuwe seizoen te verwachten zijn. Alle dansers van Het Nationale Ballet werken mee aan de voorstelling. Uniek, want in geen enkele andere productie treden alle sterren van de groep op één avond op. Daarnaast zijn ook de jonge dansers van de Junior Company met een eigen choreografie vertegenwoordigd. In een Grand Défilé presenteert het complete ensemble zich, samen met de jongste danstalenten van Nederland, de leerlingen van de Nationale Balletacademie. Na afloop van de voorstelling wordt het feest in de foyer voortgezet, in aanwezigheid van dansers en choreografen. Alexandra Radius Prijs Tijdens het gala wordt de Alexandra Radiusprijs uitgereikt. Al sinds 1989 wordt de prijs jaarlijks uitgereikt aan een danser van Het Nationale Ballet die zich volgens een onafhankelijke jury in het voorgaande seizoen op bijzondere wijze heeft onderscheiden. De prijs is in het leven geroepen door de Stichting Vrienden van Het Nationale Ballet en wordt uitgereikt door Alexandra Radius.

51

Verrassingsprogramma inclusief feest na afloop Muzikale begeleiding Het Balletorkest o.l.v. Matthew Rowe

8 september 2015, 20.15 uur Dresscode: Black tie Nationale Opera & Ballet

Opgedragen aan Alexandra Radius Toen Alexandra Radius in 1990 afscheid nam, had zij 33 jaar gedanst, waarvan 28 jaar als eerste solist. Ze debuteerde in 1957 bij het toenmalige Nederlands Ballet. Alexandra Radius en haar echtgenoot Han Ebbelaar dansten het grootste gedeelte van hun carrière samen bij Het Nationale Ballet. Alle grote balletrollen staan op hun naam, van Het Zwanenmeer tot de choreografieën van Hans van Manen. Als duo werden zij wereldberoemd. Daarnaast danste Alexandra Radius ook met onder andere Rudolf Nurejev, Henny Jurriëns en Alan Land. Het Gala 2015 wordt speciaal aan Alexandra Radius opgedragen.

Romance Gouden Zwaan Op het programma staat in elk geval Romance van Ton Simons, gemaakt voor het programma Dutch Doubles in nauwe samenwerking met fotografe Rineke Dijkstra. Het Nationale Ballet kreeg hiervoor de Gouden Zwaan voor de meest indrukwekkende dansproductie in 2014.

P VO RE O MIÈ R R H E N B

Het Nationale Ballet

HANS VAN MANEN LIVE ONOVERTROFFEN MEESTERSCHAP

Het oeuvre van Nederlands bekendste choreograaf, Hans van Manen, is voor Het Nationale Ballet van onschatbare waarde. Recent wijdde het prestigieuze Marijinski Ballet in Sint-Petersburg nog een heel programma aan zijn werk. In dit programma voegt het gezelschap een parel van de meester aan het repertoire toe en wordt zijn iconische choreografie Live eindelijk weer uitgevoerd. Mannenduet Metaforen is een vroege Van Manen, uit 1965. Alle elementen van zijn meesterschap waren al aanwezig. Spraakmakend was destijds het mannenduet, door velen als provocerend opgevat, terwijl Van Manen slechts wilde aantonen dat een pas de deux net zo goed door twee mannen kan worden gedanst. Lullaby Two is een van Van Manens veelgeroemde ‘balletten-voor twee’, een genre waarin hij excelleert. Het is een gevoelige, geladen choreografie, geïnspireerd door Ferruccio Busoni’s Berceuse élégiaque, een ‘lullaby’ waarin eenzaamheid en afscheid centraal staan. Two werd bekroond met de Choreografieprijs van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (1991). Goudkoorts Two Gold Variations is een primeur voor ons gezelschap. Van Manen maakte het in 1999 voor Nederlands Dans Theater op Jacob ter Veldhuis’ Goldrush Concerto en sindsdien is het niet meer te zien geweest in Nederland. De choreografie roept de sfeer op van een steeds heftiger wordende dialoog tussen een man en vrouw, verveelvoudigd door zes andere paren. Tot tranen toe Van de ruim 125 balletten van Van Manen is Live zonder twijfel een van de – zo niet hét – meest legendarische. Van Manen maakte het in 1979 als onderdeel van het avondvullende Live/Life en sindsdien heeft de choreografie voor één danseres, één danser en een cameraman tienduizenden mensen tot tranen toe geroerd. Live is slechts eenmaal eerder in ons theater te zien geweest, tijdens het twaalfde Balletgala van Stichting Dansersfonds ’79 (2003).

52

Choreografie Hans van Manen Metaforen Daniël Lesur - Variations pour orgue et orchestre à cordes Two Ferruccio Busoni Berceuse Élégiaque, opus 42 (Des Mannes Wiegenlied am Sarge seiner Mutter) Two Gold Variations Jacob ter Veldhuis Goldrush Concerto: Goldmine, All this Gold this Mountain has

Live Franz Liszt - Sospiri, Bagatelle sans tonalité, Wiegenlied, Vier kleine Klavierstücke, Abschied Muzikale begeleiding Het Balletorkest o.l.v. Matthew Rowe Première 12 september 2015 Volgende voorstellingen 15, 17, 18, 20*, 25, 26 september 2015 3, 4* oktober 2015 20.15/14.00* uur Nationale Opera & Ballet

In het tourneeprogramma Hans van Manen Gold wordt Adagio Hammerklavier gedanst in plaats van Live Adagio Hammerklavier wordt wereldwijd beschouwd als een van de klassiekers van de twintigste-eeuwse danskunst. Zelf noemt Van Manen de choreografie voor drie paren een ‘ode aan de vertraging’. Geïnspireerd door een adagio uit een pianosonate van Beethoven onderzoekt Van Manen hóe langzaam een beweging kan zijn. Het resultaat omschreef hij ooit als ‘een wiel dat, na een zet, nog nét loopt, nét niet omvalt’. Adagio Hammerklavier Muziek Ludwig van Beethoven Hammerklavier, Sonate nummer 29, opus 106

Data en locaties Zie agenda pagina 87

‘Een zeldzame, ontroerende schoonheidservaring (..) Een van de indrukwekkendste gebeurtenissen in de Nederlandse theatergeschiedenis.’ (de Volkskrant over Live)

‘Van Manen is en blijft de grootmeester in helderheid, in het opbouwen van spanningsbogen en in het feilloos treffen van de kern in relaties tussen mensen.’ (NRC Handelsblad over Two Gold Variations)

Igone de Jongh

‘Giselle is een ballet van onsterfelijke schoonheid, waar een meeslepend verhaal gepaard is aan betoverende ballettechniek.’ (Het Financieele Dagblad) ‘Al met al is Giselle overweldigend: de decors en kostuums zijn stuk voor stuk kunstwerken en de technisch sterke choreografie werkt hypnotiserend. Het zijn echter vooral de emotionele inleving en de sterke pantomime die de productie haar imponerende karakter geven.’ (Cultuurbewust) Erica Horwood, Wendeline Wijkstra, Joanna Mednick en anderen

Het Nationale Ballet

GISELLE TIJDLOOS ALS DE NACHTWACHT

Giselle is niet alleen een van de meest romantische werken uit het klassieke balletrepertoire, het is ook een van de uitdagendste producties waar het gaat om het dramatische en emotionele inlevingsvermogen van de hoofdrolspelers. Niet voor niets staat het ballet bekend als de ‘Hamlet van de dans’. Hoewel Giselle een van de oudst bewaarde balletten is, wordt het nog altijd wereldwijd gedanst. Met zijn levendige, kleurrijke eerste akte, zijn aangrijpende waanzinscène en de daarop volgende onaardse, pure ‘witte akte’ behoort het tot de standaardwerken van het romantisch-klassieke repertoire. Sinds de première in 1841 hebben talloze interpretaties van dit aangrijpende verhaal over liefde, misleiding, verraad en vergeving het licht gezien. Een van de meest recente én succesvolle is die van Rachel Beaujean en Ricardo Bustamante (2009). Onmogelijke liefde Het ballet handelt over een graaf die verliefd wordt op een boerenmeisje, haar – door niet zijn ware identiteit te onthullen – om de tuin leidt en daarmee uiteindelijk het noodlot over haar en zichzelf afroept. Een verhaal dat, hoewel in deze productie gesitueerd tegen het einde van de achttiende eeuw, nog altijd actueel is: onmogelijke liefde is, benadrukken Beaujean en Bustamante, immers een thema van alle tijden. En ook artistiek gezien heeft het ballet niets aan zeggingskracht ingeboet. Beaujean: 'De choreografie, de compositie van de dansen is fenomenaal. Giselle heeft geen houdbaarheidsdatum. Het is tijdloos, net als de Nachtwacht.' Dieper dan de huid Beaujean en Bustamante ‘revitaliseerden’ de diverse scènes van het ballet, zodanig dat zij ook voor een eenentwintigsteeeuws publiek roerend en betekenisvol zijn. Niettemin staat respect voor de traditie in hun bewerking voorop, zoals dat ook geldt voor de prachtige decor- en kostuumontwerpen van Toer van Schayk. Beaujean en Bustamante wilden vooral de emotie en intensiteit van het verhaal benadrukken: 'Op de juiste wijze gebracht, raakt Giselle dieper dan de huid.'

dvd en blu-ray Een registratie van de voorstelling is beschikbaar als dvd en blu-ray, onder meer bij onze webwinkel.

55

Choreografie Marius Petipa, naar Jean Coralli en Jules Perrot Productie en additionele choreografie Rachel Beaujean en Ricardo Bustamante Muziek Adolphe Adam Muzikale begeleiding Het Balletorkest o.l.v. Ermanno Florio/ Dominic Grier

Première 13 oktober 2015 Volgende voorstellingen 15, 16, 17, 18*, 23, 24, 30, 31 oktober 2015 8*, 12, 14, 15* november 2015 20.15/14.00* uur Nationale Opera & Ballet Zie agenda op pagina 87 voor data en locaties van de tournee.

‘Essentiële’ rollen De rol van Giselle behoort tot de belangrijkste van het balletrepertoire. 'Haar personage legt in het bestek van twee aktes een complete emotionele reis af. Geen ballerina die daar niet haar tanden in wil zetten', aldus eerste soliste Anna Tsygankova.

Internationaal succes Na groot succes in het buitenland is Giselle nu terug in ons theater. Sinds de première in 2009 heeft Het Nationale Ballet de productie met veel succes gedanst in, Zweden, Turkije, Spanje, Colombia en in 2014 in China (Beijing en Shanghai).

BALLET UITGELICHT Een introductieavond rondom Giselle. Voor meer informatie zie pagina 80

Het Nationale Ballet

NOTENKRAKER EN MUIZENKONING DONKERE DAGEN WORDEN LICHTER MET DIT SPROOKJESBALLET

De inmiddels beroemde versie van het sprookjesballet uit 1996 is een van de meest succesvolle producties van Het Nationale Ballet en heeft inmiddels ruim 265.000 harten veroverd. De donkere dagen worden lichter met Notenkraker en Muizenkoning.

Choreografie Wayne Eagling en Toer van Schayk Muziek Pjotr Iljitsj Tsjaikovski

Met hun Notenkraker en Muizenkoning hebben choreografen Wayne Eagling en Toer van Schayk het aloude Notenkraker–verhaal aangepast aan de theatereisen van deze tijd. Zij laten schaatsenrijders over de grachten zwieren en toveren een huiskamer om tot een besneeuwd bos. In plaats van in een Duits stadje op kerstavond, zoals het oorspronkelijke verhaal, speelt deze versie zich af op een sinterklaasavond in Amsterdam, rond 1810. De decorwisselingen zijn magisch. Het ballet is spannender, dynamischer en minder suikerzoet dan eerdere versies.

Muzikale begeleiding Het Balletorkest o.l.v. Ermanno Florio/ Arianna Matiakh

Magische wereld In hun huis aan de Amsterdamse gracht maken Clara Staalboom, haar broertje Frits en zus Louise zich op voor een feestelijke sinterklaasavond. Ondertussen arriveren de gasten, onder wie de oude, excentrieke heer Drosselmeijer en zijn neef, een jonge adelborst. Clara krijgt van Sinterklaas een notenkrakerpop en Frits een soldatenpak met zwaard. Als de gasten weg zijn, gaat Clara slapen. In haar droom danst ze met de Notenkraker, maar de Muizenkoning strooit roet in het eten. Met zijn leger muizen (kinderen van de Nationale Balletacademie) maakt hij van Clara’s droom een nachtmerrie. Indrukwekkende groepsscènes worden afgewisseld met technisch briljante solo’s. Werkelijkheid en verbeelding lopen door elkaar. Langzaam maar zeker wordt het publiek meegezogen in een magische wereld. Oogstrelend Van Schayk ontwierp ook de oogstrelende decors en kostuums voor het ballet, waarbij hij zich onder andere liet inspireren door de Hollandse meesters uit de Gouden Eeuw. Toer van Schayk maakte in de gouden jaren tachtig deel uit van de drie beroemde Van’s (Hans van Manen, Rudi van Dantzig en Toer van Schayk) van Het Nationale Ballet. Hij verwierf niet alleen als danser en later als choreograaf bekendheid, maar ook als beeldhouwer, schilder, decor- en kostuumontwerper. Van Schayk wordt ook wel de ‘Leonardo da Vinci aan de Amstel’ genoemd.

56

Première 11 december 2015 Volgende voorstellingen 12, 14, 16, 17, 19, 20*, 22*, 22, 24*, 25*, 27*, 28*, 28, 30*, 30, 31* december 2015 1* januari 2016 20.15/14.00* uur Foyeravond 30 november 2015 Nationale Opera & Ballet

De wereld van De Notenkraker De eerste versie van De Notenkraker ging in 1892 in het Keizerlijke Marijnski Theater in Sint-Petersburg in première. De productie wordt tegenwoordig door meer dan vijftig verschillende balletgezelschappen uitgevoerd. Alleen de choreografie van de ‘grand pas de deux’ uit de tweede akte is uit het originele stuk overgeleverd. De Amsterdamse Notenkraker en Muizenkoning die in 1996 voor het eerst werd opgevoerd, is volgens kenners een van de allermooiste uitvoeringen van De Notenkraker ter wereld. Diverse gezelschappen hebben Notenkraker en Muizenkoning op het repertoire opgenomen, zoals het Nationale Ballet van Finland en het Nationale Ballet van Polen.

BALLET UITGELICHT Een introductieavond rondom Notenkraker en Muizenkoning. Voor meer informatie zie pagina 80

Geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar.

‘Notenkraker en Muizenkoning overtreft alle verwachtingen.’ (Trouw) ‘Kinderlijke verbeelding is aan de macht. En dat werkt, ook voor volwassenen.’ (Het Parool)

Jurgita Dronina en Jozef Varga

Anna Tsygankova

W ER EL D

Het Nationale Ballet

PR EM IÈ RE

MATA HARI EXOTISCHE, MYSTERIEUZE VROUW VAN HAAR TIJD

Ook dit seizoen brengt Het Nationale Ballet weer een grootschalige nieuwe productie van eigen makelij uit. Hiervoor duikt artistiek directeur en choreograaf Ted Brandsen in het turbulente leven van de Nederlandse spionne én danseres Mata Hari. Het leven van de Friese Margaretha Geertruida Zelle – zoals Mata Hari’s echte naam luidde – fascineert Ted Brandsen al jaren. Niet verwonderlijk, want Zelle is een van de meest iconische vrouwen in de Nederlandse geschiedenis. Ze was een gepassioneerde vrouw voor wie het reële leven te beperkt was en die daarom voortdurend nieuwe beelden, nieuwe verschijningsvormen van zichzelf creëerde. Met librettiste Janine Brogt werkt Brandsen aan een scenario waarin Mata Hari’s leven in filmische scènes tot leven wordt gebracht. Vuurpeloton Mata Hari werd in 1876 als Margaretha Zelle geboren in een gegoede Friese familie. Na een ongelukkig huwelijk zocht Zelle in Parijs het avontuur. Als de exotische, mysterieuze Mata Hari werd ze een van de beroemdste danseressen van haar tijd. Ze reisde door heel Europa, had overal hooggeplaatste minnaars en dat maakte haar tot een geschikte spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze werd, al dan niet terecht, beschuldigd van dubbelspionage en stierf in 1917 voor een Frans vuurpeloton. Overlevingsdrang In zijn productie wil Ted Brandsen vooral inzoomen op Mata Hari’s vermogen om zichzelf steeds opnieuw ‘uit te vinden’. Brandsen: 'Ze heeft veel gedaantewisselingen ondergaan, als een Lady Gaga of Madonna van honderd jaar terug.' Daarbij is het vooral haar overlevingsdrang, haar wil om hoe dan ook iets van haar leven te maken, die hem raken. 'Mata Hari’s persoonlijkheid is', zegt librettiste Janine Brogt, 'groter dan het leven zelf. Haar handelingen waren altijd theatraal, van een geïntensiveerde realiteit. Ze was een godin, duivelin, tovenares, diva, verschoppelinge. Ze was net zo veranderlijk als het weer, had tientallen gezichten. Ze is een mysterie, een droom, een mythe.'

BALLET UITGELICHT Een introductieavond rondom Mata Hari. Voor meer informatie zie pagina 80

59

Artistiek team Met Janine Brogt en Tarik O’Regan werkte Brandsen al eerder samen. Brogt schreef het libretto voor Brandsens kleurrijke Coppelia; Tarik O'Regan (1978) is een van de toonaangevende Britse componisten van nu. Onlangs ging zijn eerste opera Heart of Darkness in première in het Royal Opera House. Eerder componeerde hij al de muziek voor Raï. De kostuums voor Mata Hari – historisch gebaseerd, maar in een moderne interpretatie – worden ontworpen door Brandsens vaste kostuumontwerper François-Noël Cherpin. Nieuw is de samenwerking met het veelgeprezen ontwerpersduo Clement & Sanôu (Eddy van der Laan en Pepijn Rozing). Choreografie Ted Brandsen Libretto Janine Brogt Muziek Tarik O’Regan Decor- en lichtontwerp Clement & Sanôu Kostuumontwerp François-Noël Cherpin

Muzikale begeleiding Het Balletorkest o.l.v. Matthew Rowe Première 6 februari 2016 Volgende voorstellingen 7*, 12, 13, 14*, 17, 18, 20, 21*, 23, 25 februari 2016 20.15/14.00* uur Nationale Opera & Ballet

Oneindige inspiratiebron De mysteries rond haar persoon en haar dramatische, omstreden dood maakten Mata Hari tot een dankbaar onderwerp voor de filmindustrie. Actrices als Greta Garbo, Zsa Zsa Gábor, Marlène Dietrich, Jeanne Moreau en Sylvia Kristel speelden Mata Hari. Daarnaast werden er toneelversies, een televisieserie (met Josine van Dalsum) en een Broadway-musical over Mata Hari uitgebracht, en werd ze door schilders als Isaac Israëls (1916) en John Singer Sargent (1906) vereeuwigd. Ook aan boeken over haar leven is geen gebrek, variërend van serieuze biografieën tot Tomas Ross’ thriller De Tranen van Mata Hari.

PR

EM

IÈ

RE

Het Nationale Ballet

BEST OF BALANCHINE TIJDLOOS, INVENTIEF EN VERNIEUWEND

In een serie van vier programma’s belicht Het Nationale Ballet het oeuvre van George Balanchine, internationaal beschouwd als de grootste choreograaf van de twintigste eeuw. In deze tweede editie van Best of Balanchine ziet u drie van zijn bekendste meesterwerken, plus een voor ons gezelschap nieuwe pas de deux. De band tussen George Balanchine (1904-1983) en ons gezelschap is een heel bijzondere. Sonia Gaskell, de eerste artistiek leidster van Het Nationale Ballet, onderkende al in de jaren vijftig het grote belang van het werk van de RussischAmerikaanse choreograaf. Daardoor kon Het Nationale Ballet zich ontwikkelen tot de belangrijkste Europese schatbewaarder van zijn balletten. Balletten die zó inventief en vernieuwend waren en zó tijdloos blijken te zijn, dat ze vaak vergeleken worden met de schilderijen van Picasso en de muziek van Stravinsky. Apollo en zijn muze (n) Met Stravinsky had Balanchine al van jongs af aan een nauwe band. Balanchine was een muziekchoreograaf ‘pur sang’. Zijn belangrijkste doel was het ‘zichtbaar maken van de muziek’: ‘See the music, hear the dance’. Vaak gebruikte hij daarbij muziek van Stravinsky, wat resulteerde in briljante creaties als Apollon musagète en Violin Concerto. Het eerste, over de god Apollo en zijn muzen, is een vroeg werk, in 1928 gemaakt voor Diaghilevs legendarische Ballet Russes. Het tweede creëerde Balanchine in 1972 voor een festival ter nagedachtenis van de componist. Slechts drie weken deed hij daarover – want er stonden nog veel meer premières op stapel – maar zelden vormden muziek en choreografie zó’n eenheid als in Violin Concerto. Verrukkelijk kleinood Nieuw voor Het Nationale Ballet is de Tarantella Pas de Deux, de drieëndertigste Balanchine-choreografie op het repertoire. Een verrukkelijk kleinood in Napolitaanse sferen, vol humor en virtuositeit, gezet op een door Balanchine zeer bewonderde compositie van Louis Moreau Gottschalk.

60

Tsjaikovski en de tsaar Best of Balanchine besluit met Theme and Variations, een ode aan Balanchines Russische achtergrond, waarin de verfijning en grandeur van het negentiende-eeuwse tsaristische ballet én de muziek van Tsjaikovski centraal staan. Op het vierde deel van diens Orkestsuite nr. 3 paart Balanchine ingenieuze ensembledansen aan elegante, bijna koninklijke solistenvariaties. De choreografie mondt uit in een grande finale, waarbij vooral de overdaad aan sprankelend spitzenwerk bedwelmend is. Choreografie George Balanchine Apollon musagète Igor Stravinsky – Apollon musagète Tarantella Pas de Deux Louis Moreau Gottschalk – Grande Tarantelle Violin Concerto Igor Stravinsky – Violin – Concerto Isabelle van Keulen - Violiste

Theme and Variations Pjotr Iljitsj Tsjaikovski – Vierde deel uit de Orkestsuite nr. 3, opus 55 Muzikale begeleiding Het Balletorkest o.l.v. Fayçal Karoui Première 25 maart 2016 Volgende voorstellingen 26, 31 maart 2016 1, 2, 3*, 6, 8, 9, 10* april 2016 20.15/14.00* uur Nationale Opera & Ballet

Balanchine en Het Nationale Ballet Al bij haar Nederlands Ballet had Sonia Gaskell vier belangrijke choreografieën van George Balanchine weten te ver werven, een aantal dat gestaag groeide nadat in 1961 Het Nationale Ballet werd opgericht. Ook haar opvolgers – Rudi van Dantzig, Wayne Eagling en Ted Brandsen – hebben, vanuit een even grote bewondering voor zijn meesterschap, nieuwe Balanchine-balletten aan het repertoire toegevoegd.

‘Meteen na afloop wilde ik het ballet opnieuw zien: de rijkdom aan geniale vondsten is nauwelijks in één keer te vatten.’ (Trouw over Violin Concerto) ‘Vaart en dynamiek kenmerken dit briljante Tsjaikovski-divertissement.’ (de Volkskrant over Theme and Variations) Maia Makhateli en Artur Shesterikov

‘From Paris to St. Petersburg, Russia, Waltz has earned praise for her highly theatrical and physically rigorous dances.’ (The New York Times) ‘In plaats van dat we tegen een koor aankijken, bewegen we ons er hier tussen, zitten er bovenop, er middenin. En de impact is verpletterend. Dichtbij, persoonlijk, overweldigend – zo moet muziek zijn bedoeld.’ (NRC Handelsblad over Human Requiem choreografie Sasha Waltz)

ROMÉO & JULIETTE

E IE UW T B IE C N N DU H O R PR O O V

De Nationale Opera presenteert in samenwerking met Het Nationale Ballet

EIGENZINNIGE INTERPRETATIE VAN BEROEMD LIEFDESDRAMA

De Duitse choreografe Sasha Waltz neemt in de wereld van opera en dans een unieke plaats in. In haar eigentijdse ‘choreografische muziektheater’ combineert ze beide disciplines op volstrekt gelijkwaardige wijze. Roméo & Juliette is een van de hoogtepunten uit haar oeuvre. Na Parijs, Milaan en Berlijn is de voorstelling nu ook in Amsterdam te zien. Met de Nederlandse première van Roméo & Juliette wordt de samenwerking tussen Het Nationale Ballet en De Nationale Opera verder geïntensiveerd. Het is voor het eerst dat de gezelschappen het toneel delen in een productie waarin dans en opera een even belangrijke rol innemen. In de voorstelling – oorspronkelijk gemaakt voor de Opéra de Paris – laat Sasha Waltz Shakespeares beroemde liefdesdrama vertolken door balletsolisten, zangsolisten, een corps de ballet en het operakoor, allen in een sterk fysieke rol. Moderne visie Anders dan de meeste balletversies is Waltz’ productie niet gezet op Prokofjevs Romeo en Julia, maar op de gelijknamige ‘symphonie dramatique’ uit 1839 van Hector Berlioz. 'Zijn muziek is heel romantisch en extreem emotioneel', aldus Waltz, 'maar verraadt tegelijkertijd een voor zijn tijd heel moderne visie op opera. Berlioz vertelt het Romeo en Julia-verhaal niet chronologisch, maar in opgeknipte delen. Dat gaf mij als choreografe een enorme vrijheid om er mijn eigen invulling aan te geven.' Serieus, humoristisch, sprookjesachtig Waltz trekt het drama naar de huidige tijd. Tijdens het repetitieproces moest ze denken aan de situatie van de Israëlische joden en Palestijnen en de muur die het ene volk van het andere scheidt. Toch is haar voorstelling beslist niet ‘zwaar’. 'Ze heeft veel verschillende kleuren: serieus, humoristisch, sprookjesachtig.' Om de toeschouwer te laten focussen heeft ze het liefdesdrama teruggebracht tot zijn essentie. Slechts drie personages worden met naam genoemd: Romeo, Julia en de falende vredestichter broeder Laurentius. Niettemin vragen alle dansrollen, ook die van het corps de ballet, om een grote persoonlijkheid en expressie.

Scheidingsmuur en liefdesbalkon Zoals altijd was Waltz ook dit keer nauw betrokken bij de vormgeving. Ze creëerde het decor voor Roméo & Juliette samen met Pia Maier-Schriever en de Nederlandse ontwerper Thomas Schenk. Het bestaat uit een groot wit platform dat omhoog en omlaag kan bewegen en dat zowel een scheidingsmuur als het befaamde liefdesbalkon kan verbeelden. Regie en choreografie Sasha Waltz Muziek Hector Berlioz Muzikale begeleiding Het Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Kazushi Ono

Première 15 april 2016 Volgende voorstellingen 16, 20, 21, 24*, 25, 28 april 2016 1* mei 2016 20.00/14.00* uur Nationale Opera & Ballet Voor overige credits zie pagina 27.

Sasha Waltz Sasha Waltz studeerde dans en choreografie in Amsterdam en New York. Met haar gezelschap werkt ze samen met verschillende theaters, operahuizen en musea. Ze houdt zich met name bezig met het ontwikkelen van vernieuwende vormen van performance en creatie binnen de choreografische opera. In 2005 creëerde zij haar eerste ‘dansopera’ Dido and Aeneas (Henry Purcell), twee jaar later gevolgd door Medea (Pascal Dusapin) en Roméo et Juliette. Sindsdien begeven de meeste van haar producties zich op het snijvlak van eigentijdse dans, muziek en opera. Waltz was met haar gezelschap regelmatig te gast op de (moderne) danspodia in ons land. In september 2014 maakte ze met Orfeo haar regiedebuut bij De Nationale Opera.

BALLET UITGELICHT Een introductieavond rondom Roméo & Juliette. Voor meer informatie zie pagina 80

63

S RE IÈ EL

D

PR

EM

Het Nationale Ballet in het kader van het Holland Festival

W

ER

TRANSATLANTIC BALLET MET EEN SHOT ADRENALINE

Ze wonen in New York, Londen, Berlijn en Amsterdam, maar delen eenzelfde passie: vertrekkend vanuit de klassieke techniek leiden ze het ballet nieuwe, ongekende richtingen op. In Transatlantic brengt Het Nationale Ballet vier jonge ‘rebellen van de dans’ van beide kanten van de Atlantische Oceaan samen: Justin Peck, George Williamson, David Dawson en Ernst Meisner. Zij tonen u de ‘state of the art’ van het eenentwintigste-eeuwse ballet. Ode aan de verbeeldingskracht Nieuw voor Nederland (en Europa) is Justin Peck. Maar wie de internationale danskunst volgt, kan het niet ontgaan zijn: deze ‘rising star’ is de nieuwe huischoreograaf van het New York City Ballet. Met zijn 27 jaar heeft hij al meer dan twintig werken gecreëerd, waarin hij het ballet, ‘van een shot adrenaline voorziet’. In dit programma ziet u zijn alom geprezen Year of the Rabbit, op muziek van singer-songwriter Sufjan Stevens. De choreografie combineert puur dansplezier met een fantastisch gevoel voor structuur, schakelt op verrassende wijze tussen groeps- en solistendelen, en lijkt voor alles een ode te zijn aan de verbeeldingskracht. Onmiskenbaar eigen stijl Een nóg jonger talent is de Brit George Williamson. In 2013 sleepte hij – toen 22 jaar – met zijn Firebird al een nominatie in de wacht voor een Benois de la Danse (‘Oscar van de dans’), naast medegenomineerden Hans van Manen en Christopher Wheeldon. Als ‘associate artist’ van het English National Ballet laat Williamson, naast een enorme passie voor het choreografievak, al een onmiskenbaar eigen stijl zien. Dat leidde vorig jaar tot de opdracht om voor de Junior Company van Het Nationale Ballet Dawn Dances te maken, een prachtig ensemblewerk waarin hij tegelijkertijd iedere danser afzonderlijk liet schitteren. De choreografie was zo’n succes dat Williamson nu ook gevraagd is een nieuw werk voor Transatlantic te creëren. Bruisend en kwetsbaar Ook het derde werk in dit programma oogstte niets dan lof bij publiek en pers: Overture van David Dawson. De choreografie, door Dawson in 2013 gecreëerd voor Het Nationale Ballet, werd genomineerd voor de Zwaan voor Meest Indrukwekkende Dansproductie. Het bruisende ballet laat achttien

64

dansers excelleren in gratie, kracht en virtuositeit. Maar het kent ook een kwetsbare kant: in navolging van T.S. Eliots gedicht The Four Quartets – Dawsons inspiratiebron – zoomt het in op gevoelens van lijden en liefde. Talent van eigen bodem Tot slot in Transatlantic een wereldpremière van Nederlander Ernst Meisner, die in 2013 zijn dansloopbaan bij Het Nationale Ballet verruilde voor de functie van artistiek coördinator van de Junior Company. In deze positie, maar ook daarbuiten, laat Meisner zien dat hij een uitzonderlijk getalenteerd choreograaf is. Meisner, die ook jarenlang bij het Engelse Royal Ballet danste, is beïnvloed door zowel de Nederlandse als de Britse balletstijl, maar weet die achtergronden samen te laten vloeien in een geheel nieuw en verrassend eigen idioom. Year of the Rabbit Europese première Choreografie Justin Peck Muziek Sufjan Stevens - Enjoy Your Rabbit, in een arrangement voor strijkorkest van Michael P. Atkinson Nieuw werk Wereldpremière Choreografie George Williamson Muziek Nog niet bekend Overture Choreografie David Dawson Muziek Szymon Brzóska - Overture

Nieuw werk Wereldpremière Choreografie Ernst Meisner Muziek Nog niet bekend Muzikale begeleiding Het Balletorkest o.l.v. Matthew Rowe Première 11 juni 2016 Volgende voorstellingen 17, 19*, 22, 23, 25, 26* juni 2016 20.15/14.00* uur Foyeravond 23 mei 2016 Nationale Opera & Ballet

Benoeming David Dawson Met ingang van januari 2015 is David Dawson benoemd tot ‘associate artist’ van Het Nationale Ballet.

‘It was a triumph not just for Mr. Peck but also for the New York City Ballet (..) The audience responded with ovation after ovation. I’m sure I wasn’t the only person who wished the whole 30-minute dance could have been encored immediately.’ (The New York Times over Year of the Rabbit) ‘De symbiose van beweging en beeld wordt in Overture verder vervolmaakt met de muziek.’ (Theaterkrant over Overture)

Young Gyu Choi en Rink Sliphorst

‘De verrassende choreografieën en het intieme karakter maken New Moves een bijzondere ervaring.’ (Cultuurbewust) ‘New Moves: een gevarieerde en verrassende avond.’ (Theaterkrant)

Peter Leung, Matthew Pawlicki en Samantha Mednick

W ER EL D

Het Nationale Ballet

PR EM

Het Nationale Ballet was in de jaren zeventig het eerste Nederlandse dansgezelschap dat zijn dansers - buiten de reguliere voorstellingen en repetities om - de kans gaf om in een ‘workshop’ andere talenten te ontplooien. Vanaf die tijd wordt vrijwel elk jaar zo’n workshop – in 2003 tot New Moves omgedoopt – georganiseerd. Een aantal dansers maakt een eigen choreografie, anderen houden zich bezig met het ontwerpen van decors en/of kostuums, het bedenken dan wel bedienen van het licht, het samenstellen van een programmaboekje of het regelen van de publiciteit. Ze leren daardoor andere kanten van hun talent te ontwikkelen én werken op een totaal andere manier samen, waardoor ze elkaar beter en anders leren kennen. Investeren in nieuw talent New Moves heeft voor Het Nationale Ballet al de nodige vruchten afgeworpen. In het verleden heeft het programma bijvoorbeeld geleid tot de ontdekking van David Dawson, Krzysztof Pastor en Ted Brandsen als talentvolle choreografen. Investeren in nieuw talent is voor balletdirecteur Ted Brandsen van groot belang: in het voorjaar van 2013 is de Junior Company opgericht, in nauwe samenwerking met de Nationale Balletacademie (Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam). En meteen bij zijn aantreden als directeur in 2003 blies hij New Moves nieuw leven in. Met succes: de laatste jaren is een groot aantal (ex-) dansers van Het Nationale Ballet het pad van choreograaf ingeslagen. Met name Juanjo Arques, Daniela Cardim, Peter Leung, Ernst Meisner en Remi Wörtmeyer hebben naam gemaakt met spannende, virtuoze, geestige en ontroerende creaties.

67

Broedplaats Tot nu toe vond New Moves meestal plaats in een intieme setting, in een van de studio’s, voor zo’n honderd toeschouwers per voorstelling. Dit jaar wil Ted Brandsen het anders aanpakken. Er is veel (choreografisch) talent in de groep. Hoe doen zij het in de grote zaal, waar andere wetten en regels gelden dan in de betrekkelijke veiligheid van de studio? Het is een spannend experiment, waarbij vrijwel alle dansers op de een of andere manier betrokken zijn. Voor u de kans om nieuw werk te zien dat de glans heeft van de belofte en waarin u dansers op een andere manier leert kennen. De choreografen kiezen zelf de dansers met wie ze willen werken, waardoor onvermoede verbanden ontstaan. Een unieke kans om alvast een blik in de toekomst te werpen. Feest na afloop Initiatieven als New Moves zijn alleen mogelijk met behulp van extra financiële middelen. Vandaar dat we ook een fondsenwervingscampagne koppelen aan deze voorstelling. Het ondersteunen van nieuw, jong talent op het gebied van choreograferen, maar ook op het gebied van het ontwerpen van decors en kostuums is van groot belang voor het gezelschap. Het wordt een feestelijke avond, met een afterparty waarbij alle dansers aanwezig zijn. Première 28 juni 2016, 20.15 uur Nationale Opera & Ballet

S

Voor het eerst is New Moves dit jaar op het grote toneel te zien van Nationale Opera & Ballet. Artistiek directeur Ted Brandsen nodigt zijn dansers (en wellicht ook enkele mensen van buiten het gezelschap) uit om hun choreografische talent te ontplooien tijdens een feestelijk Gala. Een knallend programma om het seizoen uit te luiden, met een feest na afloop.

RE

NIEUW WERK VAN JONGE CHOREOGRAFEN NU IN DE GROTE ZAAL

IÈ

NEW MOVES

Het Nationale Ballet

JUNIOR COMPANY De Junior Company is in 2013 opgericht om jong danstalent te stimuleren. De Junior Company slaat een brug tussen de Nationale Balletacademie, onderdeel van de Theaterschool/ Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en Het Nationale Ballet. De Nationale Balletacademie, onder leiding van artistiek leider Jean-Yves Esquerre, is als enige dansopleiding in Nederland gelieerd aan Het Nationale Ballet. De Junior Company telt twaalf dansers. Elk jaar wordt auditie gehouden, waarvoor honderden belangstellenden zich aanmelden.

Ernst Meisner is artistiek coördinator van de Junior Company (zie voor een korte biografie pagina 62). Elk jaar wordt een tourneeprogramma gedanst. In het voorjaar van 2016 is dat Ballet Bubbles (zie pagina 70), een gevarieerd en speels programma, waarin in vogelvlucht een reis door de geschiedenis van het ballet gemaakt wordt. Met een aantal klassiekers uit het klassiek-romantische repertoire, werk van de huischoreografen Hans van Manen en Krzysztof Pastor en veel nieuw werk van jonge makers. Daarnaast doen de ‘Juniors’ ook veel ervaring op in het corps de ballet in de klassieke balletten op het grote toneel. Ten slotte dansen ze in Narnia, een voorstelling die wordt gemaakt in samenwerking met urban-dansgezelschap ISH.

Het Nationale Ballet Junior Company

DE KLEINE GROTE KIST DANSVOORSTELLING VOOR KLEUTERS VAN 4 TOT 6 JAAR

In De kleine grote kist maken kleuters kennis met een wonderlijke kist op zolder en worden ze meegevoerd in een betoverend dansavontuur. Wat gebeurt er als een boek zo spannend is dat het verhaal werkelijkheid lijkt? En wat gebeurt er als de kist ineens gaat bewegen? De kleine grote kist biedt een ideale kennismaking met klassiek en hedendaags ballet. De kleine grote kist is de eerste kleutervoorstelling van Het Nationale Ballet, een choreografie van Ernst Meisner. In 2010 ging de voorstelling met veel succes in première. De voorstelling wordt gedanst door twee danseressen en een danser van de Junior Company.

68

choreografie Ernst Meisner muziek Alastair Broadley

De voorstellingen zijn te zien in een studio in Nationale Opera & Ballet. data: 3 mei, 13.00 en 15.00 uur 4 t/m 8 mei, 11.00, 13.00 en 15.00 uur

Riho Sakamoto

‘Lewis schiep een wondere wereld die zowel jong als oud weet te bekoren en te betoveren.’ (Filmtotaal)

Veronika Verterich en Carl Refos 70

EE A N MM UR R A TO O G PR

Het Nationale Ballet Junior Company en ISH

NARNIA: DE LEEUW, DE HEKS EN DE KLEERKAST EEN ONTMOETING TUSSEN TWEE WERELDEN

In het voorjaar van 2015 zal Narnia: De leeuw, de heks en de kleerkast in première gaan. De voorstelling, vol spanning, verrassingen en humor, was maar kort te zien in Nationale Opera & Ballet en maakt dit seizoen een tournee door het land. Choreografen Marco Gerris en Ernst Meisner hebben met de dansers van de Junior Company en van urban-dansgezelschap ISH een bijzondere voorstelling gemaakt. Het Nationale Ballet vindt het belangrijk om coalities aan te gaan met andere partners en een nieuw dansidioom te ontwikkelen voor een eigentijds publiek. Narnia is een ontmoeting tussen twee bijzondere werelden die elkaar aanvullen. Hiphop meets ballet. In 2011 ontmoetten Ernst Meisner en Marco Gerris elkaar toen ze voor het eerst samenwerkten bij de voorstelling Yes we can dance, ter gelegenheid van het vijfentwintigjarige bestaan van ons theater. ISH werkte hieraan mee met een wervelend optreden, geïnspireerd door Hans van Manens Symphonieën der Nederlanden. Beide choreografen wisten meteen dat ze hun samenwerking graag wilden verdiepen. Dat heeft uiteindelijk geleid tot Narnia, een voorstelling waarin beide disciplines, klassiek ballet en urban dans, elkaar verrassen en versterken. Mysterieuze wereld Narnia: De leeuw, de heks en de kleerkast is een spannend verhaal uit de reeks Chronicles of Narnia van de Ierse schrijver C.S. Lewis, waarin vier kinderen op bezoek zijn in een groot landhuis. Bij het verstoppertje spelen komen ze in een klerenkast terecht en vandaaruit belanden ze in een nieuwe, onbekende wereld. In de mysterieuze wereld van Narnia worden ze geconfronteerd met de strijd tussen de legers van 'het goede', aangevoerd door de leeuw Aslan, en de legioenen van 'het kwade' onder leiding van de Witte Tovenares. Zoals in alle sprookjes spelen opoffering, machtswellust, verlossing en de overwinning van het goede een grote rol.

71

Choreografie/regie Marco Gerris en Ernst Meisner Muziek Scanner / Robin Rimbaud Begeleiding op cd

Start tournee 11 september 2015, Odeon, Zwolle Kijk voor de volgende voorstellingen en actuele data op de kalender (pagina 87 en verder) of operaballet.nl

THISisISH ISH is het dak waaronder hip hop en andere kunst disciplines elkaar ontmoeten en hand in hand een eigen verhaal vertellen. In de deuropening staat Marco Gerris, die al ruim 14 jaar artistieke leiding geeft aan een danscollectief van eigenzinnige individuen, die een gezamenlijke visie delen: grenzen bestaan niet. Vanuit thuisbasis Amsterdam reist ISH door binnen en buitenland met voorstellingen, showcases, educatieprojecten en workshops. Actuele voorstellingen: Narnia, FunkISH Wat niemand had verwacht! Zie:THISisISH.com.

Film In 2005 werd het boek van C.S. Lewis met veel succes verfilmd door Walt Disney Pictures als The Chronicles Of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe.

Geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar.

P R TO O UR GR N AM EE M A

Het Nationale Ballet Junior Company

BALLET BUBBLES JONGE TALENTEN ON TOUR

Twaalf jonge talenten van de Junior Company demonstreren hun virtuositeit in een gevarieerd programma. In het nieuwe tourneeprogramma van het jongerengezelschap is, naast fragmenten uit de grote balletklassiekers, werk te zien van huischoreografen Hans van Manen en Krzysztof Pastor en van artistiek coördinator Ernst Meisner. Na de succesvolle tournees in de afgelopen twee seizoenen, komt de Junior Company opnieuw met een ambitieus en gevarieerd programma, waarin de jongste dansprofessionals hun enthousiasme en allure kunnen laten schitteren. U ziet de sterren van de toekomst! Voor de jonge dansers is het een enorme uitdaging om grote solistische rollen uit het klassiek-romantische repertoire te dansen. Speciaal gemaakte videoclips verbinden de onderdelen en laten de wereld rondom de balletten zien. In dit nieuwe programma wordt nog sterker dan voorheen de band met de huischoreografen van Het Nationale Ballet aangehaald, want ook voor dansmakers zijn de jonge talenten een grote inspiratie. Op het repertoire staat werk van huischoreografen Hans van Manen en Krzysztof Pastor en er is een wereldpremière van artistiek coördinator Ernst Meisner te zien.

Ernst Meisner De Junior Company staat onder artistieke coördinatie van Ernst Meisner, voormalig danser bij Het Nationale Ballet. Meisner maakte onder meer het programma Yes We Can Dance ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van Het Muziektheater Amsterdam en creëerde in 2012 Het Nationale Canta Ballet, dat werd genomineerd voor de Dans Publieksprijs. Voor het programma Back to Bach (2014) maakte Meisner zijn eerste grootschalige choreografie voor Het Nationale Ballet, Axiom of Choice.

72

Nieuw tourneeprogramma Choreografieën Hans van Manen Krzysztof Pastor Ernst Meisner Première Amsterdam, De Meervaart 13 februari 2016 Tourneeprogramma Kijk voor de actuele data op operaballet.nl/ juniorcompany

‘Bright young things impress at close quarters.’ (The Arts Desk over de vorige tournee van de Junior Company) ‘Kortom, een bijzonder aantrekkelijke avond voor alle leeftijden.’ (De Telegraaf over de vorige tournee van de Junior Company) Nancy Burer, Christiano Principato en Emilie G. Tassinari 73

Het Nationale Ballet

TABLEAU VAN HET NATIONALE BALLET EERSTE SOLISTEN

Jurgita Dronina

Igone de Jongh

Maia Makhateli

Anna Tsygankova

Anu Viheriäranta

Vito Mazzeo

Marijn Rademaker

Artur Shesterikov

Jozef Varga

Remi Wörtmeyer

Suzanna Kaic

Qian Liu

Emanouela Merdjanova

Sasha Mukhamedov

Young Gyu Choi

Rink Sliphorst

James Stout

TWEEDE SOLISTEN

Victoria Ananyan

Wen Ting Guan

Megan Zimny Kaftira

Vera Tsyganova

Nadia Yanowsky

Roman Artyushkin Serguei Endinian

Alexander

Zhembrovskyy 74

Casey Herd

Isaac Hernández

Matthew Golding

(gast)

Het Nationale Ballet

STAF Directeur Het Nationale Ballet Ted Brandsen

Vaste choreografen Hans van Manen Krzysztof Pastor

Hoofd artistieke staf Rachel Beaujean

Associate artist David Dawson

Zakelijk leider Toine van der Horst

Muzikaal leider Matthew Rowe

Hoofd planning en productie GJ Smeenk

Artistiek coördinator Junior Company Ernst Meisner

GRANDS SUJETS

CORPS DE BALLET

Naira Agvanean Maria Chugai Erica Horwood Joanna Mednick Samantha Mednick Aya Okumura Rachel Oomens Milena Sidorova Maiko Tsutsumi Anatole Babenko Oleksey Smolyakov Edo Wijnen

CORYPHÉES Sara Ricciardelli

Sebastien Galtier Peter Leung Matthew Pawlicki Bruno da Rocha Pereira Chao Shi Wolfgang Tietze

Maria Andres Betoret (tijdelijk) Angela Agresti Nadine Drouin Floor Eimers Krista Ettlinger Hannah de Klein Jingjing Mao Saya Okubo Pascalle Paerel Sandra Quintyn Tess Sturmann Rebeca Taboada Rivas Antonina Tchirpanlieva Clotilde Tran-Phat Martina Verbeni Wendeline Wijkstra Remy Catalan Rohan Dunham Dario Elia Chanquito van Hoeve Vincent Hoffman

75

Balletmeesters Charlotte Chapellier Judy Maelor Thomas Guillaume Graffin Alan Land Choreologist / repetitor Sandrine Leroy

Eerste pianist Olga Khoziainova Pianisten Robert Greuter Ryoko Kondo Michael Mouratsch Viktoriya Ryapolova

Senior balletdocent Rinat Gizatulin

Skyler Martin Miles Pertl Sem Sjouke Bastiaan Stoop

ÉLÈVES

Michaela DePrince Jessica Xuan Nathan Brhane Mert Erdin Wentao Li Daniel Montero Sho Yamada

Tableau per 1 januari 2015. Op operaballet.nl vindt u de biografieën van de dansers en het artistieke team.

JUNIOR COMPANY Eerstejaars Lisanne Kottenhagen Riho Sakamoto Emilie G. Tassinari Yuanyuan Zhang Thomas van Damme Bart Engelen Ryosuke Morimoto Cristiano Principato Tweedejaars Nancy Burer Veronika Verterich Daniel Cooke Martin ten Kortenaar Antonio Martinez

Het Nationale Ballet

HET BALLETORKEST

Het Balletorkest is de vaste begeleidingspartner van Het Nationale Ballet. Het Balletorkest verbindt muziek en dans tot een betoverende ervaring: van klassiek ballet tot moderne dans, van muziekeducatie tot talentontwikkeling. Het Balletorkest is trots op de hechte relatie met Het Nationale Ballet en het Nederlands Dans Theater. De werkwijze is uniek in Nederland. Het Balletorkest, met Matthew Rowe als chefdirigent, bestaat uit een vaste kern van 45 musici, waar nodig ondersteund door hooggekwalificeerde gastspelers. Dat maakt het orkest ongekend flexibel, dynamisch en van hoge kwaliteit. Het Balletorkest is een orkest met een eigen karakter, gedreven om steeds weer haar missie te realiseren: mensen raken met muziek. Vijftigjarig jubileum In het seizoen 2015-2016 wordt het vijftigjarig bestaan van balletbegeleiding in Nederland gevierd. Op 1 september 1965 is het Nederlands Begeleidingsorkest opgericht, dat ten doel had om Het Nationale Ballet en het Nederlands Dans Theater muzikaal te begeleiden. Vanwege haar functie werd het orkest al snel omgedoopt tot het Nederlands Balletorkest. Na de fusie met het Noordhollands Philharmonisch Orkest (2002) veranderde de naam in Holland Symfonia. Sinds 1 september 2014 heet het orkest Het Balletorkest. De belangrijkste functie is nog altijd het begeleiden van voorstellingen van Het Nationale Ballet en het Nederlands Dans Theater.

76

Matthew Rowe Matthew Rowe werd in januari 2013 aangesteld als muzikaal leider van Het Nationale Ballet en chefdirigent van Het Balletorkest. Hiermee is hij de eerste dirigent die beide posities tegelijk inneemt. Rowe heeft gestudeerd in Londen en Baltimore. Hij was muzikaal leider van het Cambridge Philharmonic Orchestra and Choir, associate chorus director bij het London Philharmonic Choir en Director of Orchestral Studies bij de San Diego State University. Daarnaast is Rowe regelmatig gastdirigent bij grote dansgezelschappen, waaronder The Royal Ballet, Birmingham Royal Ballet, het Koninklijk Zweeds Ballet en English National Ballet. Ook is hij live commentator bij de BBC voor concerten en heeft hij, na zijn succesvolle optreden in de BBC-serie Maestro, een format ontwikkeld voor een nieuw digitaal televisieprogramma over dirigeren. Hij staat bekend om zijn veelzijdigheid, met een breed repertoire op het gebied van opera, ballet, eigentijdse muziek en begeleiding van stomme films zoals Charlie Chaplins City Lights en Sergej Eisensteins Pantserkruiser Potemkin.

Ontmoet de dansers

STEUN HET NATIONALE BALLET

Ga mee op reis!

Het Nationale Ballet behoort bij de beste balletgezelschappen ter wereld en is het enige gezelschap in Nederland dat naast moderne balletten ook de grote klassiekers zoals Het Zwanenmeer op het repertoire heeft. We maken betoverende voorstellingen die raken en inspireren. En ú kunt daaraan bijdragen.

“HET IS UNIEK DAT ZO'N KLEIN LAND ZO'N GROOTS BALLET HEEFT. DAAROM DRAGEN WIJ BIJ”

Neem een kijkje achter de schermen

Otto en Marieke Waterlander, donateurs - Word Vriend voor €50 per jaar - Word Gouden Vriend voor €200 per jaar - Huisgenoot-Vrienden betalen €25 p.p. per jaar - Word Geefkringlid vanaf €350 (netto) per jaar - Tussen 21-39 jaar? Word Young Patron Meer weten? operaballet.nl/steunballet Of neem contact op met Nadja van Deursen via 020 – 551 8218 of [email protected]

Een repetitie bijwonen?

Nationale Opera & Ballet

PROGRAMMA KINDERACTIVITEITEN

Kinderstudio op woensdagmiddag Maandelijks organiseert Nationale Opera & Ballet de Kinderstudio voor kinderen van 6 t/m 10 jaar. Deze creatieve woensdagmiddagen staan in het teken van dansen, zingen en spelen. Iedere maand is er een ander thema waarbij kinderen op een speelse manier kennismaken met de wereld van opera en ballet. Kijk voor de actuele data en thema’s op operaballet.nl/kinderen. Tijd: van 14.00 tot 16.00 uur Kosten: €9,50 per kind Tickets via de kassa of via de website.

Familie-inleidingen Ook komend seizoen zijn er weer verschillende familiematinees. Op deze middagen is er voorafgaand aan de voorstelling een speciale inleiding voor het hele gezin, gevolgd door een leuke kinderactiviteit. Er zijn familiematinees op 20 december 2015 (Notenkraker en Muizenkoning) en 26 en 29 december 2015 (Hänsel und Gretel).

80

Theatrale rondleidingen Kinderen van 6 tot 11 jaar kunnen een theatrale rondleiding volgen. Deze spannende ontdekkingsreis langs de schatkamers van het theater is ideaal voor een kinderfeestje! Josefine werkt als schoonmaakster bij Nationale Opera & Ballet. Iedere dag boent zij de vloeren en laat ze ijverig haar stofdoek wapperen. Zij droomt ervan ooit zelf op het toneel te schitteren. Op een dag staat een groep kinderen voor de deur. Ze trekt de stoute schoenen aan en besluit ze binnen te laten en mee te nemen voor een kijkje achter de schermen. Zij kent dit gebouw tenslotte als geen ander. En misschien kunnen de kinderen haar wel helpen haar droom te verwezenlijken? U kunt kiezen uit een opera- of balletrondleiding. Afsluitend zullen de kinderen zelf zingen of dansen. Duur: circa anderhalf uur Kosten: €75 per groep van 15 kinderen; €4 per extra persoon Reserveren groeps- en kinderrondleidingen: [email protected] of 020 551 8103.

Nationale Opera & Ballet

Workshop opera of dans – ideaal voor een kinderfeestje! Ervaar hoe het is om een zanger of danser te zijn! In de operaworkshop maken kinderen in één middag een eigen versie van de opera Rusalka van Dvořák, compleet met licht, kostuums en rekwisieten. Het verhaal lijkt op het sprookje De kleine zeemeermin dat veel kinderen kennen. Deze workshop wordt in een van onze studio’s gegeven door een professionele zangdocent en live begeleid door een pianist. De balletworkshop biedt een speelse kennismaking met de basiselementen van dans en eindigt met een kleine choreografie op muziek van Tsjaikovski. Deze workshop wordt gegeven door een professionele dansdocent in een echte balletstudio.

Kinderkorenfestival De Nationale Opera organiseert op 17 april 2016 een Kinderkorenfestival. Vanuit het hele land ontmoeten kinderkoren elkaar in Nationale Opera & Ballet. Kijk voor meer informatie op operaballet.nl/kinderen.

Leeftijd: voor kinderen van 6 t/m 12 jaar Duur: circa twee uur Kosten: €250 voor 15 kinderen; €8 per extra persoon De kosten zijn inclusief een drankje (uitgebreidere traktatie: prijs op aanvraag) Jump – Fanclub van Het Nationale Ballet Jump, de fanclub van Het Nationale Ballet, brengt jonge balletliefhebbers dichterbij hun favoriete dansers. Voor fans worden leuke activiteiten georganiseerd, zoals workshops, rondleidingen en ‘meet & greets’. De website biedt leuke weetjes, interviews, foto’s en filmpjes. Eenmaal per jaar vindt er een Dansdag plaats boordevol activiteiten. Jonge balletliefhebbers kunnen voor slechts €12,50 per jaar lid worden. Balletscholen kunnen zich gratis bij de fanclub aansluiten. Ga naar de website en ontdek de wereld achter Het Nationale Ballet: operaballet.nl/jump

81

Educatie & Participatie Nationale Opera & Ballet organiseert tal van activiteiten voor kinderen, jongeren en volwassenen. Zo is er een omvangrijk aanbod educatieve voorstellingen en projecten voor het primair en voortgezet onderwijs. Ook zijn er regelmatig participatieprojecten voor jong en oud. Voor meer informatie, zie operaballet.nl/educatie.

Nationale Opera & Ballet

MEER WETEN

OPERA- EN DANSCURSUSSEN Wat zijn de achterliggende thema’s van een voorstelling? Hoe gaat een regisseur of choreograaf te werk? En welke ambachten en technieken spelen een rol bij de totstandkoming van een voorstelling? De opera- en danscursussen van Nationale Opera & Ballet vormen een ideale kennismaking met beide kunstvormen. Liefhebbers bieden zij verdieping en een nieuwe manier om naar de voorstellingen te kijken. Opera uitgelicht – Willem Bruls Vier introductieavonden rondom: Dialogues des Carmélites, Chovansjtsjina, Don Giovanni en Theatre of the World Operakenner Willem Bruls brengt de achtergronden van drie opera’s op toegankelijke wijze voor het voetlicht. Steeds komen daarbij de volgende aspecten aan bod: het verhaal, het concept van de regisseur, de muziek en de productie. Ideaal ter voorbereiding op uw operabezoek. Deze avonden zijn als serie, maar ook los te boeken. Data: maandag 19 oktober 2015, 8 februari, 11 april en 23 mei 2016 Prijs: €60 voor vier avonden; €17,50 per avond Ballet uitgelicht – Sander Hiskemuller Vier introductieavonden rondom: Giselle, Notenkraker en Muizenkoning, Mata Hari en Roméo & Juliétte Balletkenner en dansrecensent Sander Hiskemuller brengt de achtergronden van drie balletten op toegankelijke wijze voor het voetlicht. Hij zal steeds ingaan op verschillende aspecten van de voorstelling, zoals historische context, de werkwijze van de choreograaf, de muziek, de kostuums en de productie. Ideaal ter voorbereiding van uw voorstellingsbezoek. Deze avonden zijn zowel gezamenlijk als los te boeken. Data: maandag 5 oktober, 16 november 2015, 25 januari en 4 april 2016 Prijs: €60 voor vier avonden; €17,50 per avond

EXCLUSIEF VOOR VRIENDEN EN OPERADONATEURS Opera in bedrijf – Hein van Eekert en gasten Drie verdiepende avonden rondom Dialogues des Carmélites voor Vrienden en OperaDonateurs. Drie exclusieve avonden over wat er bij komt kijken voordat de opera Dialogue des Carmélites op het toneel staat. Van concept tot voorstelling, van productie tot decor en kostuum. Gastheer Hein van Eekert nodigt elke avond bijzondere gasten uit die een bepaald aspect van de productie zullen toelichten. Data: maandag 19 en 26 oktober en 2 november 2015 Prijs: €95

EXCLUSIEF VOOR VRIENDEN, GOUDEN VRIENDEN EN GEEFKRINGLEDEN Ballet in bedrijf – Rachel Beaujean en gasten Drie verdiepende avonden rondom Notenkraker en Muizenkoning voor Vrienden, Gouden Vrienden en Geefkringleden. Drie exclusieve avonden over wat er bij komt kijken voordat het ballet Notenkraker en Muizenkoning op het toneel staat. Van concept tot voorstelling, van productie tot decor en kostuum. De cursus wordt gegeven door Rachel Beaujean, ex-danser bij Het Nationale Ballet en nu hoofd artistieke staf. Zij zal onder andere ingaan op het concept van de voorstelling en de choreografie van Toer van Schayk en Wayne Eagling. Elke avond nodigt zij bijzondere gasten uit die een bepaald aspect van de productie toelichten. Data: maandag 9, 23 en 30 november 2015 Prijs: €95

Alle cursussen vinden plaats in een van de studio’s van Nationale Opera & Ballet en duren van 19.30 uur tot 21.30 uur. Inschrijven Kassa van Nationale Opera & Ballet: 020 625 5455 of via operaballet.nl/cursussen Prijzen zijn inclusief administratiekosten, maar exclusief entreekaarten voor voorstellingen. Voor voorstellingsdata zie operaballet.nl/agenda.

82

Nationale Opera & Ballet

MEER BELEVEN

Gratis lunchconcerten Op dinsdag om 12.30 uur kunt u genieten van een gratis lunchconcert in Nationale Opera & Ballet. Voor meer informatie en data, kijk op operaballet.nl/lunchconcerten. Inleidingen Vijfenveertig minuten voor aanvang van elke voorstelling vindt in Nationale Opera & Ballet een inleiding plaats. Deskundigen op het gebied van opera, ballet en dans geven achtergrondinformatie en vertellen interessante details over de productie die u gaat zien en die uw theaterbezoek kunnen verdiepen. De locatie: de foyer op het tweede balkon. De inleidingen zijn in het Nederlands en zijn gratis toegankelijk op vertoon van een geldig plaatsbewijs voor de voorstelling van die dag. Nagesprekken Bij een aantal voorstellingen wordt een nagesprek georganiseerd. Kijk voor meer informatie op operaballet.nl/agenda. Rondleidingen Een rondleiding is een unieke kans voor jong en oud om een kijkje achter de schermen te nemen in dit prachtige theater! Tijdens een rondleiding komt u in de zaal waar van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat wordt gewerkt en ziet u de balletstudio’s waar de dansers repeteren. U brengt een bezoek aan het ‘achtertoneel’ met alle technische faciliteiten en loopt langs de kostuumateliers. Groepsrondleidingen Groepsrondleidingen kunnen op afspraak worden aangevraagd van maandag tot en met zaterdag tussen 10.00 en 17.00 uur. Een groepsrondleiding duurt ongeveer vijf kwartier. Per groep hanteren wij een maximum van 20 personen. Er kunnen maximaal twee groepen op dezelfde tijd starten. Een groepsrondleiding kost €75 tot 10 personen; €5 per extra persoon.

83

Individuele rondleidingen Van september tot en met juni is er elke zaterdag* om 12.15 uur een rondleiding voor individuele bezoekers. Deze start bij de hoofdingang van Nationale Opera & Ballet. De rondleiding duurt ongeveer vijf kwartier. Tarieven: €8/€6 (reductie) per persoon ** * Onder voorbehoud: neem voor alle zekerheid contact op met de kassa. ** Reductie geldt voor CJP, CKV, Studentenpas en houders van de Stadspas. Reserveren Groepsrondleidingen: [email protected] of 020 551 8103. Individuele rondleiding: via de kassa: 020 551 8054. Foyeravonden Nieuw dit seizoen: foyeravonden op de maandag. In informele setting kunt u met een drankje genieten van een aria of duet, een pas de deux of een klein ensemble, een interview met een zanger of een choreograaf. Per productie wordt een gevarieerd programma gepresenteerd, als opwarmertje voor de ‘echte’ voorstelling. De foyeravonden beginnen om 20.30 uur en duren ongeveer 60 minuten. De bar is voor en na afloop van het programma open. Data: Il trovatore: 21 september 2015 Dialogues des Carmélites: 26 oktober 2015 Notenkraker en Muizenkoning: 30 november 2015 Ariodante: 18 januari 2016 Chovansjtsjina: 15 februari 2016 Don Giovanni: 18 april 2016 Transatlantic: 23 mei 2016 Pique dame: 30 mei 2016 Prijs: €15, €10 (Vrienden en Donateurs), € 7,50 (studenten)

Nationale Opera & Ballet

EVENEMENTEN

EVENEMENTEN

OPTREDEN OP LOCATIE

Nationale Opera & Ballet is de perfecte locatie voor uw evenement. Het theater ligt in het hart van Amsterdam en geeft een prachtig uitzicht over de Amstel. Onze theaterzaal biedt plaats aan zestienhonderd personen en is voorzien van de modernste techniek. Daarnaast verhuren wij separaat onze foyer en andere ruimtes. Het gebouw biedt veel verschillende mogelijkheden voor bijvoorbeeld congressen, diners, vergaderingen of recepties. Wij stellen in overleg een uniek programma samen voor u en uw gasten.

Het is mogelijk een op maat gemaakt optreden te verzorgen, op een door u gekozen locatie of in ons eigen theater. We kunnen delen uit bestaande balletten en/of opera’s opvoeren dan wel speciaal voor uw evenement iets creëren.

Bijzondere arrangementen Het is ook mogelijk om met uw gasten naar een voorstelling van De Nationale Opera of Het Nationale Ballet te gaan, desgewenst met een speciaal programma, zoals een rondleiding achter de schermen, een inleiding op de voorstelling en/of een ontmoeting met dansers of zangers. Exclusieve voorstelling Speciaal voor uw gasten verzorgen wij een exclusieve voorstelling van een van onze ballet- of operaproducties waarbij het hele theater tot uw beschikking staat. Betover uw relaties en medewerkers met een onvergetelijk evenement!

84

De afgelopen jaren hebben wij opgetreden op veel speciale locaties en evenementen. Zo verzorgden dansers van Het Nationale Ballet en het Koor van De Nationale Opera op 30 april 2013 een optreden tijdens de Koningsvaart ter ere van het nieuwe Koninklijk paar. Wij verzorgen een optreden op uw locatie met dezelfde topkwaliteit! Meer informatie: Mechlien Theunissen of Merel van Tongeren 020-551 8123 / 8062 [email protected]

Nationale Opera & Ballet

SPONSORING

SPONSORING & PARTNERSHIPS

REVITALISERING

Internationale samenwerkingen, bijzondere activiteiten op het gebied van talentontwikkeling en educatie, de combinatie van klassieke producties en wereldpremières én enthousiaste en loyale bezoekers van over de hele wereld maken Nationale Opera & Ballet tot een creatieve en inspirerende omgeving.

Nationale Opera & Ballet creëert en produceert voorstellingen van topkwaliteit en biedt bezoekers een totaalbeleving. De publieksvoorzieningen zijn sinds de opening in 1986 niet meer aangepast aan de veranderde wensen van het publiek. Noodzakelijk groot onderhoud aan het theater willen we gebruiken om tegelijkertijd een slag te slaan voor een broodnodige ‘revitalisering’ van de publieksdelen van het gebouw.

Als unieke instelling met twee huisgezelschappen die tot de beste ter wereld horen, is Nationale Opera & Ballet een hoogwaardige partner voor bedrijven. Het hele jaar door creëert, produceert en presenteert Nationale Opera & Ballet producties van topkwaliteit. Vrijwel alles, van de muziek en de dans tot decors, kostuums, pruiken, special effects en rekwisieten, wordt in huis gemaakt. De combinatie van toptalent, ambacht en geavanceerde theatertechniek zorgt elke keer weer voor een betoverende totaalbeleving. Als partner helpt u ons om op topniveau te blijven creëren, produceren en presenteren. Op onze beurt dragen wij op creatieve wijze bij aan het behalen van uw doelstellingen. Graag maken wij in overleg met u een voorstel op maat dat past bij uw doelstellingen waarin we gebruik maken van de ongekende mogelijkheden die de wereld van het theater biedt.

85

Het totale project bestaat uit meerdere fases en beslaat een aantal jaren. In de zomer van 2015 wordt de publieksfoyer verbouwd. De belangrijkste aanpassingen zijn: het aanpassen van de foyer, het creëren van een extra ruimte voor jeugdvoorstellingen, workshops, lezingen en presentaties en het aanpassen van de ontvangstruimte voor inleidingen en ontvangsten van (school)groepen. Daarnaast willen wij het entreegebied verbeteren waardoor een aantrekkelijker ontvangst gecreëerd wordt. De artiestenfoyer wordt verbouwd tot een publiek toegankelijk café-restaurant. Op verschillende manieren kunt u bijdragen aan de verbouwing van Nationale Opera & Ballet. Als sponsor of partner, verbindt u zich met één van de topinstellingen van ons land. Meer informatie: Ruth de Vries, 020-551 8066, [email protected]

Nationale Opera & Ballet

JAARKALENDER 2015 – 2016 SEPTEMBER 2015 za di wo za zo di wo do vr za zo ma do vr za zo wo

05 08 09 12 13 15 16 17 18 19 20 21 24 25 26 27 30

Der Rosenkavalier Ballet Gala Der Rosenkavalier Hans van Manen Live Der Rosenkavalier Hans van Manen Live Der Rosenkavalier Hans van Manen Live Hans van Manen Live Der Rosenkavalier Hans van Manen Live Foyeravond Il trovatore Der Rosenkavalier Hans van Manen Live Hans van Manen Live Der Rosenkavalier Der Rosenkavalier

NOVEMBER 2015 18.30 uur première 20.15 uur 18.30 uur 20.15 uur première 13.30 uur 20.15 uur 18.30 uur 20.15 uur 20.15 uur 18.30 uur 14.00 uur 20.30 uur 18.30 uur 20.15 uur 20.15 uur 13.30 uur 18.30 uur

zo 01 vr 06 za 07 zo 08 wo 11 do 12 vr 13 za 14 zo 15 di 17 do 19 zo 22 di 24 do 26 zo 29 ma 30

03 04 08 11 13 14 15 16 17 18 19 22 23 24 25 26

Hans van Manen Live Hans van Manen Live Il trovatore Il trovatore Giselle Il trovatore Giselle Giselle Giselle Giselle Il trovatore Il trovatore Giselle Giselle Il trovatore Foyeravond Dialogues des Carmélites wo 28 Il trovatore vr 30 Giselle za 31 Giselle

20.15 uur 14.00 uur 20.00 uur 13.30 uur 20.15 uur 20.00 uur 20.15 uur 20.15 uur 20.15 uur 14.00 uur 20.00 uur 20.00 uur 20.15 uur 20.15 uur 13.30 uur

première première

TV TV

20.30 uur 20.00 uur 20.15 uur 20.15 uur

Lunchconcerten Iedere dinsdag (12.30-13.00 uur) vindt in de foyer een lunchconcert plaats door gerenommeerde musici. Deze concerten zijn vrij toegankelijk. Kijk voor meer informatie op operaballet.nl/lunchconcerten.

Opera Ballet Opera & Ballet Nederlands Dans Theater 86

13.30 uur 20.00 uur 19.30 uur première 14.00 uur 19.30 uur 20.15 uur 19.30 uur 20.15 uur 14.00 uur 19.30 uur 19.30 uur 13.30 uur 19.30 uur 19.30 uur 13.30 uur 20.30 uur

DECEMBER 2015

OKTOBER 2015 za zo do zo di wo do vr za zo ma do vr za zo ma

Il trovatore Opera Gala 50 jaar Dialogues des Carmélites Giselle Dialogues des Carmélites Giselle Dialogues des Carmélites Giselle Giselle Dialogues des Carmélites Dialogues des Carmélites Dialogues des Carmélites Dialogues des Carmélites Dialogues des Carmélites Dialogues des Carmélites Foyeravond Notenkraker en Muizenkoning

do zo wo vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do

03 06 09 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Hänsel und Gretel Hänsel und Gretel Hänsel und Gretel Notenkraker en Muizenkoning Notenkraker en Muizenkoning Hänsel und Gretel Notenkraker en Muizenkoning Hänsel und Gretel Notenkraker en Muizenkoning Notenkraker en Muizenkoning Hänsel und Gretel Notenkraker en Muizenkoning Notenkraker en Muizenkoning Hänsel und Gretel Notenkraker en Muizenkoning Hänsel und Gretel Notenkraker en Muizenkoning Notenkraker en Muizenkoning Hänsel und Gretel Notenkraker en Muizenkoning Notenkraker en Muizenkoning Hänsel und Gretel Notenkraker en Muizenkoning Notenkraker en Muizenkoning

20.00 uur première 13.30 uur 20.00 uur 20.15 uur première 20.15 uur 13.30 uur 20.15 uur 20.00 uur 20.15 uur 20.15 uur 20.00 uur 20.15 uur 14.00 uur 20.00 uur TV 14.00 & 20.15 uur 20.00 uur TV 14.00 uur 14.00 uur 13.30 uur 14.00 uur 14.00 & 20.15 uur 13.30 uur 14.00 & 20.15 uur 14.00 uur

JANUARI 2016 vr zo ma wo za ma do zo

01 17 18 20 23 25 28 31

Notenkraker en Muizenkoning Ariodante Foyeravond Ariodante Ariodante Ariodante Ariodante Ariodante Ariodante

14.00 uur 13.30 uur première 20.30 uur 18.30 uur 18.30 uur 18.30 uur 18.30 uur 13.30 uur

Nationale Opera & Ballet

FEBRUARI 2016 wo 03 Ariodante za 06 Mata Hari zo 07 vr 12 za 13 zo 14 ma 15 wo do za zo di do za

17 18 20 21 23 25 27

APRIL 2016 18.30 uur 20.15 uur wereldpremière 14.00 uur 20.15 uur 20.15 uur 14.00 uur

Mata Hari Mata Hari Mata Hari Mata Hari Foyeravond Chovansjtsjina Mata Hari Mata Hari Mata Hari Mata Hari Mata Hari Mata Hari Chovansjtsjina

20.30 uur 20.15 uur 20.15 uur 20.15 uur 14.00 uur 20.15 uur 20.15 uur 18.30 uur première

vr za za zo wo vr za zo vr za ma

01 02 02 03 06 08 09 10 15 16 18

wo do zo ma do

20 21 24 25 28

MAART 2016 di vr do zo

01 04 10 13

Chovansjtsjina Chovansjtsjina Chovansjtsjina Chovansjtsjina

18.30 uur TV 18.30 uur 18.30 uur TV 13.30 uur

OPERA FORWARD

di 15 Only the Sound Remains 20.00 uur première wo 16 Chovansjtsjina 18.30 uur vr 18 Il matrimonio segreto 19.30 uur Stadsschouwburg, Amsterdam za 19 Only the Sound Remains 20.00 uur zo 20 Chovansjtsjina 13.30 uur zo 20 Blank Out 20.00 uur Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam ma 21 Blank Out 20.00 uur Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam di 22 Only the Sound Remains 20.00 uur wo 23 Il matrimonio segreto 19.30 uur Stadsschouwburg, Amsterdam do 24 Only the Sound Remains 20.00 uur vr 25 Blank Out 20.00 uur Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam vr za zo di do

25 26 27 29 31

Best of Balanchine Best of Balanchine Only the Sound Remains Only the Sound Remains Best of Balanchine

87

20.15 uur première 20.15 uur 13.30 uur 20.00 uur 20.15 uur

Best of Balanchine Open Huis Best of Balanchine Best of Balanchine Best of Balanchine Best of Balanchine Best of Balanchine Best of Balanchine Roméo & Juliette Roméo & Juliette Foyeravond Don Giovanni Roméo & Juliette Roméo & Juliette Roméo & Juliette Roméo & Juliette Roméo & Juliette

20.15 uur n.t.b. 20.15 uur 14.00 uur 20.15 uur 20.15 uur 20.15 uur 14.00 uur 20.00 uur première 20.00 uur 20.30 uur 20.00 uur 20.00 uur 14.00 uur 20.00 uur 20.00 uur

MEI 2016 zo 01 Roméo & Juliette di 03 De kleine grote kist wo 04 De kleine grote kist do 05 De kleine grote kist vr 06 De kleine grote kist za 07 Don Giovanni za 07 De kleine grote kist zo 08 De kleine grote kist di wo do vr za zo wo za ma

10 11 12 13 14 15 18 21 23

di do zo ma

24 26 29 30

Don Giovanni Nederlands Dans Theater Nederlands Dans Theater Nederlands Dans Theater Nederlands Dans Theater Don Giovanni Don Giovanni Don Giovanni Foyeravond Transatlantic Don Giovanni Don Giovanni Don Giovanni Foyeravond Pique dame

14.00 uur 13.00 & 15.00 uur 11.00 & 13.00 & 15.00 uur 11.00 & 13.00 & 15.00 uur 11.00 & 13.00 & 15.00 uur 19.30 uur première 11.00 & 13.00 & 15.00 uur 11.00 & 13.00 & 15.00 uur 19.30 uur 20.15 uur 20.15 uur 20.15 uur 20.15 uur 13.30 uur 19.30 uur 19.30 uur 20.30 uur 19.30 uur 19.30 uur 13.30 uur 20.30 uur

Nationale Opera & Ballet

JUNI 2016

JULI 2016

do 09 Pique dame za 11 Transatlantic za 11 Theatre of the World Carré, Amsterdam zo 12 Pique dame ma 13 Theatre of the World Carré, Amsterdam di 14 Theatre of the World Carré, Amsterdam wo 15 Pique dame do 16 Theatre of the World Carré, Amsterdam vr 17 Theatre of the World Carré, Amsterdam vr 17 Transatlantic za 18 Pique dame zo 19 Transatlantic zo 19 Theatre of the World Carré, Amsterdam di 21 Pique dame wo 22 Transatlantic do 23 Transatlantic vr 24 Pique dame za 25 JUMP Dansdag za 25 Transatlantic zo 26 Transatlantic ma 27 Pique dame di 28 New Moves wo 29 Jubileumconcert do 30 Pique dame

88

19.30 uur première 20.15 uur première 20.00 uur première 13.30 uur

vr 01 Jubileumconcert zo 03 Pique dame

20.00 uur 13.30 uur

Alle data en tijden in deze kalender zijn onder voorbehoud. TV: op deze data worden televisie-opnames gemaakt.

20.00 uur 20.00 uur 19.30 uur 20.00 uur 20.00 uur 20.15 uur 19.30 uur TV 14.00 uur 13.30 uur 19.30 uur TV 20.15 uur 20.15 uur 19.30 uur n.t.b. 20.15 uur 14.00 uur 19.30 uur 20.15 uur 20.00 uur 19.30 uur

Nederlands Dans Theater Double bill van Nederlands Dans Theater, met nieuw werk van associate choreograaf Hofesh Shechter, een van Engelands meest geprezen artiesten. Daarnaast nieuw werk van het choreografenduo Sol León en Paul Lightfoot, sinds 2002 huischoreografen van Nederlands Dans Theater. Tot nu toe maakten zij samen meer dan vijftig choreografieën voor het gezelschap. Voor meer informatie: ndt.nl. 11 t/m 14 mei 2016 Nationale Opera & Ballet

Nationale Opera & Ballet

TOURNEES VAN HET NATIONALE BALLET

GISELLE di wo do wo do vr za di wo

27 28 29 04 05 06 07 10 11

okt okt okt nov nov nov nov nov nov

2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015

HANS VAN MANEN GOLD Theater aan het Vrijthof, Maastricht Stadsschouwburg, Groningen De Harmonie, Leeuwarden Lucent Danstheater, Den Haag Parktheater, Eindhoven Chassé theater, Breda Schouwburg Rotterdam Parkstad Limburg Theater, Heerlen Schouwburg Arnhem

di wo ma di wo vr za

12 13 18 19 20 22 23

apr apr apr apr apr apr apr

2016 2016 2016 2016 2016 2016 2016

Odeon de Spiegel, Zwolle Odeon de Spiegel, Zwolle Lucent Danstheater, Den Haag Stadsschouwburg Utrecht Theaters Tilburg Parktheater, Eindhoven Schouwburg Rotterdam

Alle data in deze kalender zijn onder voorbehoud.

JUNIOR COMPANY EN ISH PRESENTEREN NARNIA vr zo do vr zo ma do zo wo do vr za zo wo do vr za zo wo do vr za wo do vr za zo di wo vr

11 13 17 18 20 21 24 27 30 01 02 03 04 07 08 09 10 11 14 15 16 17 21 22 23 24 25 27 28 30

sep sep sep sep sep sep sep sep sep okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt okt

2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015

Odeon de Spiegel, Zwolle Agora theater Lelystad Rotterdamse Schouwburg, Rotterdam Theater aan de Parade, Den Bosch Theater De Vest, Alkmaar Theater De Vest, Alkmaar De Harmonie, Leeuwarden De Lawei, Drachten Meervaart, Amsterdam Parktheater, Eindhoven Zaantheater, Zaandam Stadsschouwburg Haarlem Zuiderstrandtheater, Den Haag De Flint, Amersfoort Schouwburg Venray Stadsschouwburg Nijmegen Theaters Tilburg Schouwburg de Kampanje, Den Helder Theater aan de Schie, Schiedam Stadsschouwburg Velsen, IJmuiden Schouwburg Kunstmin, Dordrecht Theater De Lampegiet, Veenendaal Theater Heerlen Schouwburg, Arnhem Theater De Nieuwe Kolk, Assen Schouwburg Cuijk Schouwburg Agnietenhof, Tiel Schouwburg Orpheus, Apeldoorn Schouwburg het Park, Hoorn Schouwburg Amstelveen

89

Internationale Tournee Eind april / begin mei 2016 treedt Het Nationale Ballet op in Spanje. Kijk voor meer informatie op operaballet.nl

Junior Company Ballet Bubbles Vanaf 13 februari 2016 te zien in de Nederlandse theaters. Kijk voor meer informatie op operaballet.nl

Nationale Opera & Ballet

CONTACT

BEREIKBAARHEID

Bezoekadres Nationale Opera & Ballet Amstel 3 1011 PN Amsterdam

Bereikbaarheid Nationale Opera & Ballet, gelegen tussen Amstel en Waterlooplein, is uitstekend bereikbaar met het openbaar vervoer, de auto en de fiets.

Telefonisch Kassa: 020 625 5455 Kantoren/Informatie: 020 551 8117

Openbaar vervoer Vanaf station Amsterdam Centraal of Amsterdam Amstel brengt de metro u in een paar minuten naar de halte Waterlooplein (uitgang Stadhuis/Muziektheater). Ook trams 9 (van Amsterdam CS) en 14 stoppen pal voor de deur, halte Waterloopplein.

Openingstijden Nationale Opera & Ballet De foyerdeuren gaan een uur voor aanvang van de voorstelling open. Kassa Maandag tot en met vrijdag van 12.00-18.00 uur (en tot aanvang voorstelling). Zaterdag, zondag en feestdagen van 12.00-15.00 uur (en tot aanvang voorstelling). Op zon- en feestdagen zonder voorstelling is de kassa gesloten.

UITGAVEN Gratis programmaboekje Bij een bezoek aan Nationale Opera & Ballet ligt een gratis programmaboekje voor u klaar. Bij voorstellingen van Het Nationale Ballet krijgt u daarnaast een actuele bezettingslijst. Luxe programmaboek Bij iedere productie is een luxe souvenirboek te koop bij de winkel en balie. De mooi vormgegeven uitgave bevat naast exclusief fotomateriaal ook interessante achtergrondinformatie en bij opera's ook het volledige libretto. Odeon Odeon is een gratis magazine, dat viermaal per jaar verschijnt. Hierin vindt u informatie over De Nationale Opera, Het Nationale Ballet en over bijzondere activiteiten in Nationale Opera & Ballet. Abonnementhouders van DNO krijgen dit blad automatisch toegestuurd.

SOCIAL MEDIA Nationale Opera & Ballet is actief op verschillende platforms voor social media zoals Facebook, Twitter en Instagram.

90

Taxi Er is een taxistandplaats naast Nationale Opera & Ballet (hoek Waterlooplein) en – op drie minuten loopafstand – op het Rembrandtplein. Auto & parkeren Vanaf de ringweg A10 neemt u afslag S-112 of S-116, richting Centrum. Parkeerruimte in de nabijheid van Nationale Opera & Ballet is schaars, zeker ‘s avonds. Het vinden van een parkeerplaats kan tijdrovend zijn. Houd er rekening mee dat na aanvang van de voorstelling geen toegang meer tot de voorstelling kan worden verleend. ParkKing Waterlooplein heeft voor abonnementhouders een uniek parkeerarrangement. Kijk op operaballet.nl/parkeren. Ook losse ticketkopers genieten korting: als zij hun uitrijkaart aan de garderobe laten stempelen, krijgen ze 25% reductie. Rolstoelgebruikers Nationale Opera & Ballet is goed toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Er is een aangepaste lift en een aangepast toilet. Op zaalniveau is plaatsruimte vrijgehouden voor rolstoelgebruikers en hun begeleiders. U kunt speciale plaatsen telefonisch boeken bij de kassa. Slechthorenden Speciaal voor slechthorenden is er in Nationale Opera & Ballet een ringleiding. Kijk op operaballet.nl/planuwbezoek waar u een goed signaal heeft. Huisregels Onze huisregels vindt u op operaballet.nl/huisregels.

Nationale Opera & Ballet

KAARTVERKOOP

Losse tickets Losse tickets zijn verkrijgbaar aan de balie van de kassa van Nationale Opera & Ballet aan de Amstel 3 te Amsterdam. Telefonisch bestellen is mogelijk via 020 625 5455 of online via operaballet.nl Start kaartverkoop De tickets voor de operavoorstellingen gaan op vier verschillende data in de voorverkoop. Op 5 juni 2015 gaan in de verkoop: Der Rosenkavalier, Il trovatore, Opera Gala en Dialogues des Carmélites. Op 3 september 2015 gaan in de verkoop: Hänsel und Gretel, Ariodante en Chovansjtsjina. Op 15 december 2015 gaan in de verkoop: Only the sound remains, Roméo & Juliette en Don Giovanni. Op 9 maart 2016 gaan in de verkoop: Pique dame, Theatre of the World, Jubileumconcert. De tickets voor alle balletvoorstellingen zijn vanaf 1 juni te koop voor het daaropvolgende seizoen. Tickets voor voorstellingen van De Nationale Opera die buiten het eigen theater plaatsvinden, kunt u online of telefonisch bij ons bestellen. Tickets voor balletvoorstellingen op een andere locatie dan Nationale Opera & Ballet zijn verkrijgbaar bij het theater waar de betreffende voorstelling te zien is. Telefonisch bestellen: 020 625 5455 Wie telefonisch tickets bestelt, kan het verschuldigde bedrag betalen met creditcard (Visa, Mastercard, American Express), de Podium Cadeaukaart of rechtstreeks op onze rekening overmaken. Zodra de betaling is voldaan, worden de tickets toegestuurd. Online tickets Via operaballet.nl kunt u tickets bestellen en betalen met creditcard (VISA, Mastercard, American Express) of via iDEAL. Het is helaas niet mogelijk om online te betalen met de Podium Cadeaukaart. Na een succesvolle betaling ziet u een bevestiging op uw scherm, die automatisch ook naar uw e-mailadres wordt verzonden. Mocht u geen bevestiging ontvangen, check dan het mapje ‘ongewenste mail’ (of: Spam) of neem contact op met de kassa: 020 625 5455. Wilt u de tickets zelf printen, kiest u dan voor de optie ‘print at home’. Boekingskosten Voor bestellingen via telefoon of internet wordt per ticket € 2 boekingskosten gerekend (met een maximum van € 20). Voor het versturen of afhalen van tickets wordt additioneel € 1 in rekening gebracht, e-tickets zijn echter gratis. Theaterwinkel Onze theaterwinkel is open voor en na de voorstellingen. De artikelen - cd’s, dvd’s, affiches, merchandise en nog veel meer - zijn ook online verkrijgbaar. Zie operaballet.nl.

91

Kortingen Nationale Opera & Ballet geeft korting op de toegangsprijs bij het tonen van een CJP, Stadspas Amsterdam of een Cultuurkaart. Voor studenten geldt een last minute toegangsprijs van € 15, vanaf 13.00 uur op de dag van de voorstelling ook online: operaballet.nl. Let op: bij de hoofdingang wordt gevraagd naar uw kortingskaart of studentenpas. Eén dag voor de voorstelling van een operaproductie kunnen Fidelio-leden tegen korting tickets reserveren. Zie voor meer informatie fidelio-opera.nl. Groepsreserveringen Een groepsreservering is mogelijk vanaf 15 personen voor alle producties. U kunt tot zes weken vóór de première van een bepaalde productie een groepsboeking aanvragen via het speciale reserveringsnummer: 020 551 8119. Dinerarrangementen Voorafgaand aan alle avondvoorstellingen van DNO kunt u gebruik maken van een speciaal dinerarrangement in de foyer. Het diner wordt geserveerd op het tweede balkon, waar u een prachtig uitzicht heeft over de Amstel. Kijk voor meer informatie op de website. Uitverkocht? Vanaf een uur voor aanvang zijn aan de kassa volgnummers verkrijgbaar. Alle niet afgehaalde tickets worden vanaf een half uur voor aanvang verkocht, maximaal 2 tickets per persoon. Ruilservice Wilt u tickets verkopen of ruilen voor een andere datum? Dan kunt u via de website een gratis advertentie plaatsen operaballet.nl/ruilservice. Telefonisch kunt u ruilen tot 1 dag voor de voorstelling. Wij rekenen u daar € 3 per kaart voor. Boventitels Met uitzondering van de vijfde en zevende rang en de rolstoelbegeleidersplaatsen bieden alle plaatsen zicht op boventitels in Nederlands en Engels. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar de realisatie van boventitels voor alle rangen. Mogelijk wordt in de loop van 2015-2016 ook op de vijfde en zevende rang boventiteling beschikbaar. Bezoekers in een rolstoel kunnen de boventitels volgen via een display.

Variabele prijzen Bij alle voorstellingen hanteren we een systeem van oplopende toegangsprijzen. Afhankelijk van de vraag naar tickets stijgt de prijs. Met een abonnement bent u verzekerd van de laagste prijs.

Nationale Opera & Ballet

PLATTEGROND DE NATIONALE OPERA 1STE RANG

2

11

5

5

3

2

1

6

40

3

38

5

7

42

7

29

6

27 29 9 2 31 31 33 29 3 35 3 31 37 35 33 33 37 35 39 35 41 37 21 37 37 39 39 39 3 37 41 41 43 41 5 2 9 43 43 7 2 1 3 45 41 47 45 2 3 4 49 47 29 5 4 43 4 5 49 4 51 43 1 47 7 2 4 5 7 53 49 45 49 9 2 7 4 51 23 47 51 1 2 9 4 29 53 25 55 53 3 3 1 4 31 49 47 5 3 1 29 27 55 5 3 9 57 7 3 53 5 3 53 5 31 1 4 3 29 59 3 3 5 3 51 55 7 3 55 5 3 3 35 57 9 3 57 7 3 55 5 37 5 53 7 5941 3 27 53 61 59 9 3 9 5 3 9 7 3 2 5 7 39 55 7 61 1 3 29 3 7 31 59 41 9 5 41 63 3 4 57 39 5 3 31 9 33 61 43 65 4 95 35 33 7 1 2 63 45 3 61 5 4 41 1 5 41 3 7 KS 5 33 35 6 4 65 9 47 3 6 33 7 4 4 N 65 47 43 59 5 3 61 35 93 LI 45 3 67 49 45 6137 3 63 37 43 47 6953 51 ON 41 37 47 63 9 49 65 39 65 39 45 4L5K 51 3 49 51 37 B7A 673 41 67 41 47 364 51 53 647 TE9 4 39 9 3 69 4 49 S 5 55 53 4 4 6 1 4 1 69 47 67 1 1 51 55 47 7 51 717 45 69 43 4 3 3 4 49 3 71 57 4793 53 53 739 4 59 51 5 7 51 55 71 45 5 6 45 4 75 3K 55 6 715 4 57 77 5377 7 3 A4L 73 47 37 5 7 7 9 5 9 57 5 59 7 6 7 4B5 55 94 75 4 45 53 79 61 59 55 7E 7 51 69 1 4 57 61 47 55 81 2D4 57 3 57 71 3 5 59 49 63 5759 57 83 57 49 59 47 61 65 7535 5 51 9 9 51 81 61 3 7 63 5 4 7 S 5 5 63 65 553 83 51 61 59 N K 55 1 51 65 5559 LI9 57 563 83 53 67 5761 653 69 ON1 5 53 59 3 55 75 5 6 LK 6 5 675 61 5 6 55 BA 75 5697 63 6 57 569 57 TE 6169 65 9 67 169 1S 6 63 1 59 67 3 16 1 57 KS 65 3 7 71 69 36 567 7 9 N 3 1 6 5 73 6 LI 767 71 75 K 1 5 6 L 6 65 63 6977 7 73 ON BA 63 67 65 LK 75 9 65 E 65 69 BA 67 77 7 67 2D 9 TE 71 79

3DE RANG

32

2DE RANG

46

52

52

58

64

64

62

68

66

62

68

64

70

66

60

64

60

54

52

62

58

60

56

58

54

56

52

60

54

52

58

62

60

56

68

62

58

66

LK ON

58

RE

60

CH

62

TS

64

68

TE

66

1S

84

82

80

84

82

78

80

78

82

76

80

78

69

67

67

65

72

74

69

76

78

80

76

70

74

71

71

68

69

73

70

7

64

84

82

78

76

74

72

70

68

66

76

74

72

68

71

75

66

73

77

70

72

74

64

60

62

6 71

5

79

77

64

72

70

68

66

66

70

82

80

78

70

TS

CH

RE

LK ON

BA

73

97

72

96

TE

6 71

7 81

75

83

77

1S

73

79

58

63

70

2D

E

81

82

LK

84

BA

83

83

84

68

64

84

82

80

80

76

72

74

70

60

81

375

66

1S

58

60

62

58

58

78

76

74

72

82

78

76

74

78

78

76

72

66

74

68

64

70

66

72

68

74

70

76

72

62

60

58

66

64

62

60

58

80

70

64

66

1S

70

68

64

62

68

TE

64

62

68

66

60

60

58

56

56

60

62

TS

CH

RE

LK ON

66

BA

64

58

56

54

58

56

54

52

50

52

54

48

50

52

54

56

52

50

48

70

BA

60

62

60

58

60

58

56

62

60

54

52

50

48

46

70

60

56

58

56

58

56

54

52

50

48

46

46

73

83

778

73

92

66

62

56

52

50

48

50

48

46

50

70

66

64

58

54

48

56

50

58

52

60

54

50

56

52

58

54

60

56

50

48

46

46

68

62

60

58

58

54

50

52

54

52

50

44

42

46

44

42

44

40

54

50

48

46

44

44

42

40

66

64

60

56

56

48

54

52

46

44

64

62

56

54

52

58

56

54

52

54

52

50

46

42

58

56

60

58

54

50

50

48

42

48

44

42

46

40

38

52

50

54

52

50

48

46

52

46

44

40

42

48

44

38

46

40

48

42

50

44

40

38

46

44

52

50

48

46

42

44

46

38

36

34

40

32

48

40

34

42

42

7 81

40

77

38

79

38

75

83

36

46

42

40

38

36

46

44

48

46

44

42

34

32

36

40

38

42

36

38

40

36

34

32

32

77

30

42

40

38

32

30

36

34

32

40

42

36

30

38

32

40

34

30

36

32

38

34

40

36

42

38

32

30

24

28

26

32

30

44

38

34

30

36

32

26

34

40

36

30

24

28

ZAAL MIDDEN

11

30

13

24

23

17

28

25

19

26

27

8

21

16 8 ZAAL RECHTS 4 22 21 4DE RANG 9 9 20 01 9 15 7 5 21 8 1 18 6 13 3 4 1 2 24 10 16 19 4 10 11 4 2 4 2 5DE RANG* 25 1STE RANG 17 9 7 21 11 11 20 26 10 1 15 23 5 3 1 18 2 4 6 8 13 24 21 5 12 12 16 52 11 22 6DE RANG 19 14 2DE RANG 5 9 7 5 2 0 8 5 1 13 13 2 17 2 23 5 3 1 2 4 6 8 103 18 3 15 6 4 26 6 21 6 16 1 2 6 3 2 4 2 1 7DE RANG* 19 11 11 3DE RANG 27 1 2 7 12 7 8 9 2 0 1 1 2 7 5 163 5 71 25 14 14 20 19 1 22 4 6 8 13 51 26 8 7 23 MIDDEN ZAAL LINKS ZAAL ZAAL RECHTS 18 8 14 2 3 11 117 2 16 17 31 24 15 21 8STE RANG 15 4DE RANG 34 910 712 9 97 20 2 14 22 19 30 9 7 25 5 5 3 181 2 44 6 8 10 1 21 35 15 1 20 6 17 4 6 8 8 8 3 3 2 1 3 6 2 1 2 15 1 2 8 10 4 19 33 32 4 10 118 42 26 41 3 11 4 16 3 22 11 5DE RANG* 17 929 7 271 12 1 24 2 5 3 9 1 6 0 * geen zicht op 11 11 10 9 2 3 0 2 8 2 2 5 38 1 2 44 6 15 23 5 7 25 3 1 217 14 6 8 1 02 38 30 3 13 9 5 13 82 9 52 61 5 28 5 2 39 21 13 22 11 3 36 12 0 boventitel 12 16 1 11 9 32 41 6DE RANG 26 19 2 7 413 2 91 02 1 12 14 8 5 37 172 15 3 13 24 9 2 5 3 119 1 41 03 23 3 71 118 22 4 66 28 10 8 10 38 22 3 6 7 4 0 2 7 8 2 5 2 5 10 6 44 15 1 21 6 10 25 36 13 4 18 6 239 62 41 3 11 7DE RANG* 31 19 23 42 14 16 4 112 9 42 22 910 712 51 7 37 8 2 12 3 2 2 1 4 10 1 2 2 7 8 71 25 3 92 3 1 202 4 6 6 40 14 44 14 3 5 3 11921 4 6 8 32 02 2 5 5 8 8 7 2 0 7 4 11 2 8 1 7 3 1113 1 1 3 25 15 13 31 4 16 16 1 32 6 24 42 15 8 28 15 4 16 4 3 31 9 8STE RANG 2 11 912 14 1 5 7 27 39 11 4 26 0 12 1 3 4 7 5 3 1 202 224 6 8 310 31 7 5 3 21 1 43 40 35 4 91 23 25 37 17 3 1 921 4 6 8 10 6 2 24 17 29 8 71 46 03 18 38 7 15 23 12 33 9 4 12 27 8 6 18 2403 2 5 13 4 50 62 83 16 8 421 3 2 1 4 2 3 4 2 2 3 3 7 8 1 1 11 1 5 6 1 4 6 33 1 9 2 2 2 4 3 45 2 14 9 29 3 19 * geen zicht op 35 51 7 5233211 2 4 6 8 910 71 5 3 1 2 224 2 6 8 100 312 12 34 82 24 17 04 54 7 27 46 2 49 0 19 1 43 2 92 4 3 3 0 2 3 1 2 2 3 13 13 4 5 8 9 8 7 5 3 4 0 5 72 4 15 13 39 55 2 23 61 3513 11 16 18 36 boventitel 7 4 9 3411 0 28 3 6 11 56 26 14 1 50 21 12 46 2 14 33 9 7 5 23 2 42 37 53 43 2399 2 54 19 5 3 111 2 4 6 8 10 912 7 5 3 1 222 244 6 8 10 3 41 03 54 48 248 2 40 23 9 17 35 51 27 1STE RANG 0 1417315 1 1 29 2 14 83 10 18 20 2236 3 44 30 3 52 46 39 103 41 15 13 49 25 18 2 72 62 8 2 3 0 4 6 5 8 16 2 1 2 11 11 3 2 4 4 5 4 3 47 32 4 1 239 33 37 9 71 4 9 7 55 23 12 14 26 8 43 1 36 42 3 92 3 21 12 4 6 8 10 12 5 3 1 20 242 26 8 10 32 3 4 2 2440 35 2DE RANG 64 9 17 4432 34 1519317 15 1 29 2 15 72 415 11 18 20 2 38 350 115 43 18 2 16 16 3 15 13 44 52 45 8 7 3 13 11 7 25 4320 28 3341 144 16 11 9 127 14 16 3 32 24 53 9 7 253 23 6 39 3 3 48 4 3 6 3 10 2 5 3 1 32 244 266 8 10 126 6 4208 3 4 4 8 1 2 6 2 1 4 2 1 2 3 17 1 6 1 4 3 49 3 17 4 9 7 29 1 7 19 17 31 3DE RANG 423 22 1 16 22 2 38 41 712 30 12 27 15 16 31 50 15 13 6 04 3 8 20 477 7 3 15 13 11 29 27 18 20 28 25 1 33 39 8 8 40 111 9 1272 14 16 1 14 166 282 34 5 3 ZAAL9MIDDEN 26 4RECHTS 23 3 51 8 45 8 3 ZAAL LINKS 31 19 1 7 255 23 1 2 4 164 8 10 4 37 2 5 3 1 2 242 264 8 10 12 34 3 4 26 4 ZAAL 21 19 12 29 446 36 2 5 4 43 7 0 4DE RANG 292 2 40 172113119917 3 31 29 2 0 0 3 2 3 13 2 2 13 4 2 0 17 2 8 1 1 55 9 9 4 0 5 1 18 15 13 18 9 3 715513 2 41 35 21 7 25 5 1 6 74 14 166 83 30 234 11 9 12724145 16 6 8 73 11 7 2 517 23 3 50 39 10 34 1 2 44 266 28 10 12 34 3 5 53 5 3 213 1 2 44 166 8 10 6 28 0 4 4 10 5 3 3 19 275 245 2 2 54 21111 4 33 3 19 48 450 4 24 2 2 3 19 17 2 1 22 9917 5DE RANG* 1 22 2 34 14 3 25 1 29 217 14 03 20 22 11 11 4 46 38 0 52 715513 31 29 49 2618 20 10 1 15 13 118 920 7 215 8 312 14 16 18 13 8 5 3 23 8 16 2 2 11 3 4 7 4 6 5 14 3 7 1 5 6 6 1 47 4 9 10 27 255 23 213 2 3 3 21 6 9 2 123 48 18 68 10 12 252 3 15 2 42 264 28 12 6 55 1 3 4 1 2 5 4 3 1 4 4 1 1 4 2 3 2 6DE RANG 1 19 2 14 199 1718 31 3 54 6 0 29 19 6 02 56 15 28 53 15 3 25 413 13 29 2 32 32 20 84 27 17 7 15 2818 2 3 34 10 117 15 13 11 3 54 7 3 23 5 13 30 44 25 215 30 63 38 3 11 6 3 1 18 912 14216 51 1 972 2754256 38 1 5 3 21 2 43 3 211 59 6 6 28 36 42 3 21 1 2 4 146 168 10 724 5 3 2 5 6 3 4 3 4 4 4 2 4 3 2 7DE RANG* 19 19 17 12 3 31 19 62 1 197 2 57 16 93 4 27 16 50 8 0 22 29 17 15 03 10 15 13 11 920 22 16 1822 7 13 773 25 63 60 14 27 21 14 5 11 55 40 83 48 N 3 91 72 54 6 8 7 14 5 3 216 45 8 12 64 55 213 38 6 7 24 2642 58 3 1 2 4 6 168 110 ATSE 61 31 53 7 5343 323 2 4 6 4 A L 3 6 2 2 6 1 15 P 1 2 8STE RANG 1 19 15 4 62 4 17 351 27 3 41 291 1 5 5 3 02 44 22 17 DERS 12 1 23 68 7 15 63 35 59 5 9 43 25 1 279 1 320 60 5 13 54 2012 14 16 18 0363E GELEI 17 3 11 42 E 6 8 10 8 3 1 B 4 2 2 7 3 7 8 N 8 2 9 9 5 8 7 66 2 10 1 0 7 2 2OEL 5 3 1 2 4 6 168 2135 21 61 33 5 8 5 8RO 61 5 4 4375 3 3 2 9 37 55 26 13 1191 4 L2S6T 34 4 5 40 64 50 38 56 6 45 3 311 1 35 59 3 59 17 53 29 12 1 24 18 203222 2 2 9 8 * geen zicht op 6 15 8 4 10 9 2 7 2 4 6 3 8 3 13 43 5 11 92 5 17 66 3 4 6 57 5 3 57 5 27 0 2 14 16 38 36 30 46 1 255 12 1 60 1 2 91 72 5 3 1 2 4 6 68 110 52 8 212 55 9 1 49 25 2 41 18 1 55 64 39 55 3 33 1211 44 1STE 2B6A2L8KON M9IDDEN 3346 2 boventitel 92 50 586 53 31 418 14 1 331 221 39 3 19 6 56 03 62 40 832 9 17 7 25 40 42 5 2 8 53 3 3 4 12 2 6 7 7 3 2 8 2 10 4 8 3 15 4 7 0 9 0 1 5 8 7 5 3 9 2 45 51 3 1 2 24 6 8 4O1 2 297127 4 2 3 13 2 0 5 6 3 62 30 310 4 35 51 2 5 7 51 N3 46 51253 3 3 11 9 73 251 139 1 20 2 4436 24 2 34 28 58 36 52 49 10 3 49 4 7 25 423 4 25 12 1231 11 44 17 15 4 16 18 9 9 9LI 4 23420 22 32 26 1 32418 62 92 T 5 7 9 113 11 3 21 3N 56 05 42 47 1 2 7 4 39 3917 15 503 24 34 8 30 7K 14 16 9 7 22 1 19 13 5 11 63 81 7 5 7 7 4347 3 19 7272542 6 8 10 12 60 57 40 54 85 4 35S 45 9 27 5 4 CH 26 2 4388 4 N 0 5 3 1 20 324 6 118 10 S12 3 4 E 4 3 8 5 2 5 4 5 4 6 8 1 2 7 3 3 2 1 6 7 2 4 8 T 1 19 2 5 3 11 43 5 3 31 25 3 145 13 RE 16 61 9 7 4 53 73 1 5 4 166 4 436 46 2 17 1514 16 1 42 2 0 2 8 28 PL A A 33 23 50 N 39 11 9 7 29 27 5 5460 4 0 6 41 32 344 8 59 7 5 4 51 7 39 3 4 164018 12 13 11 9 26 LEIDE2R3S4 0 4 14 8 10 21 6 3 O 3 4 8 12 3 6 4 1 5 2 7 6 4 2 1 10 8 3 8 4 3 1 7 1 6 73 52 23 25 E3G E1 2 3 4 6 8 17 K 19 1 4957 5 3 49 69 7 3 3 6 4 17 29 62 6 35 46 53 21 19 38 57 145 12 30 E0L-22EN B 61 AL 58 5 4 6 27 ST1O 61 4 24 2 50 8 40 2 34 0352 33 82 4755 73 41 47 67 9 3 12 3 1 133 11 17 15ROL 28 6 44 87 25 204 22 6 EB 68 33 1316 14 59 9 3 9 7 5 1 29 2 48 6 3 430 3 8 5 23 5519 3 7 4553 71 369 3 45 65 7 35 36 10 12 14 16 18 42 11 9 7 5 24 26 452 66 12 2D 62 73 3 1 72 254 6 8 10 12 21 1 4504 66 0 57 4624 236 2285 46 4 22 3 1 2 342 346 8 13 4597 5 7 4351 9 67 43 463 13 0 8 5 9 4 46 2 2 9 0 3 3 4 2 1 3 6 1 4 2 1 5 2 1 3 3 31 1 1 19 4 4755 1 3 61 555 6 49 7 6 5 44 6 4 36 0 72 18 6 67 3195 13 29 02 422 26 30 4 6 8 3 N 6 2 1 E 7 1 2 S D 17 T D E I 0 5 B 2 1 M 6 6 5 8 5 A N L 3 K O 3 18 5 5 6 14 1 5 2 9 15 11 2 5 2 3 23 27 2 4 53 5 71 4 53 0 14 16 6 33 4 9 7 5 93271 2 4 6 8 10 12 13 11 9 7 37 66 39 6 3 47 5 60 8 5 0 4 305342 48 2 21 1 5 2 4456 O 54 263 1 2 42 34626828103 12 25 2 2 40 513 5 659 4351 9 69 45 63 6 147 57 5 31 2 2 3 60 2 9 17 3 21 35 33 2 58 3 3 21 N 262 64 22 2 6 426428 52 4 46 40 4254 14 4 9 2 3 31 79 15 13 19 17 31 491 4 30022 24 19 17 58 6741 49 7 65 43 41 5 35 5 5 560 24244 18 20 23 4 6 38 52 2 LI 72 8 S 0 3 0 9 2 8 16 2 20 9 6 4 2 2 3 4 11 15 15 2 8 1 4 9 5 4 3 14 T 5 23 9 27 13 47 47 6539 7 63 77 9 7 13 NK 5 33 3 51 162618 6 3 8123014 16 18 8 432 86 66 25 8 5 11 50 81 4 3 271 45 9 2527 2 45 63 81 102 124 6 118 910 712 514 21 1 25 2 4 83 2 3 4 54 45 45 63 45 4 61 15 7 55 31 2 3 75 CH 50 5 6 7 56 582 3 S 22 23 1 2 42 364234826102 15 46 3 21 60 48 9 17 3 21 25 79 9 2 9343731 36 5 3 59 3 2843 43 43 61 7 8 3 22 19 17 18 20 RE 4 0 73 15 13 19 17 26 46 3 7 2 4529 34 8 05 24 260 444 77 14 16 57 7 354 33591 11 9 15 183020 41 41 5 N 34 46 4 74 52 578 8 60 6 5 23 43 27 16 28 6 3 30 32 7 13 71 442 85 5 11 479 95 6 8 10 12 6 8 10 12 14 6 3 3 O 4 5 1 2 2 3 3 0 9 2 2 4 7 4 62 8 2 8 7 4 8 5 3 4 5 1 5 K 5 4 2 40 748 3 1 2 4 4 2 5 3 69 119 3197 23 21 7 516 5 53 31 2 345 7 76 6 5 16 34 36 3 22 2 60 5 73 3224 26 A4L0 4 315 9 2 4353 3 9 17 67 5 5 37 3 41 351 7 13 111 18 20 74 4 5 58 84 746 2 3B8 203022 40 3 44 71 14 16 9 15 2 52 5 3 3 5 3 9 439 4 7 254231 4219 2 65 7 13 6 28 DE 3828 30 3 42 5 11 56 75 218 26 46 7 3 19 27 45 63 81 102 124 6 8 10 12 14 216 5 2 3 6 7 3 69 0 4 4 7 8 0 6 4 3 7 1 3 4 2 2 63 31 354 1 1 919 5 23 2 1 5 7 424 26 8 17 3 4604 7408 5 4 73 67 220D2E BA LKON 0M 17 15 21 19 35 33 23 D 63 61 4 EN 6 9 3 6 93 47 29 2735343314 76 0 52 4 4 36 16 18 2 322ID 71 13 11 17 4668 31 2 65 62 34 3 25 2 129 59 7 3 9 345 32 3 8 30 16218 46 217 71 10 12 14 7 13 46465 74 8 5 4 5 11 2 37 9 15 3 9192727 69 5 3 2127 25 63 5 3 7 343 2 8 60 28 30 57 44 3003 25425363 81 2 4 6 8 10 12 214 4 26 69 7426 4 2 7 3 3 5 34 19 17 23 2 64 38 35 3 67 42 22 24 26 5 6 288 4 21 19 17 61 22 55 6 2 0 2 0 0 3 4 1 3 1 1 4 7 2 6 15 20 4 3 2 4 6 67 29 2 31 18 3 5 2 65 15 13 31 2 59 53 168 18 16 11 23 11 17 3 133919 8 74 9 15 9 7 5 163 181 202 2 4 366 8 10 12 14 7 2529 27 70 60 7 13 54 2 3 36 3 18 30 3 65 5 11 57 3 919 27272545 6 8 10 12 14 51 66 8 37 3 23 2 25 2 5653 6 5240 4 6 58 26 28 233211 2 4 6 8 10 12 14 2 34 49 55 18 31 63 34 1 19 3 21 4 6 6 66 6 0 6 22 24 30 3 56 65038 19 17 15 8 5 47 531 59 53 17 15 19 17 5 33 31 29 2 8 4 16 18 20 61 26 13 11 92 7 30 32 24 26 28 3464438 314 45 54 4 13 11 9 4 29 27 6 2 12 5 4 51 7 5 10 3 6 5 8 6 3 2 6 1 2 5 3 4 0 2 4 0 3 5 7 7 43 3 2 5 3 125 2 5 23 9 37 5 42 49 59 9 5 1 4 55 34 3 21 19 62 41 26 28 420454 86 21 19 5040 35 3 47 32 62 3 8 22 24 39 17 15 13 57 7 5 9 4 53 17 15 65 3 31 60 45 03648 40 5 37 11 9 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 13 11 9 63 45 58 43 38 4830 3243484646 55 5 53 7 4 51 4 7 5 329127 25 645255 94 41 6 8 42 5 TSE N 56 2 5 23 21 A 61 6 53 51 5 4 4 2 3 A 2 0 4 3 7 8 7 L 65 6 24 0 19 3 1 35 9 5 1 5 35 3 SP 45 4 5 59 51 49 3 4 2DE BALKO17N 15 6 20 22 2 44 4 3686 3 31 68 5 2 EN E I DE R 43 33 3 63 DD11 14 316 MI13 47 1 4 318 54 32 346 640 29 27 57 49 1 29 41 BEG9EL 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 32 4539 6650 0 4 26 2582 30 44 58 25R23 61 2 37 27 25 S T O E L- E N 61 OL21 47 55 28 30 448 4337 22 24 50 8 42 19 17 15 23 21 59 35 3 42 66 56 24 26 68 45 18 4135 59 66 3320 53 22 16 19 17 15 13 11 9 7 5 3 4 8 14 4 20 3 12 6 4 4 10 4 6 3 3 43 3 18 31 2 1 2 4 6 8 57 16 13 11 9 7 6 3 39 57 51 9 27 25 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 2463 1 28 30 32 41 60 1 2 37 1 55 1 25 23 64 49 55 05 40444 39 9 2 35 3 3224 26 21 19 171STE BAL KON MIDDEN 58 53 47 62 7 25 3 3 6 3842 53 85 37 18 203022 15 13 11 56 O 45 51 2 43 39 23 12 29 27 2 30 32 34 3 40 9 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 41626 28 60 64 4 4 51 2 N 4 2 2 1 5 8 4 3 43 49 79 36 28 19 1725 23 21 22 5 31 37 35 0 444 49 2 2 2 2 LI 4 0 S 0 3 4 5 24 2 8 6 2 47 15 13 19 17 15 8 1 220 9 27 33 3 77 NK 5 0 47 3 3 36 3 42 11 9 7 13 11 9 81 14 16 18 16 18 208 3 HT 45 12 25 21 29 2 2 80332 34 78 53 5 3 1 27 45 63 81 10 54 85 75 45 C 33 4 6 8 10 12 14 24 26 2 2 S 8 4 7 3 4 6 6 2 79 E 3 2 2 8 3 1 19 5 23 21 6 5 7 31 5 37 43 R 73 4632 80 4 4 3 20 22 17 15 19 17 29 2 35 38 5 4 77 2 32 50 N 41 324 74 20 322 16 18 13 11 9 15 13 11 9 93 71 7 25 33 31 40 4 36 78 75 48 8 0 7 5 3 1 72 54 36 18 210 412 614 8 10 12 14 16 18 73 KO 72 38 32 3 23 2 29 27 2 69 26 2 76 53 3268 30 5 4 5 73 1 19 AL 5 23 21 70 4 3 31 67 3246 22 24 B 24 4 13 17 15 0 7 8 22 2 2 19 3 4 3 71 3 20 E 18 29 2 13 11 9 17 15 13 11 18 2 2 93 0 65 75 66 2D 7 5 3 1 92 74 56 38 1102124146168 10 12 14 16 6 28 3 7 25 69 04 73 07 63 78 84 53 46 23 21 73 67 24 2 63 3 31 87 61 4 6 6 39 19 17 76 26 4 20 22 71 43 65 59 29 2 15 13 11 66 46 71 06 74 37 32 3 14 16 18 6 69 4 12 6 6 0 7 9 10 5 7 4 2 3 8 74 4 5 25 2 35 3 1 2 4 6 36 8 75 69 2 7 28 6 67 4 5 6 3 3 2 0 2 2 0 3 1 1 4 72 55 4 7 6 19 17 67 31 2 56 22 65 59 8 2 0 3 8 0 20 4 3 15 7 9 27 18 6 6 13 11 9 65 63 57 51 4 36 25 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 25 2 58 66 68 49 55 61 32 3 63 05 3 21 56 47 64 53 66 59 28 30 85 19 17 61 45 54 4 62 24 26 51 64 57 59 43 52 26 60 49 44 5 0 4 6 4 8 5 5 57 13 47 5 53 42 60 48 93 45 55 56 40 51 7 46 58 43 38 54 53 49 44 41 56 52 47 51 42 39 1 35 50 1 54 45 40 49 8 2 2 6 D 4 E N BALKON MIDDE 3 43 5 33 3 47 46 2 34 1 29 41 50 45 44 30 3 2 37 27 25 48 2 43 26 28 23 21 35 3 46 41 6 38 22 24 19 17 15 3 31 44 34 3 16 18 20 13 11 9 7 2 3 39 14 3 29 2 3 12 10 0 8 5 3 1 2 4 6 3 7 25 37 3 0 42 26 28 23 21 5 33 38 4 22 24 19 17 15 31 29 4 36 13 11 9 7 16 18 20 4 39 32 3 4 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 27 25 37 3 28 30 23 21 0 42 6 2 4 24 5 33 19 17 15 38 18 20 22 31 29 13 11 9 7 4 36 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 32 3 27 25 0 3 28 5 37 23 21 5 24 26 19 17 15 35 3 6 38 18 20 22 13 11 9 7 3 31 34 3 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 29 27 30 32 25 23 26 28 24 21 19 17 22 18 20 15 13 11 9 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16

ZAAL LINKS

De Nationale Opera

PRIJZEN TICKETS DE NATIONALE OPERA 2015 – 2016

ARIODANTE ONLY THE SOUND REMAINS JUBILEUMCONCERT

DER ROSENKAVALIER IL TROVATORE DIALOGUES DES CARMÉLITES HÄNSEL UND GRETEL ROMÉO & JULIETTE DON GIOVANNI PIQUE DAME

ma - do standaard 1ste rang 2de rang 3de rang 4de rang 5de rang* 6de rang 7de rang 8ste rang*

€ € € € € € € €

122 95 68 52 42 32 21 16

ma - do standaard 1ste rang 2de rang 3de rang 4de rang 5de rang* 6de rang 7de rang* 8ste rang

€ € € € € € € €

jeugd t/m 16 jaar/CJP

1ste rang 2de rang 3de rang 4de rang 5de rang* 6de rang 7de rang* 6ste rang

ma - do € 75 € 62 € 48 € 39 € 31 € 24 € 17 € 16

OPERA GALA

1ste rang 2de rang 3de rang

€ 225 € 175 € 125

(Koninklijk theater Carré)

1ste rang 2de rang 3de rang 4de rang

ma - do € 99 € 68 € 47 € 30

BLANK OUT

één rang

€ 40

HÄNSEL UND GRETEL

inclusief receptie

THEATRE OF THE WORLD

150 124 96 78 62 47 32 18

vr - zo CJP/Stadspas/ standaard jeugd t/m 16 jaar € 108 € 129 € 85 € 106 € 58 € 79 € 47 € 62 € 37 € 47 € 26 € 37 € 16 € 26 € 16 € 16

CJP/Stadspas/ jeugd t/m 16 jaar € 118 € 96 € 69 € 52 € 42 € 32 € 21 € 16

vr - zo CJP**/Stadspas/ standaard jeugd t/m 16 jaar € 139 € 160 € 113 € 134 € 87 € 107 € 73 € 88 € 58 € 72 € 43 € 57 € 30 € 41 € 18 € 20

CJP**/Stadspas/ jeugd t/m 16 jaar € 150 € 124 € 96 € 83 € 68 € 53 € 39 **met uitzondering van € 20 Hänsel und Gretel

vr - zo € 80 € 67 € 54 € 44 € 36 € 29 € 20 € 18

Afwijkende rangindeling

vr - zo € 108 € 79 € 55 € 35

(Muziekgebouw aan ’t IJ) Variabele prijzen Bij alle voorstellingen hanteren we een systeem van oplopende toegangsprijzen. Afhankelijk van de vraag naar tickets stijgt de prijs. Met een abonnement bent u verzekerd van de laagste prijs.

* Geen zicht op boventitels 93

Nationale Opera & Ballet

PLATTEGROND HET NATIONALE BALLET

PREMIUM RANG 1STE RANG

3

2

11

5

5

3

2

1

6

40

5

38

7

7

42

6

21 23 25 27 29 21 27 23 29 29 25 31 31 27 33 29 35 33 29 31 37 35 33 33 37 35 39 35 27 41 37 37 37 29 9 39 39 2 39 31 41 37 41 31 33 43 41 29 43 39 35 33 43 45 31 37 41 35 41 47 33 45 33 37 5 49 43 47 3 43 39 35 45 49 41 37 45 37 51 37 43 47 39 39 47 53 49 39 45 1 41 45 37 49 51 7 34 43 41 9 47 4 4 51 3 53 43 45 49 55 53 49 41 47 41 47 45 51 3 55 51 49 47 49 43 57 53 54 53 49 59 51 55 45 74 51 51 43 4 55 57 53 47 53 49 53 57 45 59 45 55 49 51 53 61 59 55 47 47 51 57 53 61 55 3 57 49 575 59 49 63 47 55 57 59 51 1 5 5 61 65 5 49 61 57 53 3 63 59 59 5751 63 5 5 KS 65 55 61 51 57 L I N 7 5 65 5953 6153 5 59 67 3 6155 63 5 5 61 ON 59 5 69 5 6357 6557 LK 61 675 5 59 7 B A 5 63 6759 16 5 67 5 TE 6 95 3676 6961 69 1S 5696 671 5 57 7613 KS 1 6 7 716 IN 69 635 3 59 61 L 6 73 577 73 71 61 976 63 75 LKON 65 75 767 73 63 77 65 BALK 77 67 65 79 75 65 EBA 67 79 69 67 9 77 67 TED 81 71 69 1S 2 16 79 69 67 83 3 7 1 7 71 3 81 7 69 3 7 3 6 73 71 75 8735 7 LK 65 75 77 73 8379 BA 77 67 75 E 79 69 77 2D 81 71 79

3DE RANG

32

2DE RANG

46

64

66

64

62

68

68

64

62

64

62

60

56

58

54

56

52

60

54

62

58

52

60

58

TS

76

74

72

82

80

78

72

78

76

74

72

84

82

84

80

78

76

82

80

74

78

80

76

83

84

81

82

83

84

70

72

74

76

78

74

2

84

82

80

82

78

76

74

72

70

72

70

68

66

72

70

73

64

66

68

58

60

62

64

66

1S

68

TE

70

BA

72

74

LK ON

76

RE

78

CH

TS

70

58

77

83

94

80

76

74

72

66

70

60

62

84

82

80

76

74

78

76

74

70

68

66

70

68

64

82

78

68

66

64

72

62

60

58

56

54

60

58

56

80

70

BA

TE

1S

70

66

64

62

56

60

58

54

52

78

CH

LK ON

66

68

66

64

68

56

62

58

60

54

RE

64

62

60

64

62

60

58

54

52

52

50

46

48

50

46

48

50

52

46

48

56

50

58

52

48

54

50

56

52

58

54

60

56

50

58

52

54

56

52

48

46

44

70

66

60

58

52

60

66

56

62

60

58

56

54

58

54

50

48

50

48

46

50

46

44

42

50

46

42

40

42

44

38

40

42

44

40

42

44

46

48

40

34

32

38

36

34

32

38

36

56

52

46

46

42

36

40

36

38

34

30

58

54

52

50

54

52

50

48

44

42

40

44

42

40

38

32

32

60

56

50

48

46

40

38

58

52

48

46

44

48

42

38

44

40

46

42

34

32

36

54

50

42

40

38

32

36

30

52

44

38

34

30

36

32

26

34

40

36

30

28

ZAAL MIDDEN

30

11

30

13

24

17

28

19

26

8

24

16 8 ZAAL RECHTS 4 22 21 4DE RANG 9 9 20 01 9 15 7 5 21 8 1 18 6 13 3 1 2 4 24 10 16 19 4 10 1 4 2 1 4 5DE RANG 2 25 17 9 7 21 11 11 20 26 10 1 15 23 5 3 1 18 2 4 6 8 13 24 21 5 12 12 16 52 11 22 19 14 9 7 2 0 8 5 1 13 13 2 17 2 23 5 3 1 2 4 6 8 10 18 15 26 21 6 16 13 4 62 4 2 19 11 2 12 1 7 8 9 2 0 1 1 2 7 5 3 71 25 14 14 20 1 2 4 6 8 51 26 23 18 7 31 3 11 72 16 24 15 21 15 34 9 7 2 14 22 72 19 35 30 5 3 1 2 4 6 8 10 1 20 6 17 PREMIUM RANG 52 8 8 3 2 1 15 1 33 8 32 82 26 3 11 4 16 34 11 12 1 24 2 92 9 7 35 10 91 2 3 5 3 1 2 4 6 8 0 72 1STE RANG 71 02 38 33 5 13 82 9 83 52 93 39 36 16 1 62 11 9 32 12 40 2 37 11 42 12 14 7 5 3 92 41 5 91 03 22 1 2 4 6 8 10 2DE RANG 38 2 3 35 5 7 0 7 8 10 44 15 1 39 2 10 82 25 36 1 6 3 6 1 2 3 11 3 3 23 42 14 122 37 9 7 5 24 364 463 92 3 1 2 4 6 8 110 12 2 40 3DE RANG 35 1 1 21 19 17 32 0 22 7 2 7 44 8 7 0 4 11 8 3 11 1 3 2 15 13 16 16 1 45 16 42 ZAAL 28 1 52 5 1 33 39 14 16 11 9MIDDEN 8 ZAAL LINKS ZAAL 8 26 34 48 RECHTS 7 5 3 1 2 42 164 8 10 12 31 9 1 3 213111 22 43 40 37 17 32 4DE RANG 0 17 9 179 29 7 2 24 1 8 46 2 9 49 4 0 2 0 41 3 9 0 12 1 3 1 12 157 13 4 50 8 8 21 27 2 5 1 8 18 2 1 4 2 5 6 3 7 3 4 6 8 1 11 5 6 3 6 142 9 4 91 7 25 4 233 11 10 42 36 45 4 10 51 42 432 31 2 19 37 3 1 2 4 164 18 10 1222 21 1 9 34 5DE RANG 0 54 46 22 2 49 43 2 9 2 17 4 2 9 177 0 5 1 6 2 0 2 3 13 11 13 11 4 2 55 2 18 5 10 4 155 133 47 23 7 25 15 30 41 35 18 14 416 5 111 9 2 7 4 6 8 56 28 36 23 13 53 42 12 8 50 45 39 12 26 5 3 1 2 4 4616 8 10 1222 2 5 33 3 21 2 2 21 111 34 54 4 51 40 43 9 917 2 24 32 0 14 3 25 2 1 29 129 17 14 12 1 13 7 46 13 0 52 15 13 2820 2 49 30 41 5 11 18 82 72 1 8 10 8 4 3 6 3 5 1 8 6 16 2 1 4 2 4 5 5 2531 39 47 33 9 7 5 3 21 6 24 26 1610 12 1424 2 63 2 8 8 6 6 3 1 3 4 2 4 4 3 2 4 45 1 1119 4 21 15 3 27 2 1 29 129 17 820 22 15 9 22 23 17 15 46 14 43 10 1 7 13 3 14 7 2 15 03 5 11 16 6182 3 20 73 5 3 19 2 4 6 8 44 38 41 5 23 1 7 26 2843 7 5 3 1 2 4 61681810 12 1424 2 31 36 42 7 5 3 23 231 111 4 15 4 15 34 14 2 3 9 197 7 2 24 16 3 27 2 3 31 2219 19 2 2 2 16 0 2 1 3 0 35 3 15 13 5 11 20 16 18 28 73 5 0 3306 3 1 2 4 6 8 10 17 2 4 7 8 8 2 14 1 2 9 25 125 8 33 7 5 3 1 2 4 6 81610 12 8 4 26 4 8 5 3 23 63 26 3 1231 11 4 3 43 22 2 17 3 29 3 31 2219 19 19 17 12 1 24 2 0 3 9 2 35 10 2 3 7 2 18 2 15 13 5 3 1 2 4 6 8 3 8 9 3 27 27 127 17 11 9 7 5 20 14 16 8 30 33 5 1253 1 9 28 3 0 36 3 3 1 2 4 61681810 12 9 3 7 35235 23 5 39 5 231 1119 62 4 26 40 3 3 21 12 40 9 15 22 22 37 17 42 12 14 7 13 1 2 19 5 11 92 3 1 2 4 6 8 10 41 2 2 16 18 2030 3 9 2717 368 38 4 2 35 14 9 0 12 7 7 8 10 5 3 1 2 4 6 8 110 4 25152 1 39 2 10 82 25 18 363 55 6 2 3 3 6 4 1 2 6 31 2111199 18 3123 2 3 4 4 37 6 6 5 24 40 28 2 34 32 53 29 177 155 3 1 2 4 6 8 10 12 1 43 1 19 29 2 40 438 35 13 11 9 3 0 0 22 27 54 7 2517 5 41 7 5 3 1 30 3 11 11 18 2 38 34 3264 25 16 16 23152 13 59 52 414 28 4 16 33 1 1911 9 23 8 32 0 4 0 62 57 5 4 9 4 39 3 26 34 17 15 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 1 4 21 5 3 4 4 0 2 1 2 13 11 9 19 1 3 7 49 5 3 63 6 17 29 7 46 4817 7 5 3 1 7 15 0 22 12ATSEN 38 30 12 27 64 50 58 475 5 41 345 4 6 18 2 13 11 46 44 28 25 33 65 62 SPL6A 14 16 2 9 3 26 48 56 9 7 5 23 511 59 4 35 31 44 3 68 24 G ELEIDER34 3 3 1 2 4 6 8 10 12 21 1 63 04 54 42 60 29 54 46 2N2 B 49 57 5 431 49 7 41 3 E 2 4 9 0 2 8 2 3 2 13 E 13 1 66 4 2 0 7 15 93 55 61 0 5 4 72 5 5 4 61 47 55 ROLS1T6O1E8L 4 4 35 13 11 6 83 52 73 64 56 50 53 59 56038 56 68 33 42 9 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 45 53 1 397 45 59 62 3 21 43 2 4 2 8 8 2 2 5 4 0 3 4 3 6 5 4 43 43 5 12 51 57 4 19 1 4 5 66 57 32 22 2 14 7 15 92 1 1 41 14 3 60 524 46 46 52 1 49 55 3 411 49 30 1 64 1N8 20 55 7 2 29 13 11 8 0 4 8 0 4 1 5 E 8 2 16 2 S 3 D T D E I B 2 M A LKON 14 5 5 23 27 39 47 93 33 9 7 5 3 6 6 3 30 3 24 53 47 453 8 45 2 85 4 26 1 2 4 6 8 10 12 31 2 21 215 23 7 56 O 45 4 3 28 15 2 4 22 2 60 64 5 51 6440 29 33 9 17 21 51 N 2 3 26 54 43 15 37 18 20 27 31 15 13 79 34 19 17 44 32 44 58 0 232 24 16 3 49 43 4 49 4 2 8 2 4 LI 0 3 4 2 S 0 14 11 3 3 4 5 2 3 6 2 5 15 9 7 8 1 0 1 7 28 53 3 T 6 23 29 27 77 NK 5 13 511 3 1 2 4 6 8 10 12 42 47 3 42 2618 50 81 45 9 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 2142416 3 3 35 4 3 28 3 1 19 25 2 4 78 54 75 45 CH 4 S 1 2 33 82 2 3 26 16 36 38 48 2 17 153 21 43 16 3 79 9 2 31 0 32 24 52 76 43 RE 73 4 73 18 20 19 17 13 11 46 80 4 34 40 7 25 29 8230 2 77 9 7 5 3 39 50 15 513 311 1 2 4 6 8 10 12 14 16 N 41 74 1626182 0 38 30 32 71 23 227 25 14 4 8 78 3 3 37 6 O 4 12 2 9 75 4 2 10 8 3 7 5 3 1 2 4 6 8 K 1 19 23 7 3 6 1 2 35 426 28 22 17 3 5 69 L 6 0 3 7 2 0 2 17 3 4 5 73 9 2 1 A 2 15 13 9 3 41 7 4 19 11 27 233 3 67 16 18 17 915 74 30232 23 20 3 44 7 3 39 3 71 317 EB 5 231 29 68 713 511 39 1 2 4 6 8 10 12 14 2 65 16 61828 5 42 5 3 37 75 21 1297 2 8 300 2D 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 69 66 5 70 7 24 2 40 3 3 35 63 78 26 2 4 175 15 23 21 73 1 2 33 38 67 20 22 64 8 61 4 13 11 22 24 38 6 9 27 31 6 39 36 19 917 7 76 16 18 0 2 6 4 2 71 14 4 6 6 12 3 18 6 4 6 5 2 15 513 311 1 2 4 6 8 10 25 29 2 71 3 7 95 18 44 4 66 69 55563 60 0 32 9 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 3 271 25 74 18337135 3 34 75 69 28 3 64 19 217 6 60 72 56 67 42 58 3 215 40 28 53 61 29 23 3 32 22 24 26 1 19 72 55 4 7 62 67 38 38 40 56 13 17 65 59 0 5 11 0 7 21 3 6 8 0 20 4 9 2 3 5 15 3 7 6 7 18 5 93 1 5 239 27 5 13 11 1 57 65 51 5963 86 34 4 3 66 52 21 1295 2 2 52 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 4 68 49 3232 3 63 65 57 61 5 9 4 55 5 46 1731521 50 560 47 66 28 30 131911179 45 63 61 26 4680 55 9 5 7 4 3 5 45 48 24 S2E6N 7 5 3 1 64 6542 5 4658 06 6 43 T A 2 6 4 61 59 5 53 7 55 5 4 1 49 4 A 2 0 4 6 L 65 6 4 8 56 13 SP 47 59 7 5 51 53 3 4 44 0 42 4 5 60 480 93 6586 5 45 EIDER 63 51 1 3 7 46 6 57 5 5 49 42 38 4 2 5 58 BEG EL 43 6564 49 9 61 5 2 44 58 61 41 40 R O L S T O E L- E N 56 55 3 51 47 542 47 37 39 50 40 4 56 59 1 35 502 6 38 6584 1 4535 59 53 49 45 8 8 6 2 2 4 6 D 6 4 E N BALKON MIDDE 4 43 33 3 57 5 46 6 47 43 43 3 57 51 0 65 1 29 41 46 1 28 30 32 3 45 41 1 22 52 44 8 60 48 564 1 55 1 49 27 25 55 244 1STE BALKON MIDDEN 2 4339 9327 3 50 5 23 21 53 47 46 62 0 324 26 7 2553 53 4137 6 3842 19 17 15 48 8 322 56 44 60 O 45 220 18 51 34 3 40 2 33 233321 2 2 16 6 13 6 2 14 4 11 51 2 3 2 3 12 N 4 2 9 9 10 0 7 4 8 1 5 8 3339 3 5 3 1 2 4 6 43 49 79 364 28 3 1927 4244 22 5 2 49 2 2 1 2 5 LI 0 17 0 S 0 7 2 2 3 4 4 5 2 6 2 3 47 15 1321 19 8 1 9325733 77 NK 5 30 24 0 47 3 3 16 18 6 38 42 11 917715 13 81 HT 45 28 22 25 321 29 2 83 78 54 6 20 5 311 19 27 45 63 8 10 12 14 8 10 12 14 164 18 34 3 54 85 75 45 C 2 3 S 2 8 3 4 3 3 4 4 6 6 2 2 79 6 E 1 2 3 2 3 4 0 7 21 1925 2 3 3 5 7 319 37 43 R 73 80 4 38 40 42 46 64 28 3 4 3 20 22 3 21 19 17 15 29 235 77 50 N 41 32 23 74 16 18 22 24 13 1117915 13 93 71 6 7 2353 31 40 78 75 48 8 30 7 5113 9 1 7 2 5 4 3 6 8 10 126 148 10 12 14 16 186 20 73 KO 72 38 34 3 23 2 69 1 2 4 2 2 76 53 219 219 7 25 36 0 32 5 4 5 5 73 AL 70 4 3 35 67 215 22 24 B 63428 3 3 21 19 4 13 17 2 3 0 7 8 2 3 4 8 7 1 3 24 71 3 E 29 235 33 13 11 17 2 2 63 93 65 16 18 75 18 20 2230 66 9 15 12 14 8 2D 7 13 7 25 31 2 69 024 34 3 73 10 4 5 11 3 91 72 54 36 18 2 43 07 63 10 12 14 16 4 26 28 6 78 53 46 23 219 27 2 73 67 283380 3 31 87 61 4 22 2 6 6 39 19 175 23 21 76 26 4 24 24636 71 65 18 20 59 29 2 15 13 19 66 17 46 71 06 18 20322 74 37 15 32 3 14 1610 6 11 69 16 13 4 12 6 6 0 7 14 9 11 10 5 12 7 4 2 8 9 74 4 5 3 1 72 54 36 1 2 4 6 8 25 2 35 36 8 75 69 2 7 28 6 67 4 5 6 3 3 2 0 2 2 0 3 1 1 19 72 55 4 7 6 67 31 2 56 2 24 65 59 8 2 17 0 3 8 0 20 4 3 15 7 9 27 18 6 6 13 11 9 65 63 57 51 4 36 25 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 25 2 58 66 68 49 55 61 32 3 63 05 3 21 56 47 64 53 66 59 28 30 85 19 17 61 45 54 4 62 24 26 51 64 57 59 43 52 26 60 49 44 5 0 4 6 4 8 5 5 57 13 47 5 53 42 60 48 93 45 55 56 40 51 7 46 58 43 38 54 53 49 44 41 56 52 47 51 42 39 1 35 50 1 54 45 40 49 8 2 2 6 D 4 E BALKON MIDDEN 3 43 5 33 3 47 46 2 34 1 29 41 50 45 44 30 3 2 37 27 25 48 2 43 26 28 23 21 35 3 46 41 6 38 22 24 19 17 15 3 31 44 34 3 16 18 20 13 11 9 7 2 3 39 14 3 29 2 3 12 10 0 8 5 3 1 2 4 6 3 7 25 37 3 0 42 26 28 23 21 5 33 38 4 22 24 19 17 15 31 29 4 36 13 11 9 7 16 18 20 4 39 32 3 4 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 27 25 37 3 28 30 23 21 0 42 6 2 4 24 5 33 19 17 15 38 18 20 22 31 29 13 11 9 7 4 36 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 32 3 27 25 0 3 28 5 37 23 21 5 24 26 19 17 15 35 3 6 38 18 20 22 13 11 9 7 3 31 34 3 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16 29 27 30 32 25 23 26 28 24 21 19 17 22 18 20 15 13 11 9 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12 14 16

ZAAL LINKS

Het Nationale Ballet

PRIJZEN TICKETS HET NATIONALE BALLET 2015 – 2016

HANS VAN MANEN - LIVE BEST OF BALANCHINE TRANSATLANTIC Premium 1ste rang 2de rang 3de rang 4de rang 5de rang

GISELLE NOTENKRAKER MATA HARI

ma - do standaard

vr - zo CJP/Stadspas/ standaard jeugd t/m 16 jaar

CJP/Stadspas/ jeugd t/m 16 jaar

€ € € € € €

€ € € € € €

€ € € € € €

52 46 36 26 18 15

47 42 32 22 16 15

€ € € € € €

55 47 37 28 20 16

48 43 33 24 17 16

ma - do standaard

vr - zo CJP/Stadspas/ standaard jeugd t/m 16 jaar

CJP/Stadspas/ jeugd t/m 16 jaar

Premium 1ste rang 2de rang 3de rang 4de rang 5de rang

€ € € € € €

82 71 55 39 24 18

€ € € € € €

€ € € € € €

GALA

Premium 1ste rang 2de rang 3de rang 4de rang 5de rang

€ € € € € €

125 115 100 90 80 60

DE KLEINE GROTE KIST

kinderen volwassenen

inclusief receptie

75 64 49 34 20 18

€ € € € € €

84 74 57 40 25 19

76 66 50 35 21 19

€ 11,50 € 14,50

Variabele prijzen Bij alle voorstellingen hanteren we een systeem van oplopende toegangsprijzen. Afhankelijk van de vraag naar tickets stijgt de prijs. Met een abonnement bent u verzekerd van de laagste prijs. Voor de prijzen van Roméo & Juliette zie pagina 91.

95

Nationale Opera & Ballet

TABLEAU DE LA TROUPE

NATIONALE OPERA & BALLET

Meisje Barbara Hummel – eerste regieassistent Astrid van den Akker – assistent regisseur Joukje de Boer – assistent regieafdeling Peter van der Leeuw – coördinator talentontwikkeling

RAAD VAN TOEZICHT Antony Burgmans – voorzitter tot 23 maart 2015 Jean-François van Boxmeer – voorzitter vanaf 23 maart 2015 Else Bos Victor Halberstadt Sir Peter Jonas Bernadette Langius Barbara Leach Jos Nijhuis Corinne Vigreux Pieter Maarten Feenstra

DRAMATURGIE Klaus Bertisch

ZAKELIJKE LEIDING Tanja Mlaker

PLANNING OPERA

Ruud Burgering Joep Winters Tine Haze – medewerkers planning

DIRECTIE

MUZIEKBIBLIOTHEEK

algemeen directeur Els van der Plas

Ed Versteeg – hoofd Joyce Ligthart – assistent Johan Ausma – medewerker Marjolijn Vis – medewerker a.i.

directeur De Nationale Opera Pierre Audi directeur Het Nationale Ballet Ted Brandsen adjunct directeur Frans Huneker

JUBILEUMJAAR DE NATIONALE OPERA

DIRECTIESECRETARIAAT

Liesbeth Kruyt – projectleider

Mieke de Boer - Fris Claudia Hooykaas – (Nationale Opera & Ballet) Gua van Schoorl – (Het Nationale Ballet) Petra Sep – (De Nationale Opera)

KOOR

Ching-Lien Wu – artistiek leider Jannie Fransman - van den Hogen – zakelijk leider Marianne Vleghert – assistent koorleiding

DE NATIONALE OPERA

SOPRANEN

Ineke Berends Bernadette Bouthoorn Jeanneke van Buul Maria van Dongen Iris Giel Melanie Greve Sandra Hooglander Michaëla Karadjian Fang Fang Kong Oleksandra Lenyshyn Tomoko Makuuchi Vesna Miletìc Tineke Mulder Mariëtte Oelderik Janine Scheepers

DIRECTIE Pierre Audi – directeur De Nationale Opera Els van der Plas – algemeen directeur Marc Albrecht – chef-dirigent Petra Sep – secretariaat

ARTISTIEKE ZAKEN Jesús Iglesias Noriega – hoofd Sonja Heyl – assistent Kathinka Hamburg – assistent orkestzaken Ineke D’Hont Marjan Hoekstra – medewerkers Aldert Vermeulen Jan-Paul Grijpink Boudewijn Jansen Peter Lockwood Ernst Munneke – muzikale staf

ALTEN

Anneleen Bijnen Leonie van Rheden Ruth ‘t Hart-Willemse Johanna Dur Inez Hafkamp Myra Kroese Maartje Eitler-de Lint Hiroko Mogaki Mary de Reus Marieke Reuten Jeanette Roggeveen

96

TENOREN

Harrie Buys Wim Jan van Deuveren Frank Engel Ruud Fiselier Cato Fordham John van Halteren Robert Kops Willem Korteling Frank Nieuwenkamp Richard Prada François Soons Bert Visser

BASSEN

Ronald Aijtink Peter Arink Lútzen Bakker Leo Geers Jeroen van Glabbeek Sander Heutinck Wouter Klein Jan Majoor Richard Meijer Wojciech Okraska Ian Spencer Harry Teeuwen  

HET NATIONALE BALLET DIRECTIE Ted Brandsen – directeur Het Nationale Ballet Els van der Plas – algemeen directeur Gua van Schoorl – secretariaat

VASTE CHOREOGRAFEN Hans van Manen Krzysztof Pastor

ASSOCIATE ARTIST David Dawson

ARTISTIEKE STAF

Rachel Beaujean – hoofd artistieke staf Charlotte Chapellier Guillaume Graffin Alan Land Judy Maelor - Thomas – balletmeesters Sandrine Leroy – choreologist/balletmeester Rinat Gizatulin – senior balletdocent Louise Vine – coördinator artistieke logistiek Sara de Swaan Marjolein van Uden – assistenten artistieke staf

ZAKELIJKE LEIDING Toine van der Horst

MUZIKALE STAF

Matthew Rowe – muzikaal leider/chef-dirigent Ermanno Florio – vaste gastdirigent Olga Khoziainova – eerste pianiste Robert Greuter Ryoko Kondo Michael Mouratch Viktoriya Ryapolova – pianisten

PLANNING & PRODUCTIE G.J. Smeenk – hoofd Terra de Groot Sterre Haverkamp – production administrators

TABLEAUZAKEN Regina Pechtold – coördinator

BEELD & GELUID Henk van Dijk – videomaster

DANSERS eerste solisten Jurgita Dronina Igone de Jongh Maia Makhateli Anna Tsygankova Anu Viheriaränta Matthew Golding (gast) Casey Herd Isaac Hernández Vito Mazzeo Artur Shesterikov Jozef Varga Remi Wörtmeyer Marijn Rademaker tweede solisten Victoria Ananyan Suzanna Kaic Qian Liu Emanouela Merdjanova Sasha Mukhamedov Vera Tsyganova Nadia Yanowsky Megan Zimny Kaftira Roman Artyushkin Young Guy Choi James Stout Serguei Endinian Alexander Zhembrovskyy Rink Sliphorst grands sujets Naira Agvanean Maria Chugai Wen Ting Guan Erica Horwood Joanna Mednick Aya Okumura Rachel Oomens Milena Sidorova Maiko Tsutsumi Oleksey Smolyakov

Nationale Opera & Ballet

Koen Havenith Edo Wijnen Anatole Babenko coryphees Peter Leung Bruno da Rocha Pereira Chao Shi Sara Ricciardelli Samantha Mednick Sebastien Galtier Matthew Pawlicki-Sinclair Wolfgang Tietze corps de ballet Hannah de Klein Jingjing Mao Saya Okubo Pascalle Paerel Sandra Quintyn Angela Agresti Krista Ettlinger Sem Sjouke Tess Sturmann Antonina Tchirpanlieva Clotilde Tran-Phat Martina Verbeni Wendeline Wijkstra Remy Catalan Rohan Dunham Dario Elia Bastiaan Stoop Vincent Hoffman Miles Pertl Chanquito van Hoeve Skyler Martin Floor Eimers Nadine Drouin

John ten Kulve –c  ase manager/ fysio-manueeltherapeut Ted Willemsen – fysio-manueeltherapeut Anita Radier – f ysio-manueeltherapeut Junior Company Ronald Klaassen –fysio/fitness Leila Kester – pilatesdocent Sefton Clarke – fitnesstrainer Judy Maelor -Thomas – revalidatiedocent

Henk Nab Marc Peper Ed Wilts – tweede decortimmermannen Decoratieafdeling Denis Klijnsma – hoofd Jacques van der Velden – eerste schilder/ decorateur Andrew Clarke Niall O'Donovan Rieneke Ostheimer Ernie Gerrits – tweede schilders/decorateurs Pieter Epskamp – eerste kunststofbewerker

CENTRALE AFDELINGEN

CONSTRUCTIEWERKPLAATS

PLANNING

Dein Schmidt – manager planning

DE TECHNIEK Frans Huneker – directeur

MANAGEMENT SUPPORT TECHNIEK

Jolanda Müller –a  ssistent technisch directeur/hoofd Management support Techniek Itha Nieuwenhuis – secretaresse Cor van Donkersgoed – notulist Ron Alberts –m  edewerker planning & applicatiebeheerder vacature medewerker planning

élèves Michaela De Prince Jessica Xuan Nathan Brhane Mert Erdin Daniel Montero Real Sho Yamada Wentao Li

DECORATELIER

Rolf Hauser – hoofd Puck Rudolph – adjunct-hoofd/productievoorbereider Mark van Trigt – productievoorbereider Sieger Kotterer – werkvoorbereider Rudolph Valentina – administratief medewerker Leo Voogd – receptionist Peter de Boer Andrew Clarke José Keijzer Jedan Tutuhatunewa – CAD-tekenaars

JUNIOR COMPANY Ernst Meisner – artistiek coördinator dansers- 2e jaars Nancy Burer Veronika Verterich Daniel Cooke Martin ten Kortenaar dansers 1e jaars Lisanne Kottenhagen Riho Sakamoto Emile G. Tassinari Yuanyuan Zhang Thomas van Damme Bart Engelen Ryosuke Morimoto Cristiano Principato Antonio Martinez

TIMMERAFDELING

Paul Horn – hoofd Ahmed Derraze Richard Mittemeijer – eerste decortimmermannen Yvette de Breij Tobi Clement Roald Klinkum Willem Konings

MEDISCHE BEGELEIDING Marleen Grol – coördinator/ oefentherapeut Mensendieck

97

Phil Hall – hoofd/lasinspecteur Thom de Wildt – eerste constructiebankwerker Rense Pas Ruud Kramer Udo Bakker – tweede constructiebankwerkers

LOGISTIEK DECORATELIER

Ton Kuijper – hoofd inkoop & logistiek decoratelier Walter Francia – assistent hoofd logistiek Hugo Halewijn Wesley de Ridder – medewerkers/ vrachtwagenchauffeurs

ONDERHOUD THEATERTECHNIEK

Dirk Bakker – hoofd George Rood – adjunct-hoofd Rick van den Pol – systeembeheerder Willem Jan Ernsting – werkvoorbereider/monteur Edwin Bernhard – constructeur/elektricien Marcel Appelman Sanjay Badloe Jilles van Dijk Erdal Kilickaya Jakob Schuitema Sjoerd Siebenga Simon Zwier Ed Buch – monteurs Ben Vermeeren – monteur/adviseur NEN3140 Gerrie Harsveldt Rob Kraan – theaterbrandwachten

TONEEL- EN BELICHTINGSDIENST Hugo van Uum – hoofd Fred Hendriks – adjunct-hoofd Antje Bartholly – assistent hoofd Jan van den Bosch – stagebegeleider

TONEELDIENST

Peter Bouwknegt – adjunct-hoofd Caroline Peek – CAD-tekenaar Mathilde van der Horst-Jansen – administratief medewerker Rien Gepken – magazijn/logistiekmedewerker Ko Schulz –assistent magazijn/logistiek medewerker Peter Brem Wim Kuijper Jop Heitbrink Edwin Rijs – eerste toneelmeesters Arjen Koch Ger Bouwhuis Dimitry de Groot Jeroen Jaspers Arno Koopmann Theo Kuit Jeroen de Vree George Voortman – tweede toneelmeesters Ruud Boots Niels Broekman Mario van Doorn Sjors Henselmans Trinus Hertroijs Nico Iping Carl Kassenaar Zeth Pattinama Nico Tabak Michel van Veen Eddo Verheij Arjan de Wolff Xander van den Bosch Arnoud Gravet Jimmy Goudberg – operators Gert Alles Marco van der Poel Martijn de Groot Dick Hendriks Richard Mes Hans Hofstra Sammy Dehkordi Hanz Michon Jaan Vanlaerhoven Elmer de Vries Onno Mol – vakmannen specifiek Daan Wouthuijsen – vakman Lucas van der Steen Ivo van Dalen Rienk Jonker Bert van Muijden Pavel Polak Steven den Houdijker Michel Verherbrugge – toneelassistenten Martin Simonis – medewerker TOM-kantine

Nationale Opera & Ballet

BELICHTINGSDIENST

Ruud Sloos – supervisor special effects & development Andries Swart Peter Visser – vakmannen special effects Niko Groot Peter Paul Oort – eerste rekwisiteurs Jolanda Borjeson Carolien Meijer Jurgen van Tiggelen – voormannen rekwisiteurs Niek Gersen Remko Holleboom Ruben Lakeman Robert-Jan Ruijl – vakmannen rekwisiteurs Marjan Genot – rekwisiteur Rob van den Berg – algemeen medewerker

Pieter Huijgen – adjunct-hoofd Bert Dalhuijsen – lichtsupervisor Gerrit Jan Eldering – beheerder kleurenkamer Frank Dijkstra – CAD-tekenaar Cor van den Brink Co van Diepen Jack de Feber Angela Leuthold Peter van der Sluis – eerste belichters Ianthe van der Hoek Michel van Reijn Joep Schoenmakers Eline Zomer – tweede belichters Mark Berghoef Michiel van den Heuvel Fred Kooring Siemen Siemens Erik Vrees – operators licht Janko Cerjak Marcel Goudsblom Patrick Hussem Bas Lemmens Michael Poelwijk Berry van Raaij Eugène Swartz Merijn Schippers – vakmannen licht Peet Bakker Schut Anita de Jong Bart van Kooten Jasper Paternotte Oleg Polianski Lennart Vroomans Bram Schipper – belichters Ariane Kamminga – coördinator volgspotters Elco Bos Madieke Hupperets Panos Mitsopoulos Carola Robert – volgspotters

KOSTUUM / KAP & GRIME Robby Duiveman – directeur Simone Kramer Bettina von Ehrenthal – directiesecretaressen

KOSTUUMAFDELING OPERA Hildegard Jöris – coördinator kostuumproductie Giorgio Cardosi Ingo Steinberger Hanne Oosterveer – assistenten kostuumproductie Leone Eltink Onno Conde Nieto – inkopers

DAMESATELIER

Lioba Wermter – hoofd Winnie Schellevis - Elissen – eerste coupeur Hannie van Nuland Marlies Oud Leontien Thomassen – tweede coupeurs Petra Geerdink Herma Weerstand Roos Lindekamp Eveline ter Beest- Meeuwissen – coupeurs

AVC-DIENST

Hans-Willem de Haan – hoofd Frederik Furnee – studiomaster Jorik de Beer Geert Braam Rutger Flierman Wilfred Houthuijsen Michiel Jansen Paul Lardenoije Raymond Roggekamp – AVC-studio technici Altin Kaftira Mathieu Gremillet – creatief filmmakers

HERENATELIER

Harry van Rijn – hoofd Heidi Poelgeest Wim Sihasale – eerste coupeurs Dorine van der Woude - Bakker – tweede coupeur Petra van Blokland Yeliz Sahan Mark Steenbrugge Tze Han Chan – coupeurs Gilda Roozenboom Maika Smit – assistent coupeurs

REKWISIETENDIENST Erik de Haan – hoofd

98

HOEDENATELIER/PLASTISCHE VORMGEVING Ton Joling – hoofd Maria van Heijningen-Heidemann – hoedenmaker/plastisch vormgever Marianne Leemans – tweede hoedenmaker

VERVERIJ

Rosalinda Lourens – eerste verver Rosalie Spruijt – tweede verver Schoenmakerij Pia Klepper – eerste schoenmaker

KLEEDAFDELING Krystyna Peda – eerste kleder Jenny Henger Regien Lemmens Ron van der Reijden – kleders

KOSTUUMOPSLAG

Theo van de Laar – beheerder kostuumopslag

KOSTUUMAFDELING BALLET Oliver Haller – hoofd Can Yükova – assistent hoofd Jolanda Klompstra – assistent kostuumproductie

DAMESATELIER

Monique van der Velde – eerste coupeur Saskia Bredero – coördinator Kostuumafdeling ballet

HERENATELIER Greetje Blaauw vacature – coupeurs

KLEEDAFDELING Josine van Sprang – eerste kleder Michel Diderich Eddie Grundy Anna Musch – kleders

KAP- EN GRIMEAFDELING Alexander Kinds – hoofd Lous Scholten van Aschat – assistent hoofd kap & grime Vincent van den Dungen Lia van der Horst Renée Roelofs Pim van der Wielen – eerste kappers/grimeurs Dominique Groenestein Marja van der Wal Gerda Ziegler Annette Stiller – voormannen kappers/grimeurs

Henning Noack Zoë Aarsman – kappers/grimeurs

PRODUCTIE- EN VOORSTELLINGSLEIDING vacature – hoofd Jan Schlichtenhorst – productie secretaris Frank Lever – archief-beheerder Bob Brandsen Karsten Stouten Joshua de Kuyper – productieleiders Marjolein Bergsma Marie-José Litjens Joost Schoenmakers Jan Veenhof Alvin Williams Merel Francissen Kees Prince – voorstellingsleiders

MARKETING, COMMUNICATIE & VERKOOP Sandra Eikelenboom – hoofd Patricia Timmerman – afdelingsassistent Alexandra Daly Arlette de Jong Gerald van der Wijngaart – marketing managers Mattijn Hallers – datamanager verkoop & marketing Richard Heideman Michiel Jongejan – persmanagers Cindy Koopman – assistent persmanager Anke van Lith Margriet Prinssen Eric Korsten Frits Vliegenthart – redacteuren Harm-Jan Keizer – specialist nieuwe media Hiemke van den Boer – medewerker nieuwe media Timon Fokker – webmaster Sander van der Duin – cöordinator planning en productie Bibi de Bruijn Ariane Weltevreede Milo Hoogzaad – vormgevers/dtp’ers Ruud Rockx titelregisseur Jan Hemmer – boventitelaar Carla Tensen – coördinator kassa Max Eschauzier René de Graaf Mirjam Midderham Rob Nagel Ariane Weltevreede Salwa Jabli Thierry Serra – medewerkers kassa

Nationale Opera & Ballet

plus 6 oproepmedewerkers Robin Zuidam – winkelcoördinator plus 4 winkelmedewekers Minou Bijl Marian Boksteijn Jacques Meerdink Elisabeth van der Pol – vrijwilligers

Wilma Puijk – teamleider financiële administratie Rodrigo Vieira Vivian – administrateur Peter Bonting – kassier René Domen – secretarieel medewerker Eugenie Hyman Mieke Stokman André Baijens Arne Grooters Mathilde van der Vliet Lai-Yan Wan – medewerkers Wim Groothuijzen – teamleider salarisadministratie Albert Elings Anneke Potter – medewerkers salarisadministratie

EDUCATIE, PARTICIPATIE & PROGRAMMERING Mechteld van Gestel – hoofd Rosan Bleijendaal – afdelingsassistent Barbara Gautschi Monika Kösters Kenza Koutchoukali – productiecoördinatoren Lin van Ellinckhuijsen Esther Linssen Christine Timmer Hanne van de Vrie – beleidsmedewerkers Jappe Groenendijk – redacteur Monica van Alphen – coördinator rondleidingen plus 13 rondleiders en 5 theatrale rondleiders

PERSONEEL & ORGANISATIE Edmée Stoffele-Dickmann – hoofd Joke Manson Cleo Smits Femke Theuws – P&O-adviseurs Carola Angenent Cor Lamers Karin Spaargaren – assistent P&O-adviseurs Roland Scholtz – arbocoördinator Greetje Kreulen – bedrijfsmaatschappelijk werker

FONDSENWERVING & RELATIEBEHEER

Eline Danker – hoofd Nadja van Deursen – particuliere fondsenwerving Het Nationale Ballet Stephanie van Rappard – fondsenwerving & relatiebeheer Christine Philips – particuliere fondsenwerving De Nationale Opera Ruth de Vries – partnership & sponsoring Teun Westhoff – research & gastenplacering Mechlien Theunissen Merel van Tongeren – sales & events Tanja de Nijs – gastenplacering Els Borghols Anneke van Heertum Vivian F.C. Kleyn Ineke Koop-Pastoor Yvonne Philippa Leen Spaans Jan Veerman Truusje Vrooland-Löb Hanneke de Wit – vrijwilligers

FACILITAIRE DIENST

Martin Haars – hoofd/projectmanager Ineke Top – assistent projectmanager/hoofd Jannelies Poelstra – projectleider/hoofd BHV Wolfgang Läuger – projectleider Nico Matser – beheerder/projectsecretaris Marcel van Houten – hoofd gebouwenbeheer Walid Aljaf – monteur Jelle Goes Zeb Hankers Arnoud Hoogendoorn Timo Waal – huismeesters

RECEPTIE KANTOREN Ronald Lunel Annemarie Pols Grace Roos – medewerkers

RECEPTIE NATIONALE OPERA & BALLET

FINANCIËN

Sandra Post – van Leeuwen – financieel manager Aart IJland – teamleider control Barbara Doesburg – controller Steven Schuerhoff – assistent controller

Ansco Boot Jeroen van Dijk Liesbeth Kaemingk René Kinneging Nora Proost Steven van Slooten

99

James de Vries Sita Manichand – medewerkers

ICT AND INFORMATISERING Wim Turksma – hoofd Bart Hermans – Informatie-analist Jeroen Heijungs – systeembeheerder Vivian van Hek Ireen Roozekrans – applicatiebeheerders Lesley Tank – servicedesk medewerker

HORECA & PUBLIEKSBEGELEIDING Bas Schotsman – hoofd Donald van der Zwan – assistent manager

HORECA

Maarten Stoops – hoofd keuken Abrenda van Raam Jan van Vulpen vacature – koks Erica van Kuijk Suzan van Bijlert - Rooijers – eerste buffetmedewerkers Frédéric de Lijser Olav Röben – buffetmedewerkers Alain Curvers eerste horecamedewerker Ariel Matos Perez Modu Thiam – horecamedewerkers

PUBLIEKSBEGELEIDING Frans Reinders Arthur Siemerink Cylia Engels Isabel Erisman Jan Bergen – dutymanagers Fia Wilke – medewerker bedrijfskleding

Onze enthousiaste theatermedewerkers (40) en buffethoofden (22) werken in wisselende teams mee aan de begeleiding van het publiek bij de voorstellingen.

ONDERNEMINGSRAAD Merel van Tongeren – voorzitter Frédéric de Lijser – vicevoorzitter Peter Arink Jan Bergen Jeroen van Dijk Lin van Ellinckhuijsen Trinus Hertroijs Monique van der Velde Jaan Vanlaerhoven Michael Poelwijk

Nora Proost Eric Korsten Bas Lemmens – leden OR Noor Bank – ambtelijk secretaris

Nationale Opera & Ballet

COLOFON

SPONSORS Nationale Opera & Ballet dankt:

Teksten: Klaus Bertisch Alexandra Daly Jappe Groenendijk Liesbeth Kruyt Astrid van Leeuwen Margriet Prinssen Frits Vliegenthart Eindredactie: Margriet Prinssen Hoofdredactie: Sandra Eikelenboom Planning en productie: Arlette de Jong (coördinatie) Sander van der Duin (productie) Milo Hoogzaad (lay-out) Salien Oosterman (assistent-beeldcoördinatie) Basisontwerp: Lesley Moore Lithografie, druk en afwerking: Tuijtel, HardinxveldGiessendam

Op de voorstellingen van Nationale Opera & Ballet zijn de Algemene Bezoekersvoorwaarden van kracht. Deze vindt u op operaballet.nl/ algemenevoorwaarden. Deze brochure is uitgegeven in februari 2015. Alle gegevens over bezetting, speeldata, aanvangstijden etcetera staan vermeld onder voorbehoud van wijziging.

Fotocredits: Petrovsky&Ramone, bewerkt door Ferdy Harmsen: cover, p. 10, 13, 17, 18, 21, 22, 25, 26, 29, 30, 33, 48, 51, 52, 55, 56, 59, 60, 63, 64, 68, 71 Lesley Moore: p. 14; Clärchen&Matthias Baus: p. 36, 42, 43; Marco Borggreve: p. 37; Hans van den Bogaard: p. 34, 35; Ronald Knapp (bewerkt door Studio Berry Slok): p. 38; Kim Krijnen: p. 39; Matthias Baus p. 41; Michel Schnater: p. 67; Anna van Kooij p. 78, 79; Merijn van der Vliet: p. 79; Paul C. Holterman: p. 81; Bas Huybers: 82; Dam & partners architecten p. 83; Robin de Puy: p. 40, 72, 73, 74; Inga Powilleit: p. 75, 76, 77 Abonnementenbijlage: Mattijn Hallers Eric Korsten Carla Tensen (redactie) Mark Drillich Milo Hoogzaad (lay-out)

SUBSIDIËNTEN

FONDSEN

SPONSOREN

Uitgever: Nationale Opera & Ballet Postadres: Postbus 16822 1001 RH Amsterdam Bezoekadres: Amstel 3, Amsterdam Tel kassa 020 625 5455 [email protected] Tel kantoor 020 551 8117 [email protected] operaballet.nl

100

OPERA & BALLET LOUNGE LEDEN ABN AMRO, AkzoNobel, De Nederlandsche Bank, KPMG, Loyens & Loeff, Shell, The Boston Consulting Group

PARTICULIEREN OperaDonateurs, geefkringleden van Het Nationale Ballet en alle Vrienden