more check:

-B_NIEUWS

TNT Post Port betaald Port Payé Pays Bas

weekly periodical | may 27, 2008

for stories and more check: http://bouwkunde.wordpress.com

Faculty of Architecture

B_Nieuws 06 | january 07, 2008 | report

Delft University of Technology

2-3

content

see the glass in the windows break, you know that the floors above will be lost. We then began making plans, convening a meeting at the Aula. A while later we saw that the fire had if fact spread to the floors above. Yet still I thought: part of the faculty building will be burnt out, but we’ll fix it up again. I remember that I said to our professor of structural design, Kees van Weeren: the building is strong enough. But the photos from Building & Housing Control had shown that the concrete in some of the beams and columns was partially missing. For me, the most dramatic moment was not the collapse of the building’s west wing, which I didn’t really see that well. No, it was the realization that: now the building is really irreparable. That came to me at the end of the day.”

interview

Wytze Patijn Joost Panhuijsen Daan de Leeuw

4-5

before / after Hans Schouten

6-7

interview witnesses Floris van der Zee 10 ways

8-9

ooggetuige de ondergang van m.s. Bouwkunde? Jack Breen

10-11 Map where to go now Ania Molenda

12-19 report

The dean of the Architecture Faculty, Wytze Patijn, is ‘quite delighted’ by the spirit of ‘direct approach, short lines of communication and no narrow-mindedness’ that has arisen after the fire. Yet he also understands that not every staff member is brimming with positive energy at the moment. “So very much has been lost.” The dean however does not intend to let his plans for reforming the Architecture Faculty, which will move to the former mainbuilding at the Julianalaan in september, suffer any delays.

stories, impressions, news, activities, memories of the building Han Meyer Chryso Onisiforou Cristina Ampatzidou Daan de Leeuw Hans Beunderman Edward Hulsbergen Machiel van Dorst Ina Klaassen Jaap Dawson Ania Molenda Floris van der Zee Robert Nottrot Janita Han

JOOST PANHUIJSEN DAAN DE LEEUW

colofon B_Nieuws is a three weekly periodical of the Faculty of Architecture

You were the last person to leave the faculty building last Tuesday. What was that morning like for you? “That’s difficult to sum up in a word, an emotion. The realization that the building could no longer be saved came gradually. I had just come upstairs, due to the burst water pipe. While meeting with the Personnel Committee in the conference room, I received a phone call from Dennis Cruyen: a fire alarm near the coffee machine on the sixth floor had gone off. I proposed that we continue the meeting in the portocabin. We had to leave there quickly anyway. When I re-entered the building to get my jacket after the evacuation was complete, there was a strange, abandoned atmosphere inside. People had left their belongings behind and immediately left. It looked like a scene from a movie. Once outside I saw the smoke. I happen to know something about fires and buildings. If you

Faculty of Architecture Delft University of Technology Berlageweg 1 , 2628 CR Delft Editorial B_Nieuws, cabinet 1.67 T (015) 27 82365 F (015) 27 84727 E [email protected] W bnieuws.wordpress.com Editorial Board Cristina Ampatzidou Marten Dashorst Floris van der Zee Rachel Keeton Daan de Leeuw Ania Molenda Joost Panhuysen Editorial advice Otakar Máčel Tessa Wijtman-Berkman Danielle Ten Veldhuis Beata Labuhn Violette Baudet Print Druk. Tan Heck, Delft Cover photo H-Al-lelujah Gore, Daan de Leeuw Photography Hans Schouten, AVS Contributing editors everybody

Could the fire have been prevented? “That’s difficult to say. At first I thought it was caused by a short-circuit, but now I also hear talk of overheating and safety problems with the coffee machine. For this reason, I prefer to wait for the results of the official police investigation. There are enough wild stories going round as it is. I don’t want to add any new ones. What is certain is that the fire started near the coffee machine and there was a lot of smoke. But as far as the exact cause, we can only speculate right now.” Are you satisfied with the actions of the police and fire departments during the fire? “Yes. I watched the professionalism of the fire department with wonder. How they set up a command center and smoothly arranged everything.... We were extremely satisfied. I realized later how important that moment was for the fire department when it was confirmed that there was no one left inside the building. To rescue or not to rescue people from a burning building, that is a difficult decision, because often that’s the time when fire fighters are injured or killed. There was a danger that the building could collapse, so I understood that the fire department was reluctant to take any unnecessary risks.” In hindsight, should the faculty building have been equipped with a sprinkler system? “That is very expensive, especially when you must install such systems in an existing building. But in the first place, fire safety means that you must be able to evacuate a building in 30 minutes or less. We completed the evacuation in 15 minutes: our evacuation plan worked very well. Moreover, the dimensions of a building are such that the support structure can usually remain upright for 60, 90 and sometimes 120 minutes. After two hours, most buildings will have collapsed. Our building remained upright for much longer. So, on this point, you absolutely cannot say that the performance of the building wasn’t up to scratch.” Due to the building’s design, it was difficult for the fire department to reach the fire. “That’s correct. But whether the fire could’ve been put out if they were able to reach it? I have my doubts. I fear the building just could not be saved.” Did you ever imagine that such a huge fire could occur? “No, never.”

Deadline Wednesday May 21, 12.00 PM B_Nieuws 13, June 2, 2008 Illustrations only in: *.tif- or *.eps format, min. 300 dpi

You appeared so calm during the past days. Were you acting? “No, that’s my character, but that isn’t to say... excuse me for a moment…. [Patijn answers his phone and speaks briefly about future accommodations for the faculty.] So much needs to be done, so you’re constantly busy. People are coming up

Unsolicited articles can have a maximum of 1000 words; announcements 100 words. The editorial board has the right to shorten articles, or to refuse articles that have an insinuating, accusing or vindicatory character or contain unnecessary coarse language. The editorial board informs the author(s) concerning the reason for its decision, directly after it has been made.

2

editorial

“The desire to help each other is now infectious”

B_Nieuws -- | may 27, 2008 | after the fire

with all sorts of ideas, and all this in the spirit of a direct approach, short lines of communication, no arguments. This is inspiring, and this makes you cheerful. But there are also enough people who after 20, 30 years have suddenly lost there place and their belongings forever, and they are now walking around lost. We must keep an eye on these people and help them if possible.” How? “Well, for instance, by offering them victims’ support, via HR services. This may sound dramatic, but we’re doing it.” Are you surprised that the spirit among so many students and staff members is so positive and defiant, despite the fact that this came as such a severe blow for everyone? “Yes. The first night that you came home, your mind continued to wander through that building that no longer existed. But people inside and outside the Architecture Faculty want to do something. We have been offered help from so many different quarters. IDE students have offered to help with ideas for a new building. I’ve received emails from Sarajevo, Harvard, Aachen, saying to let them know if they can help us in any way. Educational directors, famous architects, alumni.... We haven’t yet accepted these offers, but we also haven’t refused. The desire to help each other is infectious, I’ve noticed. If, like on Sunday, somebody comes up with the idea to fly the Delfly - that flying robotinsect developed at the Faculty of Aerospace Engineering - through the remains of the Architecture Faculty building and make visual recording, then I immediately call Jacco Hoekstra, the dean of Aerospace Engineering. He promises to look into it right away. By the end of the evening it’s been decided that another, more stabile Micro Aerial Vehicle can indeed be flown through the building. Not everywhere of course, because you still must be able to see where that thing flies – otherwise it’ll crash into something.” How can you maintain such a spirit? “For as long as possible! It can’t last forever, of course. But it’s great to see how problems can be solved so spontaneously. People are no longer so narrow-minded. Today I was joking with the people from the Central Services department: so often we were working against each other, but now suddenly the cooperation between us is so harmonious....” But still, you couldn’t call this fire a ‘blessing in disguise’. “No, absolutely not. Of course this new situation offers opportunities that we seize. It would be wrong to deny that. But so much has been lost. And people are deeply hurt.” There are plans to have a traveling summer theater festival, De Parade, perform at the Architecture Faculty. “Yes, we should be able to set up a couple of extra tents. It would be fantastic if this happened. Entertainment is now very important.” Shouldn’t you allow your students and staff members more time to deal with the loss of the building? “Indeed, there will be enough moments to mourn, to remain silent in the face of what has transpired. It’s not like I want to impose a positive atmosphere. I’d rather see people share their experiences. Also the negative ones. If you are sad, you shouldn’t suppress that feeling. I’m aware - more than in the first few days after the fire ––that people should not retreat into themselves. I once designed the University Hospital in Groningen. That was an ar-


chitectural design featuring many diversions and street-like elements. At the time, some people said: doesn’t this lean too much towards denial? But in that hospital, people were just as confronted with death and illness. The architecture perhaps occasionally brought the visitors a bit closer together.”

A line allows progress, a circle does not.

‘Sitting around, no work today Try pacing to keep awake

When will the demolition of the building be complete? “We are consciously taking our time with this. It’ll be done piece by piece. The total demolition should take about four weeks all together. Instead of a wrecking ball, they’re using a crane with a ‘muncher’ attached to it – a sort of pneumatic scissors. This allows you to work much more carefully.”

Laying around, no school today Just drink until the clock Has circled all the way’ Normally I think it is kind of cheap to open a piece of writing with lyrics of a song. But then again, nothing has been normal the past two weeks. The friday before THE tuesday, I left the faculty as any other day. I was actually quite happy I could spend a long weekend away from that building.

The building’s substructure, can it be saved? Many people are concerned about this. “I am as well. You can now see that many of the west wing’s damaged sections are being peeled off and falling down. It seems inevitable to me that much of this rubble and weight will fall onto the substructure of the building. You cannot remove it all by hand.”

And now that building is slowly being eaten by some kind of futuristic machine, and I will never be able to leave it behind for the weekend anymore. If there is one thing that I learnt the past two weeks, it has been that our faculty building really was part of our daily lives, and that we could never really let go of it anyways.

Does that mean conclusively that the whole building must be demolished? “Yes. But the library has been secured with containers, on which support structures have been placed that are capable of bearing much of the weight. But for example the portocabins behind the smoking areas cannot be saved. A piece of concrete could fall on them, cutting right through them.”

It has been an emotional couple of days. First disbelief that our building could just disappear in a big cloud of flames, paper and dust. Next anger, anger why nobody could have prevented it. And now inspiration is in the air. Inspiration to go on, to take some distance and realize how much architecture is about people, how much our building taught us that. The original Straat van Bouwkunde has been replaced by the Mekelweg, our new Straat of Bouwkunde. No matter where you go now on the campus, you will find architecture students, working as if nothing happened.

And the blokkenhal? “That lays a bit further on. I still hope that there is less damage there. But even there the building is creaking and swaying, so the fire department has said they will not go in there.”

The enormous amount of support our community has received from all over the world has been accepted gratefully. Now there is the challenge to go on and indeed pretend as if nothing happened. We can go around in circles, reminiscing about our building, or we can take the positive energy and memories, and build together on a new building, for a new building and eventually in a new building.

In the coming years the Faculty of Architecture was to be a place that was virtually open 24 hours per day and where students can once again work at the faculty. Is the fulfillment of these ambitions now being pushed back to a longer term? “Absolutely not. In the new tents we are in fact able to implement the studio design even faster. Expanding the opening times has now also come about quicker. A couple of our departments are now relocated to the Faculty of Industrial Design: the presence of these extra staff members offers the Faculty of Industrial Design the possibility of remaining open longer. And the flexible-office concept, which we were already experimenting with, has now suddenly become a necessity: people have lost their permanent working spaces. Secretaries are now pooled together, and this seems to be working out exceptionally well.”

This B_Nieuws should not just be read as a commemorative issue. We hope that the impressions of the building, by all the different kinds of people it housed, will enable you to look forward, take the best of before and combine it with the best of times to come. Cheap as I nevertheless am, I will finish with another verse from the song, ‘a line allows progress, a circle does not’, by Bright Eyes. Although the subject of the song is of slightly different attire, think about it:

‘Stop counting on that camera That hangs around your neck

I’ve heard the damage is estimated at 125 million euro. “It is certainly an amount of that magnitude, yes, perhaps even more. But if we’re talking about damages and compensation, we don’t have any solid figures yet. So much still needs to assessed.”

Because it won’t ever remember What you choose to forget’ Marten Dashorst

And the insured liability amounts to one hundred thousand euro? “That’s correct.” Was there a moment during the past days when you were just totally overcome? “By the end of the day Tuesday, the day of the fire, I was totally spent. But I operate in a privileged position, because so much must still be done. The morning after the fire I arrived early on campus, and once again it was full speed ahead!”

before after



Ooggetuigen

Nathan van Esbroeck

day 18 May n u S fre: e th r fe a Looking back to the future; using what life has taught me so far and s falling back on my competences: analysing, structuring, formulating on paper. ay

by Floris van der Zee, BSc 6

Fi ve

d

The people involved with the Faculty are a very heterogeneous group – even when we confine ourselves to those who work there. The duration of their connection with the faculty ranges from less than a year to over 30 years; it’s their full time job or their one-day-a-week-job; their type of work varies from cleaning, administrative support, through teaching to doing research. On top of this it is not just that their personalities differ, they are also from different cultures and their lives are shaped by different events. Stressful events bring people together but, as psychological studies show, on the other hand the different ways people react emotionally during and after these events can lead to diminished mutual support, to mutual lack of understanding, to mutual irritation, to anger and to isolation. From experience I know that showing emotions at our Faculty is not really the ‘done thing’ – it is a kind of ‘majority rule’ to which most people adapt – certainly in the generation I belong to…. Personally I went to the classic stages of actual shock, unbelief, of not being able to link my feelings what my ratio told me, i.e. that the building had disappeared - with part of my life and that of lots of others. Then I started to get angry. At first directed at the apparently highly flammable materials used in ‘upgrading’ certain floors. Later (and still) about the laments on the fire that reached us through the media: concentrating on the building now lost (e.g. Mels Crouwel in NOVA), on the Rietveld and other original chairs and on maquettes (e.g. in every newspaper). This focusing on objects, neglecting completely the people who work in the building and their emotional (and material) losses may not surprise those who know the faculty’s culture, but nevertheless it does cause anger. It’s actually funny to listen to architects who are not aware that also outside the library there were books in the building (and lots and lots of paper). If people where mentioned at all this was usually restricted to students. Slowly I’m realising what I had accumulated in my room the results of over 30 years of teaching, researching and organisational functions. Irreplaceable. I sleep badly, find it very difficult to concentrate; can‘t understand at all how some people can go on doing ‘business as usual’ – like last Friday imperturbably discussing the upgrading of research programmes…. My priority, like most of my colleagues’ is students: very concrete work, you know for who you do it (and of course there was the first Faculty of Architecture’s promotie ‘after the fire’, of ‘my’ PhD- researcher Arthur van Bilsen, last Thursday).

Linda de Vos (hoofd secretariaat Urbanism) kwam om 8.30 uur de faculteit binnen. “Ik moest via het trappenhuis naar mijn werkplek, omdat op de 6e verdieping waterschade was en de liften dus niet werkten. Op de 6e verdieping (in het trappenhuis) lag minstens 5 cm water.” Ook Bart van Lakwijk (BSc 6 student) moest die ochtend de trappen gebruiken. “Op de 5e verdieping stond alles al blank, ik had slippers aan en kreeg natte tenen, dus er stond wel aardig wat water.”

Linda de Vos

Ongeveer een half uur later kwam Nathan van Esbroeck (MSc 2 student) op de 6e om zijn sleutel van zijn lokaal te halen. Linda kreeg rond 09.00 uur een melding op haar pager dat er brand was in het gebouw en zocht portofoonverkeer, terwijl Nathan al iets merkte van rook. “Er waren op dat moment enkele mensen van de bedrijfshulpverlening (BHV)

b

A community exists by the means of a shared territory. The identity of the one becomes the identity of the other. Bouwkunde was an impressive community builder. Even students of different generations are connected through this building. Today – the day after – all are homeless, even the alumni that were not around for a decade or more. Still, the community will survive by the widespread imprint of the same street we all used to life.

kwam en het licht uitviel heb ik via de portofoon gemeld dat ik een verdieping lager ging staan voor mijn eigen veiligheid en om daar de brandweer op te wachten. Ik heb de brandweer opgevangen en naar 6zuid gebracht.”

Linda kwam in verbinding met Hugo Kraal (bevelvoerder BHV). “Hij meldde mij dat het om een calamiteit op 6zuid ging. Toen ik daar arriveerde zag ik een begin van brand met veel rookontwikkeling.” Vervolgens moest ze de zware beslissing nemen de ruimte niet te betreden. “Ik kon niet inschatten hoe groot de brand op dat moment al was. Ik moest voor mijn veiligheid kiezen. Ik heb in opdracht van Hugo de handmelder ingeslagen die vervolgens het alarmsysteem in werking heeft gebracht. Hugo heeft de ontruiming opgestart.” Bart hoorde over de rook en ging kijken. “We werden vriendelijk verzocht het gebouw te verlaten. Ik ben rustig naar mijn tafel teruggelopen en heb mijn laptop eerst afgesloten en mijn schetsrol weer opgerold. Ik had de rook wel gezien, maar dacht dat het nog wel mee zou vallen, dus zonder enige paniek heb ik mijn tas gepakt en ben ik zo’n 5 minuten later pas naar beneden gelopen.” Linda: ”Ik heb het alarm zelf in werking gesteld. Ik heb op de 6e verdieping de wacht gehouden om te voorkomen dat niemand 6zuid nog zou betreden. Toen de rook door de brandwerende deuren heen

Beneden aangekomen verliet Bart niet direct het gebouw. “Ik ben via het noodtrappenhuis naar beneden gelopen langs de blokkenhal. Daar heb ik nog even rondgelopen omdat iedereen daar ook bleef werken. Pas toen het alarm afging kwamen hier BHV’ers die iedereen wegstuurden. Ik ben toen met de groep naar buiten gegaan.” Ook Nathan bleef rustig omdat hij dacht dat het om een klein brandje ging. “Ik ben toen de zesde werd ontruimd naar mijn lokaal op het zevende (7.07) gegaan, toen een minuutje later het alarm afging ben ik naar buiten gegaan.” Er was absoluut geen sprake van paniek volgens Linda. “Je ziet dat mensen het soms niet serieus nemen en denken dat er weer een oefening gaande is. Iedereen liep rustig de trap af. Ik was er niet helemaal gerust op omdat ik al wist dat 6zuid er steeds slechter aan toe was. Mijn collega’s van de BHV hebben perfect opgetreden en in alle rust alle verdiepingen leeggeveegd. Echt heel dapper!”

More ideas on how to host the new BK? send it to [email protected]

by M ach ielva nDorst10.12

to host

in de buurt. Die leken wel te reageren op de rook, dus ik ben gewoon doorgelopen.”

Bart van Lakwijk

spatial planning

a

ing ld ui

by Ina Klaasen 8.12

Ecolo gy o

Op het moment dat de brand ontstond op de 6e verdieping was er een aantal personen in de buurt. B_nieuws sprak met de mensen die zagen hoe alles begon met een klein brandje bij de koffiemachine.

bouwkunde

coffeemachine reclycled Bouwkunde they should not be used anymore anyway

Do-it-yourself Bouwkunde scale1:1

Super Surface Bouwkunde Bouwkunde in the air hanging over TU Delft

Bouwkunde goes virtual

Bouwkunde on Wheels for quick access to printing facilities

Bouwkunde NS Bouwkunde in waterpipes

leaking proof


container Bouwkunde

from Mekelweg to Mekelrail

the good old solution


ooggetuigen - Jack Breen

de ondergang van m.s. Bouwkunde?

Jack Breen (kamer 1.36) Vormstudie en Maquettetechniek

In een interview in B-nieuws, speciaal gewijd aan deze veranderingen, liet ik mij onlangs nog ontvallen dat “dit gebouw wel tegen een stootje kan”. Helaas bleek een ordinaire kortsluiting in een koffieautomaat (als dat inderdaad de oorzaak was) in staat om deze kolos van beton, staal en glas eronder te krijgen.

Eén van mijn favoriete beelden van de faculteit Bouwkunde is die van een soort oceaanstomer in een storm, omgeven door wuivende groene ‘golven’, ogenschijnlijk opstomend richting Civiele Techniek. Een voorstelling die de oorspronkelijke architecten van het gebouw – Van den Broek en Bakema architecten – waarschijnlijk wel zou hebben aangesproken. Immers, de grootmeester van de Moderne Beweging, Le Corbusier, had de zogenaamde ‘pakketboot’ al tot maatstaf voor een ‘nieuwe’ architectuur verheven en de metafoor van het schip (en de Rotterdamse haven) was bepaald niet vreemd aan het werk van het bureau, ooit begonnen als Brinkman en van der Vlugt, beroemd van onder meer de Van Nelle fabriek.

Als men mij enkele weken geleden had voorspeld dat het gebouw op deze manier aan zijn einde zou komen had ik het pertinent niet geloofd. Echter: op dinsdag 13 mei moest ik met eigen ogen de verwoestende kracht aanschouwen van het vuur, dat zich onverbiddelijk een weg door de hele hoogbouw heen vrat, totdat er nog slechts een uitgebrand karkas restte...

In mijn jeugd had ik het voorrecht meerdere malen op dergelijke passagiersschepen te mogen reizen, onder andere vier maal op de Oranje (tweemaal toen het nog het trotse vlaggeschip van de Stoomvaart Maatschappij Nederland was, tweemaal in zijn latere gedaante van m.s. Angelina Lauro). Dit sierlijke motorschip, in 1939 in de vaart genomen om passagiers en post snel heen en weer te brengen tussen Nederland en Indië, kreeg uiteindelijk een triest einde: het brandde in 1979 volledig uit terwijl het gemeerd lag aan de kade van St. Thomas, na een kortsluiting in de kapsalon! Mijn vader (zelf scheepsbouwkundige) vertrouwde deze – voor de reder nogal ‘gunstige’ brand – niet helemaal, en was – net als ik – zeer ontdaan. Dergelijke twijfels over de toedracht van de brand bestaan er absoluut niet bij de tragische ondergang van ons fiere faculteitsgebouw. De afgelopen jaren was er juist veel aan gedaan om de brandcompartimentering en de vluchtmogelijkheden ingrijpend te verbeteren en de nieuwe decaan wist in korte tijd het gebouw een nieuwe allure en internationale uitstraling te geven. We leken goed op ‘koers’...

Net zoals vrijwel iedereen die aanwezig was dacht ik die ochtend bij het horen van het alarm (ik was in de faculteitsbibliotheek) aan een oefening. Ik begreep pas dat het menens was toen ik buiten de brand rook... Vanaf de zuidwest kant moest ik, samen met onze instructeurs van de maquettewerkplaats, met toenemende afschuw en frustratie toezien hoe de ateliervleugel op de zesde verdieping in een vuurzee veranderde, kort daarop gevolgd door die op de achtste de tiende verdieping. Glas en vuur viel op (en naar ik begrepen heb door) de daklichten van de Vormstudiehal, maar het natspuiten van het dak leek ervoor te zorgen dat het vuur zich niet verder door – of over – de laagbouw verspreidde. Op dat moment hadden we allemaal nog de hoop dat de brand beperkt zou kunnen blijven tot de bovenste verdiepingen aan de zuidkant. Wishful thinking... Stap voor stap werden we door de brandweer steeds verder van het brandende gebouw verwijderd, uiteindelijk stonden we allemaal vanaf het viaduct door de bomen te turen. Ik sprak daar een tijdlang met Hans Boot, vader van docente Lies Boot en destijds projectarchitect van het gebouw van Bouwkunde (en later Civiele Techniek). Hij vertelde dat hij vanaf 1954 (toen hoogleraar Van den Broek de besloten prijsvraag onder professoren Bouwkunde won) tot de oplevering in 1970 aan het gebouw had gewerkt. We praatten over de verschillende, elkaar

stelselmatig opvolgende ontwerpvarianten, bespraken de maatvoering van het gebouw en de invloed van de directeur-architecten en de andere Bouwkunde professoren die zijn werk kritisch volgden. Hij leek het drama in eerste instantie vrij nuchter en gelaten te ondergaan, maar gaandeweg bespeurde ik toch steeds meer emotie.

Wat doe je op zo’n dag? Steeds maar weer rondjes draaien om het gebouw, ruzie maken met al die potige beveiligers bij de vele rood-witte linten die je tegen houden (want dat is hun taak), je ergeren aan de toegesnelde, irritante internet/media ‘muskieten’ op zoek naar een ‘lollig’ item, je ongeloof uitwisselen met al die collega’s die je tegen komt en steeds maar weer kijken naar de demonische kracht van dat vuur... Aan de Schoenmakersstraat kom ik mijn goede studievriend en huidige collega Robert Nottrot tegen, behalve docent een echte maquettemaker en bovendien initiator van de grote ‘schatkamer’ tentoonstelling in de Blokkenhal. We realiseren ons dat de meest waardevolle werkstukken van de afgelopen decennia daar nu opgesteld staan op houten tafels! Een soort ‘offerblok’ opstelling? Het lijkt op dat moment alsof we de goden hebben verzocht. Zal alles verloren gaan? En hoe gaat het met de bibliotheek? Naar huis, nee, toch maar weer terug... Claudia houdt het thuis ook niet uit en gaat weer mee. Doordat het ‘cordon sanitaire’ rond het brandende gebouw steeds groter wordt (de brand heeft zich inmiddels via het middendeel verplaatst naar de noordelijke deel van het ‘schip’) wordt het op die punten waar nog wat te zien valt steeds drukker. We positioneren ons tegenover de noordkant van Bouwkunde, tussen Civiel en het achtergelegen lab, pal tegenover de ingang, in een gemengd gezelschap van aangeslagen Bouwkunde/TU mensen en de nodige opgeschoten ramptoeristen (die allemaal lijken te roken). Voor mij de meest dramatische ervaring van die dag is zonder twijfel het totaal onverwacht instorten van de kantoorvleugel aan de noordwest zijde. Door de zijdelingse klap zwaait de restende hoogbouw vervolgens akelig traag heen en weer, ik

schat minstens zo’n anderhalve meter uit het lood. Aan de grond genageld kijken we secondenlang naar dit macabere schouwspel en denken: nu is het gebeurd... Maar, de hoogbouw recht zich en blijft wonderwel gewoon staan! Door dit alles komt er wel een enorme versnelling in de toch al vernietigende kracht van de brand. Terwijl de tiende en achtste verdiepingen eerder langzaam, stapje voor stapje waren uitgebrand gaan nu in een mum van tijd de zesde, vierde en tweede verdiepingen verloren. Door de draaideuren van de hoofdingang is opeens een vuurzee in het voorste deel van de ‘straat’ te zien. De steeds gekoesterde hoop dat de bibliotheek in ieder geval gespaard zal blijven lijkt te vervliegen. Maar de brand in de hal blijkt binnen zo’n tien minuten uitgewoed en we krijgen weer wat hoop. Die avond is de TU wijk het decor voor een soort processie van verschillende, verdwaasde betrokkenen. Bouwkunde medewerkers en (oud) studenten van verschillende leeftijden lijken een soort laatste eer te komen bewijzen, stil kijken ze naar het nog smeulende geraamte. Delftenaren met hun kinderen rijden af en aan. Het gevoel van sensatie van eerder op de dag lijkt verdwenen. De belangrijkste hoop, vooral onder de meest direct betrokkenen: dat de inhoud van de bibliotheek behouden zal blijven... De volgende ochtend, Het Journaal: “helaas is een belangrijke collectie maquettes en stoelen plus de boekencollectie van de faculteitsbibliotheek verloren gegaan.” Nee hè...? Achteraf valt het gelukkig weer mee. Dus: optimistisch blijven. Het is woensdag ochtend: ‘Bouwkunde’ komt samen in het auditorium van de Aula. We gaan naar binnen en krijgen een brok in ons keel: daar zit de hele facultaire gemeenschap, door elkaar in de Grote Zaal van de TU Delft. Een aangrijpend, werkelijk ontroerend moment! De rest van de dag is het ‘regelen’ geblazen. Praten

aan de eerstejaarsstudenten gaf (en hopelijk blijft geven).

met mensen, terug naar huis, mailen, mailen en dan, tussendoor, toch weer even gaan kijken. Van O&S naar IO, waar we – hoor ik via Herman Schoffelen – voorlopig op gastvrijheid kunnen rekenen. Het is hartverwarmend om te merken hoe er met ons mee wordt geleefd. Op het moment dat het nieuws van de brand daar aankwam, zijn ze direct begonnen na te denken over wat ze voor ons zouden kunnen doen. Ik overleg met het hoofd van de IO werkplaats, Rob van den Boogaard, die het rechter deel van hun centrale hal beschikbaar wil stellen voor onze maquetteinstructeurs en afstudeerders. Aan opvang voor computergestuurde technieken wordt hard gewerkt. Faculteitssecretaris Joyce ten Berge zegt ons een ‘eigen’ Vormstudie ruimte toe voor de komende twee maanden, om het studiejaar voor al onze studenten goed af te ronden: ‘Studio 11’ ... we zijn weer in de lucht! Op weg naar een interview voor TV West (waarvoor ik me heb laten ‘strikken’) besluit ik eerst nog even langs de Aula te gaan om het laatste nieuws te horen. Ik kom onderweg een diep bedroefde Max Risselada tegen. Op het moment dat we voorzichtig proberen elkaar een hart onder de riem steken komt – als in een soort tekenfilm – Robert Nottrot in zijn Mercedes aangescheurd. Ook mijn Vormstudie collega’s Bernard en Peter rollen opgewonden uit de auto. Wat blijkt? De hele collectie maquettes in de Blokkenhal plus de stoelencollectie zijn door dappere brandweermensen in veiligheid gebracht! We vallen elkaar midden op straat in de armen en veroorzaken een kleine verkeersopstopping, maar niemand schijnt zich erg druk te maken. Nu de rest nog! Weekend: we komen bij elkaar om de slag te verwerken en om een voorlopige inventaris op te stellen. In gedachten gaan we door onze ruimten, trekken kasten en laden open in de wetenschap dat dit er allemaal nog is! We hebben goede hoop op ontruiming van de Vormstudiehal, de Blokkenhal en de Schatkamer in de kelder. We denken er bij een zorgvuldige sloop nog gewoon bij te kunnen om onze kostbaarheden

nog in veiligheid te brengen en ... heel misschien zelfs nog een (voorlopige) doorstart te kunnen maken in de onderbouw! Maandag: reveille bij de nieuwe tenten op de sportvelden. BK City! Een toonbeeld van creatief crisismanagement! Men zoekt op een positieve manier steun bij elkaar, er heerst een sfeer van: ‘crisis? welke crisis?’ Het is duidelijk: iedereen gaat ervoor. Wytze en Krik zijn in al die bijeenkomsten het toonbeeld van daadkracht en communicatieve helderheid, iedereen bedient zich van zijn beste Engels. Business as usual? Of course not, but: we’re very much in business! En ... ieder nadeel hep’ z’n voordeel! Inmiddels staat de hoogbouw er als een volledig uitgebrand ‘schip’ bij, schijnbaar drijvend gehouden door de nog verrassend gave onderste bouwdelen. Er wordt met de sloop aan de noordzijde begonnen. Een aantal keer per dag fiets ik even langs om te zien hoe het er bij staat. Ik ontmoet steeds weer mensen van Bouwkunde (wetenschappelijk medewerkers en mannen en vrouwen van de ondersteunende diensten, maar ook Charles Staakman, de man die het gebouw misschien nog wel het beste van iedereen kent). We zijn het erover eens dat het gebouw echt niet de indruk maakt spontaan in te storten, integendeel. Het is duidelijk dat het de slopers absoluut niet gemakkelijk wordt gemaakt om dit stoere gebouw ‘neer te halen’. Blijkbaar heeft de constructeur van toen, professor Dicke, zijn werk goed gedaan. En het gebouw? Veel mensen zeggen nu, achteraf, dat ze het eigenlijk nooit echt een mooi gebouw hebben gevonden, maar dat het vooral de ruimtelijkheid was die Bouwkunde zo bijzonder maakte (het is duidelijk, die ruimtelijke kwaliteit moet zeker in een nieuw gebouw terugkomen!). Met die kritiek op het gebouw als compositie ben ik het overigens niet eens, ikzelf vond het een

prachtig gebouw! Toen ik het in 1970 (een jaar voordat ik begon met mijn studie) voor het eerst zag was ik er direct van onder de indruk: hier stond een Gebouw voor Bouwkunde: een ‘model’ faculteit! Door er te studeren – en later te doceren – kreeg ik (zoals velen) steeds meer oog en waardering voor de expressieve kracht van de bouwkundige compositie: de structurele orde enerzijds en de beheerste variatie anderzijds, in zowel de hoogbouw als de laagbouw. Het is/was dan misschien niet een gebouw om echt van ‘te houden’, maar in architectonisch opzicht pertinent een intelligent gebouw! Dat is zelfs nu nog te zien. Daarnaast is absoluut duidelijk geworden hoe veerkrachtig ‘Bouwkunde’ is als gemeenschap en hoe belangrijk we toch al die jaren al als cultureel instituut zijn geweest. Dat pakt deze tragische brand ons niet af... En al die ‘schotjes’, die ons er volgens velen van weerhielden om echt samen te werken, die zijn – zoals Architectuur voorzitter Dick van Gameren het vrijdagochtend tijdens een facultaire onderzoeksbijeenkomst even treffend als quasilaconiek uitlegt – nu weg.... Tijd voor nieuwe benaderingen en samenwerkingsvormen. Anders dan de mij nog immer dierbare m.s. Oranje is de faculteit niet roemloos vergaan aan een verre kade, onder de vlag van een obscure Napolitaanse reder... Integendeel: onze faculteit bevond zich op het moment van de totaal onverwachte ramp in de kracht van haar bestaan, hooguit met iets te veel ‘passagiers’ aan boord. Je zou (om de scheepsmetafoor nog één keer door te trekken) kunnen zeggen: in open vaarwater, op koers, onder de vlag van de internationaal georiënteerde rederij TU Delft – en dat is te merken! Dus ... ondergang? Dames en heren, laten we ons niet van de wijs brengen door de troosteloze aanblik van de geblakerde constructie van ons gebouw... Zoals we aan den lijve kunnen ondervinden stoomt de ‘m.s. Bouwkunde’ momenteel met volle kracht vooruit! de foto komt uit het vormstudiecollege van Jack Breen dat hij jaarlijks



>

BK space invaders

DE BOUWSHOP

Oude Delft 101 (nearby Waltman bookshop) Openings hours: 9.30 - 16.30 T: 015-2130830 E: [email protected]

administration

territory students moved to this studio already in the beginning of the semester...

design studios

meetings/presentations

student facilities

Territory MSc 4, Interior MSc4 and some others students

p5 presentations Aula, 21 and 22 week

ITU-Desk information desk

Secretary Education and Head E&SA International Office

Aula, opening hours 9.00-17.00

Jaffalaan 9a room A3.180

BK Library B_Nieuws

TNW (Applied Sciences), room F140

Maquette Hall, Computers, Plotting

Dean and the core team

IO building, main hall (limited space) Landbergstraat 15

TNW (Applied Sciences) , 3rd floor of D wing

Hyperbody

Study Advisors

IO (Industrial Deeign) 2nd floor room 102b 27, studio home

CitG building in the Stevinhal 1, rooms 1.07 Bruens, 1.13 Sakkers en 1.19 Meijnders. this is above the student workplaces opened from 10.00 til 11.00

BSc4 design studio

E-Point

Drebbelweg 5

reader pick-up

CitG building, Stevin I Hall

Information meetings for new master students

CiTG building, in the repro on the ground floor of the

academic counsellors

EWI building (Elekroniek, Wiskunde en Informatica / Electrotechnics, Mathematics and Information Technology) Information about Master 1 and 2 will take place on Thursday June 5th, 12.45 – 13.45 in ‘Zaal A’ Information about Master 3 and 4 will take place on Friday June 6th, 12.45 – 13.45 in ‘Zaal A’ EWI Mekelweg 4

CitG building, Stevin I Hall room 1.13/1.13/1.25

Study Work Places

CiTG building, Stevin I Hall room 0.13 and 0.14

‘BK City’ tents

space for BSc3, BSc5, BSc6, HBO and MSc students, EMU and open ateliers

BOUWPUB

also located in the tents so that BK students can drink to forget!

V

Repro Sieca Repro Turbineweg 20 gives BK students discount opening hours: Mon-Fri 8:00-17:30


V

Border Conditions MSc4 studio space P2 and P4 presentations Rotterdamseweg 380

V

R

R

The Why Factory MVRDV Dunantstraat 10, Rotterdam

DSD Berlage Institute Botersloot 25, Rotterdam

ROTTERDAM B_Nieuws -- | may 27, 2008 | after the fire

>

10

R

BK Library The NAI library is open to BK students and staff, by showing your campus card since 26th May Museumpark 25, Rotterdam

11

coffee machines

It seems that the coffee machines have a very active role in the stories about Bouwkunde. Not mentioning that coffee is a top favorite drink of all architects, the coffee machines at the faculty have always attracted students like light attracts insects. Since I came here, I always saw and many times joined, companies of students around a coffee machine, where somebody with a ‘magic key’ could offer free coffee for everyone. Later on, I started working for B_Nieuws and I also got my ‘magic key’ for free coffee. It was a luxury, to have access to coffee, after the cafeteria was closed, even to such a terrible coffee as the one from the machine. Within the first year of working the coffee machines got massively replaced by newer ones, that produced the same terrible coffee but they offered more varieties of it. Now one could even choose between bad cappuccino, mediocre chocolate and the all time classic: terrible coffee.

bk nomads.

At the time of the fire I was in Istanbul. When the north wing collapsed I was probably thrown on the marble of the Hamam by a Turkish giant as a start of the traditional massage. The photos and videos that reached me later that evening through the internet left me amazed and confused. History was burning. My first thoughts were with the people of Architectural Collections, who I interviewed a couple of weeks ago for B_Nieuws. All their hard work for nothing! Fortunately a large part of the collection could be saved by the firemen. My thoughts were with Wytze Patijn, poor Wytze, with all his plans and achievements in making our building better. But to my surprise I saw a dean today who was as positive, decisive and at ease as ever. Today was a special day. A day for reflection and looking forward. When I arrived at the TU this morning I saw a lot of Bouwko’s wandering around the campus. BK nomads. Suddenly everyone was greeting eachother. Informal settlements popped up everywhere and in the end everyone, architect or urbanist, dean or student, worked together on the same spot. The slums of BK. Of course this fire is a disaster for all of us, in particular for the people who lost a large part of their work. But there are also possibilities. The coming weeks will be weird but may create unexpected opportunities. A more informal bond between teachers and students for instance and a stronger bond between different sections of the faculty. Will there finally be an ‘ontschotting’ of the faculty now that everyone is out in the open? I believe that in the end Bouwkunde can be stronger and more fruitful because of this fire, like the large grasslands of the Serengeti need fire for new life. And there will be a new building of course. And a competition. To design your own faculty is maybe the greatest challenge for any student in architecture and can therefore attract students who are now doubting whether to come to Delft because of what happened. Of course it can give inspiration for graduation projects as well. But let us not forget about the sad stories and support the people that need it. Please take your time to think about the phd-student who lost four years of work. Think about students graduating without their final model next week. Think about all the employees and their personal libraries, sometimes built up over a period of 30 years. Pray for the library. Think back about the building and its doubtful character. Think back of the place of the place. Enjoy the fact that the elevators are gone. Be sad that it wasn’t the i-web pavilion instead of BK. Laugh about the canteen being gone. Curse the entrance for one last time. Praise the model hall and remember how it smelled. Thank Bakema. Never forget, look back for a while and when you’re ready move forward with a smile.

In the middle of February, the school decided to replace all the coffee machines again, with new ones, with the same options but with a small difference: the “magic key” would not work anymore. The faculty even had to warn the staff, that they should not throw their keys away because they were still useful to open the door of their office. Obviously the school decided that it was too expensive to offer free coffee to all its employees, not to mention the immense financial losses of all these student assistants treating free coffee to their classmates. So now, for the whole B_Nieuws office there was one “magic card”, which we took really good care of, as it was the only access to caffeine during long layout days. Still, we couldn’t avoid some incidents of loosing, finding again and finally creating a special position for it. In the last unusually long layout day, I had to carry a big amount of coffee cups back to the office. In order to do this I put the card in my pocket, to be able to use both my hands for my altruistic task! In the general happiness that the coffee created I forgot to put the card back to its position. When I found the card, I was far from the school and I thought that I should not forget to return it for our next meeting, because my colleagues would need coffee as well… Unfortunately, our next meeting was on Tuesday the 13th and the coffee card, remained as my only souvenir from a faculty burned by a coffee machine to which this card ensured the access. - Cristina Ampatzidou (graduated this spring) 20th of May 2008

- Daan de Leeuw (MSc 2) 25th of May 2008

NEWS

Bibliotheek boeken In de centrale bibliotheek van de universiteit zijn een aantal kasten neergezet speciaal voor de boeken van de faculteit bouwkunde. Er komt een aparte balie voor bouwkunde in de centrale bibliotheek. Wanneer je nog in het bezit bent van boeken uit de faculteitsbibliotheek kun je deze hier terugbrengen. Wat er uit de faculteitsbibliotheek gered kan worden kan op dit moment nog niet bekend worden gemaakt. Wel zijn er verschillende aanbiedingen gekomen van uitgeverijen en andere universiteiten om boeken te leveren aan de faculteit. Als deze beschikbaar zijn, zullen ze in de tijdelijke bouwkundekasten van de centrale bibliotheek komen.

12


Around the table with Liesbeth van der Pol by Marten Dashorst In a week of emergency planning, meetings and building activities, Liesbeth van der Pol, State Architect to-be also visited our community. A visit that had been planned beforehand – she was supposed to open the Architectural Collections exhibition – but that nevertheless had a completely different content. The official opening with memorized speeches and lukewarm snacks had in the last minute been replaced with an informal conversation with a number of teachers, professors and students involved in Stylos and de Bouwpub. Once again the largely positive attitude of everybody involved became apparent. It is clear by now that nobody turned their heads down, but instead came together, looking forward to an undeniably difficult period. Liesbeth van der Pol, who had studied here in the 80s, showed a lot of interest in the stories that were told. Like everybody else around the table, she could vividly remember the building as ‘ugly at first sight, but eventually quite nice’. Every time she entered and walked around, she felt like an international person, anonymously shopping for knowledge. The Dean, Wytze Patijn, also attending the conversation couldn’t agree more, he said. He started studying here in 1972, two years after the completion of the building, and called it ‘sporty, not particularly refined but robust nonetheless’. The thick armrests everywhere, impossible to grip with one hand, were a nice example of this robustness to him. Dick van Gameren, professor of housing, described the building as one of ‘Mies van der Rohe-ic’ allure. Strangely ironic was the fact that on the day of the fire a plan for permanent housing for all supporting facilities of the faculty, so that students could actively occupy more spaces inside the building, has been submitted at the Executive Board of the university. Indeed, people in the building all the time - that was something Liesbeth van der Pol could clearly remember: whenever you walked around in the building, everywhere you could see people; the Straat van Bouwkunde committed people to interactivity. The past week it was already visible, given the redistribution of a lot of facilities amongst the other faculties, that the Mekelweg had become the new Straat van Bouwkunde.

NEWS

Library books In the central library of the university there are a few bookshelves for the books from the Architecture Faculty. There will also be a special desk. If you still have any books from the faculty library, you can bring them to the central library. It’s not possible to tell when and if the books out of faculty library can be saved. There a few other universities that offered to bring books to Delft. When these are available you can borrow them at the central library.

Was it only praise for the building then? No, on the question what things would not be missed, the students in particular responded with eagerness. The canteen was the number one thing that would not be missed, just like the elevators. ‘They sucked out all the energy in a conversation’, someone commented. Liesbeth van der Pol herself had less happy thought about Zaal A. She described it as dark and cavelike. Wytze Patijn responded to this with a story about a lecture he gave there only the week before the fire, and where he decided to open the curtains, bringing light into the room. Just in time. Liesbeth van der Pol also committed herself to providing what little space she can offer in the office of the State Architect in The Hague. ‘It’s not very big, but people are welcome to meet here.’ All conversations everybody will have the coming days will probably not only serve to cope with the loss; no doubt they will also aid in making an intelligent, innovative program for a new faculty building that will challenge everyone. A building offering plenty of opportunities for a new generation of Delft architects to claim their place in the centre of the debate and practice.


photo: Hans Schouten

13

flexibility

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

B urnt-out Bouwkunde

About the fragile relation between the real and the virtual Two physical souvenirs are in my pocket: the key to room 8.11 and key ‘fiets 4’, which matching bike might be saved in the basement. When I see a photo of the ruins I still try to identify where during the last years my desk, bookcases, etc were situated. Tuesday 13th. I left the scene when I saw smoke on level 8. I headed for OTB, where the warm welcome also meant a room, computer and coffee. The first e-mail came in before noon, from Nigeria; cousin Hugo wanted to know if I was still alive. More mails came with the same question. The news of the burning of Bouwkunde seemed to spread like fire. Paul Stouten and I started to organise the work and meetings with

students for the rest of the week and the weeks to come. I finished the afternoon with tea in the good company of Iwan Kriens and Ina Klaasen. Until late in the evening mails and phone calls kept on coming in. Indeed, this fire destroyed a lot. Whoever you meet – next-door colleagues and those who used to work elsewhere in the building – no one has problems to bring up a list of losses. For me, the typed and later printed production of almost forty years went up in smoke (forty, by the way is the number of the learning-period), as well as what I preserved from scientific allies, and a selection of opponents to stay sharp; as well as books and other forms of publication about the social and spatial aspects of urban renewal and regeneration, for the use of students; as well as old books worth saving, larded with my notes; as well as CD’s with electronic versions of books or chapters; as well as students’ research reports, papers, graduation reports, tests, marks lists; two paintings, antique photo’s, pictures, small statues, minerals and fos-

bye bye BK

It is completely ungraspable how fast things happen. The chain of changes emerging from 9 am on Tuesday 13th till now cannot fit in my narrow mind of a so-called nomad person. I am supposed to be a part of a society that adapts to the flow, that can shift 180 degrees every other day because this is what the reality requires from me. So there they are changes, all over, every five minutes, updates, news and no fixed space – the super natural environment for a contemporary nomad. Is it? Than why my mind keeps on shouting ‘but please not to this extent!’ Not even a week after the fire we have a new in-

jection of temporality into our flexible little world. They are white and they have almost everything we need. But even if they don’t, they have space around, to sit outside and play Frisbee. How enjoyable. They are opened 24/7 what more do you need. The good old Bouwpub is there. Finally everybody is around and it feels much better. And they are ours – this is a lot. Whatever would it be, if it feels yours you will treat it like the most precious thing in the universe. Finally something temporary but fixed in a way. What a relief for a so-called nomad who searches for change, adventure and adrenaline, who can swim in insecurity. What a cliché. I keep asking myself – how far is our ‘regular’ ability to adapt related to our ambition? How big steps can we make, how much we can change just because we are always aspiring to embrace

something else, something new. And we know we can reach it, because the world is ours and the opportunities are out there. It seems to me like the last week was a big display of how one can trigger another. In one moment we lost a lot, for some everything. Everything turned, everything changed. Few days after, it seemed like everything I could see around was the ambition and power of the ability to adapt. The big ‘We can do it’! As we would want to say we can handle the change because it brings the new, and we have to stay strong and keep on going because there is no other way. Of course we cannot show now that we are vulnerable in any way. Vulnerability can kill you in the flow of change because it can slow you down. It felt like BK was never so organized and so consolidated before. But is it the matter of us being the society of change – flexible and adaptable or is

it the appreciation we have learnt after we have lost, the search for each other for some sort of security and hope that there are still things we can hold onto? ‘The change is the only constant’, but does it include the possibility that things change completely or do we secretly always want that all we leave behind will remain the same, just in case one day we would like to come back? In this case if this is a test of how adaptable and flexible we are – this is a real one and perhaps we can discover some things are not as true as we have thought before. Ania Molenda MSc 4 Explorelab

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

sils among which a mammoth tooth which once accompanied the writing of my dissertation; (farewell) presents of students. And all things that in the coming days, may be months, will float to the surface called memory. So far about the destructive side of the fire. There can be imagined a constructive side. No longer I can, need, have to decide what to keep and what to give away. Matter has become virtual, but in the practice of daily life this was already going on. Except of course with regard to the art and fossils. ‘Less’ might lead in time to more consciousness of emptiness and consequently to new space. This philosophical approach to the phenomenon of attachment and loss might on the one hand be utter nonsense, but on the other hand it may make it easier to stay on track. Edward Hulsbergen, 15th of May 2008 The Department of Spatial Planning 8.11

Photo by Ania Molenda

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

E en ‘demokraties’ gebouw

Het Gebouw voor Bouwkunde was een kind van zijn tijd – of liever gezegd, het liep op zijn tijd vooruit. Het was ontworpen in de jaren zestig, maar gaf uitdrukking aan de geest van de jaren zeventig. Dat ondervond ik al toen ik in het voorjaar van 1970 als eindexamenscholier de voorlichtingsdag van de faculteit bezocht. Het nieuwe Gebouw voor Bouwkunde was net opgeleverd en nog niet in gebruik, maar de studievoorlichtingsdag vond er al wel plaats. In de blokkenhal deelden studenten van Stylos (toen ‘Stielos’) en ALON (Alternatief Onderwijs, later AAG) vers van de pers De Elite uit, met het manifest Weg met de architect als slippendrager van het kapitalisme. Tijdens de lunchpauze werd I can’t get

no satisfaction van de Rolling Stones gedraaid. In de blokkenhal stond een proefopstelling van de 1:1 maquette van de Sectie Interieur. Niet alleen de blokkenhal, maar ook de centrale hal, zaal A, de kantine, het zag er allemaal even uitnodigend uit. Het gebouw smeekte om in gebruik te worden genomen. Dat het een mooie, zonnige dag was (althans in mijn herinnering), zal ongetwijfeld meegeholpen hebben. De combinatie van het open karakter van het gebouw en de actievoerende studenten die het gebouw als het ware meteen opgeëist hadden, stond geheel in het teken van de tijdgeest van destijds. Mijn besluit om bouwkunde te gaan studeren was diezelfde dag genomen. 1970 was ook het jaar van het eerste grote Nederlandse popfestival in Kralingen, Rotterdam. Het popfestival aan de Kralingse Plas en vervolgens studeren in het nieuwe Bouwkunde-gebouw leken naadloos in elkaars verlengde te liggen. Anders dan Wouter van Stiphout in een landelijk dagblad onlangs beweerde, was het gebouw allerminst een ‘monument voor een architectuur die op het moment van oplevering voorbij was.’ Integendeel, het was perfect op maat gesneden op de

collectieve sfeer en het ‘demokraties onderwijs’ van de jaren zeventig. Weliswaar ging het basisontwerp ervan uit dat de hoogleraren in kabinetten gehuisvest zouden worden aan de vides boven de atelierzalen, zodat zij vanuit de vide op hun studenten konden neerkijken. Maar vanwege de snel groeiende aantallen studenten werd nog tijdens de bouw besloten tussenvloeren aan te brengen, waardoor het hoogteverschil tussen hoogleraren en studenten teniet werd gedaan. Het gebouw was tijdens de bouw als het ware gedemocratiseerd. De atelierzalen vormden een vanzelfsprekende conditie voor het ‘projektonderwijs’ waarvoor in de aktie-pamfletten destijds werd gepleit. In het Atelier Hertzberger, waarin ik belandde, werd het idee van democratisering nog verder doorgezet. De hoogleraar stond niet hoog boven ons, maar Herman Hertzberger zat temidden van alle studenten van het Atelier (‘Ateljee’) op de linoleumvloer tijdens de wekelijkse plenaire bijeenkomsten. De ‘straat’ van bouwkunde was de vanzelfsprekende plek waar we als studenten ons konden uitleven in aktievoeren, demonstraties en meetings. De balustrades van de omloop van de eerste verdieping leken ervoor gemaakt te zijn om volgehangen te

worden met spandoeken. Zaal A was de uitgelezen plek voor de ‘plenaire afdelingsvergaderingen’, waar volgens het systeem van ‘One-man-one-vote’ werd gestemd. Ook onze huidige decaan Wytze Patijn voerde daar menigmaal het woord. Later, in 1975-1976, zouden de hal en zaal A het toneel worden van acties voor en tegen de herbenoeming van een aantal tijdelijk aangestelde hoogleraren. Tegelijk werd er een fel debat gevoerd naar aanleiding van de prijsvraag voor een nieuwe gemeentebibliotheek in Rotterdam. In de eindronde ging het om een ontwerp van het bureau van den Broek & Bakema en een ontwerp van Carel Weeber, maar het debat ging vooral tussen Aldo van Eyck en Weeber. Met ons studentenorkest Zijwaarts (een parodie op de destijds in zwang zijnde ‘strijdorkesten’ die zich met namen als ‘Voorwaarts’ en ‘Strijdbaar’ tooiden) speelden we in de hal een variant op Oh Carol van Neil Sedaka: ‘Oh Carel, mooie jongen met je bruine ogen…’ of woorden ven gelijke strekking.

Het is een van de sterkste herinneringen die ik heb aan het feit dat de debatten en ‘akties’ destijds altijd weliswaar met een grote felheid waren geladen, maar tegelijk van een flinke dosis relativering en vrolijkheid waren voorzien. Het gebouw was de gestolde uitdrukking van die combinatie. Het gebouw was van meet af ook de plek voor de Bouwkunde-feesten, die werden georganiseerd door het Stylosbestuur. Mei 1971 was het eerste Bouwkunde-feest. Met ons Stylosbestuur 1972-’73 organiseerden we in mei 1973 de tweede aflevering. Ook deze sindsdien jaarlijks terugkerende feesten brachten tot uiting dat het gebouw vooral een gebouw van de studenten was. Het was vreemd om in 1990, na 12 jaar afwezigheid, in het gebouw terug te komen – nu als docent. Het bleef toch in de eerste plaats een gebouw van de studenten, waar de docenten vooral te gast leken te zijn. Veel docenten hadden dan ook een officiële status als ‘gastdocent’.

de jaren heen. Die cultuur kwam zeer van pas nu naast het onderwijs ook het onderzoek een serieuzere component van de faculteit is geworden, en de wisselwerking tussen onderwijs en onderzoek een belangrijke ambitie. Weliswaar was het gebouw inmiddels echt te klein en klimaattechnisch niet best. Maar om in een nieuw gebouw dezelfde condities te scheppen voor gelijkwaardigheid en openbaarheid, en tegelijk voor een betere wisselwerking tussen onderwijs en onderzoek, zal geen gemakkelijke zaak zijn. Het zal wel de kern van de ontwerpopgave moeten worden. Han Meyer student 1970 – 1978, docent 1990 – heden, Hoogleraar Stedenbouwkunde, leerstoel Theorie en Methodes. 9.13

In elk geval heeft het gebouw een belangrijke rol gespeeld in de handhaving van een cultuur van gelijkwaardigheid van studenten en docenten door Photo by Hans Schouten

14



15

BK BEATS - continued BK Berlage weg 1: het gebouw verbrand en verloren. De gemeenschap gaat weer verder. Mixed feelings bij mij. In de verschillende fasen van de brand en de dagen pal daarna wordt mijn verbintenis met Bouwkunde het gebouw als een film in mijn hoofd afgedraaid. Jonge Bouko verlaat de Oude Delft en de Nieuwelaan en loopt de voordeur van een heus ontwerp binnen: nu onderga je zelf wat het vak betekent. Berlageweg 1 is op zichzelf onderwijs en onderzoek. Ik maak er alles mee: zoals colleges van Herman Hertzberger met mijn geliefde naast me, mega-events in zaal A, kraken van werkruimte met eigen balkon, afstuderen bij Harm Oudejans – met teckeltje – en Tjeerd Dijkstra. Mijn studie Bouwkunde hielp me 25 jaar op weg in allerlei posities rond wat ik als mijn domein beschouw: de duurzame kwaliteit van de fysieke leefomgeving. In 1998 loop ik weer die voordeur binnen: hernieuwde kennismaking, maar nu als decaan. Vanaf dat moment gebruik ik vanuit Station Delft Zuid vrijwel dagelijks de achterdeur: even langs de Vormstudie/ maquette- of Blokkenhal en de mensen die daar wonen. Zeven jaar decaanschap betekenen een dag en nacht binding met de werkgemeenschap, met studenten, met het gebouw. Het is de uitvalsbasis voor een facultaire positie die steeds meer aan kracht wint in de wereldarena. Onze – Nederlandse en buitenlandse – studenten doen er toe; onderzoeksresultaten tellen; BK boekenparade, ook vertaald in Spaans en Chinees; de DSD slaat aan; en de Bibliotheek en Vormstudiehal blijven maar jaloezie opwekken bij vele bezoekers. Het zijn ook zeven jaar zorg voor het gebouw zelf: basale zaken zoals vervanging van WC’s, maar ook de revival van de “bezinningskelder”, spektakel rond rokersruimten, ga zo maar door. Case 1: de stoep van het gebouw moet worden vervangen. De decaan legt – geheel onbevoegd – het werk stil als blijkt dat de aannemer goedkope 60x60 tegels neerlegt. Uiteindelijk worden het weer de originele afmetingen, in stramien en met de juiste kleurnuances. We betalen er zelf aan mee. Case 2: een deel van de collecties met de hoogste nationale cultuurwaarde wordt elders ondergebracht: in de trésor van het Techniek Museum Delft en in bruikleen bij het Nai. Wij vinden dat door beperkte financiële middelen deze verantwoordelijkheid niet meer door ons alleen gedragen kan worden: afscheid nemen om te behouden. Voor de stoelencollectie wordt – met subsidie van de Mondriaanstichting – boven maaiveld een aparte geconditioneerde ruimte gecreëerd met stalen rolkasten. Case 3: de dag na de Volendambrand weten we dat we geen bevredigend antwoord kunnen geven op de vraag: ”wat als dat hier gebeurt met 500-2500 mensen in huis”. We vervangen de brandmeldinstallatie, onze Joep van Lieshout – de STYLOS bookshop- moet onder protest wijken uit de vluchtroutes, de decaan met ondersteuning verhuist naar boven: “ studenten zo laag mogelijk in het gebouw en als eerste er uit”. Voor het eerst alleen nog maar gelimiteerd/plaatselijk roken bij BK Beats. De BHV wordt verder geprofessionaliseerd, nu inclusief studenten. In the end resten er na 13 mei 2008 mixed feelings: verlies van mijn huis, meeleven met studenten en wetenschappers die kostbaar werk verloren, blij dat mensen en belangrijke collecties veilig zijn, respect voor daadkrachtig bestuur in crisistijd . En ook grote bewondering voor de BK gemeenschap: binnen de kortste keren gaan we weer verder. Wetenschap zit in de mensen en ooit stelden we in een denksessie: “studeren gebeurt overal”. Maar een goed huis als basis heeft wel degelijk grote betekenis: dat is de ervaring van 40 jaar Berlageweg 1. Scheppingsdrang zit in onze genen. Het verlies van het een betekent nu ruimte voor nieuwe ‘lessen in architectuur’. Mijn opdracht aan de ontwerper: Ruimte voor BK Beats. Hans Beunderman (ex-decaan)


STA OP! Ik lig in bed op een grote ziekenhuiszaal. De andere patiënten in de zaal zijn net als ik slachtoffers van de brand. Op het moment dat een arts naar mij toe stapt met een tube in zijn hand besef ik dat mij niks mankeert en dat ik hier niet langer wil blijven liggen. Ik sta op en loop weg. De andere mensen in de zaal lopen met mij mee de stad in. Deze droom kreeg ik de zaterdag na de Bouwkundebrand. Ik kreeg er veel energie van. Door de droom begon ik ook beter te beseffen dat ook ik rouwde om het verlies van ons gebouw. Op de dag van de brand, net voordat ik naar Bouwkunde zou fietsen voor mijn eerste afspraak, ging de telefoon. Een studente vertelde me over een brand en waar de brand was. Gelukkig, dacht ik: de brand is dan snel uit en blijven de bibliotheek en mijn kabinet bespaard. Mijn grootste zorg ging uit naar de boeken. Ik heb tijdens mijn studie en ook sindsdien haast meer geleerd van de boeken uit de Bouwkundebieb dan van docenten en studenten. Vele boeken, weet ik uit ervaring, zijn niet meer te koop. Het gebouw zelf nodigde mij niet uit om het te omhelzen. De eerste keer dat ik naar het gebouw ging, kon ik de ingang niet vinden, daar aan de kop in plaats van in het midden. De opzet van het gebouw illustreerde perfect de ontdekkingen van Christopher Alexander in zijn essay ‘A City Is Not a Tree’. Je moest heen en weer langs de stronk— verticaal met de overvolle liften of horizontaal van de hoofdingang naar achteren. Verbindingen tussen de takken waren er niet, behalve via de stronk. Ondanks cosmetische veranderingen bleven de ateliers te klein en vooral te lawaaierig om gesprekken in te voeren of plezierig in te schetsen. Vanaf april was de zuidvleugel een oven. Het Bouwkundegebouw heeft twee generaties architecten geleerd dat grof beton en stalen profielen rechtstreeks uit de fabriek de voorgeschreven ingrediënten zijn van een gebouw dat zijn eigen tijd hoort uit te beelden. In feite beeldden zulke elementen een andere tijd uit: die van de Beeldenstorm, toen alle overdrachtelijke beelden verbannen waren. Maar de herinneringen en de ervaringen die Bouwkunde verborg: ze blijven springlevend, mede dankzij het gebouw zelf. Het oude gebouw zijn we kwijt, maar we hoeven niet lang in een ziekenhuisbed te liggen: we gaan weer lopen. Jaap Dawson, kamer 3.04 architectonisch ontwerpen)

(docent


De Bouwkunde schatten overleven miraculeus

NEWS

Architectural Collections - Past, Present and Future by Floris van der Zee

Er waren twee jaar van voorbereiding aan vooraf gegaan om van de schatten van bouwkunde een tentoonstelling te maken. Er waren 800 uitnodiging verstuurd en de aanstaande rijksbouwmeester, Liebeth van der Pol, zou de tentoonstelling komen openen. Maar wat een feest had moeten worden, leek bijna letterlijk in rook op te gaan. Echter, alle tentoongestelde maquettes, stoelen en andere voorwerpen werden op de dag na de brand uit de Blokkenhal gered. Achteraf gezien was het zelfs een geluk bij een ongeluk dat de tentoonstelling die week geopend zou worden. Het feit dat de collectie niet meer in de kelder was opgeslagen heeft het mogelijk gemaakt dat alles zo snel veilig gesteld kon worden. Eerder waren er plannen om te exposeren in de Straat van Bouwkunde, maar dat was niet meer mogelijk vanwege de espressobar. Doordat de tentoonstelling op dinsdag 13 mei al was opgebouwd in de Blokkenhal is de collectie gespaard gebleven. De maquettes van het Bouwkunde gebouw die voor de Grote Vergaderzaal stonden werden aan de tentoonstelling toegevoegd en zijn daarom nu nog in een goede staat. Enkel een gedeelte van de Sluyterman-collectie is verloren gegaan, omdat die op de verdiepingen in de vitrines voor de liften waren geplaatst. Naar aanleiding van de brand is de tentoonstelling nadrukkelijk in de publiciteit gekomen. Mede door de landelijke belangstelling werd direct vanuit verschillende instellingen gereageerd. Onder andere het Nai, het Centraal Museum Utrecht en het Mondriaanhuis namen contact op. Er werden locaties aangeboden om de collectie voorlopig op te slaan en er kwamen diverse aanbiedingen om de tentoonstelling daar te openen. Over de plannen voor te toekomst is nog geen besluit genomen. Curator Robert Nottrot hoopt in september, aan het begin van het academisch jaar, de nieuwe studenten kennis te laten maken met de stukken. Volgens hem moeten ze gebruikt kunnen worden als lesmateriaal. Waar en wanneer de collectie daadwerkelijk weer voor het eerst te bezichtigen zal zijn, is nog niet bekend. Wel is zeker dat Liesbeth van der Pol alsnog de voor officiële opening zal zorgen.


16



17

Ode to our Architecture Faculty The incident was very tragic. I still cannot believe the fact that our building got burned and has fallen. It was around 10 in the morning on Tuesday, May 13, when I was getting ready to leave Rotterdam and head Delft. The plan was to finish my model when I heard my roommate saying he got news about the Architecture building in Delft. “It’s burning”, he said. I immediately started calling people in Delft to find out what has happened. At first I thought the fire was something small and that they were going to handle it. I would never imagine that our building would leave us in such an “inglorious” way. They said first came a flood and then a fire. I still find it hard to accept. It was not too long ago, last Thursday in particular, when I was there working and having a great time outside under beautiful weather. The building was full of life. I left without even suspecting that this day would be its last. Even though I had been in this school for about a year and a half, as a master student, I enjoyed every day in our faculty. For me the faculty was not only a school but a meeting place. Anytime I would go there I would meet friends and have a chat, work or have a beer with them. I feel deeply sad that I will not manage to graduate in our faculty. But above all I will not have a place of belonging anymore since my guess is that from now on we will be scattered here and there like nomads. Our lives, our enjoyments and sorrows gave this space life and now that is gone a piece of us has left with it. Let us remember our faculty and above all the moments we have lived in there from the first to the last.

photo by Ania Molenda

Homage to Bouwkunade I never thought I would write an homage to Bouwkunde, the building which was the educational home in Holland for us and was on the other side an architect’s nightmare with its dark circulation space around the elevators (not to forget the waiting times for the elevator), and the poor design of the lecture rooms. And I always thought what if there would be a fire… So many people working on top of each other. Lately there were many changes in the faculty. Everyday you entered the building; there was another performance in the front hall, displays announcing lectures, people building something, books to buy… the way to the Blokkenhall an experimental path.

Dubbel de eerste Het was dinsdag 20 mei en precies een week nadat de vlammen uit de faculteit Bouwkunde schoten. Terwijl de meeste gesprekken nog gaan over het slopen van het gebouw, lijken de studenten niet veel hinder te ondervinden van de gebeurtenis. In de Aula studeert Mark Knegt af, als eerste Bouwkunde student na de brand. Tevens is hij de eerste student die dubbel afstudeerd in een combinatie van Architectuur en Stedenbouw. Dat was een bezoek van decaan Wytze Patijn waard. Mark Knegt kon zijn maquette niet gebruiken tijdens zijn presentatie, omdat die in het gebouw achter bleef. Hij wist desondanks zijn publiek en mentoren te overtuigen van zijn plan voor Midden-Delfland. Er werd een duidelijk beeld gegeven van het definitieve ontwerp, mede door een week extra hard te werken aan een 3D-model. Na het beraad en het positieve commentaar van de mentoren, kunnen zijn plannen door-

Press space bar to enter the building

On Tuesday morning one of the first things that made me realize what was going on was the fact that I wont be able to enter Bouwkunde anymore. My daily routine – delft zuid – A13 – Mekelweg – back entrance of BK was erased. Erased from my bodily memory of everyday life. Up the stairs in the Blokkenhall – B_Nieuws office – coffee machine – B_nieuws – printer - Explorelab - cantine – smoking chamber – espresso bar and so on. This is how it used to be. Simple routes, just paths I followed everyday. They are not there anymore. Few days ago I found this link http://virtual.tudelft.nl/virtueel.html on the weblog of BK. And I found myself for a while alone in my old virtual world of memories. Just press the spacebar to enter the building, see it once again, seems so easy. So I started searching, going everywhere I would normally go, but it was more empty than just before 10 pm when we were all kindly asked to leave. Virtual image of the non-existent bringing back pictures, memories and emotions. But what are the empty corridors about? They are nothing without the energy and life that were making me follow these routes. This energy and life had to move out but they are not gone. So if you wish to walk again from the front entrance to the espresso bar just press space bar to enter the building but if you will feel lonely after five minutes in the virtuality of memories about space turn off the internet and go back to the real, yet different world. Ania Molenda MSc4 Explorelab

God promises to be with us in challenging times, as our comfort and guide. I f you would like prayer, encouragement and support, or would like someone to lend you their ears (we have good ones I hope) please contact us at [email protected] . We are a group of Christian architecture students who are passionate about Jesus! Regards, Janita Han

Chryso Onisiforou MSc 4 Border Conditions

photo by Hans Schouten

I will remember Bouwkunde by the incredible people I met there, and the knowledge that was distributed. The spirit of Bouwkunde will go on with us, under the tents, in the containers, and in the new facilities we will have in the future. Claudia Elisabeth Buhmann MSc4 EMU

photo by Hans Schouten

18

photo by Ania Molenda

B_Nieuws -- | may 27, 2008 | after the fire

Tot slot werd Mark Knegt persoonlijk gefeliciteerd door decaan Patijn met een flinke bos bloemen. Op de reactie van Knegt, of hij zijn maquette nog terug kan krijgen, wilde Patijn weten of die van karton was gemaakt. Omdat het om een houten model ging, bleef Patijn positief en antwoordde: “Dan houdt ‘ie het wel!”. Floris van der Zee, BSc 6

Bouwkunde is gone since yesterday, and I still don’t realize that we will never meet in this space again. Still think about the places we were sitting, chatting, having coffee and our presentations. Where will this happen in the future? But well, you always realize what you had, when you lost it.

gaan om naar Frankrijk te vertrekken en bij een architectenbureau in Marseille te gaan werken.

B_Nieuws -- | may 27, 2008 | after the fire

19

General agenda for coming months Date May 28 May 29 June 3

Event Colloquiem Corporations and Cities Symposium Compositions: CIB/BT & Inholland Promotie Jan de Heer

Time Location 09:00-18:00 Ex/ Flagey Building Brussels All day CiTG

June 4-7

Conference: The Urban All day Project

May 30 - June 12

TT Ideal city / Real city. The case of Vema in 3 takes Symposium: Ideal city / Real city. The case of Vema in 3 takes Symposium: The Future Envelope 2 Symposium: IDE+A - Design Procesesses - Nothing is more practical than a good theory Midzomernachtfeest & Eindejaarsfeest

June 4 June 5 June 6

July 3 August 29

All day

Info www.corporationsandcities.org www.compositions.nl check www. bk.tudelft.nl for more info registration 4th of June Faculty Room 3ME

3ME

14:00-18:00 Faculty Room 3ME All day

Aula TUD

All day

Ex/IO

www.bk.tudelft. nl/futureenvelope

check www. bk.tudelft.nl for more info

Welcome International students

0

B_Nieuws 06 | january B_Nieuws 07, -2008 | may | report 27, 2008 | after the fire

more check:

Recommend Documents