N NASCHOLINGSBIJLAGE

NASCHOLINGSBIJLAGE

N 2006

-

2007

Diverse nascholingsinstellingen en universiteiten zorgen voor congressen en conferenties die onder nascholing vallen en waarvoor certificaten te behalen zijn. Bovendien zijn ze zeer betaalbaar voor scholen. Deze nascholing wordt vaak in samenwerking met de NVON georganiseerd en is goed afgestemd op de vraag van NVON-leden. In ieder geval zijn voor het volgende jaar de volgende conferenties gepland:

Reehorstconferentie natuur- en scheikunde (organisator APS) Datum: 14 februari 2007 Plaats: Ede Contactpersoon: Hein Bruijnesteijn (APS, natuurwetenschappen en techniek: 030 - 285 68 20 e-mail: [email protected])

Nascholingsdag biologie (organisator NVON-sectie biologie en WUR) Titel: Steek je kop in het zand Datum: 12 oktober 2006 Plaats: Wageningen Meer informatie vindt u bij de nascholingsaankondiging van de WUR.

Reehorstconferentie biologie (organisator APS) Datum: 28 maart 2007 Plaats: Ede Contactpersoon: Huub Schoot (APS, natuurwetenschappen en techniek: 030-285 63 23 e-mail: [email protected])

Crea TOA 2 (organisator sectie toa en Wageningen Universiteit) Datum: 16 november 2006 Plaats: Wageningen Info: [email protected]. Aanmelden tot 1 juni 2006, zie de vooraankondiging in NVOX 5, pag. 258. Woudschoten Chemie Conferentie (organisator afdeling chemiedidaktiek van de faculteit scheikunde van de Universiteit van Utrecht) Datum: 3 en 4 november 2006 Thema: Leve(n)de Chemie Plaats: Woudschoten Inlichtingen: mw. T. Blankenstein (030) 253 11 79 http://www.cdbeta.uu.nl/chemdid/woudschoten/default. shtml Woudschotenconferentie natuurkunde (organisator werkgroep natuurkundedidaktiek van de Universiteit van Utrecht) Datum: 15 en 16 december 2006 Plaats: Noordwijkerhout Contactpersoon: Wilma van Eijsden (030) 253 11 79 http://www.cdbeta.uu.nl/natdid/woudschoten/index.htm Onderwijsconferentie biologie (organisator NVON - NIBI) Datum: 19 en 20 januari 2007 Thema: Ons klimaat Plaats: Driebergen-Zeist Contactpersoon: secretariaat NIBI: (030) 23 69 244

NVON-congres Tijdens de laatste ALV is een commissie ingesteld die zich gaat beraden op NVON-congressen in de toekomst. De commissie gaat onderzoeken in welke vorm, met welke inhoud en wanneer (op welk moment in het jaar) toekomstige NVONcongressen het beste georganiseerd kunnen worden. Uw mening, tips of ideeën met betrekking tot NVON-congressen kunt u mailen naar: [email protected]; vermeld in de onderwerpregel: congessen NVON in de toekomst. Let op publicaties in volgende uitgaven van NVOX en volg de berichtgeving op de (na de zomervakantie vernieuwde!) site: www.nvon.nl. ANW-, het nieuwe bètavak Natuur, Leven en Techniek, Bèta+-conferentie (organisator APS) Datum: 25 april 2007 Plaats: Reehorst te Ede Contactpersoon: mw. M. Visee (APS, natuurwetenschappen en techniek: 030 - 2856 618 e-mail: [email protected])

NASCHOLING BINNEN DE KRINGEN Nascholing binnen kringverband is ook mogelijk. Regelmatig vindt op verzoek van leden van een kring nascholing plaats. Het voordeel daarvan is dat de nascholing afgestemd is op de NVON-leden en dat men niet ver hoeft te reizen. Let op de aankondigingen in NVOX en op de site: www.nvon.nl. Wilt u op de hoogte worden gehouden van NVON-activiteiten? Meld u dan via de website aan voor de diverse (gratis) mailinglists. Leander Jansen Secretaris Algemeen Bestuur

NASCHOLING 2006-2007 – 1

DE REGIONALE NVON-KRINGEN Anw: Kringcoördinator

35 Kennemer

: Mw. H. Driessen, tel. 074-2508104, [email protected]

Biologie: Kringcoördinator vwo/havo : Hr. H. Stolting, tel. 0578-692774, [email protected] Kringcoördinator vmbo : vacature

Hr. G. JanssenDuijghuijsen 36 Rijnland Hr. F. Veerkamp 37 Den Haag Hr. J.F.M.T. v. Koppen 38 Rijnmond Hr. A. Munting 39 Zeeland Hr. R. Weezenbeek 40 Breda Hr. M.J. Bicknese 41 Eindhoven Hr. J.W. Noordenbos 42 O-Brabant/N-Limburg Hr. B. Beukers 43 Zuid-Limburg Hr. T.J.M.H. Lemmens

Toa’s: De toa’s zijn op landelijk niveau zeer actief. Contactpersoon: Petra Ketelaar, 055-5789101

Natuurkunde/scheikunde vmbo 44 Groningen Hr. R. Reintsema 45 Friesland Hr. L.F. Goor 46 Zwolle vacant 47 Oost Hr. A. Niënkemper 48 Nijmegen vacant 49 Utrecht vacant 50 Kennemerkring Hr. C. van Lenten 51 Amsterdam Hr. J. Helvoort 52 Den Haag vacant 53 Rijnmond vacant 54 Zeeland vacant 55 Breda vacant 56 Oost-Brabant vacant 57 Limburg vacant

Natuurkunde havo/vwo 01 Noord Hr. H. Pol 02 Zwolle Hr. A. Pruim 03 Oost Hr. E. Bokdam 04 Nijmegen Hr. F. Lapoutre 05 Utrecht Hr. J.C.J. Kock 06 Kennemerkring J. Kragtwijk 07 Amsterdam Hr. P.P.M. Molenaar 08 Rijnmond Hr. J. Dekker 09 Den Haag Hr. B. Vrijdaghs 10 Zeeland Hr. P.H.J. Dirkson 11 Breda Hr. W.J.P.M. Peeters 12 Eindhoven Hr. K. van den Nieuwenhuizen 13 Limburg Hr. P. de Ley

Biologie vmbo 58 Groningen 59 Friesland 60 N-Oost Veluwe 61 Oost 62 Zuid-OostGelderland 63 Utrecht 64 Amsterdam 65 Alkmaar 66 Gouda 67 ‘s Gravenhage 68 Zeeland 69 West-Brabant 70 Oost-Brabant 71 Venlo 72 Sittard

Natuurkunde: Kringcoördinator vwo/havo : Hr. D.J. van de Poppe, tel. 0548-521557, [email protected] Kringcoördinator vmbo : vacature Scheikunde: Kringcoördinator vwo/havo : Hr. J.A.S. Maas, tel. 0597-420571, [email protected] Kringcoördinator vmbo : vacature, wnd. hr. A. Niënkemper, tel. 0548-517511, [email protected]

Scheikunde havo/vwo 14 Noord 15 Zwolle 16 Oost 17 Arnhem/Nijmegen 18 Utrecht 19 Kennemer 20 Amsterdam/Haarlem 21 Den Haag 22 Rotterdam 23 Zeeland 24 Breda 25 Eindhoven 26 Limburg Biologie havo/vwo 27 Noord 28 Friesland 29 Zwolle 30 Oost 31 Arnhem 32 Gooi-Utrecht 33 Amsterdam 34 Haarlem

Hr. J. Apotheker Hr. K. Schoenmaker Hr. H. Kloosterboer Mw. E. Schenkelaars Hr. F. v.d. Puijl Hr. J.H. v. Drooge Hr. P. Moltmaker Hr. F. Tromp Mw. M.K. Vrijmanvan Putten Hr. J.G.P. Zuidwijk Hr. G.H. Leopold Hr. A. Boom Hr. J.J.H. Geenen Hr. A. van Dreumel

050-5732787 0525-633562 074-2668532 024-3566157 0346-575254 072-5617100 020-6257167 0181 - 634931 071-5175899 0113-220555 0168-480989 0411-610984 043-3438190

050-3126192 038-4601311 0572-382236 026-3218088 030-6957985 075-6288639 023-5242853 020-6611674 010-4706993 0180-313625 0118-633369 076-5964118 040-2216880 045-5319600

Mw. C.M. Prop-v.d.Berg 050-5256572 Hr. J.J. Westra 058-2574462 Hr. H. Stolting 0578-692774 Hr. A. Kodde 0548-616285 Hr. A.M.A.P. van Montfort 0318-416267 Hr. G.J.W. v. Rossum 035-5416920 vacant Hr. S. Welbedacht 023-5328611

Mw. W. Slobbe vacant Hr. H.E. van der Leeden Hr. H.G.F. Roeloffzen Hr. J. Luub vacant vacant Hr. J. v. Venetiën Hr. L.G. Smit vacant Hr. F.v. Haperen vacant Hr. N. Westra vacant Hr. F. Classen

Anw 73 Noord 74 Zwolle

Hr. H. Pol Mevr. J. Krüger Hr. G. Ploegmakers 75 Oost Hr. F. Carelsen Mevr. W. Elferink 76 Arnhem/Nijmegen Hr. R. van Woerkom Hr. T. Lavrijsen 77 Utrecht Mevr. L. Heimel 78/79 Noord-Holland Hr. A. Mooldijk Mevr. M. Kapteijn 80/81 Zuid-Holland Hr. A. Pollmann Hr. M. Hazelaar 82/83 Zeeland/Tilburg vacant 84/85 Limburg/Eindhoven vacant Toa’s: kringnummers 86 tot en met 98 De toa’s organiseren landelijke activiteiten. Contactpersoon Petra Ketelaar, tel. 055-5789101, e-mail: [email protected] Kringnummer 99: WK/TV-kring Vacature


0229-240508 071-5219972 015-2135001 0182-573000 0113-340348 076-5034232 040-2908299 0493-315528 046-4514530

0596-630151 0511-432129 0548-517511

0229-542295 030-2946223

0599-326244 038-3321688 0541-510959 0481-432234

0224-296287 010-4500806 0113-220337 0411-674989 045-5352115

050-5732787 038-4601490 038-4228314 053-4321999 053-4307667 024-3233180 024-8443580 030-6562399 0252-687783 030-2721724 024-3222942 015-2158604

APS Natuur en Techniek Postbus 85475, 3508 AL Utrecht • Mens en Natuur in de vier scenario’s Doelgroep: docenten verzorging, techniek, biologie, wiskunde, scheikunde en natuurkunde en alle andere collega’s die werken of gaan werken aan vakoverstijgende activiteiten binnen Mens en Natuur in de onderbouw van vmbo en havo/vwo. Omschrijving: Centraal staat de samenhang en samenwerking tussen vakken in de vorm van vakoverstijgende projecten of (deel)leergebieden. Aansluitende onderwerpen zijn ‘natuurlijk leren’, ‘competentiegericht leren’ en andere manieren van beoordelen en feedback. Dit alles op basis van ervaringen van scholen. Ook kunt u eigen lesmateriaal uitwisselen en methodes van uitgevers inzien. Conferentiecoördinator: Hein Bruijnesteijn (APS), 030 285 68 20, [email protected]. Plaats: Het Reehorstcongrescentrum te Ede. Datum en tijd: donderdag 12 oktober 2006 van 9.00 tot 16.30 uur. Kosten: € 295,- inclusief lunch en materialen, voor een tweede deelnemer van dezelfde locatie: € 255,- en voor een derde en meer: € 215,- pp. Inlichtingen en aanmelden: Ingrid Vermeulen. Tel.: 030 285 67 12. De scholen ontvangen een aankondigingsbrief in juni 2006 en een aanmeldingsbrochure met het uitgebreide programma begin september 2006. Website: www.aps.nl/natuurentechniek • De 21de Reehorstconferentie NaSk Doelgroep: docenten, onderwijsassistenten, toa’s en docenten in opleiding natuur- en scheikunde in de onderbouw en het vmbo. Omschrijving: De Reehorstconferentie-NaSk is de jaarlijkse conferentie waarop deze doelgroep elkaar ontmoet. Zij volgen werkgroepen of lezingen en wisselen met elkaar ervaringen uit. De onderwerpen zijn een mix van praktijkervaring van docenten/toa’s en verdiepende, meer specialistische werkgroepen en lezingen over nieuwe ontwikkelingen als leergebieden in de onderbouw, computers in het examen, integratie van theorie en praktijk in de bovenbouw van het vmbo, vakoverstijgende projecten, competentiegericht onderwijs, computer in het practicum, spectaculaire proeven e.d. Daarnaast zijn er pauzelezingen en een leermiddelenmarkt. Conferentiecoördinator: Hein Bruijnesteijn (APS), 030 285 68 20, [email protected]. Plaats: Het Reehorstcongrescentrum te Ede. Datum en tijd: Woensdag 14 februari 2007 van 9.00 tot 16.30 uur. Kosten: € 260,- inclusief lunch en materialen. Inlichtingen en aanmelden: Ingrid Vermeulen. Tel.: 030 285 67 12. De scholen ontvangen een aanmeldingsbrochure met het uitgebreide programma begin januari 2007. Website: www.aps.nl/natuurentechniek • De 11de Reehorstconferentie Biologie Doelgroep: onderwijsassistenten, toa’s, docenten en docenten in opleiding biologie in de onderbouw en het vmbo. Omschrijving: De Reehorstconferentie Biologie is dè conferentie waarop docenten, onderwijsassistenten, toa’s en docenten in opleiding biologie in de onderbouw en het vmbo elkaar ontmoeten. Zij volgen werkgroepen of lezingen en wisselen met elkaar ervaringen uit. Het is een mix van praktijkervaring van docenten/toa’s en verdiepende, meer specialistische werkgroepen en lezingen over trends en nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast is er een leermiddelenmarkt die uitgegroeid is tot de informatiemarkt voor het biologieonderwijs. Conferentiecoördinator: Huub Schoot (APS), 030 285 66 18, [email protected].

Plaats: Het Reehorstcongrescentrum te Ede. Datum en tijd: Woensdag 28 maart 2007 van 9.00 tot 16.30 uur. Kosten: € 260,- inclusief lunch en materialen. Inlichtingen en aanmelden: Marja Visée. Tel.: 030 285 66 18. De scholen ontvangen een aanmeldingsbrochure met het uitgebreide programma eind januari 2007. Website: www.aps.nl/natuurentechniek • De 9de ANW-, het nieuwe bètavak Natuur, Leven en Techniek, Bèta+-conferentie Omschrijving: Deze jaarlijkse conferentie is de ontmoetingsplaats voor docenten anw, belangstellenden voor het nieuwe vak Natuur, Leven en Techniek en docenten die vakoverstijgend werken of willen gaan werken in de Natuurprofielen. In een informatief programma van lezingen en werkgroepen ontmoet u collega’s en kunt u ervaringen, ideeën en materialen uitwisselen. Educatieve uitgevers en andere organisaties presenteren zich op de leermiddelenmarkt. Het conferentieprogramma wordt vastgesteld door een programmacommissie bestaande uit vakdidactici, docenten en vertegenwoordigers van de NVON. Conferentiecoördinator: Bep van den Heuvel (APS), 030 285 66 18, [email protected]. Plaats: Het Reehorstcongrescentrum te Ede. Datum en tijd: Woensdag 25 april 2007 van 9.00 tot 16.30 uur. Kosten: € 260,- inclusief lunch en materialen. Inlichtingen en aanmelden: Marja Visée. Tel.: 030 285 66 18. De scholen ontvangen een aanmeldingsbrochure met het uitgebreide programma begin maart 2007. Website: www.aps.nl/natuurentechniek

HOGESCHOOL UTRECHT Centrum Archimedes, cluster Exact Archimedeslaan 16, 3584 BA Utrecht • Technisch ontwerpen in het leergebied Mens en Natuur Doelgroep: docenten natuurkunde, scheikunde, biologie Cursusomschrijving: In deze korte cursus maakt u kennis met gangbare ontwerpmethodieken zoals toegepast bij het vak techniek. In het actieve deel werkt u in een kleine groep aan een ontwerpopdracht en kunt u inspiratie opdoen voor uw lessen in het leergebied. Plaats: Werkruimte vakgroep techniek, Archimedeslaan 16 Data en tijd: 2 dagdelen, woensdag 4 oktober en woensdag 11 oktober 2006 van 13.00 uur tot 17.00 uur Kosten: € 170,Inlichtingen en aanmelding: Secretariaat Centrum Archimedes 030-2547313, [email protected] • Didactiek in de scenario’s 3 en 4 van het leergebied Mens en Natuur Doelgroep: docenten natuurkunde, scheikunde, biologie, techniek. Cursusomschrijving: In deze korte cursus maakt u kennis met de uitgangspunten die gelden bij het produceren van nieuwe leerstof binnen de verschillende scenario’s. We vertrekken bij opdrachtgestuurd onderwijs, waarbij gebruik gemaakt wordt van verschillende bronnen. We besteden vervolgens aandacht aan competentiegericht onderwijs en het daarmee samenhangend zelfinstruerend lesmateriaal Plaats: Archimedeslaan 16 Data en tijd: 2 dagdelen, woensdag 8 november en woensdag 15 november 2006 van 13.00 uur tot 17.00 uur Kosten: € 170,Inlichtingen en aanmelding: Secretariaat Centrum Archimedes 030-2547313, [email protected]


RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Onderwijsinstituut Moleculaire Wetenschappen Toernooiveld 1, 6525 ED Nijmegen • (Jaarlijkse) Scheikunde studiedag Titel: Scheikunde anders Doelgroep: scheikundedocenten en technisch onderwijs assistenten die werkzaam zijn in (of belangstelling hebben voor) de bovenbouw van havo en vwo. Cursusomschrijving: De onderwerpen die aan bod komen hebben voornamelijk betrekking op de ontwikkelingen binnen het scheikundeonderwijs in de tweede fase. De opzet van deze studiedag komt in grote lijnen overeen met die van de voorgaande acht. Het programma bestaat uit een openings- en een slotlezing en een drietal door de deelnemers zelf te kiezen presentaties en/of werkgroepen. Plaats: Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, RU Nijmegen Datum en Tijd: dinsdag 10 april 2007; aanvang 09.30 uur Kosten: geen Inlichtingen: T: 024-3653446 b.g.g. 024-3653173; E: [email protected] Contactpersoon: Emiel de Kleijn ([email protected]) Aanmelding: Website: www.dokke.com/aanmelden.asp (vanaf januari 2007) Info: Wilma Philipse, Onderwijsinstituut Moleculaire Wetenschappen, T: 024-3653173, E: [email protected]

RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN Universitair Onderwijscentrum Groningen Landleven 1, 9747 AD Groningen • 44e Studiedag Scheikunde Titel: Tussen geur en mest Doelgroep: docenten, LIO’s en toa’s sk, anw Inhoud: De dag staat in het teken van de door de RUG ontwikkelde modules chemie voor havo 4. Contexten daarbij zijn: groeien, kunstmest, parfums en het medicijnkastje. De modules worden door experts ingeleid. De noordelijke modules viervlaks chemie hanteren de indeling van Chemie in Kontext. Tijdens de studiedag zullen wij deze indeling volgen, waarbij het leerproces in vier fasen wordt ingedeeld. Locatie: Groningen - faculteit Sk/Na, Nijenborgh 4 (Zernikecomplex) Datum: 20 december 2006 Cursusleider: drs. Jan Apotheker Informatie: Universitair Onderwijscentrum Groningen www.rug.nl/uocg (klik naar: Cursussen en Studiedagen) of via Greet van Houten, secretaresse nascholing: 050 – 363 8338. Aanmelding uitsluitend digitaal of via de folder (mailing september).

STICHTING THEORIE UIT EXPERIMENTEN Dieze 29, 5751 XE Deurne • Nascholingscursus TUE en Nieuwe Scheikunde Doelgroep: (potentiële) gebruikers van havo/vwo-bovenbouwlesmateriaal van de methode Theorie uit Experimenten voor de vakken scheikunde en algemene natuurwetenschappen. Cursusomschrijving: In de cursus wordt aandacht besteed aan de veranderingen in de examenprogramma’s op korte en lange termijn en de consequenties die dat voor het (werken met) TUElesmateriaal heeft.

In het kader van de Nieuwe Scheikunde zijn en worden modulen ontwikkeld die bij de uitvoering van de nieuwe examenprogramma’s gebruikt kunnen worden. In de cursus zal aandacht besteed worden aan afstemming van het TUE-lesmateriaal op deze modulen. Tevens wordt aandacht besteed aan de gang van zaken in de klas en aan toetsing. Plaats, data en tijd: drie middagbijeenkomsten van 14.00 – 17.00 u (voorlopige planning: dinsdag 10 oktober 2006, woensdag 24 januari 2007 en donderdag 12 april 2007) op een van de deelnemende scholen. Kosten: € 65,- inclusief afsluitende maaltijd. Inlichtingen en aanmelding: Stichting Theorie uit Experimenten, Dieze 29 5751 XE Deurne e-mail: [email protected] of via de website: www.theorieuitexperimenten.nl • Nascholingscursus TUE en de Nieuwe Onderbouw Doelgroep: (potentiële) gebruikers van havo/vwo-onderbouwlesmateriaal van de natuur- en scheikundemethode Theorie uit Experimenten. Cursusomschrijving: Het TUE-lesmateriaal voor de vakken natuur- en scheikunde, scheikunde en natuurkunde wordt aangepast in verband met de invoering van de Nieuwe Onderbouw. In drie bijeenkomsten worden nieuwe modulen gepresenteerd en uitgevoerde modulen en module-afsluitingen geëvalueerd. Tevens wordt aandacht besteed aan de gang van zaken in de klas en aan toetsing. Plaats, data en tijd: drie donderdagmiddagbijeenkomsten 14.00 – 17.00 u (voorlopige planning: 12 oktober 2006, 25 januari 2007 en 12 april 2007) op een van de deelnemende scholen. De laatste bijeenkomst wordt afgesloten met een gezamenlijke maaltijd. Kosten: € 65,- inclusief afsluitende maaltijd. Inlichtingen en aanmelding: Stichting Theorie uit Experimenten, Dieze 29 5751 XE Deurne e-mail: [email protected] of via de website: www.theorieuitexperimenten.nl

TU DELFT Technische Universitaire Lerarenopleiding (TULO) Lorentzweg 1, 2628 CJ Delft • Netwerk technisch ontwerpen Doelgroep: Docenten anw, techniek, scheikunde, natuurkunde en biologie. U werkt met TU docenten samen met het doel om de technische ontwerpopdrachten een duidelijke plaats te geven in het curriculum van de bètavakken. Met de domeindeskundigen van de TU Delft ontwerpt u nieuwe opdrachten, die ontleend zijn aan de technische studies van de TU. Deze ontwerpopdrachten – aanleeropdrachten, praktische opdrachten en profielwerkstukken – worden in de klassensituatie getest. De TU Delft kan hierbij faciliteiten en/of materialen aanbieden. U rapporteert over de praktijkervaringen. De ontwikkelde producten worden op onze website gepubliceerd. Zie hiervoor: www.tn.tudelft.nl/technischontwerpen. Op donderdag 5 april 2007 wordt de prijs uitgereikt voor BESTE TECHNISCH ONTWERP 2007 aan leerlingen die een technisch ontwerp als profielwerkstuk hebben gemaakt. Hierbij staan product en presentatie centraal. Kosten: Er zijn geen kosten aan verbonden. Begeleiding: mw. drs. J.E. Frederik, ir. W. Sonneveld en drs. A. Kerkstra Cursusdagen (15 – 18 uur): do 21 september 2006 wo 15 november 2006 ma 22 januari 2007 di 13 maart 2007


do 5 april 2007 - Prijsuitreiking BESTE TECHNISCH ONTWERP 2007 di 12 juni 2007 Informatie en inschrijving: [email protected], tel. 015 27 84666; [email protected], tel. 015 27 88679; [email protected], tel. 015 27 81070. Informatie over de lerarenopleiding: http://www.tulo.tudelft.nl.

UNIVERSITEIT TWENTE ELAN – Expertisecentrum voor Lerarenopleiding, Aansluiting en Nascholing Postbus 217, 7500 AE Enschede http://www.utwente.nl/elan tel.: 053 - 489 3560 fax: 053 - 489 2849 Algemeen contactpersoon: Wilma Elferink, [email protected]; 053-4894017 Inlichtingen: Pauline Teppich, [email protected]; 053-4893560

UNIVERSITEIT LEIDEN ICLON nascholing Wassenaarseweg 52, 2333 AK Leiden • Good Practice Dag Bèta vrijdag 11 mei 2007 Titel: De vernieuwing vormgegeven! Doelgroep: docenten en toa’s van de vakken biologie, natuurkunde, scheikunde en anw. Cursusomschrijving: na de opening geven workshopleiders (meestal zelf docent of toa) diverse workshops rondom het thema De vernieuwing vormgegeven!. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: uitwerkingen van de concept-contextbenaderingen, compexexamens, NLT, voorbeelden van scholen die al langer ervaring hebben met vakoverstijgend werken, enzovoorts. U ontvangt aan het einde van deze dag een nascholingscertificaat. Plaats: op nog nader te bepalen locatie in Leiden Datum: 11 mei 2007 Inlichtingen: 071-5274015 (ICLON Secretariaat VO), [email protected] Contactpersoon: Jacqueline Hofman (secretariaatsmedewerkster) Informatie en aanmelding: alle informatie met betrekking tot deze dag en de inhoud van de workshops wordt bekend gemaakt via de website van het ICLON: www.iclon.nl.

UNIVERSITEIT UTRECHT Centrum voor β-Didactiek, Sectie Chemiedidactiek, Departement Scheikunde Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht • Woudschotenchemie 2006; Leve(n)de chemie! Doelgroep: docenten en DIO’s scheikunde in het voortgezet onderwijs. Cursusomschrijving: Deze tweedaagse conferentie, mét een speciale voorconferentie voor docenten in opleiding, heeft als thema: Leve(n)de chemie! Tijdens deze levendige conferentie kunt u inspiratie opdoen om uw onderwijs nòg uitdagender te maken voor uw leerlingen. Zoals gebruikelijk is de conferentie opgebouwd rondom spannende en ontspannende elementen. Plaats: Conferentieoord Woudschoten, Zeist Datum en tijd: Voorconferentie (DIO’s): vrijdag 3 november 10.00 – 12.00 uur. Hoofdconferentie: vrijdag 3 november 13.00 uur tot zaterdag 4 november 13.00 uur. Kosten: € 195,- excl. lunch op vrijdag € 20,Inlichtingen en aanmelding: secretariaat Chemiedidactiek, tel. 030-2531179 bgg. 030-2531898 e-mail: [email protected].

Algemeen • 3 x O (onderzoeken, ontwerpen en ondersteuning) Doelgroep: docenten biologie, natuurkunde, scheikunde, wiskunde en informatica Omschrijving: Binnen dit project ontwerpen we met een twaalftal regionale scholen samen opdrachten die leerlingen aanleren onderzoek te doen en technisch te leren ontwerpen. Deze opdrachten zijn vakoverschrijdend (steeds minimaal 2) en concentreren zich steeds op de verschillende aspecten van dit aanleerproces, zoals o.a. waarnemen, werkplannen opzetten, variabelen onderkennen, validiteit, etc. Deze praktische opdrachten zijn niet al te groot (maximaal 10 SLU). Een aantal van deze opdrachten kan ook op de UT zelf worden uitgevoerd (u kunt een lijst krijgen van ongeveer 12 van dergelijke opdrachten). Ook collega’s van ‘andere scholen’ kunnen natuurlijk deelnemen. Alle opdrachten staat op de interactieve Teletopsite van de UT en zijn toegankelijk via een gebruikersnaam en password dat u kunt krijgen via de onderstaande contactpersonen. We vragen deelnemers niet meer dan feedback op de gebruikte opdrachten. A.s. schooljaar wordt een aantal NLT-modules (omstreeks 40 SLU) ontworpen in de hopelijk vloeiende lijn richting het profielwerkstuk. Binnen dit project willen we één of meerdere cursussen aanbieden die docenten ondersteunen in het begeleiden van de onderzoeksopdrachten c.q. ontwerpopdrachten. Kosten: € 450,- p.p (3 bijeenkomsten) of in overleg voor de hele NG/NT groep Plaats en data: in overleg Contactpersoon en inlichtingen: Fer Coenders [email protected]; 053-4893081 Pauline Teppich [email protected]; 053-4893560 Algemene NatuurWetenschappen • Remote Telescope Project Doelgroep: anw-docenten of docenten die aandacht aan het domein Zonnestelsel en Heelal besteden in hun lessen. Omschrijving: In Australië (Bathurst) heeft David McKinnon een telescoop opgesteld, die wij via het internet kunnen besturen vanuit Nederland. Dat betekent dat u met uw leerlingen overdag objecten in de nachtelijke hemel van het zuidelijke halfrond kunt fotograferen. David heeft speciaal voor de Nederlandse anw-situatie een docentenhandleiding geschreven. Naast deze docentenhandleiding krijgt u ook een cd-rom met verschillende programma’s en verhelderende powerpointpresentaties. In de bijbehorende cursus worden alle onderdelen behandeld zoals u deze ook zelf in de klas of met een groep leerlingen gaat uitvoeren. Onderwerpen zijn werken met Skyglobe, image processing, contact maken met de telescoop en aparte praktische opdrachten voor uw leerlingen. Natuurlijk is er ook gelegenheid voor het uitwisselen van ervaringen. U kunt vast een oriënterende blik werpen op http://www.csu.edu.au/telescope. Kosten: € 250,- voor het totaalpakket: schriftelijk en digitaal materiaal (o.a een cd-rom), 1 uur toegang tot de telescoop en 3 bijeenkomsten. Voor collega’s die dit traject ‘op afstand? via


Teletop willen volgen geldt een gereduceerd tarief. Docenten die deelnemen aan het bijbehorende onderzoek naar misconcepties en kennisverwerving van leerlingen, krijgen 25 euro korting. Plaats en data: in overleg Beperking: Cursus gaat door bij deelname van tenminste 6 personen of 4 scholen. Contactpersoon en inlichtingen: Wilma Elferink, [email protected]; 053-4894017 • Workshops van vakdidactische handleiding ANW Doelgroep: anw-docenten Omschrijving: In het kader van het project Vakdidactische Handleiding zijn een 5-tal modules uitgebracht, die zeer bruikbaar zijn bij de anw-lessen. De titels zijn: • Actualiteit in ANW • Geschiedenis in ANW: technologie en het dagelijks leven • Hoe worden nieuwe producten ontwikkeld: de mannenpil • Identiteit van ANW • Een probleemgestuurde aanpak van het domein Biosfeer De eindredactie van deze modules is verzorgd door Henny KramersPals. In combinatie met een vakdidactische verdieping geven deze modules tips en voorbeeldmateriaal voor aanpak in de klas. Ze zijn voorlopig te bestellen via: http://www.utwente.nl/elan/elan/nieuws/ANW.doc/index.html. In Twente zijn we van plan een workshop te houden over geschiedenis van anw: technologie in het dagelijks leven (zie ook het artikel van F.J. Dijksterhuis: Oudere geschiedenis van natuurwetenschap, NVOX maart 2006 blz. 145). Kosten: geen Plaats en data: in overleg Contactpersoon en inlichtingen: Fokko Jan Dijksterhuis [email protected]; 053-4893318 Natuurkunde • Videometen Doelgroep: docenten en toa’s natuurkunde havo/vwo en vmbo Omschrijving: Je filmt het wegschieten van een voetbal en onderzoekt met videometen het verloop van de beweging. Dit kan met Coach, Pasco of Multi Motion, om maar een paar programma’s te noemen. In de cursus komen de mogelijkheden van deze programma’s aan de orde. Zowel ‘beginners’ als degenen met enige ervaring komen aan hun trekken. Videometen is erg geschikt om bij de kinematica te gebruiken, in de les of als praktische opdracht. Een tweede onderdeel van de cursus is het zelf opnemen van video’s: welke camera gebruik je, camerapositie, statief, belichting, parallax, ijking, aantal pixels, e.d. Vervolgens het opslaan en voorbewerken van filmpjes. Filmbestanden lopen gauw in de megabytes en er zijn handige trucs om dit te beperken, bijvoorbeeld met Virtual Dub. Ook bestandsnamen (en -typen) zijn een bron van mogelijkheden waar je enigszins in thuis moet raken. Het is de bedoeling dat de cursisten na afloop zelf in staat zijn eigen video’s op te nemen, te bewerken en ermee te videometen. En dat ze in staat zijn deze kennis aan leerlingen over te dragen. Kosten: € 120,- voor minimaal 2 bijeenkomsten Plaats en data: in overleg Contactpersoon en inlichtingen: Jelle van der Meulen, [email protected]; 053-4893145 Pauline Teppich [email protected]; 053-4893560 Biologie • Modelleren Doelgroep: docenten en toa’s biologie havo/vwo Omschrijving: Het vak biologie krijgt zowel op havo als vwo binnenkort te maken met de zogenaamde Compex-examens. Een onderdeel daarvan is het modelleren van een biologische situatie met behulp van het programma Powersim. Veel betrokken docen-

ten en toa’s zijn niet of nauwelijks vertrouwd met het onderdeel modelleren. Het is de bedoeling dat de cursisten na afloop zelf in staat zijn eenvoudige situaties met behulp van Powersim te modelleren. En dat ze in staat zijn deze kennis aan leerlingen over te dragen. Kosten: € 120,- voor minimaal 2 bijeenkomsten Plaats en data: in overleg Contactpersoon en inlichtingen: Jelle van der Meulen, [email protected]; 053-4893145 Pauline Teppich [email protected]; 053-4893560.

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM AMSTEL Instituut Kruislaan 404, 1098 SM Amsterdam 020 5255886 [email protected] http://www.science.uva.nl/amstelinstituut/ Het AMSTEL Instituut organiseert Seminars over nieuwe mogelijkheden die ontstaan in de bètavakken. AMSTEL geeft ook cursussen en houdt gebruikersbijeenkomsten over meten-analyseren en sturen-regelen en wij organiseren nascholing computerexamens, ook bij u op school. Het AMSTEL Instituut heeft ervaring in de ontwikkeling van onderwijs in bètavakken en techniek: • lesmateriaal, practica en vakspecifieke ICT-toepassingen, • leerplannen en leerlijnen, ook vakoverstijgend, • projectvoorstellen en subsidieaanvragen • nascholing, ook bij u op school. Als uw school geïnteresseerd is in vernieuwing van het onderwijs in de bètavakken, overweegt u dan samenwerking met het AMSTEL Instituut (verbonden aan de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Universiteit van Amsterdam). Wij kunnen uw ideeën spiegelen aan resultaten van didactisch en leerpsychologisch onderzoek, aan bestaande onderwijsstrategieën en aan landelijke en internationale ontwikkelingen. Het AMSTEL Instituut heeft ervaring met activerende werkvormen, het gebruik van ICT daarbij en het opzetten van leerlijnen. Wij ondersteunen u bij het werken in projecten, al dan niet vakoverstijgend, en in het combineren van leren binnen en buiten school. Afspraken worden gemaakt met de betrokken docenten of vaksecties en met de schoolleiding. Het AMSTEL Instituut heeft expertise op de volgende gebieden: Didactische benaderingen • Zelfstandig leren • Onderzoekend leren • Ontwerpend leren • Blended learning Samenhang in en buiten het onderwijs • Vakkenintegratie • Leerlijnen in ontwikkeling van concepten en vaardigheden • Aansluiting tussen curricula onderbouw, bovenbouw en hoger onderwijs ICT en bètaonderwijs • Examens met de computer • Videometen en Modelleren • Besturingstechniek • Elektronische leeromgeving • Afstandsleren en nascholing op afstand Schoolbeleid, aansluiting vervolgonderwijs • Onderwijsontwikkeling in netwerken • Bètapartners • Acquisitie en management landelijke en internationale projecten Wanneer u met medewerkers van het AMSTEL Instituut wilt overleggen over vernieuwing van het onderwijs in de bètavakken bij u


op school kunt u contact opnemen met Piet Geerke [email protected] of Cor de Beurs [email protected] of Maarten Pieters [email protected]. Informatie: De meest recente informatie over onze Seminars, Projecten en over het gehele Cursusaanbod kunt u vinden op de site: www.science.uva.nl/amstelinstituut/nascholing.cfm. • Gebruikersdagen Coach 5/6 Doelgroep: toa’s – binask en techniek. Prijs: € 50,Uitwisseling & Tips bij gebruik van computerpractica met Coach 5/6 in de les. Plaats, data: alle ‘gebruikersdagen’ zijn in Amsterdam. toa’s di 03/10/06 9.30 - 16.30 u toa’s vr 20/04/07 9.30 - 16.30 u • Werken met Coach 5/6 Doelgroep: docenten en toa’s natuurkunde, scheikunde en biologie. Prijs: € 215,U voert basispractica uit met de bestaande en nieuwe hardware en software van CMA voor computerpractica. In deze cursus werken wij met kant en klare practica. Met nadruk op (leren) aansluiten van opstellingen, gebruik van de sensoren en maken van meetinstellingen. De cursus kan ook dienen als startpunt voor een invoeringsplan (organisatie, aanschaf, practica). Plaats, data: werken met Coach 5/6 Amsterdam do 05/10/06 9.30-16.30 u Amsterdam vr 03/11/06 9.30-16.30 u Zwolle vr 12/01/07 9.30-16.30 u Amsterdam do 19/04/07 9.30-16.30 u • Coach 5/6 bij natuurkunde, biologie en scheikunde Doelgroep: docenten en toa’s natuurkunde/biologie/scheikunde. Prijs: € 475,Bedoeld voor secties die de ICT-toepassingen in de basisvorming of tweede fase vorm willen geven. Coach gebruiken bij het meten en verwerken van gegevens met de computer. Het accent ligt op het uitvoeren van practica. Omdat er op school steeds meer samenwerking tussen secties ontstaat wordt deze cursus gelijktijdig geven voor zowel natuurkunde, scheikunde als biologie docenten/toa’s waarbij u toch eigen vakpractica uitvoert. Kern van deze cursus vormen de kant en klare leerling-activiteiten voor natuurkunde, scheikunde en biologie. Aandacht voor hoe proeven te wijzigen, te kopiëren en te organiseren in Coach. Plaats, data: Coach 5/6 bij binask Amsterdam 10 + 11/05/07 9.30-16.30 u

• Videometen & Examenorganisatie Doelgroep: docenten/toa’s natuurkunde/biologie/scheikunde en wiskunde. Prijs: € 215,Videometen is een module van Coach voor meten aan videofilmpjes. Met meten aan een videofilmpje doen leerlingen onderzoek aan de gefilmde werkelijkheid. U krijgt technische tips en u maakt opnames met webcam en digitale fotocamera. Coach 6 biedt nu ook autotrace, perspectiefcorrectie etc.! Het plan is de computer vanaf 2007 op het examen te gebruiken (IMEX). U kunt proefexamens vmbo/havo videometen hier oefenen en wij informeren u over de praktijk van examenorganisatie. Plaats, data: videoopnames maken & analyseren Amsterdam do 02/11/06 9.30-16.30 u Amsterdam di 05/06/07 9.30-16.30 u Wanneer u belangstelling heeft voor hier genoemde cursussen of voor een cursus bij u op school (maatwerk) kunt u dat kenbaar maken via [email protected] of telefonisch via 020 5255886 (tel. bijvoorkeur ma-di-do-vr-ochtend).

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Nieuwe Achtergracht 166, 1018 WV Amsterdam • Mastercourses voor vwo-docenten Doelgroep: docenten op het vwo in de vakken aardrijkskunde, algemene natuurwetenschappen (anw), biologie, informatica, natuurkunde, scheikunde en wiskunde. Cursusomschrijving: Een mastercourse is een cursusdag speciaal georganiseerd voor vwo-docenten. Bij een mastercourse staat de ontmoeting tussen docenten van de universiteit en docenten van het voortgezet onderwijs centraal. U krijgt de mogelijkheid weer in de collegebanken te zitten om nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen en verschillende interpretaties van uw vakgebied te horen. Plaats: Amsterdam Data en tijd: Er is een ruim aanbod aan actuele onderwerpen in alle bètavakken. Kijk voor het overzicht van mastercourses op www.science.uva.nl/mastercourses. Kosten: De kosten bedragen € 150,- per mastercourse. Inlichtingen en aanmelding: Via een digitaal formulier op de website www.science.uva.nl/mastercourses kunt u zich digitaal inschrijven. Neem bij vragen of problemen contact op met Suzy Niamut, 020-525 6233. e-mail: [email protected].

• (Grafisch) ModelLeren & examentraining Doelgroep: docenten en toa’s binask. Prijs: € 215,Voor simulaties en hypothesetoetsing kunnen er in Coach 6 modellen worden gemaakt in tekstmode en in grafische mode (wij denken beter dan Powersim). Bovendien kunnen in Coach de modelresultaten vergeleken worden met experimentele waarden. Het plan is de computer vanaf 2007 op het examen te gebruiken (IMEX) in het vwo voor modelleren. Plaats, data: grafisch modelleren bij binask Amsterdam do 09/11/06 9.30-16.30 u Amsterdam do 08/03/07 9.30-16.30 u


WAGENINGEN UNIVERSITEIT Opleiding Biologie, Vwo-campus Arboretumlaan 4, gebouwnummer 353, 6703 BD Wageningen • Nascholingsdag Biologie: Steek je kop in het zand, en ontdek de verborgen en fascinerende wereld onder het maaiveld… Thema: bodembiologie Doelgroep: biologie docenten Omschrijving: In een afwisselend programma belichten we zoveel mogelijk kanten van bodembiologie. Zo geven we een beeld van de fascinerende wereld onder het maaiveld en het belang van bodems voor natuur, volksgezondheid, landbouw en milieu. Het programma bestaat onder andere uit lezingen over het belang van nematoden voor gezonde bodems en de overlevingskansen van micro-organismen onder extreme omstandigheden; practica over humusvormen (beschrijven en classificeren) en DNA barcoding; excursies naar tropische bodems en het wereld bodem museum; en workshops over het ‘bodem leeft project’ en het leven rondom ‘black smokers’. Organisatie: Opleiding Biologie Wageningen Universiteit, Vwo-campus Wageningen Universiteit, NVON Locatie: Wageningen Universiteit Datum: 12 oktober 2006 Kosten: € 120,- inclusief lunch, NVON-leden: € 60,Inlichtingen en aanmelding: www.vwo-campus.net Contactpersoon: Kees Breg, [email protected]; 0317-484959 Zie ook het achtergrondstuk: ‘Bodemecologie: onzichtbare interacties met zichtbare gevolgen’ door Wim van der Putten op pagina 300 van dit nummer.

Wilt u volgend jaar ook uw nascholingsaanbod tegen kostprijs plaatsen? Mail naar [email protected] o.v.v. ‘Zet mij op de lijst nascholers’


N NASCHOLINGSBIJLAGE

Recommend Documents