Monique Picavet Ouderwetse familieavond We schuiven aan bij de familie Groeneveld, bestaande uit vader (Gerard), moeder (Greet), twee zoons (Thijs en Martijn) en dochter (Marlolein). Zo op het oog een hecht en burgerlijk gezin. Allemaal aan tafel om gezamenlijk te eten. Helaas we vergissen ons, maar aan de andere kant treffen we het ook weer. Het komt namelijk maar zelden voor dat iedereen er is. Thijs moet vaak naar voetbaltraining. Martijn is Xbox-fanaat en neemt daarnaast het liefst z’n game boy mee aan tafel. Marjolein kan niet zonder haar mobiel, dus die is sowieso gekoppeld aan haar. Zowel letterlijk als figuurlijk. Zo ook nu. Als je goed kijkt zie je de koptelefoontjes in haar oren. Dus we hebben geluk. Iedereen aanwezig, zij het iedereen met naast het eten zijn eigen bezigheden en gedachten. Thijs z’n gedachten zijn bij de komende voetbalwedstrijd die zeer belangrijk is voor het kampioenschap. Martijn heeft de Xbox op pauze gezet, maar popelt om weer verder te gaan naar het volgende level. Zo ver is hij nog nooit gekomen. Marjolein luistert naar muziek via haar mobiel en wil zo snel mogelijk weer twitteren met haar vriendinnen. Gerard is in gedachten bezig met de invulling van de avond. De televisie biedt naast de voetbal, weinig interessants. Misschien kan hij weer eens een potje bier gaan drinken in zijn stamkroeg. Greet probeert te genieten van dit samenzijn en piekert zich suf om uit deze situatie zoveel mogelijk te halen. Het is dus erg stil aan tafel, totdat… Greet onverwachts met een voorstel komt; “Laten we vanavond eens iets leuks met elkaar gaan doen.” Iedereen kijkt op van zijn bord. Iedereen, op Marjolein na. Zij hoort niets vanwege de muziek die in d’r oren tettert. Verbazing alom. ‘Samen’ iets doen? 1
“Sorry hoor mam.” Komt Thijs als eerste. ”Wat moet ik me daarbij voorstellen? Bowlen of zo? Dat kan echt niet hoor ik mag me nu niet blesseren.” “Nee jongen, gewoon samen ‘thuis’ iets doen.” Martijn mengt zich nu ook in de discussie, terwijl Thijs Marjolein een por geeft omdat ze even d’r oortjes uit moet doen en met haar eigen oren moet luisteren. Mokkend geeft ze gehoor aan z’n verzoek. “Mam, we doen toch meestal iets thuis. Dat Thijs nou vaak moet trainen da’s nou eenmaal zo, maar Marjolein en ik zijn toch meestal op onze kamer en dus thuis?” Marjolein, inmiddels op de hoogte van moeders voorstel, beaamt dat. Gerard kijkt alleen maar verbaast en is sprakeloos. Daar gaat z’n stapavondje. “Nee, lieverds ik bedoel echt samen iets doen thuis, een spelletje of zo.” “Een spelletje?” klinkt het in koor. “Ja een spelletje. Niet op de computer, of game boy, of Xbox, of mobiel. Nee gewoon samen aan tafel bijvoorbeeld.” Wederom in koor komt het antwoord: “Aan tafel?” “Aan tafel ja, we ruimen na het eten de boel op en we halen gewoon wat spelletjes uit een kartonnen doos en niet van een schijfje.” “ ‘k zou niet weten wat je daarmee bedoelt mam, ik ken alleen maar spelletjes op schijf.” Reageert Martijn. “Nou, op mijn mobiel heb ik anders ook heel wat spelletjes gedownload.” Doet Marjolein een duit in het zakje. “Mijn ‘spel’ is voetbal, en dat kan alleen maar buiten, en met jullie ga ik echt niet in de tuin mijn benen verknallen,” valt Thijs zijn broer en zus bij. Gerard zou het liefst ook mee gaan met de meningen van z’n kinderen, maar om nu aan te komen met ‘dat biljarten alleen in de kroeg kan’, zou de boel alleen maar meer verwarren en ergens wil hij Greet niet afvallen. Tenslotte doet ze ook haar best. “Ik ben het wel met jullie moeder eens, laten we het gewoon doen.” Moeder glundert. Liefdevol kijkt zij haar kinderen en man aan. “Goed, we eten de laatste happen, Marjolein, Thijs en Martijn jullie zorgen dat de tafel afgeruimd is en de vaat gedaan wordt. Gerard, als jij even koffie zet en de waterkoker aanzet voor thee, dan zoek ik wat spelletjes.” “Ja maar…” probeert nog iemand, maar Greet is onvermurwbaar. “Niks geen ‘ja maar’. We doen het gewoon. Punt uit. Er moet weer eens wat gezelligheid en samenhorigheid komen in dit gezin. Vandaag maken we de start.” Zwijgend eet een ieder zijn bord leeg, en voert daarna, (zij het morrend) zijn of haar opgelegde taken uit. 2
Greet komt na een half uur terug met een stapel dozen. “Zo, je bent nogal wat van plan Greet”, smaalt Gerard. -Hij heeft zich er al bij neergelegd en eerlijk gezegd lijkt het hem ook wel weer eens leuk om met zijn kinderen een ‘gewoon’ spel te spelen. Net als vroeger met zijn pa, ma en broers. Wat hadden ze toen een lol, maar ook ruzies, het ging er soms fel aan toe. De een kon beter tegen zijn verlies dan de ander. Dat monde dan uit in oorlog, maar ook dat hoorde er gewoon bij en na een kwartiertje was het allemaal weer goed. Hij wordt steeds nieuwsgieriger hoe het ‘zijn’ kinderen zal vergaan.Iedereen komt aan tafel, al dan niet met tegenzin, ze ‘komen’ in ieder geval. Dat is al heel wat. “Marjolein, zet je wel even je mobiel uit en Martijn die game boy hoeft nu echt niet mee.” “Wat! Mijn mobiel uit? Maar dat kan helemaal niet! Dan weet ik niet wie mij wil spreken mam?” “Ja, en als het saai is dan kan ik tussendoor nog even wat gamen.” Marjolein en Martijn zijn het er duidelijk niet mee eens, een dergelijk inbraak op hun gewoontes. “Jawel, als je je mobiel weer aanzet zie je precies wie er een sms heeft verstuurd en die game boy loopt ook niet weg.” Zuchtend geven ze gehoor aan moeders verzoek. Ze weten dat ze het uiteindelijk toch verliezen van hun moeder. “Ziezo, nu kunnen we beginnen. Loopt de koffie schat?” Gerard knikt. “Mooi dan had ik zo gedacht om te beginnen met een spel ‘met’ een schijfje, maar dan niet op de pc, Xbox of een andere spelcomputer.” “He, heb je dan iets nieuws gekocht?” Roept Martijn bijna verrast. “Nee, het is juist een heel oud spel, wij waren er al vroeg bij met het spelen met schijfjes hoor, het heet: ‘pim-pam- pet’.” “Pim-pam- wattes?” “Gerard, jij kent dat vast nog wel.” “Ja, ja, draaien aan zo’n schijfje, dat ofwel ‘te lang’ blijft draaien, ofwel ‘niet’ wil draaien. Als hij eenmaal stilstaat, moet er een letter zichtbaar komen. Doch er zijn ook dan weer obstakels, want hij kan precies tussen 2 letters eindigen en moet er opnieuw gedraaid worden.” “Klinkt niet erg aantrekkelijk.” 3
“Nee, bepaald niet.” “Volgens mijn ben jij ook niet erg enthousiast pa.” “Ho, jongens, dat heb ik niet gezegd, jullie moeder heeft gelijk; wij kennen dit spel nog van vroeger en het kan best leuk zijn.” Greet heeft de koffie ingeschonken en thee voor de kinderen. Het spel is inmiddels uitgepakt. Gerard heeft snel uitgelegd hoe het spel verder gaat. Een blik op haar gezin en ze proeft niet echt een gezellige sfeer, maar ze houdt goede moed. “En, snappen jullie het een beetje?” Verveeld knikken ze gedrieën. “Is er al besproken wie er gaat beginnen? -niet dus- oké dan begin ik wel.” In het midden van de tafel staat het draaischijfje met daarnaast een stapeltje omgekeerde kaarten. Ze pakt het bovenste kaartje en stelt de vraag: “Wat koop je bij de groenteboer? Met een…” moeder draait aan het schijfje en het open gedeelte komt uit bij…”R”. “Rozijnen”, roept Marjolein. “Welnee, die koop je in de supermarkt”, bromt Thijs. “Nietes”, “Welles”. “Jongens, jongens jullie hebben beiden gelijk, maar Marjolein krijgt het kaartje.” Marjolein steekt haar tong uit naar Thijs. “Nu mag ik,” Marlolein stelt de vraag; “Noem een deugd met een…” Het schijfje blijft lang draaien. “Wat is dat pap”, vraagt Martijn. “Met een ‘M’.” komt Marjolein tussendoor. “Een deugd, tsja hoe zal ik dat omschrijven? Iets wat goed is of zo.” “Dan weet ik het, -mooi-. Ziezo, die is ook weer voor mij. De volgende vraag is…” “Ho ho, wacht eens even, dat is niet eerlijk, ‘mooi’ is helemaal niet ‘goed’ zijn.” Komt nu Martijn. “O nee, mooi wel! Ik vind dat als je mooi bent je goed bent en daarmee dus een deugd. Kaartje voor mij.” Marjolein pakt alweer het volgende kaartje. “Pap, zeg er nou wat van dat is toch geen deugd?” Voor vader iets kan zeggen draait het schijfje alweer en roept Marjolein met luide stem: ”Noem een… he verdikkeme, hij draait niet, nog een keer…noem een.…he weer niet, stom ding, draai nou gewoon.” “Laat mij maar draaien in ben goed in schijfjes”, roept Martijn.
4
“Nee, het is mijn beurt en het zal me lukken ook.” Hij draait alweer. “Wat was de vraag ook al weer? O ja, noem een kanaal met een…’R’.” “Rijn.” Thijs grist het kaartje uit Marjoleins handen. “Die is lekker voor mij.” “Dat is geen kanaal stommeling, dat is een rivier. Zeker nooit opgelet met aardrijkskunde?” Marjolein pakt het kaartje terug. “Ze heeft gelijk Thijs,” komt Greet tussen beiden. “Laten we opnieuw raden.” Een lange stilte volgt. “Ik weet ‘m ‘Ringvaart’.” “Nee Gerard, dat is een vaart, geen kanaal” “Is ‘Rhône’ dan goed?” Doet Martijn nog een poging. “Nee-hee.” Antwoord Marjolein geïrriteerd. “Dat is ook een rivier. Kunnen we deze niet overslaan mam?” Greet ziet haar ‘gezellige’ familieavond al snel in stemming achteruit gaan en stemt toe. “Oké, volgende vraag dan maar.” “Ik doe niet meer mee met dat domme spel. ”Martijn schuift zijn stoel achteruit, pakt zijn game boy en ploft neer op de bank. De rest gaat, na een blik op hun moeder en vrouw gericht te hebben, tegen hun zin in verder. “Wat is zwaarder dan een olifant met een… een… he wat draait dat ding lang. Sta nou stil. Ja… nee hij staat precies op een streepje, wat nou pap?” “Gewoon nog een keer draaien.” Hij begint het ook al zat te worden. Marjolein draait verveelt nog een keer. “Dus zwaarder dan een olifant met een… ‘V’.” Diepe stilte. Iedereen denkt hardop; -een dinosaurus-, -een soort potvis-, -een of ander prehistorisch dier-?… “Ik weet het niet hoor, ik kan niets bedenken, jij Gerard?” “Nee, ik pieker me suf.” “Alweer een ander kaartje dan? Gaat lekker zo,” moppert Thijs. “Leuk mam zo’n ‘spelletjes avond’, ‘heel’ leuk.” “Wat dachten jullie van een vliegtuig?” Komt Martijn droog uit de hoek van de bank. Iedereen kijkt elkaar aan… en schiet dan in de lach. “Stom, stom, stom, dat we daar nou zelf niet op zijn gekomen.” “Ja, ik dacht alleen maar aan een dier.” “Ik ook.” “Anders ik wel.” “Goed, dit spel is dus niks voor ons. Eens kijken, wat hebben we nog meer?” 5
Greet ruimt het pim-pam-pet-spel op en kijkt naar de andere stoffige dozen. We hebben hier nog scrabble, ganzenbord en… mens-erger-je-niet. Ja, dat is leuk.” “Alsjeblieft mam, ik erger me nu al kapot, maak daar niet ook nog een spelletje van.” “Mijn idee Thijs, ik heb ook wel wat beters te doen”, valt Marjolein haar broer bij. “Ja, maar het ‘is’ een spel lieverds. Gerard leg jij even uit hoe het gaat, dan ruim ik de kopjes op en pak wat lekkers. Even later komt Greet weer terug met een pilsje voor Gerard, cola voor de kinderen en voor zichzelf een glas witte wijn. Het zal en moet gezellig worden. Op het dienblad staan ook nog twee schaaltjes met borrelnootjes en chips. Als ze echter alles op tafel uitstalt ziet ze dat de dozen onaangeroerd zijn. Gerard schraapt zijn keel. “Greet, ik denk dat we maar beter kunnen stoppen, de kinderen hebben er echt geen zin in. Dit was leuk in onze tijd, de jeugd van nu wil iets heel anders. Zeg nou zelf, wil je dat ze tegen hun zin in ‘gezellig’ moeten zijn omdat ‘wij’ dat zo graag willen? Laten we gewoon zelf onze avond indelen, wel bij elkaar, maar niet met elkaar. Ook dat kan gezellig zijn, geloof me.” Greet gaat beduusd zitten. Kijkt naar haar kinderen die op hun beurt toch wel wat schuldig kijken. Nee, dit wil ze ook niet. Gerard heeft gelijk, de tijden zijn veranderd. “Oké, het was ook maar een idee. Het leek ‘mij’ leuk, maar als je iets samen doet moet je het inderdaad ‘samen’ leuk vinden anders wordt het natuurlijk een fiasco en wordt het zeker geen gezellig familieavondje. Gaan jullie maar doen waar je zin in hebt.” Opgelucht staan ze allemaal op van tafel. Thijs geeft z’n moeder een aai over haar bol. “Top mam.” Daarna ploft hij met zijn cola en het bakje chip op de bank en zet de televisie op een voetbalzender. Marjolein geeft haar moeder vluchtig een kus en weet niet hoe snel ze haar mobiel weer aan moet zetten. Martijn grijpt een handje chips uit het schaaltje, steekt zijn duim op naar z’n moeder en verhuist naar zijn kamer om verder te gaan met het level op de Xbox. Gerard geeft Greet een knuffel, pakt zijn biertje, de borrelnootjes en neemt plaats naast Thijs. Greet blijft alleen achter met de stapel dozen. Zuchtend schuift ze de dozen naar zich toe. Vroeger was het zo ‘leuk’. Nu zijn andere dingen ‘leuker’. Ze zal het moeten accepteren. Met de stapel dozen loopt ze de trap op naar zolder, daar zullen ze voorlopig wel blijven, misschien wel voor altijd, of… er moet een kleine kans zijn dat mogelijke 6
kleinkinderen…Nee die hoop moet ze niet hebben, die zullen weer een generatie verder van haar verwijderd zijn. Vroeger was vroeger. Nu is nu en straks is straks. In gedachten zingt ze het liedje van Gerard Cox; ‘Toen was geluk, heel gewoon.’
Gebruiksvoorwaarden Het werk van schrijvers en dichters op Nederland Schrijft mag gratis worden gelezen en/of gedownload voor eigen gebruik. Iedere verspreiding, openbaarmaking, verveelvoudiging of bewerking is niet toegestaan.
7
