MOKILAST. voor Eva en Anish

MOKILAST

MOKILAST

voor Eva en Anish

NEPALESE HOED

Keramiek 55 x 60 x 25 cm

MOKILAST

25

JAAR KUNSTENAAR Moki Last’s objects emanate simplicity and purity. Calm and unadorned, the works instantly evoke sympathy. The shapes and colours are mild and timeless. The volumes all have human proportions. Pretension and dogmatism are entirely absent. Her shapes are never angular and rational. Although Last produces large series, the works are very far from standardisation. Her objects have a visual flow and organic quality; traces of the human hand are clearly visible.

De werken van Moki Last stralen eenvoud en zuiverheid uit. Het zijn beelden die direct sympathie oproepen vanwege de rust en de herkenbaarheid. De vormen en kleuren zijn mild, en tijdloos. De volumes hebben steeds een menselijke maat. Pretentie en dogmatiek ontbreken. Haar vormen zijn nooit hoekig en rationeel. Hoewel Last in grote series werkt, blijft zij ver van standaardisatie. Haar werk oogt vloeiend en organisch en duidelijk zichtbaar met mensenhanden opgebouwd. Lasts verwijzingen naar de natuur, naar menselijk sporen, naar het verstrijken van de tijd en naar vergankelijkheid zijn ook de esthetische principes van de Japanse WabiSabi filosofie. Deze staan haaks op sommige Westerse stromingen zoals bijvoorbeeld het Modernisme met de gesloten doosvorm als metafoor, industrieel vervaardigde glimmende, strakke, koele en lichtgekleurde functionele materialen. Objecten ontstaan volgens het Wabi-Sabi principe gaan uit van de naar boven geopende schaal. Zij staan daarmee open voor de buitenwereld en zijn gemaakt van natuurlijke materialen als aarde, klei, hout, steen. Geen felle kleuren, maar gedempte donkere aardse tinten. Erosie, oneffenheden en barsten voegen in de loop der tijd kleur, betekenis en sfeer toe aan de voorwerpen. Zij dragen de sporen van het verstrijken van de tijd, van de seizoenen, van de cyclus van het leven.

3

MOKILAST

Last’s references to nature, to human marks, the passage of time and impermanence are also the aesthetic principles of the Japanese Wabi-Sabi philosophy. These concepts are diametrically opposed to some Western world views such as Modernism with its closed cube as metaphor, industrially produced glossy, streamlined, cool and light-coloured functional materials. Objects created according to the Wabi-Sabi principle are based on the shape of the open bowl. They are open to the outside world, and constructed of natural materials like earth, clay, wood and stone. Bright colours are forsaken in favour of subdued dark earthy tints. Over time erosion, imperfections and cracks lend the objects colour, meaning and character. They become marked by the passing of the years, the seasons, and the cycle of life.

The objects made according to this principle are of a smaller scale, in harmony with their environment and primarily intended for the private domain. They transcend the contemporary and are not constructed on the basis of rational modules, but are hand-made and unique. Their appearance is timeless, amassing eloquence with the accumulating years.

De objecten gemaakt volgens dit principe zijn kleinschaliger, in harmonie met hun omgeving en primair bedoeld voor het private domein. Zij relativeren het hedendaagse en zijn niet gebouwd volgens rationele modulen, maar handgemaakt en uniek. Zij ogen tijdloos en winnen aan zeggingskracht met het verstrijken van de tijd. Moki Last lijkt onbewust vanuit deze principes te werken. Zij heeft genoeg aan basisvormen als de vaas en de cilindrische container, maar altijd is er een diepere betekenis. Haar werk oogt toegankelijk en vanzelfsprekend. Zij lijkt de beschouwer gerust te willen stellen door de tijdloze uitstraling, het raffinement, de subtiliteit en de verstilde schoonheid. De open vaasvormen herinneren ons aan prehistorische vormen die van elementair belang waren om te overleven doordat er voedsel en water in bewaard kon worden. De opbouw van haar objecten is zo basaal mogelijk: met rolletjes klei bouwt zij haar werk op. Door het stapelen van de rolletjes ontstaan ritmische beeldelementen. Hierdoor oogt haar werk organisch gegroeid met altijd een menselijke toets. Zij pakt de nog zachte vorm een keer vast en drukt die tegen haar lichaam. Hierdoor zit in alle seriematige werken een individuele kneep of een eigenzinnige draai.

Moki Last seems to follow these principles unconsciously. She concentrates on basic shapes such as the vase and cylindrical container, but there is always a deeper meaning. Her work looks accessible and self-explanatory. It is almost as though she wants to reassure the viewer with an aura of timelessness, refinement, subtlety and restrained beauty. The open vase form recalls prehistoric shapes that were elementary to survival, serving as containers for food and water. Last chooses to create her pieces using the most basic construction method, patiently building them coil by coil. The stacked coils create rhythmical visual elements, seeming to have evolved almost organically, but the vestiges of the human hand are always discernible. While the object is still soft, Last gathers it to her, just once, pressing it against her body. A gesture that

gives an individual tweak or curious twist to all her serial pieces.

Dit proces is goed te zien is in de serie Daar waar het landschap vervaagt zwemt de grijze Walvis uit 2004. Last wil met dit werk het gevoel dat het woord walvis oproept uitbeelden. De zwaarmoedige poëtische titel lijkt in contrast te staan met haar spontane manier van werken. Soms zijn de rolletjes ongeveer van gelijke grootte, soms wordt ook met deze maatvoering een spel gespeeld door grotere vormen te combineren met kleinere of door openingen en gaten toe te voegen.De dunne rolletjes zouden volgens Last ook mensen kunnen zijn en de verbindende grotere rollen een soort verstrengelingen. Zij symboliseren de alles omvattende armen van dat wat er nog meer is dan het direct zichtbare. Het ontzag voor het grotere geheel, het geheimzinnige, het moeilijk benoembare alles omvattende dat bij andere culturen explicieter wordt beleefd.

This process is particularly visible in the series Daar waar het landschap vervaagt zwemt de grijze Walvis (There Where the Landscape Fades Swims the Grey Whale) (2004) in which the artist intends to express the feeling evoked by the word ‘whale’. The rather sombre poetic title seems to be in contrast with her spontaneous way of working. Sometimes the coils are roughly the same size, but Last sometimes plays with this sense of scale, combining larger and smaller shapes, or with the addition of openings and holes. The thin coils could, according to Last, be people while the larger, connective coils could be a kind of entanglement. They symbolise the all-embracing arms of that which is far, far more than the immediately visible. The respect for a greater reality, for the mysterious, for the indescribable omnipresence that is more keenly felt in other cultures.

In haar steeds wisselende installaties worden de vaasvormen zowel horizontaal als verticaal getoond. Als deze vormen rechtop staan, lijken het soms gevulde voorraadzakken met een dichtgeknoopte bovenkant die naar beneden neigt als de hals van een dier. Zonder houten steunen zijn ze onthand als vissen op het droge of robben op het strand. Een andere keer wordt de onderkant afgeplat om ze te laten liggen zoals in de serie Nepal uit 2002.

In her ever-changing installations, the vase shapes are presented both horizontally and vertically. Erect, these shapes sometimes resemble full storage sacks, with a tightly knotted opening that inclines like the neck of an animal. Without wooden supports they are cumbersome, like fish out of

5

MOKILAST

ZIJN GEBAREN ZIJN DE WERELDPROCESSEN


water, or seals on a beach. Sometimes they are shown prone, their undersides flattened, as in the Nepal series (2002). The composition and positioning of the objects within the installations is crucial. It is then that the ideas literally fall into place and clearly emerge, as does the power of the sum of the parts. The subtle structure, colour and differences in shape of each individual object play a key role. Een belangrijk aspect is de compositie en plaatsing van de objecten binnen de installaties. Pas dan vallen de ideeën letterlijk op hun plaats en wordt de betekenis duidelijk evenals de kracht van de som der delen. De subtiele structuur-, de kleuren de vormverschillen van elk afzonderlijk object zijn daarbij van cruciaal belang. De huid is een verleidend element. We zien duidelijke sporen van het maakproces: duimafdrukken die soms aan de binnenkant en soms aan de buitenkant zitten. Die omkering binnen-buiten is het sterkst voelbaar in de installatie Het Water en de Vulkaan uit 2000. De mooiste opstelling van dit werk is ongetwijfeld die aan het raam van het Museum Mesdag in Den Haag, waar de ene helft aan de binnenkant is geplaatst en de andere helft aan de tuinkant buiten als een spiegelbeeld. Dit werk handelt over leven en dood en over de onstuitbare kracht van de natuur, waar menselijk vernuft niet tegen opgewassen is. De lavastroom doodt en vernietigt alles wat op zijn weg komt, maar brengt later door zijn vruchtbare samenstelling nieuw leven. Het water wordt gesymboliseerd door de verschillende donkere en lichtere blauwe tinten van het glazuur. De steenachtige kleuren zijn nooit identiek evenals de vormen en de huidstructuur zelf. Het gebruik van glazuur is gedoseerd. Op sommige werken lijkt het of het glazuur

7

MOKILAST

The skin is a seductive element. It clearly witnesses evidence of the making: thumb prints that are sometimes on the inside or outside of the object. The inside-outside reversal is most strongly present in the 2002 installation Het Water en de Vulkaan (The Water and The Volcano). Without a doubt, this work was presented to best advantage at the window of Museum Mesdag, The Hague, in which half of the installation was situated on the inside, mirrored by the other half, on the garden side. The work deals with life and death and the irrepressible force of nature, in the face of which man’s ingenuity is powerless. The flow of lava kills and destroys everything in its path, but its richness and fecundity later brings forth new life. The water is symbolised by the different blues, light and dark tints, of the glaze.

The stone-like colours are never identical, nor are the shapes and the texture of the skin. Last uses glazes frugally. Some objects seem to lack a glaze altogether and the colour of the clay is exposed. But appearances can be deceptive. Her use of colour and glaze is always balanced. And looking closely we see not only thumb prints but half-erased remnants of what looks like writing. Illegible jottings. The artist’s signature and a kind of journal – a human element. The objects invite touch. ontbreekt en de kleur van de klei zelf te zien is, maar schijn bedriegt. Altijd is er sprake van gebalanceerd kleurgebruik en glazuur. Behalve duimafdrukken zijn ook half uitgewiste sporen van schriftuur te zien. Het zijn echter onleesbare notities. Zij vormen de handtekening van de maakster en tezamen een soort dagboek en een menselijk element. De werken vragen om aangeraakt te worden.

blauwgekleurde banen rijstpapier die eenvoudig los naar beneden hangen, zodat ook hier het materiaal recht gedaan wordt. De titel verwijst naar de symbolische afscheiding in groepshutten van een Indianenstam in het Amazonegebied. Je kunt elkaar niet zien, je hoort alles, maar je doet alsof je niets hoort uit respect voor je naaste. De Shabono’s lijken ook op de korte Japanse banen stof (noren) die als een symbolisch gordijn dienst doen. Je ziet elkaars gezicht niet, maar wel of er iemand aankomt. De kalligrafische oosters aandoende tekens die Last op de papierbanen heeft aangebracht, versterken de Aziatische connotatie, waarvan veel van haar werk doortrokken is.

In her large pieces with Japanese rice paper, Last goes to work in a similar fashion. The series Shabono consists of gently bowed portal-like shapes of bluecoloured sheets of rice paper that simply hang loosely so that here, too, the material comes into its own. The title refers to the symbolic separation into group huts of an Amazon Indian tribe. You can’t see each other but you hear everything and pretend to hear nothing out of respect for your fellows. The Shabonos also look like noren, short bolts of Japanese cloth, that serve as a symbolic curtain. You can hear someone approach, but their face is obscured. Last drew the calligraphic eastern-looking symbols onto the paper herself; they augment the Asian connotation that pervades so much of her work.

Paul Donker Duyvis, 2005

Paul Donker Duyvis, 2005

In haar grote werken met Japans rijstpapier werkt Last op een vergelijkbare manier. De serie met als titel Shabono bestaat uit lichtgebogen poortachtige vormen van

DAAR WAAR HET LANDSCHAP VERVAAGT, ZWEMT DE GRIJZE WALVIS


11 MOKILAST

DAAR WAAR HET LANDSCHAP VERVAAGT, ZWEMT DE GRIJZE WALVIS

Keramiek, hout ø 30 x 90 cm

13 MOKILAST

SHRINE


JAPANSE WACHTER

Keramiek 88

x 100 x 22 cm

15

MOKILAST

SILENCE


17 MOKILAST

HOORN DES OVERVLOEDS

Keramiek 75 x ø 48 cm

INDIA

Keramiek, roze India’s pigment 45 x ø 30 cm

ALS PARELS METEOREN ZIJN

Keramiek, glas 50 x ø 30 cm

21 MOKILAST

HET WATER EN DE VULKAAN

Keramiek 85 x 280 cm

HET WATER EN DE VULKAAN

Keramiek 85 x 150 cm

25 MOKILAST

KOM! LEPEL

Porselein en alpaca 8 x ø 6 cm

KISTJE VAN DE KEIZER

Porselein en staal 15 x 23 x 20 cm

27 MOKILAST

KISTJES VAN DE KEIZER

Porselein en staal 17 x 49 x 42 cm

29 MOKILAST

KOM

Raku 16 x ø 25 cm

31 MOKILAST

TRANSPARANTHEID VAN DE ZIEL

Glas en goud 15 x ø 30 cm

TRANSPARANTHEID VAN DE ZIEL

Glas en goud 20 x ø 30 cm

33 MOKILAST

35 MOKILAST

SHABONO

Rijstpapier en staaldraad 325 x 175 cm

SHABONO


SHABONO


39 MOKILAST

MOKILAST

BIOGRAFIE

1994

Galerie Dehullu, Gees

1955

Geboren te Brunssum

1975

Eindexamen Atheneum A

1975-1977

Academie St. Joost Breda

1978-1982

Koninklijke Academie voor Kunst en

De Amsteltuin, Amstelveen

Vormgeving, Den Bosch.

Haagse Salon, Den Haag

Kunstuitleen, Den Haag 1995

Galerie Terra, Arnhem

Lukasprijs voor afdeling Keramische Vormgeving

Galerie Artisart, Maastricht

1996

De Amsteltuin, Amstelveen Ann’s Art, Groningen

1983

Geboorte dochter Eva

1985-1986

Cursus Pedagogisch Didactische Bijscholing

1987

Cursus Ondernemerschap

1990-1991

Kunst- en Cultuurwetenschappen

Holland Art Fair, Den Haag

Erasmusuniversiteit, Rotterdam


1991

Geboorte dochter Anish

Project “Transparantheid van de

1980-heden

Langdurige studiereizen naar Peru, Equador, Turkije, Egypte, Kreta, Indonesië, Thailand,

Gallery Art Show, Groningen 1997

‘t Weefhuis, Nuenen

ziel” Koorenhuis, Den Haag. 1998

Haagse Salon, Den Haag Holland Art Fair, Den Haag

India en Nepal

De Amsteltuin, Amstelveen EXPOSITIES, EEN SELECTIE

Atelier Pro, Den Haag Galerie Helga Hofman, Alphen

1991

Gemeentemuseum, Arnhem

1992


Project 16 Kamers, Den Bosch 1999

Ann’s Art, Groningen

Galerie Guthschmidt, Den Haag

Galerie Helga Hofman, Alphen

1993

Galerie Vromans, Amsterdam


1994



41 MOKILAST

HET ROOD VAN ONZE TRANEN

Keramiek, gras en rode beuk 45 waterbekens: 12 x ø 40 cm

1999

Keramuze, De Bilt

DOCENTSCHAPPEN

Kunstcentrum, Zaanstad KunstRAI, Amsterdam 2000

2001

1984-1995

Muzerije, Den Bosch


De Kei, Rosmalen


Klei & Kleur, Maassluis


Universiteit Leiden

Kunstroute, Den Haag

Zomeracademie Ecolonie, Frankrijk

’t Weefhuis, Nuenen

2002

Vrije Academie, Vlaardingen

De Provoost, Brielle

1990-heden

Koorenhuis, Den Haag


1996-1999

Ondernemingsraad Koorenhuis

S.B.K. Haarlem

2000

Den Haag Sculptuurstad

Ann’s Art, Groningen

2001-heden

Vrije Academie, Den Haag


2002


Kunstcentrum, Zaanstad De Amsteltuin, Amstelveen

Bedrijfsworkshops Raku 2003

Keramiek 2002, OHRA Arnhem De Galerie, Den Haag

Project Talenten koesteren, kansen scheppen, Koorenhuis

Galerie Guthschmidt, Den Haag 2003

Docent keramische vormgeving

‘t Weefhuis, Nuenen

Museale Maaltijd, Vrije Academie, Den Haag 2004

Gastdocent communicatie en mediadesign

Vrije Academie, Den Haag

Haagse Hogeschool

Galerie Vromans, Amsterdam

Hans van Wieren Bank


Terra College, Den Haag

De Amsteltuin, Amstelveen Kunstuitleen Gouda 2004

De Galerie, Den Haag 2005

OPDRACHTEN, EEN SELECTIE

Galerie Vromans, Amsterdam 1988

Ann’s Art, Groningen ’t Weefhuis, Nuenen

De Kamelen, Rotterdam 1990

Vrije Academie, Den Haag Het Kunstmagazijn, Dordrecht Museum Mesdag, Den Haag

43 MOKILAST

9 Waterspuwers voor woongebouw Wandplatenobject, Stadhuis Emmeloord

1992

4 Tegelwanden (5 x 5m) winkelcentrum te Rotterdam

DE STEEN

Keramiek en steen 15 x 18 cm

1998- 2003

Relatiegeschenken

in tijdschriften

2004

Hans van Wierenbank, Terra-

1986

Keramiek, februari

College Den Haag

1990

Harpers Bazaar, april

Vredesbanken voor het Vredespaleis,

Kunst en Werk Rotterdam

Carnegiestichting/Museum Mesdag,

1991

Keramiek, augustus

Den Haag

1992

Eten & Drinken Culinair Magazine, juli

1996

Grasduinen, september

P U B L I C AT I E S E N M E D I A

1997

Kunstwerk, nummer 2

in boekvorm

1998

Eigen huis en interieur, augustus

Mime in Nederland,

1999

Kunstwerk, december

Eindexamen Koninklijke Academie Den Bosch

2001

Haarlems Dagblad, 28 juni

1983

Het kleine verschil in het beeldend kunstbedrijf

2002

Residence, maart

1986

Keramiek ’86

1987

Theepotten kijken 1987

1988

Galerie 1988 catalogus

Residence, november 1982

1990

Haagse Courant, 4 september Tableau, september 2004

Nouveau, juli

Galeriebeurs 1988 Amsterdam

Landelijke en regionale dagbladen,

Boeken steunen keramiek

Hans van Wieren Bank, Terra College,

De Keus, Hans Könings

Den Haag en Vredesbanken voor het

Moderne Keramiek in Nederland

Vredespaleis, Den Haag

1991

Keramiek geïnspireerd door architectuur

1996

Vuur onder de wereld, Noord Nederland

1997

Holland Art Fair catalogus

1998

Holland Art Fair catalogus

2005

Nouveau, juni

Radio en TV

Haagse Salon 1998 1999

Project zestien kamers presenteert 16

45 MOKILAST

TV-West, reportage over Vredesbanken NOS- en jeugdjournaal,

Keramuze 1999, Stichting Kunst &

Reportages over de Hans van Wieren

Cultuur De Bilt/Bilthoven

Bank, Terra College

Holland Art Fair catalogus 2005

2004

kunstenaars, catalogus

Moki Last, 25 jaar beeldend kunstenaar.

NEPAL


COLOFON Samenstelling:

Noud te Riele en Moki Last

Tekst:

Paul Donker Duyvis, essay

Vertaling:

Lisa Holden

Hans Könings, tekstfragment omslag

Fotografie:

Ad Hupkes, Noud te Riele

Portretfotografie:

Nouveau

Ontwerp:

Valetti, vormgeving en communicatie Claudia Claas

Lithografie:

Speedset BV, Rijswijk

Druk:

Albani drukkers, Den Haag

Papieromslag:

Soporset premium offset, 130 gr

Papier binnenwerk:

UPM Finesse 500 premium silk, 170 gr

Oplage:

600 exemplaren

Foto cover:

Nepal. Keramiek

Copyright:

Moki Last, 2005

Met dank aan Hans Könings

MOKI LAST Lange Beestenmarkt 76 2512 EH Den Haag Telefoon +31 (0)70 360 91 09 [email protected] www.mokilast.nl

HET GEKOZEN MATERIAAL IS IN ZIJN SOBERHEID HET ENIGE PASSENDE . DEZE SOBERHEID IN TEXTUUR EN KLEUR IS DE KRACHT. KLEI , GEBAKKEN KLEI , KERAMIEK , HET IS EEN MIDDEL , GEEN DOEL . ALS HET WERK VAN MOKI LAST ZICH KENMERKT DOOR ASSOCIATIES MET VERRE CULTUREN EN ARCHEOLOGISCHE OVERBLIJFSELEN , GAAT HET HAAR ER NIET OM HISTORISCH BESEF OF VOLKENKUNDIGE KENNIS TE ILLUSTREREN . HET IS JUIST HET GEVOEL VAN HERINNERING EN ONGRIJPBAAR VERLORENE DAT ZE IN KLEI EN IN RIJSTPAPIEREN SCHILDERIJEN VERTAALT.

MOKILAST. voor Eva en Anish

Recommend Documents