Mutatie + realiseert eerste Vlaamse Proeftuinwoning in Limburg Eerste pilot Na een renovatieperiode van 10 werkdagen, leverde het projectteam Mutatie + op 5 februari haar eerste demowoning op aan de huisvestingsmaatschappij Nieuw Dak. De rijwoning gelegen in de Ijzerstraat te Zwartberg (Genk) werd gerenoveerd tot BEN- woning, voorzien van duurzame technieken én binnen aangepast op maat van de levensbehoefte van de huurder van Nieuw Dak. Op het gelijkvloers werd bijkomende leefruimte gecreëerd, gastentoilet en afzonderlijke berging . Op het verdiep werd een badkamer toegevoegd en ruimtes heringedeeld met oog op privacy en comfort. Aanpassingen werden uitgevoerd om langer thuis wonen mogelijk te maken o.a. door verbreding van deuren. Ook uitbreiding met een toekomstige zorg-unit werd voorzien. Kenmerkend voor Mutatie+ is de korte bouwtijd, met minder hinder voor de buren tot gevolg. Hiervoor wordt gewerkt met geïndustrialiseerde modules die just-in-time naar de bouwplaats worden getransporteerd. Extra voordeel hierbij is dat ondanks de gure winteromstandigheden toch kon worden doorgewerkt. De achtergevel werd volledig verwijderd waardoor je de woning als een poppenhuis inkijken kon. Aaneensluitend werd de nieuwe achtergevel voorzien van isolatie, ramen en leidingen over de naburige woningen gehesen en -ondanks de windvlagen- vakkundig als een puzzelstukje in de woning ingepast. Op het gelijkvloers werd de leefruimte uitgebreid door aanbouw van een unit. Ook deze unit werd in de fabriek reeds voorzien van ramen, binnenwanden, vloer en … zelfs de installatie voor verwarming en sanitair warm water werd in de fabriek reeds ingebouwd. Enkel de steenstrips werden nu bij uitzondering niet voor-gemonteerd in de fabriek. Om de historische look van de woning maximaal te bewaren, werden ze ter plaatse aangebracht wat niet ideaal is bij dit winterweer. Voorgevel, dak en kelder werden ter plaatse extra geïsoleerd. De woning is uitgerust met zonnepanelen en –boiler met oog op duurzame energie.
De uitdaging De bouwsector is vandaag onderhevig aan grote veranderingen. De sector moet meer en meer inspelen op de behoefte aan betaalbare huisvesting, de vraag naar energiezuinige woningen als gevolg van de EU2020 strategie en de vraag van de samenleving naar vermaatschappelijking van de zorg. Mensen willen comfortabel en levenslang thuis wonen. Er is een tekort aan sociale huurwoningen. Woningen die leeg komen te staan, dienen adhoc beschikbaar te zijn voor de nieuwe bewoner. Liefst op maat van de woonbehoefte m.a.w. aangepast aan de levensfase waarin hij zich bevindt: extra ruimte voor de kinderen, aanpassingen om langer thuis te wonen, domotica voor extra service … of om zorg te kunnen dragen voor een ziek familielid. Dit technisch haalbaar en betaalbaar maken voor iedereen, is de uitdaging waarvoor Mutatie + staat.
Transformatie Bouw Limburg De snelle evolutie in de technieken, de internationale concurrentie en de veranderende
woonnoden
vergen
innovatieve
transformatie
van
de
bouwbedrijven. Om deze transitie te faciliteren werd het toekomstproject Transformatie Bouw Limburg gelanceerd. Een actieprogramma op 10 domeinen waaronder Lean management, BIM, ketensamenwerking, Universal Design … die allen gedemonstreerd worden in de proeftuinen innovatie in van de bouw. De Vlaamse overheid (AIO) maakte 6 milj. € vrij voor ontwikkeling van innovatie- en demonstratieprojecten om BEN renovaties versneld in de markt te zetten . In Limburg werden niet minder dan 3 proeftuinen bouw goedgekeurd: WERFGOED, Mutatie+ en Ecoren.
Bouwen volgens de BEN-principes wordt vanaf 2021 de standaard voor nieuwe gebouwen in heel Europa. Het bijzondere aan deze woningen is dat ze weinig energie verbruiken voor verwarming, ventilatie, koeling en warm water. De energie die nog nodig is, wordt uit groene energiebronnen gehaald. In de gelanceerde proeftuinen worden verschillende innovaties uitgetest op hun technische en economische haalbaarheid. De projecten Ecoren en Mutatie+ ambiëren honderden extra jobs voor de provincie Limburg op korte termijn.
Potentieel Het renovatiepotentieel voor woningen volgens bovenstaande principes is gigantisch. Zowel Mutatie+ als Ecoren vinden hun eerste ‘pilot’ huizen de sociale woningbouw, respectievelijk van Cordium en Nieuw dak. Er zijn nu al 44.000 sociale woningen geregistreerd voor renovatie volgens deze principes . Maar de renovatieconcepten zijn evenzeer afgestemd op de particuliere markt. Binnen het project WERFGOED worden in samenwerking met de Limburgse gemeenten een aantal modellen ontwikkeld om BEN-renovatie in de private woningmarkt te stimuleren. Recente studies spreken over een renovatiepotentieel van 2,3 miljoen woningen in de Euregio. Nu al werd een eerste potentieel van 200.000 te renoveren woningen volgens deze technieken opgetekend. In een studie van het Economisch Instituut voor de Bouw is er sprake van een bijkomende tewerkstelling van ongeveer 40 manjaar per 100 BEN-renovaties. Dit zou een welgekomen bron voor bijkomende werkgelegenheid in Limburg moeten betekenen.
Partners Mutatie+
Betrokkenheid met de buurt en bewoners Om de buurt maximaal te betrekken bij het project opende Mutatie + op zondag 31 mei 2015 haar deuren in het kader van de “dag van het park” dat dit jaar plaats vond op de vernieuwde SintAlbertuscampus in Zwartberg Noord. Dezelfde week ontving Mutatie + ook de schoolkinderen van de Sint-Albertusschool en deelnemers van de kinderwerkingen van de regenboog vzw, Pardotje en Gigos om ook hen enthousiast te maken en te vertellen over het project Mutatie + dat in hun eigen leefwereld van start gaat. Voor de start van de renovatiewerken werd een infosessie georganiseerd voor de wijk, werden de buren per brief geïnformeerd en werden de naaste buren afzonderlijk bezocht. Mutatie+ neemt Universal design mee als ontwerpcriterium voor de pilotwoning. Echter ook sociale betrokkenheid, onderzoek naar belevingservaring, het mobiliseren van nieuwe Mutatie+ klanten horen echter ook tot de scope van het project. Met het initiatief van het stadsbestuur, de buurtbewoners en de organisaties rondom de SintAlbertussite verbinden de partners van Mutatie + zich graag. Duurzaam wonen en zorg dragen voor elkaar is immers ook een van de pijlers waar Mutatie + voor staat.
Financieel & Juridische haalbaarheid Ook op het vlak van architecturale en juridische mogelijkheden en hindernissen wordt binnen het project
onderzoek
gedaan
in samenwerking
met
de
andere
Limburgse
en
Vlaamse
proeftuinprojecten.
Evaluatie en monitoring Binnen het project Mutatie + werd ervoor gekozen de 3 pilots sequentieel uit te voeren. De resultaten worden zorgvuldig gemonitord en lessons learnt worden ingezet als verbetermotor naar pilot 2. Mutatie + is gebaseerd op samenwerking, openheid, betrokkenheid en …. Open innovatie gebaseerd op alle wetenschappelijke partners en vakmanschappen aanwezig in het project. De eerste pilot bouwt verder op de huidige stand der techniek. Door bundeling van expertise en ervaring binnen het projectteam wordt aldus snel een mooie pilot neergezet die inzicht brengt in die topics die de wetenschap op basis van de huidige kennis niet kon voorzien, maar ons proefondervindelijk bijleert in de ….nieuwe proeftuin. De woning wordt zowel op vlak van energieprestaties, comfort, aanpasbaarheid voor levenslang wonen, sociale-, economische en juridische haalbaarheid gemonitord en verder onderzocht.
Ruimere onderzoekproject
