Minder excessen in amateurvoetbal Rapport Toekomstverkenning COVS JAARGANG 83 NUMMER 8 NOVEMBER 2015

JAARGANG 83 | NUMMER 8 | NOVEMBER 2015

Minder excessen in amateurvoetbal Rapport Toekomstverkenning COVS

COLOFON De Scheidsrechter Officieel orgaan van de Centrale Organisatie van Voetbalscheidsrechters Redactie Leo Blank, Arie den Dulk

2

Aan dit nummer werkten mee: Marcel Bellinga, Jan Dijkstra, Hans Haine, Theo Hein, Pol Hinke, Robby Hornes, Wim van Oosten, Willie Peijnenburg, Jan Hooge, Harm Veenstra Regiocorrespondenten NOORD Vacature OOST Vacature WEST I Piet Tiggelaar T 072-5615058 Wim Boeren T 035-5253672 E [email protected] WEST II Will Stevens T 079-3614191 Jan ter Harmsel T 06-30234897 E [email protected] ZUID I Jan Stuut T 0118-464204 E [email protected] ZUID II Henk Krekels T 06-81056436 E [email protected] Tekstcorrecties Leo Blank, Arie den Dulk Redactieadres Redactie De Scheidsrechter E [email protected] Secretariaat COVS W.J.G.M. Peijnenburg, E. du Perronstraat 3, 5103 PT Dongen T 06-46860792 E [email protected] Penningmeester COVS Nederland Thon Harte E [email protected] Overname artikelen Na toestemming van de redactie. Vormgeving Tekstueel Grafische Producties, Alkmaar Arie den Dulk E [email protected] T 072-5644701

REDACTIONEEL door ARIE DEN DULK

Naast de bekende items besteden we in deze editie extra aandacht aan bekende Nederlanders die in het weekend op verschillende niveaus de fluit ter hand nemen. Vanuit elk district hebben we een fluitende BN’er die landelijke dan wel regionale bekendheid geniet. Vrijwel iedereen kent Maurice de Hond die rond verkiezingstijd veelvuldig zijn gezicht op tv laat zien en zijn peilingen zijn beroemd en berucht. Maar kennen we ook die Zeeuwse gedeputeerde of die Limburgse verslaggever? In hun regio’s zijn ze in ieder geval bekend. We proberen er in de interviews achter te komen waarom ze fluiten en wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen beroep en hobby. Regiocorrespondenten Dit blad komt tot stand dankzij de inzet van de redactie, de regiocorrespondenten en (bestuurs)leden van actieve verenigingen uit het hele land. Met dank dus ook aan de inzet van de regiocorrespondenten kunnen we weer een veelzijdig magazine presenteren. Dit blad zou niet kunnen bestaan zonder hun inbreng. Wie dat zijn ziet u in het colofon links. Maar… de toekomst ziet er minder rooskleurig uit. Heren op leeftijd (Will Stevens, 83) of met de aankondiging dat ze het lang genoeg hebben gedaan noopt ons om een oproep te plaatsen voor nieuwe regiocorrespondenten. Dat geldt dan voor de districten West I en West II, Zuid II, Noord en Oost. In bijna alle districten is nu al, of in de nabije toekomst, behoefte aan nieuwe correspondenten die met nieuwsitems en activiteiten uit hun district er aan meewerken om dit blad op het benodigde peil te houden. Je kunt je aanmelden bij redactie@covs. nl en wij als redactie zien dit met belangstelling tegemoet. Redactie De Scheidsrechter, Leo Blank, Arie den Dulk

nieuws

Voor meer COVS-

www.covs.nl Inhoud 2 Redactioneel 3 Voorwoord 4 t/m 15 Bekende Nederlanders als scheidsrechter 16 Jaarverslag KNVB 17 Kritisch Bekeken 18 Personalia, Regionieuws Zuid II 19 Regionieuws West I en II 20 Regionieuws Noord

Coverfoto: Maurice de Hond als scheidsrechter. Maar meer bekendheid geniet hij als opiniepeiler en niet alleen in verkiezingstijd.

Toekomst COVS

In de afgelopen maand presenteerde de werkgroep toekomstverkenning COVS haar eindrapport. De bevindingen van de werkgroep komen in het kort op het volgende neer: • beperk je als COVS tot de kerntaken die je hebt (sociaal, training, spelregelkennis en belangenbehartiging); • zorg dat je een sterke, maar kleine organisatie hebt; • werk waar mogelijk samen met de KNVB.

ATSTE HEIDSRECHTER PAPIER

Op de website staat een uitgebreider artikel over het rapport, bij het bestuur van je vereniging kan je het gehele rapport van de werkgroep opvragen alsmede een uitgebreide reactie van het VCN op het rapport.

nemen) en de scheidsrechter kan rekenen op belangenbehartiging JAARGANG 82 | NUMMER 6 | DECEMBER 2014 in de media en richting de KNVB (de COVS is de enige belangenbehartiger die gesprekspartner is van de KNVB op arbitragegebied en adviserend lid van de ledenraad door POL HINKE, van de KNVB). voorzitter COVS Bieden we dit, dan is het voor elke scheidsrechter nu en in de toekomst meer dan de moeite waard om lid te worden en blijven van de Als het aan het VCN ligt gaat dat COVS! gebeuren aan de hand van drie thema’s of kerntaken: Districtsbesturen Daar moet nog wel hard aan • Kerntaak 1: De sociale funcgewerkt worden. Onze eigen orgatie van de COVS. Met de COVS nisatie zit nu soms de uitwerking wordt de scheidsrechter een van dit soort voorstellen in de weg. teamspeler Dat is ook de reden dat het VCN • Kerntaak 2: Vergroten van kenwerkt aan een voorstel waarin de nis, kunde en vaardigheden van districtsbesturen in de huidige scheidsrechters. Bij de COVS vorm zullen verdwijnen uit onze blijft een scheidsrechter in ontorganisatie (zonder daarbij de kenwikkeling nis en ervaring van de COVS’ers • Kerntaak 3: Belangenbehartidie daar nu in zitten te verliezen). ging in de breedste zin van het Een ander belangrijk punt van woord. De COVS is de stem van aandacht is het feit dat de COVS de amateurscheidsrechter en de verenigingen regelmatig moeite hebben om voldoende Het VCN is in het afgelopen jaar al aan de slag gegaan met een aantal vrijwilligers te vinden om zaken op te pakken. Ook lukt het niet elke van deze thema’s. Die lijn zulvereniging om op gezette tijden len we verder uitwerken. Het zou inhoudelijk leerzame bijeenkomerop neer moeten komen dat elke sten voor scheidsrechters te orgascheidsrechter die zich aansluit niseren door een gebrek aan kader bij de COVS kan rekenen op een (of een gebrek aan leden). warme thuishaven om ervaringen Het is dus voor verenigingen te delen (bij de scheidsrechtersbelangrijk om na te denken over vereniging of op de website en hun eigen bestaansrecht. Om iets social media), een goede training te kunnen bieden aan de leden is en regelmatig bijscholingen over het in sommige gevallen noodrelevante onderwerpen (menzakelijk om verregaand samen te tale weerbaarheid, spelregels, werken met zusterverenigingen of lichaamstaal), een goed en leerzelfs over te gaan tot fusie. Geen zaam vakblad, etc. Hier speelt de gemakkelijke zaken, maar willen COVS een faciliterende rol voor de we vooruit dan kunnen we onze verenigingen, waarbij de verenikop niet in het zand steken! gingen de organisatie op zich

Oud en nieuw En nu? Nu ligt de bal bij het VCN, maar zeker ook bij alle scheidsrechtersverenigingen in het land. Samen moeten we werken aan een sterke, moderne en toekomstbestendige COVS: de plek waar elke amateurscheidsrechter zich thuis voelt en zich kan ontwikkelen.

VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | NOVEMBER 2015 | NR. 8

3

BN’ER

Maurice de Hond

als

SCHEI RECHTDSER 44

‘Ego zondag naar de achtergrond’ Door LEO BLANK

Of Maurice de Hond op het veld baat had en heeft bij zijn landelijke bekendheid? Of heeft de inmiddels 68-jarige opiniepeiler uit Amsterdam op zondag juist last van zijn faam? In de media hoeft De Hond nooit te zoeken naar woorden. Hij is gevat en rap van de tongriem gesneden. Zoals het een echte Amsterdammer betaamt. Maar eenmaal in scheidsrechtersoutfit kiest hij voor een meer ondergeschikte rol. “Spelers verwachten waarschijnlijk een BN’er die ook in het weekend zonodig in de schijnwerpers wil staan. Nou, daar is mijn geval totaal geen sprake van. Ik stel me op het veld heel dienend op. Wil zo weinig mogelijk opvallen. En dat verrast spelers en begeleiding op een positieve manier, merk ik.”

Ajax Maurice is gek van het spelletje. Hij was amper vier toen zijn vader hem al meenam naar een interland van het Nederlands elftal in het Olympisch Stadion. “Dat was in het begin van de jaren vijftig. Ik zat daarna vaak op de tribune bij Ajax. Maar de laatste jaren is de belangstelling tanende. Ik volg het betaald voetbal nog wel op de voet. Maar niet meer live. De meeste wedstrijden, ook in de Champions League, zijn zo dodelijk saai en voorspelbaar. Zelf actief zijn is veel leuker. Al was ik in 2010 wel op het WK in Zuid-Afrika.”

Scheidsrechter Maurice de Hond kiest op het veld voor ondergeschikte en dienende rol


Hij stond jarenlang op doel bij AFC in de hoofdstad. Ook speelde hij bij de joodse voetbalclub Maccabi Voetbal. “Ik ben tot m’n 59-ste doorgegaan als doelman op de zaterdag. Dat combineerde ik met fluiten op zondag. Ja, het hele weekend stond in het teken van voetbal,” erkent Maurice. Getalenteerde arbiter Hij bleek een zeer getalenteerde arbiter, die als een komeet omhoog schoot. Gestart in 1968 volgde in 1979 zelfs promotie naar het betaald voetbal. Hij leidde veertig wedstrijden in de toenmalige Eerste Divisie en vlagde enkele keren op het allerhoogste niveau. Toch eindigde zijn carrière veel sneller dan dat die hem naar het keurkorps in Nederland had gevoerd. “Er was een conflict met de scheidsrechterscommissie van de KNVB. Verder ga ik daar na zoveel jaren niet meer op in. En wat zeker ook meespeelde was

het overlijden van mijn eerste vrouw, die net dertig was. We hadden twee jonge kinderen van drie en één jaar. Dan heb je wel iets anders aan je hoofd”, blikt hij terug op die dramatische fase. Hij legde zich na enige tijd weer helemaal toe op het keepen bij AFC, zij het op recreatief niveau. Hij speelde zelfs nog korte tijd met twee van zijn zoons in een team. Oefenwedstrijd Tot zo’n twintig jaar na zijn abrupte vertrek uit het betaald voetbal een van zijn zoons vroeg of pa wilde fluiten bij een oefenwedstrijd van zijn team. “Ik twijfelde. Had al zolang niet gefloten. Maar ik stemde toe. Bleken het eerste elftallen te zijn die op hoog niveau speelden. Maar het ging me prima af. Na afloop louter positieve reacties. Ik vroeg de KNVB of ze me wilden aanstellen in het amateurvoetbal. Ik had de smaak weer te pakken gekregen.” Hij koesterde bij zijn terugkeer geen enkele ambitie: “Ik begon helemaal onderaan. In groep 4. Ik was inmiddels al 55 jaar. Tot m’n verbazing ging het opnieuw fantastisch. Vier jaar later floot ik in groep 1 in de Hoofdklasse. Op m’n zestigste floot ik in Lienden. Kreeg ik na afloop een kist met appelen, haha.” Het absolute hoogtepunt was de laatste, beslissende wedstrijd om de titel tussen de rivalen Achilles ’29 en De Treffers in Groesbeek. Maurice kan zich die ontmoeting nog precies herinneren: “Er zat één punt verschil tussen beide teams. Dik zesduizend bezoekers, die allemaal tien euro hadden neergelegd. Honderd stewards van NEC waren ingehuurd om de orde te handhaven. Het ging hartstikke goed, ik floot een heerlijke wedstrijd.” Wie op zo’n hoog niveau acteert moet natuurlijk ook in uitstekende conditie zijn. Het bleek voor de zestiger De Hond een breekpunt: “Die shuttlerun-test was een verschrikking. Ik moest negen trappen halen. Ik zou doodgaan. Ik koos er zelf voor een stap terug te doen en in groep 2 te fluiten.”

55

Maurice de Hond (2e van links) bij Studio Sportzomer in 2012 tussen andere BN’ers.

Volgen Hij kreeg uitstekende rapporten. Alleen voor volgen scoorde Maurice lagere cijfers. Het kostte hem enkele degradaties, vorig seizoen zelfs naar de kelder van het amateurvoetbal. Hij kan zich er nog boos om maken: “Ik beoordeelde overtredingen en spelsituaties dan wel van grote afstand, m’n beslissingen waren wél zonder uitzondering juist. Spelers accepteerden mijn beslissingen ook altijd. Van protesten heb ik nooit last gehad, laat staan van bedreigingen of molestaties. Wedstrijd na wedstrijd ontving ik complimenten. Ik vond die degradatie volkomen onterecht. Ik was geschokt.” Een bezwaarschrift en een gesprek brachten de KNVB niet op andere gedachten. Maurice gooide er begin dit seizoen het bijltje bij neer. Toch begon het opnieuw te kriebelen. Hij zat opnieuw om tafel met de bond en besloot dit seizoen toch weer het veld op te gaan. ,“Maar ik denk dat ik er in mei een punt achter zet. Ik wil een uitdaging houden. Anders houdt het op voor mij.” Wegcijferen Zoals gezegd, bekendheid heeft hem al die jaren nooit in de weg gezeten. Maurice: “Ik heb het nooit ervaren als een nadeel. Ik heb altijd zelf gevoetbald en denk dat ik aardig kan fluiten. Heb verstand van het spelletje. En kan me heel gemakkelijk wegcijferen. Dat

zie ik wel eens anders bij collega’s als ik aan de kant sta te kijken. Als ik een arbiter hoor die in tien jaar drie keer is gemolesteerd denk ik: ‘heb je zelf wel voldoende in de spiegel gekeken?’ Enige zelfkritiek mag er gerust zijn. Sterker: die moet er zijn!” De Hond, nog altijd lid van Scheidsrechtersvereniging Amsterdam, bekleedde in het verre verleden functies bij de KNVB. Zo stelde hij ooit met oud-betaaldvoetbalscheidsrechter Ignace van Swieten een BOS-cursus samen. Ook was hij korte tijd docent en lid van de landelijke scheidsrechterscommissie. En eind jaren negentig zat Maurice in de beroepscommissie betaald voetbal voor scheidsrechters. Steve Jobs-School “Maar als ik stop met fluiten is het voor mij echt klaar. We hebben een dochtertje van zes. En ik heb het nog hartstikke druk met m’n bedrijf en met het verder uitdragen en ontwikkelen van de Steve Jobs-School. Inmiddels werken al 25 scholen in Nederland volgens deze nieuwe schoolvorm, die gericht is op individueel onderwijs met behulp van de iPad. Ik reis daarvoor de hele wereld over. Ben net terug uit Taiwan. Van verveling als ik niet meer fluit zal ik geen last hebben. Dat mag duidelijk zijn.”


BN’ER als

SCHEI RECHTDSER 66

Jacques d’Ancona : veelzijdwig, scherp en aimabel Jacques d’Ancona voorafgaande aan de wedstrijd Noordster-Actief in gesprek met arbiter Richard Vos uit Emmen. (Foto: Marinus van Meggelen)

Door JAN HOOGE

Jacques d’Ancona: veelzijdig, scherp en aimabel. Het imago dat hij zichzelf als tv-persoonlijkheid heeft geschapen, maar zeker óók door zijn prominente rol in de scheidsrechterswereld. Bijna wekelijks is hij nog actief als coach in het talententraject van KNVB district Noord. We ontmoeten Jacques (77) in het stadscentrum van Groningen. Daar liggen zijn roots. Jacques begint zijn betoog met een romantische jeugdherinnering, die hem uiteindelijk in de richting van de arbitrage zou brengen. “Suzan Schipper was mijn vriendin. Achttien jaar was ik, zij iets jonger. We zaten in Groningen op het Heymans Lyceum. We waren erg close met elkaar. Hadden veel met elkaar gemeen, zoals onze gemeenschappelijke belangstelling voor literatuur, dichtkunst en toneel.”

Voormalig scheidsrechter begeleidt tegenwoordig talenten in Noord Cursus “Op een zaterdagavond bracht ik Suzan rond half elf naar huis. Zo ging dat in die jaren: heel netjes! De familie woonde dicht in de buurt van het Oosterpark Stadion, de oude locatie van GVAV, het latere FC Groningen. De ouders van Suzan zaten in de woonkamer aan tafel. Om een uur of elf gaf vader Schipper aan dat het tijd werd om naar bed te gaan. ‘Ik moet morgen fluiten en vroeg van huis.’ Zo vernam ik dat hij scheidsrechter was, internationaal nog wel en dat hij die zondag de Tilburgse derby tussen Longa en Willem II moest fluiten. We praatten nog even door en ik liet me ontvallen dat me dat ook wel wat leek, voetbalscheidsrechter worden. Onmiddellijk reageerde meneer Schip


per met de toezegging, dat hij me zou aanmelden voor een cursus. En jawel, twee maanden later was ik al scheidsrechter. Mijn eerste wedstrijd zal me altijd bijblijven: Blauw Geel 1915 Gruno 7.” Op de brommer De wedstrijd in de kelder van de toenmalige afdeling Groningen was een begin. Het fluiten werd uiteindelijk zijn grote passie. “Ik had echter alles tegen: een klein ventje, zag er niet uit, brilletje… Op de brommer naar de sportparken in de stad en in de provincie Groningen, de tas achterop. Zo kon het gebeuren dat ik bij een veld aankwam en de terreinchef me geringschattend begroette met: ‘Moet jij hier fluiten…?’ Zoiets van: Kan Niet Waar Zijn!” “De nieuwe hobby pakte me echter meteen. Dit was wat ik wou. Mijn club was en is nog altijd Be Quick 1887 en daar bleef ik jeugdcommissielid; floot er jeugdwedstrijden en op zondag ging ik de wijde wereld in. Het ging

goed, op mijn 21-ste promoveerde ik zelfs naar de KNVB. Dat was opzienbarend snel in die dagen. Ik was 25 jaar, toen ik de wedstrijd mocht fluiten om het kampioenschap van Nederland: AFC - De Valk; met op de tribune de alom bekende arbiter Leo Horn.” Niet de baas spelen Scheidsrechteren, het werd het leukste wat d’Ancona in zijn leven ooit heeft gedaan, naast zijn carrière als journalist, presentator, dagvoorzitter, spreker, theaterrecensent en zijn meer dan 35-jarige loopbaan bij de tv. Wat hem in de rol van scheidsrechter zo aanspreekt, is het nemen van verantwoordelijkheid. Dat wil zeggen: “Een wedstrijd kunnen leiden, zonder de baas te hoeven spelen. Dat lukt alleen, wanneer je weet hoe te communiceren. Dat is ook waar ik destijds steeds de aandacht op vestigde in mijn rol als waarnemer en rapporteur betaald voetbal (BV). En dat is óók de boodschap die ik als coach in het amateurvoetbal – inmiddels ook al weer drie seizoenen – probeer door te geven.” Masterclass Als secondant van Mario van der Ende is d’Ancona nauw betrokken geweest bij de Masterclass. “Het is dankbaar werk om te vernemen dat van de jongens die we toen begeleidden sommigen het ver geschopt hebben en nu op hoog niveau fluiten en zelfs ‘international’ zijn geworden. Dat hebben ze in de eerste plaats aan zichzelf te danken, maar ook aan hun kwaliteit en doorzettingsvermogen. Een basisvoorwaarde voor succes is ook het plezier dat je aan het voetbal beleeft. Als dat ontbreekt, kun je beter stoppen.” Het missen van de kans voor het betaalde voetbal, heeft Jacques d’Ancona destijds nooit als een onoverkomelijk probleem gezien. “Ze hadden gelijk. Ik was een aardige scheidsrechter voor de top van het amateurvoetbal, maar niet goed genoeg voor de professionele sector. Na daarvoor te zijn afgewezen ben ik gewoon lekker doorgegaan op mijn

eigen niveau, totdat ik daar op mijn veertigste wel mee moest stoppen, in verband met mijn benoeming als lid van de Scheidsrechterscommissie BV.” Daar is hij na zes jaar uitgestapt. Het gaf hem te weinig voldoening en bovendien had hij het veel te druk met andere dingen. Leiding geven Volgens Jacques is er in de laatste decennia vrijwel niets veranderd. “Alles draait nog steeds om leiding geven en communiceren, zowel in het veld als in de bestuurskamers, op de bijeenkomsten en in de contacten met de KNVB. Al gaan we wél anders met elkaar om. Jonge scheidsrechters beleven het vak en de hobby op een geheel andere wijze dan hun oudere collega’s. We leven nu eenmaal in een snel veranderende maatschappij. Sneller en jachtiger. De prestatiedwang is fors. Daar is ook niets op tegen. We moeten alleen met ons conservatisme niet aankomen bij jongeren. Daar hebben ze geen boodschap aan. ‘Laat me,’ zong Ramses Shaffy dan ook. Inderdaad! Jonge mensen zijn zoals ze zijn: direct en open in hun houding. Dat bevalt me ook zo aan jonge scheidsrechters, wanneer we na afloop van een wedstrijd met hen in gesprek gaan. Van vrees voor autoriteiten is totaal geen sprake.” Zelfkritiek Wel zijn er meer regels en formaliteiten dan destijds. Jacques d’Ancona geeft aan iedere arbiter met ambitie dan ook het advies zich aan deze regels en formaliteiten te houden. Wil je als arbiter iets bereiken. “Zelfkritiek is daarbij een must. Ik verwacht van een scheidsrechter wel dat hij ook zelf de regels in acht neemt die voor de spelers in het veld gelden. Dat getuigt van respect voor elkaar. Anders valt er niet te werken. Van vrijwel iedere fluitist hoor ik dat ze de Champions League als doel voor ogen hebben. Geweldig!” Zijn boodschap is helder: “Kijk hoever je kunt komen. Voor mij hoeft het

77

schip niet te stranden, waar je ook terecht komt. Mits de scheidsrechter zich maar als doel stelt dat het zijn of haar plicht is er bovenop te zitten. En niet meent elke buitenspelsituatie wel aan de (club)assistent te kunnen overlaten. Wat dat betreft valt er hier en daar nog wel wat te verbeteren. Ook de toepassing van regel 12 (overtredingen en wangedrag) verdient een meer consequente aanpak.” Openheid Jacques d’Ancona roemt de openheid vanuit de werkcommissies van de KNVB, de begeleiders en de coaches. “Er wordt gezegd waar het op staat, de mannen weten waar ze aan toe zijn, het systeem is helder, wat je er ook van vindt.” “Bovendien is er veel meer persoonlijke aandacht dan in mijn actieve periode; toen moest je al genoegen nemen met een summiere rapportbespreking en werd de naam van de rapporteur afgeplakt. In mijn optiek hebben jonge scheidsrechters dan ook minder reden tot klagen over de hen geboden mogelijkheden, coaching en opleiding.” “Ook de COVS speelt hierin een toonaangevende rol, zoals ik merk bij mijn club, de scheidsrechtersvereniging Groningen. De beste van Nederland, zeg ik altijd…!”


BN’lEs R a DSSCHEI TER RECH 88

‘Veel overeenkomsten tussen sport en politiek Door JAN STUUT Wie is Jo-Annes de Bat? “Geboren in 1980 in Oostdijk. Een klein dorpje in de driehoek tussen Krabbendijke, Yerseke en Kruiningen in Reimerswaal. Ik ben op wat latere leeftijd (ongeveer 15 jaar) gaan voetballen bij VV Krabbendijke. Nog steeds voetballen daar twee broers van mij en ondertussen is een eerste neefje er actief. Zelf heb ik gevoetbald tot en met m’n 24e jaar. Eerst een aantal jaren in het tweede elftal en daarna een aantal jaren in het eerste. Ondanks m’n geringe lengte (1.74 m) als keeper. Ik stond graag achterin om het spelletje te overzien.” “Ik heb bestuurskunde gestudeerd aan de Erasmus Universiteit. Na m’n studie gaan werken als fractiemedewerker bij de CDA-statenfractie in Zeeland. Daarna vier jaar in Den Haag gewerkt voor het CDA. Tussen maart 2010 en juli 2015 wethouder geweest in de gemeente Goes en daarna als gedeputeerde in Zeeland. Getrouwd met Mariska en vader van Job (6) en Tim (3).”

CDA-gedeputeerde JoAnnes de Bat van Zeeland actief in groep 2 Wat was destijds de drijfveer om scheidsrechter te worden? “Omdat ik al tijdens m’n studie politiek actief was, werd het steeds lastiger om met een groep mee te trainen. Ik wilde graag toch minimaal met het eerste of tweede meedoen, maar dat werd lastig. Dus ik zocht iets anders. Daarbij kwam dat ik last kreeg van m’n rug. Het keepen deed daar geen goed aan.” “Af en toe floot ik al wedstrijden van de jeugd. Eerst de jongste jeugd, daarna ook de junioren. Het kwam zelfs een keer voor dat ik een wedstrijd van de A-junioren om twaalf uur begon, en ik daarna nog moest voetballen. De trainer was daar niet blij mee!” “De smaak had ik dus al een beetje te pakken toen ik Rien van Haaften tegenkwam. Die haalde mij over de BOS-cursus te gaan doen. Dat heb ik met plezier gedaan en daarna ook vrij snel het besluit genomen om mij vol-


ledig op het fluiten te gaan richten.” “Het eerste seizoen promoveerde ik in de winterstop van de (toenmalig) groep 6 naar 5 en aan het eind van 5 naar 4. En vervolgens ieder seizoen omhoog. Dat ging erg snel. Belangrijk daarbij was dat ik goede begeleiding kreeg. Leermomenten werden er op een goede manier uitgehaald.” Hoe reageert het thuisfront daarop zeker in combinatie met je functie als Commissaris van de Koning? “Toen ik wethouder werd floot ik nog in groep 1. Dat werd lastig. Doordeweeks was ik al vaak weg. Om dan op zaterdag ook weer soms meer dan 3,5 uur in de auto te zitten naar Sneek ging me tegenstaan.” “Daarnaast had ik op zaterdag steeds vaker verplichtingen. Uiteindelijk heb ik besloten zelf een stap terug te doen. Geen promotie naar de Topklasse, maar naar groep 2. Zodat de maximale reistijd nooit meer is dan een uur. Wat vaker in de buurt, wat ook weer goed is voor de contacten.” “Nu als gedeputeerde en eerste vervanger van de Commissaris van de Koning wil ik graag in dezelfde groep blijven. In de eerste en tweede klasse

zijn er veel leuke wedstrijden. Vooral derby’s, waar toch vaak een paar honderd man bezoekers op af komt.” “Daarnaast fluit ik nu om de week. Dat wil ik graag blijven doen, omdat de wedstrijden voor mij echt ontspanning zijn. Ik heb iets om voor te trainen. Anders is ’s avonds in weer en wind een rondje hardlopen niet altijd even aantrekkelijk. Tijdens het hardlopen blijf je vaak denken, tijdens een wedstrijd kan ik de gedachten echt verzetten.” Welke rol speelt het arbitreren daarbij? “Het is prettig om op deze manier betrokken te blijven bij het voetbalspelletje. Het is een echt ontmoetingspunt. Toen ik een gesprek gehad met de Commissaris van de Koning in aanloop naar mijn installatie kwam aan de orde of het wel past bij de functie. Want, wat nu als een wedstrijd uit de hand loopt of mensen zich echt benadeeld voelen? Voor mij is dat geen issue. Natuurlijk, een voorbeeldfunctie heb je als politicus altijd. Maar ik probeer me graag overal hetzelfde op te stellen.” Wat waren tot op heden de hoogtepunten in zijn arbitraire loopbaan? “Het hoogtepunt is absoluut de wedstrijd om het landskampioenschap tussen WKE (zondagkampioen) en Rijnsburgse boys (zaterdagkampioen) in de zomer van 2010. De eerste wedstrijd in Rijnsburg was tumultueus geëindigd. In de laatste minuten een strafschop voor Rijnsburg, rode kaarten en veel gedoe rondom het nemen van de penalty.” “De terugwedstrijd stond dus bij voorbaat onder spanning, op een bijzondere locatie. Eerst een woonwagenkamp over, voordat we op een volledig oranjegekleurd complex aankwamen. Gaandeweg de wedstrijd kwam Rijnsburg met 2-0 voor. Met de heenwedstrijd opgeteld een voorsprong van 3-0. Tien minuten voor tijd leek het helemaal dood te bloeden. En toch werd het in de allerlaatste minuut van de blessuretijd 3-2 voor WKE, waardoor een verlenging nodig was.” “In die verlenging scoorde eerst WKE en in de allerlaatste minuut kwam Rijnsburgse Boys alsnog op gelijke hoogte. Daarna penalty’s. De eerste zes gingen allemaal mis. Uiteindelijk won WKE.” “Maar er zijn ook andere leuke wedstrijden geweest. Bijvoorbeeld de oefenwedstrijd VV Kloetinge - Feyenoord, een aantal andere wedstrijden van profclubs die in de zomerstop vaak naar Zeeland komen en ook leuke finales in de nacompetitie.” Om welke reden heb je destijds afgezien van promotie naar de landelijke lijst op de top van je carrière? “Het was letterlijk een keuze tussen een carrière als scheidsrechter en een loopbaan in de politiek. Een lastige afweging. Het eerste betekende wel nog jaren investeren. En dan nog is de top smal. Uiteindelijk dacht ik in de poli-

tiek meer te kunnen betekenen en wilde ik voetbal toch vooral als hobby blijven zien.” Welke ambitie heb je als scheidsrechter? En in de politiek? “Als scheidsrechter wil ik graag leuk actief blijven, het liefst in groep 2. Als echte ontspanning, maar natuurlijk wel gemotiveerd om iedere wedstrijd goed te leiden. In de politiek is tot op heden alles langsgekomen. Ik ben gevraagd wethouder te worden en afgelopen zomer kwam plotseling de kans om gedeputeerde te worden. Voorlopig wil ik dat blijven. Politiek is altijd onzeker. Om de vier jaar kan het anders zijn. Ik wil wel graag in een bestuurlijke functie actief blijven. Daarmee iets betekenen voor de maatschappij. Problemen oplossen, met mensen in contact zijn om kansen te verzilveren, uitdagingen zoeken, enzovoorts.” Wat is je betrokkenheid bij de COVS? “Vanaf begin van m’n carrière ben ik lid van de vereniging Noord- en Zuid-Beveland. De eerste jaren had ik de tijd om iedere woensdag mee te trainen. Dat lukt helaas niet meer. Als het kan, probeer ik wel bijeenkomsten te bezoeken. Maar de avonden zijn goed gevuld en als ik vrij ben, dan wil ik graag nog even met Job en Tim spelen en ze naar bed brengen. Hardlopen doe ik dan meestal wat later op de avond.” Op welke wijze ben je met sport betrokken in je portefeuille van gedeputeerde staten? “Sport is belangrijk voor een goed vestigingsklimaat, sportevenementen zijn een belangrijk promotiemiddel en in Zeeland willen we graag met sport als middel inzetten op een gezonde regio.” “De afgelopen jaren is een keuze gemaakt voor kernsporten, waarin Zeeuwse kenmerken terugkomen: wind, water en strand. Zo was afgelopen zomer de finish van een etappe van de Tour de France in Zeeland. Dat leverde mooie plaatjes op met een geweldige uitstraling voor onze provincie. Er zijn verschillende grote strandevenementen. In het kader van het zijn van een gezonde regio worden komende maanden stappen gezet, samen met Zeeuwse gemeenten.” Welke overeenkomsten en of verschillen zie je tussen sport en politiek? “Ik zie vooral overeenkomsten. Het gaat om leiding geven. Lijnen uitzetten. Op het veld mag een scheidsrechter vooral onzichtbaar zijn. Ook in de politiek is dat vaak nodig. Maar, soms ook juist niet. Dan wordt zichtbaarheid gevraagd. Zowel over politiek als in de sport heeft iedereen altijd een mening klaar. Het is prettig daar mee om te kunnen gaan. Een verschil is de snelheid van besluiten. Op het veld moet het vaak snel. Er is geen tijd voor nog eens overleg of discussie. In de politiek is dat heel anders.” VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | NOVEMBER 2015 | NR. 8

9


Evert ten Napel: Recht van spreken Door WIM VAN OOSTEN

Televisieverslaggever actief als clubscheidsrechter bij EFC’58 in Ermelo

‘Allicht’, zal je denken, ‘dat is nou eenmaal zijn beroep’. Maar in de context van deze special van De Scheidsrechter bedoel ik dat anders. Want Evert ten Napel (71) was niet alleen in het verleden actief als voetbal- en handbalscheidsrechter.

wezen. Hij vond het daarom buitengewoon plezierig te worden uitgenodigd om als prominent uit district Oost een interview af te geven.

Toen de werkdruk als verslaggever minder werd zocht hij toch de fluit weer op en maakt zich nu verdienstelijk als clubscheidsrechter bij EFC ’58 in zijn woonplaats Ermelo. Zowel door zijn wekelijkse contacten met fluitisten in de top als voorheen NOS- en nu FOX-verslaggever als door zijn regelmatige inzet bij de (lagere) amateurs houdt hij de vinger zeer kort aan de pols van het scheidsrechters

Kort maar succesvol Midden jaren ’60 was Evert een verdienstelijk veldvoetballer in Emmen. Maar een knieblessure maakte daar een eind aan. Toevallig liep hij in die periode de in Drenthe fameuze Henk Hagenouw tegen het lijf en zoals te verwachten viel zette die hem op het scheidsrechtersspoor. Hij had daar al wat ervaring mee als handbalarbiter, maar kon mede daardoor een


betrekkelijk korte maar succesvolle voetbalscheidsrechtersloopbaan ontwikkelen. Evert: “Ik was van de lichting Henk Weerink, dus dan hebben we het over een fors aantal jaren terug. Henk heeft het verder geschopt dan ik, maar ik was toch binnen twee jaar door de toenmalige afdeling Drenthe heen en kwam uiteindelijk terecht in Groep 2 van de KNVB.” “Jammer genoeg ging mijn werk dermate veel tijd en aandacht vragen dat ik moest stoppen met fluiten. Wat ik in elk geval wel overgehouden heb aan die gecombineerde scheidsrechtersactiviteiten is dat ik er heilig van overtuigd ben dat een wedstrijd laten leiden door twee arbiters een aanzienlijke verbetering zou zijn.” “Ik heb meegedaan aan experimenten binnen het amateurvoetbal en men was het er unaniem over eens dat het werken met een tweetal beslist een verbetering zou zijn . Maar dat is mijn

mening. Alleen al het tekort aan scheidsrechters zal deze visie een utopie blijven.” Expliciete stellingnames Evert ten Napel interviewen gaat van het bekende leien dakje. De expliciete stellingnames worden aan de lopende band aan de interviewer voorgelegd en – dat moet je hem uitdrukkelijk nageven – ze snijden allemaal hout. Evert: “Om maar even iets anders te noemen: Ik ben het volmondig met Marco van Basten eens dat de veel te zware, driedubbele straf die voortvloeit uit een rode kaart in het strafschopgebied onhoudbaar is. Het schijnt onhaalbaar te zijn richting FIFA, maar ik vind dat de KNVB zich heel sterk zou moeten maken om daar een mildere strafoplegging in te realiseren en dan denk ik uiteraard aan de schorsing. We praten natuurlijk niet over criminele lichamelijke aanslagen of spugen, maar in het geval van de doorgebroken speler ‘beschaafd neerleggen’ of hands van de keeper zou ik de sancties van penalty en veldverwijdering voldoende vinden.” “Ik heb een speler wel eens aangeraden een rechtszaak tegen de KNVB aan te spannen, maar die was toch te bang voor de maatregelen die hem zouden kunnen treffen. En verder vind ik onder meer dat wissels in het laatste kwartier verboden zouden moeten worden, dat er per speelhelft een time-out zou moeten worden ingevoerd en dat men ook eens zou moeten kijken of een vierde wissel haalbaar is.” Update spelregels Evert is een enthousiast bezoeker van de spelregel-update die de KNVB twee maal per jaar voor de pers organiseert. Hij volgt het wereldje al bijna vijftig jaar, kent ook alle scheidsrechters uit het betaald voetbal persoonlijk en hecht veel waarde aan het nuttigen van een kop koffie met hen, ook vóór de wedstrijd. Hij stelt: “Dat kan voor beide partijen nuttig zijn. Een paar weken geleden sprak ik met een rising star over de wijzi-

11

Evert ten Napel als clubscheidsrechter actief bij EFC’58 uit Ermelo.

ging in het aanvallen van de keeper in het doelgebied. Laat dat nou net na een halfuur in die wedstrijd voorkomen. We moesten er na afloop wel om lachen dat zo’n situatie zich ook echt voordeed, maar de scheids had toch even een gedachtenflits naar ons gesprek, vertelde hij me.” Zo pratend ligt de vraag voor de hand naar wat in Everts opvatting toch wel een model-scheidsrechter is en of hij ook zo veel waarde hecht aan wat zijn besnorde collega Johan Derksen het ‘personality zijn’ zo belangrijk vindt. “Onzin” is zijn bondige reactie. “Die personalities worden dan altijd uit de la van Leo Horn en Lau van Ravens en Frans Derks getrokken. Dan praten we wel over totaal andere tijden. De invloed van UEFA en FIFA richting scheidsrechters gaat zo oneindig veel verder dan in de tijd van die mannen. Conditie, spelregelkennis, samenwerking met de assistenten spelen een aanzienlijk grotere rol dan pakweg een jaar of veertig geleden. Ik voeg daar onmiddellijk aan toe dat ik een hoge pet op heb van ons scheidsrechterskorps en dat ik ook aanzienlijke verbeteringen constateer in het niveau van de assistenten. Maar terugkomend op je vraag over de model-scheidsrechter, dan zie ik in Bas Nijhuis de topper van dit moment, die ik nog mooie optredens voorspel. En als rolmodel van de scheidsrechter die echt als manager van een wedstrijd optreedt noem ik uiteraard Björn Kuipers.” Tenslotte Het zal duidelijk zijn dat Evert de nationale voetbalarbitrage een zeer warm hart toedraagt. Daarom vindt hij het jammer dat in wedstrijden soms in een split second beslissingen moeten worden genomen die zulke ingrijpende gevolgen kunnen hebben. Het zal de lezer niet verbazen dat hij een voorstander is van de hulpmiddelen die in andere sporten als rugby en hockey als vanzelfsprekend worden ingezet. Maar ook hij kent de logheid en de bureaucratie van de FIFA, dus hij is op dit punt niet optimistisch. Maar hij zal een scheidsrechter niet snel afvallen, dat moge duidelijk zijn.

Man in ’t zwart: Evert ten Napel. Rechts Martin Koopman, oud-profvoetballer bij Go Ahead Eagles. VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | NOVEMBER 2015 | NR. 8

‘KNVB kijkt alleen naar kille cijfers’

12

BN’lEs R a DSSCHEI TER RECH Frank Moonen in de studio van L1.

Door HENK KREKELS

Frank Moonen (37) is werkzaam als journalist en radiopresentator bij de publieke omroep in Limburg, L1. En hij is in het weekend KNVBscheidsrechter in Zuid II.

Vanaf 2000 zit je in de journalistiek. Was dit het uitgangspunt na je schoolopleiding? Hoe ben je er in gerold? “Ik wist eigenlijk al op de middelbare school dat ik verslaggever of journalist wilde worden. Ik deed ook al verslag voor de Lokale Omroep, presenteerde radioprogramma´s en was dus al met dat vak bezig. Zodoende ging ik Journalistiek studeren in Tilburg en via een stage kwam ik bij L1 terecht, waar ik nog altijd werk.”

Lijkt mij een geweldige job, erg afwisselend, vertel er wat over. “Ja, je weet nooit wat er op een dag gaat gebeuren, dat is het leuke. Ik doe radio en TV en ook nieuws en sport, dus de afwisseling is inderdaad erg groot. Uiteraard zijn er ook wel eens saaie onderwerpen of dagen waarop weinig gebeurt. Maar dat kan in één keer veranderen, zoals laatst de brand bij Chemelot in Geleen. Toen moest ik een paar uurtjes overwerken, dat hoort er dan bij.” Vaak op locatie, je leert veel mensen kennen, hoe ligt dat bij jou? “Ja, heel veel mensen heb ik al meerdere keren geïnterviewd. Vaak kennen ze mij al en dan moet ik zelf denken wie het ook al weer is. Dat is ook niet zo raar, want ik kom zoveel mensen tegen. Elke dag weer anderen, dus dan vergeet je wel eens wat. En ik moet eerlijk bekennen, dat ik heel slecht


ben ik het onthouden van mensen en vooral namen.” Ben je getrouwd, of samenwonend, lijkt mij nogal wat improvisatie, ongeregeld werk, bij calamiteiten, enz. “Ik ben gewoon vrijgezel en woon op mezelf. Dat is wel een groot voordeel, aangezien het soms de meest idiote tijden zijn. Van heel vroeg tot heel laat, er kan altijd wat gebeuren. Maar door mijn nieuwsgierigheid vind ik het altijd leuk om ergens heen te gaan. Soms ben je snel weer terug, maar het kan ook langer duren. Ook dat weet je van tevoren nooit.” Hoe voelt dat om bekende Limburger te zijn? “Eerlijk gezegd voel ik me niet echt een bekende Limburger. Het is niet zoals een voetballer of een zanger. Je bent bekend omdat je vaak op de radio of TV komt. Daar krijg je wel veel

reacties over, dus mensen herkennen je wel. Maar verder doe ik gewoon mijn ding, drink me af en toe een pilsje, doe leuke dingen en probeer vooral te genieten.” Sportief? Hoezo voetbal? “Ik ben wel sportief ja, maar dan in tafeltennis. Dat doe ik in Landgraaf, al vanaf mijn zestiende. Ik ben speler, maar ook trainer van jeugdspelertjes. Dit seizoen ben ik nog kampioen geworden in de eerste klasse. In een team met twee ouderen en een jongen van zestien. Dat geeft al aan dat het een sport is voor jong en oud. En het spel is eigenlijk veel leuker dan voetbal. Voetbal vind ik vooral leuk om naar te kijken, maar niet om te doen.” Wat trok jou om als scheidsrechter te gaan fungeren in het voetbal? “Toevallig was er eens een cursus vlak in de buurt, bij UOW in Landgraaf. Ik wilde al langer scheidsrechter worden, niet bij een club maar voor de KNVB. Als ik naar wedstrijden keek, lette ik vaak op de arbitrage. En eerlijk gezegd, moest ik me vaak ergeren aan die fouten die werden gemaakt. Dan dacht ik: dat kun je beter. En met die gedachte ben ik scheidsrechter geworden, maar zonder verdere ambitie om de top te halen.” Hoe is tot nu toe je scheidsrechterscarrière verlopen? “Wisselend. Door mijn werk moet ik helaas vaak afzeggen. Ik heb als hoogste tweede klasse gefloten, dat vond ik heel erg leuk en dat ging ook prima. Helaas vonden de rapporteurs dat niet en viel ik weer een klasse terug. Daarna ben ik nog een klasse teruggevallen omdat ik een verplichte bijeenkomst had gemist. Ik vind de KNVB wat dat betreft veel te hard. Ze kijken alleen maar naar kille cijfers en niet naar wat een scheidsrechter in het verleden heeft betekend. Dat vind ik jammer. En de onderdelen waarop ze beoordelen zijn ook echt niet meer van deze tijd. Je moet kijken of een scheidsrechter de wedstrijd aanvoelt en niet of hij de goede positie inneemt.” Word je meteen herkend? “Meestal wel ja. Dat vind ik ook niet erg. Spelers reageren in het veld ook wel eens. Dat is die jongen van L1, zeggen ze dan.” Werkt dit positief of negatief? “Meestal wel positief, dan heb je meteen een gespreksonderwerp.” Is het een uitlaatklep, na de dagelijkse bezigheden als journalist bij de radio en TV? “Een beetje wel ja, met het tafeltennis dan erbij. Ik vind wel lekker om dan op zondag ergens naar toe te gaan, lekkere wedstrijd te leiden en eentje te drinken.”

Is het bedoeld als echte hobby, of wilde je meer, bijvoorbeeld top van de amateurs of betaald voetbal? “Wat ik al eerder zei, dat zit er niet in. Ben al 37 en dat is te oud om als scheidsrechter de top te halen. Hoeft voor mij ook niet. Wel wil ik weer in de tweede, derde klasse terechtkomen. Dan heb je toch wat meer niveau en beleving, dan in de vijfde klasse, wat vaak niet eens lijkt op voetbal. Hoewel ik er zelf ook niks van kan.” Welke boodschap heb jij aan of voor het scheidsrechterskorps? “Gewoon lekker fluiten en genieten en niet te veel meegaan met regeltjes en instructies. Iedereen moet zichzelf zijn en geen robot uit Zeist worden. Ik erger me dood aan de scheidsrechters in het betaald voetbal die door Zeist zijn gehersenspoeld. Het zijn geen persoonlijkheden meer, zoals vroeger Dick Jol of onze eigen Limburger Frans Houben.” Heb je te maken gehad met agressie? Zo ja, hoe verwerk je dat? “Eigenlijk niet. Ik fluit al vijftien jaar, maar heb nog nooit een wedstrijd moeten staken. Hooguit één ogf twee keer een afkoelingsperiode, maar verder niets. Uiteraard gaat er wel eens iets mis, als er zoveel wedstrijden worden gespeeld. Maar in 99% van de gevallen verloopt een wedstrijd gewoon zoals het hoort. Oorlog in het veld en na afloop eentje drinken.” Ben je lid van een scheidsrechtersvereniging? Bij neen, waarom niet? Zie je het belang hier van in? “Nee ben ik niet, omdat ik er geen tijd voor heb. En het belang zie ik er ook voor mezelf niet van. Als je wilt trainen elk week lijkt het me wel handig, maar dat ontbreekt de tijd voor.” Hoe vind jij de opstelling van de KNVB richting scheidsrechters? Krijgen zij de aandacht die ze verdienen? Wordt hun job (hobby) gewaardeerd? “Dat mag soms wel wat meer zijn. Een keer een tenue sponsoren is er niet eens bij. Valt me af en toe wat tegen. Maar ik snap ook wel dat de KNVB ook beperkt is in zijn middelen. Maar elke scheidsrechter moet wel worden gekoesterd, want de vergrijzing slaat wel toe. Ik ben 37, maar vaak zijn ze blij dat ze een jonge scheidsrechter hebben en niet iemand die niet buiten de middencirkel komt.” Je kent de slogan: geen voetbal zonder scheidsrechter? Realiseert men zich dat genoeg? “Ik denk dat de clubs zich dat wel realiseren. Ik blijf mijn hobby gewoon uitoefenen en je moet het alleen doen als je het ook echt leuk vindt.”: ‘Iedereen moet zichzelf zijn en geen robot uit Zeist’. VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | NOVEMBER 2015 | NR. 8

13


‘Je leert omgaan met druk’ Door JAN TER HARMSEL

Voor Peter Oskam (55) – nu nog Tweede Kamerlid voor het CDA, maar volgend jaar de nieuwe burgemeester van Capelle aan den IJssel – zijn de politieke recessen het moment om wat meer te trainen en fit te worden. Even geen debatten, weinig overleggen. “Als die er wel zijn, heb ik haast geen tijd om nog te trainen”, zegt Oskam.

De voormalig profscheidsrechter fluit nu nog in groep 2 op zondag in district West II. “Soms lukt het me tussen de vergaderingen door een of twee keer te trainen, maar dat is wel moeilijk te plannen. Vaak werk ik wel tachtig uur per week.”

Peter Oskam nu nog actief als scheidsrechter in groep 2


Eredivsie Oskam heeft tussen 1998 en 2004 ruim zestig wedstrijden in de Eredivisie gefloten. “Het was erg leuk, maar ook best heftig”, zegt hij. “Ik werkte toen ook zo’n tachtig uur per week als officier van justitie en later als rechter en vicepresident van de rechtbank. Als je vanuit West II naar Roda of Heerenveen moest, dan ben je met het fluiten ook veel tijd kwijt. Het is wel leuk om die mensen nu weer terug te zien in mijn rol als waarnemer in het betaalde voetbal.”

Peter Oskam heeft veel profijt gehad van zijn carrière in de Eredivisie. Hij denkt terug aan de klop op de deur van de kleedkamer na een wedstrijd. Een journalist die nog een vraag wilde stellen over een beslissing. “Je leert dan omgaan met druk, met de media. Telkens moet je snel schakelen en reageren. Daar heb ik veel geleerd wat ik nu kan gebruiken in de hectiek van elke dag in de politiek.” Tuchtrechtspraak Zijn ervaring in de rechtbank gebruikt Oskam nu in de politiek als woordvoerder op het gebied van veiligheid en justitie. Deze week haalde hij nog de pers als CDA-woordvoerder in de Tweede Kamer omtrent de verplaatsing van rechtbanken in Nederland. Voor de KNVB gebruikte hij zijn vakkennis onder andere op sportiviteit en respect. De tuchtrechtspraak van de KNVB moest beter worden. “Ik heb er daarom voor gezorgd dat er advocaten en officieren van justitie in de tuchtcommissies zitten.” Oskam is blij met de zwaardere straffen voor amateurvoetballers. “Daar plukken we nu de vruchten van. We zien minder incidenten en er is meer sportiviteit en respect.” Spelniveau In 2012 is het kamerlid nog kort voorzitter geweest van distsrict West II. Vanwege

15

Peter Oskam als politicus te gast bij Pauw en Witteman.

die functie moest hij stoppen met fluiten. “Ík kwam daarna terug in groep 3. Dat was best lastig en ik moest wel wennen. Je moet je als scheidsrechter wel aanpassen aan het spelniveau. Belangrijk voor elke scheids is uiteindelijk om duidelijk en voorspelbaar te zijn en goed te communiceren met spelers en begeleiders.” Voorlopig probeert Peter Oskam zo vaak mogelijk een wedstrijd te fluiten in het weekend. “Als ik het conditioneel niet meer aan kan of als clubs niet blij meer zijn als ik kom, dan overweeg ik te stoppen”, zegt hij. “Ik bekijk het telkens van jaar tot jaar.” Peter Oskam als lid van de Tweede Kamer.

“Als ik het conditioneel niet meer aan kan of als clubs niet blij meer zijn als ik kom, dan overweeg ik te stoppen. Ik bekijk het telkens van jaar tot jaar.”


door LEO BLANK

16

Afgelopen seizoen deden zich op en rond de amateurvoetbalvelden veel minder excessen voor dan een seizoen eerder. Er was sprake van een afname van ongeveer twaalf procent. Dat staat te lezen in het jaarverslag 2014-2015 van de KNVB. In het seizoen 2013-2014 werden 363 geweldsplegingen geregistreerd tegen spelers, trainers en scheidsrechters. In het afgelopen seizoen was dat aantal afgenomen tot 319. De daling doet zich niet voor in alle districten. In Noord (van 11 naar 13) en Zuid II (van 33 naar 40) nam het aantal excessen juist toe. West II voert al jaren de lijst aan met vorig seizoen 110 geweldsdelicten op en rond het voetbalveld, overigens veel minder dan een seizoen eerder (140). In West I werden vorig seizoen de meeste wedstrijden gestaakt vanwege wanordelijkheden: 337. Dat waren er overigens veel minder dan in het seizoen ervoor: 477. Die afname was in alle districten zichtbaar. De daling was ronduit spectaculair in West II: van 612 naar 327 gestaakte wedstrijden vanwege wanordelijkheden. In heel Nederland liep het aantal wedstrijden dat om deze reden het eind niet haalde terug van 1903 naar 1304. Nieuwe aanpak Sinds het seizoen 2011-2012 werkt de KNVB met een nieuwe aanpak. Straffen zijn verzwaard en tuchtprocessen verkort. Ook zijn er nieuwe initiatieven zoals introductie van de blauwe kaart. Spelers van D-, E- en F-pupillenteams reiken deze na afloop van een wedstrijd uit aan de tegenstander als compliment voor sportief gedrag van club, voetballers en ouders.

Minder excessen in amateurvoetbal Nieuwe aanpak KNVB werpt in vier jaar vruchten af

Ook is het spelregelbewijs ingevoerd bij B-junioren. Zonder dat bewijs is een speler niet speelgerechtigd. Voor jonge overtreders is een HAL-traject met alternatieve straffen ingevoerd. De KNVB hoopt hiermee meer bewustwording en respectvol gedrag te stimuleren bij jonge voetballers. Die aanpak werpt vruchten af. In vier jaar tijd is het aantal excessen gedaald van 485 in 2011-2012 naar 319 vorig seizoen. Een daling van ruim 34 procent. Overigens houdt de bond niet bij bij hoeveel van die excessen scheidsrechters het slachtoffer waren. Vandaar

VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | SEPTEMBERR 2015 | NR. 6

dat de KNVB daarover geen gegevens kan verstrekken. De bond noteerde vorig jaar een groei in aantal leden met ruim 1 procent tot 1.227.157. Die toename was vrijwel geheel te danken aan het aantal vrouwen en meisjes dat voetbalt: + 6,23 procent. Bij de mannen en jongens bleef het aantal nagenoeg stabiel: + 0,48 procent. Minder scheidsrechters Bij de KNVB-scheidsrechters was duidelijk sprake van een teruggang. Dat aantal nam met 4,74 procent af tot 5664. Die daling is al enkele jaren gaande. Op zondag is de afname groter dan op zaterdag. Overigens zijn verreweg de meeste scheidsrechters in het amateurvoetbal gebonden aan een club. Die vallen buiten deze statistieken. Het aantal rapporteurs van arbiters nam in één seizoen met maar liefst 14 procent af. Met name in het zaalvoetbal was de daling fors met 34 procent.

door LEO BLANK

Vraag tien willekeurige scheidsrechters wat voor hen op de velden de meeste ergernis veroorzaakt. Zonder wetenschappelijk onderzoek durf ik de stelling aan dat tenminste zeven van hen met de vinger naar de assistenten wijzen, die hem of haar namens beide verenigingen ‘behulpzaam’ zijn bij het nemen van de juiste beslissingen. Glas bier Wie kent niet de stoere verhalen van de doorgewinterde clubman die in de kantine onder het genot van een goed glas bier tegen iedereen die het maar horen wil vertelt dat hij vanmiddag minimaal één, maar misschien wel drie punten voor zijn team heeft gepakt? En die vervolgens kan rekenen op instemmende reacties van de andere aanwezigen rond de bar? En misschien nog wel een extra gratis biertje in ontvangst kan nemen van de man achter de tap, die met een blik op de net bijgewerkte ranglijst spinnend tevreden vaststelt dat zijn club nooit zo hoog had gestaan zonder de ‘hulp’ van de assistent. Dit geschetste beeld is natuurlijk overtrokken. En voordat ik word gestenigd door het grote leger van vrijwilligers dat zich iedere zaterdag of zondag de hoon op de hals haalt

van het publiek van de tegenstander, is de praktijk vanzelfsprekend genuanceerder. In de 36 jaar dat ik de fluit hanteer ben ik gerust ook eerlijke clubassistenten tegengekomen op wie je kunt vertrouwen. Stemmen In de afgelopen jaren zijn er met enige regelmaat stemmen opgegaan om clubgrensrechters maar helemaal af te schaffen. Zodat de beslissing over buitenspel en een bal die al dan niet volledig over de zij- of achterlijn is helemaal wordt overgelaten aan het oordeel van de leidsman of -vrouw. Utopie of werkelijkheid? In het buitenland is een wedstrijd zonder assistent-scheidsrechters helemaal niet zo vreemd meer. In België, Duitsland en Spanje bijvoorbeeld kijkt bij sommige wedstrijden in het amateurvoetbal niemand meer gek op als de arbiter alle beslissingen zelf neemt. Het gaat dan meestal om jeugdvoetbal en ontmoetingen op het laagste amateurniveau. Buitenspel Waarom zouden ook in Nederland geen experimenten plaats kunnen vinden? Drie jaar geleden, ten tijde van de dood van assistent-scheidsrechter Richard Nieuwenhuizen in Almere, gooide economischgeograaf Ton van Rietbergen al eens een balletje op. De Utrechtse onderzoeker, destijds en misschien nog wel steeds betrokken voetbalvader bij voetbalvereniging Hercules, hield in de maanden voor dat dramatische incident via ingezonden brieven in de media al eerder een pleidooi voor wedstrijden zonder assistenten. Kern van zijn betoog toentertijd: buitenspel kun je beter afschaffen. En als je de regel, die altijd voer voor discussie en ergernis geeft, al

handhaaft is de meerwaarde van een assistent-scheidsrechter minimaal. Om de simpele reden dat hij het toch nooit goed kan doen. Of hij pakt punten voor zijn club en is zo een bron van irritatie voor alles en iedereen van de tegenpartij. Of hij vlagt eerlijk en jaagt daarmee zo ongeveer iedereen van zijn eigen club in de gordijnen. Het definitieve vertrek van het fenomeen ‘assistent-scheidsrechter’ zou clubs, volgens Van Rietbergen, gelijk verlossen van de vaak moeilijke zoektocht naar vrijwilligers die de hondenbaan nog voor hun rekening willen nemen. Twee scheidsrechters Vorig jaar pleitte oud-betaaldvoetbal-scheidsrechter Rob Overkleeft bij de Scheidsrechtersvereniging Amsterdam ook voor stoppen met de assistenten en over te gaan tot twee neutrale scheidsrechters. Een interessante gedachte, alleen praktisch niet uitvoerbaar. In de hoogste klassen van het amateurvoetbal zijn al neutrale assistenten actief. En voor de overige wedstrijden in het amateurvoetbal zijn er domweg te weinig KNVB-arbiters om zijn gedachte tot uitvoering te brengen. Het kost de bond nu al vaak moeite om alle wedstrijden die daarvoor in aanmerking komen van een KNVBscheidsrechter te voorzien. Een proef in het lagere amateurvoetbal zonder de vertrouwde grensrechter van weleer kan duidelijk maken of zoiets kans van slagen heeft. Bij een positief resultaat zou de ‘solo-scheidsrechter’ ook op hogere niveaus geïntroduceerd kunnen worden. Foute waarnemingen van neutrale officials worden, daarvan ben ik overtuigd, vele malen beter geaccepteerd dan verkeerde vlagsignalen van gekleurde clubmensen.

VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | OKTOBER 2015 | NR. 6

17

Personalia 18

Huldigingen

Overleden

NOORD Scheidsrechtersvereniging Drachten: voorzitter Jo Hoekstra, Zilveren Scheidsrechter voor verdiensten als scheidsrechter, bestuurslid en voorzitter, speler en coach kampioenschappen zaal- en veldvoetbal en spelregels.

ZUID I Scheidsrechtersvereniging Bergen op Zoom: Cees Lozekoot, scheidsrechter en rapporteur.

WEST II Haagse Scheidsrechtersvereniging: Kees Wenneker, Lid van Verdienste KNVB, voor bestuurlijke inzet Nederlandse Politiesport Bond, HSV en KNVB.

ZUID II Scheidsrechtersvereniging Sittard-Geleen: Theo Golsteijn (83), scheidsrechter, commissielid, spelregeldocent. OOST Scheidsrechtersvereniging Almelo: Frans Rolefes (64), scheidsrechter, rapporteur, lid scheidsrechterscommissie Oost, aansteller scheidsrechters oefenwedstrijden. NOORD Scheidsrechtersvereniging Groningen: Drewes Koezema, scheidsrechter, sponsor, 25-jarig lidmaatschap in 2011.

Drewes Koezema (links) werd in 2011 onderscheiden voor 25 jaar lidmaatschap.

O I S G E W R EU NI

ZUID II

door HENK KREKELS

Loting NK zaalvoetbal Op 24 november is de loting verricht voor het COVS NK zaalvoetbal op 16 januari 2016 in Sittard-Geleen. De loting werd verricht door Frans Sijben van het VCN (portefeuillehouder toernooien). Poule A Sittard-Geleen, Drachten, Nijverdal, Oss-Uden Poule B Boxmeer-Cuijk , Groningen, Amsterdam, Tilburg Frans Sijben (rechts) verricht de loting.


Levendige paneldiscussie in Schagen Scheidsrechtersvereniging Schagen-Den Helder hield op vrijdag 20 november een levendige paneldiscussie in de kantine van voetbalvereniging Schagen. Trainer Ron van der Gracht van FC Den Helder (voorheen jarenlang werkzaam bij Hollandia in Hoorn), scheidsrechter Tim de Gast uit Vianen (actief in Top- en hoofdklasse) en sportjournalist en voetballer Kay Korevaar uit Schagen discussieerden aan de hand van een aantal stellingen en beelden met de circa twintig aanwezige bezoekers. De panelleden verschilden soms van mening. Bijvoorbeeld over de rol van de clubgebonden assistent-scheidsrechter. Waar de een vond dat bewust vals spelende assistenten door het bestuur van de betreffende club aangesproken zouden moeten worden op onsportief gedrag, vond de ander dat we niet roomser moeten zijn dan de paus. Duwen en sjorren Duwen en sjorren aan een tegenstander in het strafschopgebied leverde ook tegengestelde reacties op. Waar Van der Gracht zijn spelers op het hart drukt niet onnodig risico te lopen op een strafschop tegen, gaf arbiter De Gast ruiterlijk toe dat ‘je niet alles moet willen zien’. De drie panelleden waren het volmondig met elkaar eens

REG NIE IO UW S

WEST I door LEO BLANK

dat doellijntechnologie zo snel mogelijk in alle voetbalstadions in het betaald voetbal zou moeten worden ingevoerd. En dat geldt ook voor inschakeling van de video-assistent, die de arbiter op het veld aan de hand van beelden in bepaalde situaties te hulp kan schieten. Het was voor de eerste keer dat de scheidsrechtersvereniging Schagen-Den Helder zo’n bijeenkomst met een paneldiscussie belegde. Hoewel de animo ietwat tegenviel denkt bestuurslid Erwin Dam dat er in de nabije toekomst, misschien in een andere vorm, meer van dit soort interactive avonden worden gehouden. Foto: het panel (v.l.n.r. Kay Korevaar, Ron van der Gracht en Tim de Gast) en uiterst links voorzitter Dick Dam van scheidsrechtersvereniging Schagen-Den Helder.

Spannende ‘Battle of the Referees’ in Gouda

WEST II

door ROBBY HORNES Op donderdag 12 november 2015 werd door de Goudse scheidsrechtersvereniging de eerste editie van de Battle of the Referees georganiseerd. Met een mix van COVS-scheidsrechters en clubscheidsrechters uit de omgeving van Gouda streden er circa dertig mensen om de titel van ‘Beste scheidsrechter van Gouda en omstreken’. Geel of rood? Nadat de avond werd geopend door voorzitter René Kiebert, bereidden de deelnemers zich voor op de schriftelijke voorronde. Deze bestond uit drie filmfragmenten met de bijbehorende vraag ‘geel of rood?’, twee algemene voetbalkennisvragen en vijf (lastige) spelregelvragen. Nadat alle deelnemers de vragen

hadden beantwoord, gaf betaaldvoetbalscheidsrechter Kevin Blom een presentatie voor alle aanwezigen, waarin onder andere arbitrage 2.0 en de voorbereiding op een wedstrijd aan de orde kwamen. Vier teams De twaalf best scorende scheidsrechters werden ingedeeld in vier teams van drie en speelden na de presentatie de tweede, mondelinge, ronde. In tegenstelling tot de vorige ronde mocht er in deze ronde binnen het team worden overlegd over het juiste antwoord. De opzet van deze ronde was verder dezelfde als de vorige ronde. De ronde werd gewonnen door het team ‘jonkies’ en zij gingen door naar de finaleronde. Deze finaleronde werd weer indivi-

Voorzitter René Kiebert feliciteert winnaar Collin Bosschieter.

dueel gespeeld en na een spannende finale werd Collin Bosschieter winnaar en mocht een prachtige wisselbeker, mooie geldprijs en fles champagne in ontvangst nemen. Terugkijkend kunnen we spreken van een geslaagde avond en goede opkomst. Volgend jaar zal er opnieuw worden gestreden om de wisselbeker en titel van beste scheidsrechter. Eindstand top 3: 1. Collin Bosschieter 2. Stijn Brouwer 3. Robby Hornes.


19

O I S W REG U NIE

NOORD 20

door HARM VEENSTRA Scheidsrechtersvereniging Drachten hield maandagavond 26 oktober de jaarlijkse uitreiking van de Fair playbekers over het seizoen 2014/2015 in clubgebouw De Toss in het Drachtster Bos. De eindstand van de Fair play wordt bepaald door alle gele kaarten, rode kaarten, eventuele strafzaken en boetes die door de scheidsrechters en KNVB worden gegeven en worden bijgehouden, bij elkaar op te tellen en hier door een bepaalde formuleberekening een cijfer voor te berekenen. Deze formule is nodig omdat er anders scheve verhoudingen zouden kunnen ontstaan door de verschillende groottes van de clubs. Deze avond werd georganiseerd voor de leden en alle donateurclubs uit de regio van scheidsrechtersvereniging Drachten. In totaal waren er ruim dertig personen aanwezig.

Fair play-bekers uitgereikt door Drachten Sandor van der Heide Als spreker was uitgenodigd Sandor van der Heide. Sandor is op jonge leeftijd via LSC, Sneek en SC Heerenveen bij de jeugdopleiding van SC Cambuur terechtgekomen en is hier ook als profvoetballer zeer geslaagd. Hierdoor kwam er ook interesse door SV Waldhof in Duitsland voor hem. Hier heeft hij toen ook een lucratief contract getekend, maar dit bleek om persoonlijke redenen niet de goede keus. Hierdoor heeft hij hier maar kort gespeeld en is hij via ONS weer terug bij Cambuur gekomen. Hier heeft hij nog enkele jaren gevoetbald en ook zijn profcarrière op 34-jarige leeftijd beëindigd. Nu is hij

nog steeds bij Cambuur werkzaam als assistent-trainer. Hij hield de toehoorders een interessante lezing voor over zijn loopbaan als voetballer. Uit deze lezing werd duidelijk dat hij goede en mogelijk minder goede keuzes heeft gemaakt. Na de pauze werden de prijswinnaars door voorzitter Jo Hoekstra bekendgemaakt en werden de bekers en een bos bloemen door Sandor van der Heide overhandigd. Eindstand 1. ONT met 202,50 pnt. 2. Sportclub Makkinga met 205 pnt. 3. Surhuisterveen met 265 pnt.

V.l.n.r. Sandor van der Heide, Jan de Groot (wedstrijdsecretaris Makkinga), Louw Wobbes (bestuurslid ONT), Sjouke Binnesma (wedstrijdsecretaris ONT), Jo Hoekstra (voorzitter COVS Drachten) en Durk Kuipers (secretaris Surhuisterveen).

John ten Cate gestopt als scheidsrechter door MARCEL BELLINGA 75 jaar is hij inmiddels en pas zeer onlangs nam hij definitief afscheid als scheidsrechter: John ten Cate. Het lid van verdienste van de Scheidsrechtersvereniging Groningen eindigde zijn loopbaan met de wedstrijd FC Groningen D2 – Drachtster Boys D1. Vorig jaar nog werd John door de KNVB onderscheiden met de titel Scheidsrechter van Verdienste. Hij kreeg die voor het feit dat hij gedurende enkele tientallen jaren actief is voor de KNVB, als scheidsrechter en in andere functies.

John begon ooit in de jaren zestig als scheidsrechter, moest vervolgens in verband met de toen geldende leeftijdsgrens stoppen. In zijn eerste periode als scheidsrechter had John de top van het amateurvoetbal behaald en mocht hij in 1979 onder andere een duel om het algeheel amateurkampioenschap leiden. Nadat hij gestopt was, ging hij als grensrechter en leider aan de slag bij de jeugd van FC Groningen. Daar maakte hij onder anderen Arnold Kruiswijk, Martijn van der Laan en Arjen Robben mee.


Een aantal jaren geleden begon John weer met het fluiten van jeugdwedstrijden voor de KNVB. Tot 14 november dus. Toen vond hij het mooi geweest. John werd in het zonnetje gezet door vertegenwoordigers van KNVB en scheidsrechtersvereniging. Ook FC Groningen liet zich niet onbetuigd. Er was een erehaag bij het verlaten van het veld, de jeugdige FC-Groningen-aanvoerder toonde John een symbolische rode kaart en er waren bloemen en twee ereplaatsen voor het Europese thuisduel tegen Braga.

Minder excessen in amateurvoetbal Rapport Toekomstverkenning COVS JAARGANG 83 NUMMER 8 NOVEMBER 2015

Recommend Documents