N. I. O. G. en Baars. De algemeene vergadering van het N. I. O. G. heeft hem de hand en den buidel toegestoken: Baars zal, tenzij

MEDAN, Maan dag, 7 Januari 1918

No. 5

20e Jaargang.

De Sumatra Post

Zon- en Feestdagen uitgezonderd. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling ! 5.— verhoogd met f I.— wegens duurte-toeslag, per 3 maanden. Men abonneert zich voor voüe kwartalen

VERSCHIJNT DAGELIJKS,

Dit nummer bestaat uit drie bladen. Een ontijdig woord. Onze burger-minister van Oorlog heeft zijn maidenspeech gehouden met een tafelrede bij gelegenheid van een legerdag" te Leeuwarden. En dit is nog"al in de gaten gelooperi.. Niet om de nieuwigheid van 't geval, maar omdat hij met den inhoud van zijn toast het land een weinig heeft opgeschrikt. ZExc. heeft daarbij o. tn. gezegd ? „Wij gaan met ons leger naar het buitengewone vraagstuk van het „to be or notto be". De vraag is voortaan : zullen we ons verdedigen of niet? Na de demobilisatie zullen we niet op den ouden weg kunnen voortgaan, Nederland toch zal komen te staan voor de vraag: wilt gij u nog verdedigen of het niet meer doen? Als [men daarop antwoordt met Ja —en ik geloof, dat men het doen zal dan kunnen we met een begrooting van 30 millioen niet meer toe, maar zullen we wel 60 millioen noodig hebben. En dat onder de omstandigheden, dat nog zoo veel andere groote eischen aan de schatkist worden gesteld. Wordt onder dezen toestand het leger niet gedragen door de sympathie der bevolking, dan kunnen we onze matten wel oprollen. Ik heb echter goede hoop, dat men zal zeggen : „We hebben het er voor over". Onze eerste burger-minister van Oorlog heeft het er met zijn tafelrrde dus nog al dik opgelegd. Van 30 tot 60 millioen! „Dubbel is eens zoo dik", zal ZExc. daar aan het diner wellicht gedacht hebben. En dat onder de omstandigheid, dat nog zoo veel andere groote eischen aan de schatkist worden gesteld ! Ja, Excellentie, zeg U dat wel! De verhooging der Oorlogsbegrooting is altijd een teer punt geweest, en geen wonder dus, dat de uitlating van minister De Jonge niet onbeantwoord is gebleven. Vooral de soc.-democraten en de vrijz.-democraten zijn er over gevallen. Dat was te denken. Hoe is 't gegaan, toen op 14 Jan.'l3 minister Colijn in de Tweede Kamer zei: „Wat nu betreft het toekomstige cijfer van onze begrooting, ik heb niet geschroomd, in de stukken neer te schrijven, dat het mij voorkomt, dat in de toekomst de begrooting van Oorlog niet ver zal blijven beneden de 40 millioen gulden Of nu straks een van de heeren hier komt te zitten, of dat ik hier zit, de begrooting van Oorlog gaat omhoog, of men daartegen al sputtert en er over klaagt, de begrooting van Oorlog gaat omhoog"? Nu het er zóó inging, hebben die beide uiterste partijen van links zich natuurlijk weer niet onbetuigd gelaten. En terecht, dunkt ons. Want zulke uitlatingen zijn, in de faze waarin de groote oorlog thans gekomen is, in het vooruitzicht dus dat niet onwaarschijnlijk de wereld straks komt in het stadium eener algemeene democratiseering, minstens voorbarig. Wie kan zeggen, watten deze mogelijk, waarschijnlijk.... aanstaande is ? Maar enkel twijfel—en die is erheeft toch ook geen zin meer, zelfs reeds minder, zouden we willen zeggen, dan hoopvolle verwachting. Terecht voert o.i. het Kamerlid mr. Marchant, de leider der V.Dem. den Minister tegen : „Wat wij allen in deze dagen met spanning afwachten, is nog meer dan het antwoord op de vraag, wan"c c r het vrede zal zijn, onder welke omstandigheden de vrede zal worden gesloten". Zeer zeker is van overwegend u£lang, „hoe ver de democratic het, vóór den vrede, zal brengen", 't Is zooals de heer Marchant zegt „Daardoor zal de positie van het militarisme worden bepaaid. De evolutie gaat in deze tijden snel, en van de uitkomst weten wij nog niets. Daarvan is het militaire vraagstuk voor ons land afhankelijk". De Minister heeft goede hoop, dat men zal zeggen : „We hebben het er voor over". Als 't móet, zal men dit ook wel zeggen. Maar zoo ver zijn we gelukkig nog niet. Voorloopig kan aan den Minister geantwoord worden; Beid U tijd!" Zexc. heeft daar te

—

-

Hoofdredacteur M. VIERHOUT.

Telefoonnummers: Redactie 259, Huis 293, Administratie 211, Huis 470.

Leeuwarden een ontijdig woord gesproken. Beter dan met zulke uitlatingen het volk te alarmeeren, zouden ze, in afwachting van den grooten, democratischen vrede, dien elk welgeaard mensch nu verlangend tegemoet ziet, achterwege blijven. Wait and sec ! Maar niet iedereen vindt de woorden van minister De Jongevrij voorbarig, en er zijn er daaronder zelfs, van wie men dit niet gedacht zou hebben. Er is slechts overeenstemming over de beide genoemde linies. Zoo is nu het nieuwe Kamerlid prof. Van Hamel in zijn weekblad „De Amsterdammer" komen verklaren, „dat de waarschuwing van den minister ondersteund moet worden door iederen staatsman, die het wel meent met ons volk en die wat verder ziet dan zijn neus lang is". Voor hem is die waarschuwing „een wijz e wenk". Hij bidt, dat de oorlog inderdaad tegen den oorlog mag zijn, en dat de komende vrede ook eindelijk de vrede wezen mag> Het is ook volgens hem een onverschoonbaar scepticisme, te ontkennen, dat de mogelijkheid daarvan ook wel bestaat. Maar hij moet toch erkennen, daar zeer twijfelend tegenover te staan. „Wie het leven der menschheid en de geschiedenis der volkeren nauwkeuriger gadeslaat, hij wordt er zeer sterk van doordrongen dat de wereldvrede iets is boven menschelijke macht", 't Doet z. i. daarom ook zoo weinig ter zake, of parlementen of congressen of politieke partijen of geestelijke leiders of anti-oorlogsraden, ja, of elks gezond verstand, onder den indruk van de oorlogsellende den wil uitspreken, om nu eens voor al aan den oorlog een einde te maken. De vraag is: „Hoe zal 't gaan over 10 of 20 jaar, wanneer nieuwe geslachten, met nieuwe belangen en nieuwe begeerten, weer hunnen gang zullen gaan ?" En om dan aan een algeheelen onmekeer te gelooven, om te gelooven dat nu ook eensklaps de groote democratieën zullen worden en blijven, wat zij nooit zijn geweest prof. Van Hamel moet het zien !" 't Moge een harde raad zijn zoo is* zijn conclusie —, het is toch ook een zeer doordachte raad aan Nederland : in afwachting van het in werkelijkheid te zien, den veiligen kant van het wantrouwen te houden en voor zijne defensie te blijven zorgen". Dit herinnert ons, wat vóór ruim twee jaar de toermalige leider der V.-Dem. wijlen dr. Bos te dezer zake schreef: beschouwingen op hetzelfde neerkomende en waaruit ook dezelfde twijfel sprak, die toen weliswaar wat meer gemotiveerd, maar niettmin ook reeds voorbarig mocht heeten. Zoowel in de oorlogvoerende landen als overal elders —zei hij—koesterden velen de hoop, dat na den vrede de electriciteit volkomen ontladen zou zijn en daardoor hervatting van den strijd onmogelijk. Telkens weer vernam men uit alle landen dezelfde verwachting. „Het ware beter, langer door te vechten dan de kans te loopen, dat de volken later opnieuw verdrukt zouden worden onder het gewicht der oorlogstoebereidselen en loodzware bewapeningen", dat was de meening in de oorlogvoerende landen. Ook hier waren er velen, die zich aan deze verwachting overgaven en meenden, dat na den oorlog althans de uitgaven voor leger en vloot zouden kunnen verminderen. „Men moge zich toch niet vleien met een ijdele hoop", ried dr. Bos. Dat de volken den ouden westrijd in bewapening zouden staken, was z. i. ondenkbaar. „De noodlottige wedloop begint weer", was zijn conclusie. Het eenige wat den vrede duurzaam kon maken was het wegnemen van de economische oorzaken welke tot oorlog leiden, maar dat deze verdwijnen zouden, werd echter met (

—

ADVERTENTIEPRIJS: Per advertentie t/m. 10 regels per keer/2^50. Voor eiken regel mee Geplaatst binnenpagina derde blad 50 et. per regel. Bij 4 t/m. 7 keer plaatsing 25% korting. Bij 8 t/m 25 keer plaatsing 33-/,"/, korting. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën moeten vooruitbetaald worden

Uitgevers en Drukkers VARE„AMP Ü Co.

—

den dag onwaarschijnlijker. Dit is wel een opmerkelijk verschil met de tegenwoordige denkwijze der V.-Dem. Het resultaat van den oorlog? In elk geval kan men het eens zijn met mr. Marchant, dat, gesteld dat de^oorlog den volken niets leert en de toerusting op den ouden voet zal voortgaan, men dan nog ten onzent eerst de internationale positie zal hebben te bepalen. Daarvan zullen wij met onze bewapening afhan lijk zijn. En dat moment hebben we dus wachten. B 1 a n d a,

N. I. O. G. en Baars. De algemeene vergadering van het N. I. O. G. heeft hem de hand en den buidel toegestoken: Baars zal, tenzij een referendum anders beslist, uit de onderwijzerskas

een onderstennin^ ontvangen.Toen dit besluit ,_"/ 1 werd, hebben wij ons afgevrctagu wat het N, I. O. G. met de beslissing bedoeld heeft. Een sanctionneering van het kwaad, dat deze revolutionnair al gesticht heeft en nog stichten zal, óf een protest tegen het gemis van eenige regeling der rechtspositie der Indische ambtenaren ? Het betrekkelijke telegram bracht geen klaarheid, en dus schortten wij ons oordeel op tot de verslagen in ons bezit zouden gekomen zijn. Zooals thans het geval is. Wij lezen dan nu, dat de voorzitter, de heer Schotman, zich alsvolgt over het aan den heer Baars verleende ontslag heeft uitgelaten : Wanneer de propaganda van den heer Baars gevaar had opgeleverd voor het bestaan van het Nederlandsch gezag als zoodanig, dan was de strafrechter bevoegd geweest tot optreden en had hij dat, gezien de menigvuldige vervolgingen, om futiliteiten zelfs tegen publicisten ingesteld, ook wel gedaan. Geen enkele zichzelf respecteerende vakorganisatie mag en kan goedkeuren, dat op deze wijze wordt opgetreden; afgescheiden van alle politieke overwegingen acht het H.B. het ontsiag

onverdedigbaar. Aangenomen werd de volgende motie: „De A. V. van het N. I. O. G., gehouden te Semarang op 25, 26 en 27 December 1917, „kennis genomen hebbende van het ont-

slagbesluit-Baars, „daaruit constateerende, dat dit ontslag werd verleend aan een ambtenaar, omdat hij, gebruik makende van zijn volle burgerrechten, critiek leverde op de regeering, „van oordee', „dat aan den ambtenaar, ais aan ieder burger van den staat, alle grondwettelijke rechten onverkort gewaarborgd dienen te zijn ; dat de ambtenaar, om redenen, buiten ambtelijk verband, als ieder ander burgwalleen gestraft kan worden door den straf-

rechter,

„protesteert ten krachtigste tegen dit ontslag, als zijnde een aanslag op de burgerlijke vrijheden van den ambtenaar. „roept de vakbonden, speciaal de ambtenaarsvakbonden, op om de grondwettelijke rechten van ieder staatsburger ook voor den ambtenaar te helpen handhaven, „en besluit: „aan A. Baars steun te verleenen uit de W.K. van f 225 's maands, het H. B. uit te noodigen een bepaald voorstel daartoe ten spoedigste aan een referendum te onderwerpen, „en deze motie ter kennisse te brengen van autoriteiten en pers."

Wie weet wat er aan het ontslag is voorafgegaan, zal tot zijne verbazing bemerken, dat deze motie aan de waarheid niet weinig tekort doet. Immers, hetgeen de heer Baars op

de beruchte Soerabaja-vergaderingaan 'tadres van het N. I. gouvernement meende te moeten loslaten, was niet de enkele oorzaak tot zijn ontslag, doch slechts de druppel, die den emmer deed overloopen. Baars was van de zijde van het departement van onderwijs al meermalen gewaarschuwd. Hem was niet verzocht om zijn politieke propaganda te staken, doch slechts om in de wijze, waarop die gevoerd werd, wijziging te brengen. Hetgeen op het N.l. O. G.-congres dus op de gebruikelijke dikke wijze over het muilbanden van de ambtenaren gezegd is, had met betrekking tot het onderhavige geval geen enkele plausiebele reden : het departement eischte niet een terugtrekking in de binnenkamer, doch een blijven binnen zekere grenzen. En nu kan men wel beweren, gelijk enkele sprekers op het N. I. O. G.-congres ook deden, dat de politieke zijde van het vraagstuk geheel buiten bespreking moet blijven, slechts gelet dient te worden op het principiëele element: het recht van den ambtenaar om zich als ieder staatsburger te uiten, zooals hem goeddunkt, maar een dergelijke redeneering is absurd, omdat in casu de politiek niet van de ambtelijke vrijheid te scheiden valt. Immers, een blik op het politieke verleden van den heer Baars toont aan, dat hij zijn ambtelijke vrijheid nimmer gebruikt, maar steeds misbruikt heeft. Hij, zich richtend tegen de grondslagen van de samenleving, het ontijdige verzet verdedigend ais voorlooper van het tijdige verzet, hij, trachtend om in de Inlandsche samenleving het revolutionnair sentiment wakker te roepen,— hij miste 't récht om te blijven een dienaar van de gemeenschap, op wier onbelemmerde en rustige ontwikkeling zijn funeste actie

't gemunt had. Hij zelve hadde de verhouding derwijze dienen te voorzien en zich bijtijds uit 't ambtelijk korps moeten terugtrekken... óf inbinden. Hij dacht er niet aan. Zelfs na de herhaalde waarschuwingen van het departement, ging hij voort met 't rondstrooien van het revolutionnaire zaad... in een primitieve samenleving, die eigenlijk nog analphabetisch moet worden genoemd. Arbeid presteerend voor, en salaris genietend va n, die samenleving, richte hij zijn streven buiten den dienst op een bruuske cmkeering, op een eindrevolutie, juister: op een grooten kladderadatsch. Waar zóó de zaken stonden, was er voor Baars als dienaar van diezelfde gemeenschap geen plaats meer. Hij wilde zich bij haar levenseischen niet neerleggen. Hij verzwakte haar basis. Hij tapte 't bloed uit haar lichaam en liet zich harerzijds nog voeden en k'eeden. Hij was als de inbreker, die in 't huis waar bij binnensluipt van gereedschap voorzien wordt. Hij voorzag 't huis, waar hem onderdak verleend werd, van brandbare waar en dreigde telkens met den lont. Wie zóó, naar waarheid, het drijven van een Baars beschouwt, zal moeten erkennen, dat zijn politieke actie van hetgeen aan hem als ambtenaar voltrokken werd onmogelijk te scheiden valt. De regeering, optredend voor de rechten van de gemeenschap, kon hem, toen bleek van welke driftige begeerten hij vervuld was, onmogelijk handhaven als een dienaar van hetgeen hem bitter vijandig was. Niet wat hij begeerde, werd een argument voor de daad, welke thans van de zijde van het N.1.0.G. is gedesavoueerd, maar hetgeen hij dééd ter verkrijging van een situatie, welke voor 't Indische volk in al zijn. geledingen een ramp gelijk zou zijn. Zóó strijdend, richtte hij zich niet alleen tegen 't gezag als zoodanig, gelijk nu al, eenzijdig, beweerd wordt, maar tegen de belangen van de gansche massa, voor wie hij zeide op de bres te staan. Verblind tengevolge van zijn onvermogen om het Westen van het Oosten te scheiden, verstard in een haat, die hier overal voedsel vond, bestreed hij tenlaatste zichzelf en zijn idealen der toekomst. Middel en doel werden dooreengemengd, een recht beginsel of eindprogram ontbrak.... Baars rende over Java's bodem gelijk een losgebroken stier, die alles haat wat hem in den weg treedt. Zóó iemand tenlaatste voor de bittere consequentie van zijn daden te plaatsen, is het heilig recht van de gemeenschap eu dus de plicht van de overheid. Als het N.1.0.G. er dus toe overgaat om het ontslag los te wikkelen van hetgeen er aan voorafging, dan volgt het de politiek van den struisvogel, dan steekt 't den kop in 't zand en wil niet zien wat gezien moet worden. Dan wordt 't, volhardend in die houding, handlanger en sanctionneerder van wat de leden indiviudeel,als de opvoeders van de Indische jeugd, als iets onduldbaars moeten en zullen erkennen. Dan werkt 't mede als een rem en niet, gelijk van dit lichaam mag worden verwacht, als een baanbreker voor de Indische toekomst, welke te verder zal wegwijken naarmate de poging tot 't doen opborrelen van het revolutionnair sentiment grootere afmetingen aanneemt. De onderwijzers zullen dit in 't oog hebben te houden, wanneer straks bij referendum een uitspraak van hèn wordt verlangd! Bios.

De vierde oorlogswinter. De Laatste ? Men -schrijft ons uit Nederland : Werden de drie voorafgaande winterseizoenen doorgebracht onder vele symptomen van den zoo in de nabijheid voortlevenden oorlog, deze vierde oorlogswinter zal zich wel kenmerken door het feit, dat op vrijwel alles het oorlogsmonster zijn stempel gedrukt heeft. Reeds thans heerscht er groote duisternis op straat en in de winkels, in de groote steden niet het minst, en in Amsterdam is men reeds bezig, met grooten en ongewohen spoed van de zijde van Publieke Werken de gaslantaarns van eene installatie voor electrische verlichting te voorzien. De vraag naar hout, als brandstof, neemt toe, iedereen is handelaar hierin geworden, evenals in alle artikelen, waarvan men re-

delijkerwijze eene eventueele toekomstige schaarschte kan en mag verwachten. Een mijner kennissen uit commerciëele kringen plaatste onlangs eene advertentie voor de levering van cement in een der toonaangevende dagbladen en ontving offerten van bakkers, slagers, kruideniers en kantoor-

bedienden.

De bankinstellingen en vele groote firma's zijn wederom tof herziening van de salarissen hunner ondergeschikten overgegaan, de duurtetoeslag is dientengevolge in sommige gevallen tot 25 pCt. van het salaris verhoogd. Gaat men echter de prijzen van eenige artikelen eens na, dan is zelfs 25 pCt. nog niet te veel te noemen, alhoewel van de meeste directies nietmeergeëischt mag worden dan zij reeds tot stand brachten. Eenige dagen geieden kreeg ik bezoek van een Duitscher, inwoner van Dresden, welke o.m, mededeelde, dat de Zuid-Duilschers hoe langer hoe minder aceoord gingen met het Pruisische regime. Hij

kwam hier aan in een zeer sjofel costuum, zonder demi-saison ('t was reeds October en vrij guur buiten) en had het voornemen, zich eens goed in de kleeren te steken. Direct bij zijn aankomst had ik hem voorgesteld, om niet over den oorlog te spreken, doch er werd feitelijk over niets anders gebabbeld. Hij had zeer te klagen over de voedselvoorziening in zijn land ; in Wurtembergs' hoofdstad was men soms acht dagen lang absMout verstoken van vleesch, en met glundere trekken in zijn gezicht vertelde hij me, hoe hij er even Voor zijn vertrek naar Amsterdam op slinkscne wijze in geslaagd was, voor de somma van 300 Mark een ham te koopen ten behoeve van zijne vrouw, welke hem niet had kunnen vergezellen. Den volgenden dag gingen we op weg om hem in de kleeren te steken, en de navolgende prijzen zullen wel aantóonen, in hoeverre een duurtetoeslag van 25 pCt. veel of weinig te noemen is. Zoo kochten we een colbertcostuum voor f 80, een paar schoenen van gewoon model voor f 26.50 en voor een overjas werd f 110 genoteerd, dus vrijwel het dubbele van vroeger. Met een eenvoudig grijs hoedje ad. f9. was zijn toilet voltooid en ging de Germaan, eenige honderden marken minder rijk, na een viertal dagen weer weg, terwiji hij even voor zijn eciipseeren nog een pantalon van f3O in zijn valies stopte. Hij wilde zijne echtgenoote gelukkig maken met een pakje thee, wist het hiervoor benoodigde zoogenaamde lichaam van een broodkaart in handen te krijgen, met mijn hulp, hetwelk recht gaf op een half ons, zoo lang de voorraad strekte,—en hoorde toen, dat dit artikel juist uitverkocht was. In de cafe's moet men voor een glas bier 25 cent neertellen, en het als bier gequalificeerde vocht is gewoonlijk ondrinkbaar. lets nieuws is de melkrantzoeneering. Voorts kost een broodje van 12 cent in dez: den 28 cent, en ds'melk is bijna verdriedubbeld in prijs, zoodat deze winter vele verhoogde uitgaven voor onontbeerlijke artikelen met zich brengt. De theaters geven ook blijk van meegaandheid met den tegenwoordigen toestand ; vele schouwburgen hebben hunne entreeprijzen verhoogd. In het Rembrandttheater wordt eene nieuwe operette van Max Gabriël opgevoerd met vrij veel succes en Nap. de la Mar kwam onlangs met eene nieuwe revue tevoorschijn, getiteld „Hoera, wij leven nog!". Ter bijwoning hievan moest ik in de stalles precies het dubbele betalen van den winter 191617. Er is ook letterlijk niemand, of hij tracht uit de omstandigheden een slaatje te slaan, en alhoewel vele prijsv&rmeerderingen terdege gemotiveerd zijn, er wordt ontegenzeggelijk veel extra-verdienste gedekt door den steriotiepen aanhef: Door den oorlogstoestand gedwongen, zijn wij genoodzaakt... enz enz. Het treinenverkeer is opnieuw ingekrompen, 't verkeer staat bijna stil op

——

sommige lijnen ; sneltreinen tenminste wat daarvoor thans doorgaat nemen rijwielen alleen mede tegen betaling van f 1.

—

per stuk.

Gelukkig echter, dat vele O. W.-ers door hunnen plotselingen rijkdom de menschen nogal eens wat vermaak geven en een gevoel voor humor opwekken, wanneer I laten we het noemen minste de eigenaardige manieren niet ontsierd worden door onbeschaafd gedrag. Ook de sport geeft gelukkig nog veel afleiding, alhoewel \ vereenigingen wat in het gedrang zijn gekomen door den verminderden treinen! en het hooge onkostenbudget, dat voor het vervoer der spelers gespendeerd moet worden. Als noviteit wil men, nu de paardem: het voormalige renwezen, in Holland vrijwel opgedoekt is, op de baan te Duindigt thans niotorrijwieiwedstrijden organiseeren, nadat gebleken was, dat de plus minus 400 Meter lange baan in het Amsterdamsche Stadion hiervoor de kiem was. Alleen zesdaagsche wielerwedstrijden ontbreken (helaas ?) nog, om ons sportief geluk te volmaken en voor afwisseling te zorgen in den vierden oor-

—

logswinter.

—

—

Cr.

UIT 'T BUITENLAND. De zaak van luitenant Malcoim. 111.

ledereen wist, dat de verdediger wettige zelfverdediging zou pleiten. Daarom trachtte Muir al bij voorbaat aan te toonen, dat het getuigenis in de zaak die theorie volstrekt niet steunde. Naar mijn opvatting terecht. Men stelle zich Malcolm voor met zweep en revolver gewapend de kamer van den onzaligen schelm binnendringend onder een handig' voorwendsel. Na een paar minuten is Baumberg een lijk. Wat eclatante bewijzen lijken er niet noodig, voor men kan aannemen, dat deze welberaden luitenant gehandeld heeft in zelfverdediging. Hoe treffend is het, dat het lijk geen merken van de zweep vertoonde, dat ook de dooder nergens gekwetst was. Hoe treffend is nog meer de volgende spontane uitspraak van Malcolm op den dag zelf, voor hij het met zijn rechtsgeleerden over de lijn, die men volgen zou, was eens geworden. „O wel! 't is nu alles voorbij. Ik ging om hem goed af te rossen met de zweep... U kurit u voorstellen, hoe ik me voelde, toen ik den fielt zag, die geprobeerd heeft om mijn vrouw mee te troonen en ik ondertusschen in Frankrijk, onmachtig om haar eer te verdedigen. Kan het u verbazen wat ik gedaan heb onder de inblazing van het oogenblik, toen ik den hond voor me zag, die mijn vrouw tot oneer trachte te brengen!." Men kan antwoorden : „Neen, het is begrijpelijk genoeg." Maar er is hier geen woord over zelfverdediging, De verdediging trachtte met oneindig vernuft uit het getuigenis van jufirouw Knight, een bijdehand persoontje die de kamer naast die van Baumberg bewoonde, af te leiden, dat er een groote worsteling tusschen de twee mannen had plaats gehad. Juffrouw Knight gaf met verbijsterende beslistheid verslag van al de geluiden, die zij door bet dunne wandje van het goedkoope "pensioen heen had gehoord en zij maakte het Sir Simon in het bizonder mogelijk om Johnbeweren, dat Baumberg vóór alle dingen te de la van de kast in zijn kamer had opengetrokken, die de politie nog open vond en waarin een geladen revolver lag. Die revolver was de troefkaart van de verdediging. Miss. Brett verklaarde, dat graaf de Borch hem gekocht had om er Malcolm mee neer te schieten, „als hij maar een vinger naar me uitsteekt." De revolver lag nog in zijn foedraal. Maar de wapensmid verklaarde dat hij ook zoo kon worden afgeschoten. Dit alles is uitermate broos. De rechter merkte op in zijn onverbiddelijke opsomming, dat Maleolm den doode had opgezocht, met een zweep, met een revolver. „Hij had aangekondigd: „Ik zal hem "afranselen, tot ik hem voor zijn even heb verminkt." De kroonadvo-

of caat had wel mogen opwerpen, Baumberg zelf, als Malcolm met zulke voornemen naar hem toeging niet gerechtigd-, was te schieten om zich te Verdedigen." Maar wat zeker in dit verband het pleidooi nog het diepst aantastte, was de volgende opmerking van den rechter, die ik al heb aangestipt. „Er is maar één man in het rijk* der levenden, die ons zou kunnen vertellen wat in .die kamer is gebeurd, en die man heeft geen getuigenis afgelegd. Waarom niet? Hij staat onder de zwaarste beschuldiging van de wet en hij heeft geen woord gesproken. Hij vraagt de jury dingen te gissen, te raden, die hij, als hij gewild had, onder eede 2) had kunnen bewijzen". Wanneer de bewijzen voor zelfverdediging zóó nietig waren, waarom baseerde Sir John Simon dan toch daarop zijn pleidooi ? Omdat hij' zijn landgenooten kent. Omdat hij weet, dat twaalf willekeurige burgers zich misschien zouden hebben laten afschrikken door de verketteringen, die de aanklager en de rechter op hen zouden hebben losgeslingerd, als hij hun gevraagd had Malcolm vrij te spreken, eenvoudig omdat het een misdaad geweest zou zijn hem te veroordeelen, op grond van de ongeschreven wet met andere woorden. De ongeschreven wet! die uitvinding des duivels, waar de wilde Amerikanen en de wufte Franschen hun zieleheil voor in gevaar brengen ! Zooals ik al zei, al die twaalf mannen, evenals heel het gehoor en heel het krantenlezend publiek in Engeland, hunkerden naar de vrijspraak van Malcolm. Maar zou de jury als het er op aankwam, de geweldige nieuwigheid aandurven ? Daarom opende Simon hun het achterdeurtje van zelfverdediging en zoo konden zij vrijspreken zonder de ongeschreven wet te huldigen. De opmerking ligt voor de hand, dat zij haar toch gehuldigd hebben, alleen niet ronduit en met den moed van hun overtuiging, maar in het geniep. Vrijwel de heele Engelsche pers niettemin, met de uitzondering van de Daily News (voorzoover ik ten minste heb opgemerkt) wenscht het vaderland geiuk met deze nieuwe overwinning van het Britsche gevoel voor wet en orde. „Wij hebben Malcolm >rijgekregen'" zoo zeggen zij op allerlei manieren, „maar let wel: de ongeschreven wet is er buiten gebleven. Heeft Simon zelf haar niet afgewezen ?" Zeker, de schijn is bewaard. Niettemin is de zaak er in wezen een van de soort, die in Engeland zoo bizonder zeldzaam is: men heeft zich niet gehouden aan een mechanisch vaststellen van feiten om die vervolgens aan de voorschr,ften van de wet te toetsen. De jury heeft gezeten als een zedelijke rechtbank. Het werkelijk recht of onrecht van Malcolm en zijn vrouw en Baumberg is afgewogen. Hun persoonlijkheden zijn in het geding gebracht. En de vrijspraak is een overwinning van de ongeschreven wet, Ik zal over dat aspect van

de zaak en over het deel van Simons rede, dat er over loopt, het voornaamste en het eerlijkste deel ervan, nog in een volgenden brief moeten schrijven. 1) Behalve in oude politieke processen. — Corr. 2) De beklaagd: wordt in Engeland als hij in 't getuigenhokj: wenscht te gaan, als een gewoon getuige behandeld en onder eede gehoord. — Corr. fga_—M—^_——___—___■———*^WW__"M*-*W""*-"**W***M*« M"r

(Slot van het redactioneele gedeelte.) Zenuw-dyspepsie.

Zenuw-dyspepsie is eene ongesteldheid der zenuwen "-niet van de maag. Spijsverteringsstoornissen den eenen dag en volkomen afwezigheid der symptomen den volgenden, wijst gewoonlijk op zenuwdyspepsie, voornamelijk ais de lijder zenuwachtig of gevoelig van aard is. De aanvallen vertoonen zich met min of meer geregelde tusschenpoozen en worden dikwijls opgewekt door zenuw-opwinding. Een gevoel van misselijkheid na het' gebruik vaa voedsel, somtijds braken, een gevoel van zwakte en uitdeze putting, wanneer de maag ledig is zijn de symptomen, doch in gevallen van sommige aan zenuw-overspanning lijdende personen, kan het gezicht alleen van voedsel, tegen het aanbreien der etenstijd, reeds braken veroorzaken.

—

Dr. Williams' Pink Pillen (Pilules Pink pour Personnes Pales du Dr. Williams) zijn voornamelijk van het grootste nut voor lijders aan zenuw-dyspepsie, omdat zij niet alleen den algemeenen toestand, van het lichaam verbeteren, maar omdat zij eveneens rechtstreeks een weldadigen invloed op de zenuwen uitoefenen en dezen kracht en weerstandsvermogen toedeelen. Deze pillen, te samen met eene behoorlijke regeling van het dieet, verschaffen de uitmuntendste en doeltreffendste manier waarop zenuw en functioneele rheumatiek behandeld kan Hernieuwt Uw bloed en voedt Uwe zenuwen door middel van Dr. Williams' Pillen Pillen voor Bleeks Menschen. Zij zijn verkrijgbaar bij alle leveranciers en bij Sijpesteijn & Co., Tek Ho Seng, eu Seng Hap Medan a fl. 2.—, per flacon of zes flacons voor fi. 11.—.

De KederlaMsotte Taal ten beboere van den Inlander,

Compleet in 6 deeltjes en uitspraak* boekje.

Prgs per deeltje f 0.70 Uitspraakboekje f 0.60 leder deeltje afzonderlijk verkrggbaar.

Boekhandel Varekamp & do.

Witte Sociëteit Zaterdag 12 Jaaaari 1918. des avonds 97* uur precies,

„MEDAN"

08-KJE BIOSCOOP Verwachten bfaaenkort:

Be ïïniver.al'é woßderfilm

20.000 MIJLEI OMBER DE ZEE. ■■ ■■IIIIIIIIIIIIIIHIIIII

■lil

■!■ HU II MUM I

il I-IHI UMI IWI

Bewerkt Baar den beroemden en meestg>"le_-'ne Roman van J LTLEB VfaiRNE, de grootste vindingrijke schiij-'er die ooit had geietfi en die de &_d*)l_.jeSCßB gebenrtenaissea van tegenwoordig, reeds 50 jaren geleden voorspeld had.

Het eerste ca eeaigste Sabmariai Fhato-drama ooit vervaardigd. De meest verbazlngwekkeade filmproductie, die de wereld ooit aan* sch uwd heefc Men ziet o a. JULES VERNE'3 MONSTER dat de zeven z^eën terroriseerde en kapitein NE MO, de machtige en gevreesde Commandant van de „Nantillas" es duizenden ongineele en verbazingwekkende bijzonderheden. Een werkelijk Kinemawaader zander vergelijking ca beseariiviag. Verzuimt dus vooral niet deze buitengewone film te komen bewonderen. 1653

.

-

1918

NOEDJ biedt aan Januari December Oogst. MASIPOURI en JEY Aan H. H. Aandeelhouders wordt POUR Zaadtuinen, geselecteerd, zuiver,

krachtig type a f 12.50 de gantang, franco Priok. G-arantie' 80pCt. „Sound" bj} aankomst te

MOE.RI A -TRAS en

Belawan.

Brieven Administrateur-Halte Tjireungas Java.

Rübberonderneming

Marmoijo-E-flarmerkalk ter vervanging vaa eemeat. Ia voorraad bij;

e. D. ÏAMEBIÏS &

Ê*mm*m*v*MS****s&*"*"^B*tw***——i

La Belgique La Hoilande

„ „

100

100

B.—

de Hollaadseh Ameriaaaasehe Plantage Ulj. kcmt met ingang van

BU

Studebaker 4 cyi. Studebaker 6 cyl.

Slechts eenige maanden in geV-ruik gewet st. Brieven No, 1720 Admie Su-

halt Februari a. s. de betrekking van matra Post.

Automohiel-Reparateur,

'

————_——__———_—__,_...

-._»_«_—_ji

i

mii

l-_ _■_-..,-

|TMMinrr-irniw^imi »_■—UH—n*»

■■

■r_—i>^_—

m——«■—■_""*—tam

DEVEg-JDUTIE

/ 5 — To koop : 4.—

۩.

Juffrouw

MEDAN HOTEL per 100

II I

Opgenomen op d@a bodem van den Oceaan,

Zuster R. C. Slot

Lord Bothschild

llllli IP

(20.000 Leaqaas andsr the sea).

DE LIQUIDATIE COMMISSIE. zoekt om direct in dienst te treden 1715 een jong assistent bekend met ontdes avonds des morgens van 8 tot 12 en gin ningsarbeid, van 6 tot 8 uur. Brieven No. 168? Administratie Suis voornemens zich met ir gang van matra Post. Niet per Telefoon 1692 l Mei alhier als particulier verpleeg Handelskantoor vraagt ster te vestigen. 3849 Voorloopige aanvragen te richten Zievoor eenvoudig kantoorwerk. Brieven kenverpleging telefoon 213. 16'?9 \Ko 1885 Admie. Sumatra Post. Gen J.A.CaravopouBo

sigaretten

Wl

N.V. Automobielhandel VAN BfAB&E & Co. TJIÈ

No, 6.

1

neus proel

Woning Mij. f hee« laad Oogst

hierbg ter "kennis gebracht de tweede uitkeering ad 50 pCt. van af 10 Januari a, s. betaalbaar is teu kantore der DiDB JOMGEZEUBIBQMD rectie (N. V. Vendu- Commissie- en Handelskantoor L- UTENBACH & Co., blgspel in 4 bedrijven van Ludwig Fulda Kesawa-i 34) onder overlegging der Entree f 2.50 plus sted. belasting. aandeelen en inlevering
Plaatsbespreken bg den Kastelein van de Witte Sociëteit vanaf 8 dezer,

H Neemt

-1--11 ■i-i—ii ii

en

G. H. SLOT & Co.

slechts een kwaliteit Autobanden BESTE" „DE t

m

Bouw-

■

VOLLEDIGE TAALCURSUS

PUlllllP IUaSII ■■ i i_--ii'—ii !■ ■

I Dedak I I Eooliothoo. \

worden.

Vmwvttlif^Mè ÜAAké tWtWtmkWÊmk^kwmÊkwmÊmmmtWÊkmmwÊmmmmatmsmmmkmssmi

_-__i---__B____H_-H__-_^^

'

*

Mcnteur-mechanicjen

tevens chet van de Werkplaats .vacant. Gegadigden hebb-jn zich schri teüjs te ?ag zich gaarne geplaatst als chef datelweuden tot de Admie.- der H. A.P.M, ier, vo.komen bekend met ale voorte Kisaran onder opgave van gMVsaagI- komende reparatien op automobiel gede conditie*"-, met overleggicg certi ica- bied. Onverschillig waar, Adrea H..J. VAN LOON, Chef werkten en adressen voor referenties. lfM plaats, ii, A. P, M. Kisaran. 1690

van den Heer

J. TRIP

D»M-liW_»

gaat niet door. N. V. Veridu-Commis ie-"m Handd-kantoer

LAÜTENBACH &

Co.

670

Teekeninkten. Div. kleuren.

Boekhandel VaBEKaUF & Co. Telefoon No. 211.

Nederlandsclie Overzeeschs Handeisvsr. ledan Meststoffen voor Tabak Groene en Gele Zeep MetselkaSk. Tras en Ongeblusohte Kaik Hollandsoh-8 Lijnolie» 1365

Handel Maatschappi j . Nederl a ndsche 1

MENGELWERK. Het Servisch staatsarchief gevonden. Ruim anderhalf jaar is het geleden, dat het Servisch staatsarchief, waaruit het departement van buitenlandsche zaken thans een aantal belangrijke stukken heeft openbaar gemaakt, bij toeval door de '57e divisie infanterie in het klooster Ljoebostina werd ontdekt.

Na de verovering van Belgrado had het samenwerkende Oostenrijksch-Hongaarsche en Duitsche leger onder bevel van den Hongaarschen generaal von Kövess bevel gekregen, in Zuidelijke richting tot aan de Morava op te rukken, terwijl de Bulgaren het Zuidelijk daarvan gelegen deel van Servië zouden bezetten. Het bleek evenwel al spoedig dathet Bulgaarsche leger niet snel genoeg vooruit kwam, zoodat van Kövess in het begin van November, toen hij met zijn leger voor de Morava stond, opeens een nieuwbevel kreeg en wel om over dieri vier te strekken en in Macedonië binnen te rukken. Die taak was evenwel niet gemakkelijk; het 22e Duitsche reservelegerkorps, dat zijn rechtervleugel vormde, kon over een houten brug, die de Serviërs slechts ten deele hadden vernield, over de rivier komen, doch ondervond op den Zuidelijken oever van de rivier bij den ingang van het Ibardal hevigen tegenstand, terwiji het 8e OostenrijkschHongaarsche legerkorps genoodzaakt was eerst noodbruggen te slaan, hetgeen wegens de groote stroomsnelheid van de rivier een lastig en tijdroovend werk was. De 59e divisie van dit korps moest bij het dorp Tsjekoejewats, de 57e divisie bij het stadje

Terstenik over de Morava trachten te komen. De troepen waren zoodoende reeds and. ven dag vroeger op het punt verzameld, waar cic overtocht zou plaats hebben, vóór de genie met haar werk gereed was. De 57e divisie waarbij ik mij als oorlogscorrespondent bevond, kampeerde langs de rivier tegenover het genoemde stadje Terstenik, maar daar het onophoudelijk regende, werd voor den commandant luitenantgeneraal Goiginger, en zijn staf een onderdak gezocht, en ook spoedig in het klooster Ljoebostina, dat op een afstand van ruim 3 K.M. in een nauwe bergengte schilderachtig mooi is gelegen, gevonden. Door een hoogen ringmuur omgeven, waarin de schietgaten er op wijzen, dat de orde in vroeger tijden haar bï**it ook met het geweer in de hand hcd verdedigd liggen de kloostergebouwen ia een goed onderhouden park; in het midden de kleine kerk, daartegenover het flinke woonhuis der geestelijken, en daarachter de huizen voor het personeel, dat voor het landbouwbedrijf noodig is alsmede de* stallen. Na aankomst werd de archimandriet dadelijk verhoord, doch noch over de sterkte van het vijandelijk leger, noch over de richting waarin het was teruggetrokken kon of wilde hij iets mededeelen. Hij verzekerde, zich ook gedurende den oorlog alleen met zijn bedrijf te. hebben bezig gehouden, zoodat hij eigenlijk heelemaal niet wist, wat er op dat oogenblik in de wereld geschiedde. De koinmandant deed verder ook geen moeite om den man aan 't spreken te krijgen, gelastte dat de geestelijken in de bij-

gebouwen moesten worden ondergebracht, en nam zelf met zijn staf zijn intrek in het hoofdgebouw. Voor alle zekerheid werden schildwachten voor de bijgebouwen geplaatst en verboden dat de geestelijken de hun toegewezen kamers zouden verlaten. Ik werd in de kleine boekerij van het klooster ingekwartierd, waar ik 's nachts bij gebrek aan een slaapgelegenheid voldoenden tijd tijd had om te constateeren, dat in de bibliotheek behalve kerkelijke werken alle geschriften van de Narodna Obrana een Plaatsje hadden gevonden. Maar voor dat wij waren. gaan slapen, had een der ordonnans-officieren in den tuin een meisje ontmoet, dat hem vertelde, dat eenige weken vroeger 8 of 9 sleeperswagens, die met groote kisten hoog beladen waren, in het kiooster waren gekomen, begeleid door deftig uitziende heeren, en dat toen na een gesprek met den archimandriet, het heele personeel in een paar kamers, die geen venster op den tuin hebben, opgesloten was. Na drie dagen was het weer vrijgelaten, en toen was van dat alles niets "■eer te zien geweest. Het meisje vertelde voorts, dat zij als vrijwillige verpleegster van het Oostenrijksche Roode Kruis in Sergeva "genschap was gekomen en naar dit^f au klooster was gebracht om als keukenmeid dienst ie doen aldus een correspondent van de-A*, ’?. et. Van een en ander'werd natuurlijk dadelijk sertnia gegeven aan den commandant, die aan een kapitein van de genie last gaf nog in den nacht een nauwgezet onderzoek in te stellen. hen compagnie soldaten 'werd dellijk aart het werk gezet. Jn.deonmidkerk. stallen, kelders en in den tuin werd gefraven, en naar den verborgen schat gezocht, en toen het weer morgen was geworden,'stonden 64 /kisten op de plaats voor de kerk. net grootste deel was in den wijn kek;, '<en archimandriet verborgen geweest, zware vaten twee en een halven métin de aarde, de rest even diep onder cic stallen. ■/an een der kisten was een hoek a: prangen, en tot onze groote verrassing was daarin de correspondentie van het departement van buitenlandsche zaken met Vesnits, den gezant te Parijs, uit het jaar 1912.. Alle kisten waren met zware sloten geslote hoe groot de verleiding o eens te snuffelen, toch moest i aarvan *T z-en, daar het diplomatieke stukken : betrof ie op bevei van generaal Kövess in den J-oestand, waarin ze waren gevonden, aan en . ten minister van bnitenlandsche zaken moesworden gezonden, -

I

Flenskoppelhussen van 2 tot 4" Stellingen „2 „ 4", Ringsmeerkussenbiokken van 2 tot 4",

I

AMSTERDAM.

I

Opgericht in 1824. Gestort Kapitaal. f 60.000.000.-

I Reservefonds. 1

KANTOREN te:

1

Bandjermasi» Bandoeng Cheribon

.

Djokja Hongkong Rota-Radja

Oost Indische Zee- & Brand Assurantie Maatschappij BataviaschsZee- & Brand Assurantie Maatschappij, Nederlandsche Lloyd, Javasche Zee- & Brand Assurantie Maatschappij, Assurantie Maatschappij „Ardjaens", Assurantie Maatschappij „Veriias"*

op de voornaamste plaats jn der wereld. Openen Girorekeningen

Hemen Gelden in Deposltetot: een, opzeggingstermijn van 12 maanden ca verder |jH nade*?

IV» p. a. met overeen te komen voorwaarden. KOOPEN £N VERKOOPEN 80U08ELD. Belaste» eicb met de aitvoeriog van Effecte-Modl Dwn tilt andere SankMkM. »

f Ii.2OQ.QQO

„ „

premiereserves vito 1916 ,

2317.311.62

3emarasg" Telegram

adres: BTAKMSTAB.

f

Fronsae Sberry Roode Port (Towny) Rieiling, (Aastr. wyn)

, |>|M

I

'

,

SOEBAB&JA,

■-...-..-

.—— "-

,„

-*

)

"

SEMABANG,

Assurantie', Commissie-, en Telegram-adres:

|

——,

|

;—;

J-_—i..ii..

i.

"

BSEDAH,

LONDO». Administratiekantoor

SLUYSING

—

,

-

Combkation Varia Abrikozen op water Perziken ,

\ (

,

ifllJi

UC UUCI

Wl|nt_s_nc_Ml

3.50 2.25 2.25

2.05 aqa

'

ó:i090o

D Zalm 18 karat Sa'dices Bloc's Portugeesch

—

4. 050

/

Amieux Frères

1.90

1.65 2.60 2. 2.35

0.80

2.30 3.10 1.85

1.35 135

1.35 1.35 1.35 1.75

3.75 0.90 8.50

3.25 B.—

2.50

9.— 11.— 11.—

La Indiana La AtJantica

)

onesschen Sigaren au

*j

j

Sigaren Droogtrommels

Haagsche hopjes

1.10 1.85

12.50 3.26 R

I

5.50 6.— 7.

I

B.—

. >

—

J

10.—

>

«jj

o-*»-,*. cb»«w. per kist Bear Brand Melk Havermaut Diverse soepsoorten

1.40

30.—

0.65

0.90 „ Verkoop uitsluitend a Contant of onder rembours. -

'

"***—*—*■

Automobiel-ferhiiiirderii

Wederom ontvangen:

—

„Sumatra."

Resch's Australisch Lager» ©- Püsner Bier 48/1 fi_s*oli«n.

0.6*

) „ Druiven 0.40 Thee 1/2 lbs. Sidang Wangi 0.85 Thee 1/1 „ lood verpakking potje Gember in 3 1.25 7.— Koffi3 Blitar 0.95 Koffie Ma'ang w'groene bMd

i

In kitsten van

0.95

ï

raf;

il. ¥■ sllll.CS

0.75

Demi lunes Verkade Klein Duimpje Verkade Marie Verkade

9908 p

—

Queen

—

1.

Kruld-nazij i Mosterd (Spoors) Aokenmit) | Boter f'öbler & (ter Ma; sch) Gesmolten Reuzel , Gesmolten Rundvet Salade Olie

BafavSaJ

1.25

®'1^ 1.05

Maggi

& . Co-, SLUYTERS . „___

1.50 0.92 0.82 0.98

1.25

0.95 1. I.—

—

Tofd-nnf tCIZOUt

,—_——,

Kaas Eijssen Gebakken Rolpeßs Gesneden Rookvleesch Galan me de Veau Delicates?e Zoutvleesch Corned Beef Gesneden O* sentong Muisjes rookvleesch Boerenkool en Saucijsjes Savoyekool en Kalfegebakt Rcodekool en Bolpens . Witte boonen en Spek Boerekool en Rookworst Bruine boonen en Spek sigaretten, Peterhof Arda.h Bouqnet Vafiadis Dames Tsivily Congres Mantzaris Bey Kytiazi Special Sigaretten etopflesch Sigaren El Porvenir

S0

Amsterdam, Rotterdam, Londen, Shsnghai, Ti^tsln, g^dney, Eleibonrne. Mayonaise saus ~_

2.50

,

—

Barsac

Kantoren buiten Üederlandsch-Indiê:

Sardines P. de Cascadet

1.40

2. 2.3 1.55

Chutney Piccalilli Chow chow

en verder Agenten op aile piaatsen in Kfederlandsch-Indie'.

n

paleisweq

nflß

8.50 .'.65

Verinouth, (Martini & R«?si) i Lemos, (Ajer djero-k)

„

„

,

Seerab&Ja: SserabaJ&sch Assurantiekantoor

|

nr

T#ll##^ OKO VAN DE POL m^e lf M EIS

2,161.621.22 Pommard" Cotes

Bijkantoren in Nederl&ndsch-.ndië: Semara.g: Assurantiekantoor

Bankiers te London:

ï

Telegram-adres: MANGISTAN.

reserves uito. 1916

Te-b. Tinggi (Dcli) Telok Betong Tegal Tjilatjap Weltevreden.

of lobdoi u sarras b&hi ltd. md?m m verkoopen wissels en verstrekken reiscredietbrievsp

HOOFDKANTOOR TE BATAVIA. Bjjkantoor Medan: Assurantiekantoor „Medan"

„ „

Penang

ran»

_,

.... . .

Pontianak Bangoon SiDgapore Shanghai Semarang Soerabaja Solo

Langsa Makassar Medan Padang Palembang Pekalonga*-»

Djember

Gezamenlijks kapitalen

I.

De Factorij te Batavia.

Handeisvereenigsng „F.KEHDiNG".

Directeur: C. ö. O. Enklaar

■ r. ■ I

Agentschappen te Rotterdam en Den Haag. Hoofdkantoor voor het Oosten:

Uitï voorraad leverbraar door:

_ _

11.595.462.*-

f -'

MEDAN 13218, TELEFOON ï \ "7520

S

jm _M|

*■*

22 ÖAIS

KAITBEB'

ADVERTENTIEN. De Heer en Mevrouw LUSINK—von Fabkr betuigen hiermede

MEDAN HOTEL , Woensdagavond 9 Januari

Concert

Cheque No. 93451! dd. 10 Janu-

>W_fFPffl-gl_-gaß--B-BM

uitbetaald.

1725 hun dank voor de dezer dagen ontvangen Extra menu. 1727 blgken van deelneming. Te koop aangeboden, een wei- V NDU T I E wegens vertrek De Heer en Mevrouw VAN DEN op 3 5 Januari 1918 des avondsten nig gebruikte i cylinder 6 uur ten huize van den Heer BRANDHOF zijn" verhinderd.voorloopig D. J. VAN 81-IN Serbadjadi met twee nieuwe reserve banden en van ZËd. netten en goed onderhoudea bezoeken te ontvangen. INBOEDEL. 1729 twee ijzeren 'reserve velgen. Brieven t, w. Hang en Muurlampen, SchrijfNo. 1723 Admie. Sumatra Post. n achine, Een gewet r met patronen cal. 1-- m. m, Een Benswagen (vierwieler) Een levende Neush^ornvogel, ecu pratende Beo, verschillende soorten volière Algemeene Vergadering vogels Kippen enz. op Dinsdag 15 Januari a. s. om for hire motor cars. Telefoon No. 30. Met opdrachten belasten zich gaarne 7 uur n.m. INT. SOCIËTEIT te Bindjey. Kwala. alle Heeren van Serbadjadi * en de Heer F. Schellehorn, Bander Negri Punten van behandeling: Lima Poeloeh. E. Overlack, en venduhouders 1. Notulen vergadering 2 i Augs. 1917 NV. Tendu C-mm'ssie en Hnoddshk nk>o2. Benoeming President sewa auto's. Teletoon No. 30. Kwala. LAUTENBACH & Co, , Secr. Penningmeester 8. 1730 Vrij vervoer naar het station Gralang. , 4. Verificatie Commissie Dame 5. Bespreking Voetbal Competitie zoekt plaatsing ter bestiering van Wat verder ter zal gebracht 6. tafel huishouding. Onverschillig waar.

|

Kwala

'"

Kwala

| AFDÈELING

Praeht-Uniwrsal Programma

worden.

Brieven onder No. 1722 AdministraPost.' HET BESTUUR. tie Sumatra . m

1721

tFw^wmsmsmir, i

nn

_-- nuwmririmmsann m mmmmmsmammmwammmmÊms^km^k^mmmÊmmmmmmamm

Monteur-Mechanicien

A. V, R. O. S.

voor

Maandag en Dinsdag I en 8 Januari Red Feathsr Plwtoplay

Coupon No, 10 van jde 7*/ipCt. Obli** De ondergeteekende ziet af van de gegatieleening der A. V. R. O. S. is be- vraagde positie als chef datelier, daar

5 deelen.

Toko Mann Telef. No. 264 en 336

hg in huidige positie werkzaam bljjtt,

j

eene prachtige collectie Brillanten, collers, gouden ringen met brillanten

II j

1

'

"

'

■-"~-

'—"'«—'—r""m"w

*■■

m

I

\ !

j

I 1911 1 1 I

Souden halskettingen

1

Gouden dames- en Heeren kettingen Gouden armbanden Dames- en Heeren goudan armband-

i R I

horloges

f|

W^~

Waarzegger. 1 van den De Glazen(The80lScarlet Crystal.)

rond en fonnèau model.

i

I

Heeren Waltham met dubbele

1

en enkele kast

Heubel-Tendutie

I

"

I

NIEUW ONT VAK GEN:

Ëen spannend en gevoelvol verhaal, ; afgespeeld in aristocratische kringen. H. J. VAN LOON. Boeiende Inhoud 1 Uitstekend Spel! , § Ensceneering. dan, met t 18.75. Chef Werkplaats H. A. P. M. Een Prachtvolle drama waarin de ontknooping j HET BESTUUR, 1708 Kisaran. 1691 door steeds stagende spanning wordt j voorbereid. In -de hoofdrol Herbett Rawlinson I ontvangen: Heeft op Zaterdag 12 Januari 1918 de bekende Amerikaansche tümacteu**. ] Voorafgegaan door een uitgezochte \ ten 6 uur precits, Formsaftsc hinken Rookvleesch In de Danszaal van de Dcli Club van extra-plaat Ranwe ham eene groote hoaveelheid meubilair, huisa. s. Woensdag 9 Jannarl 1918 Gekookte ham houdelijke artikelen enz. enz. Aardbeien op water Te bezichtigen op den dag van[ver- De Laatste 2 Episodes van de Boe- j iende Seriefilm. Garnation cream koop van at 5 uur n. m. Prima Anstr. jams De Venduhouder Het Gepimzinnige Zevental. Alter dinner mint 1139? ' 1731 R. J. HOOFER

taalbaar ten kantore van het Secretariaat der Vereeniging, JuliauahuH Me-

BYOUTERIEN.

j

BIOSCOOP! I

ORANJE

Telefoon No. 20.

II

WARENHUIS

Telefoon No. 20.

;

Studebaker-Auto

Langkat Spart Vereeniging

I1 MEDAN's

ari 1918 groot f 220.— wordt niet

1

y/j/r.

Gouden oorbellen

——WM«__WMM___— lWW—————

Maison E. ter MEULEN & Co-j-Tel. No, 215, 640, 644. —IBIH 1111111111l '

,l|---lir--,-ll_H*MMl---H__MJ-MlW_ll*_M_l_M^^

TTIWTrn

1

T

**

BIJ DE

WIELRIJDERS-AFDÈELING van het

,

"

Vrijwilligerscorps S. 0. K.

-r__.

.

.

zjjn nog eenige plaatsen voor ledtn open. Aanmelding bjj den Commandant der 4e Sectie. Dcli Cie., telefoon No. 532. 1725

VENDUTIE wagens vertrek op Vrijdag dan 11 Januari 1918 des &v rds ten 6 me, ten hu ze Van den

W*iEi.G. Heer

J. G. C. M. GOSENSON,

Lid Wees- en Boedelkamer, Pa'eisweg van een keu igen «<* goed ondsrh-uden INBOEDEL w. o. EEN TOILETTAFEL, een zeer m oi vloerkleed. Verder: een sch gfaiachine, sen pitbefocn, een Fiobert geweer cal. 12 m m , Voge'g w. o. een pratende Beo. en tluitende Tjoe 'j%>awas, divete P.an'ea. T» bezichtigen op den dag der ve ko*>p vanaf 4.30 u r. Met opdrachten belasten z'ch gaarne: de Heer W. J. van der Voer, Commies D.S.M. te Meien, en

'■-"''"''

_t*

j

'

-.-^ ':'j-

De Venduhouders

N.V. VENDU- COMMISSIE en HAHQELSKANTOOR 1711

LAÜiESBACH &

Co.

VRÏAG¥iTXïMBOD Or.der deze rubr'ek worden adverteni es ge plaats?, ad. f I.— par keer mis ni*>t grooter dan 3 regel?. Uitsluitend bij vooruitbetaling.

TE KOOP" Jcng batakpaard, i jaar, en Phototoestel 18 X 18, met toebehooren. Br. S. P. No. 1704. Wij vestigen er de aandacht op,

dat advertenties In deze rubriek alleen dan geplaatst worden wanneer da kosten voldaan zijn,

Ywm

_P&

Bil SF" % B

ün II WW in

H£H-__-&-bß_^^

1

A

%A

lil #% mm

Wm _r%

1# **U -Tl 11 n#

Hl fi W* _r%. fi

fi l

ivl H-b I_£r fTI IWI

DE SUMATRA POST, Maandag 1 Januari 1918.

TWEEDE BLAD. Reuter-Service. An Italian official says the enemy bombed hospitals at Catelpanco and at Veneto and killed eighteen patients. From Petrograd: The president of the Russian peace delegation on 2.1 telegraphed to the Austro-German and Turco-Bulgarian delegations: Russian government considers urgent that the ultimatum conduct of peace pourparlers takes place in neutral territory and proposes to transfer thetnto Stockholm. The delegation awaits the reply at Petrograd. With reference to the Austro-German proposal, contained in the articles one and two cabled on 30.12, the Russian government also the central executive committee of Soviets in agreement with the opinion of our delegation considers the proposal contrary to the principle of free national selfdetermination even in the restricted terms of the quadruplices reply to our delegation. From Stockholm: Sweden decided to recognize the independence of Finland. Petrograds pourparlers were resumed at Brest Litovsk today (5.1). Ukrainian delegates who arrived declared that thcy v/ill conduct their own international relations but are willing to cooperate with the Bolshevicks for a speedy peace. The enemy delegates include Kuehlmann and Czernim. Haig wires : As the result of local fighting on the Canal du Nord is reported that this morning four of our advanced posts were pressed back over a short distance, a few men missing. From Petrograd: Germanys peaceterms includeaclause providingforamutual as most favoured nation treatment as regards trade and navigation for 20years. Nevertheless each party reserves itself the right of making special intimate commercial agreements, for instance between Austria and Germany and between Russia and neighbouringAsiatic countries or independent states formed out of Russia,

A.n.e.t.a. (Special service.)

From Berlin 5.1 : The Kaiser, Hinden-

burg and count Von Hertling agreed about

immediate fresh instructions for the negotiations at Brest-Litovsk. An extra-meeting of the Reichstag is expected today. From Petrograd: An enonnous explosion on Chiristmaseve in a. Russian station destroyed two trams crowded with cossacks. Two thousand were killed, buildings wrecked and the entire munition depot for the SouthWestern front was blown up. From Petrograd: negotiations regarding repatriation of warprisoners is held up owing to the Maximalists insistance upon free communication with Austro-Germansocialists and upon the appoint nent of a commission to report about 100.000 Poles forced to work in German factories. NEDERLANDSCH=INDIË.

Uit de Inlandsche pers. (Bewerkt voor de Sum. Post.) De economische strijd van den Inlander. Uit Soemedang schrijft Soldadoe in de „Kaoem Moeda", dat de ingezetenen, zoolang verstoken van eenige politieke opleving, nu eindelijk beseffen, wat het zeggen wil, indien zij nog langer achterblijven bij hun landgenooten in de organisaties. Immers, de Soemedangers hebben zich lang verbeeld, dat zij het goed hebben, dat zij niet behoeven mee te doen aan den overal gevoerden strijd, om dat in Soemedang nog steeds welvaart heerscht. Aan dat lekker leventje zal nu weldra een einde komen. Men voelt, dat, wanneer

VELERLEI. De diefstal.

Toen ik vanmorgen wakker werd, schreeuwde ik. Zooals ik altijd doe. Ik schreeuwde om kofnie. Men liet me schreeuwen. Geen zachte vrouwenhand bracht mehetaromatische vocht, zoo heilzaam voor m'n humeur en voor m'n stofwisseling, aldus Toon in het Bat. Nwbl. Ik Het 't er niet bij. Doch vloog op. En door 'n kier van de slaapkamerdeur brulde

'k, gilde ik van dat er koffie moest komen. Men liet me brullen, tot ik er van ging hoesten. Men liet me gillen, tot m'n stem in falset-toon oversloeg als bij 'n onrijp jongeling. Na m'n toilet hoogst summier te hebben voltooid, holde ik naarbuiten. In de achtergalerij: niemand. Op het achtererf: niemand, 't Leek wel uitgestorven. Toen naar voor. En daar zag ik in den tuin een somberen stoet -. m'n vrouw voorop, in gebukte houding, spiedend, speurend over den grond. Achter haar, in hiërarchische volgorde, de bedienden. Eerst de spen, dan de baboe, daarachter de kokkie. „Wat doen jullie daar?" praaide ik. „We zoeken Voetsporen ! Help jij ook* es 'n handje !" expliceerde m'n vrouw, zonder zich evenwel op te richteji. „Voetsporen ?— Zijn jullie gek ? Ben jullie stapel ?" ahoide ik in strakke verbazing. „Der is vannacht bij ons gestolen ! Ze hebben 't marmeren blad van deJafel in de voorgalerij gegapt!" bracht m'n echtgenoote ne in eens in de situatie. „En nou zoeken We voetsporen van den dief!" voegde ze er °Phelderend aan toe. Niet voor niets, niet vergeefs, had ik me aus de complete Conan Doyle aangeschaft.

—

— —

de spoorverbinding met Rantjaekek tot stand het pandhuis is oorzaak, dat er wantoestande economische strijd voor den Inden heerschen. Wanneer een Inlandsche zal zwaarder komen zijn. lander Dan hier beambte door de een of andere oorzaak om vreemdelingen tokos en waroengs wordt overgeplaatst naar een ander pandveel op te richten, want niet zoodra is Soemehuis, terwijl er tusschen hem en den addang in communicatie met andere steden, ministrateur oneenigheid bestaat, dan zal of aan lut gemoedelijke en primitieve lehet slachtoffer al dadelijk in ongenade valventje van weleer zal ook een einde komen. len bij zijn nieuwen chef, zonder dat deze Het aantal Chineezen wordt met den dag eerst moeite doet om zijn ondergeschikte grooter. Verleden jaar was het pas 50, nu te leeren kennen. Dit feit doet den beambte denken, dat er een soort bond bestaat van bedraagt het reeds 60. De Chineezen hebben hier hun .waroengs of koopen de InEuropeesche administrateurs om door hen landsche producten op, zooals tabak en minder gewenschte elementen het leven zuur te maken. tapiocameel. Er zijn genoeg Inlanders geweest, die gepoogd hebben om de ChiDe administrateurs kunnen handelen naar neezen na te doen, maar naarmate het aan- believen, omdat zij gedekt zijn door een tal Chineezen vermeerdert, voelt de Inlander „doofpot-circulaire" (circulaire pemboengook den zwaren druk der concurrentie, die kem). In die circulaire staat vermeld, dat iedere beambte, die zich bij den dienstchef als een strop om zijn hals knelt. Vier jaar geleden kon de Inlander nog beklaagt, hetzij over den administrateur, of over den dienst in het algemeen, zijn berekenen op een goed inkomen, voortspruitend uit zijn handel, doch nu is die winst zwaarschrift heeft in te dienen door aanzienlijk gereduceerd, omdat het aantal tusschenkomst van den betrokken adminischineesche kooplieden veel grooter is dan trateur, die het voor gezien moet teekenen. het aantal inlandsche handelaren. Zonder deze ceremonie zal rekestrant worSchrijver constateert, dat men in dezen den gestraft, ongeacht, of de voorgebrachte concurrentiestrijd met valschheid te werk is bezwaren gegrond of ongegrond zullen worgegaan. Door solidariteit onder het eigen ras den bevonden, terwijl aan de klacht geen kon men gedurende drie dagen de marktverdere aandacht zal worden geschonken. Dit is oorzaa^ **ï*j niet vele beambten prijzen van de een of andere koopwaar zoozich durven beklagen over ondervonden danig drukken, dat de opkoopers van het andere ras (schrijver schijnt hier duidelijk te onheusche behandeling in den dienst. Voldoelen op Chineezen en Inlanders) die niet gens berichten moeten ook heel wat rekesten kunnen beschikken over een groot kapitaal zonder meer door den administrateur worden en over solidariteit, ten onder moesten gaan. gedeponeerd, zoodat de betrokken beambte Wat beteekent voor een goed georganiseerde eenvoudig niet it* de gelegenheid wordt gekongsie een schadepost gedurende drie dasteld om zijn grieven bloot te leggen. gen ? Zij kunnen het immers spoedig weer Het hoofdbestuur meent te moeten opinhalen. merken, dat de heeren administrateurs, op in het geïsoleerde grond van het vorenstaande, nog niet mondig Deze truc is vooral toe passen. te Soemedang best mogen worden geacht cmi zulke onbeperkte De domme massa weet niet mee te praten van de bevoegdheden te krijgen. ware marktprijzen en is dus afhankelijk Bedoelde „circulairepemboengkem" is iets, van de kooplieden. Men is op Soemedang nu waardoor af* dadelijk te kort wordt gedaan ten minste overtuigd, dat het eindelijk tijd aan de verplichtingen van den Landvoogd wordt om zich te organiseeren. Men begrijpt jegens zijn onderdanen. Immers, wil Z. E. nu, dat de coöperatie in de toekomst de brug handelen naar den regel van art. 55 van het zal zijn, die den Inlander in contact zal R. R., dan zou Zij iederen onderdaan, zonbrengen met de groote markt, waardoor zijn der aanziens des persoons, in de gelegenheid economische toestand dan veel verbeterd zal moeten stellen om zijn beklag in te dienen. worden. Binnenkort hoopt men een bewijs Bedoelde circulaire snijdt iederen weg van te kunnen leveren, dat het ernst is met deze den beambte af om een beroep te doen op plannen. de rechtvaardigheid der Regeering. Om te bereiken, dat eventueele klachten * De pandhuiskwestie. van het Inlandsen personeel in den verDe Neratja geeft een kort verslag van de volge onpartijdig worden behandeld, drukt audiëntie, verleend aan het hoofdbestuur van het hoofdbestuur den wensch uit, dat de den Inlandschen Pandhuisbond. De voorzitRegeering het daarheen zal leiden, dat bij ter en ondervoorzitter werden ten paleize aan den Pandhuisdienst in het leven worde gehet Koningsplein ontvangen. roepen een Scheidsgerecht of Raad van Na hulde aan den vertegenwoordiger der onderzoek, zooals reeds lang is ingeRegeering te hebben gebracht, zet de depusteld bij den dienst der Staatsspoorwegen. tatie de bezwaren van het Inlandsen persoHierna bracht het hoofdbestuur voor de neel van den Pandhuisdienst uiteen. Deze kwestie in Gresik, waarbij 15 Inlandsche bestaan in hoofdzaak uit grieven tegen den beambten buiten betrekking geraakten. Europeeschen administrateur, die ondanks Het hoofdbestuur kan zich niet vereeniden reeds kenbaar gemaakten wensch van gen met het ontslag van den adjunctadmide Regeering, nog steeds gesteld is op nistrateur Atmodidjojo, die brutaal en onbeoverdreven hormatbewijzen, hetgeen een schoft werd genoemd. Evenmin acht het belemmering is voor den vooruitgang van hoofdbestuur geoorloofd het ontslag van den lsten schatter Pranjotoredjo, van wien behet personeel. werd, als zoude hij het overig persoweerd het van Inspecteur gedrag Een noemde hebben eens neel personeel opgestookt om critiek uit te te Soerabaja het inlandsch op het oefenen beleid van den dienstchef. "koerang adjar", omdat ze het waagden, Maleisch tegen den Inspecteur te spreken. Het Uit deze twee gevallen meent Het hoofdmoest Javaansch zijn ! Ook hadden zij niet bestuur weer te moeten voelen de onbillijke behandeling van het Inlandsch personeel gehurkt voor den Inspecteur. Na de ongeregeldheden op Samarang zag de dienstchef in de pandhuizen, terwijl dit --wakke element in, dat het noodig was om per rondschrijnergens het recht kan bekomen, dat hem door ven bekend te maken, dat de Regeering van de regeering zoo dikwijls werd beloofd. Het meening was, dat de overdreven" hormatgereeds lang verkropt gevoel van ten achter niet meer bruiken te worden gesteld in alle opzichten heeft geëischt mochten worpandhuisdienst. den bij den De eenige uit- thans de hoogste spanning bereikt. werking dezer circulaire was, dat nu een Voorloopig is het hoofdbestuur reeds in wensch van de Regeering alleen maar goed het bezit van 2000 stemmen uit een totaal van op papier stond, doch dat er van toepassing 2700 leden, die een afkeurend oordeel velgeen sprake was. len over de handelingen van den dienstchef, van zoo gevaarlijk voor de rust en orde in den Het hoofdbestur den Inlandschen Pandhuisbond brengt hulde aan het beleid dienst. Van de 2000 stemmen zijn er niet van de ethische Regeering, maar wat beminder dan 1000, die tevens hebben verreikt men met die ethiek, wanneer in den klaard, op 31 December a.s. hun ontslag te Pandhuisdienst nog steeds de oude en belemzullen nemen, indien niet vóór den 25sten merende gebruiken gehandhaafd blijven ? dezer met de belangen van de 15 ontslagen De almacht van den administrateur in collega's rekening wordt gehouden. komt,

Ook de detective romans van Gaboriau toonden uitwerking. Voor de zooveelste maal werd hier gedemonstreerd, dat wetenschap en studie nooit weggeworpen zijn. Het speet mij echter, te moeten constateeren, dat m'n vrouw niet precies en juist wist te lezen. Immers, Sher-

lock Holmes zonder vergrootglas op zn buik in het stof, is dilettantisch. Dus riep ik: „Je hebt geen loupe bij je. Hoe kan je nou zonder loupe prutsen !" Met een schok veerde m'n vrouw overend en schaamde zich. Over haar oppervlakkigheid. Ik zou ze echter nog meer „nemen". „Heb je al kieken gemaakt? —Wat zeg je ? —Neen, dus geen kieken gemaakt ? —Ben je dan vergeten, dat er in dat dikke boek duidelijk staat: „Die Photografie ist und bleibt das idealste Mittel, ein vollsjandiges Bild der Oertlichkeit fest zu halten ?"—Heb je geen toestel ?—Had je voor moeten zorgen !" Omdat m'n vrouw er blijkbaar niets van terecht zou brengen en ik zelf nu eindelijk eens profijt wou zien van al m'n zwoegen en zuchten over die politiewetenschappelijke boeken, besloot ik, me met het geval te gaan bemoeien. Qver het kieken sprak ik maar niet meer,-omdat ook ik, zonder apparaat, geen photo's kan maken. Ik ijlde naar m'n boekenkast. En met zekeren greep vatte ik: „Die Kriminalpolizei und ihre Hilfswissenschaften" ! *En haastig sloeg ik op: „Die Spuien des Vcrbrechers". Zonder theorie is de practijk duf. En zoo uitgelaten stom als' m'n vrouw daar met die kostelijke voetsporen had omgesprongen, duidt op weinig wetenschappel ijken zin 't Wemelde gewoon van de voetsporen.

Kris-kras door elkaar liepen ze. Ik concludeerde : deze voetsporen kunnen niet van één misdadiger stammen. Of de dief had talrijke assistentie. Of m'n vrojiw en al die bedienden hadden, zorgeloos en stom, alle regelen der kunst veronachtzaamd en hadden zelf die voetsporen geleverd. Vlijtig las ik door. Straks, als ik de theorie onder de knie zou hebben, zou ik met het eigenlijke onderzoek beginnen. Om echter meerdere sporen te voorkomen, joeg ik m'n huisgezin naar achteren en gebood koffie. Na dit kruiïge laxans werd 't wonderlijk helder in m'n brein. Ik begreep en vatte Niceforo direct en moeiteloos. En dat ik den vuilen dief zou grijpen, begon bij me vast te staan. „Heb jij graphiet in huis ?— Of anders glycerine en roode aniline ? Ook al niet? Wat doe je dan eigenlijk voetsporen te zoeken, als je ze niet weet te behandelen ?" ontevreden en narrig beet ik m'n vrouw toe. Want dat is nou weer typisch vrouwelijk : een wetenschappelijk onderzoek beginnen zonder de meest elementaire hulpmiddelen. Maar ik bezon me, dat graphiet en aniline niet bepaald in elk huishouden voorkomen. En ik vergaf. Maar ik las, dart. 't met roet ook ging. En waar is in een Indisch milieu geen roet? Welke kokkie voeit zich lekker zonder dotten en builen roet? Roet moest er dus zijn. En dan was de zaak gezond. Want dr. Frecon schrijft, dat je den misdadiger maar over een papier met roet moet laten wandelen om duidelijke en scherpe afdrukken te bekomen. Bovendien is 't duidelijk, dat je dan den smeerpoets ook hebt. M'n vrouw negeerde me strak. Spil-

—

—

Ho. B

De Gouverneur-generaal antwoordde hier-

Bij eventuëele grieven der leden verdient het aanbeveling, indien het hoofdbestuur eerst begint met een grondig onderzoek te te stellen, om dan later met een geargumenteerde klacht bij de regeering te komen. De regeering zal dan steeds rechtvaardigheid betrachten. En ook hiermee alleen kan de-Inlandsche Pandhuisbond de volle sympathie van de regeéring verwerven.

op, dat de kwestie van Gresik nader zal

worden onderzocht. Omtrent het ontslag der beide beambten kon de Landvoogd nog geen definitief oordeel vellen. De 13 ontslagen beambten zijn niet vrij te pleiten van schuld. Hoewel hun gezegd werd om met nemen van ontslag eerst te wachten tot den 30sten Nov., verschenen ze op den 29sten reeds niet meer op het werk, zoodat zij ontslagen moesten worden wegens dienstweigering. Indien zij echter berouw willen toonen en schuld bekennen, dan zal de Pandhuisdienst, of een andere tak van dienst, natuurlijk wel een herplaatsing dier menschen willen overv/egen. Z. E. is van oordeel, dat de handeling der 13 beambten ten zeerste onbezonnen en afkeurenswaardig is. Beter zou het geweest

WEvan DRELBI-EPROIECFHSTA ION. het

Medan, 5 en 6 iiMiMMa*_»Mi*»iii-a_--* i-ii

mai

Januari 1918. ■**■_■_

'■

mm > ii-iiiiii

Temperatuur Regenin °C. val in 7 v.m. 12 s.m. 5 n.m. max. min. BtM. 22.—

IQf&GOYig

siteit

1// i -ii

■■■■I--II immmmmm

5 n. .1.75 1.75

I

i

I1 i

yfVy

I

//

Ê

fk

VOLLEDIGE

//

PRIJSLIJST

I

GUTHRIE Co. L,d AGENTEN

Telefoon No. 367.

nu. ■i■- _n

7 v.m.

/&/ // //

//////

i-i imi

vai

M//

//*%//

li

7/1

7/1

21.8 22 Duurenlntcn-

/ a/f

HET BEST sfiviEERT

7

2

21.8

/

DE OLIE DE

'/

-_w*n

Barometer

_I

//

n

i

inM. bij O". C.

zijn, indien de gevoelde grieven blootgelegd waren geworden in een geargumenteerd bezwaarschrift, dan zoon opgewonden tele- , gram aan de regeering te verzenden. Een rustige en zakelijke klacht zal natuurlijk meer 757.7 757.2 755.7 29.— effect hebben dan zoon telegram. De re757.4 757.1 756.3 28.6 geering zal hare ambtenaren 'straffen, zoo deze te kort mochten schieten in die plichten. Aan den anderen kant wenscht de reo Relat geering ook van het hoofdbestuur van den vochtigheld. Inlandschen Pandhuisbond, dat het niet het werk van de regeéring bemoeilijkt dooreen onbezonnen optreden. Het bestaan van de „doofpot-circulaire" 7 v.m. 12 s.m. 5 n.m. is den Landvoogd niet bekend. Z. E. zal terzake een onderzoek instellen. Ook zal Z. E. overwegen het in het leven roepen van een scheidsgerecht bij den Pandhuis97 70 89 97 dienst. 98 68

I

■■■,"*

■_

min niim

__*

de geen woord aan me. Want die vond me beslist idioot met al dat roepen van : „zeg, breng me den vent effe hier met wat roet. Dan zal ik'm es late trantele !" en ze ried me beslist en honend aan om de politie op te bellen.

Met verachting en afgrijzen verwierp ik haar voorstel. Daarvoor wist ik te veel van het geboefte, daarvoor was ik te sluw en te ervaren in de criminalogische practijk, dan dat ik me daar door zoon stuk diender zou

laten overbluffen. Aangezien echter het absent zijn van den dader inderdaad eenige moeilijkheid opleverde bij de roetwandeling, besloot ik dieper te vorschen.

Ik schreed den tuin in. En ik zocht. En ik vond. 'n Heel ristje voetafdrukken. Net als van iemand, die erge haast heeft om weg te komen. Van m'n stoep af tot aan m'n hek toe gaven de sporen den weg aan, door den aterling gevolgd. Ik liet d(.n hiisjo.-gen en den kebon aantreden. En ik aanzag hen achterdochtig. Kon echter onmogelijk eenig verdacht verschijnsel ontdekken. Waarop ik ze naar hunnen arbeid terug zond. In dit stadium van het onderzoek gekomen, deed zich een incident voor, dat me afleidde. M'n vrouw toch opponeerde hoorbaar en al te duidelijk en opperde de meest ongunstige vermoedens nopens mijne mentaliteit, dewelke zij getroubleerd en geschokt vooronderstelde. Met klem van redenen en onder schijnbaar logische argumenteering, hield zij eene verhandeling over de goeje, ouwe natuurlijke historie van aJ de tandformules tot aan de ergste physiologische verschijnselen toe.

72/4

Kesawan. ****■'

'*»■"

Omdat toch mijn enquête me te ingewikkeld werd, heb ik gesimuleerd, ongelijk te bekennen,en ben smadelijk aan 't telefoneeren gegaan. Heb den commissaris opgebeld. En die zei, dat ie wel iemand zou sturen, als ik hem m'n boeken niet liet zie;: anders kwam er geen spaan van terecht. En dat 't onredelijk van me was om een

uitzondering te willen maken op den regel. Want dat iedereen begapt werd tegen hooge Javaansche feestdagen. En dat de Garebeg Moeloed op komst was. Zoodat ik erg senang moest zijn, dat ik er met wat marmeren prullen was afgekomen. Toen later de politie verscheen met petten en sabels en heel gevaarlijke stokken heb ik me schuil gehouden en m'n vrouw 't zaakje laten bedisselen. Toen ik na 'fi half uur voor kwam, zat ze, erg gezellig en knus, met den hopman der dienders te praten. De ambtelijke speurhond vroeg om 't adres van den meubelmaker, waar we onze meubelen hadden gekocht. En hij vond 't bepaald erg jammer van dat gestolen marmer, omdat nou 't heele stel zoo j,eschotrd-ii leek. En ik las in Niceforo : „Lebhaftes Interesse an Kriminalprozessen hat zu Zeiten die breitcsten Schichten der Kulturvölker beherrscht". En ik maakte op dit axioma direct een uitzondering voor de inhe msche politie in de stad mijner inwoning.

—

—

■ ItMHMI9IMIS«OItIt.t>»£ ###§#!

ADVERTENTIES,

piiirniiij j I-IJHZUUR 99ptt 6UCHL

HUUR-AUTOMOBIELEN Ie klasse wageny

4 groote 7 persoons 4 kleine 4 persoons

I

Koopt eensgebrulkte

Goede rijstzakken-

SHIBUYA.

-14118

Medanscho Handel Mij., v. h. KONOW SOEBERG & Co.

Diverse stock autobanden. Sub-Agenten der C H A N D L E R Automobielen, voorraad leverbaar, Froefwagan disponibel.

Medan, telef. Ho. 228

Automoblelbenoodigdhedenl

10387

Medansehe

— Medan en Tandj.-Poera —

■ iinniitiili

Javaansche Muziek

Lagoe Lagoe Lyrische stukken uit den Sunda Archipel voor piano.

Stamboel Kangoe Range e Prijs

.

♦

$>

ARCHITECTEN en AANNEMERS * Gevestigd te

MEDAN

SIANTAR

Telefoon No. 388.

Telefoon No. 81.

BEVELEN

No. 2 Lagoe Par&ie Abdoel Moeloek Si pat Mo ff 180

BANDOENG

Telefoon No. 94.

IZBLVEREN ZOOEVEN

<

f *t

'-.

'■:.?'

ZICH BELEEFD AAN VOOR HET MAKEN VAN

bouwwerken,

&

SPECIAAL ADRES VOOR HET LEVEREN VAN Rcode dakpannen a 10.50, witte dakpannen a @.50 p 1000 st. Zoowel kop r- als ijzer hang en sluitwerk, betonroosters, Waterclosets, ventilatiekappen, neuten voor pondoks, rioolbul zen in alle maten. Alles tegen de biilijkste prijzen franco Medan.

§■

y

15*

Inlichtingen worde** gratis verstrekt, monsters op aanvrage*

*

8314

4# *

BB*B^-B_-MBnW-B-S-_--BM-^

1

TASSCHEN

ONTPèKT-FRAAJE MODELLEN.

I

ZLVER N KISTJES

Si9aren en *-**3aratten

Voor

V"T Ei Li l\ G»

VUr

_Ps^**

V--

I

I

_^^^^^^^^^^^^^^j^^^^) J_fl_jBß_i^-B-B-B-3--S^ bbtM ■JEBB_HSbbbßbsbkhbbßbb^

491

ftgym

Begrootingen, teekeningen, lichtdrukken, en aile mogelijke

a

f 1.30

Boekhandel VAREKAMP & Co. , Q_

I

*

Dindang Tjina Dari Mana Siti Sinembar Lagoe Soecda

Chansons Javanaises voor Viool en Piano Prijs

!

♦

Inhoud No. I Tabeh Nonjsh Dien tik Manis Aer Mawar Kembang Katjang Krontjong Ajoen Ajoen Inhoud

! FIRMA BENNINK& CL

Antoverhnnrderii

TELEFOON

XO-960

■

van PAUL J. SEELG

M

**M_ill_M bbbbb-bbbHebbrhßr^»

I-

BLOEMVAZEN 1 SSSS FOTO-LIJSTEN .. -— - I

—————g-

I.

II

II

-g-ll

iTTTTT Tir- il

i-n-r

m

il*-

,-m---r-.

'

'——

-1.-.-

GOUDEN MANCHETKNOOPE\ T ZILVEREN SLEUTELKETTINGEN GOUDEN POTLOODEN ZILVEREN SIGARETETüI'S GOUDEN KETTINGEN BRILJANT WERKEN

Wederom gearriveerd:

Brandkasten

flj

Horlogea.mbanden

MAURICE WOLF.

JUW-LIFRS, K-ssawan ftio. 99.

i-ÜEDAN

Te!. No. 378.

I1'

Iï' _ffl

BATHSIMP k €o. MEPAN. APOTHEKERS

importeurs:

H. Mij. HUTTENBACH & Co. %

"046

fIBBBB__BBBBB__BBBBB_BBBBBBHBBBBM_fI__BBBBBBBBBBBB^

FEUILLETON. Caillaux. UI

Ehjenkrug, die onder die woorden tijd genoeg had gehad om te kalmeeren, stond vastberaden op. Langzaam trok hij zijn handschoenen aan. Toen zij netjes genoeg naar zijn zin zaten, keek hij den graaf aan en zeide terwijl deze de ijskoude besliste uitdrukking in zijn gelaat beschouwde: „Excellentie, wat gij gezegd hebt of nog zoudt kunnen zeggen, zal mij niet op mijn besluit terug doen komen. Ik weet, wat de gevolgen van ongehoorzaamheid zijn. Ik aanvaard die gevolgen. Als uwe excellentie geen verdere orders heeft, zal ik zoo vrij zijn te vertrekken". Op een kort knikje van den graaf, die nog steeds den jongen man onderzoekend aankeek, sloeg Bertram von Ehrenkrug zijn hielen tegen elkander en vertrok. Graaf Botho von Wedell, geheimraad van den keizer en chef van den geheimen dienst, bleef nog aan zijn lessenaar in diep gepeins verzonken over het Wilhelmplein zitten staren. „Hm! Ik weet niet, of ik het

-

B____-BBBBBBB_HB_B_tBBJBJ__B_BBi__?^^ '

den jongen man wel zoo kwalijk kan nemen. Als de omstandigheden anders waren, zou ik 't misschien bok weigeren. Wat de oude man daar nu wel van zal zeggen? Dat zal hem zijn positie wel kosten, jammer, duizendmaal jammer." Op dat oogenblik ging er een electrische schel over en kwam er een klein rood schijfje te voorschijn op een instrumentje aan den zijkant van zijn lessenaar, dat den vorm van een doosje had. Dit was het teeken, dat de keizer in zijn paleis terug was gekeerd en met den graaf wilde spreken. Al de chefs van de afdeelingen, zo )wel van den generalen staf en van de admiraliteit als de hoofden van de politie hebben deze toestellen op hun kantoren en in hun privé-woningen, zoodat de keizer in de gelegenheid is met hen in persoonlij *i verbinding te komen. Deze toestellen en de schakelborden werken geheel onafhankelijk van den algemeenen telefoon en telegraafdienst. Een zeer bijzondere manier van isoleering der draden maakt het onmogelijk daarlangs berichten af te luisteren Door middel van dit particuliere telefoonstelsel kan de keizer dus volkomen beveilligd tegen spionnen de meest vertrou■

*-..-■

-

welijke gesprekken met zijn ministers houden. . Met de woorden: „Nummer 1 Zu Befehl!" begon de graaf te luisteren naar den keizer, die blijkbaar informeerde, hoever het met de plannen voor de reis stond, want de graaf vertelde, hoe Ehrenkrug met beslistheid had geweigerd om er aan mede te doen. Nadat de keizer weer eenige oogenblikken had gesproken, antwoordde de graaf: „Volkomen nutteloos, Sire. Hij had die typische Ehrenkrugsuitdrukking in zijn gezicht, en ik ken dat maar al te goed. Overreding en geweld te georuiken is dan totaal nutteloos... Gij beveelt, dat Ehrenkrug komen moet? Zu Befehl, sire." Dien namiddag kreeg Ehrenkrug een oproeping om zich op het einde van de galavoorstelling in den schouwburg bij den keizer te melden. Precies om kwart voor elf Was Ehrenkrug bij den portier van de

koninklijke loge, van wien hij vernam, dat hij even moest wachten, om daarna den keizer naar zijn kamers in de Wilhelmstrasse te vergezellen. Bij het einde van de voorstelling nam de keizer afscheid van zijn gezelschap; op een wenk nam Ehrenkrug plaats in de tweede van de twee ko-

MedieiiEen

§oiiAsAii

si-rot

***

■ '.-■■" ---'.

>

HANDEL IN:

«ui

¥erbandsto!£en

Brille).,

-

djoe-ja

Pbotograpbie bene odigdbeden.

MAOASSAB

Voor ondernemingen sposlale conditiën.

i_rt*****r****_/ilMy_i*ni_MT_ri»_—Mi_T«rm___iTini

wiiii

!■-

ninklijke auto's, die stonden te wachten en nu in volle vaart naar de Wilhelmstrasze snorden. In de beroemde ondergrondsche kamer zat graaf Wedell zijne majesteit reeds af te wachten. Zonder zich een oogenbFk op te houden liep de keizer naar het tweede vertrek. Ehrenkrug bleef in het eerste. Een officier van de eerste koninklijke lijfgarde in klein uniform stond op wacht. Ehrenkrug moest een voi half uur wachten, voordat hij in de tegenwoordigheid van den keizer werd toegelaten. Gedurende dien tijd werd er tusschen de twee jonge mannen, Ehrenkrug en den officier, beide zoons uit ho-g adellijke geslachten' en goed bekend met elkander, geen woord gesproken. Dat is volgens de ijzeren wetten voor het keizerlijk stafpersoneel. Eindelijk werd de deur geopend en wenkte graaf Wedell Ehrenkrug binnen te komen. De keizer zat aan zijn mef groen wollen stof overdekte schrijftafel. Toen Ehrenkrug binnentrad, keek hij even op van eenige kaarten, die voor hem lagen en wees op een paar voet afstand den plek aan, waar Ehrenkrug moest gaan staan. Ehrenkrug trad nader. De keizer nam

■-■■i-i.--.-i

■-_!■

-—,

hem langzaam van top tot

~

teen op en liet daarna zijn blik op Ehrenkrugs gelaat rusten. Als zijne majesteit iemand onderzoekend aankijkt, heeft hij een manier om heel langzaam zijn ODgen wijd te openen, die met hun staal-gnjze kleur zulk een doorborende helderheid aan den dag leggen, dat menigeen er zenuwachtig van wordt. Ehrenkrug doorstond dien blik rusti**. „Zoo, de vrijheer von Ehrenkrug heeft/ geen zin om het bevel van zijn k zer op te volgen," begon de keizer I daard. „De vrijheer yon Ehrenkrug, acht. twintig jaar oud, meent het optreden van zijn wettigen meester te mogen becritiseeren." De stem dcs keizers werd krassend. „Laat dan ik vrijheer yon Ehrenkrug vertellen, dat er. buiten hem al genoeg prullen zijn, die te veel denken en te weinig doen En met een kiap op de tafel: „Maar bij" mijn voorvaderen! Ik zal hun wel een ander liedje leeren! Gehoorzaamheid wil ik en geen raadgevingen! Begrepen?" Wordt vervolgd.

GEMENGD NIEUWS.

Het scheepsongeluk bij Singapore. Een Aneta-telegram uit Singapore meldde dagen geleden, dat nabij die plaats het s.s. Laertes tengevolge eener aanvaring 'met een ander schip was gezonken. Omtrent deze scheepsramp lezen wij in de Straits Times de volgende bijzonderheden: Een bekend Engelsch stoomschip, vroeger toebehoord hebbende aan de Blue Fuhne Line, ging tenvolge eener aanvaring nabij Poeloe Pis?ng verloren. De aanvaring had Zaterdagmorgen vroeg plaats. Het verloren gegane schip, waarover kapitein Jenkyns het commando voerde, was juist den Donderdag tevoren door de Engelsche Admiraliteit gecharterd, na eerst eenigen tijd gevaren ts Hebben onder charter van de Ho Horig Steamsiiip Boy. Het schip was op weg van Penang naar Singapore. Het andere, eveneens Engelsche schip, was op weg naar Marseille met 1400 koelies voor het Fransche gouvernement aanboord. Thans ligt de stoomer te Tandjong Paggar met zwaar beschadigden boeg en men veronderstelt, dat het minsten twee maanden zal duren, alvorens het schip weer zeewaar-^ dig is. De aanvaring had te circa 2.15 plaats op 8 mijlen afstand van Poeloe Pinang. Het schip van kapitein Jenkyns werd aan stuurboord, ongeveer op de hoogte van de machinekamer getroffen en wel met zoon kracht, dat de boeg van het aanvarende schip in *-het andere schip drong. De machines van het aanvarende schip bleven langzaam „vooruit" draaien, aangezien een achteruitvaren waarschijnlijk een onmiddellijk zinken van de Laertes tengevolge gehad zou hebben. Reeds spoedig zag men, dat het onmogelijk was het schip op het strand te doen loopen en dat er nauwelijks tijd zou zijn om de zich aanboord bevindende menschen over te brengen op het andere schip. Gelukkig echter werd de bemanning, ten getale van 35, in goede orde overgebracht, gevolgd door de vijf officieren. Kapitein Jenkyns sprong het laatste over. Menschenlevens vielen niet te betreuren. Alleen een Chinees, die zich op den boeg van het aanvarende schip bevond, werd doodgedrukt, Tengevolge van aan den boeg toegebrachtte schade was het aanvarende schip genoodzaakt onmiddellijk naar Singapore te stevenen. Kapitein Jcukyas, nog steeds in twijfel over het lot van' zijn schip, besloot weder naar de plaats des onheils terug te keeren om te zien, of het schip misschien nog drijvende was gebleven. Geen spoor werd echter meer van het schip gezien, zoodat verondersteld mag worden, dat het spoedig nadat het was verlaten, is gezonken. Het gezonken schip, onge\eer 2000 ton metende, was een oude Blue Funnel boot, en werd 37 jaren geleden gebouwd. Gedurende eenige jaren voer het schip in de locale vaart tusschen Singapore en Indische havens,

De voorsteven van het aanvarende schip is zwaar beschadigd, terwijl verscheidene stalen platen verbogen zijn. Het stuurboordanker was dwars door het frame en de stalen plafen van het schip gedreven en de kluisgat-bedekkingen zijn gebroken. Aan den anderen kant is de schade nog aanzienlijker. Een deel van het gezonken schip is daar gewoon in den romp van het aanvarende schip bedolven. De officieren brengen hulde aan het uitmuntende gedrag van de koelies en ook aan dediscipline, die onder de bemanning heerschte. Door Japanners gered. Over de redding van meer dan duizend man troepen in de Middellandsche Zee van het getorpedeerde schip „PennSylvania" door Japansche torpedojagers wordt gemeld, dat de Japanners door goede zeemanschap en snelheid van handelen een vijandelijke duikboot in toom hielden en waarschijnlijk vernietigden,' en een geëscorteerd transport beschermden en bovendien alle passagiers redden van een getorpedeerd stoomschip, 550 personen, waarbij vrouwen en kinderen, in minder dan een uur tijd, meldde Reuter. Op een mooien avond, bij kalme zee, doch felle zonneschijn werd het stoomschip, tegelijk met het transportschip, geëscorteerd door Japansche torpedojagers, plotseling getorpedeerd door een vijandelijke duikboot: de Japansche schepen snelden dadelijk naar de plaats van de ramp en openden het vuur tegen de r iaats waar de duikboot geschat werd te zijn. Tegelijkertijd wendde het getroffen schip den steven naar de haven en het transportschip ging met vollen stoom uit zijn gevaarlijke positie. De Japansche torpedojagers maakten nu dikke rookwolken, als.een scherm ter beveiliging van het s.s. voor verdere aanvallen ; een der torpedojagers viel den vijand aan, snelde naar een periscoop, die aan stuurboord was gezien op vierhonderd yards afstand en na hierop een aantal schoten te hebben geiost, zag men dien verdwijnen. Tóen loste de torpedojager eenige diepteschoten op de duikboot, waarvan het resultaat onbekend bleef. Andere torpedojagers naderden iiet stoomschip om het te begeleiden zoo het in staat was, de reis voort te zetten, of de passagiers te redden. Gedurende de volgende veertig minuten, terwijl een der jagers voor den reddingsarbeid zorgde, onderhielden de andere Japansche booten een voortdurend vuur, en deden zij om beurten reddings- of beschermingswerk, zonder ooit het vuren te staken. Zij slaagden er in alle passagiers en de bemanning, te samen 550 man, onder wie 20 vrouwen en kinderen, te redden. Allen bereikten veilig, met het transport de haven, waar zij werden ontscheept.

ADVERTENTIEN. 8 MULDER «fe Co.

I. V. GORÏIFIELD'S MAGHZIJHEH II

Medansehe Tegelfabriek Cement pann.n Eerste

bnizen

n

i5?48

IH

MAHIDDIN

"

■'"

._-_-M-_-__M-ji_.il

-iiih ieii-1-*-»-'--*--***'-*****'****^^

VitraOeS

PETISAH MEDAN TEBING TINGGI legert krees in aile grootten per

Voor goede qualiteit wordt inga si aan. Zonder ophangen en th-ds-

b- z >rgen.

TELEFOON N0.508

4 00 9'

schrijfmachine-constructie Es

9

de

Hammond Multiplex

I

...

**

Boekhandel VAREKAMP I Co.

_r--flk

_fc__J\c f'\ \ x^*****^'

fl

Apoldro Blanwzwarte

Sehrlffinkt

fchrjjft

blauwzwart

ca droogt

Vloeit zeer gemakk'ijk uit

v*si.

'-^it^

11

A„

BORDENS were the Original inventors

on-'

da p- n

of

CONDENSED MILK. i

Use only their

EAGLE BRAND

Verkrijgbaar in '1/1, V-, 1/4, 1/8 en l'lö Literflesscher.

Kantoorboekhandel VABEKAMP & Go.

"

A

i

I

Filters Koffïeserviezen Presenteerbladen Theeserviezen Glazen-deksels

chemiscben weg van het papier te verwflderen, zonder het papier ts bescha

£

,-,_—,-.-

jHßß_tt_______B____R___________________H

(Hollandsch Fabrikaat)

mJ

-i i

kinderwagens.

__________B______B________fl___M__

ip-

■_.

wit en gekleurde

mfl

VRAAQT^EIfIO^STRATiE

~~

"

SLUYTERS&CoSemarang: Assurantiekantoor «Semarang".

Soerabaia Soerabaiasch

■"""

Assurantiekantoor,

Medan: Assurantiekantoor Medan

Teidosm No. 304. Coulante Schaderegeling.

Eesawan No. 148. Bilijke tarieven.

15186

a

y

4

""

■■-■—"—

i

*S'r*?c.ltr'"ür"i&W*'' '"■-■'

'

SÏ_Bi%_»SD_»«s*_>__

ALSO

BORDEN'S NATURAL MILK BORDEN'S EVAPORATID MILK BORDEN'S MALT» MILK.

f $&

■■

.____«

I The Excess Insurance Compaoy li. ? Oener&a! -Agentschap voor lel ladlö:

—

Everywhere Obtainable 3WP3 ______________ *' ' '""""" ' "'

bSj :

Batavia; Kali Besar O. 10.

.i-

1 I I i^&gA L_ iL iik;» LePB^en vori(en 188-f I i f*- Usmacnines vischcouverts j | AFTER-DINNER SIGAREN. | 1

carbon- ei stencilw-rk, loopt op kogels w<*ard-or hare autcmatische aanslag lichter ca gemakkelijker is geworden.

f

■■

v

Vingerdoekjes Engelsche Gravures Spiegels in Moderne Lijsten Grassnijmachines

omd aaien eener knop, twee lettersoor'en; levert prachtig

f

.-■■

1 1 2\ 1 /€ fel 1 Èlt T^^^ II 03111281 )

I

Schrgft door het eenvoudig

I|

■ —-■_■_

■,---,,.,_-—_,■

~~^ïïifi Hf

wit en écru ook afgepast **

_k_R

Madras-Stores j en soorten tegen den I Klamboe TllHe 0.06 voet. i Vloermatten Voorzien -/an Hg\\. bmdtouw f Tafeliakens ) Servetten Het nieuwste op het 'gebied van

—i—i

-t

Portière stoffen

EBEEMAKER

prijs van f

Siantar Telefoon 33.

Telefoon 266.

Marjan

tegels»

Handel Mij. „BAN LIAN" Agents

$

I

Phone No. 458 .098

AGENDA. Godsdienstoefening. Reomsch-Katholieke gemeente eiken Zondag vroegdienst om 5 1/» Hoogdienst „ 7 1/-"">"> » „ 67» „ Lof n.m. "«reformeerde gemeente eiken Zondag 9 uur godsdienstoefening in het lokaal Parkstraat, Zondagsschool 107» u„ eiken

I MINERAALWATER FABRIEKEN I E

MEDAN. Telef. 246.

Bibliotheken.

Vrijdag van 6—7 uur in de Loge.

Spreekdagen. "euverneur Sumatra's Oostkust: Maandag, Woensdag en Vrijdag desmorgens van 9—12 u. Assist-resident van Dcli en Serdang: eiken werkdag van 9 —12 u. Gewestelijk Secretaris: eiken werkdag van 9 —12 u. Voorz. v/d Gemeenteraad van Medan : eiken werkdag van 9—12 u. Ontvang-avonden. De familie Van den Brandhof den eersten

Maandag 'van elke maand. De familie Radersma den len Woensdag van elke maand. De heer G, H. Andreae den lOen van elke maand. Vergaderingen, Vermakelijkheden, Enz. lederen Zaterdag en Zondagavond dinermuziek Huize De Boer,

|tf|l|UgrDl#A Iwl lIiCiI\VHb

_

7 1/, — u. nm. figuurrijden

Vrijdags 6 uur Quadrille Zondags Rij-Club Rij-Club Maandags Dinsdags Rij-Club Dames Gymnastiek Vereen.

I ■

ningsavonden : Turnafdeeling

Heeft U onze Kalender voor 1918 rseds ontvangen ?

l

I ■

Pracht programma voor

Maandag 7 en Dinsdag 8 -Januari 1918, *

[.

g i,

|>.|.|

8 4 e

°

-

6

8.-Poerba.

A. Woensdags B—9 7—B idem B. idem Schermafdeeling Zaterdags 6 1/.—7Vs Alg. Med. Gymn. en Schermver. Kinderen Maandag en Donderdag van 5—6 uur, jongens van 6—lo j., meisjes van 11 —15 j. Dinsdag en Vrijdag van 5 —6 uur jongens van 11 —15 j., meisjes van 6—lo j. Voor heeren: Gymn. Vrijdag van 6'/s —8 u. Schermen Dinsdag van 7—B uur. Exercitiën.

Schieten.

Iste brigade lsten Zondag, j id. 2den id. 2de 2d en & 4d*n 3de en 4de id. 3den id. /Woensdag. id. 4den id. \ sde

/

6de id. Hari besar. / Beneden Langkat Co. : Iste brigade (Pk.-Brandan) Eiken Zondag lsten & 3den Zaterdag. Serdang Commando : Boven Serdang Brigade. (Bangoen-Poerba) sden & 26sten d/m. 2den & 4den Zaterdag. Beneden Serdang. Brig. (L.-Pakam) lsten & laatsten Woensdag. Padang en Bedagei Co.: „ Iste brig. (T.-Tinggi) 3den&4den „ lsten &3den „ 2de brig. (T.-Tinggi) 3den & 4den „ 2den & 4den 3de brig. (Liberia) lsten &3den Zaterdag. Asahan Commando. : 2den & 4den Woensdag, Kisaran Brigade Eiken Tandj.-Balei Brigade

B]Januari 1918. A. Dinkel, „ Co., firma: Lautenbach <& 9 „ Holm, Dr. J. W. 12 „ H. A. Lefèbre, 13 „ „ „ 15 J. F. Francke, „ H. A. Lefèbre, 16 „ E. M. Stem, 17 „ „ „ S. W. Hemmin, 19 . 20 „ G. Neijs,

VOOREEUWIG.

<*ja»_**i*i****^3**_^

22

22 23 25

26

27 27 29

30

„ „ „ „ „ , „

.

„ „ „ „ -■■**■

PASSEBDOOZEH

Boekhandel VAREKAMP & Co. wmMmmmmmmmmmmmammmmmm

en Vrijdag, het vervolg van :

401

402

Inhoud

200

90

60

.

403 40 gram.

Holland Straits Trading Coy., Ltd,

C L A W. Derde Ejisode: Het Jenevervat. (twee deelen) Vierde Episode: Een man of eene vrouw, (twee deeier)

TELEFOON No.

700

WIJNEN

616

1

]Hendrik

Kruimel Amsterdam

/ Intonio

Agnila? &

BST IjtaP

Bun

■

g l

-F»

aangewezen geneesmiddel tegen buikpijn, maagpij o, misselijkheid, verkoudheid in üé^ hootd of op de b*>rst, diarrhee, bronchiale en asthmatische aandoeningen

"-in

jj-"

£,

Go. den Haag 1ir. Heekeren en van Pelt Arnhem

PEPERMUNT DRUPPELS

ST A Tf_ V<3 I A De Importeurs

TOE LAER & Co.

£__■ HE?

Medan, Telefoon 377.

_

«> 3733

P55-*!!

__-_. a-__r^--_______--_______.

-door juist het middel dat een ieder in huis dient te hel ben, omdat het tegen bovengenoemde kwalen, absoluut en on* middellijke verlichting verstrekt,

£__ I *%5P

"-P*

_P_r«

■*■*-"■

Het voordeeligst In het gebruik le i

Aileenverkoop voor

Carnattiori Cream HARRISONS & CROSFIELD

■

Medan, Tebing Tinggi, Tandjong Balei en Sianfar.

■riiiii'ii t

1

i|i|iiiiwiiiiiiiifiiiiimipi

Sumatra :

NEDERLANDSCHE OVERZEESCHE HAUDrISVEREEf-UGiNB

Overal verkrijgbaar

-

j. Negrijn, Mr. J. F. Kunst, Si Rahmah, firma: Lautenbach & Co., H. A. Lefèbre, F. W. J. van Vollenhoven, Baginda Soetan, C. G. Cannegicter, firma: Lautenbach & Co.,

400

Geëmail eerde Emmers

Soldaat.

a.s. Woensdag, Donderdag,

No.

BOEKHANDEL VAREKAMP & Co. MEDAN TEL. 211

Hoogt aangtijpend drama uit het leven cc.: er jonggehuwde, in 3 bedrgven. Met in de hoofdrollen. Frits Selten. Luitenant der Huzaren. Gudrun Houlberg. Agahta, zijn Vrouw. Vald Moler. Ritmeester Elk man. Stella, Serpentine Danseres. Emilie Saunom. Karen Sandberg. Elvira, Zangers. (Komisch) Een dapper

IRON

Betaaldagen. Debiteuren aan het Vendukantoor te Me-

dan worden herinnerd, hun debet te voldoen op ondervolgende data. vervaldag: Vendutie:

Het overtuigend bewijs. Pathe Journal. De laatste en nieuwste gebeurtenissen.

Het Masker met de witte Tanden.

■

Schietdata.

Dcli Commando :

1

Handelsvsreeniging J. A. UND.

"J

Medan

Sei.-Poetih Pabatoe „Medan" Oefe-

j

AANBEVELEND

„ Medan-

Hötel. lederen Woensdagavond harmonieconcert in den tuin van het Medan-Hötel. lederen avond Oranje-Bioscoop, Balistr. Deli-Bioscoop, Hüttenbachstr. „ „ „ Royal-Bioscoop, Luitenantsweg. lederen tweeden en vierden Zaterdag van de maand dansmuziek in Hotel De Boer. lederen Hari-Besar concert en diner-coneert in Hotel De Boer. Dcli Sport Vereeniging: Maandag en Woensdag: oefeningsavonden voor de Cricket-afd. Dinsdag en Vrijdag : oefeningsavonden vood de Voetbal-a.rf voor de HockeyDonderdag: oefeningsavond afd. Rijclub; lederen Donderdagavond van 6'/»

onovertroffen in kieefkraeht.

Door de enorme stijging der vrachten als anderszins, zgn wg' genoodzaakt, de prgzen onzer Mineraalwateren en Limoüales van at 1 Jaouari 1918 met één gulden pet* kist, vau zes dozga, te verhtogen.

\'i

.

Extra fijne witte lij sa, zuivere oplossing van Arabische gom;

f

T. TINGGI. Telef. 31.

MEDEDEELING.

Volksbibliotheek.

Theosophische bibliotheek. Maandags 7—B u. Kanonnenweg (De boeken zijn gratis verkrijgbaar). Bibliotheek. Vriuwen kiesrecht. Dinsdag morgen van 10—12 u.

HOLLANDSCH FABRIKAAT

-■!■■■

Ltd.i

■■■-■■■■Wl II

.

SOERABAIA en MEDAN. —..-I.■--!-■ .1

___■_______«____

15917 j

■

*■

1.-111.1

ir.ll

■■■■!

I

I.

■I

84. I

'

■'

'' '

■■■ ■■

■—

■________«---■*■■(■■■-■

TangiefOOt

V Neger-papier

iiii'iiiMiiiiii'iiiiin'i iiiiii'i i'ii'i'i'iiiii'iiiiiifiii, bevordert

de algemeene GEZONDHEID. Het is wel bekend dat vliegen besmettelgke ziekten overbrengen, eu ook gifstoffen van rottende atotfen. Klevend Vliegenpapier houdt de vlieg vait en tevens de bacillen en ziekten

|

Maandkalenders 1918 PRIJS f 1.»

Boekhandel VAREKAMP & Go.

j veroorzakende

stoften

Een vel TANGLEFOOT bevordert bas GELUK. Rustig eten ca slapen zijn er door mogelijk.

|

Een vel TANGLEFOOT bevordert REINHEID. Geen doode vliegen vallen overal neer Een veei TANGLEFOOT levert GEEN GEVAAR op, zooals giftige papieren. Per doos van 25 dubbele vellen

f

2.50

Boekhandel VAREKAMP & Co.

DE SU w iRA POST, Maandag 9 Januari 1918.

DERDE BLAD.

Officiëele Fondsennoteering der Handelsvereeniging te Batavia 5 JANUARI 1918. Laatste Afdoening Laagste Hoogste

Nederl. Ind. Leening, 5 pet. 1915 Nederl. Ind. Leening, 5 pet. 1916 Nederl. Ind. Leening, 5 pet. 1917 De Javasche Bank. Koloniale Bank. Holl. Cert. N. H. M. N. I. Eff. en Prolong. Bank. N. I. Escomoto Maatsch. Ned. Ind. Handelsbank. Int. Cr. en Hd. Vg. Rotterdam. Java-China-japan-lijn. Kon. Paketv. Maatsch. Ned. Scheepv. Unie. Stoomv. M. Rott. Lloyd. Stoomv. M. Nederland. Dcli Spoorweg M. Idem. 6 pet. oblig. Nederl, Ind. Spoorw. M.

Sem. Cherib. Stoomtr. M. Idem. 6 pet. oblig. Sem. Joana Stoomtr. M. Nieuwe Emissie. Idem. 4 1/ s pet. oblig. Serajoedal Stoomtr. M. Bandoengsche Eiectr. M. Bandoengsche Kininefabr. Maatsch. Hotel des Indes. Nederl. Ind. Gasmaatsch.

Lindeteves-Stokvis.

Nieuwe Emissie Oliefabrieken Insulinde. Nieuwe Emissie. Solo'sche Eiectr. M. Rubber maatsch. Basilam. Cult. Mij. Boekit Lawang. C. M. Gadies. Assam Th. O. Landen a, d. Z. Cult. M. Negerija.

Suikerond. Poerworedjo.

Mijnbouwm. Paleleh. Pref. Mijnb. Mij. Redjang Lebong. Mijnb. Maatsch. Simau.

Tarakan Petr. N, B.

M,

100 100 101

— 138

— 138

186

187

99

99 136 216

136

216

—— — 230 230 —— —— 168 —— — —— 600 —— 215 — 208 — — 145 —— —— ~-

—

325 270

105

__

—- -

230 230

—— —

168

——— — — 600 — — 215 — 209 —— 145 —— — -

— 125

270

105

—— 100 — 187 — 136

— 100 —— 187 — 136

100

101

101 298

300

— 186

—

_

187 100

_____ 137

140 215

215

215

214

268

268

267 250

270

231

232 230

— 230

— 231

235 242

227 235 242

225

227 230

241

260 240 245

—— 271— 275— — 160 170 ______ —— —— —— —— —— —— —— —— — 602— 600— 620 600 — — — — 215 217 216 216 — 206— 206— 209 206 —— —— — — 140— 150 152 _ 152_ 150 155_ —- — 85 92 _ ~~ —— — 270— 285 — —

— —

___,__..'_

-,

—

ïoo

105

Het arbeidsvraagstuk op het Maleische schiereiland. Wij geven hier in beknopten vorm weer de besprekingen, gehouden op de jongste P. A. M.-conferentie (Planters assoc. Madras): De secretaris deelde mede dat hij op 21 Maart van de „Under-Secretary F. M. S." een brief had gekregen waarin, vermeld werd, dat van het gouvernement van Madras een telegram gedagteekend 19 Maart was ontvangen, waarvan de inhoud hierop neerkwam, dat de emigratie van Britsch-Indische werklieden naar de Gefedereerde Maleische Staten van 1 April a.s. af tot het laagst mogelijke minimum moest beperkt worden overeenkomstig een voorschrift, uitgevaardigd krachtens de „Defence of India act", welk voorschrift bepaalde, dat geen inlander van Britsch-Indië daaruit per schip mocht vertrekken met het, doel of met het klaarblijkelijk voornemen, om tegen loon in eenig land buiten Britsch-Indië te gaan werken, behoudens dat dit verbod zich niet zou uitstrekken over eenige persoon of klasse van personen, aan wie het vergund werd, op deze wijze te vertrekken krachtens een algemeene of speciale vergunning, verleend door een daartoe door den GouverneurGeneraal van Britsch Indië aan te wijzen autoriteit. De „Chief Secretary" veronder» stelde, dat de voorzitter van de plantersvereeniging de kwestie wilde bespreken met den inspecteur van den arbeid, wien dienovereenkomstig was opgedragen, zich met hem in verbinding te stellen. De secretaris vervolgde, dat onmiddellijk een vergadering was belegd, welke door den inspecteur van den arbeid werd bijgewoond, en op last van die vergadering antwoordde hij (op gemeld telegram) dat, met het oog op de uitgestrekte rubberaanplantingen, welke nu tapbaar begonnen te worden en de verhoogde kans op ziekten in de boomen en het welig opschieten van onkruid, de geheele vergadering een dergelijke beperking als een groot gevaar voor de rubberindustrie beschouwde. In de gegeven omstandigheden was men het er ovv eens, dat 82,000 het minimum aantal immigranten was, waaraan dit land in den loop van 'f jaar behoefte had, vooral omdat, te oordcelen naar de reeds ontvangen opgave over de eerste twee maanden, het te verwachten was, dat het aantal naar Britsch-Indië teruggekeerde koelies, dat van het vor.ge jaar verre zou overtreffen. Verder was men van oordeel, dat er voldoende scheepsruimte aanwezigwas voor 82,000 emigranten, zoodat het verleenen van een vergunning voor dit aantal geen andere speciale beperkingen zou veroorzaken.

Sinds, ging de secretaris voort, had hij vernomen, dat volgens een telegram uit Britsch-Indië 7000 koelies in April waren toegestaan. Voor de maanden Mei en Juni waren resp. aangevraagd 10,000 en 13,000 Een lid vroeg, of het niet mogelijk zou zijn, de koelies, die reeds hier waren, te verhinderen naar Britsch-Indië terug te gaan. De voorzitter was van meening, dat het gouvernement er geen oogenblik aan zou denken, zulk een maatregel te'sanctionneeren. ʧ.ln antwoord op een vraag van mr. Mooyaart, zeide de arbeidsinspecteur, dat tot dusver gedurende deze maand 6384 koelies waren gearriveerd. De voorzitter merkte op, dat, afgezien van de beperking, er in Britsch-Indië invloe-

den aan het werk waren, welke er op gericht waren, de emigratie uit Britsch-indië te belemmeren. In het jaarverslag werd er op

W/^m, \~~*W

m

!?*j H&

Ag

Nederl. H an d el M ij. Medan, 6 December 1917. N. / 99% Amsterdam T.T. Bank I. 100 Zicht I. 100 —N. 10C"/8 Provincieplaatsen % % duurder. 100 doll. 1. 128' > Straits Z TT, Bank „ 124 Yns 100 Japan Zicht „ „ „ 125 100 T.T.

’’

„

_

—

’ —

’

-

rI?eeft U deKezondteidenllït'**«>»'weder. Gjj wordt weder mpneeh om laet leven te genieten eu-kl Uw energ-e en levenslust keert temg. Probeer deze levensw$ a, met een flesch. Gjj zgt niet miskocht

'SE?» mï'' " &£$*&

ea het resultaat is direit merkbaar,

||||| ■-

■

■■■■■

-- —

._.__....

_

_.

_

ï

Prijs per flesch f 1.50.

DELI HA.NDEL MIJ., te Medan, SÏJPESTEIJN & Co.

En gros bf : En detaM bfl:

%M

■

ëöüovSnR^

is

MEDICINALE BLOEDWIJN Dr, tARMENTINi, ROME

1''/^ '\ 4s»

na

gezondheid

'Wat n3Dt GÖ aan al e schatten der aarde, indien $3 niet gezond znt; iodien Ujj met van iet leven knnt -geniete* ; indi»n Gij ü altxid lusteloos en afgemat gevoelt; indien alïss ü te veel is en het eten U niet smaakt ?

FINANCIËN EN HANDEL.

.

||ML

iiimniiniii

wij.,

umiiiih

ii

ii w ii

,_

_.^__i

Extra fijne vloeibare lijm

javasche Bank. Medan, 18 October 1917.

__,

De laatste afdoening is die sedert 3 Januari,

CULTURES EN NIJVERHEID.

man.

100

100 101

Nieuwe Noteering Afdoening ~ Laagste Hoogste Vraag Aanb. 100 101

ten, om rotsvast te staan in tijden, dat de marktprijs door onvoorziene omstandigheden aanzienlijk gedaald zal zijn, dan behoeft gij niets te vreezen. Het is mogelijk, dat voor korte momenten zulke tijden zullen komen, omdat nog steeds de productie snel stijgende is, sneller misschien, dan in normale tijden de consumptie zal zijn. Maar het zullen juist die lage prijzen zijn, welke tal van artikelen op de markt zullen brengen, thans nog van andere stoffen vervaardigd. Daardoor zal de behoefte aan rubber zeer stijgen en in korten tijd zullen comsumptie en productie weer in evenwicht zijn. Wat aangaat de eerste tijden na den oorlog, wanneer Engeland en Amerika nog met oorlogs-stocks zullen zitten, die grootendeels verbruikt zullen moeten worden, vóór zij weer in de markt zullen komen, zullen hunne, dan schaarsche, bezoeken aan de markt ruimschoots opgewogen worden door het snakken naar rubber der Centralen, die dan over geen stukje natuurlijke rubber meer zullen beschikken. Zoo er één cultuur is, die niet aan de toekomst behoeft te wanhopen, dan is het die van de rubber. Zij js de eenige, die noch in, noch na den oorlog, eenigszins duurzaam getroffen kan worden.

No. 5

Medan Tandjong-Poera, Tandjong-Balai, 99 s 4° a T. T 99 /, pCt. Provinciën J/?' duurder. Straits zicht en TT. / 138150— „ Hongkong „ 151 „ „ „ Amoy „ „ 218— „ Shanghai „

Bengkalis : Amsterdam zich

„

....

„

-

_^lsk

"> "-ol^^.

„

'TBS^^k

V

'.<"'--

j&&i

—

ADVERTENTIEM.

gewezen, dat dit niet zoozeer voortkwam uit een verlangen om het welzijn van den koelie te behartigen, als wel om de arbeiders in Britsch-Indië te houden en zoodoenf 2 80 Snippers » f 3.55 de de werkgevers daar van goedkoope f 1.5"> werkkrachten te voorzien. Wat hier ook Recht op Geluk van zij, zoolang (hier te lande) werd voortaFstamp & gegaan met de arbeiders in zulke gunstige r condities te brengen als thans het geval was, M^a^M behoefde er voor eerlijke critiek, welke ook, ■_^S9-SB_-_E-____-H--9__n_-flß>H_____o_HwHMB oowffi.iu^ niet gevreesd te worden. Vervolgens besprak hij de fndian Emigrant, waarin volgens hem somtijds artikelen verschenen, welke niet altijd strikt waar waren. De raad werd gegeven, om zich op dit blad te abonneeren, omdat men dan precies zijn inhoud zou kennen, en omdat de redacteur dan liever voorzichtig in zijn uitdrukkingen zou zijn, dan het gevaar te loopen, abonnés te verliezen. De raad was, dat niet alleen de „Association", maar zooveel mogelijk leden zich zouden abonneeren. De kosten bedroegen 4 dollars per jaar. De secretaris merkte op, dat de redacteur, mr. T. K. Swaminathan, nu in het land was en dat hij hem een aanbevelingsbrief had gegeven voor beheerders van ondernemingen,, zoodat hij zelf den toestand, waarin de koe-* lies zich bevonden, kon zien. In een interview zeide de redacteur, dat hij slechts in zijn courant wilde plaatsen, wat waar was, en toen zijn aandacht op bovengemelde passage in het jaarverslag werd gevestigd, zeide hij, dat ook hij van die meening was en niet op de hand was van kapitalisten in Britsch-Indië, die trachtten koelies in Britsch-Indië te houden tot hun eigen voordeel en niet tot dat van de koelies. Een lid maakte nog de opmerking, dat zes maanden geleden in een Ceylonsch blad werd vermeld, dat mr. Swaminathan van plan was, hierheen te komen om een bond van arbeiders op te richten.

Rolf Burman „ „

Os.

Boekhaa&el f ■-■

ii>-

' ■■'

■

■niirniinr»

-i

n

11

■■■mi—■■ri"r-g

inhoud 9S gram.

Boekhandel ¥ARIKlfflP & Go. SüLSIi

-
IMedan's

"*" ?-***B*-Wm-BMw

Warenhuis

Telefoon No. 20.

II ■_

E

¥oor de reis om de wereld Groene Perry koffers Stalen koffers.

I I 1

I

Ingelseli lederen Gladstone's Gity-bags.

I

I

Rubber.

In eene beschouwing van de verhoudingen ter wereld-rubbermarkt. in het S.H., schrijft de heef J. G. Boon 0.m.:

Namen wij aan, dat dc Britische Planters hun product voor gemiddeld 1 shilling per Eng. pond verkrijgen, wat weinig met dc waarheid verschillen zal, in dc Beknopte Verhandeling over dc economische voorwaarden waaronder dc Rubber cultuur of Java gedreven wordt, stelt men hel gemiddelde in 1913 van den kostprijs op f 1,16 per K.G. vast. Dit is reeds 15 cent goedkooper dan waarvoor dc Britsche planter op het Malakka-schiereiland zijn product verkrijgen kan. Evenwel wordt berekend, dat die prijs kan dalen tot een minimum van één gulden p^r K.G. waarbij geen rekening wordt gehouden met dc mogelijkheid, welke wij niet uitsluiten, zooals wij reeds opmerkten, dat veredeling van den Heveaboom tot grootere latex-afscheiding zal kunnen voeren en daardoor tot veel lagere productiekosten. Waarom .tot dat doel geen volmaakt geïsoleerde proefvelden gekozen en daarop jankokns geplaatst van dc zwaarst produceerende Hevea-exemplaren ? Wij kunnen op het gebied van dc rubbercultuur glansrijk den strijd opnemen met dc Britsche koloniën door onze lage productiekosten, terwijl dc kwaliteit van onze rubber die van het Malakka-schiereiland kan doorstaan, zoo niet overtreffen. Spaart geen moeite, planters, om te komen tot nog lagere productiekos-

1

I

I ■ II 1

1

1

Reis-neeegsaires.

TiiillinsisEzak-eii.

lofferiabels,

Fiaitriemen.

Attaché cases.

Tbermosflessuben,

Reispotten.

Tbeemandjes.

1 I I I I

I

I

De „draadiooze” Indië-Nederland. Zooals men weet, heeft de Nederlandsche

regeering bij de Tweede Kamer een crediet van 5 millioen gulden aangevraagd voor het tot stand brengen van de draadiooze verbinding Nederland-Indië. Tijdens den oorlog en ter opheffing van de telegrammenblokkade, waaraan Engeland Nederland en zijne koloniën heeft onderworpen, zullen wij van deze draadiooze verbinding

weinig nut hebben, tenzij de oorlog nog jaren duurt. Immers, de bouw van de afzend-stations neemt een tijd van anderhalf jaar in beslag, zoodat wij, gesteld er werd, of is reeds, onverwijld een aanvang gemaakt, pas in den zomer van 1919 de eerste telegrammen met Nederland zouden kunnen wisselen. De bouw van de ontvang-stations eischt slechts drie maanden. In verband daarmede heeft nu zekere O. in de Nieuwe Soer. Crt. het voorstel gedaan, een overeenkomst aan te gaan met het Duitsche „telefunken"station te Naven, dat dan tijdelijk als afzendstation zou kunnen dienen voor de verzending van telegrammen uit Nederland naar Indië, die dan hier door het inmiddels in Indië voltooide ontvang-station zouden kunnen worden opgenomen. Op die wijze zouden wij dan binnen korten tijd onafhankelijk zijn van het buitenland, zij 't dan alleen voorzooveel betreft de ontvangst van telegrammen uit Nederland. O. 's plan is echter niet aan te bevelen, omdat de door hem bedoelde.van het Duitsche station te Naven te aanvaarden, hulp ons natuurlijk onmiddellijk in politieke moeilijkheden met Engeland zou brengen! Immers, dat gebruik maken van het Duitsche station te Naven zou deze beteekenis hebben.dat wij de hulp van Engelands vijand, Duitschland, inriepen en aanvaardden om een oorlogsmaatregel van Engeland, de blokkade van de Nederlandsche telegrammen, te bestrijden. 'tls duidelijk, dat Engeland daarin niet zou

openen, terwijl de twee koloniën tezamen, in rechtstreekser! verband, het moederland

een zóó enorm grooten steunkunnenverleenen,

dat ons land—door het bezit van zijne koloniën economisch- onafhankelijk van de rest der wereld—met een gerust hart den komenden economischen wereldstrijd tegemoet zou kunnen treden, sterk door de nieuwe drie-éénheid Nederland- SurinameIndië!

MEDAN, 7 Januari. Mutaties. Op verzoek eervol ontslagen als klerk op het Gouverneurskantoor te Medan Mej. J. H. A. Gosenson. Benoemd tot klerk F. Fliers. Rubberprijzen. officieel bericht bedroeg de LonVolgens densche noteering op 2 Januari voor fine pale crepe 2 sh. 6-/4 p. en voor ribbed smoked sheets 2 sh. s/s p. De markt was vast maar kalm.

Met Verlof. Naar wij vernemen gaat een dezer dagen de heer W. Brijl van „Blankahan Estate". met verlof naar Europa. Dat iemand op 63 jarigen leeftijd onder de gegeven omstandigheden de reis durft aanvaarden, is op zichzelf al een merkwaardigheid; merkwaardiger is echter, dat de heer Brijl, zoo lang hij in Indië is, nog nooit met verlof ging, en dit is maar eventjes 43 jaar. 43 Jaar onafgebroken in de(n) Oost, dat wil wat zeggen ! Het werd hem nu eindelijk te machtig, en naar wij vernemen is papa Brijl van plan, de blommetjes eens goed buiten te gaan zetten gedurende zijn verlof. Beter laat dan nooit, denkt hij zeker. Wij wenschen hem een goede reis.

Medansche Handel-Maatschappij berusten. v. h. Th. Konow Soeberg & Co. Neen, wat den oorlog betreft, zijn wij met Volgens de „Java'sche Courant" van 28 de draadiooze verbinding Indië-Nederland te December 1917 No. 104 is dd. 13 Novemlaat. Zooals met alles ! ber 1917 door den Gouverneur-generaal bebelang, van méér 't is ook eigenlijk Doch williging verleend op de statuten van bovoordeel ook voor oorlog welk deze ons kan afwerpen voor de toekomst; vengenoemde naamlooze vennootschap. Voor de eerste maal treden op als direcwelk voordeel wij in vredestijd zullen trekken van nieuwe maatregelen, waartoe de teuren : de heeren J. J. Vergouwen, oudoorlog ons noopte of die door den oorlog directeur der Handel-Mij. Th. Konow Soewerden bevorderd. Beschouwen wij dan de berg & Co., A. E. Simon Thomas, directeur „draadiooze" Indië-Nederland als een werk, der Padangsche Handel-Mij., Padang, en A. Knottenbelt Jr., directeur der Atjehsche niet des oorlogs, doch des vredes, dan vestigen wij de bizondere aandacht op het feit, Handel-Mij., Kota-Radja, en als commissadat volgens een bericht, dat de Indische pers rissen de heeren P. F. van den Berg, Mr. —wegens de door de Nederlandsche regeering P. H. Schneider en C. van der Made. Het kapitaal bedraagt F 500.000.—, waarbetrachte geheimzinnigheid—uit buitenlandsche bladen heeft moeten overnemen, o p van geplaatst en volgestort F 200.000.— Curacao een draadloos ontPolitie-berichten. vangstation is aangebracht, terBezetenen. bekend wijl verder, langs een heelen omweg, Tijdens drinkgelag kregen gisteren een werd, dat ook te Batavia, geadresseerd aan een hoogloopende Bengaleezen den Geneeskundigen dienst, in kisten verpakt, een 4-tal ruzie. Als zwarte duivels vlogen ze op een dergelijke installatie was ontvangen. Deze berichten zijn van groot belang voor elkaar in en bewerkten een hunner dusdade toekomstige onderlinge relatie tusschen nig met een stuk hout, dat hij met zware kwetsuren opgenomen moest worden in het Nederland, Nederlandsch-Oost-Indië en Nehospitaal. derlandsch-West-Indië! Voor Amor. Een rechtstreeksche verbinding Batavia van Sikassim Soengei Inlandsche krani Een Curacao (Paramaribo)—Nederland is, zooals had een voorschot van f 14.— kortgeleden deze en gene lezer wel al zullen hebben de poetste plaat daarna naar opgenomen en bemerkt, sindslang een van onze „stokpaardMedan, om daar goede sier te maken met de jes". Die rechtstreeksche onderlinge verbinding tusschen Nederland en zijn twee vrouw van een zijner collega's. Beiden werden aangehouden. koloniën is, te water, mogelijk geworden door de opening van het Panama-kanaal. De jonggezellenbond. Wij hebben herhaaldelijk er de aandacht op Zaterdag gaat dit onder leiding van den gevestigd, dat het Panama-kanaal voor onze heer Ruphan ingestudeerde blijspel van J. „West" de oplossing van het vraagstuk der Ludwig Fulda in de Witte. voorziening in werkkrachten kan worden, en Eindelijk dan weer eens wat tooneel op het is in 't algemeen onweersprekelijk, dat 't zoo lang ongebruikt gebleven tooneel: eene verbinding, linea recta, tusschen een amusuant spel in 3 bedrijven, dat geen Nederland, zijn tropische en zijn sub-tropidécor-verwisseling noodzakelijk maakt en sche kolonie, deze drie deelen van het Nedus zonder de vervelende langgerekte pauderlandsche Rijk zeer krachtig zal kunnen zen kan worden gespeeld. versterken. Gedrieën nauw met elkander verEn om er al direct de stemming in te bonden, zullen zij in zeer, zeer vele opbrengen, zal het strijkje „Ons genoegen" zich zichten aan elkander genoeg hebben, zoodat in den aanvang doen hooren, de korte pauonze positie in den komenden economischen zen vullen en aan 't slot de danslustigen wereldstrijd eene veel sterkere en veiligere in de gelegenheid stellen, zich op den gladwordt! Hierbij wordt natuurlijk gedacht aan den vloer te vermeien. een te Willemstad (Curacao) te stichten Gelijk bekend, wordt de netto-opbrengst Nederlandsch kolenstatiort, dat gevoed wordt voor de aanschaffing van nieuwe decors uit de Nederlandsche en Nederlandsch-Indibestemd. sche kolenmijnen. Wij voorspellen een volle zaal Volkomen past in dit toekomstplan een Raad van Justitie. draadiooze verbinding Nederland- Curacaoberichten schijBatavia, en bovenvermelde Morgen komt, zooals we reeds meedeelnen de zekerheid te geven, dat onze regeering den, de zaak Str., verdacht van verduistering inderdaad bezig is, een dergelijke verbinding voor. Naar we echter vernemen zal de tot stand te brengen. Zoo ja, dan juichen heer Str. uitstel vragen, wegens afwezigheid wij dit inzicht onzer regeering van heeler van zijnen verdediger. harte toe. Tot nu toe hebben de „West" Wisselkoersen. en de „Oost" zich veel te weinig aan elkanNederl. Handel M ij. der gelegen laten liggen. Deze beiden Medan, januari 1918. 7 kunnen véél meer voor elkander zijn dan zij I. 100 = N. 99 8/4 tot nu toe zijn geweest; en met name Oost- Amsterdam T.T. Bank „ 100 cN. Zicht 100/8 \.f Indië kan, door toevoer van werkkrachten Provincieplaatsen Vs % duurder. langs een veel beteren weg dan tot heden 100 doll. I. 127 Straits Z TT. Bank daartoe gevolgd moest worden, een nieuwe „ 100 Japan Zicht Yns = „ 122 toekomst voor Nederlandsch-West Indië

—

’’ ’

RABONGS 6-18-26. HARRISONS & CROSFIELD LIMITED impsst Mdeeling.

12142

en het ook 'm muzikale clown wil zijn Zijn grootste kunststukje was wel het spelen van meerdere stukken, waaronder de Broken Melody, op een cello, die uit een bamboe bestond, waarover hij een stalen snaar had gespannen, die een varkensblaas gekneld hield. Keurig! En keurig werd hij door zijn aanvallige accompagnatrice miss Mignon — tres mignonne inderdaad ! — begeleid. Voorts tapte hij — somwijlen piquante moppen met een gezicht alsof hij zelf een ui vrat. En zij droeg sommige zeer korte, en vandaar aantrekkelijke, rokjes. Waar die menschen al geen geluid uit te vojrschijn brengen! Uit bloempotten, en khiierpoppen, uit champagne-flesschen en bloemenruikers! En uit de handen van een, niet zeer talrijk, publiek, dat zich niet weerhouden kon—vooral na Gounods Ave Maria hartelijk te applaudisseeren. Kapitein Nicolai, vertoonde eenige sterke staaltjes van balanceerkunst, die echter niet immer gelukten ; en een krachttoer, waarbij hij „een ijzeren granaat van4s K.G." in zijn nek opving, na hem, door uit den hoogstand op een wipplank neer te springen, in de hoogte geworpen te hebben. De muziekvereeniging S.O.K. Asahan is Medan ten voorbeeld geweest. Terwijl 't van de muziekvereeniging veel minder profiteert, dan wij Medanners, staat 't een deel van de fuifopbrengst voor dit doel af. Evenwel, ook uit den boezem van onze gemeentenaren komt eindelijk de zoo hoog noodige financiëele hulp opdagen. Zoo is de heer Witteveen voornemens' om tegen 16 Februari een fancy-fair te organiseeren en de inkomsten ter delging van de 5.0.K.-schulden en tot aankoop van de nieuwe instrumenten aan te wenden. De heer Ruphan heeft de opvoering van enkele eenacters toegezegd, het Residentieorkestje beloofde zijn steun, en zoo is de kans groot, dat er heel wat publiek naar de soos getrokken en dus een stevige duit ontvangen wordt. Voorts heeft de manager van het Lunapark den wensch te kennen gegeven om ook iets voor de muziekvereeniging te mogen doen. Hij stelt op den laatsten avond, den lOen dezer, de bruto-recette van de bioscoop voor 't muzikale doel beschikbaar. Als er dien laatsten avond dus maar een flink talrijk publiek wil opkomen, is er tegenover de S. O. K. een mooi werk verricht. De onbillijkheid tegenover de bestaande bioscopen moet en zal ook voordieneenen keer geduldig worden gedragen, aan weerszijden !

—

SUMATRA.

’

Die had tegen een billijke vergoeding dê De muzikale clowns. Ziet daar iri Mr. Williams iemand die een recette ter beschikking van het feestcomité

Telefoon 200.

—

Het nieuwe

Belawan-emplacement.

Vandaag is het nieuwe emplacement te

Belawan in gebruik gesteld. Er kan dus nu met de doortrekking van den weg een aanvang worden gemaakt. De Bell's. Het ook hier bekende Bell's gezelschap heeft zich herdoopt in The Cameos en nieuwe krachten aan zich toegevoegd. Het clubje heeft op Java een zeer goede pers. Tandjong-Balei.

V o o r 't V. K. Zoo graag waren we mede opgetrokken naar 't oord, waar Zaterdagniddag, Zaterdagavond, Zaterdagnacht is gefuifd op een wijze, welke eenig in de historie mag worden genoemd. Zoo gaarne waren we gegaan naar het zich ontwikkelende centrum van Asahan met zn vernieuwd en vermooid hofel, goede en ruime wegen en flinke han-

delsgebouwen. Maar 't ging niet. De groote afstand zou te veel van onzen tijd hebben gevergd en dus vergenoegden we ons, zij 't ook met een gebroken hart^ en een traan int oog, met 't ondervragen" van een vriendelijken Medanner, die derwaarts gereisd is om er de bloem "tjes eens buiten te zetten. Hij was nog wat slaperig toe.i wij hem ontmoetten. Hij geeuwde zoo nu en dan onder't spreken, en als wij goed hebben gehoord, dan floot somwijlen tusschen zn tanden vandaan : doodvervelend nest van,'n Medan was Balei de hoofdplaats toch maar. En toen-ie zich wat over zn ergernis wegens „den terugkeer in 'tal stilier wordende Medan had heengezet, begon-ie met 'n geweldig enthousiasme en nu en dan een traan in zijn stern over de geneugten van Balei te spreken. —De plaats gaat zichbaar vooruit. Ik was er enkele jaren niet geweest en 't frappeerde mij, welk een ommekeer daar heeft Het Raffles-hötel is geheel gemoderniseerd, heeft thans 2 paviljoens en 12 kamers,een flinke eetzaal en mooie warande en mag er ook in andere opzichten wezen. De eigenaar was zoo welwillend een deel van de winst voor Jret doel van deze fuif af te staan. Alles en eenieder werkte mede om de opbrengst zoo groot mogelijk te doen zijn. Om half 5 nam de voetbalmatch tusschen een planters-elftal van de H.A.P.M. en een Inlandsch elftal van Balei een aanvang, 't Ging om een zilveren wisselcup, welke de heere * Vloorrees ■.-.*. Frankamp, respectievelijk i. .ent-reü ;nt van Asahan en inspecteur vaa de H.A.P.M. hadden uitgeloofd Het samenspel van d;. .;■'- übr* was niet bizonder semtterend te noemen. De Inlanders daarentegen bleken zich terdege te hebben geoefend. Maar 't niet al te fraaie terrein maakte 't geven van een goed geheel onmogelijk. Na 't volstrijken van den gegeven tijd bleek er gelijk gespeeld te zijn: 1-1. De cup komt nu weder in handen van de gevers. Er zal, op een Kisaranterrein, opnieuw om gestreden worden. Met de muziek aan 't hoofd, trokken de bezoekers vervolgens naar 't hotel, waar een concert gegeven en de dorst gelescht werd. Vervolgens was de bioscoop aan de beurt.

plaatsgehad.

Huten door den grooteren afstand van het station, en daaruit werd geconcludeerd, dat

het plan een nadeelige uitwerking zou hebben. gesteld. Volgens schatting werd er ongeveer f 300 ontvangen. Dienaangaande zegt de heer V. T.: Hoe het gezelschap, vernuftig deze berekening ook bedacht Tegen half negen trok alweder van de muziek voorafgegaan, naar moge zijn, veel waarde kan er niet aan geschonken worden, ware het alleen maar 't eigenlijke feestterrein dat er bepaald aantrekkelijk uitzag. In 't midden de tennisbaan, omdat de geheele berekening staat of valt rondom de verschillende tenten, die op met de wijze van distributie der bevolking over de stad. De uitbreiding van het werkelijk smaakvolle wijze waren aangekleed en telkens weer tot nederzitten en bebouwde deel der gemeente gaat voornamelijk in O. en N. ricriting, een verschuiving offeren noodden. van het station zal het aantal verloren persopoffertjesDaar waren een wafelen-en nen minuten doen verminderen, daarentegen kraam, als kellners waarvan de bekende Medansehe brandweerlieden, geheel belanhet behoud der overwegen dit verlies sterk geloos gelijk voorheen, fungeerden; een doen toenemen. Ook de berekening van de meerd_f_| intiem-gezellige champagnetent, waar heel geklonken gaat mank. Schr. toont zulks IK en sado-kosten geschonken, gedronken wat een waar theoWat de schiettent, vischtent, betreft, als zou tw voorstelling is, een werd, ernstige een een verkeershindernis scheppèl*-. retisch en practisch gehengeld alles-moet-kapot-tent enz. gevormd door het rijden van 40 vrachtOveral was 't gezellig en druk. De da- auto's of 160 karren in het uur, vindt schr. dit inderdaad afschrikkend lijken. In wermes, die zich voor de verschillende werkhadden moet dit veel minder ernstig gesteld, kelijkheid beschikbaar zaamheden ... en zijn; soms handen tekort. dezelfde hoeveelheid goederen komt oogen kwamen nu tot vervoer aan de bestaande losfuifstemming ook Zij zorgden voor de ware en en laadplaats en toen de muziek de dansmuziek naarbuihier merkt men niets van ten wierp, de tennisbaan op, waren zij niet dit zoo intensieve verkeer. Dit wordt gelanger binnen te houden, zweefden zij alras staafd uit statistieken van de D. S. M. van 1915. af en aan. De raming der kosten. Schrijver Maar de lucht betrok, 't werd donker daarboven. Bedrukt keken velen omhoog, en stelt eenige vragen : le. Is bij de berekening van de kosten wie wat lang bleef staren, kreeg eensklaps op den neus. ineens de druppel een Dan in van het kopstation rekening gehouden met verte een sterk geruisch, dat nader de bestaande plannen tot algeheele omboukwam en plots een stortbui, een echte wing van het bestaande station, m. a. w. i Indische regen, die de fuivers van de kosten hiervan in mindering gebracht? 2e. Is de waarde van de afbraak in rebaan en naarbinnen dreef. Daar zaten ze van den kening volgelingen gesteld. de trouwe Noach in als ark, rondom ziend of de, 'n droge plek voor3e. Waarom is gerekend op hetsloopen niet zou komen. nog van loodsen enz. en niet op de enkele verspellende, duif plaatsing daarvan, 't Was half twaalf. s De baan tusschen de tenten in leek met 4e. Is niet bij vergissing opgebracht een haar confetti en serpentines een vertrapt vergoeding voor de fe vervallen brug over bloembed. Het water plaste er op neer, 't het emplacement, welke brug geen ingekleurde papier dreef weg of bleef plak- komsten afwerpt, integendeel jaarlijksehe kosten met zich brengt. ken, de heerlijkheid en de fleur waren verVolgen nóg twee vragen. dwenen. Doch onverwoestbaar bleef de stemming De heer V.T. concludeert tenslotte: dat zijn en de hoop. 't Zou toch wel ééns gaan voorstel niet strijdig is met de moderne klaren en er lag 'n blanke nacht voor den opvattingen inzake de verhoud'-i * tusschen boeg. En wie bleven, zagen zich beloond, stad en spoorweg; dat de nau^ien voor Want na 'n uur hield 't watergedrens op. de D.S.M, beduidend lager z.:jn ch,i do De lucht scheurde vaneen, het water vloeide haar administrateur geschil i-ïli; ;ut p! snel van de baan en daar gingen de voeten zeer zeker niet nadeelig is voor de gemeenen voetjes weer, schuifelend eerst, dan driftenaren ; de finantiëele uitvoerbaarheid niet tig maat-passend, plassend in de modder, bij voorbaat behoeft te worden verworpen. spattend links en rechts. Schr. waagt echter een poging om tot een Zijden japonnetjes gingen teloor, nieuwe compromis te komen, van de overweging uitgaande, dat de hinder van de spoorwegschoenen werden vernield. Maar de stemwaren getraind. Niets overgangen nog niet van dien aard is, dat ming rees. Allen kon toen den jool meer bederve.'. Van de daarmede te rechtvaardigen zou zijn, der tent ging 't naar de baan, van de baan naar gemeente zware finantiëele lasten op te legde tent. De champagne vloeide, de mokka gen. stroomde, de verkoopsters maakten prachZijn voorstel omvat dan, om al dadelijk te tige zaken, de nacht verstreek, de dag brak besluiten tot: aan en nóg dansten en joelden de menle. Een rechtstreeksche verbinding, buiten schen, de voeten kletsnat, op de baan, de de stad om, van de Belawan-lijn met de lijnen tennisbaan, die nimmer zooveel jolijt heeft naar Tebing-Tinggi en Pangkalan-Brandan. gedragen! 2e. het opheffen van de verbinding, door de stkd heen, in de richting Tebing-Tinggi. 3e. geen meerdere terreinen uit te geven Dat er meer dan f 5330 ontvangen werd, bewijst wel hoe geeflustig de ruim 120 bevoor het oprichten van pakhuizen in het zoekers geweest zijn. Naar bekend, becentrum der stad. het om de nettoplan Billijk komt het voor, dat de kosten van stond aanvankelijk Vrijwilligersinkomsten geheel en al aan het deze werken gedragen worden door de maatschappij. korps af te dragen, maar hoorend hoe drinDe volgende stap zal moeten zijn de omgenk de S. O. K. financiëele hulp van noode heeft, besloot het feestcomité om ook harer legging van de Arnhemia- lijn buiten de te gedenken. Het bestuur hier juichte het stad om, waardoor het vervoer over de beplan natuurlijk van harte toe, en zoo zal staande lijn bezuiden het station beperkt dan hetgeen Asahan zoo gul heeft geofferd wordt tot dat, in de richting van Batoe en onder ds twee S. O. K. 's worden verdeeld. naar de los- en laadplaatsen. Bravo, Asahan ! De bestaande overwegen blijven dus voorloopig gehandhaafd, alleen het verkeer De spoorwegplannen voor Medan. over de ten Zuiden van het station gelegen In zijn beschouwingen over de nota van overwegen wordt ingekrompen. den administrateur der D. S. M. vervolgt de De derde stap zal leiden tot het ophef- *j heer Van Tubergen met de bespreking van fen van de verbinding door de stad heen ml het tweede deel dier nota, waarin zijn plan de richting Batoe, door het verkeer te leigetoetst wordt aan de belangen der spoorwegden over de omgelegde Arnhemia-lijn, en het maatschappij. Twee der daarbij aangevoerde beperken van de los- en laadterreinen Zuid punten (nadeelige invloed op personenvan de Kerkstraat. Een belangrijke beperking en goederenverkeer tusschen Medan en Kamvan het aantal sporen ten Z. van het station pong Baroe en Poeloe Brajan ; vergrooting wordt daardoor mDgeiijk, het bestaande van den afstand Medan—Batoe en Arnhemia) station kopstation, een aanzienlijk terrein weerlegt schr. Gedeeltelijk echter is aan het komt vrij en de overwegen ten Z. ervan worgeopperde (laatste) bezwaar tegemoet te den in groote mate ontlast. Aannemende dat komen door voor de noodzakelijke omlegging de gemeente den onbezwaarden eigendom dezer zijlijnen een andere oplossing te kiezen. dier terreinen verkrijgt, zou zij voor haar rekeSchr. stelt voor die ten O o s t e n, instede van ning moeten nemen de winstderving, gevolg ten Westen, te ontwerpen: Arnhemia—Medan van dezen maatregel.De kroon op het werk zal wordt dan ]/j K. M. korte r en de lijn naar dan vormen de verplaatsing van het bestaanBatoe 7 K. AL inplaats van 9,5 K. M. langer. de station, waarmede te wachten zou zijn Wat punt 3 aangaat (grootere exploitatietotdat tot eene groote verbouwing van het kosten bij kopstation) wijst de heer v. T. tegenwoordige besloten wordt. De kosten op Europa en Amerika, waar men dat bewaren te nemen voor gemeenschappelijke zwaar niet ernstig acht. Ook wil het schr. rekening. voorkomen, dat door het station zooveel mogelijk te ontlasten van al het doorgaande Dijkbreuk. verkeer, die bezwaren al zeer zijn te verMen seint ons uit Langsa : minderen, en dat is te bereiken door èn de De weg tusschen Langsa en Idi is wegens lijn naar Tebing-Tinggi en de lijn naar dijkbreuk afgesloten voor het autoverkeer ge Brandan in rechtstreeksche verbinding, buiten durende ongeveer 20 dagen. het kopstation om, te brengen met de lijn naar Belawan. De stoomspuit. Over de vermoedelijke winstderving bij Dinsdagavond, om 5 uur, zal met de het prijs geven van de bestaande los- en stoomspuit een oefening worden gehouden laadplaatsen in het centrum der stad, zegt aan den Pakhuisweg nabij de drukkerij van de de heer v. T.: Wordt al niet ontkend, dat „Deli-Courant". de verplaatsing van de nu bij uitstek gunstig Een vreemdsoortig makelaar. gelegen los- en laadplaatsen eenig nadeel voor Een Inlandsch kleermaker ontving van de maatschappij zal opleveren, dat dit van een koopman voor f 400 aan kains ter webeteekenis zal zijn, kan niet worden toegegeven. Het vervoer per grobak van Belawan derverkoop. naar Medan (24 K.M.) zal naar den maatstaf, Inderdaad wist onze makelaar (in kains) ze allen aan den man te brengen, maar gegeven op blz. 5 der nota, niet minder beook het ontvangen geld. Te Bindjey werd dragen dan f B.— per ton. Het hoogste spoordeze twee hij tarief tusschen stations is f5.10 door onze recherche gearresteerd, die! fijne odeurs, dan het grobak-tarief. De hem in het bezit vond van of f 2.90 minder cigaretten en first class epen door den administrateur der D.S.M, berefijne toiletze geraffineerde Een ! kende meerdere vervoerkosten van 50 cent per ton, voor het verdere vervoer over 11/,l 1/, Het rubbernummer. K.M. afstand, blijven dus nog aanmerkelijk het reeds aangekondigde Wij ontvingen beneden het berekende verschil. rubber-nummer van het Weekblad voor Indië, De personen-minuten. dat uitstekend verzorgd is, maar de rubberDe nota had uitgemaakt, dat tegenover cultuur ter Oostkust totaal genegeerd heeft. een winst van 6530 personen-minuten een 't Had anders kunnen en moeten zijn. verlies zou staan van 14.800 personen-mi-

Deli-bioscoop.

Den laatsten tijd brengt de Deli-bioscoop ons meermalen buitengewoon interessante Pathé journaux. Zoo ook dezer dagen weer; terwijl de hoofdfilm „Het geheim van Genoveva" ons weder Marise Davray bracht in de hoofdrol, en behalve haar bekend goede spel, het uitnemend acteeren van Signoret in de rol van Mireille sen. Ook de overige rollen, vooral die van den graaf, zijn in knappe handen. Niet-Europeesche makelaaars. Wij lezen in de Mededeelingen van de „Handelsvereniging" : Naar aanleiding van een door den Gouverneur der Oostkust van Sumatra tot de Handelsvereniging gericht verzoek om van advies te willen dienen betreffende een

welke onderscheivan Gewestelijk werden gericht door een tweegevestigde handelaren van Arabischen en Japanschen landaard om tot makelaar te dezer plaatse te mogen worden benoemd, wendde het Bestuur zich onlangs middels circulaire tot de Leden der Vereeniging teneinde hun oordeel dienaangaande te vernemen en vervolgens eveneens tot de op Java gevestigde Zustervereenigingen, aangezien de meeningen der Leden te dezer zake zeer uiteenliepen en het Bestuur daarenboven van oordeel was, dat waar men hier ter kuste nog over te geringe ervaring op het gebied der makelaardij beschikt, het aanbeveling verdiende, dienaangaande ook eerst het advies der Handelsverenigingen te Batavia, Soerabaja en Semarang in te winnen, temeer, daar een advies van onze Vereeniging in dit speciale geval mogelijk een ongewenscht antecedent voor Java zou kunnen scheppen. Aan de hand van de op deze wijze ingewonen adviezen deed het Bestuur in zijn aan den Gouverneur te dezer zake gericht schrijven vooral uitkomen, dat het zeer gewenscht zou zijn bij de eventuëele benoeming van personen tot makelaar en vooral indien het een benoeming van niet-Europeanen als zoodanig betreft niet alleen te letten op de moraliteit der betrokkenen, doch op hun vakkennis en wej meer bijzonderlijk op genoegzame kennis van de hier te lande gebruikelijke handelsusances, alsmede van de algemeene beginselen van ons handelsrecht en de wettelijke voorschriften en bepalingen omtrent de makelaardij. Verder wees het Bestuur nog op de wenschelijkheid, de sluitnota's steeds in het Nederlandsch te stellen, of althans van een tweetal denlijk Bestuur tal hier

verzoekschriften,

tot het Hoofd

--

—

vertaling te doen vergezeld gaan, indien zij in het Maleisch gesteld werden, teneinde te voorkomen, dat later bij eventuëele geschillen mogelijk een andere uitleg aan de Maleische termen gegeven zou kunnen worden. Voorts bracht het Bestuur nog onder de aandacht van den Gouverneur, dat het aanbeveling verdient, de betrokkenen bij hun aanvrage zich dadelijk te doen uitspreken, op welk terrein zij hun makelaardij wenschen uit te oefenen. Ten slotte gaf het Bestuur in zijn schrijven nog te kennen, het bijzonder op prijs te zullen stellen, indien ook bij latere aanvragen betreffende de eventuëele benoeming tot makelaar hier ter Oostkust steeds het avies der Handelsvereeniging zou worden ingewonnen, ten einde daardoor een te veel aan makelaars hier ter plaatse te kunnen voorkomen.

Nederlandsche

Lulofs ambtenaar voor de Javanenkolonisaties? benoeming van den heer aanstaande De tot ambtenaar van de JavanenkoloLulofs nisaties werd ons onlangs geseind. De officiëele benoeming laat nog altijd op zich wachten en ook de plantersvereenigingen ontvingen nog geen bevestiging van dit ons geseinde bericht.

ALLERLAATSTE BERICHTEN.

♦

Albert Thomas is te Londen om te confereeren met het bestuur der Arbeiderspartij over de bijeenroeping eener socialistische conferentie. Hij ontbeet met Lloyd George en had reeds een onderhoud met de leiders der bedoelde partij. Von Kühlmann weigerde, de vredesonderhandelingen te verleggen naar Stockholm. Hij verklaarde, dat Duitschland met vertrouwen de verdere onderhandelingen afwacht. De „Telegraaf" verneemt uit België, dat de Duitschers 200 inwoners van Aalst deporteerden voor militairen arbeid. Men zegt, dat Duitschland Polen, Koerland en Lithauen tracht te krijgen, bewerende, dat deze landen een deel van Duitschland wenschen uit te maken, Emile Den Tex, directeur der Liquidatiekas, is benoemd tot directeur der Javasche Bank te Amsterdam. Uit Batavia wordt gemeld, dat dr. Rutgers, directeur van het proefstation der A.V.R.0.5., is aangezocht voor de functie van directeur van 's lands Plantentuin.

DE OORLOG. De geallieerden en de Bolsjeviks. men Zooals weet, wilden de geallieerden niets te doen hebben met de Bolsjeviks. De Fransche regeering verklaarde, dat de geallieerden onmogelijk in eenigerlei relatie konden treden met lieden die bereid waren, een afzonderlijken vrede met de Centralen te sluiten. En toen de Bolsjeviks de geallieerden uitnoodigden tot deelneming aan algemeene vredesonderhandelingen, gaven de geallieerden daarop geen antwoord. Het Bolsjeviksbewind werd dus tot nu toe door de geallieerden totaal genegeerd. Komt daarin thans verandering? Wij vestigen de aandacht op de volgende feiten der allerlaatste dagen :

De Sölsj-viks stellen eêri vertegenwoordiger aan te Londen, „burger" Livinoff, en gelasten den voorraaligen Russischen gezant te Londen om alle documenten en gelden aan Livinoff af te dragen. In het desbetreffend Reuter-telegram wordt deze Livinoff genoemd „een voorname Rus, vroe-

Te Berijn werd in der haast

een verga

Complete MeubileeringeD

dering van den Kroonraad belegd om te beraadslagen over de situatie, ontstaan door de Maximalistische eischen. Von Kühlmann gaf een omstandige uiteenzetting van de protesten van de leiders der Duitsche socialisten tegen de aan Rusland gedane voor-

ger een hoofd-figuur in de vereeniging van stellen. Russische politieke bannelingen".Reuter seinDe Maximalisten erkenden de onafhankede er niet bij dat aan dezen last der Bolsjeviks van Finland. lijkheid niet voldaan werd, en dus moeten wij aannemen, dat aan dien last is gevolg gegeven. De Britsche gezant te Petrograd en de Zoo ja, dan is dat geschied met medeweten leden der Britsche oorlogsmissie zijn te en onder stilzwijgende goedkeuring der Londen teruggekeerd. De terugkeer van den Britsche regeering. gezant is het gevolg van eene ziekte. De Britsche gezant te Petrograd, is, zóo In eene vergadering der Russisch-Duitsche wordt geseind, te Londen aangekomen. En delegatie voor de verbetering van het lot er wordt aan toegevoegd, dat zijn tekrijgsgevangenen protesteerde Rusland der een tegen rugkeer het gevolg was van het gevangen zetten van Duitsche ziekte. Daar de Britsche regeering het op grond van hun proBolsjevik-bewind niet heeft erkend, zou het sociaal-democraten paganda voor den vrede. De Russische deheengaan van den Britschen gezant op zichlegatie voegde eraan toe, dat deze feiten, zelve reeds voldoende gemotiveerd zijn. indien bevestigd, de vredesonderhandelingen Doch neen, de gezant is teruggekeerd wezouden bemoeielijken. ' gens ongesteldheid. Deze officiëele lezing geeft te denken, 't Is, als houdt Engeland De Ukrainsche en Maximalistische troeeen achterdeurtje open met 't oog op de pen, die gereed stonden om elkander slag naaste toekomst. te leveren, hebben een wapenstilstand van Tezelfdertijd neemt de Daily News haar 5 dagen gesloten. draai ten opzichte der Bolsjevik-regeering. Speciale Dienst. Haar correspondent zegt, dat de Bolsjeviks zoo uitnemend de orde handhaven; de cor(Aneta.) respondent begint min of meer de lofTrozky's rede in de commissie der Soviets trompet voor de Bolsjeviks te steken. En was het eerste te Londen ontvangen nieuws tevens zegt hij, dat de geallieerden verplicht der afbreking van de vredesonderhandelingen. zijn, rekening te houden met de Russische Uit Petrograd wordt gemeld, dat de Ukrainvredesvoorstellen en met de onderhandesche Rada den spoorweg van Jassy naar Litovsk; te Brest erop hij dringt aan lingen Ugenty aan Roemenië afstond. in dat de geallieerden zich die onderhanDe Raad van Volksafgevaardigden stelde mengen, niet werkloos zullen delingen zullen den datum van opening der constitueerende toezien, etc. vast op 18 Januari, onder voorvergadering Deze coïncideerende verschijnselen zijn dat behoud, het vereischte quotum van 400 stellig opmerkelijk, en zij deden bij ons de stemmen aanwezig zal zijn. vraag opkomen, of er wellicht eenige verandering op til is in de houding der gealDe Daily News verneemt uit Petrograd, lieerden tegenover de Bolsjevik-regeering en dat bij de vredesonderhandelingen te Brestde vredesonderhandelingen te Brest Litovsk! Litovsk zich aan de zijde der Centralen twee stroomingem openbaren. De ééne is voor annexatie en wordt vertegenwoordigd door Hofmann, de andere, meer gematigd, generaal TELEGRAMMEN. door Von Kühlmann en Czernin. Uit Madrid wordt bericht, dat de Koning Batavia 6 Januari. het parlement onbonden heeft. De verkieJavadienst. zingen zijn uitgeschreven tegen 17 Februari, Uit Soekaboemi: De assistent-resident en Neys wordt hoogstwaarschijnlijk resident van tingdeopnieuwe Kamer houdt hare eerste zit11 Maart. Bantam. Volgens de Times zal in 1918 de vraag naar zilver wederom de wereldproductie over(Nipa). treffen en wel tengevolge der behoefte aan Nederland en de Oorlog. munt in Europa en Indië. De te Londen In welingelichte kringen zegt men, dat de aanwezige voorraad zilver is onbeduidend. devoelens in Amerika ten opzichte van NeUit Berlijn wordt gemeld, dat de Keizer, gerland zich verbeteren. Men verwacht binen Von Hertling met elkander Hindenburg gen zeer kort de regeling van verschillende tot overeenstemming kwamen omtrent de nuaestiën. nieuwe instructies voor de onderhandelingen De inschrijvingen op de nieuwe Nederte Brest-Litovsk. De Rijksdag zou den ëen landsche leening waren den eersten dag te- bijeenkomen. nauwernood bevredigend. Te 's Gravenhage Volgens bericht uit Petrograd ontsto.id werd voor slechts 6V 2 millioen ingeschreven. op Kerstavond een enorme ontploffing Het „Vaderland" verneemt, dat het S. D. op een Russisch spoorwegstation. Twee A. P.-congres den 2en en 3en Februari te treinen vol Kozakken werden vernield, Arnhem zal worden voortgezet. waarbij 2000 menschen gedood werden. Het aantal schepen in de Amsterdamsche Gebouwen vielen in puin, en het geheele havens is sinds het begin van den oorlog munitiedepot van het Russische Zuidwestfront is in de lucht gevlogen. met meer dan 80 procent verminderd. Gedurende het jaar 1917 kwamen te AmsterUit Petrograd wordt bericht, dat de gedam slechts 694 zeeschepen binnen. machtigden des volks beloofden, geen oorlog de Ukraine te zullen beginnen, als de tegen De gemeenteraad van Amsterdam besloot, een aanval der Maximalisten op Ukraine door de gemeente de kosten te laten dragen Kaledin's troepen toestonden. van Verschillende populaire schouwburgvoorstellingen. De Duitsch-Russische onderhandelingen De Eerste Kamer hervat hare zittingen den betreffende de uitwisseling van. krijgsgevangenen werden opgeschort tengevolge_|van|den Ben Januari. In zijn memorie van antwoord betreffende eisch der Maximalisten van een vrij verkeer tusschen de Russische socialisten en de sode wet tot heffing van opcenten op de weercialisten in Duitschland en Oostenrijk, terbelasting, teneinde de kosten der voedselvoorziening te dekken, deelt minister Treub wijl de Maximalisten buitendien eischten de benoeming van een commissie om een mede dat, toen deze quaestie in den miuit te brengen omtrent honderdduirapport nisterraad werd besproken, er geen ernstig zend Polen, die gedwongen werden, in verschil van meening aan den dag trad, Duitsche fabrieken te arbeiden. zoodat hij geen reden had om als minister van financiën af te treden. In antwoord Uit Weenen wordt gemeld, dat de Turkop de oppositie tegen de voorgenomen sche regeering een vredesvoorstel aan Rusverhooging van de weerbelasting zegt de land deed en dat, volgens [bericht, dat minister, dat 't adsoluut noodig is, dat de voorstel als aannemelijk wordt beschouwd. inkomsten vermeerderen om aan de stijgende Uit Washington wordt ge-meld, dat een kosten der voedselvoorziening het hoofd te wetsontwerp is ingediend voor de instelling kunnen bieden. Als de oorlog nog lang van een nieuw munitie-departement, dat belast duurt zal mogelijk ook de oorlogswinstbemet het beheer en de bespoedizal worden lasting moeten worden verhoogd tot 50 proging van den aanmaak van oorlogsvoorraden. cent. De heer Treub doet echter uitkomen, President Wilson heeft voor de vereenigde dat zich daartegen ernstige bedenkingen van het Amerikaansche congres voorzitting verzetten, daar de oorlogswinsten gaandeweg stellen ingediend betreffende het staatsbeheer zullen veranderen in gewone winsten. van de spoorwegen.. Een crediet van 100 millioen pond sterling wordt aangevraagd voor Biljart-match. onderhoud en verbeteringen. President WilIn een biljart-wedstrijd maakte de beroepsson deed uitkomen dat de belangen der speler Horeman achtereen 473 caramboles. particuliere betrokkenen op dezelfde wijze zouden worden gewaarborgd als ten aanzien van de scheepvaart is geschied. DirecteurBuitenland. generaal der spoorwegen is Mc Adoo. De leiders der vier spoorwegbonden hebben Haagsche Dienst. toegestemd in een plan tot regeling van de (Nipa.) arbeidsgeschillen gedurende de periode van Volgens bericht uit Petrograd bracht de staatsbeheer door de instelling van een combedelegeerde Kamenoff rapport uit over missie van onderzoek. de vredesonderhandelingen te Brest-Litovsk. Hij weidde uit over de onklaarheid der Reuter-dienst. Duitsche voorwaarden inzake het recht der v/ordt gemeld, dat de prePetrograd Uit nationaliteiten om over haar lot zelven te sident der Russische vredesdelegatie op den beschikken, en over de weigering van Duitsch- 2en Januari aan de Oostenrijksche, Duitsche, land om de troepen uit de bezette deelen van Turksche en Bulgaarsche gedelegeerden teRusland terug te nemen. Rusland zal op dit legrafeerde, dat de Russische regeering het punt niet transigeeren. De Russen deden dringend noodig achtte, dat de vredesondertegenvoorstellen, die Zaterdag te Brest-Litovsk handelingen verder zouden plaats vinden op zullen worden besproken. Die voorstellen neutraal grondgebied. Hij stelde daartoe bevatten den eisch van onmiddellijke ontStockholm voor. Wat betreft de artikelen ruiming van de bezette streken. Rusland één en twee der Duitsch-Oostenrijksche zal weigeren, over andere punten te discusvoorstellen is de regeering, in overeenstemdit punt vóór eene siëeren tot volledige ming met het comité der Soviets en de degebracht. is oplossing legatie zelve, van oordeel, dat deze artikelen, aangenomen is Een motie waarin de onzelfs in de later daaraan gegeven meer betevredenheid van het Russische proletariaat perkende interpretatie, strijdig zijn met het beginsel der vrije lotsbestemming door de over de Duitsche voorwaarden wordt uitgenatiën zelven. sproken.

Smaakvolle ensembles

VOOi

WoonhQizeo eo Kantoren

JAVA^STOPES IX9. SEMARANG SHOWROOM. . BODJONG A\

Vraagt om inlichtingen aan Je Agenten

VAN NIE & C0.,-Medaii, Belawan, Ij. Balei, L lilik.

11248

Uit Petrograd wordt gemeld, dat de Duitsche vredesvoorwaarden een clausule behelzen, waarbij voorzien wordt in een wederzijdsche behandeling op voet van meestbegunstigde natie voorzooveel handel en scheepvaart betreft, en wel voor den tijd van 20 jaar. Elke partij behoudt echter het recht, speciale handelsovereenkomsten aan te gaan,

De Hollaadseh Amerikaansebe Plantage Mij. bericht hiermede dat in de VaeatUTO

bijvoorbeeld tusschen Oostenrijk en Duitschland of tusschen Rusland en aangrenzende Aziatische landen of nieuwe onafhankelijke staten, uit Rusland zelve voortgekomen. Uit Stockholm wordt gemeld, dat Zweden besloot, de onafhankelijkheid van Finland te erkennen. Volgens bericht uit Petrograd werden de vredespreliminairen te Brest Litovsk hervat. Ukrainsche gedelegeeren, daar thans ook aangekomen, verklaarden, dat de Ukraine haar eigen internationale verhoudingen zal regelen doch bereid is tot medewerking met de Bolsjevicks om tot een spoedigen vrede te geraken. Van de zijde der Centralen nemen wederom Von Kühlmann en Czernin aan de onderhandelingen deel. Maarschalk Haig rapporteert, dat in locale gevechten bij het Canal-du-Nord vier Britsche voorposten over een korten afstand werden teruggedrongen, waarbij eenige mannen verloren gingen. Uit Palestina wordt gemeld, dat Allenby ten Noorden van Jeruzalem zijn front een mijl vooruitbracht. Een bommenaanval werd gedaan op Asuleh, waarbij directe treffers werden waargenomen" op rollend materieel, loodsen en kampementen. Een Turksche vliegmachine werd neergeschoten. Volgens een Russisch bericht deelden Duitsche deserteurs mede, dat tengevolge van het f-Mt, dat alle soldaten beneden de 35 jaren naar het westelijk front werden gevoerd, in strijd met de bepalingen van den wapenstilstand, het aantal desertiën zeer groot is. Een troep van 25000 man ten Oosten van Kovno kwam tot oproer en verschanste zich in loopgraven met geweren en machinegeweren. De autoriteiten staan daar machteloos tegenover en trachten thans, den troep af te snijden van allen toevoer van voedsel. In het jaar 1917 hebben de verliezen van Noorwegen ter zee bedragen 434 schepen, met een gezamenüjken inhoud van 700.000 ton. Er gingen 660 menschenlevens bij

van antomobiel-reparatecr is voorzien. »■■

i—

-.—wu—■

■—iii-i

ui

i|

imin

r-_—_—

i

Telefoon Ko. 220 Hoek Fsplanada Billard Ballen per stel (i stuks) f 65.— BPUdlaken, prima 1"?5 ctm. breed, p. yd. f 25. Billard kryt (b)auw) per doz f 2.—

—

Bilia-d krijthouders reet katrol p. st.

f

Telefoon No. ZO

Chineesche matten effen en gekeurd I

■■111 l II llll ililllM_-M"«il■*■--■-■->--

H Ui

M. V. H. Mij SIJPSSTSIJST & Go.

CASTOR OLIE

verpakking blikken van 20 Kilo voor ondernemicgen en ho?pitalen speciale prgzen.

___

14311

Medan en Tebing Tinggi.

Chineesche troepen naar Europa overweegt. De gelden der schadeloosstelling voor den Bokseropstand zouden dan daarvoor worden besteed.

Toko a Contant

APVERTÊlrn¥i^

Kesawan 26-23

weg tusschen Latigsa en Idi is wegens dgkbreuk afgesloten voor

Kleermakers Fournituren

het autoverkeer gedurende ongeveer 20 dagen.

i>rukknoopen (de echte), haken, spelden, wittn zwart ttopkatoen, glansgaren, band, tailleband. ladder entre-denx enz. enz.

PB CONTROLEUR.

1734

Ver*-e*(ert

uwe huizen en tegen Brand bij de inboedel —— *— mM_M_a—■_

■

"

i iiin--_i

_i

ii-i—i

_

1

Northern ASSURANCE Coy. Ltd.

|

LONDON.

I

3.75

ffledan's Warenhuis

Frankrijk heeft Finland ais onafhankelijke republiek erkend. Uit Peking wordt gemeld, dat een Chineesch-Fransche commissie het zenden van

H

iin

CITY MAGAZIJN

verloren.

ïfce

-■_,■ mi

Opgericht 1836

ROYAL INSURANCE Coy. Ltd. Opgericht 845

Coulante schaderegeling.

m

I

I

LIVERPOOL.

AGENTEN:

Handel Maatschappij

§ HUTTENBACH & Co. ME DABT

Telefoon No.

391

11040

EOETA K&ÜJA

Telefoon

No. 196

1

en ontstellend. Van de 79 dames, die de studie in de klassieke letteren begonnen,

Uit 't Moederland.

hebben er slechts vier de studie tot een geE. K. V., staat terecht, die opgeeft te zijn lukkig einde gebracht! (Wij nemen aan, geboren te Saigon; hij is kanonnier der dat er wel enkelen bij zullen komen, wier vestingartillerie, afkomstig uit Woerden, en studie nog niet beëindigd is.) staat terecht wegens desertie en het onbeDe cijfers zouden, ging men naar het eerste stadium van Hooger Onderwijs terug, voegd uitoefenen van de geneeskunst te nog merkwaardiger zijn. Er zijn tal van gym's-Gravenhage, aldus de N. R. Crt. Beklaagde is in 1896 in Nederland ge- nasia, waar in de lagere klassen de meisjes komen. Hij heeft zich bij het begin der de meerderheid vormen. Hoe velen van demobilisatie aangemeld met 2 auto's en een zen worden student, hoevelen behalen een motorfiets; hij was toen deserteur. Een graad?-vraagt het Hbld. officier heeft hein toen meegedeeld, dat hij Prof. Damsté hoedt er zich voor, een vermeer van het verschijnsel te geven. VoorHij klaring niet had zich dienstplichtig was. Nio, de Brahmaan.

aangemeld op grond van de amnestie-wet. Later is beklaagde gearresteerd en naar Woerden getransporteerd. Eenigen tijd daarna moest hij voorden rechter-commissaris verschijnen te 's-Gravenhage, wegens het onbevoegd uitoefenen van de geneeskunst, bij welke gelegenheid hij is gedeserteerd en naar Rotterdam gegaan. Toen hij daarna voor zaken naar Utrecht reisde, is hij te Woerden gearresteerd. Uit wanhoop heeft beklaagde toen een einde aan zijn leven willen maken, daar hij door zijn arrestatie alles verloor

wat hij bezat, daar zijn contracten doorgingen en hij f 22.000 schade leed. Wat de uitoefening van de geneeskunst betreït, hij erkende, dat hij dit onbevoegd en buiten noodzaak deed. Hij wilde zijn gaven van magnetische kracht, enz. ten dienste van de lijdende menschheid aanwenden. Sommigen hielp hij gratis, van anderen, die iets geven konden, nam hij geld aan. Vragen om geld, zoo beweerde hij, deed hij niet. Vroeg men hem : wat ben ik u schuldig, dan antwoordde hij: men geeft mij meestal f 1.50. Een getuige, die vroeger, evenals bekl. aan de Hooftskade te 's-Gravenhage woonde

zoover hij een poging doet, is er eenige tegenspraak in zijn woorden: hij verwacht niets anders bij den tegenwoordigen toestand der maatschappij—maar laat er op volgen, dat er in die maatschappij werkzaamheden zijn, waartoe de aard der vrouw haar drijft en die slechts door haar goed kunnen worden verricht, zoodat zij zich niet voldoende aan haar werk wijdt. En professor Damsté hoopt er klaarblijkelijk iets van, dat buitenstaanders de meisjes niet te veel door werkzaamheden, waartoe haar aard haar drijft, van haar studie zullen afhouden. Men zou kunnen vragen, of het feit, dat de jongens zooveel minder van hun werk worden afgeleid dan de meisjes, niet er op wijst, dat het meer ligt aan den aard van het meisje dan aan de maatschappij. Er zijn natuurlijk andere mogelijkheden, en ook daarop wordt in de belangwekkende rede van professor Damsté gezinspeeld. Een meisje is eerst „facile princeps", wordt steeds zwakker en zwakker — en staat later achter bij de mannelijke collega's. Staat het niet reeds haast vast, dat het rijp worden van den vrouwelijken geest sneller dan van den mannelijken gaat, dat de vrouwelijke geest niet meer in kracht groeit, als de mannelijke zich soms eerst goed gaat ontwikkelen ? Is het niet haast regel in de lagere school dat de meisjes er de vlugste leerlingen zijn ? En hoeveel meisjes, na gestudeerd te hebben, ontwikkelen zich op wetenschappelijk gebied ? Weinige juist van allerknapste, allervlugste meisjes hebben in de laatste twintig jaren aan de Nederlandsche Universiteiten graden gehaald. Hoevele van haar hebben zich in haar vak naam verworven, hebben de wetenschap gediend? Er zijn er, maar wij herhalen: hoe vele ? Wie, zooals wij, warm gevoelt voor de ontwikkeling der vrouw, voor gelijke kansen voor man en vrouw in den strijd van het leven, gelijke kansen voor man en vrouw om hun krachten zoo goed en vruchtbaar mogelijk ten bate der gemeenschap te ontwikkelen, zal moeten erkennen, dat het ideaal van professor Damsté een mooi ideaal is. Er moet bij het hooger onderwijs voor vrouwen meer „rekening worden gehouden met het verschil tusschen de lichamelijke en geestelijke capaciteiten van mannen en vrouwen". Er moeten komen afzonderlijke gymnasia en hoogescholen voor mannen en vrouwen. Geld behoeft dat niet te kosten, reeds thans vormen de vrouwen een zeer groot deel der leerlingen van gymnasia en hoogescholen, Een splitsing naar sekse, een wijziging van leergang en leerstof bij enkele der gymnasia en hoogescholen, zou zoowel den mannelijken als vrouwelijken studeerenden ten goede komen. Wij durven echter niet hopen, dat de denkbeelden van professor Damsté spoedig verwezenlijkt zullen worden. Te sterk heeft het denkbeeld post gevat, dat, wijl —inderdaad ! de vrouw niet minderwaardig is aan den man, beiden ook geestelijk gelijk zijn, en dat wat goed voor den man is, wat den man mogelijk is, ook goed en mogelijk voor de vrouw is. Men kan, zonder tegenspraak te verwachten thans wèl de stellinh verkondigen, dit de man niet gelijkwaardig is aan de vrouw. Maar niet, zonder hoon, dat de vrouw niet gelijkwaardig is aan den man. Toch zijn beide beweringen even onjuist. Van ongelijkwaardigheid kan bij de groote verscheidenheid in geestelijke en lichamelijke gaven van man en vrouw geen sprake zijn. Ware men slechts overtuigd van die groote verscheidenheid ! Dan zou men niet jongens en meisjes denzelfden weg van het Hooger onderwijs opdrijven en zouden wij spoedig de meisjes-gymnasia en meisjes-hoogescholen hebben, die professor Damsté wenscht.

een meester ïn het debat door zijn heldere voorstelling en logisch betoog. Ik heb Drucker vele jaren in verschillende betrekkingen gekend. Steeds heeft

DELI ESTATES ENGINEERING

hij zich doen kennen als een humaan, rechtvaardig man. Het verscheiden van mr. Drucker is niet alleen een verlies voor deze Kamer, waarvan hij een sieraad was, maar een verlies ook voor het geheele land. Zijn nagedachtenis zal ook bij de regeering in eere blijven.

""'""—i^^—"«

2

ADVERTENTIEN. -— jpoeder DrOLÊRY %y/^l "■■■

I

■pi

i

■

iii —a__r*—- i-*r***-***-^*-**~-r_i-n_ii—i ii »t a

■■

|W bi—wi

na

.■—■_....-

*»t**i «*_inn

—*—_^^

hl ""

m

DepothOUders : RATHKAMP 't C, on //i a/j» Apotheken.

M

Leverbaar uit voorraad:

"j

: PROFIELIJZER s

Zoo juist verschenen:

Pierrot Kalender met vier oorspronkijjke le ckenineen

Prijs f.

®

s

B.—

Katten kalender

en Rond, Plat en

e-

ü

met 3 oorspronkelijke teekenicgen en zijn naaste buurman was, verklaarde, weleens met hem te zijn meegereden in een Prijs f; 3.30 auto, en bevestigde, dat bij het begin der mobilisatie, toen hij met beklaagde in een Boekhandel VAREKAMP & Co auto aan het gebouw van het departement van oorlog kwam, een officier aan bekl. heeft meegedeeld, dat bekl. niet dienstplichtig was, Dat bekl, niet dienstplichtig was, grondde de officier op een omstandig door bekl. meegedeeld verhaal over de kwestie betreffende zijn naam, Beklaagde zou zich ook Verblijft fn Penang: als vrijwilliger hebben aangeboden, maar de officier nam hem als zoodanig niet aan. Wat de naamskwestie betreft, beklaagde . beweerde dat de erkenning door zekeren V., dat deze zijn (bekl.'s) vader was, een onjuiste erkenning was. ■_-_M---«a--a_----na-n__H_ De auditeur-militair, mr. Van Rossem, meende, dat de naamskwestie als niet ter zake dienende buiten bespreking kon blijven. Het beste en prachtigste gelegen De feiten overigens voldoende bewezen achaan Zee ter plaatse, sinds de opetende, eischte hij veroordeeling wegens eerste desertie tot 3 maanden militaire detentie, ning van het s met aftrek van de voorloopige hechtenis 5 sedert 5 Juli, en wegens de ongeoorloofde uitoefening van de geneeskunde tweemaal Hoofdgebouw f2OO boete of 40 dagen hechtenis. Mr. J. S. Hoek, advocaat te Rotterdamt trad als verdediger op en deelde mee, da, hij van verschillende personen heeft vernomen, dat zij door behandeling door beklaagA. KERDIJK, J. G. HUMMELING, de van verschillende kwalen zijn genezen. Froprietor. Manager. Bekl. oefende op zeer bescheiden wijze de geneeskunde uit, vaak gratis. Op grond hiervan vroeg pi. te dezer zake een zeer lichte boete. PI. wees er daarbij op, dat Telegr.-Adres bekl. na het overlijden van zijn vrouw de geneeskunde niet meer uitoefent. Een hoo„Bünnymede" ge boete, ten doel hebbende om bekl. van 1665 verdere praktijken af te schrikken, was -_-HnB~nBM_B-B-_--nßa daarom niet noodig. Voorts bestreed pleipakken ter de ongunstige beoordeelingen nopens bekl. Hiertegenover deelde pleiter mee, dat tt V», Y» en Vb P°a* netto. 6n P°nd netto* Verordeningen antomobialea en hij hem als zeer gunstig heeft leeren kennen; zoo van zijn advocaat is geworden zijn vriend. rijwielen Wat meer speciaal de desertie betreft, wees pi. er op, dat bekl. wel heeft willen bewerkt door dienen; dit kan blijken uit zijn aanmelding, Alleen, hij wilde niet dienen als V.; dien Euivere Ondernemingsthee zoader Mfznsagiag nu kampongblad. Mr. HEKMEYEE naam wilde hij niet dragen. Van het voeren Verkrijgbaar in de voornaamste Toko's Prjjs f 1.75 van dien naam had hij veel last en onaangenaamheden ondervonden van de zijde van PECIALE VERPAKKING voor Boekhandel VABEKAMP& Co de familie V. Bekl. zou ook doorziekte verhinderd zijn, op te komen. Bij deze soort deHOTELS en PEN5IONS sertie zou daarom de uiterste clementie -*r*r*~i*Ti*-**i***rrfwt*fi*TiT*Mr^ dienen te worden toegepast. De zaak was volgens pi. niet van zoo ernstigen aard, dat zij voor den krijgsraad moest gebracht worin kisten van 25, 50 en 75 pond netto. den. Nog wees pleiter erop, dat bekl. vrijProf. mr. H. L. Drucker. Prijsopgave wordt op aanvraag verstrekt door de Haleiseh Zakweordenboekje willig op zich genomen heeft de zorg voor De griffier deed in de Tweede Kamer voorhet gezin van zijn schoonmoeder, daar zijn lezing van een schrijven, houdende mededeePrgs f 0.25 1' schoonvader daar niet voor zorgt. Tenslotte ling van het overlijden van het lid der Kamer wees pi. erop, dat bekt. in de meening den heer Drucker. Nadat alle leden zich van Boekhandel VAREKAMP & Go verkeerde, dat hij als zoon eener ChineeÏ5255 Batavia, Kali Besar West hunne zetels hebben verheven, spreekt de sche hier niet behoefde te dienen. voorzitter ongeveer als volgt: Hoewel wij Na re- en dupliek werd daarna het onderDrucker lijdende wisten, zoo hoopten wij zoek gesloten. toch, datdie sympathieke persoonlijkheid voor De Krijgsraad, uitspraak doende, heeft zijn gezin en deze Kamer gespaard zou blijV. veroordeeld wegens desertie tot 4 maanven. Dit mocht heiaast niet zoo zijn. Met hem den militaire detentie, die geacht wordt inis een man van groote beteekenis ten grave gegaan te zijn 5 Juli 1.1., en wegens onbegedaald. Hij was een helder denker, een voegde uitoefening der geneeskunst tot tweegemakkelijk en overtuigend spreker. maal t5O boete of tweemaal 10 dagen hechSedert 1894 lid van de Tweede Kamer, tenis. in 1913 voor Noord-Holland naar deze Kamer afgevaardigd, nam Hendrik Lodewijk Hooger onderwijs voor meisjes. Drucker een zeer werkzaam aandeel ook aan De redevoeringen, waarmede de scheionzen parlementairen arbeid, waar zijn dende rectoren onzer universiteiten hun recadviezen zeer werden gewaardeerd. Wanneer toraat beëindigen en den komenden rector Drucker sprak, was het weloverwogen en magnificus het „heil" toeroepen, geven dikrecht op het doel af en deed zijn bezadigdwijls boeiende en verfrisschende lectuur. heid ons gaarne naar hem luisteren. Zijn En meer dan ooit in een oorlogsjaar als dit, dood is voor ons een groot verlies, zijn wanneer wij gaarne eens onze gedachten plaats zal wel aangevuld ; maar wat over andere zaken laten gaan, dan over die geen aanvullingworden behoeft, dat is de vriendimmer voortdurende oorzaak van zooveel schappelijke herinnering die wij allen aan ellende, zooveel leed. hem bewaren. In het bijzonder heeft ons ditmaal geDe Minister van Zaken, troffen, wat de rector magnificus van de de heer Cort van derBinnenlandsche Linden, sprak daarop Utrechtsche Hoogeschool, professor Damsté, ongeveer aldus: Mijnheer de Voorzitter! over de vrouwelijke leerlingen aan de UniGaarne sluit ik mij namens de regeering versiteit mededeelde. Het vraagstuk, der aan bij di woorden door u aan de nageontwikkeling van de vrouw tot een zoo dachtenis van mr. Drucker gewijd. Hij was volkomen en goed mogelijk mensch een man van zeldzaam scherp oordeel, buiis, hebben wij professor Damsté goed betengewoon nauwgezet in alles wat hij ondergrepen, nog niet goed opgelost. De cijfers, nam, een meester in het behandelen van die hij geeft, zijn inderdaad verbijsterend zaken door zijn onvermoeibare voorbereiding; „_Bl_fl_B__—W__të-BB—_fi**_"——g—_*_**^^ *~»i*r~——i^—**—————******■***"***■ g_———_K«_BBm—MßW—al—WHß—B—iw*gi^ —BHBB————_—_■—!

§

1

RUMHYMEDE-HOTEL

jjj

Vierkant.

"2

IS O

I

N

'o

.

Medan GIoegoer Telef. 355.

Mieuwe

—

I

van

in

|^{\W^J

In blikken van

%^f YM^/li

in iiwi

i

*

PECCO SOUCHOM

Vissers.

N. V. Thee Dfstributfe Maatschappij „JULIANA.

IConsistentvet

|

—

II

Karrenvet Carbolineum Groene Zeep Kristai Soda Terpentijn.

Handel Maatschappij

GÜntZfil & SÉltiilCb

I II

I

|

| 1