Miniatuurvermogen. Jazz, pop, hiphop, klassiek Dankzij kunststof je favoriete muziek in zakformaat

14/09/07

15:21

Page 2

gilles&com

PLASTIQUES N4-Neerlandais:PLASTIQUES N°55

Miniatuurvermogen Jazz, pop, hiphop, klassiek… Dankzij kunststof je favoriete muziek in zakformaat

Innovatiecel Kunststoffen & Rubber Federplast.be vzw - A. Reyerslaan 80 - 1030 Brussel

Tel: + 32 2 238 97 80 - Fax: + 32 2 238 99 98 - Email: [email protected] www.polygonya.be

J Postbus 443, 2260 AK LEIDSCHENDAM Bezoekadres: Loire 150, Gebouw Castellum, ingang C, 2491 AK DEN HAAG

Tel.: + 31 70 444 0610 - Fax.: + 31 70 3203 903 - Email: [email protected] www.plasticseurope.org

14/09/07

15:21

Page 3

Kansen met

Kunststof

Nr. 4 – SEPTEMBER 2007

zin & i de u t zin

n

design ge

gilles&com


Jean-Marie Massaud De wolkenman

David Denis Mr Prototype


14/09/07

15:21

Page 4

Kunststofnieuwtjes Prestaties Lichter Houtmotief Beste buis Vloeren van kunsthars Overtreffende trap

4

6 Het

idee!

David Denis Mr Prototype

8

w v v

panorama

Design

v w

zin & de zintuigen w

12 14 Voor dagelijks gebruik

elegant verbazingwekkend innoverend nieuwe producten voor dagelijks gebruik

Kunststof gezien door NISSAN HET HUWELIJK VAN KUNSTSTOF MET DE AUTO Tijdschrift uitgegeven door de beroepsverenigingen van de Franse, Belgische en Nederlandse kunststofindustrie Directeur van de publicatie: Jean-Paul LESAGE Chef-redactrice: Liliane MESSIKA Redactiecommissie: Christine BOURGET, Michel LOUBRY Françoise GILLES, Liliane MESSIKA Concept en vormgeving: gilles&com. Redactie: Liliane MESSIKA, Françoise GILLES, Olivier SAUVY. Foto’s: DR. Voor alle inlichtingen: België: Polygonya - Sarah Gillis – Tel: +32 2 238 97 80 Email: [email protected] Nederland: PlasticsEurope Nederland - Tel: +31 70 444 0610 Email: [email protected] ISSN 1283-7369 Wettelijk depot september 2007

Tuin


14/09/07

15:21

Page 5

Hoofdartikel door...

Jean-Marie Massaud,

Chaise longue uit de Outline-serie

de wolkenman

N

Wanneer je geboren bent in Toulouse, dan moet je wel met je hoofd in de wolken lopen. Toch was Jean-Marie Massaud, fan van Willie Wortel en fervent lezer van allerlei encyclopedieën, altijd al eerder wetenschapper dan dromer. Hij wilde graag vliegtuigbouwkundig ingenieur worden en volgde een voorbereidingsklas voor het toelatingsexamen. Helaas ontdekte JeanMarie al snel dat het hier gaat om specialisatie, terwijl hij juist een brede belangstelling had en ervan droomde om uitvinder te worden. Een advertentie in de Monde de l’Éducation van de ENSCI (hogeschool voor industriële vormgeving), die net was opgericht, zou zijn lot bepalen.

Contact : Studio Jean-Marie-Massaud. E-mail : [email protected]

Tuintorens.

“Ik wist niet wat design was”, zegt hij, “maar ik ben er gewoon heen gegaan”. Als een getalenteerde student was hij al snel op weg om een beroemde designer te worden. Een aantal meubels (“Om een invloedrijk designer te worden, moet je eerst Italiaanse meubels ontwerpen …”), enkele jaren bij Marc Berthier (eerst zijn leraar en later zijn mentor), een jaar in Hongkong (“Voor niets, want daar gebeurt het niet”), een carte blanche bij Via, een expositie in het Musée des Arts décoratifs… Hij kiest zijn weg buiten de mode – een woord waar hij een hekel aan heeft – en ontwikkelt langzaam maar zeker zijn visie: “globaal met betrekking tot het levende, contextueel met betrekking tot de plaatselijke, sociaal-culturele praktijken: elk idee moet voldoen aan een individueel levensproject op één lijn met de collectieve uitdagingen en in symbiose met de wereld. De tendens is een vorm van comfortabele decadentie”. Het is onmogelijk om zijn werk te definiëren of onder één noemer samen te vatten, maar Jean-Marie Massaud licht een tip van de sluier op door iets te vertellen over drie van zijn lievelingsprojecten. “Mijn eerste lievelingsproject bestaat uit een aantal woontorens die momenteel worden gebouwd naast het voetbalstadion van Guadalajara in Mexico.” Dit stadion ligt, geheel in de stijl van Massaud, onzichtbaar verscholen in de groene vegetatie en wordt overdekt in de vorm van een witte wolk. ”Het is de bedoeling om verticale woningen te creëren waar mensen zich goed in voelen (steden moeten voortaan verticaal in plaats van horizontaal groeien, wat een fundamentele ecologische uitdaging is). Mensen houden van huizen met natuur eromheen en willen niet in blokkendozen leven. Ik heb deze torens ontworpen als een opeenstapeling van individuele territoria die zich voortzetten in terrassen en waar je niet alleen fatsoenlijk kunt wonen, maar ook een vakantiegevoel krijgt. Om ruimte te winnen, hebben we gemeenschappelijke ruimtes gecreëerd voor noodzakelijke faciliteiten, zoals washokken, en op het dak hebben we een gemeenschappelijk zwembad gemaakt dat tevens dienst doet als ballast om bij aardbevingen de uitzwaaiende beweging te dempen. Natuurlijk zijn het luxeflats, maar je moet nu

eenmaal hoog inzetten voordat je ideeën een kans krijgen algemeen toegankelijk te worden.” “Mijn tweede project is de serie Outline-meubilair, die ik in 2000 heb ontworpen voor Cappellini. Iconen van reductie: comfortabele hangnesten “verschoond” van archaïsmen, maniërisme en overtollige materie. Ze zijn gemaakt met zeer weinig middelen, want dat is verstandiger en het lage gewicht voldoet aan de ecologische uitdagingen.” “Mijn derde project moet nog worden gerealiseerd. Het komt voort uit een ietwat vreemde systeemvisie van de wereld. Een Amerikaanse investeerder wilde een hotel bouwen in Palm Desert zodat toeristen op twee uur rijden vanaf LA konden proeven aan het avontuur en de ervaring van een weidse ruimte. Met de waardevolle steun van het ONERA (het Franse nationale lucht- en ruimtevaartlaboratorium) heb ik een hotel ontworpen in een zeppelin om de wereld te kunnen ontdekken zonder sporen achter te laten. Een belangrijk punt in deze tijd van woekerende groei van toeristenattracties met al hun hinder.” Bij alle projecten van Massaud is het essentieel welk materiaal wordt gebruikt. Een zeppelin is in feite een omhulsel van kunststofdoek gevuld met helium en een constructie van composietmateriaal om optimaal te kunnen profiteren van de opwaartse kracht. Het wolkendak van het voetbalstadion zou nooit kunnen bestaan zonder de constructies van technische kunststoffen. Veel (van de 3000) ingenieurs van ONERA doen fundamenteel onderzoek naar deze synthetische materialen, maar ook naar combinaties van kunststoffen en composietmaterialen die bijdragen aan het verbeteren van onze technische vaardigheden. “Deze kunststoffen worden "intelligent" dankzij nieuwe ontwikkelingen in de biochemie en de nanotechnologie. Ze dragen bij aan onze toekomst, in symbiose met de natuurlijke en levende materialen die we moeten beschermen. Onze vooruitgang verloopt via deze lichte, vervormbare en sterke materialen, die weinig energie vergen, milieuvriendelijk zijn, veelzijdig en complex tegelijk… Net als elke technologische innovatie bieden ze mogelijkheden zonder een bepaalde richting te duiden. Het is aan ons om scenario’s te vinden voor een betere toekomst door middel van creatieve synthese en de menselijke innovatie”.

Het voetbalstadion van Guadalajara.

Een hotel in een zeppelin.

Kansen met Kunststof – september 2007 – Nr. 4 >

3


14/09/07

15:21

Page 6

Kunststofnieuwtjes Prestaties Het nieuwe assortiment amorfe polymeren van GE Plastics combineert een eenvoudige verwerking met uitstekende thermische, chemische en mechanische eigenschappen. Het voldoet vooral aan de vraag naar voorwerpen die eenvoudig kunnen worden geproduceerd en bestand zijn tegen zeer hoge temperaturen. Voorheen had een fabrikant die een zeer krachtig hars wilde, de keuze uit (vrij dure) thermoharders of technische semi-kristallijnen harsen. De nieuwe harsen bieden unieke prestaties onder extreme omstandigheden, hebben lage verwerkingskosten en maken secundaire bewerkingen, zoals postkristallisatie of vernetting na het vormgeven, overbodig. Naar verwachting zullen er toepassingen worden gevonden in sectoren als de halfgeleiderindustrie, defensie, de olie- en gasverwerkende industrie, de luchtvaart, de fabricage van technische vezels en elektronicasystemen en de automobielindustrie. Contact pers: GE Plastics. Folke Markus. Tel.: + 31 164 317 038.

Lichter

HOUT MOTIEF Ze zijn zojuist voor het eerst gepresenteerd tijdens een verpakkingsbeurs: de nieuwe folies van de Engelse VitasheetGroup met houtmotieven voor luxe verpakkingsmateriaal. ViPrint™ Nature is een folie van polypropyleen dat is samengesteld uit “natuurlijk zaagmeel” bestemd voor een kartonnen ondergrond. ViForm™ Clear, van polyethyleen, kan verbazingwekkend eenvoudig worden gelast. aViForm™Bio is een witte folie, zowel geschikt voor luxe verpakkingen als voor tuinbouwproducten.

Contact pers: Kim Whittle. VitasheetGroup. Tel.: + 44 771 070 97 53. Hoe groter de vliegtuigen, hoe belangrijker gewichtsbesparing. Bij de constructie van de Airbus A 380 moest het gewicht van praktisch alle denkbare onderdelen worden verminderd, uiteraard zonder de veiligheid in gevaar te brengen. Daarom hebben de ingenieurs van Airbus aan KTR - een Duitse fabrikant van spuitgietonderdelen en erkend leverancier aan de luchtvaartindustrie - gevraagd om handvatten van kunststof te ontwikkelen (voorheen waren ze van metaal). Ze moesten uit twee delen bestaan en zo compact mogelijk zijn. Dankzij een polymeer met een uitzonderlijke stijfheid en een laag specifiek gewicht werd deze opdracht met succes uitgevoerd in samenwerking met Victrex, leider op het gebied van de fabricage van high performance kunststoffen. Dit materiaal, versterkt met glas- of koolstofvezel, is ideaal voor het vervangen van bepaalde traditionele metalen zoals aluminium. Nadat ze een handvat van 30 cm hadden gemaakt, zoals gevraagd door de constructeurs van Airbus, hebben ze nu ook een handvat van 50 cm gemaakt voor de A 380. Contact pers: Les Quadrants Communication. Melissa Ianetta. Tel.: + 33 1 53 94 94 52.

> 4 – Kansen met Kunststof – september 2007 – Nr. 4

BESTE B


14/09/07

15:21

Page 7

Vloeren van kunsthars F

Zijn gekleurde en als schilderijen bewerkte kunstharsplaten kenden we al, maar nu heeft Frédéric Verdys ook vloeren van kunsthars gemaakt. Ze zien eruit als een meer in een luxe appartement of badkamer. Om dit te realiseren, heeft hij zich eerst grondig verdiept in de chemie van de harsen, want de doffe, in slechts enkele kleuren verkrijgbare industriële kunstharsen voor vloeren, zijn heel wat anders dan wat hij in gedachten had. Uiteindelijk heeft hij het proces gevonden waarmee hij de hars in één keer kan kleuren als de klant geen extra vernislaag wil. Zijn kunsthars (met of zonder vernis) heeft een ongeëvenaarde laklook, zonder afbreuk te doen aan de eigenschappen van de hars, zoals stijfheid, dichtheid, zachtheid en onderhoudsgemak. Het is niet eenvoudig, want je moet de verharder door de hars mengen, het mengsel aanbrengen, de luchtbellen eruit zien te krijgen… en dit alles in een absoluut stofvrije omgeving. Bovendien moet de vloer zo vlak zijn dat een knikker niet vanzelf gaat rollen. Soms voegt Frédéric Verdys een stof toe aan de vloer (zijde, organza, batik…) of foto’s voor klanten die van decoraties houden, maar hij kan ook transparante kunsthars over een bestaande vloer gieten, bijvoorbeeld een antieke tegelvloer of een stenen vloer, zodat deze wordt beschermd en tegelijkertijd een geheel nieuwe uitstraling krijgt. Hij heeft onlangs een De Duitse maatschappij Seele GmbH & Co.KG heeft een prijs bedrijf opgericht die eengewonnen voor innovatieve architectuur met glas. Een trap van kleurige vloeren legt voor gelaagd glas is de grootste zelfdragende trap ter wereld en heeft een betaalbare prijs. om twee redenen grote indruk gemaakt op de jury. Enerzijds is de 8,50 meter lange leuning 2,50 meter langer dan welke momenteel bestaande leuning van dit type dan ook. Anderzijds is het de eerste keer dat er tussen de leuning en de treden een lijmverbinding wordt gebruikt waardoor er geen gaten en bouten nodig zijn, Contact : zoals bij een standaard mechanische bevestiging. Zonder deze Frédéric Verdys. geavanceerde ontwikkeling - die mogelijk was dankzij de PVB Tel.: + 33 6 87 73 51 08. laminaatfolies van DuPont voor de productie van het glas voor de leuning en de treden, maar ook voor de bekleding van de roestvrijstalen steunen - zou deze trap niet realiseerbaar zijn. In tegenstelling tot de mechanische puntbevestiging maken deze gelamineerde bevestigingen het gebruik van ongehard glas mogelijk en bieden zo een brede materiaalkeuze. De slagroom op de taart is dat elke trede van normaal formaat een last van 300 kilo kan Niet eenvoudig om midden in de winter buizen aan te leggen in dragen. Oostenrijkse woonwijken. Vooral wanneer de bewoners ook nog Contact pers: eens uit milieuoverwegingen een saneringssysteem verlangen Heide Lavarde. Tel.: + 33 1 30 26 34 00. dat roestbestendig en duurzaam is. Om dit probleem op te lossen, moesten er leidingen worden gevonden met een dikke wand en voldoende stijfheid om bestand te zijn tegen slechte weersomstandigheden. Geen probleem met polypropyleen van Borealis - producent van polyolefinen en leverancier van innovatieve oplossingen van kunststof. Omdat leidingen van polypropyleen veel lichter zijn dan traditionele betonnen buizen, zijn ze veel eenvoudiger te transporteren en installeren, zelfs onderdelen met een grote diameter en een dikke wand. Bovendien zijn ze dankzij een speciaal systeem op een snelle, betrouwbare manier aaneen te koppelen. Deze lichte, stijve buizen verdragen alles en kunnen waarschijnlijk meer dan 100 jaar mee!

Overtreffende trap

E BUIS

Contact pers: Borealis AG. Tel.: + 43 122 40 00. www.borealisgroup.com. Kansen met Kunststof – september 2007 – Nr. 4 >

5


14/09/07

15:21

Page 8

Het idee!

>2

Mr

>1

Op aanvraag maakt hij in zijn atelier de meest geavanceerde prototypes. Specialiteiten: schuim, gel en siliconen.

>3

Sommige paden worden al zo vaak bewandeld dat je er maar al te graag vanaf wilt stappen. Dit deed David Denis door enkele jaren te werken als orthopedist, voordat hij ging werken in het bedrijf van zijn vader, fabrikant van kunststofmaterialen voor de (para)medische industrie. Van zijn 20e tot zijn 25e kon hij dus in alle rust de verschillende ortheses en protheses bestuderen en nadenken over hoe ze moeten worden aangepast aan het menselijk lichaam. In de vijf jaar die hierop volgden, verdiepte hij zich in de chemie en het bereiden van siliconen en polyurethanen. Het lot beschikte echter anders. Een neef die aan de ENSCI (hoge school voor industriële vormgeving) studeerde, stelde hem voor aan zijn vrienden en vooral zijn leraren. Zo ontstond het idee om zijn materiaalkennis ten dienste te stellen van designers. De leraren waren zo enthousiast dat ze hem een schoollokaal ter beschikking stelden. Als tegenprestatie gaf hij les over kunststoffen en hielp de studenten bij hun projecten. “Ik had niet verwacht dat het zo goed zou gaan”, zegt hij kort en hij voegt eraan toe: “Het is leuker dan orthopedie.”

Formules op verzoek

>4

Het klopt dat de ENSCI de plaats bij uitstek is om mensen te ontmoeten. Zijn eerste klant was Patrick Jouin, die voor Renault een auto-interieur moest maken. “Hij had mijn atelier op de school gezien en wilde stoelen van gel maken”, zegt David. In 2000 verliet David het departement Drôme om zich te vestigen in Parijs. In


hetzelfde jaar richtte hij de maatschappij Synthetix op. Sindsdien is hij overladen met werk. “In het begin fabriceerde ik prototypes in mijn atelier in Montreuil. Nu werk ik in het departement Eure samen met een vriend en mallenmaker, want voordat je een prototype kunt gieten, moet je uiteraard eerst een mal maken. De meeste producten die ik gebruik, zijn immers vloeibaar.” “Ik begin altijd met luisteren naar de creatieve ideeën en het bestuderen van de haalbaarheid van een project in samenhang met de verschillende mogelijke materialen. Soms bestaat het ideale materiaal niet. Ik herinner me dat Citroën me zo’n twee, drie jaar geleden vroeg om de mogelijkheden van een dashboard van zacht, doorschijnend materiaal te bestuderen. Het materiaal moest bijzonder elastisch zijn en er waren beperkingen wat betreft de kleur: het instrumentenpaneel moest exact dezelfde kleur bruin zijn als de stoelen, met een korrel in lederlook als het niet was verlicht en weer anders als dat wel zo was. Dus ging ik naar het laboratorium van mijn vader om te zoeken. In dit geval hebben we een polyadditie van siliconen gemaakt. Toen dit probleem was opgelost, deed zich weer een nieuw probleem voor: het was zo verschrikkelijk warm dat we het onderdeel ’s nachts moesten gieten. De mal was enorm groot met complexe vormen en we moesten 25 kilo materiaal in één keer gieten zonder fouten te mogen maken. Het is gelukt, er zat geen enkele luchtbel in, maar ik moest wel zes en een half uur op de tafel blijven staan.”


14/09/07

15:21

>5

Page 9

>6

>4

>7

r PROTOTYPE Een schuimberg

t

k

k

Hoewel de voorwerpen die David Denis maakt, vaak gebruiksvoorwerpen zijn (tafels, stoelen, etc.), maakt hij ook bijzondere objecten. “Op dit moment bereid ik een object voor van Mathieu Lehanneur bestemd voor een expositie in het Mudam, het museum voor moderne kunst in Luxemburg. Het is een grote berg hout (met een grondoppervlak van 150 m2) die hij wil bedekken met schuim zodat de indruk ontstaat van een stroom lava die de berg afstroomt.” In tegenstelling tot wat je zou denken, en tot zijn vroegere instelling (wat hem een of twee bittere mislukkingen heeft gekost), zegt David Denis soms ‘nee’. “Maar steeds minder vaak”, zegt hij, “het klopt dat materialen zich ontwikkelen en steeds meer mogelijkheden bieden. Kunststofverf op basis van polyurethaan, bijvoorbeeld, was lange tijd niet sterk genoeg. Ik herinner me een bankje van Stéphane Maupin voor het Palais de Tokyo in Parijs dat na twee maanden al was gebarsten! Tegenwoordig houdt de verf perfect. We spuiten het als een tweede huid over het schuim. Ik werk samen met mijn vader aan formuleringen die vuurbestendig zijn. In het begin waren deze naadloze schuimstoffen met verflaag bestemd voor medische accessoires, vooral kousen over protheses. Later werden ze vanwege hun praktische en comfortabele eigenschappen ook gebruikt voor meubilair.” Beide vakgebieden gaan op unieke manier samen en je hoeft je nooit te vervelen. “De meeste projecten zijn een echte uitdaging”, zegt David Denis, “en geen enkel project lijkt op het voorgaande.”

Contact: David Denis Synthetix. + 33 1 48 70 72 98.

>8

> 10 1.

>9

Schuim met gladde huid (integraalschuim) bedekt de constructie van Mathieu Leanneur voor het Mudam, het museum voor moderne kunst van Luxemburg. 2. Fauteuil van Fred Tourot. 3. Flexibele glasvoet voor 5.5 Designers. 4. Onderzetter voor afzonderlijke of stapelbare borden van Alex Chinon. © Véronique Huygues. 5-6. Lamp van glas van Alex Chinon. © Véronique Huygues. 7. Flexibele asbak van Stéphane Maupin. 8. De stand van Citroën tijdens de Autosalon van Genève. 9. Mobiele lamp van gel (Sylvie Amar). 10. Bankje bedekt met geverfd schuim van Stéphane Maupin.


7


14/09/07

15:21

Page 10

Panorama

1

design zin & de z Op hun zoektocht naar de perfecte balans tussen functionaliteit en zintuiglijke gewaarwording verkennen designers nieuwe wegen. Hierbij worden ze goed geholpen door de veelzijdigheid van kunststofmaterialen. In het kader van de expositie “Alchimies, Couleur, Matière, Lumière : une exposition, un livre” (alchemie, kleur, materie, licht: een expositie, een boek) heeft het designbureau Extrême Paris onlangs de grootste leveranciers van de luxe-industrie uitgenodigd om deel te nemen aan een gemeenschappelijke bespiegeling over kleuren en de emoties die ze oproepen. Een van de belangrijkste ideeën achter dit project was aantonen welke invloed creatie en design hebben op de industrialisatie. GE Plastics heeft de uitdaging opgenomen met verschillende kleuren en texturen die de rijkdom aan mogelijkheden van kunststof illustreren. “Door aan te tonen dat kunststofmaterialen kunnen zorgen voor een vernieuwing van kleuren, effecten en stijlen, willen we onze klanten stimuleren tot creëren en innoveren. Want voortaan komt veel neer op de emotie of de sensatie die een voorwerp opwekt”, aldus Yvette Bogaert, directrice van het

GE Plastics innovatiecentrum in Nederland. Zozeer dat deze, naar voorbeeld van wat er gebeurt in de modewereld, zijn industriële klanten “Expression 2008” aanbiedt, een tijdschrift waarin nieuwe kleurtrends zijn gerangschikt rond de vier kleurthema’s die terugkeren in het productassortiment van GE Plastics. Hierin lezen we dat “piano black” behoort tot de grote trends van 2008. Dit is glanzend diepzwart met veel kleurige reflecties die ontstaan door het hars Lexan® DMX (een nieuw polycarbonaat) en zijn hoge UV licht absorptie. Ook vinden we er dynamische combinaties van hoog verzadigde en duurzame kleuren met het hars Geloy® XTW (een hars van acrylonitril-styreen-acrylaat). “Met dit nieuwe instrument als aanvulling op onze digitale kleurenbibliotheek met alle 50.000 kleuren van onze complete productportefeuille kunnen onze klanten hun materiaalkeuze optimaliseren. Het is in geen geval de bedoeling om de


designers te vervangen. In tegendeel, we helpen hen juist om hun creaties te verrijken en te variëren”, vat Yvette Bogaert samen.

✜ Naar een totaaldesign

Een veelheid van technieken die zich richten op vormgeving, nieuwe ontwerptools voor computers, de snelle verspreiding van steeds technischere materialen, nieuwe economische en milieubeperkingen… Tegenwoordig is alleen de intuïtie van de designer niet meer voldoende om het succes van een product te garanderen. “De designers moeten zich kunnen omringen met diverse vaardigheden. Naast de “klassieke” reflectie over de vorm en functie van een voorwerp, moeten ze voortaan ook denken aan de verpakking, de diensten en de communicatie die horen bij de levenscyclus van het product. Wat zo’n totaalbenadering betreft is de iPod van Apple - de populairste digitale


14/09/07

15:21

Page 11

4 5

3

2

e zintuigen muziekspeler ter wereld - een schoolvoorbeeld”, analyseert Laurent d’Estrées, directeur van een persbureau dat is gespecialiseerd in de wereld van design. “Ongeacht zijn culturele niveau of afkomst wil de consument van vandaag dat zijn dagelijkse gebruiksvoorwerpen aangenaam en eenvoudig in gebruik zijn. De designers moeten er dus niet alleen voor zorgen dat de producten goed presteren, maar ook praktischer en gebruiksvriendelijker zijn door de ontwikkeling van zintuiglijkheid en emotie. Globaal gezien moet het hedendaagse design neigen naar een subtiele balans tussen functionaliteit en emotie. Er moet een overstap worden gemaakt van louter prestaties en een overvloed aan kentekens naar een eenvoudiger design dat beter aansluit op de behoeften van de gebruikers”, bevestigt Gérard Laizé, algemeen directeur van de VIA (Valorisation de l’Innovation dans l’Ameublement, de Franse organisatie voor innovatie in de meubelbranche).

✜ Uitgesproken sensueel

Gesteund door de originele “Sense & Simplicity”-benadering heeft Philips in 2006 een vijftiental zeer innovatieve producten gepresenteerd. De ambitie van deze resoluut op de toekomst gerichte visie is om technologie in dienst van de mens te stellen met behulp van een “integraal, emotioneel en radicaal” design waarbij rekening

wordt gehouden met de verwachtingen van de consument om “bij te dragen aan welzijn en kwaliteit van leven”. Na een wereldwijd onderzoek naar de verwachtingen van de consument heeft Philips een lijst van twintig scenario’s ontwikkeld om te voldoen aan de verlangens en behoeften. De designers hebben vervolgens technische oplossingen aangedragen die zinvol en eenvoudig in gebruik zijn, waarbij voorrang werd gegeven aan de ergonomie en het genot van de zintuigen dat het voorwerp moet oproepen. Ten slotte hebben de designers de producten een fraai en kwalitatief hoogwaardig uiterlijk gegeven, vooral dankzij het gebruik van de meest moderne kunststofmaterialen. Het door Philips uitgewerkte concept heeft aanleiding gegeven tot de productie van unieke artikelen, zoals een interactief fotoalbum (Family album), een toetsscherm als alternatief voor briefjes op de koelkast (In-touch) of een digitaal verhaaltjesboek voor kinderen dat met behulp van een magische lantaarn beelden projecteert op de kamermuur (Storyteller). In lijn met het “welzijnsconcept" maakt Philips veel gebruik van de heilzame effecten van licht. Bijvoorbeeld “Sunchine”, een kunstzon op de wand die het ritme van natuurlijk licht reproduceert en ons een energieboost geeft. Of “LivingColors”, dat in september 2007 officieel wordt geïntroduceerd. Voor dit op afstand regelbare licht is gebruik gemaakt van een exclusieve

6 7

1. Op het gebied van design rijgt het merk Apple de successen aaneen. De laatste topper, de iPod, is de meest verkochte muzieklezer ter wereld. 2. “Living Colors”, het nieuwste product van Philips om thuis de lichtsfeer te kiezen die perfect past bij de gemoedstoestand van het moment. 3. “Alchimies, Couleur, Matière, Lumière: une exposition, un livre”, een evenement dat is georganiseerd door “Extrême Paris”, is een mooie gelegenheid voor GE Plastics om zijn innovatieve capaciteiten te tonen. 4. De maatschappij Zyken brengt “Night Cove” op de markt, een zeer geavanceerde “slaapgezel” van designer Patrick Jouin. 5. “Wake up Light”, een zoete droom van licht door Philips. 6. “In Touch”, een tastscherm van de laatste generatie, bedacht door Philips als alternatief voor briefjes op een koelkast.

...

7. “Story Teller”, nog een innovatief product van Philips rondom het thema “ervaringen delen”.


9


14/09/07

15:21

Page 12

Panorama ... LED-techniek waarmee iedereen thuis zijn eigen lichtsfeer kan creëren. Aan de hand van een cirkel in de kleuren van de regenboog op de afstandsbediening kan de gebruiker gevoelsmatig een kleur kiezen en de intensiteit en het contrast ervan variëren in 16 miljoen mogelijke configuraties. Transparant kastje, heldere lijnen, platte stabiele bodem… het design met zijn organische vorm doet denken aan een orchidee en is uitgesproken sensueel. Technologie ten dienste van het welzijn is ook het basisidee van de maatschappij Zyken uit Silicon Valley. Dit bedrijf brengt de “Night Cove” op de markt, een slaapgezel die is ontwikkeld door designer Patrick Jouin in samenwerking met gespecialiseerde artsen. Voor de fabricage zijn diverse kunststoffen en composietmaterialen gebruikt, zodat er een sober maar toch verleidelijk design ontstaat. Dit systeem voor het regelen van de slaapomgeving zendt licht- en geluidsprogramma’s uit om de slaapkwaliteit te verbeteren.

✜ Onstoffelijke voorwerpen voor meer ruimte Om nieuwe producten te introduceren, kijken designers steeds vaker naar kunststofmaterialen. Omdat ze vaak interessante kleureffecten opwekken, zijn sommige transparante polymeren tegenwoordig een ware rage, vooral op het gebied van meubilair. “Dit spel van doorschijnendheid maakt het mogelijk om massieve objecten te dematerialiseren en zo de interieurruimte groter te maken. Dankzij de bepalende inbreng van kunststof kunnen designers deze transparantie ook combineren met decoratieve, grafische effecten en bovendien werken aan zeer zintuiglijke oppervlaktetexturen. Door deze nieuwe

technische mogelijkheden is echte vernieuwing mogelijk bij de creatie van de voorwerpen om ons heen”, constateert Gérard Laizé. Het bewijs van deze bruisende vindingrijkheid zijn de recente toepassingen van Corian ® (acrylhars gevuld met mineralen), die een waar succes zijn. Een voorbeeld is de “Pong Table” van designer Moritz Waldemeyer. Als eerbetoon aan de ontwerpers van de eerste videospellen verandert deze smetteloos witte tafel met een eenvoudige druk op een knop in een elektronische pingpongtafel. Hetzelfde materiaal wordt ook gebruikt in een heel andere wereld met de creatie van een proefschaal door Matali Crasset voor Hélène Darroze, één van de drie vrouwen die een Michelin-ster hebben ontvangen. Het design van deze gastronomische proefschaal is gebaseerd op een eenvoudig en esthetisch concept en verwijst naar verfijning en intimiteit. De tongstrelende geneugten zijn immers verkrijgbaar in het proeflokaal “Le boudoir”, een Franse term die allerlei beelden oproept, variërend van zachte, besuikerde koekjes tot sierlijke vrouwenvertrekken in de statige herenhuizen van weleer.

✜ Vertalen van informatie en emotie Jonge designers zijn vol van de digitale cultuur (zie kader) en creëren dan ook amusante en unieke voorwerpen. Dit geldt ook voor de Russische Dima Komissarov, die veel concepten heeft ontworpen voor kunststof. “Flashbag” is een USB-stick die opzwelt naarmate er meer gegevens op staan en een waarschuwingsbericht geeft als hij bijna vol is. “Nu we steeds vaker worden geconfronteerd met een immateriële of virtuele dimensie, is dit veel meer dan slechts een grappig product. De creatie 1


2

van voorwerpen met nieuwe, eenvoudig leesbare indicatoren om het onzichtbare zichtbaar te maken, kan leiden tot het ontstaan van een nieuw soort design”, voorspelt Monique Large, mededirecteur van het advies- en innovatiebureau Dézinéo. “Met de komst van de eerste generaties “communicerende voorwerpen” zal kunststof de interface van de toekomst zijn om de plastische karakteristieken van het digitale tastbaar te maken. Kunststof heeft de eigenschap om een elektronisch signaal om te zetten in een informatiesignaal. Vervolgens is het aan ons om te spelen met de esthetische schoonheid van deze materialen om deze informatie te vertalen in emoties. Op de langere termijn zullen kunststofmaterialen dienst doen als intelligente en interactieve dragers voor het weergeven van elk soort bericht, reactie en emotie. Dit is de belofte van de volgende generatie interessante en innovatieve producten”, concludeert Jean-Louis Frechin (zie kader). Contacten: www.extreme-paris.fr www.geoplastics.com www.philips.com - www.zyken.com www.via.fr - www.corian.fr 1. “LED Roulette Table” van de designer Moritz Waldemayer. Een grappig concept van een witte tafel van Corian met een virtueel roulettespel. 2. Dezelfde designer en hetzelfde materiaal voor de “Pong Table”, een amusant en origineel eerbetoon aan de ontwerpers van de eerste videospellen. 3. “Flashbag”, een USB-stick die opzwelt naarmate er meer gegevens opstaan, is een van de unieke concepten van de zeer vindingrijke Russische designer Dima Komissarov. 4. Deze esthetische en zeer geraffineerde, gastronomische proefschaal van Corian is van de hand van Matali Crasset. 5. “Snake, objet communicant Bloget”, een creatie van het digitale designbureau nodesign.net, waarmee de gebruiker afbeeldingen op het Internet kan bekijken en verspreiden.


14/09/07

15:21

Page 13

Nieuwe uitdagingen 3

Klant is koning Alexandre de Rouvray, een jonge freelance designer die sinds kort in New York werkt, heeft in drie jaar tijd een nieuw ontwerpinstrument ontwikkeld dat rekening houdt met de waarneming van de consumenten.

yer. et

ng

eer van arov. he asset. et uiker den.

Om het werk van designers te vereenvoudigen en ze te begeleiden, heeft Alexandre de Rouvray een nieuw instrument ontwikkeld in samenwerking met het CTBA (Centre Technique du Bois et de l'Ameublement, het Franse technisch centrum voor hout en inrichting), dat het op de markt brengt. Waar dient het voor? Om de emotionele en culturele gewaarwording en beleving van de consumenten beter te kunnen beoordelen. Het is getest tijdens ontwerpprojecten van drie fabrikanten: Steelcase voor een bureaustoel, Dunlopillo voor een bed en Gautier France voor een meisjeskamer die al verkrijgbaar is. “In tegenstelling tot de analysemethoden van experts op het gebied van de zintuigen interesseren wij ons voor de gewaarwording van onbevangen consumenten. Tijdens individuele gesprekken verzamelen we hun eerste reacties wanneer ze worden geconfronteerd met een situatie die een aankoopactie voorstelt”, vat Alexandre de Rouvray samen. “In een ruimte waar het geteste product te midden van concurrerende producten wordt gepresenteerd, vragen we de gebruikers om spontaan een klassement per groep te maken voordat ze de producten rangschikken naar voorkeur. Om hun keuze te rechtvaardigen, vertellen de consumenten welke delen van het product hen wel of niet bevallen, maar we letten vooral op de onderliggende waarden die hun gedrag bepalen. De analyse van deze gegevens maakt het mogelijk om een lijst van kritieke kenmerken op te stellen die verband houden met de gedachten en de emoties van de consumenten. Met de visuele presentatie van de resultaten in de vorm van “mappings” kunnen designers doelgericht in een bepaalde richting zoeken naar producten die voldoen aan de zintuiglijke en emotionele voorkeuren van de gebruikers.” Contacten: www.alexderouvray.com [email protected] Expositie “Sens Unik”, zintuiglijke ervaringen. CTBA Innovathèque. Tot 14 september 2007. Tel.: + 33 1 40 19 48 94

4

Jean-Louis Frechin, hoofd van het innovatiebureau Nodesign.net, is een erkend expert op het gebied van digitaal design. “De XXIe eeuw bevestigt het postindustriële karakter van onze economie. De gebruiker-klant-burger speelt een centrale rol. De digitale revolutie is een nieuwe industriële revolutie die de productieschema’s omverwerpt, want de distributie en de diensten lopen vooruit op de industrie en de producten. De uitdagingen zijn niet meer technisch en produceren is geen uitdaging meer. Designers zijn belangrijker geworden omdat design sinds enkele jaren vele alternatieve creaties, innovaties en differentiaties met zich meebrengt. Het design van industriële producten, maar ook van meubels, auto’s, boten, hotels, bars, keukens of kleding. En vervolgens het design van merken, diensten, interfaces, digitale producten, informatie, design van geluid, onderzoek naar gebruik... Kortom, de designer is alom vertegenwoordigd.” Design betekent het scheppen van iets nieuws, van innovaties en waarden en maakt tegelijkertijd het verschil tussen de techniek en het eindproduct of de dienst. Design heeft niet meer alleen betrekking op het product, maar op het leveren van een totaaloplossing. De Franse designers hebben nog moeite om deze nieuwe economische en strategische uitdagingen op te pakken, hoewel sommige bedrijven zoals Décathlon, Seb en Renault al hebben aangetoond dat design “op Franse wijze” zeer goed waarde kan toevoegen en een zeer efficiënt economisch wapen kan zijn. Contact: www.nodesign.net

5


11


14/09/07

15:21

Page 14

Kijk op kunststof door Nissan

>1

>2

Het huwelijk van kunststof Het huwelijk van kunststof met de auto is volmaakt, bevestigt Mark Ellis, directeur design materialen bij Nissan Europa.

N

issan werd in 1933 opgericht. Tegenwoordig biedt de Japanse automobielfabrikant werk aan 125.000 mensen in 19 fabrieken verdeeld over de hele wereld. In Europa zijn in Trappes (voorstad van Parijs) belangrijke afdelingen gevestigd zoals design en engineering. De grootste fabriek ligt in Sunderland in GrootBrittannië. Hier worden vijf modellen geproduceerd: Micra, Almera, Primera, Note en Qashqai. De afdeling voor design en materialen ligt in Cranfield en staat onder leiding van Mark Ellis. “Wat van invloed is op ons onderzoek”, zegt hij, “is in de eerste plaats het feit dat de wegen steeds voller zijn. Het is een triviale constatering, maar wel eentje met meerdere consequenties. Enerzijds moet worden voldaan aan de vraag naar compactere, krachtigere en beter uitgeruste en dus comfortabelere voertuigen. Anderzijds veroorzaken files milieuproblemen. Het milieu is dan ook een toenemende zorg, zowel voor de consument als de overheid. Vandaar de noodzaak om steeds meer lichte, betrouwbare en veilige materialen te gebruiken, ofwel kunststof.”


✜ Licht en veilig

“Hoe lichter het voertuig, hoe lager het brandstofverbruik en hoe minder milieuvervuiling”, legt Mark Ellis uit. 80 % van de olie die nodig is voor een auto, wordt verbrand als brandstof (de rest wordt gebruikt tijdens de fabricage). De 10 tot 15 % kunststof die we gebruiken voor onze voertuigen, vervangen traditionele materialen die 30 tot 40 % zwaarder zijn. Hierdoor worden de brandstofkosten ongeveer door de helft gedeeld. Met andere woorden: door gebruik van kunststof besparen we 40 % benzine. Daarom willen we in de nabije toekomst het aandeel kunststof in onze auto’s verhogen tot 20 %. Een andere belangrijke reden om kunststof te gebruiken, is de veiligheid. Hierbij gaat het zowel om de actieve veiligheid voor de inzittenden (airbags, instrumentenpanelen, verstevigingen, etc.) als om de passieve voor de voetgangers (vooral de bumpers). Polypropyleen, polyethyleen met hoge dichtheid en ABS zijn de kunststoffen die we het meest gebruiken voor de fabricage van bumpers, binnenbekleding, onderdelen onder de motorkap, dashboards en carrosserieën. Het gebruik van kunststof aan de buitenkant


14/09/07

15:21

Page 15

>3 >4

>5 >6

f

met de

auto

van de voertuigen heeft vele voordelen. De corrosiebestendigheid is bijvoorbeeld een groot pluspunt. Elke plek die beschadigd wordt bij een botsing (bumpers, carrosserie…), kan gaan roesten, maar met kunststof speelt dit probleem geen enkele rol.

✜ Ruiten gevoelig voor zonlicht

Technische kunststoffen - zoals polyamide, PBT (polybutyleenterephtalaat), polycarbonaat, PET (polyethyleenterephtalaat) en PMMA (plexiglas) – zullen we in de toekomst gaan gebruiken voor bijvoorbeeld (gas)pedalen, afdekkappen van motoronderdelen, carrosseriedelen en vooral de ruiten. Op korte termijn verwachten wij het glas te vervangen door kunststof. Dit is veiliger, lichter, sterker, transparanter, beter vormbaar… Al onze conceptauto’s (wij maken er vijf tot tien per jaar voor alle salons) zijn voorzien van ruiten van polycarbonaat en sommige hebben zelfs een zonnedak van dit materiaal. Er is onderzoek verricht naar thermochromie bij kunststofmaterialen. Dit is het principe dat ervoor zorgt dat een zonnebril donker kleurt in het zonlicht en licht wordt in de schaduw. Ooit zullen ook de autoruiten hiervan kunnen profiteren!

✜ Steeds meer gerecycled kunststof We gebruiken al veel gerecycled kunststof, maar dit is voornamelijk afkomstig van verpakkingsmateriaal. In het ideale geval zou onze sector zelfvoorzienend zijn: in de Europese richtlijn voor afgedankte motorvoertuigen is al bepaald dat 85 % van de onderdelen gerecycled en nuttig

toegepast moeten worden, waarvan ten ministe 80% recycling. Er zijn verschillen tussen de diverse Europese landen, maar ik weet dat we dit in Groot-Brittannië bijna halen. In 2015 zal dit percentage 95 % bedragen waarvan tenminste 85% recycling. Wij hebben dus een grotere bron van secundaire grondstoffen die vrijwel op dezelfde plaats opnieuw kan worden gebruikt. Het gebruik van gerecyclede materialen is niet nieuw voor de automobielindustrie. Voor de T-Ford werd al gerecycled staal gebruikt en later is men ook begonnen met het recyclen van kunststof, glas, vloeistof… In de jaren tachtig gebruikte Nissan gerecycled polypropyleen voor de spatborden (binnenbescherming) van zijn Bluebird. Een decennium later werd de Micra voorzien van negen gespuitgiete onderdelen van gerecycled kunststof. Voor elk nieuw model gebruiken we weer wat meer gerecycled kunststof, dat we terugvinden in steeds complexere functionele onderdelen. Voor onze nieuwste modellen zijn er grofweg vijftig onderdelen ontwikkeld waarbij rekening is gehouden met de noodzaak om gerecycled kunststof te gebruiken. De paradox van kunststof is dat het een zeer rijke materiaalfamilie is, waarvan elk lid zijn eigen kenmerken en mogelijkheden heeft. Om moeten we minder soorten kunststof gebruiken. Dit is een belangrijke uitdaging, waardoor we steeds gerichter materiaalonderzoek moeten doen in samenwerking met de producenten van grondstoffen van kunststof. Gelukkig zijn beide industriële sectoren niet bang voor grote uitdagingen! ■

1. Micra C.C. 2. Note. 3. Primera. 4. Qashqai. 5. Interieur van de Micra. 6. Interieur van de Qashqai.

Contact: Nissan Europe. Mark Ellis. [email protected]


13


Voor

14/09/07

15:21

Page 16

dagelijks gebruik Vlindereffect Vlinder? Nee, een design blikopener gecreëerd voor Normann door Marianne Britt en Rikke Hagen. Hij is verkrijgbaar in acht kleuren en past dus in elke keuken. € 13,75. Verkrijgbaar bij Bon Marché of Conran Shop.

Contact pers: Normann Copenhagen. Danek Olsen. + 45 35 27 05 23.

ZONDER POEHA

Het is een grote poef (130 x 130 x 36 cm) voor thuis of in een winkel, voor binnen of buiten, om op te zitten of de krant op te leggen… Van wit, beige of rood polyethyleen met metalen onderstel. Het is een van die extra meubels waar je al snel niet meer zonder kunt. Verkrijgbaar bij La Verrerie.

Koningin van de nacht Glinsterend licht op een paarlemoeren huid… de collectie Night Bijoux transformeert elke vrouw in een koningin van de nacht. In de vorm van een maan, druppel, hart of bloem, als hanger of als ceintuur… Elk siliconen sieraad is uniek en met de hand gepolijst. Het geheim van deze ongebruikelijke juwelen? Een minuscule batterij in een

Contact pers: Ufficio Stampa. Tel.: + 39 02 76 02 15 15. www.serralunga.com

magneetclip en led's die veel langer meegaan dan de nacht ... Van € 55,- tot € 130,-.

Contact pers: Beau&Bien. + 33 1 42 74 77 22.

Maestro De pc aanzetten, het muziekprogramma openen en opstarten… Terwijl het bij een hifi-installatie volstaat om op een knop te drukken, is er voor het luisteren naar de laatste hit op de pc vaak een hele tijdverslindende procedure nodig. Nu niet meer, want Hama France biedt voortaan een 2-in-1 systeem waardoor het heel eenvoudig is om nieuwe muziekformaten te beluisteren. Je hoeft slecht een USB-stick met MP3-bestanden in te steken en op ‘play’ te drukken. Met het bedieningspaneel kun je het volume regelen, de muziek uitzetten of een andere geluidsbron kiezen. Het Sonic Digital MP3 2-in-1 systeem is binnenkort te koop (€ 79,99).

Contact pers: Franck Tupinier. Tel.: + 33 6 74 68 37 93.


w

V


14/09/07

15:21

Page 17

Stijlvol Jérôme Olivet heeft stijl. In enkele jaren tijd heeft hij een hele lijn bureauaccessoires en zwarte tassen gecreëerd van stof met futuristische maar perfect functionele lijnen. Zijn nieuwste ontwerpen bestaan uit poefs en tassen van de serie “Icônes”: zwarte afbeeldingen op een witte ondergrond. Documentenhouder in de vorm van een diamant € 91,50; aktetas € 120,-; tas “Icônes” € 303,-; poef € 420,-. Verkooppunten op de site www.jeromeolivet.fr Contact pers: WGY. Nicolas Quier. Tel.: + 33 1 64 90 93 79.

De bedenker Ingo Maurer noemt hem ”Delirium Yum”… En deze lamp is inderdaad een beetje vreemd, want hij verspreid

Waanzinnig

niet alleen helder licht, maar ook een wervelwind (opgewekt door een magnetisch veld) die zich oprolt en afrolt in de voet. Ook de samenstelling is vrij ongewoon: een cilindrische vaas van kristal op een basis van Corian® met hieronder een halogeenspot en vijf bedieningselementen om de

Buitenlucht

lichtsterkte aan te passen, afzonderlijk het

t

licht of de motor aan te zetten en om de

Zin in een tochtje of picknick in de buitenlucht? Gezellig met zijn vieren en deze tas van gelaagd stof installeert u zich smaakvol onder de bomen voor een ontbijt in de buitenlucht. Prijs: € 135,Chez Bô. 8 rue saint Merri 75004 Parijs.

snelheid van de werveling te regelen. Verkrijgbaar via de site www.ingo-maurer.com. € 2.860,-.

Contact pers: Thema design. Pascale Chevron-Rerat. Tel.: + 33 1 72 77 31 48.

Contact pers: Christine Labrune. Tel.: + 33 1 49 26 06 41.

Doseerapparaat Het probleem met spaghetti, net als met rijst en alle andere producten die opzwellen tijdens het koken, is dat je nooit precies weet hoeveel het wordt en uiteindelijk blijkt het altijd te veel of te weinig te zijn. Dit probleem is nu opgelost met de spaghettidoseerder, die in gesloten stand nauwelijks dikker is dan een spaghetti en veel minder lang. Dit magische gereedschap geeft de ideale proporties aan voor pasta voor 2 tot 600 eters! € 13,75 in zwart of turquoise. Verkrijgbaar bij Bon Marché of Conran Shop.

Contact pers: Normann Copenhagen. Danek Olsen. + 45 35 27 05 23. Kansen met Kunststof – september 2007 – Nr. 4 >

15

Miniatuurvermogen. Jazz, pop, hiphop, klassiek Dankzij kunststof je favoriete muziek in zakformaat

Recommend Documents