Monitor CGL-producten 2014 Jaarlijks monitort RIVM Centrum Gezond Leven (CGL) hoe professionals CGLproducten gebruiken. Op basis van deze kwantitatieve monitorresultaten schatten we in welke producten, hoe vaak worden geraadpleegd. Voor de monitor baseren we ons dit jaar op webstatistieken1, gegevens uit de Interventiedatabase en informatie uit het Erkenningstraject voor interventies. Deze factsheet beschrijft het gebruik van: 1. Loketgezondleven.nl; 2. de Handreiking Gezonde Gemeente2; 3. en het Erkenningstraject.
007697
1 De cijfers in deze factsheet gaan over de eerste drie kwartalen van 2014, de rapportage is in het vierde kwartaal opgesteld. 2 In 2014 voerde het CGL een afzonderlijk onderzoek uit onder gebruikers van de Handreiking Gezonde Gemeente naar de bekendheid van de handreiking en hoe professionals deze in de praktijk gebruiken.
Samenvatting Loketgezondleven.nl • Het aantal bezoekers van Loketgezondleven.nl neemt toe. • De hoeveelheid pagina’s die bezoekers bekijken en de bezoekduur nemen af. Gebaseerd op eerdere ervaringen komt dit waarschijnlijk doordat professionals sneller vinden wat ze zoeken. Handreiking Gezonde Gemeente • Ook het aantal bezoekers van de Handreiking Gezonde Gemeente neemt toe. Uit gesprekken die eind 2013 zijn gevoerd weten we dat de professional zijn weg goed kan vinden binnen de handreiking. • De meest bezochte themadelen zijn Sport en Bewegen en Overgewicht. Erkenningstraject • 15 procent van de interventies in de Interventiedatabase Gezond en Actief Leven heeft een erkenning. Vorig jaar was dat 13 procent. • 31 erkende interventies groeiden door naar een hoger niveau, in een of twee stappen. • Het aantal beoordeelde interventies neemt in 2014 toe. In vergelijking met voorgaande jaren is de groei minder sterk.
Loketgezondleven.nl en Handreiking Gezonde Gemeente Loketgezondleven.nl is de online thuisbasis van RIVM Centrum Gezond Leven en partners. Lokale professionals vinden hier landelijk beschikbare kennis en producten voor hun werk aan de gezonde leefstijl van burgers. Zo biedt de Interventiedatabase overzicht van beschikbare leefstijlinterventies. Verder vinden professionals op de site informatie over gezondheidsbevordering in gemeente/wijk, school en werk. De Handreiking Gezonde Gemeente biedt professionals gezondheidsbevordering en beleidsmedewerkers van gemeenten informatie om gemeentelijk gezondheidsbeleid op te stellen, uit te voeren en te evalueren. De themadelen kunnen zij gebruiken om de integrale aanpak concreet te maken.
2 | Monitor CGL-producten 2014
Bezoekers van Loketgezondleven.nl
Bezoekers Handreiking Gezonde Gemeente
In de eerste drie kwartalen van 2014 trok Loketgezondleven.nl 121.031 unieke bezoekers (inclusief de Interventiedatabase). Het gemiddelde aantal bezoekers is in 2014 met gemiddeld 16 procent toegenomen in vergelijking met dezelfde kwartalen in 2013 (zie figuur 1). Vanwege de zomervakanties trekt de site in het derde kwartaal structureel minder bezoekers. Gemiddeld 78 procent van de bezoekers die per kwartaal op Loketgezondleven.nl komen, is nieuw op de website en circa 13 procent is een terugkerende bezoeker.
Algemeen In de eerste drie kwartalen van 2014 trok de Handreiking Gezonde Gemeente in totaal 56.721 unieke bezoekers. Het gemiddelde aantal bezoekers nam in die periode met gemiddeld 76 procent toe in vergelijking met het voorgaande kalenderjaar (zie figuur 2). Waarbij de grootste toename in het 3e kwartaal plaats vond (van 2.300 bezoekers in 2013 naar 5.250 bezoekers in 2014). Deze toename is voor een deel toe te schrijven aan de aandacht voor decentralisatie en de transitie in nieuwsbrieven en andere media.
20000
Figuur 1. Gemiddeld aantal unieke bezoekers op Loketgezondleven.nl, per kwartaal, in 2013 en 2014, onderverdeeld in algemeen en in tabbladen.
18000
Aantal unieke bezoekers
16000 14000 12000
Algemeen (incl IDB) Algemeen (exl IDB)
10000
Interventies Advies en ondersteuning Werk
8000 6000
Wijk
4000
Gemeente School
2000 0
CGL (over ons) 2013 Kwartaal 1
2013 Kwartaal 3
2013 Kwartaal 2
2014 Kwartaal 1
2013 Kwartaal 4
2014 Kwartaal 3
Interventiedatabase *
2014 Kwartaal 2
* De bezoekcijfers van de interventiedatabase over het 3e kwartaal worden niet getoond vanwege het ontbreken van de data door aanpassingen van de database.
8000
Figuur 2. Gemiddeld aantal unieke bezoekers aan de Handreiking Gezonde Gemeente op Loketgezondleven.nl, in 2014, per kwartaal, onderverdeeld in algemeen en de themadelen.
7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0
2013 Kwartaal 1
2013 Kwartaal 3
2013 Kwartaal 2
2014 Kwartaal 1
2013 Kwartaal 4
3 | Monitor CGL-producten 2014
2014 Kwartaal 3
2014 Kwartaal 2
Algemeen Alcohol Overgewicht Depressie Seksuele gezondheid Letsel Roken Sport en bewegen Drugs
Gemiddeld 18 procent van de bezoekers kijkt binnen een kwartaal opnieuw in de handreiking. 73 procent van de bezoekers is nieuw op de handreiking. Uit gesprekken van eind 2013 weten we dat de professional zijn weg goed kan vinden binnen de handreiking. De meeste bezochte onderwerpen waren decentralisatie, integraal beleid en samenwerken. Themadelen De verschillende themadelen kregen in de eerste drie kwartalen van 2014 meer bezoekers dan vorig jaar in dezelfde periode. Uitzonderingen hierop zijn de thema’s overgewicht, (deze had in het tweede kwartaal minder bezoekers), depressie (deze trok de eerste twee kwartalen minder bezoekers) en roken (het aantal bezoekers was lager in het eerste kwartaal). De top 3 van de meest bezochte themadelen is: • Sport en Bewegen • Overgewicht • Alcohol. De onderdelen cijfers en feiten, interventieoverzichten en gevolgen voor de gezondheid zijn de meest bekeken pagina’s in de themadelen.
Figuur 3. Type binnenkomst op Loketgezondleven.nl, per kwartaal, in 2013 en 2014.
Type binnenkomst Loketgezondleven.nl De verdeling van bezoekers die via een zoekmachine, sociale media, een externe link (bijvoorbeeld via een andere website) of direct op Loketgezondleven.nl binnenkomen bleef nagenoeg gelijk in de vergeleken kwartalen (zie figuur 3). Ongeveer driekwart van de bezoekers komt binnen via een zoekmachine, twee procent komt binnen via sociale media (Twitter of LinkedIn), een kwart komt direct binnen bijvoorbeeld door de url in te typen of via een favoriete webpagina, of via een externe link. Handreiking Gezonde Gemeente Gemiddeld 67 procent van de bezoekers komt via een zoekmachine op de Handreiking Gezonde Gemeente (zie figuur 4). Circa 20 procent komt binnen via een externe link (bijvoorbeeld via een andere pagina op Loketgezondleven.nl of een andere website). Twee procent komt binnen via sociale media en circa twaalf procent komt direct op de handreiking, bijvoorbeeld door de url in te typen of via een favoriete webpagina.
Figuur 4. Type binnenkomst op de Handreiking Gezonde Gemeente per kwartaal, in 2013 en 2014. 90 90
80 80
80 80
70 70
70 70
60 60
60 60
50 50
50 50
40 40
40 40
30 30
30 30
20 20
20 20
10 10
10 10
0
0 0 0 ZoekmachineSociale Sociale Media MediaExterne Externe link linkDirecte Directe binnenkomst binnenkomst Zoekmachine ZoekmachineSociale Sociale Media MediaExterne Externe link linkDirecte Directe binnenkomst Zoekmachine binnenkomst 20132013 Kwartaal 1 1 Kwartaal 20132013 Kwartaal 2 2 Kwartaal 20132013 Kwartaal 3 3 Kwartaal 20132013 Kwartaal 4 4 Kwartaal
20142014 Kwartaal 1 1 Kwartaal 20142014 Kwartaal 2 2 Kwartaal 20142014 Kwartaal 3 3 Kwartaal
4 | Monitor CGL-producten 2014
Pageviews en bezoekduur
Links bij partnerinstituten
Loketgezondleven.nl Een bezoeker van Loketgezondleven.nl bekeek in 2014 gemiddeld bijna drie pagina’s. Dit is lager dan in 2013 (ruim drie pagina’s). Een bezoek aan Loketgezondleven.nl duurt in 2014 zo’n zes en een halve minuut. Dat is iets korter dan in het voorgaande jaar (zeven minuten).
Van de websites van vijftien partners3 van RIVM Centrum Gezond Leven linken twaalf partners minimaal één keer direct naar Loketgezondleven.nl (inclusief de Interventiedatabase) en de handreiking. Voor het Loketgezondleven.nl leveren deze links samen 1.439 bezoekers op. Dat is 1,2 procent van alle bezoekers aan Loketgezondleven.nl. Voor de handreiking leveren deze links samen 727 bezoekers op. Dat is 1,3 procent van het totale aantal bezoekers dat op de handreiking komt.
Handreiking Gezonde Gemeente Een bezoeker van de handreiking bekeek in 2014 gemiddeld twee pagina’s. Dit is lager dan in 2013 (drie pagina’s). Gemiddeld duurde een bezoek aan de handreiking 2014 zo’n zes en een halve minuut. Dat is lager dan in 2013 (ruim zeven minuten). Voor zowel het Loketgezondleven.nl als de Handreiking Gezonde Gemeente geldt dat in voorgaande jaren de afname in bezoekduur en aantal bezochte pagina’s is voorgelegd aan professionals. Voor beide producten gaven zij als verklaring dat professionals sneller vinden wat ze zoeken. Met het oog op de bevindingen houden we deze verklaring aan. Als volgend jaar een verdere afname voor beide indicatoren wordt gemeten is het belangrijk om opnieuw in gesprek te gaan met de professionals.
Erkenningstraject Het Erkenningstraject biedt professionals inzicht in de kwaliteit, effectiviteit en uitvoerbaarheid van leefstijlinterventies. Een onafhankelijke erkenningscommissie voert de beoordelingen uit in opdracht van het RIVM, Movisie, het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid (NCJ), Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) en Nederlands Jeugdinstituut (NJi). De commissie beoordeelt op de erkenningsniveaus Goed onderbouwd, Eerste, Goede en Sterke aanwijzingen voor effectiviteit. Daarnaast hanteren CGL en NISB het niveau Goed beschreven voor leefstijl- en sportinterventies.
5 | Monitor CGL-producten 2014
Beschikbaarheid Loketgezondleven.nl inclusief de Handreiking Gezonde Gemeente was ruim 99 procent van kantoortijd (8.15 - 17.15 uur) online in de eerste drie kwartalen van 2014.
3 NISB, Pharos, Rutgers WPF, SOA Aids Nederland, Trimbos-instituut, VeiligheidNL, Voedingscentrum, GGD GHOR Nederland, MBO Raad, NCJ, NJi, NSPOH, TNO, VNG en ZonMw,
Interventiedatabase In de Interventiedatabase Gezond en Actief Leven4 staan de in Nederland beschikbare interventies voor alle leefstijlthema’s. De database bevat in het vierde kwartaal van 2014 in totaal 1.890 interventies (peildatum 17 november 2014, zie tabel 1). 284 hiervan heeft een erkenning. Het aantal erkende interventies is dit jaar toegenomen tot 15 procent
4 De gezamenlijke Interventiedatabase Gezond en Actief Leven ontwikkelden RIVM Centrum Gezond Leven (CGL), Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) samen met het Trimbos-instituut.
van het totale aantal interventies (was 13,2 procent op 1 januari 2014). Tabel 2 geeft het aantal erkende interventies weer voor diverse leefstijlthema’s. Interventies kunnen zich op meerdere thema’s richten. Is dat het geval dan telt zo’n interventie in deze tabel voor elk thema mee. Het totaal aantal interventies wijzigt doordat interventieeigenaren nieuwe interventies toevoegen en door de jaarlijkse actualisatie van de Interventiedatabase. Interventies die niet meer actueel zijn worden gearchiveerd en zijn niet langer zichtbaar.
Tabel 1: Aantal interventies in de Interventiedatabase in 2014
Totaal aantal interventies Aantal erkende interventies (incl. Goed beschreven)
1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
1.853
1.830
1.890
1.890
244 (13,2%)
246 (13,4%)
266 (14,1%)
284 (15,0%)
Tabel 2: Aantal erkende en Goed beschreven interventies per leefstijlthema (4e kwartaal 2014) Leefstijlthema
Totaal aantal interventies
Aantal erkende interventies (%)
Aantal Goed beschreven interventies (%)
Totaal erkende interventies (% )
Alcohol
280
26 (9,3)
9 (3,2)
35 (13,5)
Depressie
226
26 (11,5)
1 (0,4)
27 (12,0)
Drugs
184
17 (9,2)
6 (3,3)
23 (12,5)
Lichamelijke activiteit / Bewegen
444
43 (9,7)
77 (17,3)
120 (27,0)
Overgewicht
205
26 (12,7)
23 (11,2)
49 (23,0)
Roken
108
14 (13,0)
3 2,8)
17 (15,7)
Voeding
280
32 (11,4)
22 (7,9)
54 (19,3)
Weerbaarheid / Sociale competenties
452
64 (14,2)
24 (5,3)
88 (19,5)
6 | Monitor CGL-producten 2014
Erkenningsproces De erkenningscommissie beoordeelt ingediende interventies op kwaliteit, effectiviteit en uitvoerbaarheid aan de hand van criteria. Het oordeel bestaat grofweg uit een afwijzing of een erkenning op één van de niveaus. Het aantal erkende interventies is toegenomen van 128 in het vierde kwartaal 2013 tot 145 in het vierde kwartaal 2014 (zie tabel 3). Bij de start van het Erkenningstraject was de groei van het aantal interventies groot. De toename van het aantal erkende interventies is in 2014 kleiner dan in 2013.
Hier zijn diverse redenen voor: • Interventies moeten na 5 jaar her-erkend worden. Niet elke eigenaar wil of kan daar in investeren. In dat geval verdwijnt een interventie uit de database. • Als een interventie niet meer ondersteund wordt vanuit de eigenaar, verdwijnt de interventie uit de database. • De sport en beweeg interventies worden door het NISB en niet langer door het CGL erkend (met name Goed beschreven). Het aantal erkende en Goed beschreven interventies in de Interventiedatabase is hoger dan in onderstaande tabel. De verklaring daar voor is dat een aantal leefstijlinterventies erkend is via het NJi en het NISB en ook in de Interventiedatabase staan.
Tabel 3: Aantal CGL-erkende interventies op vier meetmomenten in 2014 Erkende interventies*
Goed beschreven
Totaal beoordeelde interventies
4e kwartaal 2013
128
73
244
1e kwartaal
132
68
250
2e kwartaal
135
68
258
3e kwartaal
139
65
267
4e kwartaal
146
64
273
* Exclusief onder voorbehoud erkende interventies
Het grootste deel van de interventies dat eigenaren indienen voor het niveau Goed beschreven, krijgt dit label bij de eerste beoordeling (zie tabel 4). De Erkenningscommissie erkent de meeste interventies na één of twee beoordelingen. De interventies hebben vaak meerdere beoordelingen
nodig. Soms omdat ze zijn doorgegroeid in niveau, maar meestal ontbreekt er informatie. Niet alle interventies krijgen een positieve beoordeling. Dit jaar zijn er vier interventies voor Goed beschreven afgewezen en drie interventies zijn door de Erkenningscommissie niet erkend.
Tabel 4: Aantal beoordelingen nodig om tot een positief oordeel te komen (stand vierde kwartaal 2014) 1x
2 x
3x
4x
5x
Positief oordeel
Erkend*
40
71
27
7
1
146
Goed beschreven
48
13
3
0
0
64
* Exclusief onder voorbehoud erkende interventies
7 | Monitor CGL-producten 2014
Erkende interventies kunnen doorgroeien naar een hoger niveau, bijvoorbeeld van Goed onderbouwd naar Sterke aanwijzing voor effectiviteit. 31 erkende interventies zijn in één of twee stappen doorgegroeid naar een hoger erkenningsniveau (zie tabel 5). Tabel 5: Aantal interventies met groeistappen in erkenningsniveau (tot en met 4e kwartaal 2014) Aantal interventies Goed beschreven → Goed onderbouwd
19
Goed onderbouwd → Eerste aanwijzing voor effectiviteit
3
Goed onderbouwd → Goede aanwijzing voor effectiviteit
7
Goed onderbouwd → Sterke aanwijzing voor effectiviteit
1
Goed beschreven → Goed onderbouwd → Goede aanwijzing voor effectiviteit
1
Totaal
007694
Dit is een uitgave van: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Postbus 1 | 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl
31
RIVM Centrum Gezond Leven www.loketgezondleven.nl |
[email protected] (030) 274 70 07 december 2014
De zorg voor morgen begint vandaag
