Nieuwsbrief
Nieuwsbrief van de Coöperatie Windenergie Waterland u.a.
CWW
coöperatie windenergie waterland
Nieuwsbrief juni 2008 Colofon De Coöperatie Windenergie Waterland u.a. plaatst windturbines met geld dat door de leden aan de vereniging is geleend. Deze leningen worden met rente terugbetaald. Verder steunt de vereniging duurzame projecten in de derde wereld, wil ze mensen bewust maken van de actuele milieuproblemen en een positieve bijdrage leveren aan een duurzame toekomst. Bestuur CWW Wouter Tillemans, voorzitter: Gerard Meijssen, penningmeester: Aart Bark, algemene zaken: Piet Visser, molenaar: Hans Mars, secretaris:
0299 655371 06 54982544 0299 653652 0299 60168 0299 350266
Redactie Nieuwsbrief Hans Mars 0299 350266
[email protected] Secretariaat CWW Postbus 162 1140 AD Monnickendam
Stand van zaken Alles is rond om onze huidige molens te vervangen. We zijn in de laatste fase van het voortraject en de molens zijn besteld. Ook zullen we een dezer dagen een netaansluiting bestellen bij Continuon. Is er dan geen enkele hobbel meer te nemen? Jawel, de Vereniging Verantwoord Beheer IJselmeer (VBIJ) heeft een pro-forma bezwaar ingediend bij de rechtbank tegen onze plannen. Dit is een procedure die zomaar een jaar in beslag kan gaan nemen. Hier kunnen we uiteraard niet op gaan wachten. De levertijd van de molens is meer dan een jaar en dus kunnen we deze tijd overbruggen zonder noemenswaardige vertra-ging op te lopen. Verder kunnen we afspraken maken met de fabrikant en een verzekering afsluiten voor de bouwschade mocht
onverhoopt blijken dat de rechter de plaatsing van molens stopzet. Naar de uitspraak in het proces blijft het gissen. We weten niet wat voor argumenten VBIJ aanvoert maar we nemen aan dat dit dezelfde argumenten zijn die zij in haar bezwaar naar de gemeente toe kenbaar heeft gemaakt. De rechter kijkt overigens alleen naar de procedure en niet naar inhoudelijke kwesties. De gemeente heeft vorig jaar haar besluit laten toetsen door een onafhankelijke commissie en deze commissie was van oordeel dat het proces correct verlopen is. Dit sterkt ons in onze overtuiging dat we er goed voor staan.
Wilt u de Nieuwsbrief voortaan per E-mail ontvangen in plaats van de post? Laat het ons dan even weten via de website: www.cwwaterland.nl
1
Nieuwe leningen
Lening soort 1 zal een vaste hoge rente hebben van 4,5 à 5% met eventueel een klein winstafhankelijk deel (Max 1%).
Nieuwe molens betekent uiteraard dat leden binnenkort nieuwe leningen aan kunnen gaan.
Lening soort 2 zal achtergesteld zijn bij leningsoort 1 en
Onze penningmeester Gerard Meijssen, legt uit
een vaste lagere rente hebben van 3,5 a 4% maar met een
wat de ideeën van het bestuur hierover zijn.
groter winstafhankelijk deel (Max 3.5%).
De totale investering om de drie bestaande turbines te vervangen door twee Enercons 70 met 2.3Mw vermogen bedraagt naar schatting 6,4 miljoen Euro. Dit bedrag is inclusief de investering in de netaansluiting van de turbines op het elektriciteit netwerk van 1,6 miljoen Euro.
Om de administratie voor de Coöperatie simpel te houden worden de twee soorten leningen aangeboden in vaste coupures van bijvoorbeeld € 250 en € 1,000. Het staat de leden vrij om een combinatie van de twee soorten leningen en coupures aan te schaffen.
Het bestuur streeft er naar om minstens 10% van dat geld te financieren met geld van de Coöperatie en leningen van
Het inschrijven op de leningen is voorbehouden aan de
de leden. Vanuit de eigen middelen van de Coöperatie
leden van de vereniging en onder de voorwaarde dat ze
kan ca. 0,2 miljoen gefinancierd worden. Dit betekent dat
minstens een half jaar lid zijn.
we bij de leden minimaal € 440,000 aan leningen willen
De oude leningen zullen vervangen door de nieuwe
onderbrengen. Op dit moment staat er nog een bedrag
leningen. In de praktijk zou dat kunnen gaan plaatsvinden
van € 174,298 aan leningen uit bij leden. Om op 10% te
door de oude leningen eerst terug te betalen om vervolgens
komen moeten we dus € 266,000 aan nieuwe leningen
nieuwe aan te trekken.
aangaan. Maar natuurlijk streven we naar meer. verwachte wind-opbrengsten in kaart te brengen. Het
Wanneer kan men zich inschrijven op de nieuwe leningen?
rapport bevestigt dat wij op de Nes een zeer gunstige
Het bestuur wil eerst de subsidieaanvraag en toezegging
locatie hebben. Daarnaast is de subsidieregeling bekend.
rond hebben, de toestemming van Rijkswaterstaat hebben
De subsidieregeling gaat uit van een soort bodemprijs.
en de onderhandelingen met de banken af ronden alvorens
Dit betekent dat als de marktprijzen laag zijn dat dan de
haar ideeën over de leningen verder uit te werken.
subsidie hoger zal zijn en visa versa.
Hopelijk hebben wij dan ook meer inzicht in de afloop van
Een voorzichtige begroting laat zien dat de Coöperatie in
het beroep dat door de Stichting Verantwoord Beheer
staat zou moeten zijn om voldoende inkomsten te generen
IJsselmeer bij de rechtbank is aangetekend tegen de
om na het voldoen van de aflossing en rente aan de bank
bouwvergunning.
We
hebben
WindServiceHolland
gevraagd
om
de
en aan de leden, geld over te houden om nieuwe projecten Na het uitwerken van de ideeën en het bepalen van
te subsidiëren.
de financieringsbehoefte in de tijd (wanneer heeft de
Hoe gaan de nieuwe leningen er uit zien?
Coöperatie geld nodig?) zullen de leningen worden
Het bestuur is van plan om twee soorten leningscertificaten
uitgeschreven en zal de leden de mogelijkheid worden
met 2 verschillende waarden aan toonder uit te gaan
geboden om zich in te schrijven.
schrijven. Namens het bestuur Gerard Meijssen Penningmeester n i e u w s b r i e f C W Wa t e r l a n d
2008 nummer1
Struisvogelpolitiek Stichting Verantwoord Beheer IJselmeer (VBIJ) heeft
van het Noordzeekanaal en de verzanding van de Zuider-
een pro-forma bezwaar ingediend tegen onze plannen
zeehavens heeft hier een einde aan gemaakt. Vissers uit
om twee nieuwe molens te plaatsen op de Nes. VBIJ is
Volendam, Marken en Urk wierpen hun netten uit op de
van mening ‘dat windmolenparken niet thuis horen in
Zuiderzee maar ook dit is voltooid verleden tijd. De komst
het IJsselmeergebied omdat hun visuele inbreuk op de
van de afsluitdijk betekende het einde van de Zuiderzee-
open ruimte te groot is, zo ook de cultuurhistorische
visserij.
waarden van het gebied aantast’, aldus hun website.
Met de cultuurhistorische waarde van het IJselmeer kun
Verder probeert VBIJ dit argument kracht bij te
je alle kanten op. Wij kunnen aanvoeren dat de Zuiderzee
zetten door het nut van windenergie te ondergraven
heeft bij gedragen aan de welvaart van Nederland en dus
met de volgende toevoeging. ‘Over de bijdrage van
dat het IJselmeer als locatie voor windenergie een nieuwe
windmolenparken aan de vermindering van CO2
functie heeft gekregen die past in haar cultuurgeschiede-
uitstoot zijn de meningen van deskundigen trouwens
nis. De droogmakerijen in het landschap rondom het IJsel-
nog altijd verdeeld. Juist voor een dichtbevolkt land
meer zijn nota bene ontstaan door middel van windmo-
als het onze ziet de VBIJ meer in de toepassing van
lens. Maar tegenstanders zullen dit argument
zonne-energie. Panelen zijn te plaatsen op bestaande
weghonen en voor de zoveelste keer hun bedenkingen te-
bouwwerken en vergen geen extra ruimtebeslag.
gen windenergie als zodanig opdreunen. Want aangezien
Zo worden weidsheid en landschap niet aangetast.
het niet meevalt om sterke cultuurhistorische argumenten
Bovendien blijven zonnepanelen topproductie leveren
te vinden, zullen voor de zoveelste keer de verhalen over
als wind-molens stilvallen en het oppervlaktewater
geluidsoverlast, slagschaduwen en vogelslachtingen uit
te warm is om de centrales goed te koelen. Zonne-
de kast worden gehaald.
energie draagt bij aan de leverings-zekerheid van De grootste inbreuk op cultuurhistorische waarde van
elektriciteit’.
het IJselmeergebied pleegt VBIJ trouwens zelf omdat ze
Het lijkt er op dat men ons wil doen geloven dit het ar-
een functie toestaat aan het gebied die in alle opzichten
gument bij deskundigen vandaan komt maar er zal geen
vreemd is aan de geschiedenis, namelijk: recreatie. En
deskundige te vinden zijn die dit met droge ogen zal dur-
in het kader hiervan moet het landschap verstillen tot
ven te beweren. De leveringszekerheid van windenergie is
een schilderij in Anton Pieck-sfeer. Het mag vooral niet
in Nederland vele malen groter dan van zonne-energie.
zichtbaar zijn dat al die honderdduizenden mensen die er
VBIJ kan zich misschien beter bij het argument van de
wonen in de 21-ste eeuw leven en net als de rest van alle
cultuurhistorische waarde houden maar ook daar valt
Nederlandse huishoudens 3500 kWh/jaar gebruiken.
het een en ander op af te dingen. Wat is de cultuurhis-
Het feit dat VBIJ een pleidooi houdt voor zonne-energie
torische waarde van het IJselmeer? Het IJselmeer zoals
is hooguit een afleidingsmanoeuvre. Want waarom alle
we het nu kennen is ruim een halve eeuw oud. Daarvoor
kaarten zetten op zonne-energie terwijl het toch algemeen
was het de Zuiderzee. Cultuurhistorisch is het een vaar-
bekend is dat het nog decennia kan duren voordat zonne-
route en een visgrond. Schepen uit Amsterdam, Hoorn en
energie een substantiële bijdrage kan leveren aan de
Enkhuizen voeren via dit water naar de Noordzee op weg
energievoorziening?
naar onbekende streken. Vergane glorie, want de komst
Het antwoord op deze vraag is simpel: zonnepanelen
zie volgende pagina
‘ontsieren’ het landschap niet en zijn niet beeldbepalend.
jaar op zich laten wachten maar dat betekent niet dat we het project tot die tijd stil leggen. We hebben de bestelling geplaatst voor twee molens bij Enercon. De daadwerkelijke plaatsing van de molens zal niet voor eind 2009 zijn. We moeten dus met Enercon afspraken maken over wat te doen als onverhoopt de uitspraak van de rechter negatief uitvalt. Windmolenfabrikanten zijn bekend met dit soort problemen dus daar zijn goede afspraken over te maken. Verder kunnen we ons verzekeren voor de gemaakte aanloopkosten. Tevens zullen wij de gemeente hulp aanbieden in de rechtzaak.
VBIJ doet met het oog op de energiediscussie voorkomen of zij haar verantwoordelijkheid heeft genomen maar in werkelijkheid steekt ze de kop in het zand. We kunnen met de blik op oneindig de weidsheid van het IJselmeer willen bezingen maar de wereld houdt niet op bij de afsluitdijk. We moeten vandaag keuzes maken die verregaande consequenties hebben voor morgen. Willen we windparken of kolencentrales, willen we een serieuze poging doen het klimaat te redden of komt na ons de zondvloed?
We hebben een offerte aangevraagd bij Continuon voor een netaansluiting in Edam. Deze kosten komen op ca. 1,6 miljoen euro.
Weglopen voor het probleem getuigt in ieder geval van weinig realiteitszin.
De subsidie kan nu aangevraagd worden aangezien de regeling politiek rond is.
Hans Mars
We vragen een nieuw contract aan voor het gebruik van de grond van rijkswaterstaat. Het ziet er wel naar uit dat de vergoeding een veelvoud gaat worden van wat we nu betalen. Als voorwaarde heeft Rijkswaterstaat ook gesteld dat we een onderzoek laten uitvoeren naar de gevolgen voor het dijktalud. Dit onderzoek is onderweg.
Notulen Algemene Ledenvergadering 15 april 2008 De voorzitter heet iedereen welkom en stelt het bestuur voor.
De kosten van het gehele opschalingproject zullen om en nabij de 6 miljoen euro zijn. Grofweg 4 miljoen voor de molens, 1,6 miljoen voor de aansluiting en 400.000 projectkosten. Binnenkort gaan we met deze gegevens naar de bank om te praten over een lening.
1.De notulen van vorig jaar
Andere activiteiten
Aanwezig: 35 leden plus bestuur
- Geen bijzonderheden.
- De nieuwsbrief - De website. Een lid merkt op dat de rente niet is terug te vinden op de website. Deze opmerking wordt doorgespeeld aan de webmaster. - Subsidies. De vereniging heeft subsidie verstrekt aan de gemeente voor zonnepanelen op de brandweerkazerne in Ilpendam. Ook hebben we de Stichting Shubi een subsidie verstrekt voor 4 zonnepanelen en een kleine windmolen in Tanzania.
2.Inhoudelijk jaarverslag
- De huidige molens draaien goed en hebben geen noemenswaardige problemen gehad. De stroom wordt verkocht op de energiebeurs. Dit bevalt goed, we krijgen gemiddeld een goede prijs. 2007 was geen geweldig windjaar. Het laatste kwartaal heeft echter een hoop goed gemaakt.
- Opschaling Nes.
3. Financiën
De voorzitter vat het traject samen dat door het bestuur gelopen is tot het punt waarop we van de gemeente en provincie groen licht hebben gekregen om onze huidige turbines te vervangen door twee nieuwe. Wel is er nog door de Stichting Verantwoord Beheer IJselmeer een pro-forma bezwaar ingediend bij de rechtbank tegen de bouwvergunning. Uitspraak van de rechter zal zeker een n i e u w s b r i e f C W Wa t e r l a n d
2008 nummer1
-De penningmeester geeft uitleg bij het financieel jaarverslag. Het bestuur doet een rentevoorstel van 5,5 procent. De vergadering stemt hiermee in. De kascommissie bestaande uit dhr. De Graaf en dhr. Versteegh, heeft geen onrechtmatigheden gevonden bij haar controle van de boeken.
Grootste windpark Nederland op komst
De vergadering verleent de penningmeester decharge. De nieuwe kascommissie bestaat uit dhr. De Graaf en dhr. W. Oussoren. Reservelid is dhr. Franse.
Het wordt druk voor de juristen van VBIJ. De provincie
De begroting voor 2008 is vastgesteld.
Flevoland, de Koepel Windenergie Noordoostpolder,
Op het moment dat de eerste betalingen gedaan moeten worden, zal het bestuur de leden vragen nieuwe leningen aan te gaan. Dit zal naar verwachting eind 2008 zijn. Het voorstel is om de oude leningen af te lossen. De nieuwe leningen zullen in de vorm van obligaties zijn. De leden krijgen de keus of ze voor een vaste rente kiezen of voor een fluctuerende. Nadere uitleg volgt nog. Het streven is om 10 procent van het project te financieren door leningen en eigen middelen. 90 procent willen we financieren met gelden van de bank.
gemeente Noordoostpolder en het Rijk gaan zich sterk maken voor versnelde realisatie van het grootste windenergiepark in Nederland. Het plan gaat uit van zo’n 80 tot 100 windmolens met een capaciteit van 5 Megawatt per molen, genoeg voor 450.000 huishoudens. De molens komen grotendeels in het water te staan, vlak buiten de dijk. Tevens zijn er weer voorzichtige plannen gelanceerd om langs de afsluitdijk een rij molens te zetten.
Op korte termijn gaat de vereniging zich weer actief bezig houden met ledenwerving.
Windmolens in Bahrein
4. wijziging bestuur De heren Meijssen en Tillemans treden af en zijn herkiesbaar. Beide worden met algemene stemmen herkozen.
5. Rondvraag Heeft het bestuur al ideeën over ledenwerving? Nog niet maar daar gaan we ons over buigen op korte termijn. Waarom laat het bestuur zich niet zien op een avond over windenergie bij Areopagus? We waren niet op de hoogte. In Bahrein zijn twee wolkenkrabbers verrezen met drie
Moeten de funderingen verwijderd worden van de oude turbines? Dat wordt nog onderzocht.
verbindingsbruggen
ertussen
waaraan
windturbines
hangen. De turbines hebben een rotordiameter van 29 meter en zullen naar verwachting in 10 tot 15 procent van
Waarom plaatsen we de molens niet dichterbij het aansluitpunt in Edam? Er is geen geschikte locatie.
de elektriciteitsbehoefte van de gebouwen voorzien. De Arabische Emiraten staan niet bekend om hun voorliefde voor duurzame ontwikkelingen. Zo heeft men daar in de
Worden de oude molens verkocht? Ja, verschillende partijen hebben zich al gemeld.
buurt zelfs een enorme overdekte piste met kunstsneeuw op het strand. Maar toch is het te makkelijk om dit af te
Kan de grond die in erfpacht is niet gekocht worden? Nee, het is zelfs zo dat we de grond niet eens in erfpacht hebben. We hebben recht van opstal voor een bepaalde periode.
doen als een speeltje van een Arabische prins. Dit is het eerste grootschalige hoogbouwproject waarbij windenergie geïntegreerd is en daarom een heel interessant project om ervaring mee op te doen
De voorzitter dankt de vergadering voor aanwezigheid.
Zonnestroom subsidie
U kunt vanaf 1 april 2008 weer subsidie aanvragen voor zonnepanelen. Om teleurstellingen te voorkomen adviseert Senter Novem, de subsidieverstrekker, te wachten met de aankoop van uw zonnepanelen tot u de toezegging van uw subsidie gekregen hebt. En dat is niet geheel onverstandig want er zijn nog onduidelijkheden over hoe groot de subsidiepot zal zijn. Iedere opgewekte KWh zonne-energie komt in 2008 in aanmerking voor een subsidie van 33 cent. Deze subsidie wordt verstrekt over een periode van vijftien jaar. Bij een stijgende elektriciteitsprijs zal dit bedrag worden aangepast. Naar verwachting bent u na deze periode uit de kosten. Zonnepanelen gaan zeker 20 jaar mee dus uiteindelijk gaat u er ook nog op verdienen.
kunnen reduceren. De totale kosten waren € 7.500,-, dat is inclusief montage, btw en materiaal. Als het een beetje goed uitpakt denk ik er aan om nog zo’n 6 panelen aan te schaffen. Daarnaast sta ik open voor andere vormen van milieuvriendelijke techniek. Ik zit nog te wachten op een uitslag over subsidie. Ik heb uiteindelijk besloten om daar niet op te wachten. Het idee dat ik op mooie dagen ‘quitte’ draai, geeft al voldoende voldoening! De subsidie is mooi meegenomen.”
Voor subsidieaanvragen kunt u terecht bij Senter Novem Postbus 10073, 8000 GB Zwolle Tel: 038 455 34 50 www.senternovem.nl
Luc van de Berg in Edam liet tien zonnepanelen op zijn dak plaatsen. We vroegen naar zijn motivatie en ervaringen. “Ik heb sterk het gevoel dat we als individu iets moeten doen voor het milieu. Ik had geld op een spaarrekening staan (ASN), maar dit voelt beter. We hebben een nieuw huis in oude stijl en relatief weinig lasten aan gas en licht door goede isolatie. Door tien panelen aan te schaffen verwacht ik dat we ons stroomverbruik met minimaal de helft n i e u w s b r i e f C W Wa t e r l a n d
2008 nummer1
Zonne-energie in zonnige streken Zonnestroom kan vanaf 2010 in Spanje voor 10 eurocent, in Zuid Duitsland voor 15 eurocent, en in California voor 11 eurocent/kWh geproduceerd worden. In Spanje zouden de topondernemingen zelfs voor slechts 8 eurocent/kWh zonnestroom kunnen gaan produceren, wat ongeveer even hoog is als de kostprijs van elektriciteit uit nieuwe bruinkoolcentrales. Hierdoor zal een gigantisch marktpotentieel voor zon-PV aangeboord kunnen worden. Paus Benedictus XVI gaat voor zonne-energie. De komende maanden worden ruim 2000 zonnepanelen op het
An A merican wind dream
dak van de audiëntiezaal Paulus VI in het Vaticaan geplaatst.
Windenergie is het stadium van idealisme ontgroeid, de torenhoge olieprijzen hebben het tot een booming business gemaakt. Sprak men vorig jaar nog over de magische honderd dollar grens voor een vat olie, nu wordt er al gespeculeerd over tweehonderd dollar. Dit heeft een Texaanse oliemiljardair er toe doen besluiten een park van 2700 turbines in zijn achtertuin neer te zetten. Hoewel achtertuin hier met een korreltje zout genomen moet worden want de 68.000 hectare van zijn eigen ranch blijven turbinevrij. Mr. T. Boone Pickens (in veel persberichten gespeld als T bone) vindt de molens namelijk lelijk maar buren die grond ter beschikking stellen worden royaal gecompenseerd. Het park moet over vier jaar operationeel zijn en het totale vermogen zal 4000 MW zijn. Dit is ongeveer het dubbele van wat er nu in Nederland staat opgesteld aan windvermogen. Als we nagaan hoeveel voeten het in de aarde heeft om bij ons twee molens neer te zetten op de Nes dan kunnen we slechts met enige afgunst kijken naar de voortvarendheid waarmee Amerikanen dingen oppakken.
LED there be light... Met spaarlampen kun je behoorlijk besparen op je energieverbruik. Een spaarlamp van 9 Watt geeft evenveel licht als een gloeilamp van 40 Watt. Toch lijken de dagen van de spaarlamp geteld want de LED komt er aan. LED staat voor Light Emitting Diode en wordt al sinds de jaren zestig toegepast in tal van apparaten. De stand-by lampjes in televisies en bijvoorbeeld de rode lampjesº in digitale wekkers zijn LED maar ook bijvoorbeeld de lampjes die als fietsverlichting worden gebruikt. De toepassing als huisverlichting is nog vrij nieuw maar gaat zeker een revolutie veroorzaken. LED is zuiniger dan een spaarlamp (2 – 5 Watt) en LED is veel duurzamer dan een spaarlamp. LED lampen hebben een levensduur van om en nabij de 50.000 uur en zijn verkrijgbaar in veel kleuren en varieteiten. Het aandeel verlichting in het elektriciteitsverbruik in een huishouden met gloeilampen, is om en nabij de dertig procent. Dit kan met LED-lampen zakken tot 5 procent. Dit is een enorme besparing! LEDlampen hebben echter een nadeel: ze zijn in aanschaf duur. Ook dit is een investering van de lange adem, maar uiteindelijk is LED veel goedkoper dan gloeilampen. En op het moment dat de vraag toeneemt zal de prijs naar alle waarschijnlijkheid zakken.
Eerste windturbine De eerste windturbine die elektriciteit opwekte, is gebouwd door de Amerikaan Charles Brush in 1888. De molen had 144 wieken leverde bij vol vermogen 12 kilowatt. Brush liet er 350 lampen op branden die zijn villa in Cleveland verlichtten. Brush is de grondlegger van General Electric en dit bedrijf heeft zich ontwikkeld tot een van de grootste windturbinefabrikanten van de wereld.
Rioolenergie Met een door de universiteit van Wageningen ontwikkelde methode kunnen bacteriën uit bijvoorbeeld rioolwater waterstof vormen. Deze waterstof kan gebruikt worden om bijvoorbeeld auto’s op te laten rijden. Deze techniek moet nog verder doorontwikkeld worden maar hoopvol is het zeker. Want net als van zon en wind, is er van rioolwater een onuitputtelijke hoeveelheid voorradig. Bijkomend voordeel is dat het rioolwater via deze methode automatisch gezuiverd wordt.
n i e u w s b r i e f C W Wa t e r l a n d
2008 nummer1
