Nationaal verkeerskundecongres 2015 Meldsysteem wegwerkmeldingen en evenementen in een nieuw jasje
Klaas Friso (DAT.Mobility)
Samenvatting Het belang van meldsystemen van wegwerkzaamheden en evenementen neemt steeds meer toe. Waar het voor een wegbeheerder begon om de buur-wegbeheerder op de hoogte te brengen van geplande werkzaamheden en mogelijke conflicten voor te zijn, is de noodzaak voor een adequaat systeem de afgelopen jaren enorm toegenomen. Niet alleen hulpdiensten zijn bijvoorbeeld afhankelijk van actuele informatie van eventuele omleidingen of afsluitingen. Ook de verkeersmanager en uiteraard de weggebruiker wenst over betrouwbare informatie te beschikken. Een meldsysteem neemt dan ook een belangrijke plaats in in de procesketen van planner tot gebruiker van de informatie. DAT.Mobility is één van de leveranciers van een dergelijk meldsysteem en heeft haar systeem afgelopen jaar volledig vernieuwd, zodat zij voorbereid is op toekomst. Trefwoorden meldsysteem, wegwerkzaamheden, evenementen
1. Inleiding Wie houdt er nou van om onnodig last van verkeershinder te ondervinden? Niemand toch? Daarom wordt er door wegbeheerders continu aan gewerkt om de bereikbaarheid en doorstroming van het verkeer zo optimaal mogelijk te maken. Tijdelijke verkeershinder is daarbij onontkoombaar vanwege aanleg en onderhoud van het wegennet. Om die hinder zoveel mogelijk te beperken stemmen wegbeheerders verschillende wegwerkzaamheden op elkaar af. Tevens wordt, indien mogelijk, zoveel mogelijk gewerkt op rustige tijdstippen. Minder Hinder en Beter Benutten zijn uitingen in de vakwereld om te zorgen dat ons verkeerssysteem zo goed mogelijk blijft functioneren. Met als uiteindelijk doel een tevreden weggebruiker. Een belangrijk aspect in het verminderen van hinder is het afstemmen van wegwerkzaamheden tussen wegbeheerders in de regio. De afstemming van werkzaamheden vindt plaats door registratie van toekomstige wegwerkzaamheden in de hiervoor beschikbare meldsystemen. De markt voorziet in technische systemen die het coördineren, afstemmen en publiceren van wegwerkzaamheden in de doelgroepen wegbeheerder en weggebruikers mogelijk maken. Het NDW speelt hierbij een rol als het gaat om het standaardiseren van datastromen vanuit de overtuiging dat marktpartijen hierop aanhaken en diensten ontwikkelen waar de weggebruiker voordeel van heeft. DAT.Mobility is een van de leveranciers van een meldsysteem voor wegwerkzaamheden en evenementen. Afgelopen tijd is hard gewerkt aan vernieuwing van haar systeem. Behalve dat het tijd werd voor een nieuwe look (het nieuwe jasje), was dit ook nodig om op robuuste wijze te kunnen voldoen aan de vele eisen die tegenwoordig aan een meldsysteem worden gesteld. De architectuur is volledig opnieuw opgebouwd, zodat we ook voorbereid zijn op toekomstige uitbreidingen. De verwachting is dat het vernieuwde systeem in het najaar van 2015 live kan gaan, dit is mede afhankelijk van andere direct betrokken partijen in de procesketen. In dit paper wordt nader ingegaan op het belang van het meldsysteem en wordt een kijkje in de vernieuwde keuken gegeven. 2
Data Top 5
Een goede kwaliteit van data speelt een cruciale rol van reisinformatie. Het Rijk en regio’s hebben zichzelf al enige tijd verplicht om binnen 5 thema’s (Data Top 5) de datakwaliteit te verbeteren. Pas als data volledig toegankelijk en betrouwbaar zijn, kan de kwaliteit van in-car-informatiediensten worden verbeterd. Dat leidt tot filebeperking, efficiënt verkeersmanagement en minder toestroom van nieuw wegverkeer: als automobilisten immers op tijd worden geïnformeerd over hun route, kunnen ze hun reis waar nodig aanpassen. De Data Top 51 van datakwaliteit zijn de volgende: 1. Wegwerkzaamheden: Informatie over werkzaamheden moet precies, volledig en actueel zijn. Dat betekent een nauwkeurige, actuele aanduiding van start en einde van de werkzaamheden. Ook de resterende wegcapaciteit en de maximale snelheid in de werkvakken moeten bekend zijn. 2. Locatiereferentie: De beperkingen die de huidige locatieaanduiding van de VILD (Verkeersinformatie Database) kent, moeten worden opgelost. Met name binnen stedelijke gebieden komen tekortkomingen naar voren. 3. Maximumsnelheden: Data over de geldende maximale snelheden op het wegennet, zowel statisch (tijd en plaats) als dynamisch (tijdelijke borden bij wegwerkzaamheden of matrixborden), zijn vaak niet transparant.
1
http://www.beterbenutten.nl/data-top-5
4. Restduurindicatie incidenten: Het is vaak onduidelijk wat de verwachte restduur is van een incident en de resterende wegcapaciteit. De data zijn vooral onbetrouwbaar als er een inschatting moet worden gemaakt van de restduur op iets langere termijn. 5. Verkeersmaatregelen in regelscenario’s: Informatie over maatregelen in regelscenario’s wordt vaak in een vroeg stadium gecommuniceerd. Als aanvullende informatie over verkeersmaatregelen via serviceproviders aan weggebruikers wordt geboden, vergroot dat het bereik en de effectiviteit van dynamisch verkeersmanagement. De thema’s 1 (wegwerkzaamheden) en 4 (restduurindicatie incidenten) hebben een directe link met het meldsysteem waar we het hier over hebben. Aan de 5 thema’s zijn recent de volgende onderwerpen toegevoegd: 6. Parkeren 7. Evenementen 8. VRI Ook evenementen (thema 7), waar bijvoorbeeld wegafsluitingen en/of omleidingen aan de orde zijn, kunnen met het meldsysteem ingevoerd worden. 3
Procesketen
In figuur 3.1 zijn de belangrijkste rollen in de procesketen van wegwerkzaamheden weergegeven.
Figuur 3.1: Procesketen wegwerkzaamheden Wegbeheerders registreren toekomstige wegwerkzaamheden in een meldsysteem. Binnen de provinciegrenzen gebruiken zij deze gegevens om planningen met elkaar af te stemmen. Via standaardkoppelingen worden de data worden naar het NDW gestuurd en kan afstemming tussen de wegbeheerders op bovenprovinciaal niveau plaatsvinden. NDW zorgt voor verdere verspreiding van deze gegevens naar aanbieders van verkeersinformatie, zoals ANWB, VID en navigatiediensten zoals HERE en TomTom. Deze marktpartijen informeren samen met de wegbeheerders de weggebruikers over de werkzaamheden en de te verwachten overlast. Niet onbelangrijk hierbij is het om te realiseren de planner en verkeersmanager binnen één organisatie (wegbeheerder) vaak verschillende personen zijn die op verschillende afdelingen werkzaam zijn. Zij houden elkaar niet te allen tijde op de hoogte van elkaars werk en plannen. Het meldsysteem heeft dus ook als rol om interne processen binnen een organisatie te faciliteren en optimaliseren.
Ook aannemers spelen een belangrijke rol in de procesketen. Op het moment dat een wegbeheerder een plannen goedkeurt en invoert in het wegwerkmeldingensysteem, wordt bij de goedkeuring direct een code naar de aannemer meegestuurd. De aannemer dient bij aanvang en eind van het wegwerk de code te sms-en. Indien een werk wat eerder of later dan gepland start of eindigt, komt die informatie via deze weg op de juiste manier in de keten terecht, zodat een verkeersmanager daar dus waar nodig op kan anticiperen. Er zijn dus meerdere partijen betrokken in de gehele keten die baat hebben bij goede, volledige en betrouwbare informatie; van wegbeheerder tot de weggebruiker. Dit vereist dat een meldsysteem onder meer intuïtief, snel, stabiel en gebruiksvriendelijk is. De weggebruiker kan tegenwoordig op vele manieren op de hoogte komen van routeinformatie en mogelijke vertragingen of werkzaamheden. Dit kan bijvoorbeeld via apps of websites. De informatie die op deze media staan maken allemaal gebruik van de informatie die via een meldsysteem is verkregen. In de zomer van 2015 was bijvoorbeeld de VanAnaarBeter-campagne in een reclamespot op tv te zien (zie screenshot hieronder). Op www.wegwerkmeldingen.nl zijn de regionale websites te vinden die DAT.Mobility faciliteert voor de regio’s waar haar meldsysteem wordt gebruikt. Op deze websites zijn alle meldingen in geheel Nederland zichtbaar, het houdt dus niet bijvoorbeeld op bij de provinciegrens. De informatie buiten de regio wordt binnengehaald via de NDW databank (zie figuur 3.1), we zijn dus naast leverancier ook afnemer van de data en aanbieder van verkeersinformatie.
Figuur 2.1 Screenshot van de Anaarbeter campagne zomer 2015
4
Meldsysteem van DAT.Mobility – het nieuwe jasje
In dit hoofdstuk wordt een zeer beknopte impressie van het vernieuwde meldsysteem meldsysteem van DAT.Mobility gegeven. Figuur 4.1 toont het startscherm, waarbij de RVM-wegen aangevinkt zijn. Voor meldingen op het RVM-netwerk gelden namelijk hogere prioriteiten in de afstemmingen. De gebruiker ziet dus direct of een in te voeren melding op (of in de buurt van) het RVM-netwerk ligt.
Figuur 4.1: Openingsscherm meldsysteem wegwerkzaamheden en evenementen. De gebruiker kan op eenvoudige wijze een nieuwe melding invoeren of een bestaande melding aanpassen (als de status bijvoorbeeld gewijzigd is). Alle specificaties van het NDW zijn ingebouwd, waardoor het voor afnemers van de gegevens op uniforme wijze duidelijk is wat de melding behelst zodat zij de informatie op eenduidige wijze kunnen gebruiken. De gebruiker krijgt automatische reminders via mail en/of na inloggen. Bijvoorbeeld als de startdatum van een ingevoerd werk nadert en de status nog niet op ‘Definitief’ staat. Aan een wegwerkzaamheid kunnen aanvullende maatregelen worden toegevoegd (zie figuur 4.2), zoals bijvoorbeeld een (gedeeltelijke) afsluiting, beperking van de maximum snelheid, tijdelijke verkeerslichten, verkeersregelaars of een omleidingsroute.
Figuur 4.2: Voorbeeld wegwerkmelding met omleiding
Het meldsysteem is in een vergevorderd systeem en staat gepland om in het najaar van 2015 live te gaan.
5
Contact met de gebruikers
We beseffen ons terdege dat dergelijke systemen eigenlijk nooit af zijn. Nieuwe gebruikswensen en – eisen kunnen voortdurend aan de orde komen. Veelvuldig contact met gebruikers is daarom voor ons zeer belangrijk. Daartoe is onder andere een klankbordgroep van frequente gebruikers in het leven geroepen. In het klankbordgroepoverleg, dat 2 a 3 keer per jaar plaats vindt, worden ervaringen met elkaar gedeeld en nieuwe issues besproken en geprioriteerd. Daarnaast zijn we regelmatig aanwezig bij wegbeheerdersoverleggen in de regio en brengen we regelmatig een nieuwsbrief uit. Ten slotte staat de Helpdesk tijdens kantooruren altijd stand-by om gebruikers van dienst te zijn. De voordelen van een goed contact met de gebruikers zijn er aan beide kanten. Gebruikers horen van elkaars ervaringen en kunnen daar mogelijk van leren, we blijven met z’n allen goed op de hoogte van wat er leeft en voor DAT.Mobility is het heel prettig om de wensen te horen en dat met elkaar af te stemmen.
