Mobiliteitsmanagement in uw bedrijf Thema bedrijfsvervoerplan
VSV basisopleiding mobiliteitscoördinatoren Vincent Meerschaert, Traject, 24 april 2013
mobiliteitsmanagement in bedrijven – het bedrijfsvervoerplan
Het bedrijfsvervoerplan een methode om het woon-werk-, zakelijk, bezoekers en vrachtverkeer naar een werkplaats te optimaliseren liefst met zo weinig mogelijk motorvoertuigen maar ook andere, bedrijfsinterne doelstellingen
bedrijfsvervoerplan: hoe aanpakken? Mobiliteit is een menselijke aangelegenheid. Keuzes worden gemaakt omwille van levenskwaliteit, organisatie van gezinsleven Begripvol zijn tegenover keuzes Geen anti-auto-plan Overleg, communiceren met collega’s
bedrijfsvervoerplan: hoe aanpakken? 1. Goed weten wat je wil bereiken 2. Partners bepalen
Meer succes als meerdere bedrijven samenwerken!
verschillende motivaties verzoenen Werknemer Toegang tot werk Comfort in verplaatsing Levenskwaliteit (TIJD) Gezondheid Veiligheid op de weg Sociale veiligheid Kostenbesparing
Werkgever Recrutering Bereikbaarheid, parkingprobleem Tevredenheid van werknemers Veiligheid (arbeidsongevallen) Kostenbesparing (parking, vervoer) Imago, relatie met buren
bedrijfsvervoerplan: hoe aanpakken? 1. Goed weten wat je wil bereiken 2. Partners bepalen 3. Gegevens verzamelen mobiliteit / bereikbaarheid ontwerp actieplan 4. Onderhandelen actieplan Werknemers actief betrekken (enquête, workshops)!
5. Uitvoeren en opvolgen
opleiding woon-werkverkeer Mogelijke acties ?
wegwijs in de maatregelen compleet pakket van maatregelen meer kans op succes: • honing en azijn • ook preventief • harde (infrastructuur, vervoer,…) en zachte (incentives, informatie, sensibilisatie) maatregelen • verschillende vervoersmiddelen • coördinatie en opvolging
interne <> gecoördineerde maatregelen
overzicht maatregelen Coördinatie
“Honing”-maatregelen Verplaatsingen voorkomen vb. telewerk, organisatie dienstverplaatsingen
Alternatieve vervoerswijzen bevorderen: openbaar vervoer, carpool, fiets
“Hard”: beter aanbod vervoer en infrastructuur Samenwerking met openbare diensten
“Soft”: betere organisatie, stimulansen, informatie, promotie Veel mogelijkheden intern
“Azijn”-maatregelen: parkingbeleid
algemene maatregelen overkoepelende acties, geldig voor gehele vervoerplan coördinatie, informatie en promotie absoluut noodzakelijk
vervoerscoördinator of mobiliteitscel
algemene maatregelen
aanspreekpunt, bemiddelaar in het bedrijf of bedrijvenzone 3/10 à 6/10 FTE voorbeeld: • BNP Paribas, Eandis, Delhaize, UZ Gent,… • Provinciale Mobiliteitspunten • Binnen parkmanagement bedrijvenzones (Kempen, Drongen,...)
informatie duurzame vervoermiddelen
algemene maatregelen
informatie gebruiksvriendelijk aanbieden en actualiseren intranet, bereikbaarheidsgids, persoonlijk reisadvies (ook bij nieuwe medewerkers !), info-stand in bedrijf…
nuttige referenties: klantenbeheerders De Lijn
promotie duurzame vervoermiddelen
algemene maatregelen
imago duurzame vervoermiddelen verbeteren mogelijkheden: • • • •
probeertickets openbaar vervoer ontbijt fietsers wasbeurt auto’s carpoolers mobiliteitsloterij
voorbeelden: • HR-manager op de fiets • Provincie Limburg : massage, krant, carwash bij introductie bedrijfsvervoerplan
aanpassen verplaatsingsvergoeding
algemene maatregelen
door financiering autosolisme minder aantrekkelijk maken verhogen vergoedingen duurzame vervoermiddelen • tussenkomst openbaar vervoerabonnement • fietsvergoeding verminderen voordeel automobilist, (verhoogde) kost parkeren • « parking cash out » voorbeeld Dexia • 100% terugbetaling openbaar vervoer • fietsvergoeding • vergoeding carpoolers • betalend parkeren, excl. carpool
gegarandeerde thuisrit (ov, fiets, carpool)
algemene maatregelen
thuiskomgarantie neemt onzekerheid bij gebruik duurzame vervoerswijzen weg enkel bij noodgevallen (strikte afspraken !) • carpoolchauffeur eerder naar huis (ziekte, …) • onverwacht overwerk cascade: ander carpoolteam, openbaar vervoer, poolwagen, taxi voorbeelden: • Colruyt • Volvo cars
preventieve maatregelen meest duurzaam: verplaatsingen vermijden ruimer dan mobiliteitscontekst; kaderen in globale bedrijfsvisie / bedrijfscultuur Het Nieuwe Werken (New Ways of Working) neveneffecten? • altijd bereikbaar? • kan / moet niet voor iedereen
preventieve maatregelen
voorkomen of verkorten woon-werkverplaatsingen
verschillende mogelijke acties met uiteenlopende impact • • • •
telewerk: thuis of tele-kantoor compacte werkweek verhuispremie decentralisatie bedrijf (bijkantoren) • verhuis bedrijf
Opletten voor neveneffecten: soms risico op toename autogebruik Bekijken in een ruimere contekst
voorkomen of verkorten dienstverplaatsingen
preventieve maatregelen
gemak duurzame vervoerswijzen voor dienstverplaatsingen verhogen / verminderen autokilometers mogelijkheden: • • • •
vergaderingen op ov-locaties vergadering afstemmen op dienstregeling ov tele- of videoconferentie vergaderingen op voorhand aankondigen (samenrijden) …
Belang locatie bedrijf
Belang locatie bedrijf 1000 wn'ers volgens beschikbaarheid alternatief (scenario met 100% ov-gebruik) 1000
20
Autogebruikers zonder aanvaardbare ovverbinding
900 800
303
371 591
700 600 500
974
308
400 300 200
678
Autogebruikers met aanvaardbare ov-verbinding
202
Huidige ovgebruikers
322 207
100
0 26
0
bedrijfslocatie A bedrijfslocatie B bedrijfslocatie C bedrijfslocatie D Locatie-bype
Belang locatie bedrijf 1000 wn'ers volgens beschikbaarheid alternatief (scenario met realistisch ov-gebruik) 1000
0
60
Autogebruikers zonder aanvaardbare ovverbinding
900 800
322
363
700 619
600
930
500 430
400
300 200
Autogebruikers met aanvaardbare ov-verbinding
678
Huidige ovgebruikers
322 207
100
43 26
0
bedrijfslocatie A bedrijfslocatie B bedrijfslocatie C bedrijfslocatie D Locatie-bype
maatregelen ivm collectief vervoer collectief vervoer = openbaar en privé • NMBS, MIVB, DE LIJN, TEC • bedrijfsbus, shuttlediensten, vanpooling, taxi’s, pendelfietsen (vb. Bleu Bikes), park&ride…
snelheid is veruit het voornaamste criterium om gebruikerspotentieel voor woonwerkverkeer te evalueren hoe meer systemen elkaar aanvullen, hoe efficiënter voor organisator (kost) en gebruiker (snelheid)
collectief vervoer
openbaar vervoer onderhandelen over bijkomend aanbod • • •
realisme! goed dossier nodig, samenwerking met andere bedrijven vaak zal cofinanciering/derdebetalersysteem nodig zijn
subsidiëring abonnementen aanpassen werkuren ifv. dienstregeling zachte maatregelen • • •
bekend maken bestaand aanbod info over (werkelijke) kostprijs abonnement verkopen op werkplek
collectief vervoer
private ophaaldienst bedrijf of bedrijven verzorgen (samen) ophaaldienst met grote of kleinere bussen; eventueel aanvullend bij openbaar vervoer financiële draagkracht nodig; wel 120% aftrekbaar als kost voorbeelden: • • •
KBC: pendeldienst station Brussel Noord hoofdzetel optimalisatie busvervoer Haven Antwerpen Max Mobiel Gent (Haven, Drongen,...)
collectief vervoer
vanpooling
«carpool met minibusje» • verschil carpool: auto geen eigendom van werknemer • verschil taxi / ophaaldienst: geen professionele chauffeur bruikbaar voor woon-werkverkeer • voor gebieden met slecht openbaar vervoer • ter vervanging van bedrijfsbussen goedkoper dan bedrijfsvervoer • geen kosten externe chauffeur • 120% als kost aftrekbaar voor werkgever • chauffeur vrijgesteld van fiscaal voordeel bedrijfswagen • passagiers vrijgesteld op verplaatsingsvergoeding twv. 1ste klasse-treinabonnenent voorbeelden • Siemens Herentals (gestopt)
collectief vervoer
pendelfietsen naar knooppunten openbaar vervoer
fiets als voor- en/of natransport bij openbaar vervoer mogelijk maken door: • lobbyen voor goede fietsenstalling bij station of bushalte • fietssloten beschikbaar stellen of plaatsen huren in bewaakte fietsenstalling • pendelfiets aanbieden voorbeelden: • Colruyt • Securex, Mobistar (via Max Mobiel, incl bewaakte fietsenstalling Fietspunt)
maatregelen ivm de fiets (te voet) fiets is meest duurzame maar ook meest kwetsbare vervoermiddel groot potentieel in Vlaanderen: • veel werknemers wonen op fietsafstand • relatief weinig niveauverschillen in landschap • overheden investeren meer en meer in fietsinfrastructuur • fiets is goedkoopste vervoermiddel • dagelijks fietsen leidt tot grotere fitheid met beperkte tijdsinvestering
groot potentieel voor de fiets
fiets / te voet
betere fiets- en voetgangersinfrastructuur (extern)
Ontbreken veilige en aangename fietsinfrastructuur is belangrijkste reden om niet te fietsen; fietsinfrastructuur is bevoegdheid gemeente en Vlaams Gewest Elementen Verkeersveiligheid Comfort en sociale veiligheid (onderhoud wegdek, verlichting) Barrières/omwegen wegwerken voor fietsers / voetgangers
voorbeelden: • •
Provinciale functionele fietsroutenetwerken (lange afstand fietsroutes langs spoorwegen) Antwerpen/Gent: bewegwijzerde stedelijke fietsroutes
fiets / te voet
betere fiets- en voetgangersinfrastructuur (intern)
aandacht voor fiets- en voetgangersinfrastructuur op bedrijfsterrein; vermijden conflict auto’s / vrachtwagens kortere afstand / reistijd voor fietsers / voetgangers voorbeelden: • Janssen Pharmaceutica: aparte ingang voor fietsen • Provinciebestuur Limburg: signalisatie / aparte ingang
faciliteiten voor fietsers
fiets
comfort fietsers verhogen; drempels om te fietsen verlagen mogelijke maatregelen (inspraak fietsers belangrijk) • • • •
kwaliteitsvolle fietsenstallingen omkleed- en droogruimte sanitair / douches fietsherstel- en onderhoudsdienst
fiets
subsidiëren van de fiets financiële en in natura incentives om fietsgebruik te stimuleren mogelijke stimuli: • • • •
•
fietsvergoeding (tot max. 0,22€/km fiscaal vrijgesteld) fietsverzekering fietslease (gewoon, elektrische, vouwfiets,…) accessoires: regenkledij, fietsslot, fietstas, fluobandjes… bon fietshandelaar
zachte maatregelen eenmalige of frequente promotie- en informatiecampagnes voor de fiets informatie: • •
(gepersonaliseerd) fietsroute-advies tips over veilig fietsen
promotie: • •
fietsdag in bedrijf fietstombola
voorbeeld • •
Bike Experience Bike to Work
fiets
carpooling
maatregelen ivm carpooling
carpool = samenrijden met niet-gezinsleden ; zowel collega’s als werknemers andere bedrijven geen wettelijke problemen (fiscaal, verzekering,…) fiscaal en financieel aantrekkelijk voorspelbare werkuren zijn nodig
carpooling
informatie, matching en promotie informatie: wegnemen van vooroordelen en andere drempels • • •
ivm. verzekering, belastingen richtprijs vergoeding (bvb. 0,08 € en 0,21 € bij omrijden) overzicht carpoolparkings
promotie: •
folders,…
matching: bij elkaar brengen kandidaat carpoolers • •
eigen database of via externe partner (Carpoolplaza,…) bedrijfsoverkoepelende inschrijvingen
informatie, matching en carpooling promotie
gereserveerde parkeerplaats voor carpoolers
carpooling
ter beschikking stellen van gegarandeerde en aantrekkelijke parkeerplaatsen voor carpoolers controle: • • •
via inschrijving carpoolteams en toekennen parkeerkaart sociale controle effectieve controle (visueel / mechanisch)
voorbeeld: • • • •
Agfa Gevaert Volvo Cars Eandis CNH
auto
maatregelen ivm de auto maatregelen om gebruik auto af te remmen cfr. noodzaak evenwichtige mix van maatregelen (« honing / azijn ») meeste effect op vervoersgedrag, minst makkelijk te implementeren (diplomatie nodig)
poolcars voor dienstverplaatsingen
auto
«wagen nodig voor dienstverplaatsing» is belangrijk argument voor gebruik auto poolwagen als alternatief voor gebruik eigen wagen/firmawagen voor dienstverplaatsingen Geen noodzaak meer om eigen auto of bedrijfswagen te gebruiken in woon-werkverkeer wegnemen
kostenbesparing bedrijf mogelijkheid via car sharing (www.cambio.be)
auto
openbaar vervoer en fiets stimuleren voor dienstverplaatsingen
alternatief voor dienstverplaatsingen aanbieden en daardoor noodzaak gebruik wagen voor woon-werkverkeer wegnemen openbaar vervoer: «onpersoonlijke» abonnementen • • •
NMBS:railpass De Lijn: Lijnkaarten MIVB: Jump-kaart
dienstfietsen (incl. fietstas)
mobiliteitsbudget ipv bedrijfswagen
auto
werknemer keuze laten tussen bedrijfswagen en/of pakket andere mobiliteitsproducten vb Belgacom, Electrabel,…
betalend parkeren of verminderen parkeercapaciteit
auto
parkingmanagement is meest efficiënte maatregel in mobiliteitsbeleid; beschikbare parkeerplaats = dé stimulans om met auto te komen mogelijkheden: •
•
beschikbare parkeerplaatsen verdelen op basis van mobiliteitscriteria werknemer betaalt voor parkeerplaats, algemeen of op basis van mobiliteitscriteria (o.a. reistijdverhouding ov – auto)
belangrijk: • • •
opbrengst investeren in duurzame vervoerswijzen slechts verkoopbaar indien parking- of kostenprobleem begeleidende maatregelen noodzakelijk: sociale vrede, recrutering personeel,…
tot slot aandacht voor verkeersveiligheid propere voertuigen en eco-driving maatregelen mbt. bezoekers, klanten maatregelen mbt. leveranciers en goederenverkeer …
meer info • www.mobiliteitsmanagement.be
meer info
Hartelijk dank voor uw aandacht! Vincent Meerschaert,
[email protected] vincentmrc
