DIK WESSELS
Miljardair zonder Afgelopen weken zagen 150.000 particuliere beleggers hun investering in World Online wegsmelten. Er was één Nederlandse belegger die wél verdiende aan de beursgang van het internetbedrijf. Een portret van de Twentse aannemerszoon Dik Wessels.
ERIC BRINKHORST
Het onvoorstelbare is gebeurd. Drie jaar geleden investeerde de Twentse aannemer Dik Wessels een paar miljoen in World Online. Drie weken geleden werd hij met de beursgang van de internetprovider een van de tien rijkste Nederlanders. Wie is Wessels, hoe kwam hij er bij te investeren in World Online en hoe houdt hij zich onder zijn plotselinge exorbitante rijkdom? Dik Wessels (54) is een man die nadrukkelijk uit de belangstelling wil blijven. Analisten hebben hem nog nooit gezien bij de presentatie van de financiële cijfers van Volker Wessels Stevin, waar hij in de raad van bestuur zit. En wie bij het Rotterdamse bouwconcern de cv’s van de vier bestuursleden opvraagt, krijgt er drie. Niet die van Wessels. “Zeker een interessante figuur om te portretteren, maar ik vraag me af of hij daarvoor in is”, aldus woordvoerder Douwe Wielinga. “Hij is een selfmade man. Dat is een apart slag mensen.” Volgens zijn persoonlijke assistente Sini Wijnen heeft zij “nog nooit” een cv van Wessels uitgegeven. “Hij opereert zijn hele leven al op de achtergrond en dat bevalt hem uitstekend.” Zijn curriculum vitae is bovendien mager, omdat hij zijn hele leven werkte voor hetzelfde bedrijf en nauwelijks diploma’s heeft. “Cv’s worden gebruikt door mensen die willen pronken met hun diploma’s. En je hebt het hier meer over een pionier”, aldus Wijnen.
In de bouwwereld staat Dik Wessels bekend als beslisser, snelle schakelaar en visionair
54
FEM / DeWeek 8 april 2000
Geen diploma’s? Wat dondert het. Wessels werd vlak na de oorlog geboren in het Twentse, gereformeerde stadje Rijssen. Als derde in
verbeelding een gezin met zes kinderen. Zijn naam Dirk is inmiddels verworden tot de roepnaam Dik. “Kort en krachtig, net zoals de man”, zegt Wijnen. “Hij vindt het irritant dat zijn naam zo vaak verkeerd wordt gespeld, als Dick”, waarschuwt Hans-Peter de Ruiter, directeur van Wessels’ vastgoedfonds WS Vastgoed Westersuyker. Al tijdens zijn jeugd ontpopte Wessels zich als bouwer in hart en nieren. Na zijn opleiding – ulo en lts – ging hij op zijn achttiende werken in het bouwbedrijfje van zijn vader. De onderneming was gevestigd in een timmerloods achter het huis. Wessels leerde het vak the hard way. “Veel vaders bemoederen hun kinderen, laten ze niet los. Mijn vader deed dat anders. Hij stuurde me direct zelfstandig op pad en zei steeds: “je ziet maar dat je jezelf redt”, herinnerde hij zich ooit in een van zijn schaarse interviews. Toen hij halverwege de jaren zestig de leiding van het bedrijf in handen kreeg, werkten er twintig man. Omzet? Zo’n half miljoen. In de jaren zeventig profiteerde Wessels’ familiebedrijfje van de groeiende welvaart in Nederland. En in Duitsland, want Rijssen ligt vlakbij de grens. Wessels verbreedde de activiteiten van de onderneming door zelf vastgoedontwikkeling ter hand te nemen. Hij kocht een lapje grond, bouwde huizen, deed de verkoop. Dat ging goed. In 1983 vierde de onderneming haar vijftigjarige bestaan. Wessels Rijssen was een florerende regionale speler geworden, met zeshonderd werknemers en honderd miljoen omzet. Goed genoeg voor oud-premier Dries van Agt om er president-commissaris te worden. Van Agt is inmiddels commissaris van Wessels’ investeringsmaatschappij Reggeborgh. Een beslisser, een snelle schakelaar, visionair, intensief betrokken, iemand die graag bij een informeel diner een deal sluit. Zo wordt Wessels in de bouwwereld gezien. “Operationeel heel sterk”, zegt Herman Hazewinkel, bestuursvoorzitter van Volker Wessels Stevin. ‘Een echte koopman, met een neus voor zaken en handel’, vindt zijn acht jaar jongere broer Herman Wessels, die ook in het bedrijf
werkt. Aan het eind van de jaren tachtig leidde Wessels een bouwbedrijf met 1300 werknemers en een omzet van 345 miljoen. Tijd voor een nieuwe sprong vooruit. In 1990 fuseerde Wessels met het beursgenoteerde IBB-Kondor uit Leiden. Zijn bouwbedrijf was, met een bijna drie keer grotere omzet, IBBKondor veruit de baas. Door de omgekeerde overname werd het familiebedrijfje een aannemer van nationale postuur met een notering aan het Damrak.
Andere tijden braken aan. De familie Wessels (‘de familie, dat is Dik Wessels’) gaf haar zelfstandigheid op. Ze kreeg aanvankelijk 85 procent van de aandelen in de nieuwe combinatie, maar bracht dat nog hetzelfde jaar terug tot 40 procent. Het geld dat de aandelenverkoop opleverde, werd ondergebracht in de investeringsmaatschappij Reggeborgh. Dik Wessels hecht niet aan het pluche. Hij kwam wel in de raad van bestuur van de nieuwe combinatie, maar werd geen voorzitter. ➟
CURRICULUM VITAE
Naam: Voornaam: Geboortedatum: Kinderen: Opleiding: Onderscheidingen: Loopbaan 1964-1966: 1966-1990: 1990-1997: Huidige functie 1997-heden: 1990-heden: Commissariaten 1998-heden:
Wessels Dirk (roepnaam Dik) 2 april 1946 te Rijssen, Overijssel twee dochters ulo, lts en uts Officier in de orde van Oranje Nassau (1999)
medewerker Bouwbedrijf Wessels Rijssen directeur Bouwbedrijf Wessels Rijssen lid raad van bestuur Kon dor Wessels Groep NV
lid raad van bestuur Koninklijke Volker Wes sels Stevin, verantwoordelijk voor Bouw & Vastgoed mede-directielid Reggeb orgh Beheer
WS Vastgoed Westersuyker
Hobbies jagen, vissen, tennis en voetbal (FC Twente)
55
DIK WESSELS
‘Wessels is no nonsense en recht door zee. Men vindt dat wel eens confronterend, maar meestal breekt het ijs toch wel’ ➟ Die plek viel toe aan oud-Kondorman René
van der Maas. Tussen beide bestuurders bestond een groot verschil in karakter. De pers speculeerde op onenigheid in de toekomst. De inmiddels gepensioneerde Van der Maas bevestigt vanaf zijn vakantie-adres in Egypte het karakterverschil. “Dik kwam van de werkvloer, heeft nog in de bouwput gestaan. Ik kwam als Delfts ingenieur op een ander platform binnen. Maar het leverde geen problemen op. We vulden elkaar uitstekend aan.” Begin 1994 maakte Van der Maas plaats voor de accountant Herman Hazewinkel, die twee jaar eerder door Wessels naar de onderneming was gehaald. Hazewinkel herinnert het zich als een opwindende tijd. “We groeiden van een omzet van 500 miljoen naar 1,2 miljard.” Na een paar jaar loopt Kondor Wessels echter opnieuw tegen de grenzen van de groei aan. In de zomer van 1997 ging Kondor Wessels daarom samen met het Rotterdamse bouwbedrijf Koninklijke Volker Stevin.
De eerste kreeg hiermee versterking in de infrastructurele sector, de tweede versterkte zijn positie in de woningbouw en in OostNederland en Duitsland. De nieuwe combinatie werd het op een na grootste bouwconcern van Nederland. Wessels speelde nu echter niet de eerste viool. De omzet van de nieuwe partner was ruim twee keer zo groot, waardoor de fusie meer weghad van een overname. Wessels betoonde zich tijdens beide grote fusies een eigenzinnige kerel, die niet voor de fusiepartners onderdeed. Integendeel. In 1990, bij IBB-Kondor, zei hij: “Wat in het oosten kan, moet in de Randstad ook kunnen.” Zeven jaar later bij Volker Stevin: “Ze kunnen nog heel wat van onze aanpak leren.” Weinig subtiel aan het begin van een fusie. Hazewinkel, sinds vorig jaar bestuursvoorzitter bij Volker Wessels Stevin: “Wessels is no nonsense, recht door zee. Men vindt dat wel eens confronterend. Maar meestal breekt het ijs toch wel.” De samensmelting van de beide bedrijven verliep vrijwel vlekkeloos. Wessels zit nog steeds in de raad van bestuur.
Kort na de fusie bracht Wessels zijn belang in Volker Wessels Stevin terug van vijftien tot vijf procent. Dat leverde opnieuw tientallen miljoenen op. “Maar Wessels heeft nooit kapsones gekregen”, zegt Gerrit Kraa van de Twentse Academie voor Streekcultuur. De miljardair was niet te beroerd om te spreken op het symposium over het gebruik van Twents dialect, dat Kraa afgelopen oktober in Enschede organiseerde. “Ik kon hem geen honorarium geven, maar hij bleef de hele dag. Wessels is geen bons, geen vervelende meneer geworden.” Het was een opmerkelijk praatje, daar in Enschede. Wessels zei dat hij een minderwaardigheidscomplex heeft opgelopen, omdat hij nooit goed Nederlands heeft geleerd. Het gebruik van dialect komt hem echter soms ook van pas. “Op kantoor wordt grotendeels in dialect gecommuniceerd. Dat geeft een groot saamhorigheidsgevoel. Bovendien vindt men dat je zo gewoon bent gebleven.” Een miljardair zonder verbeelding. Wessels is een man die nog steeds in zijn geboortestad
Belangen Reggeborgh beheer
Wessels’ geheim
World Online Advanced Travel Partners Bam Phonelink Vastgoed op Schiphol - Anthony Fokker Businesspark Vliegveld Twente - in voorbereiding WS Vastgoed Westersuyker SpectraScience Advanced Tooling Systems Uitzendorganisatie VDN
©FEM/DeWeek, AP – bron: FEM/DeWeek
Volker Wessels Stevin
Wat is het geheim van het succes van Dik Wessels? Dat kan wel eens te maken hebben met zijn vertrouwen in het ondernemerschap van de werknemers bij ‘zijn’ bouwbedrijven en van de directeuren van de ondernemingen waarin hij investeert. Wessels geeft hun de vrije teugel. “Iemand met een goed idee hoeft maar een begroting te faxen. Wessels belt met drie vragen en zegt
56
‘doen’”, aldus een bouwanalist. John Jansen van Reggeborgh-dochter Advanced Travel Partners: “In zijn visie is de directeur zelf verantwoordelijk. Dat stimuleert. Ik heb het gevoel dat ik niet voor hem werk maar voor mezelf.” Hoe staat Wessels als grootaandeelhouder van World Online tegenover Nina Brinks verkoop van haar aandelen vlak voor de beursgang? Vindt hij dat Brink haar ‘freedom of movement’ heeft misbruikt? Wessels onthoudt zich van commentaar. “Alle aandacht rond World Online is juist een reden te meer om niet in de publiciteit te treden”, zegt zijn persoonlijke assistente Sini Wijnen. Maandag maakte World Online bekend dat de commissarissen - onder wie Reggeborghdirecteur Henry Holterman - Brink op de vingers hebben getikt over de onduidelijkheid rond haar belang in de onderneming. Dat getuigt van een flinke dosis hypocrisie. De commotie rond World Online richt zich
FEM / DeWeek 8 april 2000
vooral op het feit dat Brink voor de beursgang al het leeuwendeel van haar aandelen aan het Amerikaanse investeringsfonds Baystar Capital verkocht. En dat niet duidelijk in het prospectus vermeldde. Minder bekend is dat zij ook een deel van haar aandelen verkocht aan twee andere grootaandeelhouders; de Sandoz-familie en Dik Wessels. Wessels’ investeringsmaatschappij Reggeborgh kocht afgelopen december nog eens 2,44 miljoen aandelen van Brink voor 6,04 dollar per stuk. Beleggers moesten bij de beursintroductie drie maanden later bijna zeven keer zoveel betalen. In tegenstelling tot oprichtster Brink mochten de Sandozfamilie en Wessels bij de beursgang wel aandelen verkopen. En dat deden zij ook. Het pakket dat Wessels eind vorig jaar voor een kleine 35 miljoen gulden van Brink overnam, leverde alleen al ruim 230 miljoen op. Bovendien is Brink niet de enige die een rookgordijn rond haar belangen optrok.
‘Investeren in internet? De gedachte stond mijlenver van Wessels af. Zijn schoonzoon Henry Holterman haalde hem over
Wessels is geen man die gaat potverteren. Het geld dat hij uit zijn bedrijf haalde, moet werken. En dat doet het via Reggeborgh Beheer. De investeringsmaatschappij is voor buitenstaanders een witte vlek. En in Rijssen doen ze alles om dat zo te houden. De onderneming staat niet aan de beurs genoteerd en hoeft dus geen jaarverslag te publiceren. Reggeborgh geeft evenmin brochures uit. “Wij zijn zeer terughoudend met informatie”, aldus een woordvoerster. Een beetje spitten leert dat Reggeborgh met een breed pallet schildert. Als aannemer investeert Wessels uiteraard vooral in oude economie: vastgoedprojecten, bouw en industrie. Maar Wessels kijkt ook buiten de
Met de gegevens in het voorlopige prospectus is het belang van Wessels’ investeringsmaatschappij Reggeborgh te berekenen op ruim dertien procent. In de kleine lettertjes staat dat het echter ook nog een indirect belang heeft in de zogenoemde Benguiat Corporation, waarin ook Brink en de Sandozfamilie belangen hebben. Reggeborgh maakte deze week desgevraagd bekend dat het totale belang in World Online vóór de beursgang achttien procent bedroeg. Als grootaandeelhouder met een vertegenwoordiger in de raad van commissarissen draagt Wessels uiteraard medeverantwoordelijkheid voor het gebrek aan transparantie. Bovendien deed hij aan Brinks uitverkoop vlak voor de beursgang mee, en trok hij zelf ook een rookgordijn op rond zijn eigen belangen. Wessels is dus nauwelijks in de positie om Brink op de vingers te tikken.
De ideale schoonzoon Wie deed Dik Wessels de gouden tip aan de hand? In de Twentsche Courant/Tubantia vertelde Dik Wessels eerder dit jaar dat Henry Holterman de beslissing nam te investeren in World Online. Holterman is de directeur van Wessels’ investeringsmaatschappij Reggeborgh en echtgenoot van een van zijn dochters. Volgens het prospectus van World Online, waar hij sinds mei vorig jaar commissaris is, werkte de 44jarige Holterman eerder voor het ministerie van Financiën, een distributiebedrijf en de Rotterdamse vestiging van de kwakkelende Britse transportonderneming TDG. In 1983 werd hij beëdigd als registeraccountant. Acht jaar later haalde Wessels hem naar Rijssen. Pech dat zijn baas/schoonvader en niet hij miljardair is geworden met zijn idee? Met Holterman hoeft niemand medelijden te hebben. Hij heeft eveneens een klein belang in Reggeborgh.
vertrouwde wereld. Zo heeft hij belangen in de prototypebouwer Advanced Tooling Systems, uitzendbureau VDN en reisconcern Advanced Travel Partners. De ambitieuze reisorganisatie zette vorig jaar ruim één miljard om en heeft beursplannen. Eind vorig jaar wilde de onderneming de bijna failliete vliegmaatschappij Air Holland kopen. Die overname ketste op het allerlaatste moment af. Niet dat Wessels benauwd is voor onzekere ondernemingen. Zo nam hij in 1992 een belang in het verliesgevende Amerikaanse SpectraScience, dat optische technieken voor de gezondheidszorg ontwikkelt. Zes jaar later investeerde hij in de kleine Britse softwareproducent Phonelink. Hoe en wanneer Wessels precies met Nina Brink in contact kwam, is niet bekend. Brink richtte haar internetbedrijf in 1995 op, maar Reggeborgh was toen nog niet in beeld. In 1997 zocht Brink naar nieuwe geldschieters voor haar jonge onderneming. Zij ging ook langs in Rijssen. Investeren in internet? De gedachte stond mijlenver van Wessels af. Zijn schoonzoon en Reggeborgh-directeur Henry Holterman haalde hem echter over een paar
FEM / DeWeek 8 april 2000
ERIC BRINKHORST
woont, regelmatig de wedstrijden van FC Twente bezoekt – waar zijn broer voorzitter is – en graag gaat vissen bij zijn buitenhuis in het Overijsselse Hasselt. Wessels houdt niet van golf, maar als hij in Berlijn is voor zaken gaat hij vaak een dagje jagen. Bestuursvoorzitter Hazewinkel van Volker Wessels Stevin: “Wessels is authentiek.”
miljoen in Brinks crazy idea te investeren. Toen Brink in 1998 opnieuw kapitaal nodig had, stapten enkele investeerders van het eerste uur uit. Er moest in totaal tweehonderd miljoen bij. Dat was uitgeverij Audax en omroep de Tros te gortig. Reggeborgh zette daarentegen opnieuw in. Het ging om enkele tientallen miljoenen. Dat kon Wessels zich veroorloven met het geld uit de verkoop van de aandelen in Volker Wessels Stevin. Geen geval van quitte of dubbel overigens. In hetzelfde jaar nam hij ook een belang van vijf procent in het bouwconcern BAM uit Bunnik, exponent van de oude economie. Die aandelen noteren anderhalf jaar later nog steeds onder de aankoopprijs. De investeringen in World Online bleken daarentegen goud waard. Drie weken geleden zag Wessels met de beursgang van de internetprovider zijn toch al niet onaanzienlijke vermogen verzesvoudigen. Vorig jaar schatte het maandblad Quote zijn vermogen op 560 miljoen, waarmee hij op de 64ste plaats in de ranglijst van rijkste Nederlanders stond. Nu staat hij in de top-tien. Nog ver achter Freddy Heineken (8,8 miljard) en Frits ➟
57
DIK WESSELS
Goldschmeding (6,3 miljard) maar ruim voor de broers Blokker (2,2 miljard), de broers Baan (1,4 miljard) en de familie Heyn (700 miljoen). En ook ver voor Nina Brink trouwens. Hoeveel heeft Wessels nu precies aan de beursgang van World Online overgehouden? Met de gegevens in het voorlopige prospectus is het niet te achterhalen. Maar uitgaande van een analistenrapport van ABN Amro is het belang van Reggeborgh vóór de beursgang te berekenen op zo’n achttien procent. De investeringsmaatschappij bevestigt dit percentage desgevraagd. Met de beursintroductie verkocht Wessels ruim 13,7 miljoen aandelen voor 43 euro per stuk. Dat leverde alleen al 1,3 miljard keiharde guldens op. Om een idee te krijgen: daarmee kan hij heel Volker Wessels Stevin kopen. En nog wisselgeld overhouden. Daarnaast houdt Reggeborgh nog zo’n 28,5 miljoen stukken in portefeuille. Gedeeltelijk houdt Wessels dit belang indirect, via de houdstermaatschappij Benguiat Corporation waarin ook de Sandoz-familie en Brink een belang hebben. De waarde van de aandelen die Wessels nog in portefeuille heeft, is sinds de beursgang meer dan gehalveerd. Bij verkoop tegen een koers van, zeg, twintig euro zou het pakket toch nog een kleine 1,3 miljard opleveren. Met de vermogensgroei
van zo’n 2,6 miljard valt een aardige berekening te maken. In zijn werkzame leven voegde Wessels jaarlijks gemiddeld zo’n vijftien miljoen aan zijn vermogen toe. In de drie jaar tussen zijn eerste investering in World Online en de beursgang van het bedrijf, groeide zijn vermogen met jaarlijks 860 miljoen. En daarvoor hoefde de aannemer, die gewend is te werken voor zijn succes, nauwelijks iets te doen. Slaapt Wessels nog wel? De aannemer praat niet graag over zijn plotselinge megarijkdom. ‘Ze kùent wal zovölle skriewn’, reageerde Wessels in plaatselijk dialect in de Twentsche Courant/Tubantia op alle aandacht in de media. Volgens Volker-woordvoerder Wielinga zijn de World Online-miljarden ‘niet iets waar Wessels warm of koud van wordt. Hij had al veel. Dit is meer van hetzelfde.’ Bestuursvoorzitter Hazewinkel: “World Online is bij ons in het bedrijf zeker niet het gesprek van de dag. Ook niet bij Wessels zelf. Op de eerste dag van notering ging hij niet eens naar de beurspresentatie. Wij publiceerden die dag onze jaarcijfers. Dik was gewoon aanwezig bij onze directeurenbijeenkomst.” Het is de vraag wat Wessels met de nieuwe miljarden gaat doen. De bouwmagnaat is niet het type dat op zijn lauweren gaat rus-
Vlak voor de fusie met IBB-Kondor, 1990
ten. “Dan had hij dat al wel tien jaar geleden kunnen doen”, zegt bestuursvoorzitter Hazewinkel. “Daarvoor heeft hij nog te veel plezier in zijn werk”, denkt broer Herman. “Waarom zou hij stoppen?” ■ MATHIJS SMIT
[email protected]
FC Twente PSV, Ajax en Feyenoord, maak de borst maar nat. Concurrent FC Twente, die het toch al erg goed doet in de competitie, kan zich verheugen in de bijzondere belangstelling van de familie Wessels. Dik Wessels bezoekt regelmatig de wedstrijden van de club uit Enschede en ‘zijn’ bouwbedrijf Volker Wessels Stevin bouwde een paar jaar geleden het nieuwe Arke-stadion en betaalde er aan mee. FC Twente gaat vast en zeker profiteren van de World Online-miljarden. Begin dit jaar richtte de voetbalclub een spelersfonds op, van waaruit de spelersaankopen worden betaald. De geldschieter achter het fonds is geheim. Moeten we denken aan de nieuwe internetmiljardair uit Rijssen? De voorzitter van de voetbalclub hult zich in stilzwijgen. ‘Het is niet relevant.’ De voorzitter? Dat is Diks broer, Herman Wessels.
58
ANP
➟
PETER DRENT
‘De aannemer praat niet graag over zijn plotselinge megarijkdom’
FEM / DeWeek 8 april 2000
