NIEUWSBRIEF
vzw
JAARGANG 9
MEI-JUNI 2009 REDACTIECOORDINATIE: Johan Verweirder
OVER FILES, OMLEIDINGEN EN NIEUWE BORDEN… Je kunt er niet meer naast kijken, naast die nieuwe gele richtingsborden met allerlei hoofdletters er op in het zwart. Officiëel zijn ze niet, want ze komen (nog) niet voor in het verkeersreglement. Nuttig kunnen ze echter wel zijn. Wat is hun betekenis en bedoeling? Het gebeurt nogal eens dat er in ons landje wegenwerken aan de gang zijn met files tot gevolg. Het Vlaamse budget daarvoor werd dit jaar trouwens verdrievoudigd, en er is nogal wat achterstand in te halen… Omleidingen zijn dan het niet te vermijden gevolg. In het verleden werden dan nogal eens vlug vlug enkele borden geplaatst om die omleidingen aan te duiden. Dat die vroeger dikwijls aan duidelijkheid te wensen over lieten, spreekt voor zich. Om het dan nog niet te hebben over de al dan niet opzettelijke verplaatsingen of verdraaiingen van die borden. Om dat euvel te vermijden, is er nu een permanent systeem uitgewerkt met de gekende ‘gele-letter-borden’. En niet alleen bij wegenwerken, bewijzen die nieuwe borden hun nut.
Ook bij onvoorzienbare situaties zoals verkeersongevallen, of wanneer het gewone traject dient onderbroken te worden zoals bij manifestaties of ongewone verkeersdrukte, zijn ze inzetbaar. Efficiëntie is hierbij hét codewoord. Het gaat er immers om, zo snel mogelijk een omleiding te voorzien, om het vlotte verkeer verder toe te laten. In dergelijke situaties volstaat het dat de politie aan het begin, (en ook aan het einde) van de conflictsituatie een signalisatie plaatst, met aanduiding van de te volgen letter, om vlot terug op de normaal voorziene weg terecht te komen. Door de vastgeplaatste letterborden onderweg te volgen, kan dit zeer gemakkelijk. Op die manier wordt uiteindelijk veel werk en tijd bespaard, en bovendien ondervindt het doorgaand verkeer daarbij de minst mogelijke hinder. Een systeem met letters (en in de toekomst ook met cijfers, naar verluidt), is daarbij veel efficiënter, dan dat er met vaste
borden met de bestemming op zou gewerkt worden, want voor toevallige passanten zouden dergelijke naamborden alleen maar misleidend overkomen. De letters op de borden hebben overigens geen enkele betekenis; ze houden ook geen verband met een of andere plaats in de buurt. Zo kan bijvoorbeeld een bord met de letter G best een omleiding richting Brugge aanduiden, terwijl een bord met de letter B op, naar pakweg Genk kan leiden… Dit nummer van de Nieuwsbrief is een dubbelnummer (mei en juni). Ik ga namelijk mijn dochter opzoeken die al sedert half januari op de Filipijnen verblijft voor een schoolstage, zodat ik geen tijd zal hebben om het volgende nummer te maken. In juli en augustus verschijnt de Nieuwsbrief sowieso niet, behoudens extra-edities, zodat we mekaar pas na de zomer terugzien. Wij wensen u alvast veel reis(leiders)genot de komende maanden! Johan Verweirder voorzitter vzw Reisleiders Vlaanderen
Enkele weetjes Wenen: gratis zomeravondconcert Schönbrunn Wie een avond om nooit te vergeten wil meemaken, kan dit jaar weer op 4 juni naar het prachtige slotpark van het beroemde Sissipaleis, Schloss Schönbrunn, in Wenen. De Wiener Philharmoniker, een orkest met wereldfaam, en dat absoluut niet alleen vanwege het jaarlijks optreden op Nieuwjaarsdag, geeft er dan al voor de zesde keer, zijn gratis Zomeravondconcert. Het luisterrijke Sommernachtskonzert, wordt intussen reeds gerekend tot de niet meer weg te denken tradities van de nieuwe Weense orkestcultuur. Het wordt gegeven door het beste orkest waarover Wenen beschikt, in één van de drukst bezochte toeristische attracties van de Oostenrijkse hoofdstad. En je krijgt er muziek, die Wenen beroemd heeft gemaakt en waarvan letterlijk de hele wereld geniet. Het optreden in het, jaarlijks door 2,6 miljoen toeristen bezochte Schönbrunn, is gratis toegankelijk. Je kunt er zelfs geen kaartjes voor kopen en er ook niet voor reserveren. En vol is vol, dus wees in elk geval op tijd. Dringend advies van de organisatie: kom niet met eigen vervoer, maar neem bus of tram naar het Slot. Het concert is razend populair. Begrijpelijk, want er doet zich niet zo dikwijls een gelegenheid voor om een orkest van deze reputatie gratis te horen en te zien. Vorig jaar, toen de Wiener Philharmoniker op 3 juni bij slecht weer in de monumentale slottuin speelde, waren er ruim 60.000 bezoekers. Het begint allemaal ’s avonds om 21.00 uur en duurt tot een uur of elf. Dit jaar zullen er onder leiding van Daniel Barenboim vijf werken worden uitgevoerd, waarvan drie van Oostenrijkse componisten: twee van Johan Strauss en één van Wolfgang Amadeus Mozart.
Beeld van het zomeravondconcert 2008 op Schönbrunn, met ondanks het slechte . weer, 60.000 bezoekers.
Wiener Blut Net als vorig jaar staat ook nu weer Strauss' meesterwals, Wiener Blut, op het programma. Het populaire stuk, waarmee dit jaar het concert wordt besloten, is onlosmakelijk met de roemruchte geschiedenis van de Wiener Philharmoniker verbonden. Het vormde op 22 april 1873 het muzikale hoogtepunt tijdens het bal, dat die avond bij het huwelijk van Aartshertogin Gisela, dochter van het keizerlijk paar, in de Wiener Musikverein werd gegeven. Johan Strauss zelf leidde toen het orkest en speelde bovendien de eerste viool. Sindsdien behoort het stuk over de hele wereld tot de meest geliefde werken van de Straussfamilie. Andere Weense hoogtepunten op 4 juni 2009, zijn de wals Tausendundeine Nacht, eveneens van Johan Strauss, en de serenade Eine kleine Nachtmusik van Mozart. Verder staan er werken van Modest Mussorgsky (Rusland) en Manuel de Falla (Spanje) op het programma. Internet:
- www.sommernachtskonzert.at - www.wien.info - www.schoenbrunn.at - www.wienerphilharmoniker.at Twee tentoonstellingen over Henry van de Velde Terwijl de vijftigste verjaardag van Henry van de Veldes overlijden relatief onopvallend voorbijgegaan is, staat de grootmeester van de Belgische art nouveau en het modernisme dit jaar opnieuw volop in de belangstelling. Het restauratieplan van zijn Boekentoren, wellicht een van zijn bekendste gebouwen, zou dit jaar worden goedgekeurd. Verder belichten twee tentoonstellingen de veelzijdigheid van de figuur Van de Velde. Zijn levenslange aandacht voor boekontwerp komt aan bod in het Design museum Gent, terwijl de CVAa-tentoonstelling in Hasselt is opgebouwd vanuit de correspondentie die Van de Velde voerde vanaf de jaren 1920 met twee modernisten van de jongere generatie, Huib Hoste en Raphaël Verwilghen. Deze brievententoonstelling toont Van de Velde, die op zijn zestigste nog een nieuwe carrière aanvatte, tijdens zijn zogenaamde Tweede Belgische Periode, toen hij op het hoogtepunt van zijn architecturale invloed stond: hij ontwierp niet enkel een aantal toonaangevende gebouwen (Boekentoren, Belgisch Paviljoen in Parijs 1937, RITO in Leuven), maar drukte ook zijn stempel op de publieke architectuur van de jaren 1930 als 'esthetisch raadgever' én vormde mee een nieuwe generatie modernisten als directeur van het Institut Supérieur des Arts Décoratifs - La Cambre (1926). De tentoonstelling in Gent overspant daarentegen de gehele carrière van de als schilder opgeleide Van de Velde, die zich vanaf de vroege jaren 1890 met toegepaste kunsten, waaronder typografie en boekkunst, bezighield. De bezoeker wordt chronologisch langs 21 genummerde vitrines geloodst waarin vele pareltjes van de boekkunst getoond worden. Van de symbolistische vignet- en coverontwerpen voor dichtbundels van Max Elskamp en het avant-gardetijdschrift Van Nu & Straks (1893), over de luxueuze Nietzsche-uitgave Also Sprach Zarathustra (1908) en de verschillende verzorgde uitgaven van zijn eigen teksten, sluit de tentoonstelling met typografisch werk van leerlingen van La Cambre, tot stand gekomen onder toezicht van Van de Velde. Er zijn evenwel weinig voorbereidende schetsen opgenomen en de toelichting bij de stukken beperkt zich tot de evoluerende vormexpressie van Van de Velde. Alles bij elkaar krijgt de bezoeker dus weinig inzicht in het totstandkomingsproces van deze bibliofiele uitgaven. Niettemin een verzameling met een paar erg mooie stukken die de verplaatsing naar Gent waard zijn, zeker voor wie de verwante tentoonstelling Henry van de Velde, La Cambre et le livre / de publicatie in het Maison De Bodt in Brussel in 2007 gemist heeft. Praktisch: De tentoonstelling Henry van de Velde. Boekontwerp tussen art nouveau en nieuwe zakelijkheid - Design museum Gent - nog tot 1 juni 2009. Er is geen catalogus beschikbaar, maar wel een publicatie van de initiatiefnemer van de tentoonstelling, John Dieter Brinks, rechtstreeks te koop bij de uitgever. John Dieter Brinks, Denkmal des Geistes. Die Buchkunst der Henry van de Veldes - Triton Verlag - 180 euro De tentoongestelde collectie wordt later dit jaar geveild. De tentoonstelling Architecten/Brieven/Vrienden Henry van de Velde, Huib Hoste, Raphaël Verwilghen - Huis Hoste, Hasselt - nog op afspraak te bezoeken tot 15 mei 2009 - afspraak: Kunstencentrum België. Ze wordt in het najaar in Van de Veldes Boekentoren hernomen (2 oktober-4 december) naar aanleiding van de Dag van de architectuur.
Calgary: ‘beste stad op aarde' Calgary kan op het gebied van leefkwaliteit en economisch potentieel uit een lijst van 21 steden worden beschouwd als de beste stad op onze planeet. Dat blijkt volgens Inside Travel News uit een nieuwe studie, uitgebracht door de Toronto Board of Trade. Calgary’s groeiende economie over de laatste vijf jaar heeft ervoor gezorgd dat de stad op nummer één kwam. Daarnaast biedt de algehele gunstige ligging van de stad een solide basis voor het aantrekken en behouden van mensen, aldus de studie. Calgary was de enige stad die in het onderzoek een absolute A-status verwierf. De tweede plaats was voor de stad Dallas, die een Bstatus verwierf, evenals HongKong, dat als derde eindigde. Toronto kwam als vierde uit de bus, met slechts een kleine voorsprong op Boston, Londen en New York. Internet:
- www.travelalberta.nl - www.tourismcalgary.com Koninginnedag moet hetzelfde blijven Zo'n 80% van de Nederlanders vindt dat de viering van Koninginnedag moet blijven zoals die is, ondanks de aanslag in Apeldoorn vorige week donderdag. Dat blijkt uit een enquête onder 500 respondenten van marktonderzoeker Brainjuicer. Ook vindt bijna 65% dat de nationale feestdag door de aanslag nooit meer dezelfde zal zijn. Een op de twintig respondenten zegt angstig te zijn geworden door de aanslag. De meeste Nederlanders zien de aanval als een eenmansactie en daarom niet als bedreigend.
Dit is aflevering nr. zes van onze reeks, waarin we verder de bekendste soorten insecten behandelen. Volgende insecten zullen aan bod komen: oorwormen, sprinkhanen, termieten, thripsen, wandelende takken, en wantsen bij de exopterygota. Bij de endopterygota zullen we de bijen, hommels, kevers, mieren, muggen, vliegen, vlinders, vlooien, en wespen behandelen. Nederlands Engels Frans Duits Latijn Insecten Insects Insectes Insekten Oorworm
Earwig
Dermaptère
Ohrwurm
De naam worm is wat verwarrend; oorwormen zijn insecten en geen wormen. Waar de naam oorworm vandaan komt is niet helemaal duidelijk. Hij kan afkomstig zijn van het oude volksgeloof dat deze diertjes de gehooringang van mensen binnendrongen, om daar eitjes te leggen. Ook de wetenschappelijke soortnaam van de 'gewone' oorworm Forficula auricularia kan van oor (auricula) zijn afgeleid. De naam verwijst naar een oud gebruik gemalen oorwormen als medicijn te gebruiken bij problemen met de oren. Tenslotte lijken de uitgevouwen vleugels van oorwormen qua vorm op een oorschelp, en zou de naam ook hiervan afgeleid kunnen zijn. In vele Vlaamse dialecten wordt het dier ook wel eens 'orenzuiper' genoemd. Het zijn vaak planteneters die ook wel eens kleine insecten als bladluizen eten. Ze leiden een verscholen bestaan onder boombast of onder houtblokken en stenen. Oorwormen zijn nachtactief en verstoppen zich overdag. De meeste soorten worden hooguit enkele centimeters lang en zijn eenvoudig te herkennen aan de twee tangachtige grijporganen aan de achterzijde, de cerci, waarmee gedreigd wordt bij gevaar. Die van het mannetje zijn gekromd en groter en langer dan die van het vrouwtje, en bij mensen is een 'beet' wel voelbaar maar zal geen verwondingen toebrengen. Oorwormen worden nog wel eens als 'vies' of eng beschouwd vanwege het platte lichaam en het feit dat ze overal tussen kruipen, net als kakkerlakken waaraan oorwormen overigens verwant zijn. Vleugels zijn niet te zien, maar ze zijn wel aanwezig onder de kleine voorvleugels. De oorworm kan er zelfs goed mee vliegen al gebeurt dat zelden. Oorwormen kennen een onvolledige gedaanteverwisseling en de nimfen lijken al op de volwassen dieren en blijven een tijdje bij de moeder, die ook de eitjes bewaakt. Sprinkhanen: Grasshoppers: locusts Caelifères: locustes, criquets Kurzfühlerschrecken: 3 onderordes: (sabel-), trekwanderheuschrecken en veldsprinkhanen Krekels Crickets Gryllidés, grillons Echten Grillen Veldkrekel Gryllus campestris Termieten
Field cricket
Grillon champêtre
Feldgrille
Termites
Termites
Termiten
Net zoals bijen en mieren kennen termieten enkel onvruchtbare exemplaren, behalve de koningin en jaarlijks een aantal mannetjes, die echter zeer spoedig sterven. Sommige koninginnen kunnen waarschijnlijk wel zeven jaar oud worden en daarmee is de termiet verreweg het langstlevende insect. Een kolonie termieten bevindt zich vaak zowel boven- als ondergronds en is boven de grond te zien als termietenheuvel. De meeste soorten leven in Afrika, Azië en Oceanië en termieten hebben aan de ene kant een erg slechte reputatie, maar zijn voor sommige dieren, zoals de miereneter en sommige hagedissen een onmisbare voedselbron. Termieten kennen zowel werksters (vrouwtjes) als soldaten (mannetjes) en deze laatste zijn bij sommige tropische soorten berucht omdat ze zeer grote stekende kaken hebben, giftig zijn, of als men pech heeft allebei. Tripsen Thrips Thrips Fransenflügler, auch Thripse, Thysanoptera Blasenfüße oder Gewittertierchen/-würmer/fliegen Tripsen zijn kleine, dunne insecten met gerafelde vleugels (vandaar de wetenschappelijke naam Thysanoptera: een combinatie van het Griekse thysanos (rafel) en pteron (vleugel). Andere vaak gebruikte namen voor tripsen zijn Onweersvliegjes, Onweersbeestjes of Dondervliegjes. Tripsen staan er om bekend dat ze vaak kleine ruimtes binnendringen. Door hun geringe omvang weten ze vaak in of achter een glasplaat te kruipen. Dood of nog levend komen ze vervolgens nauwelijks meer van hun plaats af. Bijzonder storend kan dit zijn bij TFT-monitoren en LCD-televisies. Tripsen zijn zelf erg moeilijk te verwijderen uit beeldschermen, omdat vaak de garantie vervalt zodra het scherm wordt opengemaakt. Men kan echter proberen de tripsen uit het beeldscherm te lokken door het apparaat uit te schakelen en een sterke lamp bij de ventilatieschachten te houden. Ook kan men proberen voorzichtig te tikken tegen de zijkant van het scherm, zodat de tripsen naar beneden vallen. Gewone of Indische Common, Indian Phasme originaire d'Inde, Indische Stabschrecke wandelende tak or laboratory stick insect également bâton du diable ou Carausius morosus dixippe morose Wantsen Heteroptera Hétéroptères, ou punaises Wanzen Groene stinkwants Palomena prasina Pyjamawants of rood-zwarte streepwants, ook wel gevangeniswants Graphosoma lineatum Vuurwants Pyrrhocoris apterus
green shield bug
Bootsmannetjes, ook wel rugzwemmers Notonecta glauca Schaatsenrijder Gerris lacustris
Notonectidae, backswimmers
-
Firebug
Punaise verte
Grüne Stinkwanze
Punaise arlequin ou graphosome italien
Streifenwanze
Gendarme, appelé aussi ‘suisse’, ‘soldat’, ‘masquesnègres’ ou encore ‘diable cherche-midi’ Notonectes
Gemeine Feuerwanze
Water striders, water bugs, Ciseau, Araignée d'eau, magic bugs, Jesus bug, pond Patineur skaters, skaters, skimmers, water scooters, water skaters, water skeeters, water skimmers or water skippers.
Vanaf september komen de bijen enz. aan bod.
Rückenschwimmer
Wasserläufer
Het wordt weer druk deze zomer…
Een overzicht van de te verwachten verkeersdrukte in Frankrijk, Italië, Spanje, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland: JULI: druk
1
F I S D O Z
2
zeer druk
3
4
5
6
7
zeer moeilijk verkeer
8
9
⇒ ⇔ ⇒ ⇒ ⇒ ⇔ ⇒ ⇒ ⇒ ⇔ ⇒ ⇐ ⇒ ⇔
⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇔ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇐ ⇒ ⇒
uitzonderlijk druk verkeer
⇒
heen
⇐
terug
⇔
beide
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
⇐
⇒ ⇔ ⇒ ⇔ ⇔ ⇔ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇔ ⇔ ⇐ ⇒ ⇔
⇒ ⇔ ⇒ ⇔ ⇔ ⇔ ⇒ ⇒ ⇒ ⇔ ⇔ ⇐ ⇒ ⇔
⇔ ⇔ ⇔ ⇒ ⇔ ⇒ ⇒ ⇒ ⇔
AUGUSTUS: 1
F I S D O Z
2
3
4
5
6
⇔ ⇔ ⇔ ⇔ ⇔ ⇐ ⇔ ⇐ ⇔
7
8
9
⇔ ⇔ ⇔ ⇔ ⇐ ⇔ ⇐ ⇒ ⇔
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
⇒ ⇒ ⇒ ⇒
⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒
⇔ ⇔ ⇔ ⇔ ⇔ ⇐ ⇔ ⇐ ⇔
⇐ ⇔ ⇐ ⇒ ⇔ ⇔ ⇔ ⇒ ⇔ ⇐ ⇔ ⇐ ⇔
⇐ ⇐ ⇐ ⇒ ⇔ ⇐ ⇔ ⇒ ⇔ ⇐ ⇔ ⇐ ⇔ BRON:
TOURING
Een uitsmijtertje: buitenlandse overnachtingen in Vlaanderen… Vlaanderen stevende in 2008 af op een succesvol jaar als toeristische bestemming, tot de crisis toesloeg in de laatste maanden van het jaar. Toch eindigde 2008 nog steeds positief met een toename van 155.000 overnachtingen (+0,2%) tot iets meer dan 18 miljoen. Ook het Brussels Gewest bleef positief met 5,2 miljoen overnachtingen (+2,2%). In Wallonië waren er 2,1% minder overnachtingen (6,6 miljoen). Binnenlandse vakanties zijn goed voor iets minder dan de helft van de 29,8 miljoen overnachtingen in ons land, zo berekende de FOD Economie. De kunststeden blijven populair (+3%) maar de overnachtingen aan de kust namen met zo'n 6% af. Toerisme Vlaanderen merkt daarnaast op dat er een verschuiving naar tweede verblijven en dagtoerisme plaatsvindt. Voor 2009 wordt een daling in het toerisme verwacht maar met een stijgende trend op het gebied van stedenreizen. In toeristisch opzicht blijft Belgisch Limburg het goed doen. Vorig jaar kwamen er 1,2% meer toeristen naar deze provincie. Limburg is goed voor bijna de helft (44%) van alle overnachtingen in de Vlaamse Groene Regio’s (dat zijn alle toeristische regio’s behalve de kust en de kunststeden). In totaal registreerde Toerisme Vlaanderen 3,8 miljoen overnachtingen in Limburg. Van de Belgen die in eigen land op vakantie gingen, koos een vijfde in 2008 voor Limburg. Ten opzichte van 2007 een toename met 5,5%. Van alle overnachtingen die Nederlanders vorig jaar op het Vlaamse platteland deden, waren er twee op drie in Limburg. In vergelijking met 2007 een toename met 1,5%. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Belgen Nederlanders Britten Fransen Duitsers Amerikanen Spanjaarden Italianen Polen Japanners Luxemburgers Zwitsers Zweden Russen Denen Chinezen Indiërs Canadezen Portugezen Ieren
13.550.259 overnachtingen (-0,2%) 5.145.557 (+0,6%) 2.156.850 (-2,6%) 2.076.988 (+3,6%) 1.892.231 (-2,9%) 591.533 (-9,4%) 578.597 (+6,2%) 468.251 (+0,6%) 243.133 (+4,2%) 190.612 (-7,1%) 185.691 (+2,8%) 139.998 (+6,1%) 136.845 (-2,2%) 124.834 (+6,1%) 119.290 (+4,5%) 113.720 (-19,5%) 106.297 (+33,3%) 102.047 (-6,2%) 94.676 (-9,9%) 87.265 (+4,9%)
Tweedaagse 'Vrouwen van Vlaanderen’ – reisimpressies opgetekend door Raf Plasman Voorwoordje. Het is niet de bedoeling een gedetailleerd verslag weer te geven van de reis. De reis is een ervaring, doorspekt met gewaarwordingen, waarnemingen, verwondering en plezier en als deelnemer kun je wellicht alles wel plaatsen. De afwezigen hadden pech; maar ze kunnen hun schade inhalen op de tentoonstellingen ‘Vrouwen van Vlaanderen’, in Rumbeke, Kortrijk en Male, van 15 mei tot 13 september. (zie ook: www.vrouwenvanvlaanderen.be)
Dag 1. Het kasteel van Rumbeke baadt in een zachte lentezon. Croissants en koffie, een babbel, een rondleiding voor wie het kasteel nog niet heeft gezien, met Annemie. Tijdens de tweedaagse staan of zitten we driemaal aan ronde, met wit laken beklede tafels. Een symboliek? Bij het ontbijt in het kasteel van Rumbeke, ’s avonds in het Couvent des Minimes in Rijsel en bij de afsluiting van dag twee in het restaurant Manuscript in het Prinsenhof in Brugge. Annemie, geflankeerd door de kasteelheer zelve, spreekt tot het voetvolk vanaf het balkon. Zij licht het thema van de tweedaagse toe en de kasteelheer luistert minzaam en vertelt daarna een mop over de mogelijke verwekking van Boudewijn II in het kasteel en hij geniet er nog van, alsof hij er zelf bij was. Ochtendgymnastiek is het transport van de bagage naar de autocar. Wie klaagt over tien meter?
De minzame kasteelheer en zijn kasteelvrouwe ad interim
Harelbeke. Bob vraagt het mannelijk publiek de bril op te heffen bij gebruik van het toilet, alsof wij, mannen van Vlaanderen niet opgevoed werden door Vrouwen van Vlaanderen! De brouwerij Bavik in Bavikhove. De kikker van Bavikhove; zoals de Vlaming die zijn hart op zijn tong draagt, vrank en vrij. Een compliment van een Brabander. Bezoek aan de St.-Salvatorskerk in Harelbeke, een eerste link naar een Gravin van Vlaanderen. Deze kerk werd gebouwd door en voor het kapittel van Harelbeke, gesticht door graaf Boudewijn V van Rijsel en zijn gemalin Adela. Vier beelden op de 30 meter hoge voorgevel. Petrus, Paulus, Johannes de Doper en Mozes. Petrus houdt de sleutel vast van de hemel. Onbereikbaar, anders was hij al lang gestolen. De beiaardier heeft het gemunt op Marie-Rose. Na een muzikaal intermezzo, vertelt zij verder het verhaal van de stichting van de kerk. Binnen het verhaal van de Forestiers. Liederick, voorouder van de graven van Vlaanderen, samen met Ingelram en Odoaker. De preekstoel is imposant: de triomf van de waarheid over de leugen. De maagd (het geloof) vertrappelt de ouderling (het ongeloof). De sukkelaar wordt dan nog eens gebeten door een leeuw en vermorzeld door een os. Sommigen onder ons hebben het moeilijk met die symboliek: wie verleidde Adam? Juist.
Rit naar Kortrijk. Met Fantasia nr 3 van Peter Benoît rijden we voorbij de banmolens waar de feodale heer of een abdij de verplichting kon opleggen om graan te laten malen. Kerk en staat. Clementia van Bourgondië, zus van een paus, Callixtus II, dochter van Willem I van Bourgondië, paste al trucs toe om niet zwanger te worden: verder in het verhaal kom je het vertrouwen van de gravinnen in ‘heksen’ nog tegen. De huidige paus zou er nog lessen uit kunnen trekken, niet?
Kortrijk. Annemie en Myriam gidsen ons door Kortrijk. De Broeltorens. De oudste, de Blauwe Broeltoren is er vanaf 1340, om de scheepvaart te controleren, de Inghelburgtoren vanaf 1415, als artillerietoren. Nepomucemus (niet Nepodecemus) is de juiste schrijfwijze van de heilige op de brug tussen de Broeltorens; hij werd in het water geworpen omdat hij het biechtgeheim niet wou schenden. Bij de O.L.Vrouwkerk, een deskundige uitleg van Annemie: een vroeggotische kerk, een kapittelkerk en het bijgebouwd deel is neoclassicistisch. De Gravenkapel (St.-Katarinakapel) werd opgericht door Lodewijk van Male. In 1382 werd de slag van Westrozebeke uitgevochten en de Bretoense ‘elite’ plunderde Kortrijk en ook deze kapel in Brabantse hooggotiek. De nissen zijn een voorbeeld van historicisme. In 1830 besloot men de voorgeschiedenis van Vlaanderen uit te beelden in 51 nissen. Johanna van Constantinopel staat er tweemaal op afgebeeld, telkens met een andere echtgenoot. Ze regeerde 13 jaar alleen! Een politica van het hoogste niveau. Straks komen we haar opnieuw tegen in Seclin. Onder de koetspoort uit de 17de eeuw, onder Begga, patrones van de begijnen: uitleg door Marie-Rose aan het standbeeld van Johanna van Constantiniopel, sponsor van het Begijnhof en vele kloosters, abdijen, hospitalen en leprozerieën. Kent iemand nog het verhaal van de valse Boudewijn (1225) (de vader van Johanna): “In welke kamer sliep hij op zijn huwelijksnacht?”. De vraag die hij niet kon beantwoorden… Wie het Bezoekerscentrum 1302 in Kortrijk nog nooit heeft bezocht, mist een sobere, maar intense belevenis van de Guldensporenslag. De maquette op de binnenkoer vertelt het verhaal van de slag, geholpen door Myriam en Annemie. Nog eens het bezoeken waard. Lunch in de Heren van Groeninge. Roze ticketjes voor varkenshaasje, blauwe voor zalm? Wie had daar ook een bonus? Aangenaam kader en aangename tafelgenoten. Echt genoten! Via de heuvelruggen, een glooiend landschap, de overgang naar de Scheldevallei. Een wegomlegging naar Bellegem gooit een beetje roet in het eten, maar de autocarchauffeur, klasse 1, lost dit snel op. Het kanaal van EspierresHoeveel woog zo’n Pecq, Mont St.-Aubert. Zeshoekige bunkers. In Gruisson stoppen we aan ‘le Carrefour de l’Arbre’ uit maliënkolder? Paris-Roubaix en drinken een neute Mandarin Napoléon. Wisten jullie dat dit nu in Nederlandse handen is? De Hel van het Noorden. Ken je ook de Moulin de Vertain? In de autocar kijken we naar een fragment uit ‘El Cid’, verwijzend naar Margaretha van Constantinopel: het riddertornooi waarbij haar zoon stierf en de daaropvolgende wraak. De dood van Willem was een verschrikkelijke slag voor Margareta, vooral toen ze vernam dat hij tijdens het toernooi door een groep Henegouwse ridders van achteren werd aangevallen, van zijn paard gestoten en door de aanstormende paarden verpletterd. ’s Namiddags beleven we opnieuw de slag van Bouvines van 1214 via de imposante ramen in brandglas van de kerk. La gloire pour la France. 1302 moet dit vergelden. (ook 1304?) Op weg naar Seclin vertelt Bob het verhaal van de kruistochten. Eerder een zwarte bladzijde in de Europese geschiedenis. Annemie, die toch een speciale relatie heeft met de Franse gids Eugène, vertaalt vlot de historiek van het Hospice, de Spaanse invloeden op de architectuur ervan. In de Hôpital Notre Dame, gesticht door Margaretha van Vlaanderen, (Constantinopel) werden enkel vrouwen verzorgd; mannen niet! Taboe. Brugge was op dit gebied toch vooruitstrevender, nietwaar Donald. Ze sliepen met zijn tweeën in een bed (geschrankt), mannen en vrouwen werden er samen verzorgd. Het verhaal van de rijdende stoof is geestig; de mobiele centrale verwarming uit die tijd. Hoge zoldering voor de stank. Op het plein voor het Hospice staan de enorme pioenen in volle bloei. Het avondmaal is in Hotel Campanile. Première classe! Avondkledij was facultatief.
In de vooravond: een rondrit door het nieuwe Rijsel, de highlights van de moderne architectuur, de durf van de Fransen, het aanmoedigen van vernieuwing, dat vlot naar het oude Rijsel overgaat. De tweede witte tafel: ‘Le couvent des Minimes’ aan Le Petit Port. De kloostergangen bewaard in hun authenticiteit begrenzen een piramide van staal en glas. Doodmoe zoekt iedereen zijn bed op, behalve, naar het schijnt (want ik was er zelf niet bij), een harde kern die nog een bak Jupiler ledigt. Een man in kostuum wordt gesignaleerd met twee lege bakken bier.
Dag 2. Ontbijt in de Campanile. Croissants met koffie en wat late melk. La vache, est-ce-qu’elle dormait encore? Onberispelijk. Hyde park Royal Cemetary. Last Post, elke vrijdag om 19.00 uur, naar het voorbeeld van de Menenpoort in Ieper.
Mesen. Rommelmarkt en miezelregen. De geboorteplaats van de eeuwig terugkomende renner Frank Vandenbroucke. De jaarmarkten van Brugge, Ieper, Torhout, Rijsel en Mesen duurden 30 dagen en waren zeer gekend in Europa in de 11de-12de eeuw. De lakennijverheid bloeide er, zoals in Brugge, Rijsel en Ieper. Een abdis stond aan het hoofd van een mannelijk kapittel. Mesen behoorde tot de Franse koning en de inwoners waren haar en dus de Franse koning verantwoording schuldig. Mesen was de laatste markt voor de winter. Mesen had ook een hospitaal en een begijnhuis. Volgens middeleeuwse normen was het een tamelijk grote stad. De St.-Niklaaskerk met zijn koepelvormige toren, in 1928 heropgebouwd, opgericht in 1057 door Adela, gravin van Frankrijk, dochter van Lodewijk de Vrome, echtgenote van Boudewijn V (graaf van Vlaanderen, moeder van Matilda, koningin van Engeland, stammoeder van het Britse koningshuis. The smallest Queen ever). Adolf Hitler zou hier in Mesen tijdens de mijnenslag gewond zijn geraakt aan zijn voorhoofd door een kogelschampschot. Daarom droeg hij zijn haar met een bles om het litteken op zijn voorhoofd te verbergen. In de kerk: de zwarte Madonna; het leven komt uit de aarde, de aarde is zwart. We dalen af naar de crypte: daar ligt Adela. Waarom staat er een joodse kandelaar in het centrum van de crypte, achteraan, met links Maria en rechts Jezus? De Mese feesten gaan terug tot een oud Keltisch vrouwenfeest. 55 NC beschreef Tatius al de barbaarse riten. Denk je dat dit nog gebeurt? De barbaarse riten natuurlijk. Heksen hadden een goede kennis van kruiden en hun genezende krachten; ze werden beschermd door de Gravinnen van Vlaanderen. (zie ook Clementia van Bourgondië). Intelligente vrouwen of is dit een pleonasme? (de auteur schreef dit uit vrije wil). Wie zegt op de car “Ik hoop dat jullie even tevreden waren als ik van mezelf”. Het zal wel een lapsus geweest zijn, maar een dergelijk klein stadje; wie had daar een zo een rijke, boeiende geschiedenis achter vermoed? Door het Heuvelland heen, rijden we op Ieper, maar laten de stad links liggen.
Wijnendale. Trots kasteel. 1406-1609, bewoond door de heren van Kleef-Ravenstein. Nancy gidst ons door het kasteel, een band met 1000 jaar Europese geschiedenis. Het was vooral een jachtslot, een buitenverblijf, een categorie I soort Prinsenhof. We lunchen in het restaurant Usilia in Male. Zuster Kristina leidt het bezoek in na de koffie: “Heeft de koffie gesmaakt” is haar signaal voor het begin van de rondleiding. Jachtkasteel van de Graven van Vlaanderen in de 12de eeuw, opnieuw opgericht door Filips de Stoute. Lodewijk van Male wordt er geboren in 1329. In 1952 kochten de Zusters van de Sint-Trudoabdij het kasteel van Male en herstelden het middeleeuwse silhouet in ere. Links van de 14de-eeuwse toren werden nieuwe vleugels met gastenverblijven en een kapel gebouwd. Zr. Kristina
Van Male naar Brugge is een boogscheut. We worden gedropt aan een tulpenbed aan de oude Gistfabriek. Via de lange Rei, waar een korte uitleg gegeven wordt over het Potterie, hospitaal en kerk, nu museum Potterie, gaan we over het ophaalbrugje het seminarie (de vroegere Duinenabdij) binnen, waar Bea uitleg geeft over de grisailles van de graven en gravinnen van Vlaanderen. Eén van de hoogtepunten op deze tweedaagse: 17 panelen, 10 uit de 15de eeuw, later aangevuld door de laatste monnik, Nikolaas de Roovere (1833). Lodewijk van Male en Margaretha van Brabant, Margaretha van Male en Filips de Stoute, Jan Zonder Vrees en Margaretha van Beieren, Filips de Goede en Isabella van Portugal. Samen op één grisaille: 6 eeuwen later nog Bekende Vlamingen. Langs het St.-Leocollege (dag meester Moeyaert), over de Carmersbrug, via de Gouden Handrei, één van de binnenreien in Brugge. De legende van de gouden hand, die ooit een ‘heilige’ paling zou gevangen hebben, die sindsdien de Brugse Reien verlaten zouden hebben. Carine stapt verder met ons naar de Woensdagmarkt. Memling kijkt versteend toe. Een van de grootste Vlaamse Primitieven en genoot vermoedelijk een opleiding bij een andere grootmeester. Zijn meest bekende werk: ‘Het laatste Oordeel’. Via het Genthof, met één van de laatste houten gevels in Brugge naar een volgende schilderachtige plaats. Jan van Eyck. De beroemdste schilder van Europa in de 15de eeuw. Wie kent niet ‘Het Lam Gods’ of ‘Het portret van Arnolfini en zijn vrouw.’? De Poortersloge, de Genese loge (later de Saaihalle, nu een frietmuseum, god-nog-aan-toe), de Beurze, de Venetiaanse loge en de Florentijnse loge. De Naaldenstraat binnen, naar het huis Bladelin. Een arcade met twee gebeeldhouwde kraagstenen, waarop de gewelven rusten. Opgericht door Pieter Bladelin, raadgever van Filips de Goede. In 1472 werd het opgekocht door de Medici’s. Nu een klooster van de zusters O.L.Vrouw van de zeven Weeën. Langs de Botermarkt, de St.-Jacobskerk, via de Moerstraat bereiken we het eindpunt van de tweedaagse: het Prinsenhof. Nancy vertelt ons nog het verhaal van de graven van Vlaanderen die in de 14de eeuw hier een nieuw paleis bouwden. Veel bleef Hof Bladelin met Carine als gids er niet over: een beetje vergane glorie. In 1662-1663 werden de gebouwen aan de Noordzandstraat afgebroken. De rest werd betrokken door Engelse Franciscanen. De Dames de la Retraite du Sacré-Coeur lieten er nog twee neogotische vleugels aan toevoegen. Nu is het een viersterrenhotel met uitgang in de Moerstraat. De derde en laatste witte tafel, gebakjes en koffie (dank je wel, Nancy voor een extra portie). Tafel 1: niet aanschuiven, hier zetelt de jury. Oh ja, Patrick was mild in zijn evaluatie en terecht.
Aan het kasteel van Rumbeke worden we opgewacht door de kasteelheer. Kussen en handen schudden. Valiezen in de wagens en naar huis. Moe, maar met een vrachtwagen cultuur, amusement en vriendschap. Bedankt iedereen, Nancy, Myriam, Marie-Rose, Carine, Bieke, Bea en Annemie (maal 3). Bij de mannen natuurlijk: Bob en Johan. Een tweedaagse om U tegen te zeggen. Niet éénmaal, maar 11 maal U. RAF PLASMAN
“Sommige veldslagen hebben de loop van een oorlog kunnen veranderen, maar die van Waterloo veranderde eenvoudigweg de loop van de geschiedenis. Hij bracht een einde aan een ongelooflijk epos en opende de poorten naar een nieuw tijdperk in Europa en in de wereld” Op 20 en 21 juni kun je de reconstructie van deze grote slag meemaken tijdens het herdenkingsweekend. Meer dan 1200 ‘reconstructieacteurs’ in uniform, afkomstig uit verschillende landen (Duitsland, België, Frankrijk, de USA, Groot-Brittannië, Italië, Ierland, Luxemburg, Nederland, Roemenië, Rusland, Zwitserland, Tsjechië en Oekraïne), spelen de slag na, die de geschiedenis heeft bepaald. Dit gebeurt nu reeds voor de 11de keer, maar dit jaar is de aanpak veel professioneler te noemen. Er worden namelijk tribunes geïnstalleerd langs het slagveld, om zo deze grote show in de beste omstandigheden mee te beleven. De plaatsen zijn wel beperkt, dus wie er wil bij zijn, reserveert best nu al via de eigen website (www.culturespaces-minisite.com/waterloo1815) die werd opgezet of via die van FNAC (www.fnac.be of www.fnac.com). VERLOOP VAN DE MANIFESTATIES Op 18 en 19 juni kun je al een voorsmaakje meemaken van speciale animaties in het Gehucht van de Leeuw: kanonschoten, fanfares, aankomst van de regimenten en de start van het opstellen van de bivakken (dit op 19 juni). Op zaterdag 20 juni vinden de gevechten van Plancenoit plaats. De troepen verlaten hun bivakken rond 18 uur en om 20 uur begint de slag tussen de geallieerde en de Franse troepen in de velden in de buurt van het dorpsplein. Op zondag 21 juni vindt dan de reconstructie plaats van de gevechten in de velden vlakbij de boerderij van Hougoumont (Eigenbrakel), tussen de geallieerde en de Franse troepen. De kassa’s en de tribunes gaan open vanaf 8.30 uur, terwijl de gevechten beginnen om 10 uur en ze eindigen rond de middag. De troepen trekken zich nadien terug naar het Gehucht van de Leeuw in een groot défilé. Vanaf 14 uur volgt daar ook een groot banket (reservering noodzakelijk) en kunnen de bivakken bezocht worden, terwijl ze afgebroken worden. Tussen 14 en 18 uur worden ook tal van historische animaties opgevoerd. BIVAKKEN Dit jaar worden er 2 bivakken geïnstalleerd: • de Fransen in het Provinciaal Museum ‘Het Laatste Hoofdkwartier van Napoleon’ in Genappe • de Engelsen-Nederlanders en de Pruisen op de boerderij van Hougoumont (Eigenbrakel) TARIEVEN: Reconstructiepass met tribune Veldslagen van 20 juni + spektakel op tribune 21 juni + toegang tot de bivakken + Gehucht met de Leeuw Gewoon tarief: 20 € / Reductietarief: 18 € / Jeugdtarief: 14 € /Groep volwassenen: 18 € Ticket spektakels/Tribune/Bivakken Veldslagen van 20 juni + spektakel op tribune 21 juni + toegang tot de bivakken Gewoon tarief: 15 € / Reductietarief: 13 € / Jeugdtarief: 10 € /Groep volwassenen: 13 € BEREIKBAARHEID: Met de wagen: Ring Oost, afrit 25 (Heuvel met de Leeuw) Met de bus: vanuit centrum Brussel met lijn 365; vanuit het centrum van Waterloo, bus W Met de trein: lijn Brussel-Charleroi (station Eigenbrakel) Aan de site is een ruime bezoekersparking voorzien
A coach is not a truck! Touringcars hebben mensen aan boord, die willen zien en genieten en informatie krijgen en beleven en meemaken, en verdienen in dat verschil met bijvoorbeeld balen stro toch wel een andere behandeling voor voertuig, chauffeur, reisleider en reizigers. Gebruik het logo om er uw passagiers op al uw uitstappen op te wijzen en over te spreken, met alvast een oprecht dankjewel van de wereld van het personenvervoer in groep over de weg!
De eerstvolgende editie van de Nieuwsbrief mag je normaal verwachten vanaf 5 september 2009. Heb je ook iets om te publiceren: mail het naar de redactiecoördinator op onderstaand mailadres, tegen de 25ste van de maand vóór de maand waarin het moet verschijnen. Afhankelijk van de beschikbare plaats of andere dringende berichten, wordt je bijdrage opgenomen of verplaatst naar een volgende editie. Verschijnt niet in juli en augustus. Moorseelsesteenweg 2, 8800 RUMBEKE 051 22 60 60 051 22 92 73 secretariaat en algemene vzw-info: riet espeel 051 26 97 14, fax 09 351 90 98, 0475 383 446 -- kantooruren: di en wo 9-12 en 13-17 u, do 9-12 u mail:
[email protected] website: www.reisleidersvlaanderen.be Vereniging zonder Winstoogmerk KBC 467-5380301-89 BE 0473.187.477 Redactiecoordinator:
[email protected] 058 23 75 98 Lombardsijdelaan 155, 8434 WESTENDE
-
0494 570 376
BRONNEN: I-MAIL, TOURPRESS EN NRIT NIEUWSMAILINGS EN PERSOONLIJKE NIEUWSGARING
