2008 - 2009
Nascholingsaanbod Functionerings- en evaluatiegesprekken in het Vlaams provinciaal onderwijs
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen
2
Context De hieronder opgenomen nascholingsthema’s met betrekking tot functionerings- en evaluatiegesprekken kaderen binnen het nascholingsaanbod dat Provinciaal Onderwijs Vlaanderen wil faciliteren met betrekking tot het decreet inzake functiebeschrijving en evaluatie. In het decreet staat evaluatie als een constructief beleidsinstrument omschreven dat gericht is op het verstrekken van kwaliteitsvol onderwijs. Evaluaties worden hierbij niet als repressief beschouwd maar wel als een proces waarin ondersteuning en begeleiding van het onderwijzend personeel een belangrijke rol speelt. De evaluatie gebeurt door twee evaluatoren waarbij de eerste evaluator het personeelslid vooral coacht in zijn functioneren. Het voeren van functionerings- en evaluatiegesprekken is een belangrijk onderdeel van deze taak.
Doelgroep Aan de verschillende nascholingsmodules kunnen de 1ste en 2de evaluatoren van provinciale scholen en centra deelnemen. Bij de organisatie van de modules werd rekening gehouden met: evaluatoren die geen of ruime ervaring hebben met het voeren van functionerings- en evaluatiegesprekken; nieuwe evaluatoren (nieuwe leidinggevenden); het inspelen op de verschillende behoeften door het nascholingsaanbod te spreiden over een langere termijn. Zo zullen de aangeboden modules gedurende meerdere schooljaren herhaald worden.
Doelstelling Provinciaal Onderwijs Vlaanderen heeft een eigen visie en methodiek ontwikkeld voor het implementeren van het decreet inzake functiebeschrijving en evaluatie. De verschillende nascholingsmodules zijn dan ook inhoudelijk afgestemd op de kernelementen van dit evaluatieproces en op de ontwikkelde werkinstrumenten. Doelstelling van deze nascholingsmodules is een antwoord bieden op maat van de evaluatoren. Wij hebben ons bijgevolg niet beperkt tot 1 thema maar werken met een modulair aanbod van 8 opleidingen waaruit de deelnemers kunnen kiezen. Deze nascholingsmodules richten zich zowel tot startende evaluatoren als tot de groep die ervaring heeft met het voeren van functionerings- en evaluatiegesprekken. Vanuit verschillende kaders zoals coaching, communicatieve vaardigheden, kernkwadranten, situationeel leiderschap, enz. wil deze nascholing de vaardigheden van de evaluatoren aanscherpen. Zo krijgen zij een beter inzicht in het functioneren van zichzelf als leidingevende én van de medewerkers. Dit maakt dat zij hun communicatie beter leren afstemmen op medewerkers, ook in moeilijke situaties. Ze leren omgaan met moeilijk gedrag en de emoties die hier soms mee gepaard gaan. Ze leren deze te gebruiken als hefboom eerder dan als hindernis. Zo voelen leidinggevenden zich comfortabeler in de gesprekken met hun medewerkers en worden medewerkers goed begeleid en ondersteund door hun leidinggevenden.
3
Inhoud van de opleiding Rekening houdend met de diversiteit binnen de groep evaluatoren stellen wij een voldoende breed en divers programma voor waaruit de deelnemers zelf een keuze kunnen maken, naargelang hun interesses en opleidingsbehoeften. Inhoudelijk trekken we het thema functionerings- en evaluatiegesprekken open naar een ruimere inhoud. Hiermee willen we vooral de evaluatoren ondersteunen in hun leidinggevende rol; hen een aantal kaders aanbieden waarmee ze kunnen reflecteren omtrent zichzelf als leidinggevende én omtrent de verwachtingen van de medewerkers. Volgende nascholingsmodules worden aangeboden:
1
Wegwijs in het decreet over functiebeschrijving en evaluatie in het onderwijs
2
Werken met het digitaal evaluatieplatform
3
Het functioneringsgesprek als instrument van leidinggeven
4
Evaluatie en evaluatiegesprek als instrument van leidinggeven
5
Communicatieve vaardigheden: actief luisteren, assertief formuleren, observeren, feedback en feedforward
6
Hoe moet ik het zeggen? Moeilijke boodschappen brengen en ontvangen
7
Coachen volgens het groeimodel
8
Leidinggeven op kwaliteiten
4
1. Wegwijs in het decreet over functiebeschrijving en evaluatie in het onderwijs Code
EVAL01
Doel
Wegwijs geraken in de verschillende elementen van het decreet houdende dringende maatregelen met betrekking tot functiebeschrijving en evaluatie in het onderwijs en het daaruit afgeleide gemeenschappelijke model voor provinciale scholen en centra.
Inhoud
In deze inleidende module komen volgende onderwerpen aan bod: toelichting bij de maatregelen die genomen werden m.b.t. de invoering vanaf 1 september 2007 van een evaluatiesysteem in het onderwijs (decreet houdende dringende maatregelen met betrekking tot functiebeschrijving en evaluatie in het onderwijs) hoe moeten we dit decreet interpreteren aan de hand van concrete casussen? toelichting bij het document "Functionerings- en evaluatiegesprekken in het Vlaams provinciaal onderwijs", en dit in functie van het gemeenschappelijk model over de praktische organisatie toelichting over de verschillende nascholingsmodules m.b.t. functionerings- en evaluatiegesprekken
Werkvormen
Timing
Deze nascholingsmodule wordt gedurende het schooljaar 2008-2009 tweemaal aangeboden op volgende data: dinsdag 16 september 2008 (9.30 u. – 12.30 u.) woensdag 17 september 2008 (9.30 u. – 12.30 u.)
Duur
3 uur
Plaats
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel
Aantal deelnemers
Per sessie kunnen 30 personen deelnemen. In het geval dat meerdere evaluatoren wensen deel te nemen, zal deze nascholingsmodule nogmaals aangeboden worden in de loop van de maand september 2008.
Prijs
25 euro
Lesgever
POV
presentatie groepsgesprek
5
2. Werken met het digitaal evaluatieplatform Code
EVAL02
Doel
Het leren gebruiken van het voor het provinciaal onderwijs ontwikkeld digitaal evaluatieplatform om vlot en efficiënt de noodzakelijke documenten te genereren die gehanteerd worden bij het functioneren en evalueren van leraren.
Inhoud
In deze module komen volgende onderwerpen aan bod: toelichting bij het opzet van de digitale omgeving input van gegevens genereren van rapporten in overeenstemming met het gemeenschappelijk model (lesobservatieformulier, zelfreflectieformulier, functioneringsverslag, evaluatieverslag) praktisch inoefenen van de digitale omgeving
Werkvormen
Timing
Deze nascholingsmodule wordt gedurende het schooljaar 2008-2009 tweemaal aangeboden op volgende data: donderdagvoormiddag 25 september 2008 (9.30 u. – 12.30 u.) donderdagnamiddag 25 september 2008 (13.30 u. – 16.30 u.)
Duur
3 uur
Plaats
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel
Aantal deelnemers
Per sessie kunnen 16 personen deelnemen. In het geval dat meerdere evaluatoren wensen deel te nemen, zal deze nascholingsmodule nogmaals aangeboden worden in de loop van de maand september of oktober 2008.
Prijs
25 euro
Lesgever
POV en 52M
presentatie praktisch inoefenen op pc
6
3. Het functioneringsgesprek als instrument van leidinggeven Code
EVAL03
Doel
Doelstelling van deze module is de deelnemers te ondersteunen met betrekking tot aanpak, voorbereiding en het voeren van de functioneringsgesprekken. Inoefenen van vaardigheden aan de hand van de eigen werkinstrumenten staat centraal.
Inhoud
In deze module komen volgende onderwerpen aan bod: stappenplan evaluatieproces doel en kenmerken van functioneringsgesprekken rol 1ste en 2de evaluator basishouding van de evaluator: gelijkwaardigheid, betrokkenheid en openheid stimuleren de voorbereiding op het functioneringsgesprek: de geïndividualiseerde functiebeschrijving, het zelfreflectieformulier, de beoordeling/feedback van leerlingen of cursisten (lerarenevaluaties), lesobservatieformulier, verzamelen van informatie over waarneembaar gedrag,… inhoud - gesprekspunten het gesprek zelf: leidraad samenwerking en overleg (bvb. in het kader van mentoraat van beginnende leraren) de afsprakennota: formuleren van ontwikkelingstips of afspraken ter ondersteuning van de gewenste ontwikkeling opvolging van gemaakte afspraken tips en valkuilen (bvb. niet tot de kern gaan, zaken uit een ver verleden meenemen, klaaguurtje, roddel,…)
Werkvormen
Timing
Deze nascholingsmodule wordt gedurende het schooljaar 2008-2009 tweemaal aangeboden op volgende data: dinsdag 7 oktober 2008 & dinsdag 21 oktober 2008 (telkens van 9.30 u. tot 16.30 u.) woensdag 5 november 2008 & woensdag 19 november 2008 (telkens van 9.30 u. tot 16.30 u.)
Duur
12 uur (2 dagen van telkens 6 uur)
Plaats
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel
Aantal deelnemers
Per sessie kunnen 16 personen deelnemen.
Prijs
211 euro
Lesgever
WIVO Trui Vandecasteele
kaders en werkinstrumenten computerpresentatie praktijkgericht inoefenen van concrete cases groepsoefening individuele feedback
7
4. Evaluatie en evaluatiegesprek als instrument van leidinggeven Code
EVAL04
Doel
Doelstelling van deze module is de deelnemers te ondersteunen met betrekking tot het opmaken van de evaluatie en het voeren van evaluatiegesprekken. Inoefenen van vaardigheden aan de hand van de eigen werkinstrumenten staat centraal.
Inhoud
In deze module komen volgende onderwerpen aan bod: doel en kenmerken van evaluatiegesprekken voorbereiden van de evaluatie: observaties en aantekeningen, gebruik van de resultaatsgebieden van de functiebeschrijving en van de beoordelingscriteria,… de evaluatie zelf: formuleren van een eindoordeel beoordelingsfouten en valkuilen (solidariteit, eigen persoonlijkheid, vooroordeel, …) het evaluatiegesprek: leidraad (vaststellen van de doelstellingen, meedelen van de evaluatie, appreciatie door de leerkracht, het evaluatieverslag, … afspraken maken naar opvolging bij ongunstige evaluatie: brengen van slecht nieuws
Werkvormen
Timing
Deze nascholingsmodule wordt gedurende het schooljaar 2008-2009 tweemaal aangeboden op volgende data: dinsdag 4 november 2008 & donderdag 20 november 2008 (telkens van 9.30 u. tot 16.30 u.) woensdag 26 november 2008 & woensdag 3 december 2008 (telkens van 9.30 u. tot 16.30 u.)
Duur
12 uur (2 dagen van telkens 6 uur)
Plaats
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel
Aantal deelnemers
Per sessie kunnen 16 personen deelnemen.
Prijs
211 euro
Lesgever
WIVO Sabine Vermeire
kaders en werkinstrumenten computerpresentatie praktijkgericht inoefenen van concrete cases groepsoefening individuele feedback
8
5. Communicatieve vaardigheden: actief luisteren, assertief formuleren, observeren, feedback en feedforward Code
EVAL05
Doel
Tijdens deze opleiding leren de deelnemers zowel opbouwende feedback geven als omgaan met feedback die ze van anderen krijgen. Ze staan stil bij het verschil tussen waarneming en interpretatie, bij hun wensen en behoeften en hoe deze te uiten op een niet-kwetsende manier, enz. Daarbij worden ze vaardig gemaakt in het scheppen van een luisterklimaat.
Inhoud
Deze module richt zich tot essentiële communicatieve vaardigheden: actief luisteren, assertief formuleren, observeren, geven van feedback en feedforward. Feedback is betekent letterlijk ‘terugvoeding’ of ‘terugkoppeling’. Men krijgt zo informatie over het effect van het eigen gedrag op anderen. Negatieve feedback geven is zeer moeilijk: door betrokkenheid, doordat men liever ‘goed/sympathiek’ wil overkomen, streven naar harmonie, uit angst voor reacties, … Door feedback te geven en te ontvangen bouwt men als leidinggevende aan de relatie en kunnen verschillende verwachtingen overbrugd worden. Feedforward is een instrument in het leidinggeven waarbij de medewerkers steeds gestimuleerd wordt om de huidige prestaties en het huidige gedrag, te verbeteren. Zo worden medewerkers uitgenodigd hun eigen doelstellingen te formuleren en eraan te werken.
Werkvormen
Timing
Deze nascholingsmodule wordt gedurende het schooljaar 2008-2009 tweemaal aangeboden op volgende data: woensdag 25 maart 2009 (9.30 u. tot 16.30 u.) woensdag 6 mei 2009 (9.30 u. tot 16.30 u.)
Duur
6 uur
Plaats
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel
Aantal deelnemers
Per sessie kunnen 16 personen deelnemen.
Prijs
106 euro
Lesgever
WIVO Trui Vandecasteele
groepsgesprek computerpresentatie werksituaties, praktijkgericht inoefenen van concrete cases groepsoefening individuele feedback video-opnames
9
6. Hoe moet ik het zeggen? Moeilijke boodschappen brengen en ontvangen Code
EVAL06
Doel
Tijdens deze nascholingsmodule leren de evaluatoren hun communicatie beter afstemmen op de medewerkers. Ze leren omgaan met moeilijk gedrag en de emoties die hier soms mee gepaard gaan. Ze leren ze gebruiken als hefboom in plaats van als hindernis, zodat ze zich comfortabeler voelen en beter kunnen voorbereiden op het voeren van moeilijke gesprekken met hun medewerkers.
Inhoud
In de praktijk moeten evaluatoren met veel soorten gedrag van medewerkers omgaan en dit gedrag ook bijsturen aan de hand van functionerings –en evaluatiegesprekken. De moeilijkste gesprekken zijn deze met een beladen inhoud zoals bijvoorbeeld: er is weerstand tegen verandering, een leerkracht heeft zelf nauwelijks iets in te brengen, een leerkracht klapt toe of wordt juist agressief, een leerkracht begrijpt de boodschap niet of wil ze niet begrijpen, … Ook kunnen we tijdens een begeleiding geconfronteerd worden met een scala aan emoties: van blijdschap tot verdriet, betrokkenheid en onverschilligheid, … Vaak weet een evaluator niet hoe hij of zij moet omgaan met dergelijke reacties. Toch zijn het vaak scharniermomenten op het groeipad van de leerkracht.
Werkvormen
Timing
Deze nascholingsmodule wordt gedurende het schooljaar 2008-2009 tweemaal aangeboden op volgende data: donderdag 26 maart 2009 & donderdag 2 april 2009 (telkens van 9.30 u. tot 16.30 u.) donderdag 14 mei 2009 & donderdag 28 mei 2009 (telkens van 9.30 u. tot 16.30 u.)
Duur
12 uur (2 dagen van telkens 6 uur)
Plaats
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel
Aantal deelnemers
Per sessie kunnen 16 personen deelnemen.
Prijs
211 euro
Lesgever
WIVO Annemie Celis
werksituaties, praktijkgericht inoefenen van concrete cases groepsgesprek computerpresentatie video-opnames, al dan niet met de deelnemers
10
7. Coachen volgens het groeimodel Code
EVAL07
Doel
De deelnemers leren het systematisch opbouwen van een leercyclus die leidt naar het bereiken van succesvol werkgedrag. De deelnemers leren een aantal vaardigheden zoals luisteren, samenvatten, omgaan met weerstand, doorvragen naar (toekomstig) gedrag, … Ze maken een aanzet tot het ontwikkelen van een eigen coachingstijl. Ze leren het GROEI model hanteren als kader om hun medewerkers resultaatgericht te coachen. Tevens komt de 5 – fasenmethodiek voor coachingsgesprekken aan bod.
Inhoud
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen heeft het nieuwe evaluatiesysteem zodanig ontwikkeld dat het gericht is op het doelgericht begeleiden van leerkrachten. Vaak weten leidinggevenden niet hoe ze een begeleidingstraject kunnen opzetten : hoe begint men eraan, wat kan en mag er aan bod komen, hoe een realistisch doel definiëren, … ? Evaluatoren leren in deze opleiding hoe ze medewerkers kunnen stimuleren om meer verantwoordelijkheid op te nemen; om hun talenten optimaal te gebruiken. We baseren ons in deze opleiding op het GROEI model.
Werkvormen
Timing
Deze nascholingsmodule wordt gedurende het schooljaar 2008-2009 tweemaal aangeboden op volgende data: donderdag 19 februari 2009 (9.30 u. tot 16.30 u.) donderdag 30 april 2009 (9.30 u. tot 16.30 u.)
Duur
6 uur
Plaats
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel
Aantal deelnemers
Per sessie kunnen 16 personen deelnemen.
Prijs
106 euro
Lesgever
WIVO Brigitte Denolf
groepsgesprek computerpresentatie werksituaties, praktijkgericht inoefenen van concrete cases video gestandaardiseerde vragenlijst Coaching
11
8. Leidinggeven op kwaliteiten, het kernkwadrant van Offman: een kader voor zelfreflectie, situationeel leidinggeven Code
EVAL08
Doel
De deelnemers leren voor zichzelf een kernkwadrant opmaken. Ze leren kernkwaliteiten herkennen en leren om te gaan met de valkuilen die hier aan gekoppeld worden en dit te gebruiken in een context van evaluatie en begeleiding van medewerkers. Daarnaast willen we leidinggevenden vaardig maken in het situationeel leiding geven dat stoelt op de wisselwerking tussen de mate van sturing die de leider geeft, de mate van ondersteuning die hij biedt en het competentieniveau dat de medewerker toont bij het uitvoeren van een specifieke taak of activiteit.
Inhoud
Kernkwaliteiten zijn die eigenschappen die tot de kern, het wezen van de mens behoren. We brengen ze in kaart via het kernkwadrantenmodel van Daniël Offman. Veel eigenschappen ('kernkwaliteiten') worden een valkuil als je er teveel van inzet. Ben je erg besluitvaardig, dan kun je in de valkuil trappen drammerig te worden. Of als je teveel inzet van je zelfverzekerdheid, wordt je arrogant. Het zijn juist deze vervormingen van persoonlijke eigenschappen die tot op zekere hoogte wél aanpasbaar zijn. Door ze via het kernkwadranten model in kaart te brengen worden leidinggevenden zich bewust van hun eigen valkuilen. De relatie, wisselwerking tussen de leidinggevende en de medewerker is van doorslaggevend belang in het bepalen van het succes als leider. Daarom is een essentiële factor om te slagen het vermogen van de leider om de competentie van de medewerker juist in te schatten. Competentie is de mate van bereid zijn en in staat zijn om een specifieke taak te vervullen. De mate van competentie varieert naargelang de taak.
Werkvormen
Timing
Deze nascholingsmodule wordt gedurende het schooljaar 2008-2009 tweemaal aangeboden op volgende data: donderdag 29 januari 2009 (9.30 u. tot 16.30 u.) donderdag 23 april 2009 (9.30 u. tot 16.30 u.) 6 uur
Duur
spel kernkwaliteiten werksituaties, praktijkgericht inoefenen van concrete cases vragenlijsten, zelfreflectie computerpresentatie
Plaats
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen Boudewijnlaan 20-21 te 1000 Brussel
Aantal deelnemers
Per sessie kunnen 16 personen deelnemen.
Prijs
106 euro
Lesgever
WIVO Lieve Van Durme
12
Inschrijvingsformulier PERSONALIA Naam: Voornaam: Privéadres: Postcode:
Plaats:
GSM: E-mail: Functie in school:
SCHOOL/CENTRUM Naam: Adres: Postcode:
Plaats:
Telefoon:
KEUZE Code EVAL01 EVAL02 EVAL03
(#)
duidt met een kruisje de gewenste module(s) en data aan
Module Wegwijs in het decreet over functiebeschrijving en evaluatie in het onderwijs Werken met het digitaal evaluatieplatform
EVAL07
Het functioneringsgesprek als instrument van leidinggeven Evaluatie en evaluatiegesprek als instrument van leidinggeven Communicatieve vaardigheden: actief luisteren, assertief formuleren, observeren, feedback, … Hoe moet ik het zeggen? Moeilijke boodschappen brengen en ontvangen Coachen volgens het groeimodel
EVAL08
Leidinggeven op kwaliteiten
EVAL04 EVAL05 EVAL06
(#)
Keuze datum di 16/09/2008 (vm) do 25/09/2008 (vm) di 7/10/2008 én di 21/10/2008 di 4/11/2008 én do 20/11/2008
(#)
Keuze datum wo 17/09/2008 (vm) do 25/09/2008 (nm) wo 5/11/2008 én wo 19/11/2008 wo 26/11/2008 én wo 3/12/2008
wo 25/03/2009
wo 6/05/2009
do 26/03/2009 én do 2/04/2009
do 14/05/2009 én do 28/05/2009
do 19/02/2009
do 30/04/2009
do 29/01/2009
do 23/04/2009
Datum en handtekening Gelieve dit inschrijvingsformulier ondertekend te faxen naar 02-512 66 36 of te versturen per post naar: Provinciaal Onderwijs Vlaanderen vzw t.a.v. Peggy Fornier Boudewijnlaan 20-21 1000 Brussel
13
Voorwaarden inschrijving 1.
De inschrijving is definitief vastgelegd zodra Provinciaal Onderwijs Vlaanderen plaats en datum schriftelijk bevestigd heeft.
2.
Om een inschrijving te annuleren dient Provinciaal Onderwijs Vlaanderen schriftelijk verwittigd te worden (per brief of fax), tenminste 10 werkdagen voor de aanvang van de nascholing/studiedag (post- of faxdatum wordt in aanmerking genomen). Na deze datum wordt het inschrijvingsgeld niet meer terugbetaald. De betaling van annulatiekosten (€ 25) wordt alleszins aangerekend.
3.
Na het aanvaarden van de inschrijving wordt een factuur opgestuurd, die dient betaald te worden binnen 30 dagen na ontvangst en minstens 10 dagen vóór aanvang van de eerste sessie.
4.
Het inschrijvingsdossier wordt pas als volledig beschouwd als de factuur voldaan is.
5.
De kandidaat gaat akkoord met de algemene inschrijvingsvoorwaarden. Hij/zij schrijft zich in voor bovengenoemde nascholing/studiedag en verklaart kennis te hebben genomen van de gevraagde vereiste voorkennis. De kandidaat verklaart tevens te beschikken over de goedkeuring van de directie.
14
vzw PROVINCIAAL ONDERWIJS VLAANDEREN Boudewijnlaan 20-21 1000 Brussel tel. 02-514 19 00 fax 02-512 66 36 e-mail:
[email protected] website: www.pov.be
