Millenniumkrant
Eindhoven
december 2010
Deze krant laat zien hoe Eindhoven de millenniumdoelen aanpakt Eindhoven open stad Deze activiteit staat niet op zichzelf. Zoals uit de artikelen in deze krant blijkt heeft Eindhoven een lange traditie op dit terrein. De artikelen tonen aan dat we met elkaar veel kunnen bereiken. Ik vind het van groot belang dat deze traditie behouden blijft. We willen een stad blijven die open en niet gesloten is. In het coalitieakkoord wordt dit belang onderstreept. Het huidige College stelt niet alleen eigenbelang centraal, maar neemt ook haar verantwoordelijkheid als het gaat om het realiseren van de millenniumdoelen, het bevorderen van eerlijke handel en duurzame productie. Het college erkent daarbij de kracht van lokale diplomatie. Bezuinigingen Dit alles kan niet los worden gezien van het feit dat onze gemeente op dit moment wordt geconfronteerd met de zware bezuinigingsopdracht van vijfenvijftig miljoen. Deze bezuinigingen dwingen tot ingrijpende keuzes. Het is de taak van de gemeenteraad om kaders te stellen. Dat is geen gemakkelijke, maar wel een noodzakelijke taak, die
Eindhoven staat deze maand in het teken van het goede doel. Di-
om veel verantwoordelijkheid vraagt. Dit geldt ook voor de stedenbanden. DNA van de stad centraal stellen
recte aanleiding is het Glazen Huis
Vanuit dit perspectief zullen we het stedenbandenbeleid herijken. Anders gezegd: we vinden het belangrijk, maar
van Serious Request dat dit jaar
het is toch goed de stedenbanden nog eens onder de loupe te nemen en met de kennis van nu te bepalen welke
op de Markt in Eindhoven staat. De dj’s Gerard Ekdom, Giel Beelen en Coen Swijnenberg van 3 FM zullen burgers in onze stad
en
daarbuiten oproepen geld in te zamelen voor millenniumdoel zes:
stedenbanden ook voor de toekomst een bestaansrecht hebben en welke beter kunnen worden afgerond. Deze herijking zal in de komende maanden plaatsvinden en ongetwijfeld de nodige discussies opleveren. We kunnen ons bijvoorbeeld meer richten op de thema’s waar Eindhoven goed in is. Technologie, kennis en innovatie spelen een prominente rol bij het realiseren van de millenniumdoelen. Daarnaast kunnen we onze expertise inbrengen bij het versterken van samenwerking tussen bedrijfsleven, maatschappelijke instellingen en lokale overheid. Samenwerking op lokaal niveau is immers een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van de millenniumdoelen. Rob van Gijzel, burgemeester
het terugdringen van HIV/Aids.
Samen met Serious Request aan de slag voor millenniumdoel zes: terugdringen HIV/Aids Eindhoven doet mee aan landelijke Millennium Gemeente Campagne In 2000 spraken 189 wereldleiders met elkaar de millenniumdoelen af: acht ambitieuze doelen om de armoede in de wereld vóór het jaar 2015 stevig terug te dringen. Zo’n ambitie vereist een aanpak op alle niveaus, dus ook op lokaal niveau. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten startte in 2007 de ‘Millennium Gemeente’ campagne om zoveel mogelijk gemeenten actief te krijgen bij het realiseren van de gestelde doelen. Inmiddels doen honderdvijftig millenniumgemeenten mee.
3
Aids doodt jaarlijks twee miljoen mensen, vooral in Afrika. Veel kinderen raken via hun ouders besmet. Maar veel groter nog, is de ramp van de stille slachtoffers. Kinderen verliezen hun ouders aan de ziekte en daarmee de basis voor een normaal leven. Voor deze kinderen, voor deze stille ramp, vraagt 3FM dit jaar aandacht. Al het geld gaat naar het Rode Kruis, dat zich ontfermt over deze kinderen. 3FM Serious Request wordt dit jaar voor de zevende keer gehouden. Het Glazen Huis zal dit jaar op de Markt in Eindhoven staan. Eerdere acties waren een groot succes. De eerste actie in 2004 leverde € 915.955 op voor Darfur (Soedan). De actie wordt elk jaar groter en groter. Vorig jaar was er een recordopbrengst van € 7.113.447 Er stond ook een Glazen Huis in Kenia, Zweden, Zwitserland en België. Meer informatie op http://seriousrequest.sfm.nl
Samen aan de slag voor een betere wereld
Stedenbanden: het succes van vriendschap en lange adem Al jaren zetten veel Eindhovenaren zich in om de wereld beter te maken. Vanaf de jaren ’70 en ’80 deden steeds meer burgers een be-
Wat is een stedenband? Een stedenband is een officiële band met een partnerstad in het buitenland. Stedenbanden hebben vaak tot doel het tonen van vriendschap, kennis nemen van elkaars cultuur en elkaar ondersteunen. Eindhoven heeft stedenbanden met Gedaref (Soedan, sinds 1985), Chinandega (Nicaragua, sinds 1986), Emfuleni (Zuid, Afrika, sinds 1996), Bialystok (Polen, sinds 1990) en Minsk (Wit-Rusland, sinds 1995). Kenmerkend voor stedenbanden is dat er zowel contact bestaat tussen burgers in de partnersteden als tussen ge-
roep op hun gemeentelijke bestu-
meentelijke besturen en organisaties aan weerszijde. Dat geld ook voor de stedenbanden van Eindhoven.
ren om ook als overheid betrokken
Elke stedenband van Eindhoven kent dus een stichting met vrijwilligers die hun krachten bundelen en zich inzetten voor projecten in hun partnergemeente. De aard van die projecten loopt nogal uiteen; van gezondheidszorg, on-
te raken bij die samenwerking.
derwijs en welzijn tot schoon drinkwater, afvalverwerking en huisvesting. De gemeentelijke overheid mikt daarbij
Zo
vooral op het versterken van het lokaal bestuur in de partnergemeenten.
ontstonden
stedenbanden.
Inmiddels kent Eindhoven er vijf.
Het gaat bij stedenbanden niet alleen om hulp geven. Uitwisseling, kennisdeling en het betrekken van Eindhovenaren bij de internationale banden is zeker zo belangrijk.
Ze stellen zich verder in deze millenniumkrant graag aan u voor.
Waarom werken gemeenten aan internationale samenwerking? In ontwikkelingslanden, maar ook in ons eigen land kunnen juist gemeenten een belangrijke bijdrage leveren aan het behalen van de millenniumdoelen, want: - Gemeenten staan dichter bij de burger dan de landelijke overheid: ginds en hier; - Gemeenten hebben veel kennis en ervaring hoe lokale vraagstukken op te lossen;
Dit logo symboliseert de samenwerking tussen de vijf stedenbanden.
- Stedenbanden vormen een goede basis om met hun, veelal kleinschalige projecten concreet invulling te geven aan het internationaal beleid van de gemeente; - Stedenbanden maken complexe wereldproblemen inzichtelijk en motiveren daarmee burgers om actief wereldburger te zijn. Kofi Annan over de rol van gemeenten Kofi Annan, voormalig Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties tijdens een overleg met vertegenwoordigers van gemeenten in 2005: “Gemeenten vervullen een cruciale rol bij het realiseren van de millenniumdoelen (…) De waarde van wat bij de Verenigde Naties wordt beslist, wordt uiteindelijk beproefd op de straten van uw steden.
Kofi Annan
Hoewel onze doelen mondiaal zijn, kunnen die het meest effectief bereikt worden door actie op lokaal niveau.” Investeren in burgerschap is winst voor de wereld Annemarie Jorritsma, voorzitter Vereniging van Nederlandse Gemeenten, tijdens Millennium Gemeente Symposium, oktober 2010: “Wie met anderen deelt, materieel of immaterieel, of zich voor een hoger doel in zet creëert een gemeenschap: die kan zo klein zijn als je portiek of zo groot als de wereld. Dat is de essentie van burgerschap. Maar burgerschap ontstaat niet vanzelf. Daar moet je in investeren. Wij gemeenten zijn daartoe bereid. Maar wij
Mw. Jorritsma-Lebbink Foto: Marsel Loermans
5
hebben de samenwerking nodig van andere partijen: het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties,ontwikkelingsorganisaties en niet te vergeten de Rijksoverheid. Investeren in burgerschap betaalt zich uit als winst voor de wereld.
Wat weet een speler van PSV eigenlijk van de millenniumdoelen?
Otman Bakkal: “Als we allemaal zo denken” Otman heeft wel eens gehoord van de VN-millenniumdoelen, maar daar houdt het ook wel mee op. Het doel ‘alle kinderen naar school’ is hem echter op zijn lijf geschreven. In Brabant zet Otman zich als ambassadeur in voor Playing for Succes, een programma dat jongeren met leerproblemen ondersteunt. Jaarlijks ontvangt PSV honderden kinderen in het stadion om in die bijzondere omgeving op een leuke manier met rekenen en taal aan de slag te gaan.
Eindhoven en sport zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Met steun van voetbalvereniging PSV stimuleert Eindhoven kansarme jongen in zusterstad Emfuleni in Zuid-Afrika hun talenten te ontwikkelen. Zie hierover verder in deze krant. Maar wat weten de spelers van PSV eigenlijk zelf van de millenniumdoelen? We vragen het aan middenvelder Otman Bakkal.
Otman twijfelt wel eens of alle ontwikkelingshulp op de goede plek terechtkomt, maar hij vindt die hulp wel
Designer in ontwikkelingswerk
Brainport Eindhoven wint prestigieuze Eurocities Award 2010
Naast sport is ook design een belangrijk thema in Eind-
Brainport Eindhoven heeft de Eurocities Award 2010 in
Eindhoven was een van de drie genomineerden. De an-
hoven. De Eindhovense ontwerper René Malcorps heeft
de categorie ‘samenwerking’ gewonnen. Dat is in okto-
dere genomineerden waren het Engelse Brighton en
zijn ideaal om een bijdrage te leveren aan natuurbehe-
ber bekend gemaakt tijdens de jaarlijkse Eurocitiesver-
het Schotse Glasgow. In de andere twee categorieën
houd én armoedebestrijding waargemaakt. Inmiddels
gadering in het Spaanse Zaragoza. Brainport Eindhoven
gingen de awards naar Amsterdam en Barcelona.
heeft hij een florerend bedrijf, Art Nature Design, dat van
heeft de award gekregen voor de samenwerking tussen
Barcelona ontving de award in de categorie innovatie.
Oegandese boombast, hele bijzondere schrijfmappen,
bedrijven, kennisinstellingen en overheden in de zoge-
Amsterdam krijgt de award in de categorie ‘participatie’.
tassen en kussens maakt. De Oegandese bast wordt ge-
naamde ‘Triple Helix structuur’ in de stichting Brainport.
Eurocities is het netwerk van toonaangevende grote ste-
oogst zonder de boom schade aan te brengen. Daarna
Voorzitter van stichting Brainport en burgemeester van
den in Europa met ca 150 leden. Voor de Eurocities Award
wordt de bast verwerkt tot een materiaal dat lijkt op tex-
Eindhoven, Rob van Gijzel, reageerde vol trots. “Deze
2010 waren er méér dan dertig kandidaten in de race.
tiel, maar toch weer heel anders is en voelt. Meer weten
award is een belangrijke erkenning van onze inspannin-
over deze bijzondere producten?
gen als samenwerkende partijen in de regio-Eindhoven.
Internationaal is er veel belangstelling voor de
Kijk op www.artnaturedesign.com
Ook is het een waardering voor de resultaten die we
Eindhovense aanpak, ook in de partnersteden van
hebben bereikt. Het past ook binnen onze ambities om
Eindhoven. Zie ook pagina 15
belangrijk: “Als je als persoon of als land veel hebt, moet je ook veel delen. Dat heb ik van thuis uit mee gekregen”, stelt Otman. “Als voetballer reis je veel en kom je ook in aanraking met extreme armoede. Zo was ik in Brazilië. Dat land is sterk ontwikkeld, maar je komt er ook extreme armoede tegen. Als je dat meemaakt wordt ‘delen’ sowieso belangrijk”. Ook in zijn persoonlijke leven probeert Otman vaak het goede voorbeeld te geven. Hij ziet zichzelf niet als een heilige, maar door de media en door de discussies bij PSV over het milieu staat hij steeds vaker stil bij zijn gedrag. Hij koopt soms biologische groenten, heeft thuis groene stroom en ook schakelt hij steeds vaker een onnodig lampje uit. Hebben die kleine individuele bijdragen wel zin? “Als we allemaal zo denken, wordt het een grote puinhoop. Alle beetjes helpen en iedereen moet gewoon zijn eigen verantwoordelijkheid nemen”, zo besluit Otman.
te horen tot de toptechnologische regio’s in Europa en de wereld. We moeten dat zonder meer met goede samenwerking voortzetten.”
Woordzoeker Speciaal
7
Zoek hiernaast 11 woorden die gaan over de inhoud van deze krant.
1
m
f
g
h
g
i
a
a
d
d
f
g
j
n
2
h
i
g
j
p
a
r
m
o
e
d
e
e
d
3
h
o
l
c
h
i
n
a
n
d
e
g
a
g
4
d
d
h
l
o
f
g
s
s
a
e
f
k
g
2 wereldprobleem
5
a
o
o
d
e
u
y
t
r
t
e
w
q
u
3 stad in Nicaragua
6
i
s
n
s
s
n
f
g
h
j
k
d
l
i
4 geen dorst, maar
7
s
d
g
r
o
e
n
t
e
n
t
u
i
n
8
s
w
e
w
d
d
m
i
n
s
k
s
l
i
9
f
q
r
a
o
d
e
l
u
q
i
i
o
o
10
q
a
s
t
l
t
s
u
g
m
a
i
i
o
9 PSV-speler
11
u
s
m
s
s
i
m
j
r
e
d
e
i
p
10 niet west, maar
12
u
a
f
g
h
s
s
a
d
f
d
o
a
a
11 niet ik, maar
13
n
a
c
v
n
m
h
m
n
s
d
d
e
d
14
q
a
s
d
f
g
h
d
e
d
s
a
s
l
Tip: de eerste letters van deze 11 woorden staan in de eerste 11 regels De volgorde van de nummering klopt niet, graag de volgorde zo plaatsen: 1 thema krant
5 anti 6 droom 7 project in Emfuleni 8 partnersstad
Prijswoord: 1e letter woord, regel voor regel: Prijs: 25 euro voor kringloopwinkel Bialystok Stuur uw antwoord naar COS Brabant, Lichttoren 24, 5611 BJ Eindhoven
Eindhovense leerlingen wandelen voor schoon water 25 jaar stedenband Eindhoven-Gedaref, Soedan In Nederland is het heel gewoon dat overal in huis water uit de kraan komt. Water dat je gewoon kunt
drinken.
In
zusterstad
Sponsorloop Al 8 jaar lang lopen honderden Eindhovense kinderen eens per jaar zes kilometer met zes kilo water op hun rug. Kinderen ervaren hiermee één keer de dagelijkse strijd om water van hun leeftijdsgenootjes elders in de wereld. De kinderen zamelen er bovendien veel geld mee in. In de aanloop naar de sponsorloop krijgen de leerlingen een gastles van een deskundige over watersituatie in Gedaref. Daarna gaan ze op excursie naar de rioolwaterzuiveringen van Waterschap de Dommel. Dit jaar haalden de Eindhovense kinderen € 7.362 op. De gemeente Eindhoven,
Gedaref in Soedan is dat niet zo lo-
Brabant Water en Waterschap de Dommel verdubbelden dit bedrag en de Stichting Aqua for All, zodat voor
gisch. Kinderen moeten vaak wel
€ 29.448 in Gedaref schooltoiletten konden worden gebouwd. Dus als uw buurjongen volgend jaar weer aanbelt …
zes kilometer lopen om schoon
De inwoners van Gedaref zien onderwijs als een belangrijke voorwaarde voor ontplooiing van hun kinderen. Al in
drinkwater te halen. In Eindhoven
1997 besloten ambtenaren, leraren en ouders samen een project te starten voor de bouw van nieuwe klaslokalen
nemen leerlingen jaarlijks deel aan de sponsorloop ‘wandelen voor schoon water in Gedaref’.
De ouders en de gemeente zegden toe veertig procent van de kosten van de lokalen (€ 5.000 per klaslokaal). Daarnaast beloofde de gemeente Gedaref de salariskosten van de leraren. Eindhoven ging de uitdaging aan om de resterende zestig procent van de bouwkosten te financieren. Onder het motto ´alle kinderen naar school’ zamelden Eindhovenaren € 22.500 in. Na verdubbeling door de gemeente Eindhoven én de NCDO kwam maar liefst € 90.000 beschikbaar. Samen met de bijdrage van de ouders, leraren en gemeente van Gedaref konden daarmee dertig klaslokalen worden gebouwd. Na nog meer acties voor hetzelfde doel in de jaren daarna zijn met steun van Eindhoven ondertussen 120 klaslokalen gebouwd in Gedaref. Zelfredzaamheid De stedenbandstichting ondersteunt ook projecten die tot doel hebben de zelfredzaamheid van burgers in Gedaref te vergroten. Uitgangspunt is niet het geven van een ‘vis’, zelfs niet het geven van een ‘hengel’, maar ervoor zorgen dat burgers hun eigen ‘hengel’ kunnen maken, zodat ze zelf kunnen voorzien in hun dagelijkse levensbehoeften.
Stad: Gedaref Inwoners: 367.000 Land: Soedan Taal: Arabisch Gemiddeld inkomen per jaar: € 1.800
8
Sadyia Alli Kabsoul (41) Sadyia woont in Gedaref en is huisvrouw. Haar man is een gepensioneerde politieagent met een minimuminkomen, samen hebben ze vijf kinderen. In 2006 kreeg Sadya twee geiten en twee babygeitjes uit een projectlening. Door de geiten te laten dekken door een beter ras bokkenheeft ze haar kudde in vier jaar uitgebreid naar acht stuks. De betere geiten geven veel meer melk. Haar dagelijkse inkomen steeg daarmee van € 2 naar € 6 en binnen het jaar betaalde Sadyia haar lening af. Momenteel heeft Sadyia een jaarinkomen van ruim € 2.000,-.
Eindhoven ondersteunt gemeentelijke vuilnisophaaldienst Gedaref …. schoonste stad van Soedan Met
steun
van
de
gemeente
Eindhoven is in de afgelopen jaren in zusterstad Gedaref een gemeentelijke
vuilnisophaaldienst
op
Ophalen huisvuil belangrijke basisvoorziening Ontwikkelingssamenwerking moet je kunnen zien, voelen en ruiken (of juist … niet ruiken). En dat is in Gedaref het geval! Dat begint al, als je de stad binnenrijdt. Gedaref is waarschijnlijk de schoonste stad van Soedan. Geen plastic zakken die in de struiken hangen; geen bergen straatafval dat rond waait; geen stank van rottend organisch materiaal. Wél vrachtwagens en tractoren die regelmatig het afval ophalen in buurten waar de burgers bewust zijn van het belang van een schone stad en daarbij van de overheid gewoon verwachten dat die
poten gezet. Het resultaat is dat
dat goed regelt; maar daar ook zelf hun steentje aan bijdragen. Dit is het resultaat van een jarenlange samenwer-
nu 80% van het huisvuil wordt
king tussen deskundigen van -of namens- de gemeente Eindhoven en de ambtelijke organisatie in Gedaref. Door via het principe van collega-tot-collega aan opbouw ter plekke te doen. Daarmee sla je twee vliegen in één
opgehaald en op een verantwoorde
klap: de samenwerking leidt zowel tot zichtbare resultaten, maar vooral ook tot duurzame verbetering van de
manier wordt verwerkt op een
lokale overheid; en dat alles in het belang van de burgers in de stad. De aanpak in Gedaref wordt momenteel ook
gemeentelijke stortplaats.
overgedragen aan andere steden in Soedan en zelfs aan steden in buurland Ethiopië. Goed voorbeeld doet volgen. Schoon drinkwater voor iedereen Schoon drinkwater is een van de belangrijkste voorwaarden voor het voorkomen van ziekten. Met steun van de gemeente Eindhoven en Brabant-Water heeft het waterbedrijf in Gedaref een professionele ontwikkeling doorgemaakt waardoor de kwaliteit van het drinkwater sterk is verbeterd en het distributienetwerk in de stad aanzienlijk is uitgebreid. Het grootste deel van de inwoners heeft hierdoor inmiddels toegang tot schoon drinkwater. Ook dat leidt tot een duurzamer leefmilieu en een gezonder bevolking. Dat zijn belangrijke millenniumdoelen die mede dankzij de Stedenband gerealiseerd zijn.
Cabaretier Leon van der Zanden heeft “een beetje spijt” Op de vraag wat hij over de millenniumdoelen weet, reageert cabaretier Leon van der Zanden: “oh, die met die
Leon van der Zanden
plaatjes. Eentje met een beertje. En eentje met een vrouw met zo’n dikke buik, die is voor minder moedersterfte.” Leon vindt bewustwording belangrijk. Juist daarom is hij ambassadeur van Festival Mundial en reisde hij dit voorjaar met COS Brabant en Omroep Brabant naar Afrika. Zie de tv-serie Leon in Afrika, iedere dinsdag op Omroep Brabant. Leon bezocht Brabantse initiatieven in Tanzania, Rwanda, Kenia, Malawi en Oeganda. Echt een programma met inhoud dus, ‘Ik heb eerder wel wat oppervlakkige tv gedaan, maar daar heb ik toch een beetje spijt van’, stelt Leon. In de serie gaat Leon met zijn filmploeg op bezoek in Rwanda, waar in 1994 tijdens de genocide 800 000 mensen omkwamen: “Je merkt dan dat een leven niets voorstelt, dat het ineens weg kan zijn. Maar nu 16 jaar later is er weer een groot gevoel van saamhorigheid. Ongelooflijk, maar wel fantastisch.” Al met al was het een bijzondere en leerzame reis voor de cabaretier. “In iedere uitzending leer ik wel iets.” Zoals bij het bezoek aan de duurzame visfabriek in Kenia, ”Ik kon me zoiets helemaal niet voorstellen. Echt, ik wist niet eens dat het bestond, duurzame vis.”
9
Leon in Afrika is terug te zien op de website www.omroepbrabant.nl
Alle kinderen naar school in zusterstad Chinandega, Nicaragua Lamme armen en het Guinnes Boek of Records Al 25 jaar heeft Eindhoven een stedenband met Chinandega, een stad van 200.000 inwoners in Nicaragua. Belangrijke inzet is
We kregen er lamme armen van Uiteindelijk stempelden de leerlingen een doek vol van 151,5 meter. In koppels van twee maakten ze elk een ontwerp van 2 meter doek over de band tussen Eindhoven en Chinandega. Ter voorbereiding werd informatie op het internet gezocht en werden raadsambassadeurs Jacobs en Torunoglu uitgenodigd voor de presentatie. Na uitvoering van het onderwerp werden alle doelen aan elkaar geplakt en opgehangen op school. Het record werd bereikt. Om geld in het laatje te krijgen werden alle losse doeken verkocht. Dat leverde € 3.000 op.
alle kinderen in deze stad naar school te krijgen. Dat was in 2009
Iedereen op straat keek naar ons In oktober 2009 reisden Nathalie en Brett, twee leerlingen van de eindhovense school, naar Chinandega. Ze lieten
ook de inzet van een ‘goede doelen’
zich ter plekke uitgebreid informeren over de verschillende onderwijsprojecten. “Het is vooral Indrukwekkend om
campagne.
te zien hoe met beperkte middelen, maar met veel enthousiasme en creativiteit, heel zinvolle activiteiten worden
Leerlingen
van
de
eindhovense school van de Media-
gerealiseerd.” In overleg met hun docenten besloten Nathalie en Brett de opbrengst van de geldinzamelingsactie vooral te gebruiken om kinderen, wiens ouders geen geld hebben, toch naar school te laten gaan.
school (vmbo) bedachten een ludieke actie. Ze maakten het langste stempelschilderij ter wereld en kwamen daardoor in het Guiness Book of Records.
Met geld van de eindhovense school en geld uit Eindhoven kunnen inmiddels 300 extra kinderen naar de basisschool. En dat worden er gelukkig steeds meer, vooral uit de boerendorpen in de omgeving van de stad. Ook ontvangen 50 leerlingen een beurs om voortgezet onderwijs te kunnen volgen. Verder krijgen docenten bijscholing. En dat is heel belangrijk want de lesmethoden zijn nog erg ouderwets. Dit alles wordt mede mogelijk gemaakt door het Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland Nicaragua (LBSNN) en de ontwikkelingsorganisatie HIVOS. In 2009 en 2010 is op jaarbasis € 40.000 beschikbaar gesteld.
Stad: Chinandega Inwoners: 200.000 Land: Nicaragua Taal: Spaans Gemiddeld inkomen per jaar: € 2.050
11
Titia woont in La Tejana, een buitenwijk van Chinandega. Titia kan weer naar school. Gelukkig hoeft ze niet meer elke dag naar de markt om blikjes cola te verkopen. Ze heeft schoolspullen gekregen en een aantal moeders maakt bij toerbeurt ’s middags een warme maaltijd voor de hele school. En daarom hoeft Titia geen cola meer te verkopen – ze verkocht toch nauwelijks meer dan om haar eigen maaltijd te verdienen – ze leert nu lezen, schrijven en rekenen, en ze zit veel fitter in de klas met een gevulde maag.
Antonio loopt de 10 kilometer naar de zaterdagmorgencursus bij Inatech. Deze school in Chinandega biedt op zaterdag extra lessen. Deze periode leert hij veel over het vak van elektricien. Dat wil hij graag worden. De cursussen kosten wel wat extra, maar zijn ouders konden het nog net betalen. Het zijn fijne cursussen met begrijpelijk lesmateriaal. Antonio heeft gehoord dat het lesmateriaal uit Nederland, uit Eindhoven komt. Van het ROC en dat ze in het Spaans zijn vertaald. Het is jammer dat het moeilijk is om aan voldoende oefenmateriaal zoals buizen en draad te komen, maar als je er zuinig mee omgaat, kun je ze het heel vaak gebruiken.
Het beste kado voor een kind in Chinandega is een vader met een baan Voedingsindustrie-expert Ivo Ploegsma ziet
kansen
om
armoede
in
Chinandega te bestrijden door een economische aanpak. De ervaringen met het succesvolle Eindhovense ‘triple helix model’ zijn daarbij heel bruikbaar.
We
spraken
met
en kleinbedrijf, grote bedrijven, banken, kamer van koophandel, beroepsonderwijs en ministeries. Die traditie ligt daar niet, maar nu maakt Chinandega dankbaar gebruik van onze ervaringen met het succesvolle Eindhovense ‘triple helix model’. En wat is de rol van de gemeente Chinandega hierin? “De gemeente moet structuur creëren die ondernemers ondersteunt. Ik heb wel ervaren dat lokale politiek en lokale economie daar (nog) niet te scheiden zijn en dat
van leerlingen in het voortgezet onderwijs te verbete-
kan een risico zijn voor de stabiliteit. In Chinandega
ren, alsook het onderwijsaanbod voor de scholen voor
proef ik veel ambitie voor verbetering en daarom ben ik
beroepsonderwijs beter af te stemmen op de vraag van
graag bereid mijn steentje bij te dragen aan dit project.”
het bedrijfsleven.”
bouwsector is stevig ontwikkeld. De oogst wordt ech-
Zijn er voldoende geschoolde werknemers
Wat heeft u zélf van Chinandega geleerd?
ter direct geëxporteerd. In Chinandega weet men dat
in Chinandega?
“Ik heb weer ervaren hoe leuk én belangrijk het is om ken-
het veel beter zou zijn de producten zelf te verwerken,
“Op basis van gesprekken met grote ondernemers stel ik
nis ter beschikking te stellen en te delen. Ik spreek ook
maar kennis over de opbouw van een voedselindustrie
vast dat er nog een flinke ‘mismatch’ is tussen arbeids-
liever van ontwikkelingsamenwerking dan van ontwikke-
ontbreekt. De gemeente Chinandega vroeg daarom
markt en beroepsonderwijs. Dat wordt lokaal onder-
lingshulp. Niet alleen overheden hebben hierin een ver-
aan de gemeente Eindhoven om ondersteuning.
kend en de stad probeert nu met steun uit Eindhoven
antwoordelijkheid, ook het bedrijfsleven kan een proac-
Ze hadden experts nodig met veel kennis in de voe-
het onderwijs beter af te stemmen op wat het bedrijfsle-
tieve rol innemen om zo een versnelling te creëren. Ik wil
dingsindustrie en het beroepsonderwijs. Wij weten dat
ven nodig heeft. Er worden op dit moment projecten
me daar dan ook graag bij aansluiten en daarvoor mijn
je dan alle partijen bij elkaar moet brengen: midden-
uitgevoerd die tot doel hebben de beroepsoriëntatie
ervaring en netwerk binnen de industrie inzetten.”
Ploegsma over zijn ervaringen. Wat bracht u in Chinandega? “De regio Chinandega is heel vruchtbaar en de land-
Alleen geld of apparatuur geven werkt niet Philips Healthcare stelt € 100.000 beschikbaar in Chinandega om te kijken hoe het met een eerder
manier is het zinloos om apparatuur te schenken, en
gedoneerd echo apparaat ging. Dat was een enorme
kunnen de mensen in Chinandega, die goede diagnos-
teleurstelling. Al snel bleek dat beide apparaten kapot
tiek zo hard nodig hebben, niet onderzocht worden.
waren, en een daarvan zelfs helemaal uit elkaar was ge-
Philips Healthcare in Best stelt niet alleen medische apparatuur beschikbaar aan
haald. Hij besloot een aantal onderdelen mee terug
Er was dus een andere benadering nodig. In samenwer-
naar Nederland te nemen. Philips Healthcare onder-
king met de lokale ziekenhuizen ontwikkelde Vuisting
zocht of er nog iets te repareren viel. Helaas.
een plan voor een structurele aanpak. Daarin wordt alles geregeld: van training, tot onderhoud en organisatie.
Philips-medewerker Willem Vuisting stapte daarop op het
Elk ziekenhuis wees iemand aan die de verantwoordelijk
vliegtuig om te kijken wat hij kon doen voor de twee zie-
werd voor de apparatuur. Die persoon werd technisch ge-
kenhuizen in Chinandega. De situatie die hij aantrof was
schoold, en de doktoren die met de apparatuur moesten
ronduit triest. De apparatuur bleek onvoldoende deskun-
werken, werden getraind in de goede bediening ervan.
dig aangesloten, waardoor bij de veel voorkomende net-
De agent van Philips Healthcare ziet bovendien toe op
spanningstoringen schade aan de apparatuur was ont-
een deskundige installatie, en voert het onderhoud uit.
staan. Ook bleek de vereiste airconditioning niet aanwezig,
Bovendien werden in een gesprek met de minister van
en dat bij de hoge temperaturen in Nicaragua, en vooral
Gezondheid in Nicaragua afspraken gemaakt over het be-
In 2008 stelde Philips Healthcare twee mobiele echo
de zeer hoge luchtvochtigheid! Daarnaast was de super-
schikbaar stellen van geld voor onderhoud.
apparaten beschikbaar aan twee ziekenhuizen in
visie over de apparatuur niet geregeld, en ontbraken
Chinandega. Door gebrek aan supervisie raakte die ap-
technische kennis en routinematig onderhoud volledig.
twee ziekenhuizen in Chinandega, maar ook technische kennis. Over drie jaar moeten de ziekenhuizen hun eigen broek op kunnen houden.
paratuur echter snel defect. Conclusie: alleen geld of
13
Nieuwe apparatuur In maart 2010 is een nieuw echo apparaat geschonken,
apparatuur geven werkt niet. Medewerkers van Philips
Nicaraguaanse agent schiet te hulp
na juli een tweede en in november/december de levering
Healthcare kwamen in actie. Door het omzetten van
Vuisting ging samen met de Nicaraguaanse dealer van
van röntgenapparatuur. Nu goed geïnstalleerd. Het werkt
overuren uit het project ‘tijd en flexibiliteit’ werd
Philips Healthcare aan de slag. Na twee weken sleute-
nog steeds prima, waarmee maar weer eens is aange-
€ 100.000 vrijgemaakt.
len werkte een van de echo apparaten weer. De andere
toond dat als je het goed doet, er ook onder moeilijke
kregen ze niet meer aan de praat. Vuisting was teleur-
omstandigheden probleemloos gewerkt kan worden.
Enorme teleurstelling
gesteld, temeer daar naast de beide echografie appara-
De ervaringen die in Chinandega worden opgedaan kun-
Gepensioneerd uroloog van het voormalige Eindhovense
ten, ook een groot deel van de overige diagnostische
nen straks bijdragen aan het bevorderen van technologi-
Diaconessenhuis, Gert Brillenburg-Wurth, was in 2008
apparatuur in de ziekenhuizen defect bleek. Op deze
sche innovaties in andere ontwikkelingslanden.
Millenniumdoelen spelen belangrijke rol in stedenband Gehandicapten, ouderen en armen hebben het moeilijk in Minsk Eindhoven heeft sinds 1995 een stedenband met Minsk, de hoofdstad van Wit-Rusland. Een groot aantal Eindhovense vrijwilligers is actief betrokken bij het uitvoeren van tien meerjarenprogramma’s met partner-
15 jaar stedenband Eindhoven-Minsk
organisaties in Minsk. De millenniumdoelen spelen een belangrijke rol.
Incontinentie betekent altijd thuis zitten. Niet meer mobiel zijn, betekent zitten of liggen, maar ook het ontberen van eten en drinken. Maar wie brengt je dit? De rollator is dan een oplossing. Bedlegerig zijn en incontinent betekent echter ook stank, vuile bedden en medewerkers die zo niet willen werken. Dus speciale matrassen, aangepast bestek enz. zijn nodig. Zo ondersteunt de stedenband initiatieven om voldoende ‘handen aan het bed’ te krijgen en zoekt ze sponsors voor hulpmiddelen zoals til-liften, rolstoelen, matrassen, e.d. Uiteraard worden de benodigde materialen zoveel mo-
Met steun uit Eindhoven zijn niet alleen de inrichting
gelijk in Minsk aangeschaft, onlangs nog aangepaste
en de hulpmiddelen verbeterd, maar word nu ook des-
ziekenhuisbedden en matrassen.
kundig personeel ingezet die deze jongeren begeleiden tijdens de educatieve activiteiten.
Milleniumdoel 2: Educatie voor iedereen, ook
Veranderingen in Minsk zijn alleen mogelijk als burgers zelf willen Sinds 15 jaar heeft Eindhoven een stedenband met Minsk, de hoofdstad van Wit-Rusland. Om dit te vieren brachten 45 Eindhovense vrijwilligers voor het eerst een bezoek aan Minsk. Speciaal voor deze gelegenheid gaven zij in
voor gehandicapten.
Er is weliswaar een kinderdagverblijf voor gehandicap-
Mensen die niet voor zichzelf kunnen opkomen raken
te kinderen gestart, maar onderwijs bestond tot voor
vaak als eersten in de knel als de overheid onvoldoen-
kort niet voor deze kinderen. Er is daarom een contact
de geld heeft om aan alle noden tegemoet te komen.
gezocht met de Mytylschool en de Bisschop Bekkers-
Dit geldt voor de 60 kinderen van kinderdagverblijf
school in Eindhoven. Uitwisseling en materiële onder-
“We weten dat mensen die in een communistisch land opgroeien, niet gemakkelijk hun eigen ideeën en inventiviteit
nummer 65, maar ook voor de jongeren van Internaat
steuning van deze scholen stimuleerde initiatiefneem-
gebruiken. Afwachten en consumeren is gebruikelijker. Onze slogan is daarom: pak je eigen situatie aan, kom uit voor
3. Een instelling in Minsk waar zeshonderd mensen
ster Maria Osipenko door te gaan met het ontwikkelen
je ideeën en maak zelf plannen. Doe een beroep op ons, schakel ons in, maar wél op basis van wederkerigheid.
met een verstandelijke beperking wonen. In Internaat
van haar ideeën. Zij werkt keihard om elk kind bagage
Daardoor gaan in beide steden mensen en organisaties een actieve samenwerkingsrelatie aan.”
3 bestond geen onderwijs aan jongeren. Geen onder-
mee te geven dat gebaseerd is op ieders talenten.
wijs, betekent dom blijven en een passief leven leiden.
Het dagverblijf kent nu voldoende educatieve pro-
Hoe doen jullie dat?
Millenniumdoel 1: Armoedebestrijding
Samen met scholen en organisaties in Eindhoven zijn
gramma’s en middelen. Maar opvang alleen is niet vol-
“Het lijkt eenvoudig, maar het is een kwestie van lange adem. De kunst is om de mensen daar, zowel burgers als over-
In de projecten ‘ouderenzorg’ en ‘zorg voor mensen
er educatieve programma’s ontwikkeld. We spreken
doende: ouders worden gestimuleerd hun kinderen
heid, te stimuleren tot het nemen van initiatief. Een voorbeeld: voor een groep jonge mensen met een verstandelijke
met een verstandelijke beperking’ ondersteunt de ste-
over spelend leren tellen, lezen, iets organiseren enz.
naar dit dagverblijf te brengen. Leidsters worden gesti-
beperking waren alleen een soort van oppasvrouwen die toezicht hielden op dat er niets gebeurt. Dan ga je stappen
denband de basiszorg. Door gebrek aan basiszorg en
Deze jongeren doen iets met deze kennis. Ze gaan zelf
muleerd deze kinderen iets te leren. De mentaliteit van
zetten: 1: uitnodigen naar Eindhoven te komen en kijken wat hier is. Gewoon kijken en nog een kijken. Stap 2: een
door de armoede raken veel mensen geïsoleerd.
eens naar de stad, ze kopen en betalen iets zelf.
de overheid verandert.
Minsk een zanguitvoering. Be-
gesprek in Minsk. Stap 3: wat kan er anders in Minsk, bespreken. Stap 4: samen bekijken, hoe je dit aan pakt, wie heb je
langrijke inzet van deze steden-
nodig bij de discussie en de beslissing. Stap 5: naar het betreffende ministerie of commissie. Met deze stappen hebben
band is het bevorderen van burgerparticipatie in beide steden. Dat blijkt heel succesvol. Wat zijn
we gerealiseerd dat de directeur van een internaat voor gehandicapten plannen ging maken, deze ging bespreken met de betreffende commissie op het ministerie. De eerste keer zijn we nog wel mee geweest, dit om de directeur te ben, mensen die zinvol activiteiten doen.”
de succesfactoren? We leggen deze
Wat is jullie rol hierin?
vraag voor aan José Backbier - van
“Veranderen vraagt om draagvlak in het land, de stad zelf. Dat kunnen we vanuit Eindhoven niet brengen. Je kunt het
Helvoort, voorzitter Stichting Stedenkontakt Eindhoven-Minsk.
Wat Eindhoven van Minsk kan leren in de aanpak van risicojeugd Onderzoek ‘tien lessen uit Minsk’
ondersteunen. Het gevolg is dat er nu ook sportbegeleiders werken, mensen die een pedagogische opleiding heb-
In 2010 hebben de Universiteit van
voorbeeld geven, je kunt eens helpen, maar structurele veranderingen zijn alleen mogelijk als burgers/managers/
Tilburg (UVT) en Avans Hogescholen
medewerkers enz in Minsk er zelf achter staan. Humanitaire hulp mag, maar het moet passen in een project dat gericht
in ’s-Hertogenbosch in opdracht van
is op het verbeteren van de eigen situatie.”
de gemeente Eindhoven een onderWat zijn het bijzondere van jullie stedenband?
Stad: Minsk Inwoners: 1.831.000 Land: Wit-Rusland Taal: (Wit)-Russisch Gemiddeld inkomen per jaar: € 9.800
zoek uitgevoerd naar de aanpak van
“Deze band is tot stand gekomen om de contacten de versterken tussen steden in Oost- en West-Europa. Deze contacten dragen bij aan meer samenwerking. Sinds 2004 zijn veertien nieuwe landen toegetreden tot de Europese Unie.
risicojeugd in zusterstad Minsk.
Wit-Rusland is een buurland geworden. Het is voor onze eigen veiligheid van belang dat we op een vreedzame manier
De manier waarop deze stad omgaat
met de buurlanden van de EU samenwerken. We werken vanuit: projecten, samenwerking en uitwisseling. Het contact tussen burgers uit beide steden geeft de band die als kenmerk heeft op een laagdrempelige manier te kunnen parti-
met risicojeugd is daar erg succes-
ciperen. Dit blijkt uit het feit dat er tussen ruim 110 organisaties in Eindhoven en ruim 35 organisaties in Minsk contac-
vol. Uit het onderzoek is naar voren
ten bestaan!”
gekomen dat daar leerpunten liggen voor de gemeente. De uitkomsten
Wat is de rol van de gemeente Eindoven hierin? “De Gemeente Eindhoven stimuleert in elk geval de rol van burgers binnen de stedenband, maar is daarnaast erg belang-
van het onderzoek zijn verwerkt in
rijk om de overheid in Minsk te ondersteunen bij de ontwikkeling van de stad. Op lokaal niveau bestaan sinds kort bur-
het boekje ‘Tien lessen uit Minsk’.
gercommissies die in samenwerking met de rayonadministratie (soort deelraden) veranderingen cq vernieuwingen aan willen brengen in de wijk. Het zou goed zijn als ambtenaren en bestuurders van de gemeente dit soort initiatieven op basis van ervaringen in Eindhoven ondersteunen. Burgers zijn weliswaar erg actief, maar als je de projecten van een ste-
14
denband goed wilt uitbouwen, dan is de gemeente een partner in het geheel. In beide steden is onderling overleg noodzakelijk. Een goede uitvoering vraagt om beleid en sturing, daarom is de gemeente als partner onontbeerlijk.”
15
Zorg voor jongeren Hoewel er tussen Eindhoven en Minsk grote verschillen zijn in zaken als staatsbestel, economie, welvaart en cultuur, toch zijn er ook overeenkomsten. Denk bijvoorbeeld aan de zorg voor jongeren, met wie het in de opvoeding en met het opgroeien niet goed of misschien wel helemaal fout gaat. De onderzoekers hebben gesprekken gehad met tientallen professionals uit het veld. Uit die gesprekken is gebleken dat met name de zogenoemde Brede Scholen een rol spelen in het op de rails houden van risicojeugd. Brede scholen Brede scholen zijn de spil van een wijk en bieden jongeren naast onderwijs een breed scala activiteiten en ondersteuning. Daarnaast is er veel contact met verschillende instanties en instellingen. Hierdoor worden problemen snel gesignaleerd en kun je eerder ingrijpen bij problemen.
10 jaar samenwerken met de Zuid-Afrikaanse bewonersorganisatie Siyanqoba Succesvolle initiatieven in township Evaton-West in Emfuleni Stichting Eindhoven-Emfuleni steunt bewonersorganisatie Siyanqoba. Belangrijke initiatieven zijn: het verbeteren van de veiligheid op straat,
Een van de townships van Emfuleni is Evaton-West. Een relatief jonge township waar ongeveer 100.000 mensen wonen. De gezinnen zijn groot, er is veel werkeloosheid criminaliteit en de HIV-AIDS-problematiek is er met al zijn gevolgen ruimschoots aanwezig. Hier werkt Stichting Eindhoven-Emfuleni inmiddels 10 jaar samen met bewonersorganisatie Siyanqoba. Zij initieert en organiseert werkgroepen en projecten ter verbetering van de levensomstandigheden van de inwoners van Evaton-West. Iedereen in Evaton-West kent Siyanqoba en weet de vrijwilligers te vinden. Ook voor privé-problemen of buurtconflicten.
een groentetuin en thuiszorg in de wijk. Emfuleni is een industriege-
Meer veiligheid op straat In Evaton-West is nagenoeg geen straatverlichting. Donkere schimmen slenteren ’s avonds door de straten of han-
bied in Zuid-Afrika aan de rivier
gen in groepjes bij elkaar. Criminaliteit viert hoogtij. Maar sinds enige tijd patrouilleren elke avond Siyanqoba-vrij-
De Vaal, ten zuiden van Johannes-
willigers. Ze spreken de jongeren aan, fouilleren ze zelfs en nemen wapens, alcohol en drugs in beslag. Ze opereren
burg. Het is een troosteloos gebied, waar op sommige plekken de geur van de staalindustrie overheerst. De mooie Zuid-Afrikaanse natuur is hier ver weg.
in groepen en werken nauw samen met de Zuid-Afrikaanse politie aan wie ze signalementen en tips doorgeven. De stichting levert hier een bijdrage door de vrijwilligers te voorzien van reflecterende jacks en zaklampen, maar ook door het betalen van een opleiding voor deze bewakers. Door deze opleiding hebben een aantal vrijwilligers inmiddels een betaalde baan gevonden in de beveiliging. Eenzijdig voedselpatroon doorbreken In het centrum van de township Evaton-West ligt een grote groentetuin, ook één van de initiatieven van Siyanqoba. Het belangrijkste doel van dit project is wijkbewoners te stimuleren om zelf ook een groentetuintje aan te leggen, zodat het eenzijdige voedingspatroon (vooral maïspap) doorbroken wordt. De groenten en het fruit uit de tuin worden verstrekt aan met HIV/AIDS besmette wijkbewoners, die naast AIDS-remmers voldoende vitaminen nodig hebben. Maar ook oude en zieke mensen krijgen de groenten als aanvulling op hun sobere voeding en weeskinderen via de kinderdagverblijven. De Stichting Eindhoven-Emfuleni betrekt de Eindhovense inwoners bij haar projecten door
onder andere het geven van gastlessen op scholen en presentaties voor groepen geïnteresseerden. Stad: Emfuleni Inwoners: 660.000 Land: Zuid-Afrika Taal: Afrikaans/Engels En wat vindt de Eindhovense burger ervan? Gemiddeld inkomen per jaar: € 7.900 We vragen het op straat aan de heer Doezé
16
De heer Doezé is niet bekend met de millenniumdoelen. Toch is volgens hem het eerste doel (armoedebestrijding) het belangrijkste. “Het hangt, volgens mij, allemaal met elkaar samen.” De eerste doelstelling heeft natuurlijk invloed op doelen twee en acht, zegt meneer Doezé. Alle jongens en meisjes naar school en meer eerlijke handel, hangen samen met het uitbannen van extreme armoede.
Burgemeester van Gijzel bezoekt zusterstad Emfuleni in Zuid-Afrika In juni bracht burgemeester Rob van Gijzel een werkbezoek aan zusterstad
De gemeente Eindhoven ondersteunt in Emfuleni meerjarenprogramma’s op het gebied van gezondheidszorg, afvalmanagement en economische ontwikkeling. De burgemeester maakte kennis met de stad, haar bestuur en inwoners. Ook liet hij zich informeren over de voortgang van de programma’s.
Emfuleni in Zuid-Afrika. Deze stad ligt ongeveer 50 kilometer ten zuiden van Johannesburg.
HIV/Aids project Na een welkom door de burgemeester van Emfuleni de heer E.S Mshudulu bezochten ze samen een HIV/Aids project. De gemeente Eindhoven ondersteunt al jarenlang HIV/ Aids preventie programma ‘s in Emfuleni. In deze programma’s ligt de prioriteit bij het implementeren van een jeugdbeleid op het gebied van HIV/Aids preventie, het verbeteren van de lokale HIV/Aids Unit en de werkomstandigheden en rechtsbescherming van HIV positieve werk-
Overpeinzingen vanuit Emfuleni Videobericht van burgemeester Rob van Gijzel vanuit zusterstad Emfuleni in ZuidAfrika. Hij staat stil bij onderwerpen zoals de apartheidsstrijd in Sharpville, projecten waaraan Eindhoven samenwerkt zoals afvalmanagement en de bestrijding van HIV en Aids, de PSV- clinic en het aanbieden van een mobiele kliniek. http://www.eindhoven.nl/nieuws-19/ actueel/video/Overpeinzingen-vanuitEmfuleni.htm
nemers binnen de gemeente Emfuleni. Later volgde een gesprek met de wethouder gezondheidszorg over dit project en andere zaken die spelen rond de gezondheidszorg in Emfuleni. Verder bezocht Van Gijzel een ‘empowerment’ training en kreeg hij informatie over de HIV/ Aids bewustwordingscampagnes. Voetbal clinics Eindhoven en sport zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat wordt ook in Emfuleni neergezet, onder meer door het lopende gezondheidsproject waarin sport en beweging een grote rol spelen. Zo is een voetbalacademie opgestart, waar kansarme jongeren de kans krijgen hun voetbaltalenten te ontwikkelen. Een tweede onderdeel van het werkbezoek van burgemeester Van Gijzel was dan ook kennismaken met de voetbal clinics van zeven PSV-trainers. Deze trainers, waaronder de oud-topspelers Twan Scheepers en Henk Fräser, gaven jongeren uit Emfuleni voetbaltraining. Mogelijk volgt voor hen een toekomst bij Bafana, het nationaal elftal van Zuid-Afrika.
Wist u dat … Het aantal extreem arme mensen in China is gedaald van 10 naar 4 % in minder dan 20 jaar. Maar niet alleen China doet het goed. Bijna alle landen in Latijns Amerika én in Azië maken grote voortgang. Alleen Afrika blijft achter, maar ook daar zijn veel tekenen van hoop. Wist u bijvoorbeeld dat de economische groei van heel Afrika al 10 jaar lang rond de 7% per jaar ligt. Toch gaat het buiten Afrika beter. Neem Brazilië. Het aantal mensen dat leeft van minder dan in extreme armoede is inmiddels gehalveerd. Ook gaat 94% van de kinderen nu naar school. Het aantal mensen zonder schoon drinkwater is zelfs met 75% gedaald. Meer weten of kijken per land? Ga dan naar www.millenniumdoelenatlas.nl of naar youtube http://www.millenniumdoelen.nl/ Nieuws/Nog_5 jaar te_gaan.
17
Mobiele kliniek Een derde hoogtepunt van het werkbezoek was de overhandiging van een mobiele kliniek aan de burgemeester van Emfuleni. Deze kliniek is gefinancierd door de Stichting Stedenkontakt Eindhoven-Bialystok via de verkoop van goederen in de winkel aan de Laagstraat. Voor meer informatie zie de artikelen over dit onderwerp in deze krant. Zo helpt de ene stedenband de andere een stapje verder. Een mooi moment met veel blijdschap in Emfuleni.
Ook Eindhovense raadsleden in actie voor het goede doel Niet alleen Eindhovense burgers zetten zich in om een bijdrage te leveren aan de millenniumdoelen, maar ook raadsleden.
€ 11.000 voor projecten in Chinandega In Eindhoven heeft elke stedenband een of meer raadsambassadeurs. Deze raadsleden zijn actief betrokken bij activiteiten, projecten en werkbezoeken aan Eindhoven van delegaties uit de zusterstad. Daarnaast brengen de raadsleden ook zelf een bezoek aan de zusterstad. Ze informeren de gemeenteraad regelmatig over hun bevindingen. Tijdens de vorige raadsperiode waren Hanny Jacobs (VVD) en Yasin Torunoglu (PvdA) raadsambassadeur voor de stedenband Eindhoven-Chinandega. Zij zamelden bij bewoners en organisaties in Eindhoven geld in voor projecten in Chinandega. De opbrengst werd door het College van B&W verdubbeld en daarna nog eens door het Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland-Nicaragua (LBSNN) en ontwikkelingsorganisatie HIVOS met als resultaat €11.000 De helft van dit bedrag ging naar de uitbreiding van de gemeentelijke jeugdbibliotheek. Een ander deel
En wat vindt de Eindhovense burger ervan? We vragen het op straat aan mevrouw Matthee. “Ik denk na over het milieu en mijn manier van leven”. De millenniumdoelen kent ze wel, maar mevrouw Matthee durft ze niet zo op te noemen. Ze doet mee aan het scheiden van afval en aan het planten van bomen ter compensatie van CO2 uitstoot. ”Maar het is moeilijk om bewust te leven in onze maatschappij van overconsumptie.” Ook mevrouw Matthee noemt het eerste millenniumdoel (armoede) het belangrijkste. “Ik denk wel eens, wij hebben het verrekte goed hier, het moet niet nodig zijn dat er aan honger en extreme armoede nog mensen overlijden.” De stedenband met Chinandega, Nicaragua, kent ze wel omdat ze er eens geld voor heeft gestort.
ging in de vorm van leningen naar kansarme jongeren die een bedrijf wilden oprichten met fietstaxi’s. Met dit geld kochten de jongeren fietstaxi’s en met de afbetaling van de lening worden nóg meer fietstaxi’s gekocht. Op deze manier groeit het bedrijf en ontstaat er steeds meer werkgelegenheid. In oktober 2009 brachten Jacobs en Torunoglu een werkbezoek aan Chinandega. Hun verbazing was groot: de bibliotheek was helemaal opgeknapt: Er was een koelinstallatie aangeschaft, een computer, nieuwe deuren geplaatst en de buitenkant van de bibliotheek was helemaal geverfd. De gemeente Chinandega had de reparatie van het dak voor haar rekening genomen. Ter verantwoording van de uitgaven van € 5.500 toonde de directeur van de bibliotheek met behulp van een powerpoint presentatie alle rekeningen. Deze ervaring leert dat uw geld in Chinandega veel meer waard is dan bij ons. Ter illustratie: een gemiddeld maandsalaris is € 150. Goed voorbeeld doet volgen Geïnspireerd door het initiatief van de raadsleden zamelde Bibliotheek Eindhoven € 3000 in voor de gemeentelijke bibliotheek in Chinandega. Na verdubbelingsbijdragen van de gemeente Eindhoven en LBSNN/HIVOS is nu € 12.000 beschikbaar. Dit geld wordt ondermeer gebruikt voor de aanschaf van computers. Jongeren in Chinandega kunnen zo ook via de nieuwe media hun kennis vergroten. Oproep tot steun aan Twitter-geldinzamelingsactie voor Serious Request Raadslid Ferry van den Broek (VVD) startte de website seriousretweets.nl om geld op te halen voor het goede doel van Serious Request van 3FM. Het doel is 10.000 Euro in te zamelen voor Afrikaanse kinderen met HIV/Aids. Van den Broek richt zich op Twitteraars, internetgebruikers die via korte berichten contact met elkaar hebben. Het is de bedoeling om zoveel mogelijk mensen minimaal € 10 over te laten maken op een rekening van het Rode Kruis.
19
Kringloopwinkel Eindhoven Bialystok sociaal succes Shoppen met een goed gevoel Op zoek naar betaalbare tweedehands spullen? In de kringloopwinkel van
Stedenkontakt
Eindhoven-
Bialystok aan de Laagstraat in
Groot aanbod van goederen Stedenkontakt biedt in het kringloophuis een enorme hoeveelheid en variatie aan goederen: antiek, kunst, kitsch, curiosa, meubelen, serviesgoed, audio- en videoapparatuur, computers, fietsen, speelgoed, boeken, linnengoed, gordijnen, baby- en peuterartikelen, kleding, schoenen en nog veel andere artikelen. Alles is gecontroleerd, en staat overzichtelijk én vriendelijk geprijsd in de voormalige school in de Laagstraat. Het totale winkeloppervlak is maar liefst 1400 m² groot. De kwaliteit van veel spullen is hoog. Dit komt niet alleen door de zorgvuldige selectie, maar ook omdat de
Eindhoven weet u zeker dat u slaagt.
vele spullen die in Nederland niet erg gewild of hip zijn, elders goed bruikbaar zijn. Er gaat iedere zes weken een volle
Met uw bezoek en aankopen onder-
oplegger met spullen naar Bialystok. Ook gaan er regelmatig spullen naar oa. Malawi, India en Moldavië..
steunt u zowel de re-integratie van
Ervaringsplek voor sociale activering
kwetsbare Eindhovenaren als de
Meer dan honderd vrijwilligers verzetten het vele werk in de winkel. Veel vrijwilligers hebben een kwetsbare achter-
mensen in de Poolse zusterstad Bialystok die door armoede, ziekte of
grond. Zij doen werkervaring op, leren mensen kennen en bouwen vertrouwen op in zichzelf en hun omgeving. Het doel is om hen ontplooiing te bieden: zoals een beetje meer levensvreugde, het leren van vaardigheden om (weer) actief aan de samenleving te kunnen participeren en verkleining van de afstand tot de arbeidsmarkt.
handicap aan de rand van de samen-
Riet Munsters vervolgt: “ons doel is mensen de mogelijkheid bieden zich in een stimulerende omgeving zodanig te
leving bungelen. Burgers, instellingen
ontwikkelen dat ze (terug) naar de arbeidsmarkt kunnen. Soms is dit niet haalbaar. Dan kunnen mensen hier langer
en bedrijven in Eindhoven staan gratis goederen af aan de stichting.
blijven en krijgen ze toch een leven met structuur waarin ook arbeid een rol speelt. Sinds we in 1998 begonnen met de sociale activering, hebben tientallen cliënten na het ontdekken van hun eigen mogelijkheden een betaalde baan gevonden of ander vrijwilligerswerk. Anderen bleven in de Laagstraat en hebben daar een belangrijke rol. Een resultaat om trots op te zijn.” Ook kringloopwinkel in Bialystok In Bialystok werken we aan dezelfde doelstelling. Door het programma ’Pomoc za Pomoc’, Hulp voor Hulp, krijgen mensen eten van de Voedselbank, zij komen in ruil daarvoor echter enkele dagdelen bij de stichting werken. Tijdens dit werken maken onze maatschappelijk werksters kennis met hen. Zij kijken of er problemen zijn waarbij de stichting behulpzaam kan zijn. Kwetsbare mensen komen samen in een aantal zelfhulpgroepen waar gewerkt wordt aan het vergroten van hun zelfbewustzijn. De Poolse vrijwilligers verdienen in de Kringloopwinkel het geld voor de ei-
Stad: Bialystok Inwoners: 293.000 Land: Polen Taal: Pools Gemiddeld inkomen per jaar: € 13.900
gen projecten: Voedselbank, Studiefonds, Schoolboekenfonds, vrouwengroepen etc. Met de opbrengst van de Poolse winkel wordt ook een opvangproject voor kinderen van alcoholisten gefinancierd en een Hospitium, een instelling waar mensen verzorgd worden die gaan sterven.
En wat vindt de Eindhovense burger ervan? We vragen het op straat aan mevrouw Van de Ven.
21
“Het eerste Millenniumdoel, armoede uitroeien, kun je proberen, maar is zinloos. Er ontstaan namelijk kliekjes van een paar rijken en heel veel armen die arm blijven”, zegt mevrouw Van de Ven. “En vervolgens wordt zo’n kliek ook nog gesteund door onze minister van ontwikkelingssamenwerking”. Zelf koopt ze altijd seizoensproducten. ”Als iedereen dat zou doen, helpen we de juiste mensen in hun portemonnee. Maar zolang wij zo gek zijn om sperziebonen uit Afrika te eten omdat die goedkoper zijn, gaat het niet goed”. Millenniumdoelen twee (‘’alle kinderen naar school’’) en drie vindt mevrouw van de Ven het allerbelangrijkst: Doel drie (‘’gelijkheid tussen mannen en vrouwen’’) is nog ver te zoeken, zegt ze. De stedenband met Bialystok in Polen kent ze van de winkel met tweedehands goederen.
Oude spullen komen goed terecht Eindhovense kringloopwinkel steunt projecten wereldwijd De verkoop van goederen in de krinloopwinkel van Stedenkontakt Eindhoven-Bialystok
aan
worden
kleinere portemonnee. Ondanks het gemengde winkelpubliek, blijkt dat toch de belangrijkste groep kopers. Met de opbrengsten van de winkel steunt Stedenkontakt verder wereldwijd diverse projecten.
de
Laagstraat brengt veel geld op. Daarmee
De duizenden producten die jaarlijks verkocht worden komen allereerst ten goede aan de Eindhovenaren met een
Niet alles wordt in Nederland verkocht Veel spullen worden niet verkocht, omdat ze elders op de wereld nog maar al te goed gebruikt kunnen worden.
wereldwijd
Zo gingen er rolstoelen en rollators naar lepra-patiënten in India en ging er heel veel gereedschap naar Mali, Malawi
millenniumdoelen gesteund. Voor-
en Indonesië. De grootste hoeveelheid spullen gaat echter naar partnerstad Bialystok. Daar bestaat inmiddels dezelfde’ kringloopwinkel/werkervaringsproject als in Eindhoven en die ontvangt iedere zeven weken een volle op-
beelden zijn een mobiele kliniek in
legger met spullen uit Eindhoven. En ook daar zetten vrijwilligers en mensen met een sociale achterstand zich in
Emfuleni
voor een goed lopende winkel. In Polen is zo’n winkel van enorme betekenis. Want hoewel Polen al veel rijker is
(Zuid-Afrika),
vrouwenvakschool
in
Mali,
een een
kindertehuis in Oeganda. Wist u dat … Eindhoven heeft al veel winkels en horeca waar fair trade en duurzame producten te koop zijn. Of het nu gaat om eten, kunst, jeans, cosmetica of stoffen. Het is er allemaal. Weten waar? Haal de Eerlijke Winkelroute op bij de deelnemende winkels of bij ICSE (Lichttoren 24). Of download de route op www.eerlijkwinkelen.nl. De route is een initiatief van OxfamNovib, COS Brabant en het Stoere Vrouwen regiment Eindhoven. Zie ook www.eerlijkeindhoven.nl.
geworden, zijn er nog steeds veel mensen die leven in armoede. Juist die mensen zijn erg blij met de nieuwe kringloopwinkel. In de werkplaats Elektra worden alle apparaten gecontroleerd voordat ze in de winkel komen. Duurzaamheid is een werkwoord Eindhovense spullen komen dus op vele manieren weer ten goede aan de samenleving, dankzij het werk van vele vrijwilligers. Zij kijken apparaten na en demonteren en strippen onbruikbare spullen in diverse materiaalsoorten. Duurzaamheid is voor hen géén abstract woord maar een werkwoord! Uw spullen, ons werkkapitaal Wilt u het werk van Stedenkontakt ondersteunen? Breng uw overtollig spullen en attendeer vooral ook mensen in uw omgeving op de winkel, want nog steeds belanden heel bruikbare goederen bij het gewone afval. Stedenkontakt heeft héél veel goederen nodig. Elke 7 weken vertrekt er een volle oplegger naar de winkel in Bialystok en elke week ontvangen wij 1000 klanten die op zoek zijn naar mooie producten.. Uw overtollige goederen vormen het werkmateriaal voor 200 vrijwilligers in Eindhoven én Bialystok. Met het geld van de winkels worden projecten over
23
Wist u dat … Eindhoven sinds een jaar zijn eigen duurzame weekmarkt heeft. Daar vindt u streekproducten, biologische producten en fair trade producten (millenniumdoel 8) bij elkaar. Lekker, gezond en verantwoord. De markt is iedere zaterdag op het Wilheminaplein. Groente, fruit, vlees, kaas en brood zijn er altijd te vinden. Op de eerste zaterdag zijn er ook honing, delicatessen en non-food artikelen. Ook worden regelmatig extra activiteiten georganiseerd, zoals een proeverij, verteltheater, schminken of een loterij. Meer informatie op www.duurzameweekmarkteindhoven.nl :
Zelf bijdragen aan de millenniumdoelen is eenvoudig Fantastisch al die millenniumdoelen, maar hoe kun je zelf op eenvoudige wijze een bijdrage leveren? COS Brabant, het regionale centrum voor internationale samenwerking, ondersteunt mensen en organisaties in deze vraag. Onder het motto ‘denk mondiaal, handel lokaal’ geeft COS Brabant hieronder een aantal tips. Jaarlijks organiseert COS Brabant een scholierencompetitie aan de hand van het lespakket ‘Watch your World’ Afgelopen jaar won het Augustinianumcollege de strijd van leerlingen van het Christiaan Huygenscollege en het Stedelijk College. Het Augustinianum stelde haar prijs ter beschikking van de stedenband met Chinandega.
Zelf een goed doel? Of op zoek naar lesmateriaal?
steunpunt. Ook voor mensen die fondsen zoeken voor
sie en vele anderen. Zie www.brabantsewereldatlas.nl
De een richt een stichting op na zijn vakantie in India. De
eigen projecten in ontwikkelingslanden. COS biedt hen
voor alle 86 Eindhovense organisaties. Naast advies heeft
ander werkt als onderwijzer en wil kinderen leren over
ondersteuning en training. Veel Eindhovenaren zijn be-
COS ook veel les- en expositiemateriaal te leen. Zoals bij-
grenzen heen te kijken. Voor alle mensen en organisaties
trokken bij een project binnen een lokale stichting, zoals
voorbeeld een interactieve expositie over de Eindhovense
die zich inzetten voor een betere wereld, is COS een
bijv. stichting Bambale, stichting Djenné, stichting Mi Bo-
stedenbanden. Meer info op www.cosbrabant.nl.
Geen Hulp, maar Handel Geld geven voor het goede doel is prima. Maar eerlijk en duurzaam consumeren is minstens zo belangrijk. Het is ook raar, geld geven met de ene hand en met de andere hand dingen kopen die slecht uitpakken voor mens en milieu. Immers: hoeveel kleding is in elkaar gezet door vrouwen met een extreem laag salaris? En hoeveel kinderen werken als slaaf voor onze chocolade? Hoeveel indianen verliezen hun woongrond omdat er voedsel verbouwd wordt voor onze koeien? Het antwoord is: ‘heel erg veel’. Onbewust dragen wij allen hier vaak aan bij. Dagelijks kopen we producten die oneerlijk geproduceerd zijn. Gelukkig zijn er steeds meer fair trade producten te koop zoals koffie, kleding en tassen. De gemeente Eindhoven juicht eerlijke handel toe. Ze wil zelfs een officiële Fair Trade Gemeente worden (zie www.fairtradegemeenten.nl). In Eindhoven is al een eerlijke shoproute. Interesse? Bestel de shoproute gratis bij COS Brabant.
Via een Duurzaam Doe Je Zelf Show brengt COS ‘People, Planet, Profit’ op een interactieve manier naar bedrijven en scholen. Twee groepen spelen tegen elkaar een spannende strijd rond kennisvragen en leuke doe-opdrachten. Op de foto zijn enkele deelnemers bezig met de opdracht ‘Afval scheiden’. De inhoud van de show is verschillend per doelgroep.
Weet jij hoe jouw consumptie invloed heeft op het leven van mensen elders in de wereld? Een nieuw initiatief van COS is www.geenspelletje.nl, een site boordevol tips om op eenvoudige wijze bij te dragen aan een betere wereld. De uitslag van deze test, kun je op
MVO voor ondernemers Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is een andere manier om naar de bedrijfsvoering te kijken. Of je kiest voor MVO vanwege je reputatie of om je te onderscheiden in de markt, het levert altijd wat op. Bij toeleveranciers zijn vaak grote verbeteringen mogelijk. Andere productontwerpen vergen vaak minder grondstoffen. Welke eisen kun je als bedrijf stellen aan leveranciers en hoe kaart je dat aan? Partnerschappen met leveranciers leiden vaak tot grote win-win-situaties. COS Brabant heeft specialisten op dit gebied en helpt ondernemers graag verder met inspiratie, stappenplannen en goede voorbeelden.
25
Hyves, Twitter of LinkedIn plaatsen. Doe de test en draag vandaag nog bij aan een betere wereld. Drie tips voor dagelijks bijdragen aan millenniumdoelen: - Kies vaker voor fair trade producten - Eet minder of biologisch vlees - Deel! Deel je geld, kennis of talent (doe vrijwilligerswerk). Of deel je spullen via www.spullendelen.nl
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Prijs: 25 euro voor kringloopwinkel Bialystok
Q
Horizontaal B2 gelijk B3 onderwerp millenniumdoel twee B5 millenniumdoelnummer over duurzame wereld B7 meteen B9 in casu B12 grap B13 in oprichtig B14 Nederlands-Indische Spoorweg B16 groepen leerlingen C8 dierlijk been C11 geldbron voor bialystok D15 groot probleem E7 spaanstalig land E9 Eindhovens merk, oa. portomonee’s E13 steunorganisatie voor internationale samenwerking F2 vergelijking F10 ... cherso H2 aantal Eindhovense stedenbanden H5 eerlijke handel J2 land in Afrika J10 een en ander J14 schaap L3 jongensnaam N4 ophangsysteem N9 jongeling N12 japanse drank O7 dit zit veel mensen in de weg O14 jongensnaam P6 niet parkeren K16 afgesneden plak
Stuur uw antwoord naar COS Brabant, Lichttoren 24, 5611 BJ Eindhoven Prijswoord: L2
P11
I7
Q11
K9
H4
E15
Colofon
Verticaal B2 vert in oprichting B5 oneindige energiebron B9 niet uit B12 stad in Wit Rusland C2 inkeping C7 dienstenlevernancier C11 dierenverblijf D3 aantrekkelijke vrouw D10 plaatsje in Noord Brabant D14 muzieksoort E7 hoogste punt E15 gratis blad over Internationale Samenwerking F2 organisatie voor minder olieverbruik G2 onder werk H2 aantal eindhovense stedenbanden H7 zee organisme H13 lichaamsdeel I5 werelds I11 prille begin J2 nazi-begrip J9 tijdscapsule K7 ziekte K13 grote schop L2 inhoud boon L9 naam, adres, woonplaats L13 kerkelijk woord M2 muzieknoot M5 niet mis M15 muzieknoot N2 Zweeds popgroep N9 bedrijfsdoel N15 spaans voor vertrouwen O4 en dergelijke O7 plaats in Nederland O14 vriendje van Sien P4 geen vis, maar een P11 vogel P16 zonnegod Q2 groente Q6 vlakte in Italie Q9 bialystok ligt in
Deze krant is tot stand gekomen op initiatief van onderstaande vijf stedenbandstichtingen in samenwerking met COS Brabant en de gemeente Eindhoven. Een groot aantal burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven in Eindhoven en de regio hebben aan de projecten een belangrijke bijdrage geleverd, zowel inhoudelijk, organisatorisch, financieel alsook door de vrijwillige inzet van personeel. Vanwege het grote aantal is het niet mogelijk allen bij naam te noemen. Wilt u méér weten wat de stedenbandstichtingen, COS Brabant en de gemeente Eindhoven doen in het kader van de VN-Millenniumdoelen? Stichting Projectkoppeling Eindhoven Gedaref Rozenstraat 9, 6021 BA Budel, www.speg.nu;
[email protected] Stichting Eindhoven-Emfuleni Lichttoren 24, 5611 BJ Eindhoven, www.eindhovenemfuleni.nl;
[email protected] Stichting Stedenband Eindhoven-Chinandega Boschdijk 371, 5621 JB Eindhoven, www.stedenbandeindhoven.nl;
[email protected] Stichting Stedenkontakt Eindhoven-Minsk Heike 6, 5512 NJ Vessem, www.dse.nl/~ssem;
[email protected] Stichting Stedenkontakt Eindhoven-Bialystok Laagstraat 288-A, 5654 PP Eindhoven, www.stedenkontakt.nl;
[email protected] COS Brabant Lichttoren 24, 5611 BJ Eindhoven, www.cosbrabant.nl;
[email protected] gemeente Eindhoven Bureau Internationale Coördinatie, Postbus 90150, 5600 RB Eindhoven; www.eindhoven.nl
De projecten zijn mogelijk gemaakt door inhoudelijke en financiële bijdragen van: VNG International Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland Nicaragua Hivos Aqua for All
27
Uitgave Uitgave in opdracht van de vijf stedenbandstichtingen en de gemeente Eindhoven verzorgd door ETT Media, Postbus 70112, 9704 AC Groningen, telefoon 050-3137600, E-mail:
[email protected], Internet:www.ettmedia.nl Teksten en foto’s de stedenbandstichtingen, de gemeente Eindhoven, COS Brabant Eindredactie Cos Brabant en Gemeente Eindhoven Concept en realisatie ETT Media, Geografische BV Enof ontwerp + communicatie Drukker Hoekstra Boom Offset Rotatie BV, Emmeloord Oplage 90.361exemplaren
