Mindfulness op individuele basis: wat kan een patiënt met een chronische aandoening daarmee?
MAYA SCHROEVERS, UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN
Mindfulness training
MBSR/MBCT als groepstraining ontwikkeld
Tijdens bijeenkomsten worden meeste oefeningen individueel gedaan, in de groep nabesproken Leren
van elkaar, (h)erkenning ‘Common humanity’
Waarom individueel? Voorkeur Niet
iedereen baat bij groepstraining Niet altijd haalbaar om groep aan te bieden Niet altijd mogelijk om aan intensieve groepstraining mee te doen (b.v. wegens lichamelijke klachten) Meer flexibel aanbod
Afstemming op wensen /mogelijkheden van deelnemer
Lau et al. (2012), Griffiths et al. (2009)
Waarom individuele mindfulness training voor patiënten met lichamelijke aandoening? Mindfulness:
Ontwikkeld voor patiënten met lichamelijke aandoening Focus op lichaamsbewustzijn, grenzen, acceptatie, anders omgaan met negatieve gedachten en gevoelens
Individueel:
In groep worden oefeningen ook individueel gedaan, huiswerk ook, alleen ‘inquiry’ (uitwisseling met trainer) in groep
Meer
onderzoek nodig:
Wordt nu toegepast zonder empirisch bewijs
Twijfels over individuele training Focus
op oefeningen i.p.v. inhoudelijk gesprek mogelijk in 1 op 1 gesprek?
Gemis
aan uitwisseling met anderen voor (h)erkenning, steun, motivatie, ‘common humanity’?
Opzet en inhoud I-MBCT 8 gesprekken van 60 minuten (i.p.v.
150 minuten)
Oefeningen per gesprek en huiswerk
hetzelfde als groep-MBCT, alleen ingekort tijdens gesprek
Elk gesprek: begin oefening,
nabespreking incl. huiswerk, oefening, huiswerk opgeven
Onderzoek naar I-MBCT
Pilot studies: I-MBCT vs waitlist bij diabetes patiënten (Schroevers et al, 2013) I-MBCT voor winterdepressie (Fleer et al, under review)
RCTs: CBT vs I-MBCT vs waitlist bij diabetes patiënten (Tovote et al., 2013; Tovote et al, 2014) Groep vs individuele MBCT (lopend) CBT vs I-MBCT vs TAU in patiënten die kanker hebben gehad (start deze zomer)
CBT vs I-MBCT vs waitlist in diabetes patiënten
I-MBCT & CBT effectief? Voor wie?
CBT vs I-MBCT vs waitlist Projectleiders: Maya Schroevers & Joke Fleer
Promovendi: Evelien Snippe & Annika Tovote
Prof. Robbert Sanderman & Paul Emmelkamp
Diabetes populatie
Negatieve consequenties
Behandeling nodig!
Multicenter RCT
Recruitment 2266 screened
613 (27%) BDI ≥ 14 156 not eligible
363 refused
94 randomized
Design RCT MBCT N = 31
94 Diabetes Patients
CBT N = 32
BDI ≥ 14
MBCT N = 16
Wait list
CBT N = 15 T1
T2
Zijn CBT & I-MBCT effectief? Primary outcomes • Depressieve klachten (BDI-II & HAM-D7)
Secondary outcomes • Welbevinden (WHO-5) • Angst (GAD-7) • Diabetes-gerelateerde distress (PAID)
Vermindering depressieve klachten Depression (BDI-II)
30 CBT
MBCT
25
Control CBT vs Control F = 15.6, P < 0.001
20
*
*
MBCT vs Control F = 9.7, P = 0.004
15 Baseline
Postmeasurement Tovote et al, Diabetes Care, 2014
Klinisch relevante verbetering Reliable change index: Recovery (≥ 1.96) & BDI-II < 14 35
% relavant improvement
30 25 20 15 10 5
0
*
* CBT MBCT Control
Voor wie werkt wat? • Demografische kenmerken
• Diabetes-gerelateerde factoren • Persoonlijkheid
?
Design BDI ≥ 14 N = 91
MBCT N = 31
94 Diabetes Patients BDI≥ 14
CBT N = 32
Wait list
MBCT N = 16 CBT N = 15
Opleiding als moderator 25
Post BDI-II
20 15 MBCT CBT
10 5 0 -1.5 SD -1 SD
gem opleiding
Opleiding
+1 SD +1.5 SD
Conclusies !
I-MBCT & CBT allebei effectief t.o.v. wachtlijst controle groep
MBCT & CBT effectief voor brede groep *alleen opleiding modereert
Andere lopende studies Vergelijking I-MBCT met groep MBCT
Ervaringen deelnemers Vooraf
training grote groep voorkeur individueel, achteraf iedereen tevreden over de gekregen vorm
De
meerderheid in groep vond deze achteraf zo leuk dat wanneer zij weer mochten kiezen, ze voor groep zouden gaan
“Wat heeft u als prettig ervaren aan feit dat training in groep/individueel plaats vond?” Voordelen groep Saamhorigheid Ervaringen delen Lotgenotencontact
Relativeren Herkenning en bevestiging Steun vanuit groep Gezelligheid
Voordelen individueel Persoonlijke, volle aandacht Niet mogelijkheid om op
achtergrond te blijven Makkelijker vragen stellen Afwezigheid van afleidingen Volledig jezelf kunnen zijn Lichamelijk goed vol te houden Flexibiliteit i.v.m. planning
Kortom …
I-MBCT is effectief: evidence-based protocol beschikbaar 2. Meer lopend onderzoek naar: • (Kosten)effectiviteit van I-MBCT en groep MBCT • (Contra)indicaties I-MBCT (i.v.m. groep MBCT, CBT) • Verklarende mechanismen: hoe werkt I-MBCT? 1.
Dank voor uw aandacht
[email protected]
