Molenstichting Lattrop – Tilligte Nieuwsbrief nummer 17 - Januari 2007
Nieuwsbrief voor sponsors, donateurs, vrijwilligers en allen, die de molens een warm hart toedragen Van de voorzitter, Een heel gelukkig en voorspoedig 2007! Als molenstichting was 2006 een bijzonder mooi jaar. We hebben weer meer bezoekers, toeristen, belangstellenden en schoolklassen, op de molens mogen ontvangen dan voorgaande jaren. We hebben een goede donateursactie gehouden en de Oortmanmolen is officieel opgenomen als trouwlocatie in de gemeente Dinkelland. Daarnaast is de molenstichting in het afgelopen jaar lid geworden van Sigma M, een samenwerkingsverband tussen de verschillende musea in deze gemeente waarmee we gezamenlijk interessante projecten kunnen opzetten. We hopen dat 2007 net zo mooi gaat worden…
Bestuur, genodigden en molenaars tijdens de jubileumviering
Ik hoop dat u als sponsor of donateur de advertentie gezien heeft die wij in de Dinkelland Visie hebben geplaatst. We zijn u namelijk dankbaar voor uw bijdrage en hopen nog lang op uw steun te mogen rekenen. Omdat er dit jaar 3 nieuwe molenaars geslaagd zijn, hebben we weer ruimte in onze opleiding. Wij zijn op zoek naar enthousiaste vrijwilligers, man óf vrouw, die het leuk vinden om de opleiding tot vrijwillig molenaar te gaan doen. U leert tijdens deze opleiding om zelfstandig een molen te kunnen bedienen. Als u zelf geïnteresseerd bent of u kent een familielid of kennis voor wie dit leuk is neem dan contact op met het secretariaat. Tot slot wil ik u uitnodigen om een keer te komen kijken op de Borgelinkmolen waar een tentoonstelling over verschillende soorten granen en molenstenen te zien is. U kunt er op zaterdagochtend tussen 10 en 12 uur terecht. Vriendelijke groeten,
Adam Kok
Zeer oude handmolen;tot voor kort nog in gebruik in Tunesië
Neolitische maalsteen
Van het bestuur, De heer V.P.J. Bilman heeft wegens drukke werkzaamheden zijn taak als secretaris moeten beëindigen. De heer Bilman heeft zich echter bereid verklaard de molenstichting waar nodig behulpzaam te willen zijn. De heer A.H.M. Laagland - momenteel 2e secretaris - , heeft de functie van secretaris per 20 de-
cember 2006 weer op zich genomen. Hij hoopt deze functie op termijn aan een nieuw bestuurslid over te kunnen dragen. Het secretariaatsadres blijft daarom: Lattropperstraat 8, 7591 PJ Denekamp.
Nieuwsbrief nummer 17 – januari 2007 - 2
Open Monumentendag / Overijsselse Molendag. Op 9-9-2006, een schitterende nazomerdag, werd de Open Monumentendag / Overijsselse Molendag een groot succes. Bij een mooie Noordoosten wind draaiden de versierde molens rustig rond. Er was echter te weinig wind om te molens te laten malen. De molens van de "Molenstichting Lattrop - Tilligte” kregen alle gemiddeld 100 belangstellenden over de vloer. Het bezoek van de aanspanningen van de mensport-vereniging Denekamp op toertocht langs alle molens paste prachtig bij de doelstelling van open monumentendagen en gaf bezoekers een mooi beeld van de wijze waarop in vroeger tijden de aan- en afvoer o.a bij molens geschiedde.
De Molenstichting bestaat 25 jaar! Aansluitend werd met genodigden, medewerkers en bestuursleden van heden en uit de periode van het succesvolle 25-jarig bestaan in de Borgelinkmolen het zilveren jubileum van de "Molenstichting Lattrop - Tilligte”- om financiële redenen in kleine kring - gevierd. Door de voorzitter werden in het bijzonder mevrouw Borgman - echtgenote van de man, die gedurende bijna 22 jaar het voorzitterschap vervulde en Denekamp 4 maalvaardige molens bezorgde -, architect Knippers – zijn bouwkundig adviseur - en Bernhard Wintels – de aannemer/molenbouwer - verwelkomd. De huidige voorzitter Adam Kok memoreerde het vele werk, dat door de vrijwilligers- bestuursleden en molenaars in de voorbije jaren is verricht resulterend in 4 prachtige draai- en maalvaardige windmolens. Hij vermeldde tevens de missie van het huidige bestuur: een goed budget voor het instandhouden van de molens verwerven; een groot probleem. De namens het gemeentebestuur aanwezige wethouder van Monumentenzaken de heer Krouwel sprak naast zijn felicitatie, zijn grote waardering uit voor het werk van de "Molenstichting Lattrop - Tilligte" en beloofde de mogelijkheden van een structurele subsidie met het gemeentebestuur te onderzoeken. Namens de Stichting "De Overijsselse Molen" sprak de heer Meinema zijn waardering uit voor de activiteiten van de "Molenstichting Lattrop - Tilligte".
Examens De examencommissie van " Vereniging De Hollandsche Molen" benutte op 25 oktober 2006 de Borgelinkmolen voor het afnemen van het landelijke molenaarsexamen voor 3 kandidaten van elders, waarvan er 2 het examen met succes aflegden. Onze eigen kandidaten deden op 26 oktober j.l na 2 jaar praktijk- en theorieopleiding examen op de molen “De Vier Winden“ in Reutum/Weerselo. Tot onze vreugde slaagden alle 3 de kandidaten: Hans Hartman, Jan Koehorst en Henri de Lat. Onze eigen opleiders, Jozef Derkman en Ron Keizer konden tevreden achterover leunen. ’s Avonds werden de geslaagden in de Borgelinkmolen door het bestuur ontvangen en werd bij een goed glas nog eens uitvoerig nagekeuveld over de gedenkwaardige dag.
Van links naar rechts: Hans Hartman, Jan Koehorst, Ron Keizer en Henri de Lat. Foto Ronald Gijsbers De telegraaf
Wervingsactie De succesvolle afsluiting van de opleiding van deze 3 molenaars betekent tevens de start van een wervingsactie voor nieuwe aspirant molenaars te houden in het voorjaar. Weliswaar beschikt de "Molenstichting Lattrop - Tilligte” nu per molen over bijna 3 gediplomeerde molenaars, maar de leeftijd gaat bij enkele molenaars meetellen. Bovendien streeft de "Molenstichting Lattrop - Tilligte" naar verruiming van de openingstijden van de molens.
Nieuwsbrief nummer 17 – januari 2007 - 3
Bijzonder bezoek.
Its Wow !!! Vrijdag 29 september bezochten meer dan 175 nieuwe studenten van het ITC te Enschede - komende uit 45 verschillende landen - in 4 groepen - de Westerveldmolen te Tilligte in het kader van een introductieprogramma. Voor de molenaars Frits Brinks, Nico Brunninkhuis en Fons Laagland een drukke maar interessante dag. De studenten kenden de Nederlandse windmolens alleen van een plaatje en waren erg onder de indruk van de grootte van de molen en het mooie mechaniek. Er kwamen dan ook veel vragen en opmerkingen. In het gastenboek stonden na afloop fraaie notities: “Keep the tradition on“ en “Fantastic Place” (Anastacia MivaivaKenya) of “Ayeejo” (Asove K.D.-Ghana), “Really like this, its wow!!!!” ( Jeremy Sikazwe-Zambia) en “Nice place, unique technology, keep it up” (Margret Nyagnomo-Uganda). Een mooie kennismaking met een stuk Twentse historie……
De functie van de 4 molens van de "Molenstichting Lattrop - Tilligte" Alle molens van de stichting draaien regelmatig ’s zaterdag ten behoeve van toeristen en geïnteresseerde passanten. Iedere molen, draait en kan malen; heeft echter een specialiteit. De St. Nicolaasmolen heeft een opleidingsfunctie. Aspirant molenaars leren hier de praktijk van het molenaarsvak: het bedienen en onderhouden van een windmolen. Erkende instructeurs zijn de heren Jozef Derkman en Ron Keizer. De Oortmanmolen wordt benut om op de wind of elektrisch het graan te malen, dat voor consumptieve doeleinden wordt geleverd aan bakkers en slagers. Tevens is de Oortmanmolen aangewezen als trouwlocatie van de Gemeente Dinkelland De Westerveldmolen heeft vooral een toeristische functie voor passanten en groepen. Er wordt graan gemalen om aan bezoekers te demonstreren hoe dat vroeger in zijn werk ging. Het geproduceerde meel gaat als veevoer naar een varkenshouder die het graan ter beschikking stelt. De Borgelinkmolen heeft door ligging en inrichting een meer educatieve functie. De ruime zolders en de vergaderruimte op de achterzolder lenen zich daar prima voor. Scholen en bedrijven krijgen er rondleidingen en het hele volgende jaar is er een boeiende en leerzame tentoonstelling ingericht met maalstenen uit alle tijden en een grote diversiteit aan granen Tevens worden in de instructie/lesruimte regionale theorielessen gegeven in het kader van de opleiding tot gediplomeerd molenaar .
Onderhoud. Sinds september is er ook weer noodzakelijk onderhoudswerk aan de molens verricht. De Borgelinkmolen werd door een schildersbedrijf Mensink geschilderd voor zover dat niet door molenaars zelf kan worden gedaan; een kostbaar werk, omdat een hoogwerker moest worden gehuurd. In de St. Nicolaasmolen werd door een gespecialiseerd bedrijf ongewenste knaagdieren bestreden en in de Westerveldmolen werd het leven van de houtworm met petroleum bedreigd. Tevens werden de wieken voor zover bereikbaar voor een molenaar geschilderd. Voor het bestuur is voor dit jaar weer de moeilijke taak weggelegd om met de beperkte middelen een keus te maken uit het noodzakelijk uit te voeren onderhoudswerk. Met de tot op heden te beperkte middelen tracht het bestuur de molens in optimale conditie te houden. Weliswaar werden de zesjaars - begrotingen in het kader van de “Instandhoudingsregeling” van de “Rijksdienst voor archeologie, cultuurlandschap en monumenten” voor de
Nieuwsbrief nummer 17 – januari 2007 - 4
2 Denekamper molens goedgekeurd; 40% van het de begrote onkosten komen voor eigen rekening. Dit terwijl de gemeentelijke monumenten te Lattrop en Tilligte geen rijkssubsidie ontvangen, omdat ze te “jong en nieuw’zijn om als rijksmonument aangemerkt te worden. De steun van onze sponsors en donateurs is niet alleen een financiële ondersteuning, het geeft bestuur en molenaars ook de energie en gevoel voor waardering, die nodig is om bezig te blijven met het molenbehoud en de toeristische en educatieve taak, die daaruit voortvloeit.
Jaaroverzicht 2006 Om enig inzicht te geven in het aantal uren dat een molenaar aan zijn hobby/taak kan besteden een overzicht van de gegevens uit het bijgehouden logboek van een molen:
Totaal
Jaaroverzicht Westerveldmolen 2006 Draaien/malen Werken/onderhoud bezoekers aantal keren aantal uren aantal keren aantal uren 58 211 36 117 745
De Oortmanmolen verwerkte 12.000 kg graan tot meel, dat verwerkt als molenbloem of slachtmeel werd geleverd aan bakkers en slagers. De St. Nicolaasmolen verzorgde veel kleinverpakkingen voor supermarkten en molenbezoekers. De molenaars van de Borgelinkmolen leidden meer als 10 scholen rond en ontving in totaal 460 bezoekers. Maalstenen uit alle tijden In de Borgelinkmolen is door de molenaar Ton Huttenhuis een tentoonstelling ingericht met als titel: “Maal-tijd”. ‘Malen en tijd, maaltijd’, duidt op het belang van molens in de voedselketen. Eén van de bijzondere objecten is een napjessteen uit 2000 voor Christus. Deze steen is in bruikleen van plaatsgenoot en stenenverzamelaar Hans Ottenhof. Maar in de Borgelinkmolen staat eveneens een handmolen in een houten bak, in bruikleen van handelaar Jos Scholten uit Denekamp. Tevens is een kweern op de expositie te zien. Naast de kweern, die al in 10.000 voor Christus werd gebruikt, is er nog een ander type maalsteen te zien nl. de handmolen Deze handmolen is gevonden in Tubbergen en in bruikleen is gegeven door het Bodemarchief. ‘Ook granen en oogstgereedschap maken een wezenlijk onderdeel uit van de tentoonstelling. De 14 graan- en zaadsoorten zijn in emmers gedaan opdat men deze producten niet alleen kan zien naar tevens kan voelen en niet alleen de bekendere MiddeleeuwseHandmolen soorten als tarwe en rogge, maar ook oude tot zeer oude graansoorten als wikke, boekweit en spelt. De tentoonstelling is voorlopig geopend op zaterdagmorgen van 10-12 uur De openingstijden zullen in het voorjaar worden verruimd en gepubliceerd. Sigma-M De "Molenstichting Lattrop - Tilligte" is na rijp beraad toegetreden tot de vereniging Sigma-M. Lid van dit samenwerkingsverband zijn o.a. het Openluchtmuseum te Ootmarsum, Huis Singraven, Museum Natura Docet, Cosmos sterrenwacht ( zie ook: http://www.sigma-m.nl/site/). De "Molenstichting Lattrop - Tilligte" verwacht als vrijwilligersorganisatie in deze vereniging door uitwisseling van informatie en ervaring een bijdrage te kunnen leveren aan het samenwerkingsverband, maar vooral ook voordeel te kunnen hebben van de kennis, die bij de andere organisaties is opgebouwd op het gebied van promotie en subsidieverwerving. Namens de molenstichting neemt de heer A. Kok deel aan het besturenoverleg, terwijl de heer T. Huttenhuis actief is in het directieoverleg van de vereniging Sigma-M. Molenstichting Lattrop – Tilligte; telefoon: 0541- 352154; www.demolenstichting.nl Secretariaat: p/a, Lattropperstraat 8, 7591 PJ Denekamp; email:
[email protected] KvK nr. 41028429; Rabobank, rekening .nr. 12.72.11.721
Samenstelling, redactie en druk: Fons Laagland
