MINIMALE SYSTEEMEISEN Vakware 6
Admicom Systems B.V.
INHOUDSOPGAVE INLEIDING ........................................................................................................................................... 3 1.
BESTURINGSSYSTEMEN ....................................................................................................... 4
2.
WEBAPPLICATIES ................................................................................................................... 5 2.1
3.
4.
Vakware Digitale Werkbon .................................................................................................... 5 HARDWARE-EISEN ................................................................................................................. 6
3.1
Database server(s)................................................................................................................ 6
3.2
Werkstation(s)/client(s) ......................................................................................................... 8
3.3
Virtualisatie ............................................................................................................................ 9 END OF LIFE BESTURINGSSYSTEMEN EN MICROSOFT OFFICE ...................................10
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
2
Admicom Systems B.V.
INLEIDING Hieronder worden de minimale systeemeisen behandeld voor Vakware 6 die betrekking hebben op de besturingssystemen en de hardware-eisen. Let op: controleer voordat u verder gaat of u beschikt over het meest recente document. Deze vindt u, op www.admicom.nl onder ‘diensten/systeemeisen/minimaal’. Welke hardware en/of welk besturingssysteem (of combinatie van besturingssystemen) in uw situatie gebruikt kan/kunnen worden voor Vakware, zal per situatie bekeken moeten worden. Onze minimale systeemeisen zijn bedoeld om te beoordelen of uw systeem voldoende capaciteit heeft om het programma Vakware op een goede manier te kunnen gebruiken. Om professionele software als Vakware te voeren, dient u over een professionele en betrouwbare hard- en softwareomgeving te beschikken. In dit document hebben wij de minimale systeemeisen opgesteld. De prestatie van Vakware is afhankelijk van diverse factoren: bijvoorbeeld het aantal gebruikers, de hoeveelheid data, de grootte en het type van het interne geheugen, de snelheid en de inrichting van de harde schijven etc. Wanneer u Vakware op een virtuele server installeert, kan het zijn dat instellingen binnen de gebruikte virtualisatie software, zoals VMWare of Microsoft Hyper-V, de performance negatief kan beïnvloeden. Indien u software van derden installeert, zoals Microsoft Windows, Microsoft Office, tekenprogramma’s etc., dan dient u er rekening mee te houden dat deze eigen systeemeisen hebben. In deze handleiding vindt u de minimale systeemeisen van Vakware en dienen systeemeisen van software van derden als aanvullend gezien te worden. Wij adviseren daarom altijd bij het samenstellen van uw hard- en software-omgeving naast de eisen die door Admicom worden gesteld ook rekening te houden met de eisen die leveranciers van hardware, software en besturingssystemen hieraan stellen. Tevens dient u er rekening mee te houden dat Admicom het Microsoft support lifecycle beleid volgt. Met dit beleid biedt Microsoft richtlijnen voor productondersteuning gedurende een levenscyclus van een product.
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
3
Admicom Systems B.V.
1. Besturingssystemen 1)
Admicom biedt ondersteuning bij de onderstaande besturingssystemen . Besturingssystemen anders dan hieronder vermeld, worden niet ondersteund. Hoewel Microsoft het besturingssysteem Windows Server 2003 en 2003 R2 nog tot 14-07-2015 ondersteunt, adviseren wij om daar geen gebruik meer van te maken. Server(s):
Microsoft Windows Server 2008 Small Business Edition x86 en x64 Microsoft Windows Server 2008 Standard Edition x86 en x64 Microsoft Windows Server 2008 Enterprise Edition x86 en x64 Microsoft Windows Server 2008 Datacenter Edition x86 en x64 Microsoft Windows Server 2008 R2 Small Business Edition x64 Microsoft Windows Server 2008 R2 Standard Edition x64 Microsoft Windows Server 2008 R2 Enterprise Edition x64 Microsoft Windows Server 2008 R2 Datacenter Edition x64 Microsoft Windows Server 2011 Small Business Edition x64 Microsoft Windows Server 2011 Standard Edition x64 Microsoft Windows Server 2012 Standard Edition x64 Microsoft Windows Server 2012 Datacenter Edition x64 Microsoft Windows Server 2012 R2 Standard Edition x64 Microsoft Windows Server 2012 R2 Datacenter Edition x64
Werkstation(s)/client(s): Microsoft Windows Vista Business x86 en x64 Microsoft Windows Vista Enterprise x86 en x64 Microsoft Windows Vista Ultimate x86 en x64 Microsoft Windows 7 Professional x86 en x64 Microsoft Windows 7 Enterprise x86 en x64 Microsoft Windows 7 Ultimate x86 en x64 Microsoft Windows 8 Professional x86 en x64 Microsoft Windows 8 Enterprise x86 en x64 Microsoft Windows 8.1 Professional x86 en x64 Microsoft Windows 8.1 Enterprise x86 en x64 Terminal Server: Microsoft Windows Terminal Server 2008 x86 en x64 Microsoft Windows Terminal Server 2008 R2 x64 Microsoft Windows Terminal Server 2012 x64 Microsoft Windows Terminal Server 2012 R2 x64 Alle werkstation(s)/client(s) dienen onderdeel te zijn van het Windows domein waarop ‘Vakware client’ actief is en dienen direct verbonden te zijn met de server.
1.
Ervan uitgaande dat de besturingssystemen zijn voorzien van de laatste patches, updates en servicepacks. Werkt u met Apple, Citrix of Linux, informeer dan bij Admicom naar de mogelijkheden omtrent deze besturingssystemen.
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
4
Admicom Systems B.V.
2. Webapplicaties 2.1 Vakware Digitale Werkbon Voor wat betreft de systeemeisen voor de Vakware Digitale Werkbon (HTML 5 App), biedt 1) Admicom ondersteuning bij de onderstaande besturingssystemen . Besturingssystemen anders dan hieronder vermeld, worden niet ondersteund. Webserver (voor App Vakware Digitale Werkbon): Hiervoor gelden de besturingssystemen zoals aangegeven in hoofdstuk 1 voor uw Server en Werkstation. Op deze besturingssystemen dient de Windows component IIS (vanaf 6.0) geactiveerd te zijn. Een internetverbinding dient aanwezig te zijn. De beschikbare download en upload snelheid zijn mede bepalend voor de gebruikerservaring. Device/tablet (voor App Vakware Digitale Werkbon): iPad 2 met minimaal iOS 6 i.c.m. Safari iPad 3 met minimaal iOS 6 i.c.m. Safari iPad 4 met minimaal iOS 6 i.c.m. Safari iPad Air met minimaal iOS 6 i.c.m. Safari iPad mini met minimaal iOS 6 i.c.m. Safari iPad mini Retina met minimaal iOS 6 i.c.m. Safari Een internetverbinding dient aanwezig te zijn. De beschikbare download en upload snelheid zijn mede bepalend voor de gebruikerservaring.
1)
Ervan uitgaande dat de besturingssystemen zijn voorzien van de laatste patches, updates en servicepacks.
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
5
Admicom Systems B.V.
3. Hardware-eisen Onderstaand vindt u de eisen die Admicom minimaal stelt aan uw hardware om goed te kunnen werken met Vakware. Betere specificaties zullen doorgaans de prestaties verhogen. 3.1 Database server(s) Vakware is opgebouwd uit twee belangrijke componenten, een Server en een Cliënt. Op de server draait de database van Vakware waar alle informatie wordt opgeslagen en waar een groot deel van de bewerkingen wordt uitgevoerd. De cliënt is de Vakware cliënt, het deel waarop u zich aanmeldt, de informatie invoert en opvraagt. 3.1.1
Processor
De processor is de rekeneenheid binnen de server. Binnen de meest gangbare fysieke servers kunnen vaak één of twee processoren geplaatst worden. De processor bestaat uit een aantal cores die gelijktijdige acties kunnen uitvoeren. Zo kan het zijn dat u een server heeft met 1 processor met 4 cores. Dit houdt in dat er 4 acties gelijktijdig uitgevoerd kunnen worden. Ook bestaan er technieken waarmee door intelligente aansturing (hyperthreading) dit aantal nogmaals verdubbeld kan worden, waarmee Windows in bovengenoemd voorbeeld 8 cores detecteert en daarmee 8 taken tegelijk kan uitvoeren. Belangrijk om te weten, is dat Vakware niet meer dan 2 fysieke processoren ondersteunt. Reden hiervoor is de onderliggende Database engine. Het minimum aantal cores die de Vakware server moet hebben is 4. Wanneer u veel gelijktijdige acties uitvoert of vaak/complexe rapportages genereert, is het mogelijk de snelheid van het systeem te verhogen door meer cores toe te wijzen aan het systeem. Dit kan door een processor te plaatsen met meer cores of, indien mogelijk, een tweede processor waarmee het aantal processoren en cores verdubbelt, of beide. Hiermee gaat het aantal gelijktijdige berekeningen omhoog, wat de verwerkingssnelheid ten goede komt. 3.1.2
Intern geheugen
Het interne geheugen (RAM) wordt gebruikt om snel tijdelijke data in op te kunnen slaan. Deze data is hierdoor sneller toegankelijk, dan wanneer het op de normale harde schijf opgeslagen is. Vakware zal een deel van zijn database opslaan in het RAM geheugen om de software sneller te kunnen laten werken. Hoe groter de database is, hoe hoger het RAM geheugen dient te zijn. De server waarop de database draait, heeft zelf intern geheugen nodig om te kunnen functioneren. Hoe meer taken de server heeft, des te meer geheugen deze zelf nodig heeft. Wanneer hierbij de Vakware database geïnstalleerd wordt, heeft deze minimaal 8Gb nodig alleen voor deze taak. Wanneer de database groter wordt, neemt ook het minimaal beschikbare geheugen voor de database toe. Wanneer u een snellere toegang tot de gegevens wilt, kan het zinvol zijn om ervoor te zorgen dat de volledige database in het geheugen geladen kan worden.
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
6
Admicom Systems B.V.
3.1.3
Harde schijf
Een belangrijk onderdeel voor een snelle werking van Vakware is de harde schijf configuratie. Er zijn verschillende disk types verkrijgbaar voor de server. De belangrijkste eigenschap hiervan is de lees- en schrijfsnelheid van de schijf, welke grotendeels wordt bepaald door de snelheid waarmee de schijf draait. Deze zijn respectievelijk 7200 toeren (SATA schijven), 10.000 toeren (SAS schijven) en 15.000 toeren (SAS schijven). Aangezien er veel lees- en schrijfacties plaatsvinden, is de minimum schijf configuratie waar de Vakware database op draait een RAID 1 van 10.000 toeren schijven. Wanneer een snellere database toegang gewenst is, kan een RAID 10 configuratie ingezet worden, indien mogelijk met 15.000 toeren schijven. Deze configuratie van minimaal 4 schijven geeft de beste performance voor databases en daarmee ook voor Vakware. Deze configuratie is tevens redundant waardoor er een schijf mag uitvallen zonder dat dit consequenties heeft. 3.1.4
Netwerkkaart
De netwerkkaart en bekabeling zorgen voor een stabiele verbinding tussen de Vakware server en de client. Dit moet minimaal een bekabelde verbinding op basis van CAT5 kwaliteit zijn en een netwerk snelheid van 1Gb. 3.1.5
Grafische kaart
De meeste servers worden voorzien van een grafische kaart met beperkte mogelijkheden. Het primaire doel van een server is het verwerken van gegevens en niet de presentatie hiervan. De minimum eis die Vakware stelt aan een grafische kaart in de server, is dat deze door Windows wordt herkend en een gecertificeerde driver wordt gebruikt voor de aansturing. Databaseserver(s): Intel-Xeon of ADM Opteron of vergelijkbare processor Dual of Quad core 1) 1) Minimaal 8Gb intern geheugen (32-bit) of 12Gb (64-bit) Schijfruimte voor installatie Vakware server en client (5Gb) Schijfruimte voor de database van Vakware: 2) 3) Aantal werkplekken 1-10 (10Gb) schijfruimte + 1Gb extra intern geheugen 2) 3) Aantal werkplekken 1-20 (15Gb) schijfruimte + 2Gb extra intern geheugen 2) 3) Aantal werkplekken 1-30 (20Gb) schijfruimte + 4Gb extra intern geheugen 2) 3) Aantal werkplekken 1-40 (25Gb) schijfruimte + 8Gb extra intern geheugen 2) 3) Aantal werkplekken 1-50 (30Gb) schijfruimte + 8Gb extra intern geheugen Aantal werkplekken >50 Neemt u hiervoor contact op met Admicom Gigabit netwerkkaart Een internetverbinding dient aanwezig te zijn. De beschikbare download en upload snelheid zijn mede bepalend voor de gebruikerservaring. Netwerken: Switch(es) met 1Gb verbinding naar de server(s) Bekabeling op basis van CAT5/CAT5e/CAT6
1) 2) 3)
Uitgaande van Microsoft Windows besturingssystemen vanaf 2008. De groei van de hoeveelheid gegevens kan om meer schijfruimte vragen. Uitgaande van een server of werkstation die voor de huidige taken voldoende geconfigureerd is.
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
7
Admicom Systems B.V.
3.2 Werkstation(s)/client(s) Beschikt u over een stand-alone versie van Vakware, dan kunt u Vakware installeren op een werkstation. Beschikt u over een netwerkversie van Vakware, dan verzorgt de cliënt voor de verbinding met de Vakware database server. Normaal gesproken wordt de client geïnstalleerd op een standaard werkstation, maar een installatie in een Remote Desktop Server (voorheen Terminal Server) omgeving is ook mogelijk. 3.2.1 Werkstation(s)/client(s) Het werkstation waarop Vakware stand-alone of client geïnstalleerd wordt, dient over voldoende capaciteit te beschikken. Werkstation(s)/client(s): Minimaal Quad core 1) Minimaal 4Gb voor Windows Vista, Windows 7 en Windows 8 Grafische kaart minimaal 1024 x 768 resolutie, 32-bit kleurdiepte en 512Mb 2) geheugen 2) Monitor 17” VGA monitor Schijfruimte voor installatie Vakware-client (5Gb) Gigabit netwerkkaart Een internetverbinding dient aanwezig te zijn. De beschikbare download en upload snelheid zijn mede bepalend voor de gebruikerservaring. Netwerken: Switch(es) met 1Gb verbinding naar de server(s) Bekabeling op basis van CAT5/CAT5e/CAT6 3.2.2 Remote Desktop Server Wanneer er geen gebruik wordt gemaakt van traditionele pc’s, maar van een gecentraliseerde oplossing, zoals met Remote Desktop Servers (voorheen o.a. Terminal Servers) wordt de client in een centrale en gedeelde omgeving geïnstalleerd. Hiervoor gelden afwijkende systeemeisen. Hier moet onder andere aandacht geschonken worden aan het aantal gebruikers welke via dit systeem gaan werken en de gewenste performance. Voor de eerste gebruiker die Vakware start in een Remote Desktop Server omgeving moet 1) 1) minimaal 2Gb RAM beschikbaar zijn. Voor elke volgende gebruiker moet minimaal 1Gb RAM beschikbaar zijn. Dit houdt in, dat bijvoorbeeld bij 7 gebruikers er minimaal 8Gb RAM beschikbaar moet zijn voor de Vakware client. In een Remote Desktop Server omgeving dient ook extra aandacht besteed te worden aan de printer oplossing. Bij het aanmaken van een rapport wordt de standaard printer aangeroepen om een juist voorbeeld op het scherm te kunnen tonenDe koppeling hiervoor tussen de client en printer dient daarvoor over een netwerkkoppeling met hoge snelheid (LAN) te zijn. Wanneer deze over een koppeling met een lagere snelheid (WAN) verbonden is kan dit vertraging opleveren bij het aanmaken van een afdrukvoorbeeld. Op de Remote Desktop Server dient verder minimaal .NET Framwork 3.5 SP1 geïnstalleerd te zijn.
1) 2)
Uitgaande dat de Remote Desktop Server of het werkstation voor de huidige taken voldoende geconfigureerd is. Indien u kiest voor een groter formaat beeldscherm met een hogere resolutie, dan dient u er rekening mee te houden dat dit ook gevolgen heeft voor de eisen van de grafische kaart.
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
8
Admicom Systems B.V.
3.3 Virtualisatie Het is mogelijk om de database server van Vakware te draaien in een virtuele omgeving. Bij virtualisatie wordt er als het ware een ‘software laag’, de hypervisor, aan het systeem toegevoegd. Veelal is dit van Microsoft Hyper-V of VMWare. Deze zorgt ervoor dat er meerdere virtuele servers gebruik kunnen maken van één en dezelfde hardware server. Bij het gebruik van meerdere servers kan dit besparing opleveren op het aanschaffen van hardware, of de beschikbare hardware kan efficiënter ingezet worden. In het geval van het virtualiseren van de Vakware server, dient er onder andere rekening te worden gehouden met voldoende geheugen, processoren en schijfsnelheid. 3.3.1 Gedeelde resources Wanneer er meerdere virtuele servers op één fysieke machine draaien, moeten deze de beschikbare resources als geheugen, disks en processor delen. Er moet bij de inrichting van de hypervisor op gelet worden dat er voldoende geheugen en processor resources toegewezen worden. Zo kan het zijn dat er twee processoren met 4 cores beschikbaar zijn in de fysieke machine. Deze 8 cores moeten uitgedeeld worden aan alle virtuele servers die op deze fysieke machine draaien. Het is in theorie mogelijk om een totaal van meer dan 8 cores uit te delen. Dit wordt overcommitment genoemd, als het ware een overboeking. Dit wordt vanuit performance oogpunt niet ondersteund. Het is ook mogelijk om geheugen dynamisch toe te wijzen en terug te nemen als dit niet gebruikt wordt. Hiermee komt het ter beschikking voor andere virtuele servers op de fysieke machine. Dit wordt vanuit performance oogpunt niet ondersteund. De minimum waarde, de start waarde en de maximum waarde voor het geheugen moeten te allen tijde gelijk zijn. Ook het aantal virtuele processoren welke beschikbaar zijn in een virtuele server dienen statisch ingesteld te worden. Meerdere virtuele servers maken gebruik van dezelfde disks die in de fysieke server zitten. Daarom is de snelheid van de disks ook een belangrijk aandachtspunt. Afhankelijk van het aantal virtuele servers die op de fysieke machine gaan draaien en hun belasting, moeten daar ook de schijven op geschaald worden. Een RAID 1 met 2 schijven van 10.000 toeren of een RAID 5 met 3 schijven van 10.000 toeren is een absoluut minimum. Het juist schalen van een dergelijke omgeving is een technisch complexe materie en vereist kennis van de gebruikte hardware en omgevingsvariabelen. Wanneer niet gekozen wordt voor de juiste hardware en software instellingen, kan dit de gebruikerservaring negatief beïnvloeden. Admicom kan u hierin, tezamen met uw systeembeheerder, ondersteunen.
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
9
Admicom Systems B.V.
4. End of life besturingssystemen en Microsoft Office Zoals in de inleiding is aangegeven, dient u naast de eisen die door Admicom gesteld worden, ook rekening te houden met de eisen die de leveranciers van hardware, software en besturingssystemen hieraan stellen. Daarbij dient u er rekening mee te houden dat Admicom het Microsoft support lifecycle beleid volgt. Met dit beleid biedt Microsoft richtlijnen voor productondersteuning gedurende een levenscyclus van een product. Uiteraard gaat Admicom er vanuit dat de besturingssystemen en de Office pakketten zijn voorzien van de laatste patches, updates en servicepacks. Let op: Admicom ondersteunt geen Home, Student, of andere beperkte versies van Microsoft. Dit geldt zowel voor de besturingssystemen als voor de Office pakketten. Van de Office pakketten ondersteunen wij de volgende versies: Standard, Professional, Professional Plus en Professional Academic. Net als Microsoft adviseren wij u om voor het Microsoft Office pakket gebruik te maken van de 32-bit versie(s). De 64-bit versies van Microsoft Office worden niet ondersteund.
Minimale systeemeisen (ADM20150517)
10