Minicursus Verbindend Communiceren
Geschreven door: Jan van Koert
Geweldloze communicatie is een wijze van communiceren die leidt tot gehoord en verstaan worden. Met helderheid, zonder beschuldigen en oordelen. De daaruit voortkomende acties zijn in harmonie met wederzijdse waarden en behoeften. “Verbindende communicatie., zoals wij het noemen, is een zodanige manier met elkaar in interactie zijn dat de communicatie behouden kan blijven, ook als het "lastig" is. Het focust op gezamenlijke menselijke waarden en behoeften en moedigt een manier van praten aan die een extra appèl doet op de goede wil van mensen. Het vergroot de bereidwilligheid tot samenwerking en ondersteunt gelijkwaardigheid en eigenwaarde. Verbindende communicatie gaat ervan uit dat het verrijken van het leven de meest tevredenstellende motivatie is om te doen wat we doen. Dit in tegenstelling tot gemotiveerd worden door angst, schuld of schaamte. Het onderstreept als primaire doelen, het nemen van persoonlijke verantwoordelijkheid voor onze keuzes en het verbeteren van de kwaliteit van onze relaties. Verbindend communiceren werkt effectief, ook als de ander niet bekend is met het proces.” De basis: Wat leeft er in mij, wat leeft er in jou en wat kan ik bijdragen om het voor ons nog aangenamer te maken? Om deze basis van Verbindend Communiceren leerbaar te maken heeft Marshall Rosenberg, de ontwikkelaar van dit gedachtegoed, een model ontworpen op basis waarvan we in staat zijn om contact te maken met de ander vanuit wat er in onszelf leeft ..en te luisteren naar wat er in de ander leeft.
Dit model kent 4 stappen,te weten: 1. Waarnemen Wat gebeurt er nu écht, zonder mijn eigen interpretaties, diagnoses en oordelen erop los te laten? Bij voorbeeld: ”Als ik je boos zie weglopen….” Heeft een interpretatie in zich. De waarneming zou kunnen zijn:”Als ik jou richting de deur zie lopen nadat je de papieren vanaf een meter afstand op mijn tafel hebt gegooid…”. 2. Welke gevoelens roept deze waarneming in mij op? Enige gevoelens: Boosheid, verdriet, plezier, enthousiasme, onzekerheid. De volgende uitspraken zijn geen uitdrukkingen van gevoelens doch interpretaties van wat er gebeurt:” Ik voel me gemanipuleerd, niet gezien, benadeeld etc..” Gevoelens worden uitgedrukt met:” Als ik jou richting de deur zie lopen nadat je de papieren vanaf een meter afstand op mijn tafel hebt gegooid, voel ik mij wanhopig en verdrietig… 3. Welke behoefte(n) zijn er bij mij door de waarneming wel of niet ingevuld? Bijvoorbeeld: Als ik jou richting de deur zie lopen nadat je de papieren vanaf een meter afstand op mijn tafel hebt gegooid, voel ik mij wanhopig en verdrietig omdat ik behoefte heb aan contact en geruststelling Het “gevaar” dat hier schuilt is dat we ons niet uitdrukken in woorden die behoeften aangeven, maar met woorden die aangeven hoe we onze behoeften ingevuld willen krijgen, zoals:” ………omdat ik er behoefte aan heb dat jij hier blijft en met me praat”. 4. En om deze behoeften ingevuld te krijgen kunnen we de ander een verzoek doen Bijvoorbeeld: Als ik jou richting de deur zie lopen nadat je de papieren vanaf een meter afstand op mijn tafel hebt gegooid, voel ik mij wanhopig en verdrietig omdat ik behoefte heb aan contact en geruststelling. Zou je mij willen vertellen of en wanneer je terugkomt om het gesprek dat we hadden af te maken?
NEE ontvangen Tja, en dan kan de ander natuurlijk ook “Nee” zeggen, nietwaar? En wat doe je dan? Wel, houdt dan in de gaten dat als die persoon “Nee” zegt tegen jouw verzoek, dan zegt die “Ja” tegen iets anders. En dat “anders” weet jij wellicht nog niet. Hier kan je dus ruimte maken voor nieuwsgierigheid. Welke behoeft zou er met mijn verzoek niet bij de ander ingevuld zijn? En wat heeft deze persoon dan wél nodig? Én er zijn mensen die van nature als eerste antwoord op een verzoek “Nee” laten horen, waarmee ze proberen uit te drukken:”Nu weet ik het nog niet; ik heb tijd nodig om na te denken”. Misschien is het wel het belangrijkste te beseffen dat het antwoord “Nee” geen afwijzing van jou inhoud. Alleen maar dat de ander “Ja”zegt tegen het invullen van zijn of haar eigen behoefte. Want: wat de ander ook doet of zegt, het gaat niet over jou, het heeft niets met jou te maken, het gaat slechts over de niet ingevulde behoefte(n) van die ander. En het leuke is dat, voor zover wij kunnen nagaan, alle mensen, ongeacht cultuur, ras of geloof, dezelfde behoeften hebben. En is het niet zo dat we over iets wat we hetzelfde hebben in het algemeen geen ruzie maken? Waarover wel dan? Over de wijze waarop we onze behoeften willen invullen. Meer dan eens leven we in de veronderstelling dat er slechts één manier is om onze behoefte(n) te bevredigen. En dat wil dan nog wel eens botsen. Het helder krijgen van waar het jezelf en de ander wérkelijk om gaat levert vele mogelijkheden aan oplossingen die tot tevredenheid stemmen van alle betrokkenen. En het is ons inziens de moeite waard om te beseffen dat ook Verbindend Communiceren geen oplossing is voor alle kwalen. Dat wil zeggen dat het er niet om gaat je zin te krijgen. Het gaat er om in verbinding te kunnen blijven met de ander, ook als het spannend wordt of er ruzie of geweld dreigt. En als die gemeenschappelijke oplossing niet kan worden gevonden, dan ligt de weg open naar afstemmen met elkaar over hoe om te gaan met de verschillen. Jan van Koert
Indien u naar aanleiding van deze minicursus meer informatie wenst over dit onderwerp, vragen heeft, opmerkingen heeft of sugesties, neemt u dan contact met ons op. U kunt op de website www.vinecoaching.nl meer informatie vinden over cursusmogelijkheden en workshops of u inschrijven voor de twee-maandelijkse nieuwsbrief. Jan van Koert VINE coaching & training Museumlaan 2 3581 HK Utrecht Tel (030) 215 50 60 Fax (030) 215 50 51 E-mail
[email protected]
