IPC voor architecten
Collectief project BIM Dik Spekkink, 10 februari 2011
Even voorstellen • Dik Spekkink
adviesbureau voor bouwprocesinnovatie
Kwaliteitszorg K lit it Bouwprocesinnovatie ICT--beleid in de bouw ICT
BIM
1
Betrokkenheid bij BIM • • • • • •
Open afsprakenstelsels Beleidsnota’s ((BNA,, BIR,, Rgd, g , Uneto-VNI,, ...)) Introductieworkshops BIM (o.a. BNA academie) Cursus BIM manager Gecertificeerd BIM Quickscanner IPC voor architecten: ‘Collectief project BIM’ • Standaardtaakbeschrijving voor 3D/BIM • Ontwikkeling • BNA Klankbordgroep BIM • BIM Expertnetwerk van NLingenieurs
Wat is IPC? • • • • •
Innovatie Prestatie Contract Subsidieregeling voor collectieven van MKB’s Uitvoeringsorganisatie: Agentschap NL Collectieven van maximaal 35 bedrijven … … die (deels samen) willen werken aan innovatie • Individuele innovatieplannen voor 3 jaar – Bij goedkeuring 50% subsidie – 40% mag in de vorm van eigen uren – 10% out of pocket (inkopen externe kennis)
• 20% totaalbudget: collectieve projecten
2
IPC voor architecten • Initiatief: Stichting Archimove, Archimove Groningen – Jaap Neijzen
• 35 architectenbureaus • Drie ‘Collectieve Projecten’ – Marktonderzoek – Duurzaam bouwen – BIM
• 32 bureaus participeren in Collectief Project BIM – Coördinator: Dik Spekkink
Collectief Project BIM • Ca. Ca 20 workshops – – – – – – –
Wat is BIM en wat betekent het voor het bureau? Opstellen beleidsvisie en implementatieplan Softwarekeuze Visies van / samenwerking met ketenpartners Opstellen van BIM-protocol Juridische aspecten, p , contracten ……
• Workshops: ondersteuning van individuele implementatietrajecten • Begonnen met BIM Quickcan
3
Wat is de BIM Quickscan? • BIM Quickscan kijkt naar: ¾ Organisatie en management ¾ Mentaliteit en cultuur ¾ Informatiestructuur en informatiestromen ¾ Techniek (hardware en software)
• Online systeem, standaard rapportage • Aanvullend: persoonlijk advies • Mede op basis van Quickscans: indeling in groep ‘beginners’ en groep ‘gevorderden’
4
De ‘Beginners’
Wismans de Jong
QAN Architectuur
Han van Zwieten Architecten
broekba akema
De ‘Gevorderden’
5
(On On)dank(s)zij )dank(s)zij de crisis • Vrijwel alle deelnemers hebben zware klappen gekregen • Desondanks: juist nu investeren in vernieuwing • Klaar zijn voor – andere – toekomst – Andere manieren van samenwerken – Iedereen voelt dat BIM daarin belangrijk wordt
• IPC-traject helpt enorm
Start: wat is
BIM? Bouwwerk Informatie Model Een hype? Grootste innovatie in …. (100?) jaar als het gaat om samenwerken en communiceren in de bouw
6
Definitie BIM • BIM is een digitaal g model van een bouwwerk,, waarin alle relevante informatie betreffende zijn functionele en fysieke karakteristieken wordt opgeslagen, ontsloten en beheerd en dat een uitgangspunt vormt voor en ondersteunend is aan activiteiten en besluitvorming in de gehele levenscyclus van het bouwwerk – O Onderdeel/kern d d l/k van het h BIM is i een 3D bouwwerkmodel. b k d l – Het BIM wordt gedeeld door meerdere belanghebbenden in het bouwproces. – Betrokkenen werken daardoor met dezelfde informatie, die continu beschikbaar en altijd actueel is.
Ontwerp
Haalbaarheidsonderzoek
Visualisatie
- Tekeningen - Berekeningen
Regelgeving
1
2
3
4
6
6
7,8 7,2
22,8
C
C
Toekomstmuziek! 5
6
7
8
9
48
A 6
D
6
6
6
6
6
(we staan nog helemaal aan het begin van Constructie deze - Tekeningen g) Berekeningen ontwikkeling) C'
7,8
B
A
A' first floor
Programma van Eisen worden gerealiseerd door:
leiden tot:
worden getoetst met:
hebben referenties met:
Bouwwerk Informatie Model Installaties
Beheer & onderhoud
-Tekeningen - Berekeningen
Simulaties - Klimaat - Daglicht, geluid - Brand / rookverspreiding - Energiegebruik
Facility Management
“Virtueel bouwen”
Technische specificaties
7
Stand van zaken •
(vanuit architectenperspectief)
Ca. 50% van BNA-architecten bezig met 3D/BIM – Variërend van ‘licentie in huis’ tot ‘volledig 3D’ – Vooral nog intern: ‘little BIM’
•
Vooral 3D modelleren – Koppelingen met andere software nog gering
•
3D/BIM ondersteunde samenwerking met ketenpartners nog maar mondjesmaat
Beleidsdoelstellingen IPC deelnemers • Versterken positie in het bouwproces – Regievoering / BIM regisseur / ontwerpintegratie – Professionalisering – Verbeteren/uitbreiden dienstverlening
• Kwaliteits- en efficiëncyverbetering – – – –
Betere gebouwen Efficiënter werken Minder risico’s voor opdrachtgevers en bouwers Meerwaarde BIM benutten
• Inspelen op marktontwikkelingen – Opdrachtgevers beginnen ernaar te vragen
8
Rode draad implementatieplannen • BIM werkgroep / kerngroep – Architect, projectleider, tekenaar
• Softwarekeuze • Proefproject(en) • Keuze implementatiemethode – Olievlek of in één keer (of in twee keer)
• Uitrollen 3D modelleren in hele bureau • Uitbouwen naar meerdere toepassingen intern (‘little bim’) • 3D/BIM ondersteunde samenwerking met ketenpartners (‘BIG BIM’)
Opmerkelijk: • Het begint vaak low profile als ‘nieuw tekenpakket’ … • … maar men ontdekt al snel meerwaarde • Verbaasd over de ‘extra’ informatie die al min of meer automatisch in het model zit
9
Snelle meerwaarde
• Betrokkenen krijgen veel meer inzicht (inclusief opdrachtgever/gebruiker) • Hoeveelheden uit het model
• Real time toetsing van het ontwerp aan het PvE
10
• Vinger aan de financiële pols door gekoppelde begrotingen
Stukslijsten
Ook handig voor facility management!
11
Alle tekeningen zijn altijd consistent!
Softwarekeuze (‘beginners’) • Oriëntatie: sessie met ervaren gebruikers van belangrijkste 3D modelleringspakketten – Revit, ArchiCad, VectorWorks, Arkey-ASD
• Aanvullend: individuele gesprekken met leveranciers • Uiteindelijke conclusie: kwalitatief ontlopen pakketten elkaar nauwelijks – “Je kunt eigenlijk geen verkeerde keuze maken” – Ieder pakket heeft sterke en zwakke punten
• Andere criteria bepalen uiteindelijke keuze
12
Wat zijn dan die andere criteria? • Het huidige tekensysteem – Voor AutoCad gebruikers is overstap op Revit logisch/voordelig – Arkey-ASD blijkt prima ‘BIM fähig’ – VectorWorks: idem
• Wat spreekt het meest aan? • Pragmatiek: kiezen voor de marktleider – ‘Iedereen ‘I d zit it op Revit’, R it’ ‘Opdrachtgever ‘O d ht eist i t Revit’ R it’
• Noodzakelijke investeringen • Belangrijk: moet uitwisseling via IFC ondersteunen • Welk type bureau ben je?
IFC: van gesloten naar open uitwisseling Déé ope open u uitwisselingsstandaard t sse gssta daa d voor oo 3D objectinformatie: IFC
open standaarden
‘gesloten systemen’: uitwisseling softwaresoftwaregebonden
‘open systemen’: systemen’: uitwisseling systeemsysteemonafhankelijk
13
Opmerkelijk • Beeld van IFC: het werkt niet niet, er gaat veel informatie verloren … • … vinden vooral Revit gebruikers – Ligt meer aan Revit dan aan IFC – Komt dit jaar verandering in …
• In Nederland heel goede voorbeelden van echte 3D/BIM samenwerking op basis van IFC
Wat voor type bureau ben je?
14
Opmerkelijk • Algemeen beeld bij architecten: BIM kost ons extra tijd en energie, maar aannemer profiteert • IPC-groep: we doen het in de eerste plaats voor onszelf (en onze opdrachtgevers) – – – –
Betere ontwerpen Efficiënter werken (geen redundante informatie) Sterke tool voor onze rol als ontwerpintegrator Betere service, uitbreiding dienstenpakket
• “Als we toegevoegde waarde leveren voor anderen, zal dat zich ooit uitbetalen”
Afrekenen met percepties • “Met Met BIM werken alle ontwerpteamleden tegelijkertijd – online - in hetzelfde model” – Werkelijkheid: ontwerpteamleden werken (meestal) in eigen ‘aspectmodellen’, die periodiek worden gesynchroniseerd
15
Werken met aspectmodellen
Bouwkundig model
Constructiemodel
Geïntegreerd model
Installatiemodel
Werken met aspectmodellen
Bouwkundig model
Constructiemodel
Geïntegreerd model
Installatiemodel
16
Werken met aspectmodellen
Bouwkundig model
Constructiemodel
Geïntegreerd model
Installatiemodel
Afrekenen met percepties • “Om Om te BIMmen moet je allemaal met dezelfde programmatuur werken” – Werkelijkheid: relevante informatie kun je goed via ‘open standaard’ (IFC) uitwisselen
• “Het model dat we in de ontwerpfase maken, wordt gebruikt in alle fasen van de levenscyclus van het gebouw”
17
Ontwerp
Haalbaarheidsonderzoek
Visualisatie
- Tekeningen - Berekeningen
Regelgeving
1
2
3
4
5
6
6
7
8
9
48
A 6
6
6
6
6
6
6
7,8
D
7,2
22,8
C
C
C'
7,8
B
A
Constructie
A'
Wordt het dít of BIM BAM BOM? first floor
- Tekeningen - Berekeningen
Programma van Eisen
worden gerealiseerd door:
leiden tot:
worden getoetst met:
hebben referenties met:
Beheer & onderhoud
Bouwwerk Building IInformatie nformation Model (ontwerp) Model Building Assembly Model (uitvoering)
Installaties -Tekeningen - Berekeningen
Building Operation Model (exploitatie) Simulaties - Klimaat - Daglicht, geluid - Brand / rookverspreiding - Energiegebruik
Facility Management
“Virtueel bouwen”
Technische specificaties
PRAKTIJKERVARINGEN
18
BIM vergt andere manier van denken • Van tekenen naar modelleren met ‘intelligente’ objecten • Van plaatje naar database Aan ieder object hangt ‘extra’ informatie Geometrie is slechts één van de mogelijke representaties Hergebruik van data in verschillende applicaties
Meer werk in vroege ontwerpfase(n)
Kosten van ontwerpwijzigingen
Inspann ning / effect
Mogelijkheid beïnvloeden kosten/kwaliteit
Kosten van Ontwerpwijzigingen BIM proces BIM ontwerpproces Traditionele ontwerpproces
VO
DO
TO
PV
UO / DV
EXPL
19
Praktijkervaringen • Grenzen tussen ontwerpfasen vervagen / vallen weg – Standaardbeschrijvingen van output per fase kloppen niet meer – Traditionele honorariumverdeling past niet – Ontwikkeling ‘STB voor 3D-BIM’ (2011)
Integral Project Delivery
Hier mogelijk nog fase ‘bouwaanvraag’
20
Praktijkervaringen • Goede procesafspraken noodzakelijk
Information Delivery Manual (IDM)
– – – – –
Hoe organiseren we het modelleringsproces? Wie is ‘eigenaar’ van welke objecten? Wie moet wanneer welke informatie leveren? Hoe wisselen we informatie uit, in welk formaat? Hoe en wanneer breng je elkaar op de hoogte van wijzigingen in je eigen objecten – Wanneer noem jje een VO en VO?
– Hoe nemen we de opdrachtgever mee in het proces?
BIM vraagt: • Fundamenteel andere manier van denken en doen – Objectgeoriënteerd – “Vloekgarantie”: allerlei dingen lijken niet te kunnen
• Nieuwe werkwijzen, nieuwe bureaustandaarden • Transparant werken en informatie delen – Ontwerpen wordt steeds minder een ‘black box’
21
BIM vraagt ook: • Interactief werken (in teamverband) – Enorme versnelling van het teamproces (je bent al snel de bottleneck) – Real time ontwerpevaluatie – Enorme toename van (interne en externe) informatie waar je liefst direct iets van moet vinden
• Dus: D ‘t ‘tekenen’ k ’ wordt dt moeilijker ilijk – Door koppeling van informatie aan het model
BIM is daarom: • Niet zomaar een volgende stap in de automatisering • BIM gaat de ‘core business’ van architecten ingrijpend veranderen • BIM is uiterst strategische tool – Regisseur van het ontwerp- en bouwproces kan zich niet permitteren om niet met BIM bezig te zijn
• Vraagt om beslissingen en betrokkenheid op directieniveau
22
IPC in 2011 • Regeling gaat ingrijpend veranderen – Officieel weten we nog niets
• Minder budget, maximale projectgrootte kleiner • Tenders: de beste voorstellen worden gehonoreerd • Voorkeur V k voor multidiscipinaire ltidi i i i collectieven ll ti • Archimove opteert voor rol als penvoerder – Onafhankelijk, zonder winstoogmerk
• Belangstelling? Meld u aan bij
[email protected]
23
Dank voor uw aandacht! Handout op www.spekkink.nl www spekkink nl
24
