Mr Henk van Asselt • Werkzaam op het advocatenkantoor te Roosendaal • Strafrechtadvocaat • Lid van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten
Jeugdstrafrecht Leeftijdscategorieën Jeugdstrafrecht: -
12 tot 18-jarigen; 16 tot 18-jarigen; 18 tot 21-jarigen.
12 tot 18-jarigen Jeugdstrafrecht van toepassing op jongeren die op moment plegen feit 12 jaar maar nog geen 18 jaar zijn. Onder de 12 jaar: - Wel opsporingshandelingen door politie. - Civiele jeugdrecht met justitiële jeugdhulpverleningsmaatregelen zoals ondertoezichtstelling (O.T.S.)
16 tot 18-jarigen Volwassenenstrafrecht kan worden toegepast indien: 1. Ernst van het feit/persoonlijkheid dader; 2. Omstandigheden waaronder begaan. Nadeel: vaag criterium Voorbeeld: Strafzaak Murat D.
18 tot 21-jarigen Jeugdstrafrecht als rechter grond vindt in: 1. Persoonlijkheid dader; 2. Omstandigheden waaronder feit is begaan.
Het politieverhoor Iedere strafzaak begint met het verhoor op het Politiebureau. Daarbij zijn verschillende situaties te onderscheiden:
Het politieverhoor (vervolg) • uw kind is op heterdaad betrapt op een strafbaar feit en is direct aangehouden door de politie; • uw kind wordt onverwachts van school/huis gehaald; • uw kind wordt uitgenodigd op het politiebureau omdat het verdacht wordt van een strafbaar feit.
Wettelijke termijn verhoor • 6 uur maximaal; • uren tussen 0.00 en 9.00 uur tellen niet mee; • geen recht op bezoek; • geen recht op advocaat.
Voorlopige hechtenis Als de politie na verhoor de minderjarige niet binnen 6 uur niet naar huis heeft gezonden, kan de minderjarige in verzekering gesteld worden voor de duur van maximaal 3 dagen.
Voorlopige hechtenis (vervolg) • melding aan piketadvocaat doordat de inverzekeringstelling met verdenking naar piketadvocaat wordt gestuurd; • melding aan Raad voor de Kinderbescherming. De bedoeling is dat de piketadvocaat en de Raad voor de Kinderbescherming de minderjarige zo spoedig mogelijk gaan opzoeken op het politiebureau.
Piketadvocaat •
Wanneer? Na inverzekeringstelling door politie.
•
Kosten? Geen. Iedereen die van zijn vrijheid is beroofd heeft recht op gratis rechtsbijstand.
Piketdienst In heel Nederland is geregeld dat er altijd een piketadvocaat beschikbaar is, ook in het weekend. Deskundigheid piketadvocaat: wisselend. - Jeugdstrafrecht is meer en meer een specialisme; - Mogelijkheid om zelf gratis voorkeursadvocaat aan te wijzen; - Website: www.nvsa.nl met alle gespecialiseerde strafrechtadvocaten
Piketdienst (vervolg) -
toegang tot verdachte ook voor advocaten beperkt; beroepsgeheim advocaat (ook naar ouders); toegang tot processtukken beperkt; eerste gesprek met minderjarig cruciaal; voorlichting en uitleg onderzoeksmethoden politie; - bepalen processtrategie bekennen/ontkennen; - advies voor voorgeleiding bij rechter-commissaris
Het verblijf op het politiebureau • Geen hotel; • Maximaal verblijf jeugdigen op politiebureau 6 dagen; • Geen faciliteiten (wc, temperatuur); • Ouders hebben recht op toegang (doen!); • GGD-arts bij medicijngebruikers; • Geen mogelijkheid tot het brengen van eten en drinken (wel geld); • Verzorging van arrestanten door aparte afdeling (geen rechercheurs).
Pedagogisch of juridisch optreden advocaat Hoofdregel: ook jeugdige klant is koning primair juridisch optreden
Conflicten advocaat met: • Officier van justitie; • Kinderrechter; • Raad voor de Kinderbescherming/jeugdreclassering; • Ouders.
Voorbeelden uit de rechtspraktijk: • voorlopige hechtenis of niet; • gebruik maken van gedateerd PIJrapport; • Marokkaanse verdachte die in Marokko verblijft na PIJveroordeling; • wel/geen behandeling minderjarige; • meewerken aan persoonlijkheidsonderzoek of niet; • houding ten aanzien van juridische fouten
De inbewaringstelling • Binnen 3 dagen en 15 uur na de aanhouding moet uw kind bij de rechter-commissaris worden gebracht (voorgeleiding); • Belangrijk moment in strafrecht: rechtercommissaris beoordeelt of uw kind terecht is aangehouden. Officier van justitie kan de rechtercommissaris vragen uw kind nog 14 dagen vast te houden (inbewaringstelling).
De inbewaringstelling (vervolg) • Bij voorgeleiding is uw kind, iemand van de Raad voor de Kinderbescherming en advocaat aanwezig. U mag als ouder aanwezig zijn. Zorg dat altijd één van de ouders aanwezig is; – Ondersteuning voor uw kind; – Arrestatie kind enorme impact; – U kunt als ouder beslissing RC positief beïnvloeden om kind naar huis te laten gaan.
De inbewaringstelling (vervolg) • RC kan uw kind maximaal 14 dagen in bewaring stellen; • RC kan persoonlijkheidsonderzoek bevelen (psychologische/psychiatrische rapportage).
De inbewaringstelling (vervolg) Waar hangt beslissing RC vanaf om uw kind te houden c.q. vrij te laten? 1.
Juridische factoren
2.
Persoonlijke omstandigheden
Juridische factoren - Verdenking tegen uw kind; - Ernst van het strafbare feit; - Recidive (zijn er al eerder veroordelingen geweest?); - Stand van het onderzoek; - Vaste woon-/verblijfplaats.
Persoonlijke omstandigheden - Dagbesteding (werk/school); - Voldoende structuur ouders om herhaling te voorkomen; - Psychische stoornis/verslaving die te behandelen/te begeleiden is *
Na de inbewaringstelling: de gevangenhouding Officier van justitie kan vragen kind na de inbewaringstelling nog langer vast te houden voor een periode van 30 dagen. Daarna kan officier van justitie nog tweemaal vragen om uw kind 30 dagen vast te houden, in totaal dus 90 dagen. Binnen die termijn volgt normaal gesproken de zitting bij de kinderrechter.
De gevangenhouding (vervolg) Advocaat zal altijd proberen de voorlopige hechtenis zoveel mogelijk te beperken en alternatieven te zoeken, bijvoorbeeld in de vorm van leerstraffen en/of werkstraffen Kinderen die voor het eerst met justitie in aanraking komen, worden over het algemeen tijdens de voorlopige hechtenis na verloop van tijd altijd geschorst, tenzij het feit waarvan hij/zij verdacht wordt bijzonder ernstig is.
Zitting kinderrechter • Besloten zitting zonder publiek; • Ouders worden opgeroepen en gehoord; • Raad voor de Kinderbescherming brengt strafadvies uit; • Advocaat is altijd aanwezig (ook als er geen voorlopige hechtenis is toegepast); • Minderjarige is verplicht om te verschijnen (bevel medebrenging als hij niet verschijnt).
Varia De benadeelde partij: In strafzaken tegen jeugdigen die de minimum leeftijd voor zelfstandige civiele aansprakelijkheid van 14 jaar hebben bereikt. Praktijkvoorbeeld: treincoupé
Varia Plaatsing in inrichting voor jeugdigen (PIJmaatregel) - Duur 2 jaar; - Verlenging is mogelijk; - Maximum termijn 6 jaar als bij verdachte gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis geestvermogen bestaat; - PIJmaatregel uiterste middel.
