MVO-verslag Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Koninklijke FrieslandCampina N.V

MVO-verslag 2009 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Koninklijke FrieslandCampina N.V.

MVO-verslag 2009 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Toelichting Dit is het eerste MVO-verslag van FrieslandCampina. In dit MVO-verslag presenteert FrieslandCampina de resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) van Koninklijke FrieslandCampina N.V. uit het jaar 2009. Het MVO-verslag van FrieslandCampina is opgesteld volgens de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Het verslag voldoet aan level B (self declared).

2

Het MVO-verslag en de bijbehorende GRI-inhouds opgave van Koninklijke FrieslandCampina N.V. zijn te vinden op de website www.frieslandcampina.com. Tevens is het MVO-verslag evenals het jaarverslag en het jaaroverzicht, opvraagbaar bij de afdeling corporate communication van FrieslandCampina. Vragen, opmerkingen of suggesties ontvangen wij graag op het volgende adres: [email protected]

MVO-verslag 2009

Inhoud Woord vooraf

4

FrieslandCampina thema’s voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

5

Profiel van FrieslandCampina

6

Kerncijfers 2009

16

FrieslandCampina in de samenleving MVO-beleid van FrieslandCampina Borging MVO-beleid Samenstelling CSR-board Transparantie Samenwerking met belanghebbenden Lokale gemeenschappen

17 17 18 18 20 21 22

23

Doelstellingen

Voeding & Gezondheid Aanbieden van keuze en optimaliseren van samenstelling Voorlichting en educatie Stimuleren van beweging Verantwoorde marketing en reclame Voedselveiligheid en voedselkwaliteit Crisis- en issuemanagement Doelstellingen

24 24 25 27 28 29 31 31

Zorg voor milieu Global Dairy Agenda for Action Afspraken met overheid en branche Milieuzorg Duurzame energie Efficiënter watergebruik Milieuvriendelijkere verpakkingen Afval Doelstellingen

32 32 32 33 33 34 35 35 35

Toegewijde medewerkers Betrokkenheid Opleiding en ontwikkeling Veiligheid en gezondheid Sociale gevolgen van de fusie Doelstellingen

36 36 37 37 38 39

Duurzame landbouw Verduurzamen West-Europese melkveehouderij Verduurzamen melkveehouderij buiten West-Europa Verduurzamen internationale grondstofketens Doelstellingen

40 40 41 43 45

Bijlagen 1. Overzicht van alle doelen 2. Verwerking van de rapportage en betrouwbaarheid van de gegevens 3. Verklarende woordenlijst 4. Externe vertegenwoordigingen

46 47 48 51

Koninklijke FrieslandCampina N.V.

3

Woord vooraf Geachte relatie, De fusie van Friesland Foods en Campina op 31 december 2008 biedt ons de mogelijkheid om het beste uit beide bedrijven te combineren en invulling te geven aan onze ambitie om de meest professionele, succesvolle en aantrekkelijke zuivelonderneming ter wereld te worden. In 2009 zijn we gestart met de integratie van de activiteiten en het ontwikkelen van de strategie voor de nieuwe onderneming met een focus op continuïteit en de lange termijn. Een belangrijke pijler van deze strategie is maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). FrieslandCampina is van oudsher sterk verankerd in de samenleving door haar band met de melkveehouders en haar productielocaties, medewerkers en producten.

In dit eerste MVO-verslag van FrieslandCampina geven we inzicht in ons beleid en de behaalde resultaten op het gebied van MVO voor het jaar 2009. Bij FrieslandCampina geloven we dat we met elkaar de keten verder kunnen verduurzamen; samen met onze leden-melkveehouders, medewerkers, leveranciers, afnemers en andere belanghebbenden.

Cees ‘t Hart CEO Koninklijke FrieslandCampina N.V. Amersfoort, juli 2010

De doelstelling van FrieslandCampina is het produceren en op de markt brengen van zuivelproducten op een zodanige wijze dat gedurende lange termijn duurzame waarde kan worden gecreëerd voor consumenten, afnemers, medewerkers, leden-melkveehouders, zakenpartners en de gemeenschappen waar FrieslandCampina actief is. De wijze waarop we deze duurzame waarde willen creëren komt tot uitdrukking in ons MVO-beleid. Wij willen bijdragen aan een duurzame ontwikkeling ten behoeve van zowel de huidige als toekomstige generaties. Dit betekent dat wij zoeken naar een evenwicht tussen de resultaten die wij als bedrijf moeten behalen en onze inzet ten behoeve van de samenleving en het milieu, onze mensen en ons bedrijf. Wij doen ons best om alle handelingen die wij uitvoeren binnen de zuivelketen – de weg die melk volgt van de koe tot consument – verder te verduurzamen Kort na het ontstaan van FrieslandCampina zijn inzake het MVO-beleid vijf duurzaamheidsthema’s vastgesteld: FrieslandCampina in de samenleving, Voeding & Gezondheid, Zorg voor milieu, Toegewijde medewerkers en Duurzame landbouw. Door het beleid en de programma’s voor deze thema’s verplichten we ons om ethisch te handelen en bij te dragen aan de economische ontwikkeling, waarbij we tegelijkertijd de kwaliteit van leven van onze medewerkers, het milieu, alsmede van de lokale gemeenschappen willen verbeteren.

4

MVO-verslag 2009

FrieslandCampina thema’s voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

FrieslandCampina in de samenleving

Voeding & Gezondheid

Zorg voor milieu

Toegewijde medewerkers

Duurzame landbouw Koninklijke FrieslandCampina N.V.

5

Wij zorgen voor

6

MVO-verslag 2009

Profiel van FrieslandCampina

gezonde voeding, elke dag... FrieslandCampina voorziet mensen wereldwijd van al het goede van melk. FrieslandCampina produceert baby- en kindervoeding, zuiveldranken, kaas, melk, yoghurts, toetjes, boter, room, melkpoeder, zuivelingrediënten en vruchtendranken. Producten die een belangrijke rol spelen in de voeding en het welzijn van mensen. Wij zijn samen met onze leden-melkveehouders expert in melk en breiden onze kennis over toepassingen ervan voortdurend uit. Die kennis strekt zich uit van de kwaliteit van het grasland waarop de koeien grazen tot het op de markt brengen van smakelijke kazen, gezonde zuiveldranken en de best mogelijke ingrediënten voor de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie. En alle stappen daartussen. Wij zorgen voor gezonde voeding, elke dag.

...voor een miljard mensen wereldwijd


7

Onze onderneming

Onze melk

Koninklijke FrieslandCampina is een multinationale zuivelonderneming waarvan alle aandelen in handen zijn van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina, waarbij 15.300 leden-melkveebedrijven in Nederland, Duitsland en België zijn aangesloten. Onze producten zijn in meer dan honderd landen te koop. De belangrijkste regio’s zijn Europa, Azië en Afrika. Ingrediënten worden wereldwijd verkocht. In 2009 is een omzet van 8,2 miljard euro gerealiseerd. Er werken meer dan 20.000 mensen in 24 landen.

Melk is van nature één van de rijkste voedingsbronnen. Wij verwerken de melk van de leden-melkveehouders tot een keur aan zuivelproducten. Dagelijks kiezen meer dan één miljard mensen voor deze producten als onderdeel van hun voeding. Onze zuivelproducten leveren niet alleen een unieke smaakbeleving, maar ook eiwitten, vetten, vitaminen, mineralen en melksuikers; bouwstoffen en brandstoffen die belangrijk zijn voor de gezondheid en het welzijn van mensen.

8

MVO-verslag 2009

Onze ambitie

Onze klanten

Goede resultaten in de markt moeten zorgen voor een toonaangevende melkprijs voor de ledenmelkveehouders. Onze kennis van melk bouwen we steeds verder uit door te investeren in onderzoek en ontwikkeling. Dat moet het mogelijk maken om de kansen die zich in de markt aandienen beter te benutten. We willen aantrekkelijk zijn als partner voor onze afnemers en als werkgever voor onze medewerkers. FrieslandCampina heeft de ambitie de meest professionele, succesvolle en aantrekkelijke zuivelonderneming ter wereld te worden.

Consumenten kopen wereldwijd onze zuivelproducten en vruchtensappen in supermarkten, buurtwinkels of ergens onderweg. Professionele verwerkers in horeca, bakkerij, ijsindustrie en voedingsmiddelenindustrie verwerken onze room en boterproducten. Voedingsmiddelenbedrijven en farmaceutische ondernemingen nemen specifieke ingrediënten uit zuivel af.


9

FrieslandCampina heeft sterke consumentenmerken op het gebied van zuivelproducten, vruchtensappen en -dranken, sportdranken, room- en boterproducten, desserts en ijs- en milkshakemixen voor professionele gebruikers en ingrediënten voor industriële afnemers.

Zuivelproducten: Betagen, Buttergold, Campina, Chocomel/Cécémel, Completa, Dutch Lady, Foremost, Frico, Friesche Vlag (koffiemelk en langhoudbare melk), Frisian Flag, Friso, Fristi, Fruttis, Goedemorgen, Joyvalle, Landliebe, Milli, Milner, Mona, Napolact, NoyNoy, Optimel/Optiwell, Peak, Pöttyös, Puddis, Rainbow, Valess, Vifit en Yazoo. Vruchtensappen en -dranken: Appelsientje, CoolBest en DubbelFrisss. Sportdrank: Extran.

10

MVO-verslag 2009

Onze merken Room- en boterproducten, desserts en ijs- en milkshakemixen voor professionele gebruikers: Debic, Hollandia en Polderland.


Ingrediënten voor industriële afnemers: Creamy Creation, DMV, Domo, Kievit, Nutrifeed en DMV-Fonterra Excipients.

11

Structuur en organisatie De 21.062 melkveehouders in Nederland, Duitsland en België die lid zijn van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. staan aan de basis van de zuivelketen. Door de leden gekozen vertegenwoordigers vormen de 21 districtsbesturen, die gezamenlijk weer de ledenraad vormen. De ledenraad bestaat uit 210 leden. De ledenraad kiest de 9 bestuursleden van de coöperatie, die ook deel uitmaken van de raad van commissarissen van de onderneming. Zo zijn de leden-melkveehouders betrokken bij beleidsbepalende onderwerpen en bij het toezicht op de onderneming. Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. houdt alle aandelen in het kapitaal van Koninklijke FrieslandCampina N.V. Koninklijke FrieslandCampina N.V. is houder van alle aandelen in het kapitaal van FrieslandCampina Nederland Holding B.V., waaronder de vennootschappen vallen waarin de melkverwerkende activiteiten in Nederland zijn ondergebracht. Koninklijke FrieslandCampina N.V. houdt verder alle aandelen in het kapitaal van FrieslandCampina International Holding B.V., van waaruit de buitenlandse activiteiten plaatsvinden. Op 30 en 31 december 2009 is de juridische structuur van de verschillende onderliggende vennootschappen gewijzigd. De voormalige juridische entiteiten van Friesland Foods en Campina met dezelfde soort activiteit zijn daarbij met elkaar gefuseerd.

12

FrieslandCampina heeft haar commerciële activiteiten ondergebracht in vier business groups:

•

Consumer Products Europe is in Europa actief met consumptiemelk, zuiveldranken, yoghurts, desserts, koffiemelk en room. Daarnaast produceert en verkoopt deze business group vruchtensappen en –dranken.

•

Consumer Products International houdt zich bezig met de verwerking en verkoop van melk(producten) in Azië, Afrika en het Midden-Oosten.

•

Cheese & Butter is actief in de productie, rijping en verkoop van kaas, boter en boterproducten. De halfharde Goudse, Edammer en Maasdammer kazen zijn in vele landen ter wereld verkrijgbaar. Daarnaast richt de groep zich met name op boter in consumentenverpakkingen en boter, melkvetfracties en boterolie voor professionele afnemers.

•

Ingredients verwerkt, produceert en verkoopt zuivelingrediënten voor industriële afnemers, zoals de voedingsindustrie en de farmaceutische industrie. De business group beschikt over veel kennis voor het toepassen van melkbestanddelen in eindproducten van dagelijkse voeding, babyvoeding en hulpstoffen tot aan medicijnen.

MVO-verslag 2009

Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A.

100% eigenaar

Leden

Districten

Ledenraad

Koninklijke FrieslandCampina N.V. Algemene vergadering van aandeelhouders

Coöperatieraad Bestuur

Raad van commissarissen

Executive board

Corporate centre

Consumer Products Europe

Consumer Products International

Cheese & Butter

Ingredients

FrieslandCampina Dagvers

FrieslandCampina Export

FrieslandCampina Cheese

FrieslandCampina Domo

FrieslandCampina Benelux

FrieslandCampina Middle East

FrieslandCampina Kievit

FrieslandCampina Germany

FrieslandCampina WAMCO Nigeria

FrieslandCampina Cheese Specialties

FrieslandCampina Professional FrieslandCampina Hungary FrieslandCampina Romania FrieslandCampina Hellas FrieslandCampina Russia FrieslandCampina UK FrieslandCampina Spain

FrieslandCampina Malaysia/ Singapore FrieslandCampina Vietnam

FrieslandCampina Butter

FrieslandCampina DMV FrieslandCampina Dairy Feed FrieslandCampina Creamy Creation

FrieslandCampina Thailand Betagen Thailand FrieslandCampina Indonesia FrieslandCampina China FrieslandCampina Hong Kong


13

Wereldwijd Noord- en Zuid-Amerika

232 125 6

Omzet (in miljoenen euro’s)

Aantal medewerkers

Aantal locaties

14

MVO-verslag 2009

Europa

5.663 13.970 86

Azië

1.425 4.975 18 Afrika en het Midden-Oosten

840 964 5


15

Kerncijfers 2009 Resultaten

Waardecreatie2

in miljoenen euro’s

2009

2008

8.160

%

als percentage van balanstotaal

2009

1.652

36,37

Reservering 3

2008

842

0,29

2008

2009

Werknemers (gemiddeld aantal fte’s) 30,0

20.034

20.568

2009

Aantal ledenmelkveebedrijven einde jaar

15.326

Netto kasstroom 5

757

4.930

351

Investeringen 6

231

1.480

240

Afschrijvingen 7

206

1.395

219

voor incidentele lasten voor leden-melkveehouders 3 op naam, in euro’s per 100 kilogram melk 4 toe te rekenen aan aandeelhouders van de vennootschap en overige vermogensverschaffers

1.494

2008

2009

2008

Totaal verwerkte melk (in miljoenen kg)

15.837

Aantal leden einde jaar

21.062

10.755

21.583

11.446

Melkaanvoer leden (in miljoenen kg)

8.685

1

2

16

2008

Nettoschuld

0,35

135

2009

Eigen vermogen 4

Groepsvermogen

36,7

1.749

0,48

26,99

248

2008

Groepsvermogen

Melkprijs

Winst

182

4.770

35,89

0,59

Bedrijfsresultaat

258

2009

Prestatietoeslag 276


Balanstotaal

26,40

Bedrijfsresultaat 1

347

2008

Garantieprijs

9.454

Kasstroom


2009

Netto-omzet

Balans

in euro’s per 100 kilogram

uit operationele activiteiten in grond, gebouwen, installaties en immateriële activa 7 op gebouwen, installaties en immateriële activa 5

6

MVO-verslag 2009

8.589

FrieslandCampina in de samenleving Voor FrieslandCampina is maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering. Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt op een praktische en relevante wijze ingevuld waarbij het economisch rendement niet uit het oog wordt verloren.

FrieslandCampina hecht veel waarde aan een goede relatie met consumenten, afnemers, medewerkers, zakenpartners, maatschappelijke organisaties en de gemeenschappen waarin de onderneming actief is. Samenwerking en overleg met deze en andere belanghebbenden staan aan de basis van het verwezenlijken van de duurzaamheidsambities. Daarbij gaat het om mondiale duurzaamheidsthema’s, maar ook om de ontwikkeling van lokale gemeenschappen.

MVO-beleid van FrieslandCampina In 2009, het eerste jaar na de fusie tussen Friesland Foods en Campina is een uitgebreide inventarisatie verricht naar de maatschappelijke thema’s in de verschillende regio’s waarin FrieslandCampina actief is. Daarbij is gebruik gemaakt van de aanwezige kennis van beide fusieondernemingen op het gebied van sector-, keten- en levenscyclusanalyses (LCA’s) om duurzaamheidsthema’s in kaart te brengen. Verder zijn samen met KPMG Sustainability en TiasNimbas Business School issue-analyses uitgevoerd. Onderstaande wereldkaart toont per regio de belangrijkste mondiale thema’s in relatie tot de zuivelketen (productie, verwerking en consumptie).

Mondiale thema’s in relatie tot de zuivelketen Europa Broeikasgasemissies en klimaatverandering Training en opleiding Dierenwelzijn Gezondheid: obesitas en kanker

Noord-Amerika Klimaatverandering Dierenwelzijn

Azië

Gezondheid: obesitas

Waterverontreiniging Armoedebestrijding Training en opleiding Midden-Oosten

Zuid-Amerika

Ondervoeding

Watertekort Waterverontreiniging

Waterverontreiniging Schoon water en riolering

Afrika


Waterschaarste en


waterverontreiniging

Armoede Ondervoeding Zorg voor moeder en kind

Bron: KPMG Sustainability en TiasNimbas Business School


17

Aan de hand van deze issue-analyses zijn vijf thema’s gedefinieerd waarbinnen het FrieslandCampina MVO-beleid wordt vormgegeven:

• • • • •

FrieslandCampina in de samenleving Voeding & Gezondheid Zorg voor milieu Toegewijde medewerkers Duurzame landbouw

Aan de hand van deze thema’s speelt FrieslandCampina in op die behoeften in de samenleving waaraan de onderneming daadwerkelijk een bijdrage kan leveren. In 2010 wordt voor elk van deze thema’s het beleid verder uitgewerkt, gevolgd door concrete doelstellingen en activiteiten. Leidraad hierbij is ISO 26000, de wereldwijde richtlijn voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Meer informatie over ISO 26000 is te vinden op www.iso.org/sr Borging MVO-beleid Het MVO-beleid bij FrieslandCampina valt onder verantwoordelijkheid van de afdeling Corporate Environment & Sustainability en de Corporate Social Responsibility (CSR)-board. De afdeling Corporate Environment & Sustainability valt onder de afdeling Corporate Public & Quality Affairs en is verantwoordelijk voor: het opzetten en actueel houden van de MVOstrategie en het MVO-beleid; het opstellen van beleid rondom milieu, arbeidsveiligheid en brandpreventie; het coördineren van de uitvoering van het MVOprogramma; het naar de externe belanghebbenden communiceren van het MVO-beleid.

• • • •

18

Samen met de CSR-board is deze afdeling verant woordelijk voor het informeren van de executive board en het management van de business groups en werkmaatschappijen over de voortgang van het MVObeleid. De business groups en werkmaatschappijen zijn verantwoordelijk voor de implementatie van het MVObeleid. Maar uiteindelijk zijn het de medewerkers van FrieslandCampina wereldwijd die bepalend zijn voor het succes van het MVO-beleid. Eind 2009 heeft FrieslandCampina een Corporate Social Responsibility (CSR)-board opgericht. Deze board geeft invulling aan de MVO-strategie en de bijbehorende doelstellingen. De CSR-board heeft in 2009 de focuspunten voor de MVO-strategie vastgesteld. In 2010 zal verder invulling worden gegeven aan het MVO-beleid en de bijbehorende doelstellingen en programma’s. Samenstelling CSR-board: Cees ‘t Hart CEO en voorzitter Bas van den Berg (tot 31 december 2009) Managing director FrieslandCampina Dagvers Nederland Werner Buck Director Corporate Public & Quality Affairs Kapil Garg Executive director Consumer Products International Eric Heres (tot 1 maart 2010) Director Corporate Communication Robert Koning Director Corporate Legal Affairs & Company Secretary Frank van Ooijen (per 1 juni 2010) Director Corporate Communication Jaap Petraeus Manager Corporate Environment & Sustainability Franc Reefman Marketing director Consumer Products Europe Patrick Reekmans (per 1 juni 2010) Managing director FrieslandCampina Benelux Atze Schaap Director Co-operative Affairs Jaap de Vries Director Corporate Human Resources

MVO-verslag 2009

Gedragscode Om correct en integer gedrag van medewerkers te bevorderen heeft FrieslandCampina na de fusie een nieuwe Code of Conduct opgesteld. Hierin is opgenomen dat FrieslandCampina de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties als universele standaard beschouwt. Verder gaat de gedragscode in op onder meer het uitsluiten van corruptie, kinderarbeid, gedwongen arbeid en discriminatie richting medewerkers en het respecteren van de rechten van medewerkers om zich te organiseren in vakbonden. Deze nieuwe gedragscode is in 2009 ontwikkeld en wordt in 2010 geïmplementeerd. Alle werknemers wordt gevraagd de gedragscode grondig te lezen en toe te passen in de dagelijkse werkzaamheden. De executive board is er verantwoordelijk voor dat de gedragscode door alle medewerkers wordt begrepen. Naleving wordt jaarlijks gemonitord en gerapporteerd aan de auditcommissie en de raad van commissarissen. Medewerkers worden verzocht overtredingen van de gedragscode te melden.

Klokkenluidersregeling Om transparantie en integriteit te bevorderen heeft FrieslandCampina naast de gedragscode een nieuwe klokkenluidersregeling ontwikkeld. FrieslandCampina moedigt haar medewerkers aan hun bezorgdheid te uiten als men vermoedt of weet dat in strijd met de gedragscode gehandeld wordt. De regeling dient als leidraad hoe de bezorgdheid te uiten en sluit strafmaatregelen tegen of oneerlijke behandeling van klokken luiders uit. De nieuwe klokkenluidersregeling is in 2009 ontwikkeld en wordt in 2010 geïmplementeerd. Dat betekent dat alle medewerkers in 2010 geïnformeerd worden over de regeling en dat in elk onderdeel van de organisatie een lokale vertrouwenspersoon wordt aangewezen en geïnstrueerd. Er is een corporate integriteitscommissie geïnstalleerd, bestaande uit een lid van de executive board, de secretaris van de executive board en de corporate compliance officer. De integriteitscommissie is verantwoordelijk voor de implementatie en de juiste procedures voor het melden van overtredingen. Verder toetst, onderzoekt en behandelt de integriteitscommissie gemelde zaken. De executive board zal de activiteiten van de integriteitscommissie jaarlijks rapporteren aan de auditcommissie en de raad van commissarissen.

Bouw van waterputten In Nigeria zijn met steun van FrieslandCampina 25 waterputten aangelegd, waarvan er 9 gebruik maken van zonne-energie.


19

Leveranciersnormen Voor leveranciers van FrieslandCampina geldt een set van normen, de zogenoemde ‘Business Practices for Suppliers’. Deze leveranciersnormen gaan onder meer in op nationale en lokale wettelijke vereisten, industrienormen, mensenrechten, voedselveiligheid en –kwaliteit en duurzame bedrijfsvoering. De leveranciersnormen zijn afgeleid van de gedragscode en worden in 2010 en 2011 geïmplementeerd. Transparantie FrieslandCampina streeft ernaar zo transparant mogelijk te zijn voor werknemers, ledenmelkveehouders, klanten, consumenten, leveranciers, maatschappelijke organisaties en autoriteiten. Op de website www.frieslandcampina.com zijn zowel actuele ontwikkelingen als achtergronden en toelichtingen over activiteiten en producten van FrieslandCampina te vinden. In het jaarverslag en het jaaroverzicht wordt verslag gedaan van de belangrijkste ontwikkelingen en worden de financiële resultaten toegelicht. In het jaarlijks te verschijnen MVO-verslag worden duurzaamheidsinspanningen inzichtelijk. Regelmatig organiseert FrieslandCampina bijeenkomsten voor leden-melkveehouders en vindt overleg plaats met de ondernemingsraden, de centrale ondernemingsraad en de European Working Council. Verder worden leden-melkveehouders en personeelsleden geïnformeerd via het ledenmagazine, een eigen ledenwebsite, het personeelsmagazine, intranet en personeelsbijeenkomsten. Het jaarverslag, het jaaroverzicht, de persberichten, actuele ontwikkelingen en bedrijfsinformatie zijn te vinden op www.frieslandcampina.com

Open Boerderijdagen FrieslandCampina werkt intensief samen met haar leden-melkveehouders om mensen informatie te verschaffen en te betrekken bij ontwikkelingen in de melkveehouderij. Zo werden ook in 2009 de Open Boerderijdagen georganiseerd. Meer dan 80.000 geïnteresseerden bezochten één van de 55 deelnemende melkveehouderijen waar zij uitleg kregen over de productie van melk en konden deelnemen aan verschillende activiteiten als een rondleiding en een speurtocht. Open Deurendag In februari 2009 openden negen vestigingen van FrieslandCampina hun deuren om jongeren van het VMBO/HAVO enthousiast te maken voor werken in de zuivel. Tijdens de Open Deurendag kregen jongeren informatie over het Young Waves MBOopleidingsprogramma en konden zij deelnemen aan een rondleiding en een speeddate. Jaarlijks MVO-verslag FrieslandCampina brengt met ingang van 2010 jaarlijks een MVO-verslag uit. In dit verslag worden de strategie, het beleid en de voortgang op het gebied van MVO uiteen gezet. Door het gebruik van kwantitatieve data is het mogelijk trends in kaart te brengen en hierop te sturen in het MVO-beleid. Met de gegevens die jaarlijks verzameld worden, kunnen de prestaties voor elk duurzaamheidsthema worden beoordeeld. FrieslandCampina streeft er daarom naar de data zo nauwkeurig mogelijk in beeld te brengen. Om tegemoet te komen aan de informatiebehoefte van belanghebbenden hanteert FrieslandCampina bij het opstellen van het MVOverslag als leidraad de GRI-richtlijnen en de criteria van de Transparantiebenchmark van het ministerie van Economische Zaken. Beide instrumenten zijn tot stand gekomen door een uitgebreid consultatieproces met het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en diverse instanties van over de hele wereld. Het MVO-verslag en bijbehorende GRI-index zijn te vinden op www.frieslandcampina.com Meer informatie over de GRI-richtlijnen is te vinden op www.globalreporting.org

20

MVO-verslag 2009

“

FrieslandCampina is een van de deelnemers aan het sojaprogramma van Solidaridad waarbij boeren in Zuid-Brazilië en India worden ondersteund bij de verduurzaming van hun sojateelt. Sojaboeren krijgen zo uitzicht op een beter bestaan voor hun gezin. Daarnaast zoeken we samen naar manieren om het milieu minder te belasten. Door de samenwerking met grote bedrijven als FrieslandCampina zijn

”

we in staat daadwerkelijk een verschil te maken.

Nico Roozen, directeur Solidaridad

Samenwerking met belanghebbenden FrieslandCampina hecht veel waarde aan een goede relatie met belanghebbenden en streeft ernaar de juiste balans te zoeken tussen alle, soms conflicterende, verwachtingen en behoeften van leveranciers, afnemers, maatschappelijke organisaties en lokale overheden. FrieslandCampina vindt een goede samenwerking met belanghebbenden cruciaal voor het verduurzamen van productieketens en bedrijfsprocessen. Het management en de daartoe aangewezen medewerkers worden aangemoedigd om samen te werken met overheden en andere weten regelmakende organen bij het opstellen van weten regelgeving. Dit kan direct maar ook via brancheorganisaties en samenwerkingsverbanden. Daarnaast onderhoudt FrieslandCampina regelmatig contact met verschillende maatschappelijke organisaties. Enerzijds om duurzaamheidsissues vroegtijdig te herkennen en een gezamenlijke aanpak te ontwikkelen. Anderzijds wordt er op projectniveau samengewerkt met partijen als het Wereld Natuur Fonds, Solidaridad en Stichting Natuur en Milieu bij het verduurzamen van grondstofketens. FrieslandCampina ondersteunt geen politieke partijen of politieke organisaties. Een lijst van de externe vertegenwoordigingen is te vinden in de bijlage.


Samenwerkingen met maatschappelijke organisaties in Nederland Solidaridad Wereld Natuur Fonds Dierenbescherming Stichting Natuur en Milieu Natuurmonumenten

• • • • •

21

“

Met het schooladoptieproject wil FrieslandCampina in Nigeria een bijdrage leveren aan de sociale en educatieve ontwikkeling van

Lokale gemeenschappen FrieslandCampina levert actief een bijdrage aan een aantal gerichte initiatieven die bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van lokale gemeenschappen. FrieslandCampina ondersteunt daarom diverse ontwikkelingsprojecten en goede doelen in de regio’s met productielocaties. Hieronder staan enkele voorbeelden. Bouw van waterputten FrieslandCampina ondersteunt de aanleg van waterputten in Nigeria en Ghana voor lokale gemeenschappen om hen te voorzien van een goede kwaliteit drinkwater. In verband met de hoge dieselprijs in 2008 (de pompen werken op diesel) wordt ook gebruik gemaakt van drinkwaterputten op zonneenergie. De opbrengst van de waterbesparingen die de productielocatie van FrieslandCampina in Leeuwarden heeft bereikt, wordt volledig geschonken aan het realiseren van nog meer drinkwaterputten in Afrika. Inmiddels zijn er in heel Nigeria 25 waterputten aangelegd, waarvan er 9 gebruik maken van zonneenergie. Den Dom Dom Studiefonds Sinds 2002 ondersteunt FrieslandCampina in Vietnam basisschoolkinderen die goed kunnen leren, maar zonder financiële steun niet door zouden kunnen gaan naar het voortgezet onderwijs. Mensen die producten van Dutch Lady (een merk van FrieslandCampina in Vietnam) kopen, doneren een bedrag aan het Den Dom Dom studiefonds. Ook zamelen medewerkers van FrieslandCampina geld in voor het fonds. In 2009 heeft een inzamelingsactie van een aantal jonge medewerkers in Nederland (Young Waves) een bedrag van 16.000 euro opgeleverd. Inmiddels zijn 4.500 studiebeurzen toegekend en nog eens 4.000 giften gedaan aan zogeheten paren, waarbij een goede leerling wordt gekoppeld aan een leerling die achterblijft. Ook zijn er vanuit het fonds zes Dom Dom-scholen gebouwd. De naam van het programma komt van de legende van een arm, leergierig jongetje Mac Dinh Chi. Omdat zijn familie de school niet kon betalen, luisterde hij buiten het klaslokaal naar de leraar. Als het ’s avonds donker werd, gebruikte hij vuurvliegjes (Dom Dom) voor licht. Uiteindelijk behaalde Mac Dinh Chi de hoogste eretitel van Vietnam.

22

lokale inwoners. Zowel de leerlingen en leraren als

”

de overheid zijn enthousiast over dit project.

Nkechi Njemanze, Community Relations Manager bij FrieslandCampina WAMCO Nigeria

Schooladoptieproject in Nigeria FrieslandCampina Nigeria heeft bij de Ogba Junior Grammar School in Lagos een ICT-leslokaal ingericht. Leerlingen krijgen hier onderwijs over ICT en kunnen gebruik maken van computers met internetverbinding en andere ICT-apparatuur. Zo kunnen leerlingen en leraren ICT-kennis en -vaardigheden ontwikkelen. Het ICT-leslokaal is onderdeel van het Nigeriaanse schooladoptieproject waar organisaties de overheid ondersteunen bij het aanleggen van kennisinfrastructuur bij scholen. Dairy developing programma in Vietnam en Indonesië FrieslandCampina heeft in Vietnam en Indonesië programma’s die de lokale melkveehouderij helpen te verbeteren (zie pagina 41).

MVO-verslag 2009

Doelstellingen Implementatie van de nieuwe gedragscode in 2010 Implementatie van de nieuwe klokkenluidersregeling in 2010 Implementatie van de nieuwe Business Practices for Suppliers in 2010 en 2011

• • •

Den Dom Dom Studiefonds In Vietnam zijn 4.500 studiebeurzen toegekend uit het Den Dom Dom Studiefonds en zijn nog eens 4.000 giften gedaan.


23

Voeding & Gezondheid FrieslandCampina biedt mensen over de hele wereld de mogelijkheid om te genieten van alle goede eigenschappen van zuivel. Door het aanbieden van een breed assortiment zuivelproducten voorziet FrieslandCampina in de dagelijkse behoeften van meer dan een miljard mensen uit allerlei culturen en met verschillende voedingsgewoonten. De ambitie van FrieslandCampina is om voortdurend producten te ontwikkelen die bijdragen aan een gezond en verantwoord assortiment producten in diverse varianten en portiegroottes. Daarnaast geeft FrieslandCampina veel aandacht aan voorlichting en educatie rondom voeding en worden consumenten via verschillende acties gestimuleerd tot sportieve activiteiten. Bij een gezonde leefstijl hoort immers ook

In 1968 werd de eerste halfvolle melk op de markt gebracht en in de jaren ’70 en ’80 volgden halfvolle en magere varianten van andere consumptiemelkproducten. In de jaren ’80 kwam er meer nadruk op vetpercentages in zuivel en kwamen de eerste 30+ kazen op de markt, gevolgd door andere producten zoals 0% yoghurt en magere melk.

Afname suikergehalte DubbelFrisss suikergehalte in gram per 100 ml

11,0 10,5 10,0 9,5

goede voeding en voldoende beweging. Op deze manier levert FrieslandCampina een structurele bijdrage aan het bestrijden van gezondheidsissues. Voedselkwaliteit en voedselveiligheid worden geborgd via een uitgebreid kwaliteitssysteem. Aanbieden van keuze en optimaliseren van samenstelling De meeste producten van FrieslandCampina zijn ook beschikbaar in een light variant met minder energie (vet of suiker) of zout. Op deze manier worden consumenten in staat gesteld een verantwoorde keuze te maken Daarnaast werkt FrieslandCampina aan het optimaliseren van de samenstelling van producten. Via deze weg komen er steeds meer producten in het assortiment die voldoen aan de criteria van het Ik Kies Bewust-logo. Verder werkt FrieslandCampina aan het stap voor stap verlagen van suiker en zout in consumentenproducten. Op basis van de ervaringen met (vruchten)dranken brengt FrieslandCampina deze optimalisering nu ook aan in zuivelproducten. Door stapsgewijs minder toe te voegen aan producten zijn de veranderingen niet merkbaar voor consumenten. Op de lange termijn betekent dit voor consumenten een verlaging in de inname van energie en zout. Enkele voorbeelden: De dranken, yoghurts en desserts van Optimel (in Nederland) en Optiwell (in Duitsland en andere landen) bevatten 0% of 0,1% vet en er is geen suiker toegevoegd. In Nederland en Duitsland zijn deze producten voorzien van het Ik Kies Bewust-logo. De kazen van Milner bevatten aanzienlijk minder zout en vet dan gewone Goudse kazen. Zo bevat Milner licht gerijpt ruim 22% minder zout, Milner 30+ kaas 40% minder vet en Milner XtraSlimm (10+ kaas) zelfs 80% minder vet. Taksi, Fristi en Yoki zijn er in de varianten Geen Suiker Toegevoegd. Deze dranken bevatten 0% vet en zijn gezoet met zoetstoffen en suikers uit fruit. Hierdoor bevatten ze minimaal 30% minder calorieën dan de reguliere varianten. De hoeveelheid toegevoegd suiker in Fristi is verlaagd, waardoor de reguliere Fristi nu ook een Ik Kies Bewust-logo krijgt. DubbelFrisss Minder Zoet wordt gemaakt van fruit dat van nature minder zoet is en bevat per glas gemiddeld 7 gram minder suiker dan de reguliere DubbelFrisss. Voor Campina vla (‘tikkie minder suiker’) is het toegevoegd suikergehalte met 30% verlaagd.

•

•

•

•

9,0 8,5

•

8,0 7,5 2005

2009

Het voorbeeld van DubbelFrisss laat zien hoe FrieslandCampina werkt aan het stap voor stap verlagen van suiker in producten.

24

MVO-verslag 2009

De nuttige voedingsstoffen van zuivel Zoutreductie in kaas Om de hoeveelheid zout in kaas te verlagen heeft de Nederlandse kaassector in 2007 de NZO Werkgroep Zoutreductie in halfharde kaas opgericht met als doel om eind 2009 15% zoutreductie in kaas te realiseren. Onderzoek van kaasproducten in de Nederlandse supermarkten dat is uitgevoerd in opdracht van de NZO door een extern analyselaboratorium heeft aangetoond dat deze doelstelling in 2008 reeds is gehaald. Voorlichting en educatie FrieslandCampina ziet het als haar taak om consumenten en professionals niet alleen zorgvuldig te informeren over de samenstelling van producten, maar ook over voedingswaardes en voeding in het algemeen. Ik Kies Bewust FrieslandCampina is één van de oprichters van het Ik Kies Bewust-programma, een initiatief om consumenten te helpen bij het maken van een gezonde keuze. Producten met het Ik Kies Bewust-logo bevatten minder zout, suiker en verzadigde vetten. Door voor producten te kiezen die zijn voorzien van het Ik Kies Bewust-logo, maakt de consument eenvoudig de gezondere keus binnen de betreffende productgroep. FrieslandCampina beschikte in 2009 over 194 producten die voldoen aan de criteria van Stichting Ik Kies Bewust. Meer informatie over de Stichting Ik Kies Bewust is te vinden op www.ikkiesbewust.eu en www.choicesprogramme.org

Based on PANTONE 293

A1.

A2. Totaal aantal producten met Ik Kies Bewust-logo

Zuivelproducten bevatten van nature veel nuttige voedingsstoffen zoals eiwitten, vetzuren, koolhydraten, vitamines en mineralen. Melkeiwit heeft een goede voedingswaarde, hoge verteerbaarheid en is rijk aan essentiële aminozuren. In een Westers dieet leveren zuivelproducten tot 70% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium en dragen bij aan de inname van vele andere belangrijke vitaminen en mineralen zoals kalium, magnesium, zink, fosfor, selenium, jodium, vitaminen B2 en B12. Ook is zuivel een goede bron van vitaminen A en D en bevat het de essentiële omega-3 vetzuren. Vruchtensappen, zoals sinaasappelsap en grapefruitsap, zijn bovendien een zeer goede natuurlijke bron van vitamine C, foliumzuur en kalium. Een glas sinasappelsap telt daarom mee als 1 keer fruit per dag en draagt zo bij aan de fruitconsumptie.

FrieslandCampina Instituut Voor gezondheidsprofessionals in Nederland is het FrieslandCampina Instituut opgericht. Diëtisten, praktijkondersteuners en verpleegkundigen kunnen hier terecht voor informatie en advies over voeding, zuivel en gezondheid, gebaseerd op de laatste stand van de wetenschap. Daarnaast biedt het instituut professionals de mogelijkheid tot het volgen van nascholing, e-learning modules en workshops en zijn voorlichtingsen consumentenmaterialen beschikbaar. Meer informatie over het FrieslandCampina Instituut is te vinden op www.frieslandcampinainstituut.nl

in Nederland en België

250 200

176 146

150 C M Y 100 57 0

K 0

C M Y 100 57 0

K 0

C 0

M Y K 60 100 0

C M 100 0

K 0

C 0

M Y K 0 100 0

Y 0

194

122

100 50

A3.

A4.

0

2006

PANTONE 293

PANTONE 130

2007

Koninklijke FrieslandCampina N.V. R G B R G B R G 5

96 167

2008

5

96 167

238 127

B 0

R 0

G B 158 224

R G 255 236

B 0

2009

25

“

Wij hebben gemerkt dat direct contact een goede methode is om Maleisische bevolking voor te lichten over gezonde voeding. De NutriBus is daar

Campina op School In het kader van een evenwichtig voedingspatroon bij kinderen heeft FrieslandCampina een schoolmelkprogramma, Campina op School. Schoolmelk is al ruim 50 jaar een begrip in Nederland en zeker onder de 110.000 kinderen die een abonnement hebben. In 2009 is het assortiment dusdanig aangepast dat alle producten uit het abonnement van Campina nu het Ik Kies Bewust-logo dragen en vallen binnen de voorkeursof middenwegcategorie van het Voedingscentrum. Daarnaast is een samenwerking aangegaan met Fruitmasters, waardoor nu ook schoolfruit beschikbaar is. Ook in Duitsland doet FrieslandCampina mee aan een schoolmelkprogramma. FrieslandCampina is hier de grootste aanbieder van schoolmelk. Op ruim 5.000 scholen in Nordrhein-Westfalen, zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs, wordt Landliebe-melk aangeboden. Deze halfvolle schoolmelk heeft een vetgehalte van 1,5%. In 2009 heeft FrieslandCampina het schoolmelkprogramma uitgebreid naar scholen in Baden-Wurttemberg.

een mooi voorbeeld van. Daarnaast organiseren we in Maleisië regelmatig evenementen en andere bijeenkomsten waarbij we ingaan op gezonde voeding en de goede eigenschappen van

”

melk.

Rahul Colaco, Marketing Director van FrieslandCampina Malaysia

Meer informatie over Campina op School is te vinden op www.campinaopschool.nl Meer informatie over het Duitse schoolmelkprogramma is te vinden op www.landliebe.de

Campina op School In 2009 is het assortiment van Campina op School dusdanig aangepast dat alle producten uit het abonnement nu het Ik Kies Bewust-logo dragen.

26

MVO-verslag 2009

Optimaliseren van voedingswaardes: stapsgewijs of in één keer? Voedingsadviezen bij Indonesische gezondheidscentra In samenwerking met Indonesia Health Department geeft FrieslandCampina Indonesia onder de naam Pojok Gizi gratis voedingsadvies aan moeders met kleine kinderen. Het project is in 2006 opgezet door FrieslandCampina bij 35 lokale gezondheidscentra, waarmee circa 2.100 gezinnen geholpen konden worden. Wegens succes is besloten om het project uit te breiden met een mobiele variant, zodat ook afgelegen gebieden bereikt kunnen worden. Door het gebruik van meer en kleinere voertuigen zijn in 2009 20.000 families bezocht en geholpen. Mensen kunnen bij de mobiele Pojok Gizi ook terecht voor check-ups op lengte, gewicht en bloeddruk. Voedingscentrum in Vietnam In Vietnam heeft FrieslandCampina een voedingscentrum opgezet om consumenten voor te lichten over gezonde voeding. Zo kunnen ouders voor voedingsadvies voor hun kinderen terecht bij voedingsspecialisten. Ook worden er in samenwerking met ouders en kinderartsen lesprogramma’s ontwikkeld, evenementen georganiseerd en opleidingen voor professionals verzorgd. Het centrum werkt daarbij samen met het Vietnamese ministerie van Gezondheid, het National Institute of Nutrition en andere belanghebbenden. Samen met de Vietnam Nutrition Association heeft FrieslandCampina Vietnam de Dutch Lady Nutrition Award in het leven geroepenvoor jonge wetenschappers en onderzoeksinstellingen op het gebied van voeding. Nutribus op tour door Maleisië Om de Maleisische bevolking voor te lichten over gezonde voeding heeft Friesland Campina Malaysia samen met de Nutrition Society of Malaysia de NutriBus ontwikkeld. Dit mobiele educatiecentrum bracht mensen in afgelegen gebieden op een leuke manier alles bij over gezonde voeding en de gezonde eigenschappen van melk. De NutriBus bood bezoekers de mogelijkheid om hun Body Mass Index (BMI) te meten, gebruik te maken van interactieve informatiezuilen en advies van voedingskundigen te ontvangen inclusief een gezondheidscheck voor kleine kinderen. In totaal is de NutriBus op 28 verschillende locaties geweest en hebben meer dan 18.500 mensen een bezoek gebracht aan de NutriBus.


Bij het optimaliseren van de voedingswaarde van een product is het belangrijk dat het product met een aangepaste receptuur niet te veel afwijkt van de smaak en de beleving van het oorspronkelijke product. Door stapsgewijs kleine beetjes suiker of zout uit producten te halen, wordt de consument onbewust verleid om te kiezen voor een steeds gezonder product. Een snelle verlaging van waarneembare hoeveelheden suiker of zout brengt het risico mee dat het product niet geaccepteerd wordt, waardoor de beoogde gezondheidswinst niet wordt bereikt.

Stimuleren van beweging Bij een gezonde leefstijl hoort naast een gebalanceerd dieet ook beweging. Via verschillende initiatieven stimuleert FrieslandCampina tot (meer) beweging. Zo kunnen consumenten via Optimel sparen voor producten en activiteiten die te maken hebben met bewegen zoals een klimarrangement, een Zumba workshop, een duikarrangement, een Nordic Walking arrangement, een cycling arrangement, een hardloopclinic of een tennis/squash-arrangement. In Nigeria heeft FrieslandCampina de talentshow ‘Peak, It’s in U’ opgezet waarbij deelnemers hun talenten demonstreren op het gebied van onder meer zang, muziek, dans, voetbal en andere sporten. Extran is jaarlijks sponsor van de marathon van Rotterdam en in Nederland is in 2009 een schaatstocht georganiseerd voor alle medewerkers.

27

Verantwoorde marketing en reclame FrieslandCampina houdt zich aan lokale weten regelgeving voor reclame en de overeengekomen nationale reclamecodes in het land van verkoop. Reclame gericht op kinderen Omdat het voor jonge kinderen soms lastig is het doel van reclame te begrijpen, willen de World Health Organisation en de Europese Unie dat fabrikanten een verantwoord beleid voeren als het gaat om reclame. In 2009 heeft FrieslandCampina in Nederland een nieuwe reclamenorm ontwikkeld. Deze norm is per 1 januari 2010 van kracht geworden voor het gehele concern en bestaat uit voorschriften voor: reclame in het algemeen; op kinderen gerichte reclame in het algemeen; reclame gericht op kinderen onder twaalf jaar binnen de Europese Unie (EU); schoolprogramma’s waaronder schoolmelk.

Reclame voor babyvoeding FrieslandCampina houdt zich aan lokale weten regelgeving voor reclame rondom babyvoeding. In landen waar deze ontbreekt hanteert FrieslandCampina de principes van de WHO International Code of Marketing of Breastmilk Substitutes. Meer informatie over WHO International Code of Marketing of Breastmilk Substitutes is te vinden op www.who.int/nutrition/publications/infantfeeding

• • • •

In de Europese Unie geldt dat wanneer het publiek voor een TV-reclame voor meer dan 30% uit kinderen onder twaalf jaar bestaat, FrieslandCampina alleen reclame maakt voor producten die voldoen aan de toekomstige nutriëntenprofielen van de Europese Unie. Tot de nutriëntenprofielen definitief zijn, moeten producten voldoen aan de criteria van het FoodProfiler systeem. De nieuwe norm is vanaf 1 januari 2010, samen met de vrijwillige code van de FNLI, van toepassing op reclame voor producten van FrieslandCampina in Nederland. Meer informatie over het FoodProfiler systeem is te vinden op www.thefoodprofiler.com

28

MVO-verslag 2009

Voedselveiligheid en voedselkwaliteit De producten van FrieslandCampina worden gemaakt op 68 productielocaties wereldwijd en sommige producten worden op meer dan één locatie gemaakt. Voor de consument maakt dat geen verschil, die moet altijd kunnen rekenen op dezelfde hoge veiligheid en kwaliteit. Voedselveiligheid en voedselkwaliteit hebben bij FrieslandCampina dan ook de hoogste prioriteit. Kwaliteitssysteem Foqus Om voedselveiligheid en voedselkwaliteit te borgen heeft FrieslandCampina in 2009 ‘Foqus’ ontwikkeld, een breed kwaliteitssysteem dat zowel van toepassing is op de bedrijven van leden-melkveehouders als op de productie- en distributielocaties van FrieslandCampina (‘van koe tot consument’). De basis bestaat uit nationale en internationale wetgeving, Codex-normen en wensen van afnemers en de maatschappij in het algemeen. Foqus ondersteunt FrieslandCampina bij de ontwikkeling van een steeds robuuster productieproces.

Foqus Farm Om klanten en consumenten de garantie te geven dat onze producten veilig en kwalitatief hoogwaardig zijn, heeft FrieslandCampina Foqus Farm ontwikkeld, een nieuw kwaliteitssysteem voor leden-melkveehouders dat per 1 januari 2010 in werking is getreden. Het systeem betreft de productie op de boerderij tot het moment dat de melkauto de melk ophaalt en omvat de thema’s melk (zoals de kwaliteit van de melk, het melken en de melkkoeling), koe (gezondheid), productieproces (water en voer) en omgeving (weidegang). Foqus Farm is gericht op de leden in Nederland; voor de leden-melkveehouders in Duitsland en België haakt FrieslandCampina aan bij gelijkwaardige nationale systemen, zoals QM-Milch en IKM. Voor elk van de kwaliteitsthema’s bestaan doelen en voorwaarden èn wordt een aantal optionele punten opgenomen. Hoe een melkveehouder scoort op de diverse kwaliteitsthema’s, wordt bepaald aan de hand van melkonderzoek en beoordeling van de bedrijfsvoering van de melkveehouder door onafhankelijke, externe instanties. Onderdeel van het systeem is de externe toets van verzekeringspolissen van veevoerbedrijven. Per 2010 mogen leden-melkveehouders alleen veevoer afnemen van leveranciers die op de lijst van FrieslandCampina vermeld staan. Van bedrijven op deze lijst is de verzekeringspolis getoetst en voldoende bevonden door een onafhankelijke deskundige. Zonder administratieve last voor de melkveehouder is er zo sprake van borging van de aansprakelijkheid indien zich een calamiteit zou voordoen met verontreiniging van veevoer.

Voedingsadviezen bij Indonesische gezondheidscentra In 2009 hebben in Indonesië 20.000 families mobiele gezondheidscentra bezocht. Deze centra, mede opgezet door FrieslandCampina Indonesia, geven gratis advies over gezonde eetpatronen en voedselinname.


29

Foqus Food Safety & Quality Voor de productie- en distributielocaties is Foqus Food Safety & Quality (FS&Q) van toepassing. Een van de basisvoorwaarden is dat alle productielocaties over een kwaliteitssysteem moeten beschikken dat is gebaseerd op de ISO 9001 norm. Ook moeten alle locaties een extern getoetst HACCP-certificaat hebben. Verder omvat Foqus FS&Q de volgende onderdelen: Doelvoorschriften met een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling, bijvoorbeeld voor verandermanagement en crisismanagement; Middelvoorschriften met duidelijke en gedetailleerde eisen, bijvoorbeeld voor microbiologie en hygiëne; Uitgebreide auditlijst gebaseerd op de verbetercirkel van Deming (Plan, Do, Check, Act); Richtlijnen & best practices.

• • • •

De auditstandaard kan door de werkmaatschappijen worden gebruikt om hun productielocaties te beoordelen. Daarnaast wordt de standaard gebruikt door het interne auditteam dat alle productielocaties bezoekt en beoordeelt. FrieslandCampina heeft bewust gekozen voor een intern auditteam: de auditors zijn afkomstig uit diverse disciplines (QA, plant management, operations) en vervullen hun audittaak naast hun andere werkzaamheden. Deze aanpak levert meer diepgaande audits op en heeft als gevolg dat de auditors kennis opdoen die ze kunnen toepassen en verspreiden in hun eigen werkomgeving. Foqus FS&Q is ontwikkeld in 2009 en in 2010 volgt een uitgebreid communicatie- en trainingstraject voor het auditteam, QA en plantmanagement.

Verbeterprogramma’s FrieslandCampina heeft een aantal programma’s waarbinnen gewerkt wordt aan het verbeteren van de prestaties en de bedrijfscultuur. Momenteel werken 50 locaties met een verbeterprogramma als Continu Verbeteren, Total Productive Management (TPM) en/ of World Class Operations Management. Doel voor 2012 is om bij alle locaties een verbeterprogramma te implementeren. World Class Operations Management (WCOM) bestaat uit een ‘gereedschapskist’ met verschillende verbetermethoden waarmee verbeterteams aan de slag gaan. Als lid van deze verbeterteams zijn operators volop betrokken bij het uitvoeren van verbeteringen. Ze denken mee over het verhelpen van problemen en een optimale afstelling van machines. Total Productive Management kent een andere werkwijze, maar stelt dezelfde doelen centraal - minder verliezen, minder stilstand van machines en betere resultaten.

Foqus milieu, arbo en brandpreventie Naast Foqus Farm en Foqus FS&Q zijn ook arbeids omstandigheden, brandpreventie en milieu-aspecten onderdeel van het Foqus kwaliteitssysteem. De basis van deze aandachtsgebieden ligt in internationale regelgeving en normen, zoals ISO, HACCP, Codex en OHSAS. Meer informatie over milieu-aspecten is te vinden in het hoofdstuk Zorg voor milieu en in het hoofdstuk Toegewijde medewerkers wordt verder ingegaan op veiligheid op de werkvloer.

30

MVO-verslag 2009

Crisis- en issuemanagement In het kader van issuemanagement wordt pro-actief gekeken naar zaken die mogelijk gevolgen kunnen hebben voor de voedselveiligheid en de kwaliteit van de producten. Risico-analyse, onderzoek en monitoring spelen hierbij een belangrijke rol. FrieslandCampina hanteert verder een crisismanagementsysteem dat door middel van audits en evaluaties regelmatig op adequaatheid wordt gecontroleerd. Product recalls Het kan voorkomen dat producten niet voldoen aan onze strenge kwaliteitseisen en uit de handel worden genomen. In 2009 heeft FrieslandCampina te maken gehad met recalls. In België zijn producten teruggeroepen omdat er een te hoge concentratie benzophenol in werd aangetroffen. Deze stof was gebruikt bij het bedrukken van etiketten en bleek door de plastic PE-

flessen te kunnen migreren. Kort na de introductie van een vernieuwde receptuur, zijn in Vietnam producten teruggeroepen. Een aantal consumenten meldden allergische reacties. Uitgebreid onderzoek heeft geen direct verband aangetoond tussen de consumptie van het product en de allergische klachten. Na de recall werd overgegaan op de ‘oude’ receptuur. Doelstellingen Ontwikkelen van verdere programma’s in 2010 om in consumentenproducten suiker en zout te reduceren Implementatie Foqus Food Safety & Quality systeem in 2010 Implementatie milieu, arbo en brandpreventie systeem in 2010 In 2010 en 2011 wordt bij alle locaties een verbeter programma op het gebied van de prestaties en de bedrijfscultuur geïmplementeerd

• • • •

Nutribus op tour door Maleisië Om de Maleisische bevolking voor te lichten over gezonde voeding heeft FrieslandCampina Malaysia samen met de Nutrition Society of Malaysia de NutriBus ontwikkeld.


31

Zorg voor milieu FrieslandCampina streeft ernaar de milieu-impact van haar producten en processen zoveel mogelijk te beperken, in evenredigheid met de bedrijfsactiviteiten. Het doel is een bijdrage te leveren aan een duurzame leefomgeving voor huidige èn toekomstige generaties. FrieslandCampina vindt dat zij de gevolgen voor het milieu het best kan beperken door een geïntegreerde aanpak in de bedrijfsvoering. Milieuaspecten maken daarom onderdeel uit van alle bedrijfsprocessen en -onderdelen zoals Marketing, Verkoop, Inkoop, Techniek, Logistiek en Research & Development. Global Dairy Agenda for Action De internationale zuivelsector heeft in de aanloop naar de Kopenhagen Conferentie in 2009 diverse initiatieven genomen. Zo is de ‘Global Agenda for Action on Climate Change’ opgesteld. In september 2009 werd deze agenda ondertekend door grote zuivelorganisaties van over de hele wereld, inclusief de European Dairy Association waarbij FrieslandCampina via de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) is aangesloten. De deelnemers gaan actief aan de slag met onder meer onderzoek en het delen van kennis om verdere reducties te realiseren. In een ‘Green paper’ zijn inmiddels 300 best practices verzameld die laten zien hoe er continu wordt gewerkt aan het aanbrengen van verbeteringen in de keten. Meer informatie over Global Dairy Agenda for Action is te vinden op www.dairy-sustainability-initiative.org

Afspraken met overheid en branche De milieuwetgeving van nationale en/of EU- organen en overige voorschriften en specifieke eisen van verschillende landen vormen het uitgangspunt voor het handelen van FrieslandCampina. Door middel van convenanten maakt FrieslandCampina meerjarige afspraken met de overheid en de branche om verbeteringen op milieugebied te bereiken. Deze afspraken kunnen verder gaan dan de wettelijke verplichtingen. Convenanten In Nederland wordt deelgenomen aan het Convenant Integrale Milieu Taakstelling (IMT), de Meerjarenafspraak energiebesparing (MJA-3) en het Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren. Het doel van de IMT en MJA-3 is om jaarlijks minimaal twee procent verbetering in energie-efficiency te bereiken, waarvan 1,5% op de productielocaties en 0,5% door maatregelen in de keten. Daarvoor worden elke vier jaar nieuwe milieuen energiedoelstellingen geformuleerd die per vestiging worden uitgewerkt in een Bedrijfsenergie- en Milieuplan. In 2009 hebben alle Nederlandse locaties een nieuw plan gemaakt voor de komende vier jaar en dit ingediend bij de overheid. De vergunningverlenende overheid beoordeelt het plan en controleert de uitvoering via monitoring. Het Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren bestaat uit een aantal afspraken die FrieslandCampina in NZO-verband heeft gemaakt met de Nederlandse overheid. Centraal daarin staan doelstellingen voor energiebesparing en de productie van duurzame energie.

CO2-uitstoot

Overige emissies

in ton CO2 x 1.000

in ton SO2 en NOX

1.400

Elektriciteit

1.200

LPG

1.000

Diesel

800

Stookolie

600

Aardgas

400

700

SO2

600

NOx

500 400 300 200 100

200

0

0 2007

2008

2009

2007

2008

2009

De CO2-uitstoot van de productielocaties van

De belangrijkste overige emissies van de productielocaties van

FrieslandCampina wordt hier weergegeven. De

FrieslandCampina worden hier weergegeven. Verder is in 2009 in

relatieve CO2-uitstoot was in 2009 circa 192 kg

de productielocaties circa 3.550 kg HCFK en circa 2.750 kg HFK

CO2 per ton productie.

uit onze koelinstallaties ontsnapt.

32

MVO-verslag 2009

”

De productie van zuivel heeft consequenties voor het milieu en klimaat. Door duurzame elektriciteit

In België wordt deelgenomen aan het Benchmarkings convenant en het Auditconvenant. Bij beide wordt overeengekomen om uiterlijk 2012 de wereldtop te bereiken wat betreft efficiënt energiegebruik, zowel door rendabele als minder rendabele maatregelen.

af te nemen van onze ledenmelkveehouders kunnen we iets doen om een maatschappelijk geaccepteerde bedrijfstak te blijven en laten we zien

Milieuzorg Op alle productielocaties van FrieslandCampina wordt gebruik gemaakt van een milieumanagementsysteem dat voldoet aan de eisen van de ISO 14001. De milieu risico’s op de locaties worden in beeld gebracht met behulp van een gestandaardiseerde risico-analyse die bij alle locaties wordt geïmplementeerd. Alle locaties rapporteren jaarlijks over de milieuresultaten die zijn behaald. Het milieumanagementsysteem wordt geborgd door middel van interne en externe audits. Een groot aantal bedrijven is ISO 14001 gecertificeerd of heeft een verklaring dat het milieumanagementsysteem voldoet aan de vereisten van ISO 14001. Duurzame energie De Nederlandse zuivelsector wil op termijn als geheel energieneutraal produceren. Dit betekent dat de hele keten, van melkveebedrijf tot en met productielocatie voor zuivel, op den duur in haar eigen energiebehoefte kan voorzien door energie uit biomassa op te wekken en door wind- en zonne-energie te benutten. In het kader van de afspraken binnen de Nederlandse zuivelsector wil FrieslandCampina in 2020 alleen nog maar gebruik maken van duurzaam opgewekte energie voor de Nederlandse locaties. In 2009 kocht FrieslandCampina in Nederland 7% duurzame elektriciteit en in 2010 zal dat 15% zijn.

dat we onze producten op duurzame

”

wijze produceren.

Jaap Petraeus, Corporate Manager Milieu & Duurzaamheid

In 2010 start FrieslandCampina met het inkopen van duurzaam geproduceerde energie van ledenmelkveehouders. Het gaat hier om groen gas of elektriciteit die op het eigen bedrijf wordt opgewekt met bijvoorbeeld biovergisters, windmolens en zonnepanelen. Inmiddels leveren 25 ledenmelkveehouders groene stroom, opgewekt door windmolens. Als leden-melkveehouders deze stroom aan het net leveren, kunnen zij groencertificaten verkopen aan FrieslandCampina. Zo is het mogelijk de energie af te zetten tegen een gegarandeerde prijs en kan FrieslandCampina de energie inkopen zonder tussenschakel. Het accent ligt op Nederland, maar FrieslandCampina inventariseert hoe een soortgelijke aanpak op Duitsland toegepast kan worden.

Duurzame energie In 2010 start FrieslandCampina met het inkopen van duurzaam geproduceerde energie van leden-melkveehouders.


33

Duurzame energie: nu zelf produceren of overheidsbeleid afwachten? Energiebesparingen bij het nieuwe centrale kantoor In 2009 heeft FrieslandCampina een nieuw centraal kantoor in Amersfoort in gebruik genomen. Bij de keuze en inrichting is rekening gehouden met duurzaamheidsaspecten. Zo is bewust gekozen voor het renoveren van een bestaand pand. Daarbij is een nieuwe gevel met hoogwaardige glasisolatie geplaatst. In het gebouw wordt gebruikt gemaakt van groene stroom en een Warmte Koude Opslag-installatie. Afval wordt gescheiden ingezameld en de afvalstromen worden gewogen en gemonitord. Door de ligging (dichtbij het station) worden medewerkers en bezoekers gestimuleerd met het openbaar vervoer te komen. Daarnaast zijn vergaande maatregelen ontwikkeld zoals een openbaar vervoer stimuleringsprogramma

De productie van energie uit duurzame bronnen, zoals mestvergisting, vraagt innovatie en investeringen in nieuwe technologie en samenwerkings verbanden. Heldere gemeenschappelijke uitgangspunten zijn hiervoor een belangrijke randvoorwaarde. Wisselend en onduidelijk beleid van overheden maakt het lastig deze uitgangspunten vast te stellen en geeft onzekerheid voor het maken van de juiste keuzes voor investeringen in de productie van duurzame energie.

Aardgas via mestvergisting Inmiddels wekken circa 25 leden van FrieslandCampina op duurzame wijze energie op door middel van mestvergisting. Een van die leden is proefboerderij De Marke in Hengelo. Dit melkveebedrijf van Wageningen Universiteit en Researchcentrum beschikt over de eerste Nederlandse mestvergistingsinstallatie die groen gas levert aan het nationale aardgasnet. De groencertificaten die De Marke hiervoor krijgt, worden door FrieslandCampina gekocht. In 2009 zijn samen met LTO Nederland, leden-melkveehouders en de overheid plannen gemaakt voor het stimuleren van andere vergistingsinstallaties.

en flexplekken op zowel locaties in het noorden, zuiden en oosten van Nederland. Bovendien heeft FrieslandCampina als één van de grote ondernemingen in Amersfoort en omgeving een convenant ondertekend om het autoverkeer in en rond Amersfoort te beperken. Efficiënter watergebruik Waterbesparing is een belangrijk aandachtsgebied voor FrieslandCampina. Op diverse plaatsen wordt gewerkt aan vermindering van het watergebruik en het hergebruik van water. In samenwerking met drinkwaterleveranciers heeft FrieslandCampina nieuwe technologieën ontwikkeld die het mogelijk maken water vaker te hergebruiken. Centraal daarbij staan het hergebruiken van schoon water en het minimaliseren van afvalwater.

Energieverbruik

Waterverbruik

in GJ x 1.000

in m3 x 1.000

20.000

Elektriciteit LPG

16.000

Diesel

12.000

50.000

Oppervlaktewater Leidingwater

40.000

Grondwater

30.000

Stookolie 8.000

Aardgas

4.000

20.000 10.000

0

0 2007

2008

2009

2007

2008

2009

Het energieverbruik van de productielocaties van

Het waterverbruik van de productielocaties van FrieslandCampina

FrieslandCampina wordt hier weergegeven. Het relatieve

wordt hier weergegeven. Het relatieve waterverbruik was in

energiegebruik was in 2009 circa 2,97 GJ per ton productie.

2009 circa 7,7 m3 per ton productie. De COD-emissie in de productielocaties was in 2009 circa 2,6 kg per ton productie.

34

MVO-verslag 2009

Hergebruik water FrieslandCampina Indonesia is in 2009 begonnen met de installatie van een systeem om afvalwater te recyclen waardoor 50% minder grondwater wordt verbruikt.

Hergebruik water Bij de productielocatie van FrieslandCampina DOMO in Bedum is onderzocht hoe waterstromen tijdens het proces efficiënter ingezet kunnen worden. Hieruit bleek dat er veel leidingwater werd gebruikt en dat proceswater na zuivering het riool in ging. Voor de hele locatie is vervolgens een plan opgesteld om proceswater zoveel mogelijk in te zetten voor het reinigen van installaties. Het resultaat is een besparing van 150.000 m3 op het gebruik van leidingwater (gecorrigeerd voor volumestijging). Met steun van de Nederlandse overheid is FrieslandCampina Indonesia in 2009 begonnen met de installatie van een systeem om afvalwater te recyclen. Door dit systeem, de eerste in zijn soort in Zuidoost-Azië, kan afvalwater worden omgezet in schoon water waarmee CV-ketels, koelsystemen en installaties worden gereinigd. Gebrek aan schoon water is in Indonesië een landelijk probleem doordat de hoeveelheid grondwater tijdens het droge seizoen aanzienlijk afneemt en er steeds meer sprake is van grondwatervervuiling. Door het nieuwe systeem wordt 50% minder grondwater verbruikt en daalt de hoeveelheid (behandeld) afvalwater met 25%. Milieuvriendelijkere verpakkingen In het kader van het verlagen van de milieudruk van verpakkingen bij FrieslandCampina hebben FrieslandCampina Benelux en FrieslandCampina Dagvers initiatieven genomen de milieudruk van verpakkingen te verlagen in 2010. Hierbij gaat het om zowel primaire als secundaire verpakkingen. In 2010 wordt een nieuwe verpakkingsstrategie opgesteld waarbij de volgende thema’s centraal staan: reduceren van het gewicht van verpakkingen (materiaalreductie); stimuleren van het gebruik van mono-materiaal; stimuleren van het gebruik van hernieuwbare grondstoffen (bijvoorbeeld karton uit duurzame bosbouw); stimuleren van hergebruik (bijvoorbeeld recycling van materiaal); niet gebruiken/elimineren van ongewenste materialen (bijvoorbeeld PVC).

Afval Afval wordt bij FrieslandCampina zoveel mogelijk gescheiden ingezameld, zowel op de productielocaties als op de kantoren. De totale hoeveelheid afval van de productielocaties van FrieslandCampina bedroeg in 2009 circa 16.000 ton waarvan bijna 500 ton gevaarlijk afval. De verdeling van de gescheiden afvalstromen van de productielocaties wordt onder aan deze pagina weergegeven. Doelstellingen Jaarlijks minimaal 2% verbetering in energieefficiency, waarvan 1,5% op de productielocaties en 0,5% door maatregelen in de keten 15% van de elektriciteit voor Nederlandse productielocaties wordt in 2010 duurzaam ingekocht en 100% duurzame energie in 2020

• •

Overige afvalstromen

•

Gescheiden ingezamelde afvalstromen 2009

• •


9% 3%

Hout Glas

in percentages

• •

Metaal

18%

27%

11% Papier en karton

Kunststof

32%

35

Toegewijde medewerkers FrieslandCampina wil een uitdagende werkgever zijn die medewerkers respecteert en inspireert het beste van zichzelf te geven. Aandachtspunten daarbij zijn opleiding en ontwikkeling, beloningssystematiek en prestatiegericht leiding geven. Veiligheid op de werkvloer en de gezondheid van medewerkers staan bovenaan de prioriteitenlijst van de productielocaties.

Betrokkenheid FrieslandCampina wil de meest professionele, succesvolle en aantrekkelijke zuivelonderneming ter wereld worden. Hier hoort een manier van werken bij die de medewerkers in staat stelt om samen verder te groeien. ‘The Way we Work’ is binnen FrieslandCampina geïntroduceerd als een leidraad voor het bouwen aan de juiste werksfeer en cultuur om ambities waar te kunnen maken. De beoogde manier van werken heeft drie pijlers en is gericht op alle medewerkers, in elk land en op elk niveau. ‘Embrace challenge’ (samen de uitdaging aangaan), staat voor een instelling van durven en doen. Dat maakt de weg vrij om als onderneming nog creatiever te werk te gaan en meer toegevoegde waarde met melk te realiseren. ‘Grow together’ (samen verder groeien), geeft het belang aan van samenwerken, elkaar helpen en van elkaar leren. De fusie waaruit FrieslandCampina nog maar zo kort geleden ontstaan is maakt het samenwerken en kennis delen alleen nog maar belangrijker en waardevoller. Het brengt de potentie van de onderneming en de medewerkers tot volle bloei. ‘Feel accountable’ (voel je verantwoordelijk). In plaats van taken staan voortaan de gewenste resultaten centraal. Bij deze benadering horen duidelijk geformuleerde afspraken en verwachtingen over ieders verantwoordelijkheid in het behalen van resultaten. Maar nog meer dan dat, een instelling van verantwoordelijkheid nemen en dragen.

•

•

•

Overig 698 Ingredients

Cheese & Butter

2.572

2.454

8.455

Consumer Products Europe

Europa

13.970

Aantal FTE per business group 2009

Aantal FTE per regio 2009

totaal 20.034

totaal 20.034

125 964

Consumer Products International

Noord- en Zuid-Amerika Afrika en het Midden-Oosten

5.855 4.975

Azië

Bij FrieslandCampina is ongeveer een kwart van de medewerkers vrouw.

36

MVO-verslag 2009

“

Voor diverse groepen medewerkers hebben we praktijkgerichte opleidingen ontwikkeld. Daarbij werken we met onze eigen mensen: ‘train the trainer’, zodat de ene medewerker kennis kan overdragen op de ander. Medewerkers moeten inzicht hebben in de processen, weten hoe procedures lopen en die goed kunnen

”

uitvoeren, aangepast aan elk niveau.

Valon Tahiri, opleidingscoördinator FrieslandCampina Cheese in Wolvega

Om medewerkers handvatten te geven bij het werken volgens de pijlers van ‘The Way we Work’ werkt FrieslandCampina met een Performance Management Systeem. Zo zijn voor elke pijler doelstellingen en gedragscompetenties opgesteld waarmee de ontwikkeling van medewerkers beter kan worden gestuurd en beoordeeld. In 2009 is een verkorte versie van dit systeem ingevoerd en vanaf 2010 wordt de volledige versie van het Performance Management systeem ingevoerd. Medewerkerstevredenheid Tevredenheid van de medewerkers is een belangrijke maatstaf van de wijze waarop FrieslandCampina als werkgever presteert. Het Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) geeft op structurele wijze inzicht in de werkbeleving van medewerkers. De uitkomsten worden gebruikt om in kaart te brengen waar verbeteringen mogelijk zijn. FrieslandCampina heeft het voornemen elke twee jaar een MTO te houden. Opleiding en ontwikkeling FrieslandCampina beschouwt haar medewerkers als een kostbaar goed en streeft naar maximale betrokkenheid op alle niveaus. Daarom wil FrieslandCampina een aantrekkelijke, uitdagende en inspirerende werkomgeving scheppen met veel ruimte voor ontwikkeling, zowel persoonlijk als vakmatig. Voor alle functieniveaus en op alle productielocaties zijn er opleidingsprogramma’s. E-learning Om medewerkers van over de hele wereld met elkaar te verbinden, maakt FrieslandCampina gebruik van intranet. Kennisdeling en onderlinge samenwerking staan hierbij centraal. Bovendien brengt dit middel de nodige papierbesparingen met zich mee. Bij FrieslandCampina zijn diverse e-learning systemen in gebruik. Medewerkers worden hiermee doorlopend opgeleid aan de hand van leermodules over veiligheid, kwaliteit, arbeidsomstandigheden en hygiëne. De inhoud van de leermodules is aangepast aan de verschillende functies.


In 2009 is gestart met een pilot voor een Learning Management Systeem, een online kennisplatform waar medewerkers trainingen kunnen volgen en informatie kunnen opzoeken. Via e-learning worden trainingen op maat aangeboden. Op deze manier kunnen medewerkers trainingen volgen wanneer zij willen en wordt aanzienlijk bespaard op kosten en reistijden. Het systeem is inmiddels getest door verschillende afdelingen. Opleidingsprogramma Young Waves FrieslandCampina bood in 2009 onder de naam Young Waves een opleidingsprogramma aan waarin de combinatie werken en leren centraal staat. In samenwerking met AOC Friesland en AOC Oost volgen jongeren een MBO-opleiding voeding. Na het succesvol afsluiten van het programma wacht hen een vaste baan als Foodoperator binnen FrieslandCampina. Alle nieuwkomers die kiezen om werken en leren te combineren, kwamen in aanmerking voor één van de tien individuele ontwikkelingsbeurzen van elk 2.000 euro per schooljaar. Veiligheid en gezondheid FrieslandCampina wil haar medewerkers beschermen tegen bedrijfsongevallen of beroepsziektes. Het ontwikkelen van een veilige werkplek is een continu proces waarbij veel aandacht uitgaat naar fysieke risico’s, geluidsoverlast en gevaarlijke stoffen. Alle productielocaties borgen de arbeidsveiligheid met behulp van een managementsysteem dat voldoet aan de criteria van OHSAS 18001 (Occupational Health and Safety Assessment Series), een internationale norm voor veiligheid en gezondheid op de werkvloer.

37

Verbeterprogramma in Thailand Gezonde organisatie en medewerkers Een laag ziekteverzuim is een goede graadmeter voor de gezondheid van de organisatie en de medewerkers. Bovendien geeft het rust en continuïteit in de bedrijfsvoering en voorkomt het hogere personeelskosten. De doelstelling is om het ziekteverzuim zoveel mogelijk te reduceren en te beheersen en daarvoor de benodigde middelen aan te reiken. Om dit te realiseren bevordert FrieslandCampina een klimaat van open en tijdige communicatie, vertrouwen, samenwerking en betrokkenheid. Reintegratie is gericht op de mogelijkheden van de medewerker. Het heeft betrekking op het inzetten van diverse acties om de terugkeer naar de werkplek op verantwoorde wijze te bespoedigen. Voorbeelden daarvan zijn het inzetten van (professionele) hulp en begeleiding en het (tijdelijk) aanpassen van werkzaamheden en/of omstandigheden. Voor leidinggevenden zijn er trainingen in verzuimmanagement waarbij wordt ingegaan op vaardigheden en wetgeving. Het ziekteverzuim bedroeg in 2009, evenals in 2008, 3,2% (schatting op basis van 60% van het totaal aantal FTE). In Nederland bedroeg het ziekteverzuim in 2009 4,8%. Het ziekteverzuimcijfer geeft aan hoeveel dagen onze werknemers niet hebben kunnen werken door ongevallen en ziekte (exclusief zwangerschapsverlof) als een percentage van het totaal aantal beschikbare dagen. Doelstelling voor 2010 is om het ziekteverzuimcijfer in Nederland onder de 5% te houden. Op basis van een inschatting van de aanwezige gegevens van de productielocaties was de ongevallenfrequentie verhouding in 2009 2,5. De ongevallenfrequentie verhouding geeft aan hoeveel ongevallen er zijn geweest per 200.000 gewerkte uren. De ongevallen-ernstigheid verhouding was volgens deze inschatting in 2009 263. De ongevallen-ernstigheid verhouding geeft aan hoeveel dagen onze werknemers niet hebben kunnen werken door ongevallen per 200.000 gewerkte uren.

38

De productielocatie van FrieslandCampina Thailand in Bangkok werkt met een medewerkerbetrokkenheidsprogramma. Via dit programma krijgt het management feedback van de medewerkers op hun behoeften. Deze feedback wordt gebruikt om veranderingen door te voeren in de werkomgeving die als doel hebben de medewerker optimaal te laten presteren. Het programma richt zich ook op ‘feel good’ factoren als duidelijkheid over de rol en ontwikkelingsmogelijkheden. Daarnaast is op de productielocatie gestart met een WCOM-verbeterprogramma dat zich richt op de kwaliteit van werken. In plaats van de normale lijnstructuur binnen een organisatie, wordt gewerkt met een matrix. De resultaten zijn aanzienlijk. Materiaalverlies is teruggebracht van ruim 2% naar minder dan 0,5%. Verpakkingsverliezen zijn gehalveerd, faalkosten daalden met 82% en de Overall Equipment Effectiveness steeg 12 tot 14%.

Safety awareness programma FrieslandCampina wil het aantal werkgerelateerde ongevallen de komende jaren fors terugdringen en heeft daarvoor een wereldwijd trainingsprogramma ontwikkeld. Binnen dit zogenoemde Safety awareness programma worden medewerkers op alle locaties bewust gemaakt van veiligheidsrisico’s. Het programma bestaat uit quickscans om per locatie het niveau van veiligheid vast te stellen alsmede de ontwikkeling op dit gebied, gevolgd door management workshops en safety awareness trainingen voor werknemers. De doelstelling voor 2010 is dat voor alle locaties een quickscan wordt uitgevoerd en voor een groot aantal locaties de awareness training wordt verzorgd. In 2011 volgen de overige locaties. Sociale gevolgen van de fusie Sinds 30 december 2008 vormen Friesland Foods en Campina één bedrijf: FrieslandCampina. Dat zorgt voor de nodige veranderingen voor veel medewerkers. Sommige functies zijn inhoudelijk gewijzigd of zijn vervallen door een dubbele bezetting. Ook zijn er wijzigingen van standplaats en zijn en worden vestigingen gesloten. Tegelijk ontstaan er door de groei en ontwikkeling van de onderneming ook nieuwe vooruitzichten voor medewerkers. Als een functie vervalt, zet FrieslandCampina zich maximaal in om een voor de werknemer passende nieuwe functie te vinden. Bij voorkeur binnen FrieslandCampina, maar als die mogelijkheid zich niet binnen redelijke termijn voordoet, buiten de onderneming.

MVO-verslag 2009

“

Het gaat uiteindelijk niet om welk model je gebruikt. Het zijn de mensen die het verschil maken. WCOM vergt dan ook een cultuuromslag. Medewerkers denken zelf mee over oplossingen, in plaats van alleen instructies van hun chef uit te

”

voeren.

Sardar Ahmed, Operations director FrieslandCampina Thailand

Sociaal Plan Voorafgaand aan de fusie is gewerkt aan het Sociaal Plan voor de Nederlandse bedrijven. Dit plan is goedgekeurd door de vakbonden en andere betrokken partijen en op 1 januari 2009 in werking gegaan. Het aantal FTE bij FrieslandCampina is in 2009 met 534 FTE afgenomen. Ongeveer de helft hiervan is een direct gevolg van de fusie. Mobiliteitscentrum Om medewerkers te helpen bij het vinden van een nieuwe passende baan is een Mobiliteitscentrum opgericht op de locaties waar veranderingen gaande zijn als gevolg van de fusie. Het Mobiliteitscentrum is bedoeld voor medewerkers wiens functie door de fusie, een reorganisatie of sluiting, inhoudelijk verandert of komt te vervallen. Medewerkers maken samen met de adviseur een individueel plan van aanpak en kunnen een sollicitatietraining, assessment of opleiding op maat volgen.

Begeleiding Ter begeleiding van de sluiting of reorganisatie als gevolg van de fusie zijn er Lokale Begeleidings Commissies (LBC) ingesteld. Deze hebben als doel toe te zien op de juiste toepassing van het Sociaal Plan. Deze commissies bestaan uit vier leden, namelijk twee leden van de medezeggenschap van de locatie, een lokale Human Resource manager en een locatiemanager of de hoogst leidinggevende van de betreffende werkmaatschappij. Op de betreffende locaties zien introductiecommissies toe op de begeleiding, instroom en ontwikkeling van nieuwe medewerkers. Doelstellingen ‘The way we work’ verder implementeren in 2010 Ziekteverzuim FrieslandCampina Nederland minder dan 5% in 2010 Het op locaties verzorgen van Safety awareness training in 2010 en 2011 Invoeren van de volledige versie van het Performance Management Systeem in 2010 De cijfers van de ongevallen-frequentie verhouding betrouwbaarder maken door in 2010 de definitie te uniformeren

• • • • •

The Way we Work Binnen FrieslandCampina is ‘The Way we Work’ geïntroduceerd als een leidraad voor het bouwen aan de juiste werksfeer en cultuur om ambities waar te kunnen maken.


39

Duurzame landbouw FrieslandCampina vindt het belangrijk dat melk en andere grondstoffen die nodig zijn voor de producten op duurzame wijze worden geproduceerd. Daarbij gaat het om landbouwmethoden die zo weinig mogelijk impact hebben op het milieu en die een bijdrage leveren aan de socio-economische situatie van lokale gemeenschappen. Centraal in de aanpak staat de samenwerking met de leden-melkveehouders, leveranciers en lokale gemeenschappen. Op deze manier werkt FrieslandCampina aan het verder verduurzamen van de melkveehouderij en internationale grondstofketens. Verduurzamen West-Europese melkveehouderij In Nederland heeft de zuivelsector verschillende afspraken gemaakt met de overheid en andere partijen om te komen tot een duurzame productie en duurzame melkveehouderij. Daartoe behoren: Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren (zie pagina 32); Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij; Actieprogramma Duurzame Zuivelketen.

• • •

Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij In mei 2009 heeft FrieslandCampina zich via de NZO gecommitteerd aan de Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij. Daarbij gaat het om zes speerpunten: innovatieve stal- en houderijsystemen, het welzijn en de gezondheid van dieren, maatschappelijke verbinding, energie en milieu, markt en ondernemerschap en verantwoord consumeren. Binnen deze Uitvoeringsagenda werkt FrieslandCampina samen met onder meer de Dierenbescherming, Stichting Natuur en Milieu, LTO, Interprovinciaal Overleg, het ministerie van LNV en organisaties vanuit de vleesverwerkende industrie. Actieprogramma Duurzame Zuivelketen In juli 2008 heeft FrieslandCampina zich geschaard achter de ambities van de NZO en LTO, zoals verwoord in het actieprogramma ‘Duurzame Zuivelketen’. De ambities zijn uitgewerkt in drie thema’s: Energie en klimaat: energieneutrale productie van de zuivelketen; De koe centraal: het stimuleren van weidegang en het verhogen van de gezondheid en het dierenwelzijn van melkkoeien;

• •

40

•

Biodiversiteit: bedrijfsontwikkeling zorgvuldig inpassen in de natuurlijke omgeving van het melkveebedrijf en verantwoorde teelt van diervoedergrondstoffen.

Diergezondheidsmonitor Om de gezondheid van koeien te monitoren maakt FrieslandCampina gebruik van de continue diergezondheidsmonitor (CDM), onderdeel van het nieuwe kwaliteitssysteem Foqus. De monitoring vindt plaats op basis van bestaande gegevens over de gezondheid van dieren. Het systeem is samen met melkveehouders en deskundigen op het gebied van diergezondheid ontwikkeld en levert veehouders veel praktische informatie op voor het monitoren van de diergezondheid. Op dit moment maken ruim 5.100 melkveehouders van FrieslandCampina gebruik van CDM. Weidegang Koeien die in de wei staan hebben veel ruimte om te bewegen. Bovendien is een grazende koe onderdeel van het Nederlandse cultuurlandschap. Via het weidemelkprogramma stimuleert FrieslandCampina haar melkveehouders in Nederland, Duitsland en België hun koeien buiten te laten lopen. Wie zijn koeien minimaal 120 dagen per jaar, minimaal zes uur per dag laat grazen, krijgt daarvoor een kleine financiële vergoeding. Via het weidemelkprogramma en de zichtbaarheid van weidemelk in het schap worden ook consumenten bij het

Weidegang stimuleren FrieslandCampina stimuleert haar melkveehouders hun koeien buiten te laten lopen. In 2009 paste bijna 80% van de leden-melkveebedrijven weidegang toe.

MVO-verslag 2009

De nieuwe koers van Landliebe Landliebe, een van de bekendste A-merken in het zuivelvak van Duitse supermarkten, onderscheidt zich door te garanderen dat haar koeien uitsluitend voer krijgen op basis van lokale gewassen en regionaal geproduceerde grondstoffen, zonder gentechniek. Dit natuurlijke karakter sluit beter aan bij de wensen van de consument en bovendien draagt het bij aan het verminderen van het aantal transportkilometers voor veevoer.

thema betrokken. Alle dagverse zuivel onder het merk Campina in Nederland, Landliebe in Duitsland alsmede onze biologische zuivel bestaat uit weidemelk. Voor adviezen over het toepassen van weidegang kunnen Nederlandse leden-melkveehouders terecht bij de Stichting Weidegang. Deze stichting geeft melkveehouders praktische adviezen om weidegang toe te passen, ook in moeilijke situaties. Denk daarbij aan melkveehouders met grote koppels koeien, met weinig grond om de boerderij of melkveehouders met een automatisch melksysteem (melkrobot). Onze leden-melkveehouders passen in overgrote meerderheid weidegang toe. Controles op weidegang zijn opgenomen in het kwaliteitssysteem Foqus. Meer informatie over weidegang is te vinden op www.weidegangadvies.nl

Verduurzamen melkveehouderij buiten West-Europa FrieslandCampina streeft ernaar een aanzienlijk deel van de melk te kopen in de landen waar haar producten verkocht worden. In deze landen ondersteunt FrieslandCampina de lokale melkveehouderij door investeringen of programma’s gericht op de verbetering van de melkkwaliteit en -productie, de bedrijfsvoering van melkveehouderijen en de omstandigheden van lokale gemeenschappen. Daarbij wordt steeds gezocht naar een duurzame samenwerking tussen zuivelbedrijven, lokale overheden, zuivelcoöperaties, gemeenschappen en boeren. Op deze manier draagt FrieslandCampina bij aan de ontwikkeling van lokale melkveehouderij en economische ontwikkeling van de betrokken gemeenschappen. Dairy Development Fonds FrieslandCampina heeft in Vietnam twee productie locaties die zuivelproducten voor de lokale markt produceren. Via het Dairy Development Fonds investeert FrieslandCampina in de ontwikkeling van de melkveehouderij in Vietnam. Zo kunnen boeren gratis gebruik maken van de diensten van een team van experts op het gebied van onder meer diergezondheid. Deze experts worden regelmatig getraind in Nederland. Daarnaast kunnen boeren een training volgen op het gebied van melkkwaliteit, hygiëne en gezondheidsaspecten. Ook ontvangen zij studiemateriaal en kunnen ze gebruik maken van de diensten van onze medewerkers. Zo is FrieslandCampina gestart met ‘boer helpt boer’, een initiatief waarbij Nederlandse boeren hun Vietnamese collega’s adviezen en praktische tips te geven.

“

Het raakt je wel als je ziet hoe enthousiast melkveehouders in Vietnam zijn. Het is mooi dat je iets voor ze kunt doen. Ik doe graag iets

”

terug voor de coöperatie.

Jan Heida, gepensioneerd melkveehouder en eerste deelnemer aan ‘boer helpt boer’ in Vietnam


41

Verduurzamen grondstoffen: gecertificeerde productieketens of sectorbrede standaarden? Duurzame samenwerking in Indonesië FrieslandCampina is in 2009 gestart met een ontwikkelingsprogramma in het zuivelgebied Pengalengan, West-Java. Een duurzame samenwerking tussen zuivelbedrijven, lokale overheden, zuivelcoöperaties en boeren staat hierbij centraal. Het programma wil boeren helpen kwaliteitsmelk in hogere volumes te produceren en de levenskwaliteit van de lokale gemeenschappen te verbeteren. Zo helpen Nederlandse experts bij de bouw van stallen, wordt er geïnvesteerd in apparatuur en worden opleidingen aangeboden over onder meer melken, melkbehandeling, fokken en verwerking van dierlijk afval. Ook wordt er een laboratorium gebouwd waar boeren de kwaliteit van de melk kunnen laten testen. Daarnaast werkt FrieslandCampina samen met de lokale gemeenschap en overheid in een project rondom waterkwaliteit, afvalverwerking en voedselvoorlichting. Nauwe samenwerking in Thailand In de tweede helft van 2009 is een aantal Thaise zuiveladviseurs en medewerkers van het Thaise ministerie van Landbouw naar Nederland gekomen om met medewerkers en melkveehouders van FrieslandCampina te praten over het verbeteren van diergezondheid en boerderijmanagement (kalvervoeding in de eerste dagen, ruw- en krachtvoer, schoon water). Aanwezig waren onder meer (directie)leden van Thaise zuivelcoöperaties

FrieslandCampina werkt op verschillende manieren aan het verduurzamen van zuivel en andere grondstofstromen als cacao, fruit en soja. Zo koopt FrieslandCampina grondstoffen in die veelal afkomstig zijn van gecertificeerde duurzame productieketens. Hierdoor kan de consument helder geïnformeerd worden op welke manier het product verduurzaamd is. Er zijn echter niet altijd genoeg gecertificeerde grondstoffen beschikbaar. Daarom neemt FrieslandCampina tegelijkertijd actief deel in werkgroepen en stakeholderdialogen om standaarden te ontwikkelen en kennis te delen. Met sectorbrede standaarden en het verspreiden van best practices kan de hele teelt naar een hogere standaard worden gebracht. Door op deze verschillende manieren te werken, zorgt FrieslandCampina dat ze vooroploopt in het verduurzamen van grondstoffen

en vertegenwoordigers uit wetenschap en overheid, inclusief de Thaise minister van Landbouw. De volgende stap is het testen van het besproken model bij een aantal Thaise voorbeeldboerderijen.

Duurzame ontwikkeling in Indonesië Het in 2009 gestarte ontwikkelingsprogramma wil Indonesische boeren helpen kwaliteitsmelk in hogere volumes te produceren en de levenskwaliteit van de lokale gemeenschappen te verbeteren.

42

MVO-verslag 2009

Verduurzamen internationale grondstofketens Naast melk maakt FrieslandCampina gebruik van een aantal grondstoffen als fruit, cacao, soja en suiker. FrieslandCampina koopt deze grondstoffen in via leveranciers en stelt daarbij een aantal eisen, met name als het gaat om milieu en sociale omstandigheden. Samen met NGO’s en verschillende ketenpartijen werkt FrieslandCampina aan het verder verduurzamen van grondstofketens. FrieslandCampina is aangesloten bij de volgende initiatieven: Sustainable Agriculture Initiative Platform (www.saiplatform.org) Initiatief Duurzame Soja Taskforce Duurzame Soja (www.taskforceduurzamesoja.nl) Roundtable on Responsible Soy (www.responsiblesoy.org) UTZ Certified (www.utzcertified.org) World Cocoa Foundation (www.worldcocoafoundation.org) Roundtable on Sustainable Palm Oil (www.rspo.org)

• • • • • • •

Sustainable Agriculture Initiative Platform FrieslandCampina is actief lid van het Sustainable Agriculture Initiative (SAI) Platform. Dit platform is een initiatief vanuit de voedingindustrie en heeft als doel het bevorderen van duurzame landbouw wereldwijd. Tal van grote internationale voedingsbedrijven hebben zich aangesloten bij het platform om kennis en kunde met elkaar te delen. Gezamenlijk wordt gezocht naar duurzaamheidsindicatoren en best practices met als doel duurzame landbouwmethoden toe te passen in mainstream productie. Binnen het SAI Platform maakt FrieslandCampina onderdeel uit van de werkgroep Fruit en de werkgroep Zuivel. Daarbij zijn sectorbrede definities en duurzaamheidsindicatoren vastgesteld en best practices uitgewisseld. Voor fruit zijn deze duurzaamheidsindicatoren opgenomen in het auditprogramma van Sure Global Fair (SGF) waarmee er een standaard ligt die gebruikt wordt door de grote voedingsmiddelenbedrijven. Voor zuivel is er een levenscyclusanalyse voor de zuivelketen uitgevoerd en heeft FrieslandCampina bijgedragen aan een rapport voor de FAO over CO2-emissies van de zuivelsector.

In India werd met het SOYPSI-programma een productietoename van 20-30% per sojaboer bereikt. Boeren kunnen hierdoor beter voorzien in hun basisbehoeften en er is relatief minder land nodig om soja te produceren.

Verduurzamen sojaproductie FrieslandCampina heeft een actief beleid om toe te werken naar het gebruik van maatschappelijk verantwoorde soja ten behoeve van het krachtvoer van haar leden-melkveehouders. Samen met producenten en maatschappelijke organisaties wordt gewerkt aan een maatschappelijk verantwoorde productie van soja en het verduurzamen van de sojaketen. Het streven is dat de veevoerindustrie in Nederland in 2015 alle soja inkoopt die verbouwd is volgens de criteria van de Round Table for Responsible Soy (RTRS). Initiatief Duurzame Soja Vooruitlopend op de ontwikkeling van de duurzaam heidscriteria door de RTRS heeft een aantal Nederlandse bedrijven, waaronder FrieslandCampina, zich verenigd in het tijdelijke Initiatief Duurzame Soja. Doel van het initiatief is om jaarlijks een toenemende hoeveelheid soja uit Zuid-Amerika aan te wenden die niet afkomstig is van recent illegaal ontboste gebieden en die voldoet aan een aantal duurzaamheidscriteria zoals onder andere geen kinderarbeid, verantwoorde omgang met milieu en goede landbouwpraktijken. Het doel is om in 2010 100.000 ton en in 2011 150.000 ton duurzame soja aan te wenden. Zodra de RTRS duurzaamheidscriteria heeft geformuleerd en deze in de praktijk kunnen worden toegepast, stappen de deelnemende partijen over op deze criteria.

Meer informatie over het Sustainable Agriculture Initiative Platform is te vinden op www.saiplatform.org


43

Round Table for Responsible Soy FrieslandCampina is actief lid van de RTRS, een internationaal platform waarin sojaproducenten, sojahandel, verwerkende industrie, banken en maatschappelijke organisaties samenwerken om duurzaamheidscriteria voor de mondiale sojateelt te ontwikkelen en in de praktijk te brengen. In Nederland is FrieslandCampina lid van de Taskforce Duurzame Soja, een platform van Nederlandse bedrijven in de sojaketen dat een bijdrage wil leveren aan een duurzame sojateelt. De Taskforce voert regelmatig overleg met overheid en maatschappelijke organisaties over de bijdrage die vanuit Nederland geleverd kan worden aan het duurzamer maken van reguliere sojateelt in internationaal verband. Meer informatie over de Round Table for Responsible Soy is te vinden op www.responsiblesoy.org Meer informatie over de Taskforce Duurzame Soja is te vinden op www.taksforceduurzamesoja.nl

Soy Producer Support Initiative Om kleinschalige boeren en landarbeiders te ondersteunen en hen voor te bereiden op certificering hebben Solidaridad, Wereld Natuur Fonds en RTRS het Soy Producer Support Initiative (SOYPSI) opgezet. Via dit programma ondersteunt FrieslandCampina boeren in Zuid-Brazilië en India bij de verduurzaming van hun sojateelt. Centraal daarbij staat een eerlijke prijs, beperkt gebruik van bestrijdingsmiddelen, geen uitputting van de bodem en geen kap van waardevolle natuur. Certificering vindt plaats onder het zogenaamde ‘Book and Claim-system’, waarbij de certificaten los van het fysieke product verhandeld worden. FrieslandCampina koopt certificaten in overeenstemming met de hoeveelheid melk die wordt gebruikt voor de eigen merken van FrieslandCampina in Nederland, België en Duitsland. De opbrengst van de certificaten wordt via een ontwikkelingsorganisatie ingezet om Indiase boeren te ondersteunen om soja duurzamer te produceren.

Samen met producenten en maatschappelijke organisaties werkt FrieslandCampina aan het verduurzamen van de sojaketen.

44

MVO-verslag 2009

“

Vanuit een NGO, zoals de World Cocoa Foundation, is de impact vaak groter dan vanuit commerciële organisaties. De stichting zit samen met regeringsleiders aan tafel, waarbij de belangen van de mens en de natuur centraal staan. Commerciële belangen vanuit het gezichtspunt van bedrijven staan buiten de discussie. Wij staan achter deze

”

werkwijze en dat geheel dragen we dan ook uit.

Idwin Bouman, Director SHEQA & Food Safety FrieslandCampina Consumer Products Europe

Verduurzamen cacaoproductie Bij de productie van cacao zijn vaak verbeteringen mogelijk als het gaat om mens en milieu. Daarbij valt te denken aan effectiever gebruik van de bodem en gewasbeschermingsmiddelen, maar ook aan verbeteringen van werkomstandigheden en inkomsten voor boeren en hun medewerkers. In maart 2010 heeft FrieslandCampina een intentieverklaring ondertekend voor het inkopen van duurzame cacao. Doel daarvan is dat in 2015 50% van alle cacaobonen die worden gebruikt in cacaoproducten voor de Nederlandse markt gegarandeerd duurzaam zijn en in 2025 100%. FrieslandCampina zet zich in voor optimale samenwerking in de keten, zodat de hoeveelheid en beschikbaarheid van duurzame cacao groeit en gegarandeerd wordt. Samen met UTZ Certified werkt FrieslandCampina aan een certificeringsprogramma voor duurzame cacao dat in 2010 voor Chocomel van start is gegaan.

Verduurzamen fruitproductie FrieslandCampina maakt uitsluitend gebruik van fruit waarbij de teelt, rijping, oogst en opslag voldoet aan strenge eisen. Samen met leveranciers werkt FrieslandCampina aan programma’s waarbij leveranciers ondersteuning krijgen bij het aanbrengen van verbeteringen in kwaliteit, milieu-impact, arbeidsvoorwaarden en winstgevendheid. Hierbij wordt alleen samengewerkt met leveranciers die scherp oog hebben voor de kwaliteit van het product, het milieu en de gezondheid en veiligheid van hun medewerkers. Een van de speerpunten in deze programma’s is het terugdringen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Met behulp van audits wordt de situatie bij de leveranciers bekeken en geanalyseerd. Leveranciers die niet voldoen aan de eisen van het auditprogramma kunnen samen met FrieslandCampina een actieplan voor verbetering opstellen.

Meer informatie over UTZ Certified Cacao is te vinden op www.utzcertified.org

Doelstellingen

World Cocoa Foundation FrieslandCampina is lid van de World Cocoa Foundation, een internationale stichting die zich richt op het verbeteren van cacaoteelt in West-Afrika en andere gebieden waar cacao wordt verbouwd. Daarbij wordt geïnvesteerd in training, kwaliteit van de bonen en arbeidsomstandigheden. Meer informatie over de World Cocoa Foundation is te vinden op www.worldcocoafoundation.org


• •

Energieneutrale zuivelketen in Nederland in 2020 Aanwending van duurzame soja door Initiatief Duurzame Soja: 100.000 ton in 2010 en 150.000 ton in 2011 10% gecertificeerde cacao voor Chocomel/Cécémel producten van FrieslandCampina Benelux in 2010 100% gecertificeerde cacao voor Chocomel/Cécémel producten van FrieslandCampina Benelux in 2014 (mits voldoende aanbod van duurzame cacao) 100% gecertificeerde cacao voor alle chocolade producten van FrieslandCampina Benelux in 2020 (mits voldoende aanbod van duurzame cacao)

• • •

45

Bijlagen 1. Overzicht van alle doelen

Hieronder een overzicht van alle doelen van FrieslandCampina die in dit MVO-verslag staan. FrieslandCampina in de samenleving Implementatie van de nieuwe gedragscode in 2010 Implementatie van de nieuwe klokkenluidersregeling in 2010 Implementatie van de nieuwe Business Practices for Suppliers in 2010 en 2011

• • •

Voeding & Gezondheid Ontwikkelen van verdere programma’s in 2010 om in consumentenproducten suiker en zout te reduceren Implementatie Foqus Food Safety & Quality systeem in 2010 Implementatie milieu, arbo en brandpreventie systeem in 2010 In 2010 en 2011 wordt bij alle locaties een verbeter programma op het gebied van de prestaties en de bedrijfscultuur geïmplementeerd

• • • •

Zorg voor milieu Jaarlijks minimaal 2% verbetering in energieefficiency, waarvan 1,5% op de productielocaties en 0,5% door maatregelen in de keten 15% van de elektriciteit voor Nederlandse productielocaties wordt in 2010 duurzaam ingekocht en 100% duurzame energie in 2020

•

Toegewijde medewerkers

• ‘The way we work’ verder implementeren in 2010 • Ziekteverzuim FrieslandCampina Nederland minder • • •

dan 5% in 2010 Het op locaties verzorgen van Safety awareness training in 2010 en 2011 Invoeren van de volledige versie van het Performance Management Systeem in 2010 De cijfers van de ongevallen-frequentie verhouding betrouwbaarder maken door in 2010 de definitie te uniformeren

Duurzame landbouw Energieneutrale zuivelketen in Nederland in 2020 Aanwending van duurzame soja door Initiatief Duurzame Soja: 100.000 ton in 2010 en 150.000 ton in 2011 10% gecertificeerde cacao voor Chocomel/Cécémel producten van FrieslandCampina Benelux in 2010 100% gecertificeerde cacao voor Chocomel/Cécémel producten van FrieslandCampina Benelux in 2014 (mits voldoende aanbod van duurzame cacao) 100% gecertificeerde cacao voor alle chocolade producten van FrieslandCampina Benelux in 2020 (mits voldoende aanbod van duurzame cacao)

• • • • •

•

46

MVO-verslag 2009

2. Verwerking van de rapportage en betrouwbaarheid van de gegevens Milieu- en arbeidsveiligheidgegevens De productielocaties in Nederland verzamelen al ruim tien jaar de milieuen energiegegevens. Deze milieuen energiegegevens worden gerapporteerd aan de overheid, als onderdeel van convenantafspraken. De productielocaties in Duitsland en België rapporteren sinds 2004 de milieugegevens aan de overheid. Ook de productielocaties in de Verenigde Staten, Rusland en Thailand rapporteren milieugegevens aan de overheid. Het centrale milieudatasysteem van FrieslandCampina vormt de basis van de rapportage. Deze is ontstaan doordat na de fusie de databases van beide ondernemingen zijn samengevoegd. In totaal zijn 68 productielocaties opgenomen in deze database. Voor het verslagjaar 2009 hebben 67 productielocaties de relevante data gerapporteerd. Op basis hiervan zijn schattingen gemaakt in dit verslag (waar schattingen zijn gemaakt is dit aangegeven). De komende jaren wordt het milieuen arbeidsveiligheid registratie- en rapportagesysteem verder verbeterd. Meer nauwkeurige dataverzameling is hiervan het gevolg. Omdat eerst gewerkt wordt aan het verbeteren van het systeem is onafhankelijke verificatie nu niet aan de orde.


Personeelsgegevens Het aantal FTE is gebaseerd op gegevens uit onze financiële systemen. De gegevens over ziekteverzuim en diversiteit zijn apart opgevraagd en op het hoofdkantoor verzameld. De gerapporteerde data dekt 60% van ons personeelsbestand. Op basis hiervan zijn schattingen gemaakt in dit verslag (waar schattingen zijn gemaakt is dit aangegeven). De komende jaren wordt het personeelregistratie- en rapportagesysteem verder verbeterd. Meer nauwkeurige dataverzameling is hiervan het gevolg. Omdat eerst gewerkt wordt aan het verbeteren van het systeem is onafhankelijke verificatie nu niet aan de orde.

47

3. Verklarende woordenlijst

Auditconvenant Een convenant dat erop is gericht dat zoveel mogelijk industriële eindgebruikers van energie vooraanstaand worden en blijven op gebied van energie-efficiëntie in België. Benchmarkingconvenant Beoogt een maximale bijdrage van de bedrijven in België aan het gebruik van energie en aan de doelstellingen voor vermindering van broeikasgas uitstoot overeenkomstig het Kyoto-protocol. BHV Bedrijfshulpverlening. BMI (Body Mass Index) geeft de verhouding weer tussen gewicht en de lengte van het lichaam. COD (Chemical Oxygen Demand) Chemisch Zuurstof Verbruik is een indicator van de mate waarin afvalwater vervuild is met organische stoffen. Codex (De Codex Alimentarius Commission) is een international forum dat internationale normen voor voedselproducten ontwikkelt, met als doel de internationale volksgezondheid te beschermen en de eerlijkheid van de handel in voedselproducten te bevorderen. CDM (Continue DiergezondheidsMonitor) is een ‘continue’ monitoring van de diergezondheid op basis van bestaande gegevens over de gezondheid van dieren. Het systeem levert veehouders veel praktische informatie op voor het monitoren van de diergezondheid. Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren waarin ministers Verburg en Cramer met verschillende partijen afspraken maken over energiebesparing, gebruik en productie van duurzame energie en broeikasgasreductie in Nederland. CSR Corporate Social Responsibility oftewel Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

48

EDA (European Dairy Association) Belangenbehartiging van de Europese zuivelindustrie in de richting van de Europese instellingen (Commissie, Europees Parlement, de Raad van Ministers, het Economisch en Sociaal Comite) en internationale organisaties (de Codex Alimentarius, de Wereldhandelsorganisatie). FNLI De Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie is de koepelorganisatie van bedrijven en brancheorganisaties in de Nederlandse levensmiddelenindustrie (food en non-food). Foqus Het nieuwe kwaliteitssysteem dat de ledenmelkveehouders van FrieslandCampina sinds 1 januari 2010 gebruiken. Foqus geeft praktische handvatten voor de manier waarop leden kunnen voldoen aan de eisen van afnemers en autoriteiten. FTE Fulltime Equivalent. GMO Genetisch gemodificeerde organismen. Genetische modificatie is het door de mens handmatig en gericht veranderen van de genen van een organisme en is een onderdeel van de gentechnologie. GRI Global Reporting Initiative is de internationale richtlijn voor het rapporteren over duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. HACCP Hazard Analysis and Critical Control Points is een management systeem gericht op voedselveiligheid door middel van een analyse en controle van biologische, chemische en fysieke gevaren van de productie van grondstoffen, inkoop en verwerking tot productie, distributie en consumptie van het eindproduct. IKB Ik Kies Bewust, Nederlandse stichting achter het Ik Kies Bewust-logo voor producten die minder zout, suiker en verzadigde vetten bevatten.

MVO-verslag 2009

IKM Integrated Milk Quality Assurance is het kwaliteits borgingsysteem voor boerderijmelk in België. IMT Convenant Integrale Milieu Taakstelling. In de IMT staan de milieudoelstellingen als Nederlandse bedrijfstak in geheel aangegeven. IDH Initiatief Duurzame Handel is een Nederlandse organisatie die richt zich op internationale handelsketens van commodities als soja, hout, cacao, katoen en vis. Sector per sector brengt IDH partijen bijeen om gezamenlijk de markt te kantelen en duurzame productie en handel tot standaard te maken. IDS Initiatief Duurzame Soja is een programma van Initiatief Duurzame Handel (IDH) dat het internationale draagvlak voor de Roundtable on Sustainable Soy wil vergroten en de certificering van producenten in Latijns-Amerika versnellen en de vraag stimuleren. ISO 9001 Een norm die eisen stelt aan het kwaliteitsmanagement systeem van een organisatie en de manier waarop de organisatie met het kwaliteitsbeleid omgaat. ISO 14001 Eén van de normen van de ISO 14000 serie. Deze norm wordt wereldwijd toegepast om milieumanagementsystemen op te zetten en te certificeren. ISO 26000 Een norm met verschillende doelstellingen die er op gericht is organisaties te ondersteunen bij de implementatie van MVO. LCA Levenscyclusanalyse is een methode om de totale milieubelasting van een product te bepalen gedurende de hele levenscyclus.

LTO De Land- en Tuinbouw Organisatie is een Nederlandse organisatie voor collectieve belangenbehartiging, individuele dienstverlening en groepsgerichte activiteiten voor Nederlandse agrarische ondernemers. MJA-3 De meerjarenafspraken energie-efficiency zijn overeenkomsten tussen de Nederlandse overheid en bedrijven en instellingen over het effectiever en efficiënter inzetten van energie. MTO Medewerkerstevredenheidsonderzoek. NZO De Nederlandse Zuivel Organisatie is de branche organisatie voor de Nederlandse zuivelindustrie. NGO Non Governmental Organization. OHSAS 18001 Een richtlijn in de Occupational Health and Safety Assessment Series. RTRS De Roundtable on Responsible Soy is een internationaal platform waarin sojaproducenten, sojahandel, verwerkende industrie, banken en maatschappelijke organisaties samenwerken om duurzaamheidscriteria voor de mondiale sojateelt te ontwikkelen en te implementeren. RSPO De Roundtable on Sustainable Palm Oil is een not-forprofit associatie die belanghebbenden verenigt uit zeven sectoren van de palmolie-industrie voor het ontwikkelen en uitvoeren van wereldwijde normen voor duurzame palmolie. SOYPSI programma Het Soy Producer Support Initiative is een international programma voor duurzame sojateelt.

LEI Landbouw Economisch Instituut in Nederland.


49

SAI Platform Het Sustainable Agriculture Initiative is een platform opgericht door de voedingsmiddelenindustrie om wereldwijd te communiceren over en actief te ondersteunen van de ontwikkeling van duurzame landbouw waar verschillende belanghebbenden van de voedselketen bij betrokken zijn. Taskforce Duurzame Soja Een platform van Nederlandse bedrijven in de sojaketen dat een bijdrage wil leveren aan duurzame sojateelt. Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij Een samenwerking tussen vier agrarische koepel organisaties, twee natuur- en milieuorganisaties, een bank, provincies en het Nederlandse Rijk voor duurzame en diervriendelijke veehouderij. UTZ Certified Een wereldwijd certificeringsprogramma voor verantwoorde koffie, thee en cacao. Weidemelk Melk van koeien die gedurende minimaal 120 dagen per jaar, ten minste 6 uur per dag, van voorjaar tot najaar in de wei lopen. WHO De World Health Organization ofwel de Wereldgezond heidsorganisatie is een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties. QM-Milch Het kwaliteitsborgingsysteem voor boerderijmelk in Duitsland.

50

MVO-verslag 2009

4. Externe vertegenwoordigingen

FrieslandCampina is lid van of neemt actief deel aan de volgende overlegorganisaties:

• • • • • • •

• • • • • • • • • • • • •

ABA/Detic (Belgische Aerosol Vereniging) Association of International Juice Manufacturers (AIJN) Association for the Food Industries of Particular Nutritional Uses of the European Union (IDACE) Belgische Confederatie Zuivelindustrie Centraal Orgaan Kwaliteitszorg Zuivel (COKZ) Choices International Foundation CIAA (European Food and Drinks Industry Association) Eigen Vervoerders Organisatie (EVO) European Dairy Association (EDA) European Whey Producers Association (EWPA) Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) Fevia (Belgische Voedingsmiddelen Federatie) Gemeenschappelijk Zuivelsecretariaat (GEMZU) Global Dairy Platform International Life Science Institute (ILSI Europe) International Dairy Federation (IDF) Initiatief Duurzame Soja International Infant Food Association (ISDI) Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) Milch Industrie Verband (MIV) Duitsland


• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Nationale Cooperatieve Raad Nederlands Nationaal Comité van de Internationale Zuivelbond Nederlands Normalisatie Instituut Nederlandse Vereniging Frisdranken, Waters en Sappen (FWS) Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) Productschap voor Zuivel (PZ) Regulier Overleg Warenwet (ROW) Round Table for Responsible Soy Round Table on Sustainable Palm Oil Stichting Ik Kies Bewust Stichting Food Valley Stichting RMO controle Stuurgroep UTZ cacao Sure Global Fair Sustainable Agriculture Initiative Platform (SAI) Task Force Duurzame Soja Top Institute Food and Nutrition Vereniging Nederlandse Fabrikanten Kinder en Dieetvoeding (VNFKD) VNO-NCW World Cocoa Foundation

Deze lijst is niet geheel uitputtend.

51

Koninklijke FrieslandCampina N.V. Stationsplein 4 3818 LE Amersfoort T +31 (0)33 713 3333 www.frieslandcampina.com

MVO-verslag Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Koninklijke FrieslandCampina N.V

Recommend Documents